طرح های پژوهشی انجام شده درباره بررسی و تحلیل دیوان ملاپریشان در مقایسه با اندیشه ... |
سَـــال چَهَــاردَه سِـــنِ بُــلُـوْغَـن
۱) ترجمه بیت: ماه درشب چهاردهم کامل و روشن است همان طوری که ماه درشب چهارده درخشان و درخششی کامل دارد و نورانی است، سن چهارده سالگی هم سن رشد و بلوغ است.
۲) نکات بلاغی: فُرُوغَن با بُلُوْغن: کلمه قافیه است و جناس، بین ماه، سال و سن: مراعات النظیر است، چهارده: تکرار و تصدیر است، واج آرایی (الف، ه، ر).
۳) شرح مفاهیم عرفانی: بلوغ: بالغ شدن رسیدن درمعنی عرفانی یعنی مرتبه کمال و رسیدن است. نسفی گوید: هر آنچه که در دنیا هست نهایت وغایتی دارد شروع وپایانی دارد، و نهایت هر چیزی حرّیت آن است. سیر معنوی در ملک وملکوت این است که روح رشد می کند و کمال مییابد، تا به اوّل خود رسد و در نهایت در خدا فانی می گردد که نهایت حریت و آزادگی است. (ر. ک، سجادی، ۱۳۸۹: ۲۰۲)
وَهَـــابْ جَوَاد طَـه وَجْـهَ اللّه
کِــی متَّصِفَـن وَصَفَـاتَ اللّه
۱) ترجمه بیت: بخشنده و کریم و بزرگوار مشتاق حق و هادی خلق چهارده معصومند، چرا متصف به اوصاف الهی اند. (اوصاف خدایی ستوده شده است برای چهارده معصوم علیه السلام).
۲) نکات بلاغی: الله با الله: ردیف، واج آرای: (و، الف، ه).
۳) شرح مفاهیم عرفانی: طه: اسم فعل است، آرام کن، در اهمیت دو سوره مبارک (طه و یس) حضرت خاتم الانبیاء می فرمایند: قبل از آفرینش آدم دو هزار سال برای فرشتگان بازگو کرده هنگامی که فرشتگان از قرآن شنیدند. وگفتند: «طُوبی لِاُمَهِ یَنْزِلُ هَذا عَلَیهَا، وَ طُوْبی لَاجَوَاف تَحَمُل هَذا ، وَ طُوبی لالسنِ تَکَلُمِ تَکَلَمِ بِهَذا» خوشا بر حال امتی که این سوره ها بر آنان نازل شده است، و خوشا به حال دلهایی که این آیات را پذیرا هستند، و خوشا به زبانهایی که این آیات را تلاوت میکنند. و مجدداً پیامبر بیان میفرمایند: «مَنْ قَرَأها اَعْطَی یَوْمَ ألْقِیَامَهِ ثَوَابِ ألْمُهَاجِرْینَ وَ ألْ اَنْصَار» هرکسی سوره(طه) را بخواند در روز رستاخیز ثواب مهاجران و انصار نصیبش خواهد شد. (ر. ک، مکارم شیرازی جلد۱۳، ۱۳۷۱: ۱۵۲ – ۱۵۳)، موضوع سوره ی (طه) مبدأ و معاد است، و حضرت امام صادق سوره (طه) را از اسامی پیامبر فرموده و معنی آن عبارت است از: «یَاطَالِبَ ألْحَقِّ، ألْهَادِیَ أَلَیهِ» ای کسی که طالب حقی و هدایت کننده به سوی آنی، و(طه) در نتیجه مرکب از دو حرف که رمز: (ط: طالب الحق و ه: الهادی الیه) و دو سوره: (طه و یس) به گذشت زمان به اسم پیامبر و آلش تغییر پیدا کردند، و حضرت رسول الله را آل طه می گویند. حضرت صاحب الامر امام عصر (عج) در دعای ندبه میفرمایند: «یَابْنَ طَه». (ر. ک، مکارم شیرازی، جلد۱۳، ۱۳۷۱: ۱۵۷ – ۱۵۸)، وجه: روی و چهره، در بیان عارفان اعتبار ذات حق وکسب فیوضات حق است، و یا اطلاق و اعتبار ذات حق برحسب سقوط تمام اعتبارات یعنی حقیقتی که با هر شیء است؛ امّا از غیر مقارنه اگر وجود مقارنه شیء نباشد وجود او موجود می گردد و معدوم. (ر. ک، سجادی، ۱۳۸۹: ۷۸۱ – ۷۸۲)
وَصُــورَت چَــاردَه یَکـِی وَ مَعْنَـی
بُــرهَــانِم اَعـدَاد طَـه حَـقّ زَانَــا
۱) ترجمه بیت: در ظاهر چهارده جسمند، امّا در باطن یکی هستند؛ یعنی همه برای یک هدف برانگیخته شده اند آن هم ادامه رسالت جدشان پیامبر اسلام است، دلیل وبرهان من دریکی بودن آنان همان است که درسوره مبارک طه بیان شده است که این را خدا می داند. اشاره به بیان «حضرت امام صادق که می فرمایند: طه ویس اسم پیامبر و آلش است وحضرت والی عصر(عج) در دعای ندبه می فرمایند: «یا بْنَ طَه». (تفسیر نمونه،۱۳/۱۵۷-۱۵۸)
۲) نکات بلاغی: مَعْنَی با زانا: کلمه قافیه است، طه: ایهام دارد ۱- به سوره طه ۲- آل رسول الله طه براساس حروف ابجد وحساب جمل: درعرف ادبا ۲۸ حرف الفبای زبان عربی در هشت لفظ جمع شده است: ابجد ـ هوز ـ حطی ـ کلمن ـ سعفص ـ قرشت ـ ثخذ ـ ضظغ از قدیم در متون ادبی برای نگاشتن حساب ها به این حروف متکی بوده اند و برای هرحرفی از حروف ابجد، قیمت وشماره ای گذارده اند: أ = ۱ ب = ۲ ج = ۳ د = ۴ ه = ۵ و = ۶ ز = ۷ ح = ۸ ط = ۹ ی = ۱۰ ک = ۲۰ ل = ۳۰ م = ۴۰ ن = ۵۰ س = ۶۰ ع = ۷۰ ف = ۸۰ ص = ۹۰ ق = ۱۰۰ ر = ۲۰۰ ش = ۳۰۰ ت = ۴۰۰ ث = ۵۰۰ خ = ۶۰۰ ذ = ۷۰۰ ض = ۸۰۰ ظ = ۹۰۰ غ = ۱۰۰۰. (ر. ک، اقبالی، ۱۳۶۶: ۱۸۱ – ۱۸۲)
۳) شرح مفاهیم عرفانی: در نتیجه طه = ۱۴ (ط۹ + ه ۵ = ۱۴) همان چهارده معصوم می باشد. تضاد بین صورت و معنی.
از طالب وصل بشنو این حرف طلب
کو می نبرد به غیر طا هیچ به لب
در دل کنــد او طای طهـارت مـرقوم
یعنـی که بپـرداخت دل ازتفـرقه رَبّ
کلام وحی محل تلطیف سر است و ورود الهامات، و به اصغای کلمات رّبانی در قرآن حرف (طـا) کنایه از: طهارت نفس و لطف جوهر عقل است. و حضرت رسول الله که خود مصدر نور وهدایت است، لقب (طه) یافت. و به عظمت آیات شماره (۱ و۲): (طه، مَا أَنزَلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى) در سوره طه خداوند امر کرد که قرآن را بر شما نازل نکردم که خود را به رنج بیندازی! این از الطاف وبرکت حق بود که بعد از نزول کلام وحی از حق تعالی ممنون شد، و رابطه مناسبی بین ذات طاهر محمّدی و حرف (طـا) بر قرار گردید، که طیب وطاهر اسم حضرت ختمی مرتبت قرار گرفت. عارفان جهت کمال مناسب میان ذات حق و رقم حرف (طا) خواصی یافته اند، که هرکه (ط = ۹) هر شخصی ۹ طا بر لوح زر خالص بنویسد، به سعادت میرسد و هرکسی آن را با خود حمل کند طلمس است؛ برای پیروز شدن بر قهر جن و انس در نتیجه سبب دیدن حضرت محمّد (ص) در خواب خواهد شد. یکی از ویژگی های: (طا) تنهایی و فردیت است که فرد الفرد می باشد، (طه) از فواید روموز قرآنی است». (ر.ک،سلیمانی،۱۳۹۰:۱۹۵)
«حق: در بیان عرفا ذات: الله را گویند، مراد از حق خداوند است و آنچه خدا بر خود واجب کرده است حق گویند». (سجادی، ۱۳۸۹: ۳۲۲)
جــان گـرگــان و ســگان، هـریک جداست
متّحـد جــان هایِ شیـران خـداست
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-08-22] [ 11:44:00 ق.ظ ]
|