۳-۱- مقدمه :
محقق می بایست پس ازتعلیم و تنظیم موضوع پژوهش ،در فکر انتخاب روش تحقیق خود باشد .منظور از انتخاب روش انجام پژوهش آن است که مشخص نماییم چه نوع روش تحقیقی برای بررسی موضوع مورد نظر ما مناسب است انتخاب روش انجام شده تا حدود زیادی بستگی به اهداف و ماهیت موضوع مورد بررسی و امکانات اجرایی و فرضیه ها دارد .به بیان دیگر هدف از انتخاب این روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید که چه شیوه ای اتخاذ نماید تا او را هرچه دقیق تر و سریعتر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ ، یا پاسخهایی برای پرسش یا پرسشهای پژوهش مورد نظر کمک کند (نادری و نراقی ، ۱۳۷۲).

۳-۲- روش پژوهش :
هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را اتخاذ نماید تا او را هرچه سریعتر ،دقیقتر ،آسانتر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ های احتمالی کمک کنند .
این امر به هدف ها ماهیت های موضوعات پژوهش و امکانات اجرایی محقق بستگی دارد .پژوهشگر دراین تحقیق به دنبال توصیف عینی ، واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت با یک موضوع می باشد یا به عبارتی سعی دارد که به کشف عقاید .ادراکات و تجربیات افراد بپردازد و آنچه را که هست بدون هیچ گونه دخالت و استنتاج عینی گزارش کنند و نتایج عینی را از موفقیت اخذ نمایند (دلاور، ۱۳۸۸).
از آنجا که هدف پژوهش بررسی کتب درسی چاپ سنگی دوره قاجار موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی می باشد این تحقیق به شیوه کتابخانه ای و با استناد به نسخ چاپ سنگی به روش توصیفی و استنادی و با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل در محتوا انجام می شود.
۳-۳- جامعه ی آماری :
جامعه در هرتحقیق عبارتند از همه ی اعضای واقعی یا قرضی که علاقمند هستیم یافته های پژوهش را به آنها تعمیم دهیم (دلاور، ۱۳۷۸)
جامعه ی آماری این پژوهش کلیه کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی می باشد. که نسخه های مورد تحقیق به شیوه سرشماری انتخاب می شود.
۳-۴- نمونه ی آماری و روش نمونه گیری
دراین تحقیق نمونه‌ آماری‌ کتب درسی چاپ سنگی دوره قاجار نمونه های مورد بررسی می باشند و نمونه گیری به روش سرشماری انجام گردید.
۳-۵- ابزار گردآوری داده ها:
ابزار مورد استفاده مشاهده میکروفیلم های نسخه های مجموعه مذکور و تهیه چک لیست است. نمونه چک لیست در پایان فصل آمده است.
۳-۶- روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها:
مقیاس و محتوای ابزار در این تحقیق دقیقاً منطبق با ویژگی متغیّر ها و موضوع می باشد وچک لیست تهیّه شده به رؤیت و تأیید استادان محترم و کارشناسان موضوعی رسیده و داده های گردآوری شده مورد مطالعه، سنجش و اندازه گیری قرار گرفته است.
۳-۷- شیوه انجام تحقیق
۳-۷-۱- روش گرد آوری داده ها
روش گردآوری داده ها کتابخانه ای می باشد. پس از اینکه شماره اموالی کتب چاپ سنگی از رایانه شناسایی و استخراج گردید ابتدا به نسخه دیجیتال کلیه کتاب های چاپ سنگی مراجعه شده، سپس با روش یادداشت برداری و تهیه فیش اطلاعات از کتب درسی دارالفنون (دوره قاجار) استخراج و با چک لیست کنترل شده و به صورت موضوعی در جداول و فرم هایی که بدین منظور طراحی شده بود قرار داده شد.
۳-۷-۲- چگونگی طراحی چک لیست
در طراحی چک لیست از عناصر موجود در فهرستبرگه های کتب چاپ سنگی که در بر دارنده اطلاعات مربوط به هر کتاب می باشد، بهره گرفته شده و استخراج گردیده است.
۳-۸- روش تجزیه و تحلیل آماری :
در پژوهش های، آماری پس از گرد آوری داده های گروه نمونه لازم است که بر روی داده ها تجزیه و تحلیل هایی انجام پذیرد تا داده های کمی گردآوری شده تبدیل به داده های کیفی شود؛ و بتوانیم بر اساس آنها بگوییم فرضیه های پژوهش ما ثابت شده یا رد می شود. همچنین روشی که استفاده می کنیم بسیار مهم است زیرا رعایت نکردن این مسئله باعث می شود نتایجی که به دست می آوریم صحیح نبوده و زحمت های ما به هدر رود. در این پژوهش به منظور بررسی داده های جمع آوری شده ،ترسیم نمودارها ، تعیین فراوانی ها و پاسخگویی به سؤالات پژوهش از نرم افزار excel استفاده شده است.
جدول ۳-۱- چک لیست کتب درسی چاپ سنگی دارالفنون