شکل۳- ۴: منحنی استاندارد نسبی پاسخ الکترود اصلاح شده نسبت به غلظت های مختلف ۴۷
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۳-۱: اثر مزاحمت گونه های مختلف آلی و معدنی بر روی پاسخ الکترودطلای اصلاح شده ۵۴
جدول ۳-۲- اندازه گیری مقدار سم آترازین در نمونه آب آشامیدنی و پساب پالایشگاه ۵۵
چکیده
در این کارتحقیقاتی، روی سطح یک الکترود طلای خالص لایهای از نمک نیکل و کبالت قرار داده میشود و بدین طریق، الکترود اصلاح میگردد و در نهایت حسگر طلای اصلاح شده ساختهمیشود که از آن به منظور اندازه گیری سم آلوده کننده آترازین در آب وپساب ها استفاده میشود. این الکترود اصلاح شده در دمای اتاق ساخته شده است که در pH بهینه ۹ تثبیت شده توسط بافر بریتون-رابینسون و دیگر پارامترهای شیمیایی و دستگاهی قابل استفاده میباشد. در این آزمایش، از تکنیکهای ولتامتری چرخهای برای مطالعه و بررسی واکنشهای الکتروشیمی و اسکن میکروسکوپ الکترونی جهت مطالعه ساختار الکترود استفاده شده است. ساختار این حسگر، کاملاً جدید و برای اولین بار ارائه میگردد و قادر است نسبت به مقادیر بسیار کم این مواد در نمونه های حاوی آن پاسخ دهد.این الکترود در غلظت ۱۰۰ نانو مولار از سم آترازین رفتار خطی از خود نشان میدهد. حد تشخیص این الکترود ۰۰۹/۰ نانو مولار برای سم آترازین میباشد.سیگنال به نویز بالا، رنج خطی وسیع پاسخ، حساسیت بالا و گزینشپذیری مناسب این حسگر از مزیتهای منحصر به فرد آن خواهد بود.

کلید واژه : نانو حسگر،ولتامتری پالس تفاضلی، الکترود اصلاح شده، سم آترازین ،
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱مقدمه
در مقدمه این فصل در مورد حسگرهای الکترو شیمیایی و حسگرهای زیستی مبتنی بر نانو لولههای کربن، فولرنها، نانو ذرات فلزیو الکترود های اصلاح شدهی یونی مایع، کمپوزیت، بحث میکند. متعاقباً، توسعه های اخیر و استراتژیهای اصلی برای افزایش عملکرد حسگری، چالشها و جنبه های توسعه های بیشتر در آینده مورد بحث قرار میگیرند. بهرهبرداری از مواد نانو و نانوذرات در تجزیهی شیمیایی به وسیله جریان برق، حوزهای از پژوهش است که به طور مداوم در حال پیشرفت است.توجه به اصلاح سطح گسترده الکترودها برای افزایش پاسخ و حساسیت آنها بسیار مهم است. حساسیت و انتخابپذیری موضوعات الزامی برای توسعهی حسگرها برای تشخیص مولکولهای بیولوژیکی مهم هستند.
۱-۲نانو لولههای کربن و فولرن ها
ویژگیهای الکترونیک دقیق نانولولههای کربن نشان می دهند که آنها دارای توانایی پیشبرد واکنشهای انتقال الکترون در زمانی که به عنوان یک الکترود در واکنشهای الکتروشیمیایی استفاده شدند، دارند. این مورد کاربرد جدیدی در اصلاح سطح الکترود برای طراحی حسگرهای الکتروشیمیایی جدید و مواد الکترو کاتالیستیک فراهم مینماید.[۱] به عنوان نوع جدیدی از مواد کربنی، نانو لولههای کربن(CNTs) دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که با مواد مقیاس بندی شدهی قراردادی بسیار متفاوت میباشند. چنین ویژگیهایی شامل ساختار لولهای تعریف شده با اندازهی نانو، سطوح پایانه های قابل تغییر و دیواره های جانبی، پایداری شیمیایی عالی، فعالیت الکترو کاتالیتیک قوی و سازگاری زیستی، هستند. [۲]ساختار ویژهی سه بعدی CNT ها میتوانند منجر به بارگذاری شدید کاتالیست الکتریکی یا مادهی زیستی در زیر لایهی جامد شوند و در نهایت می توانند مطلوبیت را برای کاتالیست الکتریکی (زیستی) افزایش دهند، به عنوان مواد نانو لوله، مزایای کلیه CNT قطر کوچک آن ها و نسبت طول به قطر بزرگ ها است که به آنها اجازه میدهد تا به عنوان سیمهای مولکولی برای تسهیل انتقال الکترون بین مولکولهای زیستی و الکترود هایی با حساسیت بالا مورد استفاده قرارگیرند. این خصوصیات ویژه با کاربردهای امیدوار کنندهای در شیمی تجزیه شیمیایی به وسیله جریان برق رو بهرو میشوند و باعث میشوند CNT ها گزینههای ایده آلی برای ساختن حسگرهایی با عملکرد های بالا باشند. هم نانو لولههای کربن تک دیواره^[۱] و نانو لولههای کربن چند دیواره^[۲] به طور قابل توجهی در حسگری زیستی مورد استفاده قرار گرفتهاند.[۳,۴]
پنگ^[۳] و همکارانش نشان دادند که ویژگی های الکترونیک ذاتی نانو تیوبهای کربن حتی در زمانی که در تماس مستقیم با آب قرار دارند، تحت تأثیر قرار نمیگیرند که این موضوع به وسیله مطالعهی آب جذب شده روی نانو تیوب های کربن تک دیواره مشخص شد که بر هم کنش دافعهی بدون انتقال بار را نشان داد.[۵] این مطالعه ها راه های جدیدی برای کاربرد حسگرهای اصلاح شدهی نانو تیوب های کربن در محیط آبی آشکار ساخت. اصلاح الکترود ها با CNT ها برای پیشرفت مشهود پاسخ زیر لایه ها از مولکول های H2O3 کوچک به پروتئین های اکسایش، کاهش بزرگ، در نظر گرفته شده است. انتقال الکترون و الکترو شیمی پروتئینهای اکسایش - کاهش در CNT ها بر مبنای حسگرهای الکتروشیمی به خوبی گزارش شده است .[۶,۷] پیشرفت قابل توجه در عملکرد الکتروشیمیایی ترکیبات مهم بیو لوژیکی مانند دوپامین و اسکوربیک اسید [۸,۹]، کورستین و روتین [۱۰]،تریپتوفان معمول[۱۱]، تریوسین [۱۲]، پروکائین [۱۳] و متفورمین[۱۴] در الکترودهای اصلاح شدهی CNT ها ثبت شده اند .
الکترودهای اصلاح شدهی CNT ها برای تعیین هموگلوبین در خون بوین به کار برده شده اند. [۱۵] الکترود سریش کربن نانو تیوبهای اصلاح شدهی کربن چند دیواره (CPE / MWNT) برای مطالعهی رفتار الکتروشیمیایی برژنین مورداستفاده قرار گرفتهاست.[۱۶] الکترود اصلاح شده فعالیت الکترود کاتالیستیک عالی را در کاهش پتانسیل بیش از حدآندی و افزایش قابل توجه جریان پیک آندی برژنین در مقایسه با عملکرد الکترو شیمیایی به دست آمده در CPE نشان داد. الکترودهای قراردادی برای تعیین کتکو لامین ها، اپی نفرین (PE) و نور پینفرین (NE) به دلیل تداخل اسکوربیک اسید (AA) و اوریک اسید (UA) مناسب نیستند، که در یک نمونه ی واقعی در غلظت صد مرتبه بیشتر از EP و NE وجود دارند. این ترکیبات میتوانند به آسانی در یک پتانسیل مشابه برای EP و NE اکسید شوند و بنابراین همیشه با تشخیص EP و NE مداخله میکنند .گویال ^[۴] و همکارانش یک الکترود گرافیت پیروسیتسک اصلاح شدهی MWNT توسعه دادهاند که میتواند برای بررسی همزمان مولکول های زیستی متفاوت مورداستفاده قرارگیرند.[۱۷,۱۸] آسکوربیک اسید، دوپامین، نورپینفرین و اوریک اسید ، اوج اکسیداسیون ر ا به ترتیب در ۵۰- ، ۸۰ ، ۲۰۴ و mv 260 نشان میدهند و مانع اکسیداسیون اپینفرین نمیشوند، که به موجب آن ها تأیید میشود که این حسگر ولتامری برای اکسیداسیون اپینفرین در نمونه های پلاسما و اورهی انسانهای سیگاری و غیر سیگاری به کار برده شدهاند و نشان داده شده است که سطح اپینفرین در کسانی که سیگار می کشند بسیار بیشتر از کسانی است که سیگار نمی کشند. هیدروژن پر اکسید (H₂O₂) محصولی از واکنش های بیو لوژیکی با کاتالیست آنزیم است. تشخیص H₂O₂ نقش مهمی در صنعت غذا، حفظ محیطزیست و تشخیصهای پزشکی ایفا میکند. برای تشخیص حساسیت H2O2 ، رزگس و تکت ^[۵] از یک الکترود اصلاح شده با SWNT استفاده کردهاند، حساسیت آن به طور قابل توجهی به عامل پاشش در حلال های آلی و بارگذاری وضعیت پلیمرها وابسته بود. [۱۹] مشخص است که پاشیدگی هر دو پلیمر بسیار پایدار است اما SWNT در پاشیدگی چیتوسان، حساسیت بالایی برای H₂O₂ در مقایسه با Nafion نشان داد. آشکار ساز طلایی اصلاح شدهی نانو تیوب تک دیواره برای الکتروفورسیس میکرو چیپ مویین ساختهشده و به طور موفقیت آمیز برای تشخیص p – آمینو فنول ، o – آمینو فنول، او پامین و کاتکول مورد استفاده قرار گرفته است.[۲۰] حسگرهای زیستی گلوکز اصلاح شدهی SWNT یک محدوده ی دینامیک گستردهتر و حساسیت بیشتری را در تعیین گلوکز نشاندادند. [۲۱] راتین دروتین یک گلیکواسید فلاونوئید است دارای محدودهی وسیعی از فعالیت های فیزیولوژیکی مانند ضد اشتعال بودن، ضد تورم و ضد باکتری بودن است. الکترودهای اصلاح شدهی CNT به طور موفقیت آمیز برای تعیین روتین مورد استفاده قرار گرفتهاند. یک الکترود طلای اصلاح شده با SWNT توسط زنگ ^[۶]و همکارانش برای بررسی رفتار ولتامتری روتین ساخته شد.[۲۲] نسبت پیک جریان آندی (Epa) و کاتدی ، نشان میدهد که واکنش الکترود اغلب برگشت پذیر است. این روش برای تعیین روتین در نمونه های پزشکی به کار برده شده است. بر مبنای بر همکنش هموگلوبین با روتین، این روش نیز برای تعیین غیرمستقیم هموگلوبین به کار برده شدهاست. یک نانو کموپوزیت poly – nile blue با کربن شیشهای اصلاح شدهی SWNT توانایی الکتروکاتالیز اکسیداسیون NAPPH در یک پتانسیل بسیار کم (mv 80- درمقیاس SCE) با یک کاهش اساسی در پتانسیل اضافی به میزان بیش از mv 700 در مقایسه با GCE ، را نشان داد.[۲۳]
اصلاح الکترود گرافیت پیروسیسیک با بهره گرفتن از نانو تیوب های کربن، باعث کاهش قابل توجهی در پتانسیل پیک، حساسیت بالا، حد تشخیص پایین و حسگری ولتامتری پایدار برای امیلودیپین شده است. یک مقایسهی جامع از EPPGE اصلاح شدهی MWNT و SWNT برای اکسیداسیون امیلوپیدین، نشان دهندهی افزایش عملکرد SWNT به عنوان یک اصلاح کنندهی سطح الکترود جدید در مقایسه در MWNT است.[۲۵] تعیین همزمان پردنیزولون و پردنیزون در مایعات بدن انسان و محصولات دارویی با بهره گرفتن از ولتامتری مجدد موج (SWV) در محیط بافر فسفات با ۷.۲ pH پیشنهاد شده است.[۲۶] الکترود اصلاح شدهی SWNT خواص الکتروکاتالیست مطلوبی را برای کاهش پردینزون و پرینزولون با پتانسیل پیک تفکیک mv 100 نشان داد. نتایج تخمین کمی پرینزون و پردینولون در مایعات بیولوژیکی نیز با تخمین توسط HPLC مقایسه شدند و نتایج دارای نقاط مشترک مطلوبی بودند. یک روش ولتامتری حساس برای تعیین بتامتازون سدیم فسفات (BSP) با بهره گرفتن از EPPGE اصلاحشده با فیلم نانو کمپوزیت برمید آمونیوم SWNT – ستیل تری متیل، شرح داده شد.[۲۷] پاسخ ولتامتری بتامتازون به طور مؤثری با بهره گرفتن از سورفکتانت کاتیونی ستیل تری متیل آمونیوم برمید (CTAB) عنوان اصلاح کنندهی سطح الکترود، افزایش یافت، EPPGE اصلاح شده ی نانو تیوسیا سورفکتانت، پیشرفت قابل توجهی در جریان پیک نشان داد و پتانسیل کاهش را به سمت پتانسیل منفی کمتر جابهجا کرد. نقش ستیل متیل آمونیوم برمید در خاصیت الکترو کاتالیست مورد بحث قرار میگیرد. کاربرد تجزیهای روش توسعه یافته به وسیلهی بررسی مستقیم بتامتازون در نمونه های اوره زنان باردار اثبات میشود.
یک روش ولتامتری سریع و حساس برای تعیین سالبوتامون در EPPGE / SWNT در اورهی انسان پیشنهاد شدهاست.[۲۸] روش توسعه یافته به طور موفقیتآمیزی برای تعیین سالبرتامول در محصولات تجاری و مایعات بدن انسان به کار برده شده است.
آنالیز سریع سالبوتامون در اوره انسان، روش پیشنهادی را برای تشخیص دو پینگ در قسمت بازیهای رقابتی جالب توجه ساختهاست. الکترو شیمی بیزوپرولون فومارات (BF)، با ولتامتری پالس دیفرانسیل توسط گویال و همکارانش بررسی شده است.[۲۹] الکترود تهیهشده فعالیت الکترو کاتالیستیک بسیار خوبی را برای اکسیداسیون BF نشانداد که منجر به پیشرفت قابل توجهی در حساسیت در مقایسه با GCE شد که در آن فعالیت الکتروشیمیایی برای آنالیت قابل مشاهده نیست سیستم حسگر جدید برای بررسی موارد سوء استفاد ه از دوپینگ بتامتازون با بهره گرفتن از EPPGE / SWNT توسعه یافتهاست و دارای خواص آنالیتیکی بسیار خوبی مانند حد تشخیص پایینتر، حساسیت بالا، بازگردانی رضایت بخش و انتخابپذیری همزمان با بازدهی مطلوب است.[۳۰,۳۱] این روش، نیاز به آژانس مبارزه با دو پینگ جهانی (WADA) را بر طرف می کند؛ حد تشخیص (LOD) کمتر از مینیمم حد عملکرد مورد نیاز (MRRL) ng/ml 30 برای کورتیکو ستروئید تحت بررسی بوده است. بنابراین، روش پیشنهادی میتواند به طور موفقیتآمیزی به عنوان یک ابزار آنالیتیکی قدرتمند در آنالیز کلینیکی و تست های ضد دوپینگ برای تشخیص استفادهی غیرمجاز از بتامتازون توسط ورزشکاران پیشنهاد می شود.
مزیت این روش این است که برخی از متابولیت های متداول مانند آسکوربیک اسید، اوریک اسید، آلبومین و هیپوگزانتین در تعیین و تشخیص مداخله نمیکنند. مقایسهی نتایج مشاهده شده با این روش و روش های مربوط به HPLC نشانداد که هر دوروش لزوماً مشابه هستند.
۱-۲-۱فولرن ها
یک کاربرد مهم از فولرن ها، استفاده از آنها به عنوان واسطه در الکتروشیمی برای اصلاح شیمیایی الکترودها در آنالیز الکترونیکی است. الکترود های اصلاح شده ی فولرن (C71 یا C61) ، واکنش اکسایش – کاهش طیف گستردهای از ترکیبات را به دلیل تشکیل گونه های C ^n- _۶۰ رساناتر در طی کاهش جزئی C60 ، کاتالیز میکنند، که در انتقال الکترون در سطح مشترک کمک میکند.[۳۲,۳۳] آنیونهای فولرن ( فولرن کاهش یافته) میتوانند پروتون مولکولهای زیستی را تجزیه کنند. یک ویژگی بسیار جالب کاهش جزئی فیلمهای فولرن در محلولهای آبی، کاهش ساندویج مانند، پیشنهاد شده است، فیلم های فولرن جزئی کاهش یافته دارای ساختاری با یک سطح درونی و بیرونی قطبی است، در حالی که داخل آن غیر قطبی است. این ساختار مشابه یک غشای بیولوژیکی است، و احتمال استفاده از فولرن به عنوان اصلاح کنندگان حالت جامد را برای مطالعهی الکتروشیمی مولکولهای زیستی، افزایش میدهد.[۳۴] بنابراین، الکترود های اصلاح شدهی، فولرن به شرایط الزامی برای آنالیز مولکول های زیستی دست مییابند. عملکرد الکترود های اصلاح شدهی فولرن C60 برای تولید پاسخهای الکترو کاتالیستیک در مقایسه با الکترود اصلی برای آنالیتهای معین مورد نظر ، گزارش شدهاند. جهانل^[۷] و همکارانش تشکیل فیلم C60 را روی یک سطح الکترود با تبخیر محلولهای فولرن اثبات کردند و نیاز به مطالعات بیشتر برای الکتروشیمی آن را نشان دادند.[۳۵] زاکس ^[۸]و همکارانش، سطوح طلا را برای تعیین الکتروشیمیایی سیتو کروم c کشف کردند.[۳۶] به علاوه، پاسخ شیمیایی سیتوکروم C نیز توسط سزار^[۹]و همکارانش با بهره گرفتن از الکترودهای اصلاح شدهی فولرن C60 با نتایج بهینه تعیین شد.[۳۷]
۱-۲-۲منشأ فعالیت الکترود کاتالیستیکی فولرن ها
ساختار منحصر به فرد C60 دارای فقدان قابل توجهی از نقصها، سایتهای مشابه با صفحهی گوشه است در نتیجه منشأ الکترود کاتالیز گزارش شده بسیار جالب است.[۳۸,۳۹] کار انجامشده توسط کام^[۱۰]پن و همکارانش به وضوح نشانداد که منشأ پاسخ الکترو کاتالیستیک مشاهده شده در الکترودهای کربن اصلاح شده C60 چنانکه توسط باند و تن ^[۱۱]و همکارانشان گزارش شد.[۴۰]به دلیل ناخالصیهای گرافیت در C60، بدون ابهام است. اخیراً، تعیین سالبوتامول و دوپامین در حضور آسکوربیک اسید با بهره گرفتن از الکترودهای اصلاح شدهی C60 گزارش شدهاست. [۴۱] مؤلفان نشان میدهند که فعالیت الکتروکاتالیستیک مشاهدهشده ناشی از کاهش جزئی فیلم رسانای C60 علاوه بر ناخالصیهای گرافیت است. کاهش فیلم های C60 در محیط آبی، در حقیقت، کاهش برگشت پذیری الکترو شیمیایی C60 On نابجا با اتلاف سریع O^-₂ در یک مرحلهی شیمیایی برگشتناپذیر است. هیچگونه شواهدی وجود ندارد که خود C60 در بازهی پتانسیل الکترولیتهای آبی کاهش مییابد .
۱-۲-۳نانو ذرات فلزی
نانو ذرات فلزی (NP) کاربردهای وسیعی از انواع مختلفی از روش های تجزیه وسیله برق دارند و میتوانند برای ساخت وسایل حسگر پیشرفته و جدید به ویژه حسگرهای الکتروشیمیایی و حسگرهای زیستی مورد استفاده قرارگیرند. با توجه به اندازهی کوچک آنها، (nm 100 - 1)، نانو ذرات فلزی، خواص شیمیایی، فیزیکی و الکترونیکی منحصر به فردی نشان میدهند آنها میتوانند مولکولهای زیستی را به طور قابل توجهی جذب کنند و نقش مهمی در اصلاح الکترودها برای پیشبرد فعالیتهای الکتروکاتالیستیشان، ایفا کنند. نانو ذرات فلزی، فعالیتهای الکتروشیمیایی را افزایش میدهند چرا که نسبت به مواد حجیم، مطلوبیت کاتالیستیکی بیشتر، عملکرد مطلوب، افزایش انتقال جرم و سازگاری زیستی مطلوبی را نشان میدهند. فعالیت زیستی مولکولهای زیستی در سطح نانو ذرات به دلیل سازگاری زیستی شان حفظ میشود. مواد نانو فلزی، عملکرد حسگرهای زیستی را با بزرگ کردن حوزهی سطح مؤثر، افزایش میدهند.[۴۲] حوزهی سطحی وسیع نانو ذرات فلزی رسوب کرده، پیشبرد عملکرد آنالیتیکی را بر حسب حد تشخیص پایین و زمان رسوب گیری کوتاه، امکان پذیر میسازد. مواد نانوفلزی انتقالی دارای فعالیت کاتالسیتی بالایی هستند و انتقال الکترون را برای بسیاری از واکنشهای الکتروشیمیایی تسهیل میبخشند. طیف گستردهای از نانو ذرات فلزی برای ارزیابی کاربردهای این مواد در آنالیز الکتریکی مورد بررسی قرار گرفته است. حسگرهای زیستی در بردارندهی مواد نانو فلزی، شامل پلاتینیوم سیاه[۴۳]، مس[۴۴]، نقره[۴۵] پالادیوم[۴۶] و طلا[۴۷]، سازگاری زیستی مطلوب و عملکرد بالایی را نشاندادند. نانو ذرات بیسموت و ایریدیوم نیز اخیراً سنتز شدهاند .
مطالعهی الکتروشیمیایی سدیم هیپوکلرید در الکترود کربن شیشهای اصلاح شده با ذرات نانو طلای پایدار شده با دندریمر، انجام شد. رسوب گذاری نانو ذرات طلای روی سطح الکترود کربن شیشهای به وسیله ی میکروسکوپی انتقال الکترون و اسپکتروسکوپی فوتو الکترون اشعه x مشاهده شد. هر دو جریان پیک آندی و کاتدی بعد از رسوب گذاری این نانو ذرات طلا، افزایش یافتند.
۱-۲-۴نانو فیبر ها
اخیراً به دلیل سمیت و غیر حساس بودن پایین اکسیژن حل شده در یک محلول، الکترودهای Bi توجه ویژهای به عنوان یک جایگزین جدید برای الکترود جیوه ای سلولی به دلیل پاسخ کاملاً مولدشان، به خود جلب کردهاند.[۴۸] نانو فیبرهای گرافیت ساخته شدهاند نانو ذرات پلاتینیوم و پلادیوم به عنوان الکتروکاتالیست کاتدی برای الکترولیز آبی تبادل پروتون غشا برای واکنشهای تکامل هیدروژن مورد استفاده قرارگرفتند.[۴۹] متودولوژی آنالیتیک حساس در الکترود ایندیوم تین اکسید و کربن شیشهای اصلاح شده با نانو TiO2 – Au – Kj برای بررسی هیدروزن پراکسید، ارائه شد.[۵۰] کاربرد عملی الکترود اصلاحشده با آنالیز نمونه های واقعی به عنوان لنزهای گندزدا و تماسی محلول پاککننده حاوی H₂O₂ بررسی شد.
فلز پلاتینیوم بهطور گسترده به عنوان یک کاتالیست صنعتی مورد استفاده قرارگرفت و در مبدل های کاتالیستی وسایل نقلیه برای حذف آلاینده های بخارهای خروجی ماشین یافت می شود. سیمهای پلاتینیوم اغلب در الکتروشیمی به عنوان الکترودهایی برای پایداری و رسانایی شان درنظر گرفته میشوند. کنگ ^[۱۲]و همکارانش روشی را برای اتصال و رشد ساختاری نانوذراتپلاتینیوم (PtNPs) روی ایندیوم تیناکسید (ITO) ارائه دادند. PtNPs متصل شده به (ITO / PtNP) ITO برای مطالعه ی اکسیداسیون الکتروشیمیایی متانول به کارگرفته شده است.
۱-۲-۵ترکیب نانو ذرات فلزی و نانو تیوب ها
رسوبگیری الکتریکی نانو ذرات فلزی روی نانو تیوبهای کربن در آنالیز الکتریکی مولکول های مهم بیولوژیکی بسیار سودمند بوده است. مشاهده شدهاست که نانو تیوبهای کربن به عنوان کاتالیست پشتیبانی کنندهی مواد کارمیکند و فعالیت الکترود کاتالیستی نانو ذرات فلزی را برای الکترود اکسیداسیون افزایش میدهد. این مواد نانوکربنی پشتیبان، شکل و ساختار الکترونیکی ذرات فلزی را به این دلیل که کاتالیست های نانو ذرات فلزی نانو تیوبهای کربن، چگالی جریان بالا و پتانسیل اضافی کمی برای الکترود اکسیداسیون نشان میدهند و میتوانند در سلهای سوخت مستقیم متانول مورداستفاده قرارگیرند، تغییر میدهند.[۵۲] شرکت کردن نانو ذرات در CNT ها برای اصلاح الکترودها، فعالیت الکتروکاتالیتیک را در بسیاری از فرآیندهای الکتروشیمیایی افزایش میدهد و بنابراین برای کاربردهای حسگری مناسب است، به ویژه، ترکیب مواد نانو فلزی و CNT ها برای اصلاح سطح حسگرهای زیستی نسبت به استفاده از یک مادهی نانو به تنهایی بسیار مؤثرتر است. راپویک ^[۱۳]و همکارانش بر نانو کمپوزیت های نانو ذرات فلزی / CNT ها برای تشخیص الکتروشیمیایی تری نیترو تولوئن (TNT) و نیترو آروماتیک های دیگر تمرکز کردند.[۵۳] آنها دریافتند که نانو ذرات Cu و SWNT محلول در Nafion ، بیشترین حساسیت را برای TNT با حد تشخیص ppb 1 درآب شیر، آبرودخانه و خاکآلوده فراهم آوردند.
۱-۲-۶مایع یونی / سر یش کربن
مایعاتیونی (ITs) درجه بالایی از عدم تقارن را ارائه میدهند که نشاندهندهی کریستالیزاسیون در دمای اتاق است. Its دارای ویزگیهای قابل توجهی چون ماهیت غیرفرار، نقطهی ذوب پایین، میدان الکترواستاتیک قوی، قطبیت بالا، ویسکوزیتهی مطلوب و چگالی مانند حلالها، پایداری گرمایی بالا و توانایی حلکردن محدودهی گستردهای از گونه های شامل ترکیبات آلی، غیر آلی، و آلی فلزی است. به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی چون بازههای پتانسیل وسیع و هدایت الکتریکی بالا، آب گریزی، نامحلول بودن در آب و توانایی پلاستیک شدن، IL ها در ساخت حسگرهای الکتروشیمیایی و حسگرهای زیستی مورد استفاده قرار میگیرند. IL ها سازگاری مطلوبی با مولکولهای زیستی و آنزیمها و حتی کل سل ها، نشان دادهاند. بنابراین، IL ها میتوانند در حسگرهای زیستی الکتروشیمیایی به عنوان چسب و رسانا (کنداکتور) مورد استفاده قرارگیرند. اختلاف بین پتانسیل های تجزیهای آندی (Ea) و کاتدی (Ec) معمولا بیشتر از v 3 است، در حالی که برای الکترولیتهای آبی در حدود v 1.2 است. به دلیل این ویژگی قابل توجه مایعات یونی، آنها در حسگرهای زیستی الکتروشیمیایی، کاربرد وسیعی دارند.
۱-۳ نکات کلی
روش های مختلفی برای سطح الکترودها با مزایا و معایب مختلفی امروزه قابل دسترسی هستند. می توان از چگالی جریان برای ارزیابی عملکرد حسگرها استفاده کرد. مورد ایده آل ایناست که در آن لایه برای ترکیبات هدف نفوذ پذیر باشد، در حالی که در مقابل ترکیبات مزاحم مقاوم باشد. برای روش های اصلاح سطح با هدف افزایش عملکرد حسگرها، چهار فاکتور باید در نظر گرفتهشوند :

1. 1. حوزه ی بزرگ سطح . هم نانو تیوب های کربن و هم مواد نانو فلزی، حوزه ی مؤثر سطح الکترودها را افزایش می دهند.

1. 1. افزایش نرخ انتقال الکترون به دلیل توانایی کاتالیستی مواد نانو. انتقال الکترون و واکنش پذیری جذب روی پوشش سطح نسبت به گرافیت صفحهی اصلی، با سایت های گوشهی فعالتر برای انتقال الکترون، جذب و اصلاح شیمیایی

1. 1. سیستم های اکسایش کاهش به طور قابل توجهی در حساسیت شان نسبت به حالت سطح الکترود کربن، به دلیل اختلاف های موجود در مکانیسمهای واکنش اکسایش کاهش، باز یونی و غیره متفاوت هستند ، نتیجتاً، استانداردهای معینی باید برای ارزیابی عملکرد حسگر، تنظیم شوند. توصیه میشود که برای یک هدف ویژه، یک حسگر ویژه پاسخ بهینه ای را نشان میدهد.

مواد کربن بیشتر در ساختارهای حجیم و سطحی در مقایسه با فلزات، متفاوت هستند ، بنابراین تولید کننده برای تهیهی الکترود در مورد مواد کربنی برای دستیابی به رفتار الکتروشیمیایی قابل تولید مجدد، مهم است. حتی متداولترین روش های تهیه مانند صیقل دادن، به طور قابل توجهی ساختار و شیمی سطح را تغییر میدهند و می توانند اثرات چشم-گیری بر واکنشپذیری و جذب داشتهباشند.
در آینده، توسعه های بیشتری در کاربردهای مایعاتیونی در الکتروشیمی پیشبینی میشوند. حل شدن سادهی نمک لیتیوم باعث ایجاد الکترولیتها میشود که در آنها تنها کسری از جریان توسط یون های Li+ حمل میشود. جالب توجه است که آیا ترکیب نمکهای سدیم با یک زنجیرهی پلی آنیونی، از طریق بر هم کنش ویژه با بار منفی ثابت پلاریزه شدن یون های Li+ ، می توانند تعادل جریان را تغییر دهند. تمام این جنبه های بنیادی شیمی فیزیک و الکترو شیمی مایعات یونی به صورت توضیح داده نشده باقی میمانند.
۱-۴ آترازین– تاریخچه و استفاده ها
آترازین عضوی از خانواده ی کلروفنوکسی – تریازین آفتکشهاست. که به احتمال قوی گستردهترین دستهی مورداستفادهی مواد شیمیایی کشاورزی تا کنون میباشد. توسعهی تریازین در اوائل دههی ۱۹۵۰ توسط شرکت انحصاری جی.ار. گیگی ^[۱۴]شروع شد که شیمیدانها و زیستشناسان آن در سویزرلند و ایلات متحده به ارائه تلاش باانگیزه جدیدی برای مبارزه با مهلکترین علف های هرز برای کشاورزان پرداختند. در آن زمان، آفت کش غالب در آمریکا D-4و۲ به کار رفته با میزان بیش از ۳۴ میلیون پاند در سال بود. آترازین در سال ۱۹۵۶ برای استفاده در سویزرلند و در سال ۱۹۵۸ در آمریکا ثبت شده و به سرعت تبدیل به معروفترین تریازین برای کارایی در مقابل طیف گستردهای از علفهای هرز در دامنهای از شرایط شامل در خاک خشک شد. از آن زمان به بعد تبدیل به یکی از گستردهترین آفت کشهای تحقیقشده تاکنون شده است.[۵۴]
حذف علفهای هرز دارای برگهای پهن توسط آفتکشها نیاز به زراعت خاک را کاهش می دهد. عملی که در فرسایش خاک بالا شرکت داشته و یک نکتهی محیطی مهم از زمان طوفان های Dust Bowl از دههی ۱۹۳۰ بودهاست. استفاده از آترازین میتواند بارهای محصولی هر جا را از ۵/۶ درصد به کمتر از ۱ درصد افزایشدهد. و یک مطالعه گزارش کرد که ذرت شیرین اصلاح شده با آماده سازی آفت کش ترکیبی شامل آترازین، کاروتنوئیدهای بیشتری را توسعهبخشید که نشانداد آترازین میتواند به طور بالقوهای مقدار غذایی محصولات اصلیایی را که استفاده کرده است افزایشدهد.
امروزه آترازین، گستردهترین آفتکش مورداستفاده در آمریکا و اصلیترین ملل کشاورزی خارج از اتحادیهی اروپاست. که در زمین کشاورزی کشتشده برای ممانعت از ظهور و به حداکثر رسیدن علفهای دارای برگ پهن استفادهشده وبه صورت تنها یا در ترکیب با دیگر آفت کشها به کار میرود. آترازین در بیش از پنجاه محصول متفاوت شامل ذرت اسفاده میشود که تقریباً ۲۵ درصد کل جریب محصولی آمریکا را همانند سال ۲۰۰۰ نشان دادهاست و یک محصول صادراتی مهم در چین، برزیل و مکزیک می باشد. ایالات متحده به تنهایی از ۷۶ میلیون پاند آترازین در سال استفاده می کند و بیش از ۷۵ درصد ذرت رشدیافته در آمریکا با آن اصلاح میشود. دیگر محصولات اصلاحشده با آترازین شامل مرکبات، سویا، سرغوم، چغندرقند، انگور و محصولات جنگلی میباشند. آترازین گرچه بیشترین استفاده را در نواحی کشاورزی تاکنون داشتهاست، برای حفظ چمن مسکونی و چمن اسب دوانی هم استفاده می شود. تاریخچه آترازین به بیش از ۵۰ سال بر میگردد.[۵۴]
۱-۵ خلاصهی تاریخچهای فرایند ثبت آترازین
در تاریخ ۱۹۵۹ اولین ثبت های آترازین درآمریکا انجام شد ونظراتی در طی یک دورهی ۴۵ ساله، که آترازین به یکی از گسترده ترین آفتکشهای مورداستفاده در ذرت، سرغوم دانداری، چغندرقند و محصولات دیگر تبدیل شده است. محصولات آفتکش آترازین منافع زیر را ارائه داد:

• • کنترل علف هرز کارآمد و گسترده، منجر به بارهای محصولی بالایی می شود.

• • هزینه اصلاح پایین

• انعطاف پذیری در کاربرد: آترازین را می توان قبل، در حین، یا پس از کاشت محصول یا پس از ظهور محصول به کار برد. پس متناسب با تنوع گستردهای از سیستمهای محصولی میباشد.

شکل ۴-۳۸.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Music tools"از"Beetle"…………..۱۴۶

شکل ۴-۳۹.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Others"از"Beetle"………………..۱۴۶
شکل ۴-۴۰.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه” Shoes,clothing and sport wea Company"از"Puma"………………………………………………………………………….۱۴۷
شکل ۴-۱۴.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Animal"از"Puma"………………..۱۴۸
شکل ۴-۴۲.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Web server"از"Puma"……………۱۴۹
شکل ۴-۴۳.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Others"از"Puma"…………………۱۴۹
شکل ۴-۴۴.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Computer platform"از"Platform"…150
شکل ۴-۴۵.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Concept"از"Platform"……………۱۵۱
شکل ۴-۴۶.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Game"از"Platform"………………۱۵۲
شکل ۴-۴۷.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Arts group"از"Platform"…………۱۵۲
شکل ۴-۴۸.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Co-operative Bank"از"Platform"…۱۵۳
شکل ۴-۴۹.استخراج بخشی از نتایج PSEFiL برای زیر طبقه ” Others"از"Platform"………………۱۵۳
فصل پنجم………………………………………………………………………………………۱۵۵
شکل۵-۱.قسمت جستجوی موتورجستجوی ……………………………………………..PSEFiL156
شکل۵-۲. جستجوی “Web mining” توسط موتورجستجوی ……………………………PSEFiL158
شکل۵-۳.نمایش درختی “Web mining” توسط موتورجستجوی …………………………PSEFiL157
شکل۵-۴.نمایش درختی “Puma” توسط موتورجستجوی ………………………………..PSEFiL158
شکل۵-۵.لینک هاواسنیپت های طبقه “Concept” از"Web mining"توسط موتورجستجوی…PSEFiL158
شکل۵-۶.لینک هاواسنیپت های طبقه"Shoes-Sport wear"از"Puma"توسط موتورجستجوPSEFiL……159
فصل ششم………………………….……………………………………………………………۱۶۰
شکل ۶-۱.معماری موتور جستجوی پیشنهادی ……….……………………………………PSEFiL162
چکیده
ماهیت پویای شبکه جهانی و ابعاد رو به رشد آن، بازیابی دقیق اطلاعات را دشوار ساخته است. پاسخ های نادرست برگشت داده شده به وسیله ی موتورهای جستجو، خصوصا برای عبارات پرس‌و‌جو با معانی مختلف، باعث نارضایتی کاربران وب شده‌است که نیاز به پاسخ های دقیق برای تقاضاهای اطلاعاتی خود دارند. امروزه موتورهای جستجو تلاش می‌کنند تا درخواست کاربران را از طریق مطالعه سابقه جستجو و یا حتی شرکت دادن کاربران در فرایند جستجو به منظور روشن ساختن آنچه که آن‌ها واقعا نیاز دارند، دریابند. این روند بخشی از تلاش موتورهای جستجو برای شخصی‌سازی است.
یکی از موتورهای جستجوی شخصی‌سازی شده ی خوش تعریف و خوش ساخت، اسنکت^[۱] است که از مشارکت کاربر برای فرایند شخصی‌سازی استفاده می‌کند. در این تحقیق بر اساس الگوریتم شخصی‌سازی شده اسنکت، یک معماری از موتور جستجوی شخصی‌سازی شده جدید پیشنهاد شده در این پایان نامه به نام PSEFiL ارائه شده‌است که با دخالت دادن کاربر و فیلتر سازی لینک ها پاسخ هایی با کمترین میزان یا عدم وجود انحراف موضوع به منظور غنی سازی مجموعه جواب، به کاربران تحویل می‌دهد. علاوه بر این، مجموعه جواب مستحکم است زیرا هر لینک موجود در مجموعه نتایج، یا دارای رتبه بالایی از سایر موتورهای جستجو است و یا کمترین انحراف موضوع را با یک فرایند اسکن دستی دقیق داراست. بعلاوه هر لینک به روشنی برای هر معنی ذهنی موجود از یک عبارت پرس‌و‌جو طبقه‌بندی شده‌است. یکی از اهداف PSEFiL، آماده سازی و تحویل پاسخ های دقیق است نه تحویل مجموعه پاسخی با لینک های بیشتر که ممکن است محتوایشان دقت کم داشته و یا دقیق نباشند.
کلمات کلیدی
موتور جستجو، بهینه سازی موتور جستجو، شخصی‌سازی موتور جستجو، ساختارکاوی وب, محتوا کاوی وب
فصل اول
کلیات
۱-۱مقدمه
وب، محیطی وسیع، متنوع و پویا است که کاربران متعدد، به انتشار اسناد خود در آن مبادرت می ورزند. با توجه به حجم وسیع اطلاعات و با توسعه سیستم های اطلاعاتی، داده به یکی از منابع پراهمیت سازمان‌ها بدل گشته است. از این رو در سال های اخیر، روش‌ها و تکنیک‌های دستیابی کارا به داده‌ها، به اشتراک گذاری داده‌ها و استخراج اطلاعات از داده‌ها به شدت مورد نیاز جامعه ی اطلاعاتی و کاربران آن می باشد. اهمیت مدیریت و دسته بندی موثر انواع گوناگون داده‌ها به منظور استفاده و تحلیل کارآمد آن‌ها برای کاربران عام و همچنین کارمندان دانشی^[۲] از کسی پوشیده نیست. در این بین، ماهیت وب دربردارنده ی چالش های بسیاری است که دسته بندی و مدیریت داده‌ها را مشکل می سازد. از آن جمله می توان به دشوار بودن یافتن اطلاعات مورد نیاز در وب به دلیل دقت تحلیلی پایین موتورهای جستجو، عدم خصوصی سازی اطلاعات، طولانی بودن زمان پاسخ درک شده توسط کاربر، عدم رضایت کاربر در کیفیت پاسخ دریافتی، گوناگونی داده‌های موجود در وب و … اشاره کرد.
در موتور جستجو^[۳] کاربر کلید واژه ی را وارد کرده و ماژول جستجو در بانک اطلاعاتی خود به جستجو می‌پردازد و سایت های مرتبط با موضوع شما را نمایش خواهد داد زمانی که کاربر از یک موتور جستجو برای بیان درخواست خود استفاده می‌کند، نتایج ارائه شده ازسوی موتور جستجو، تنها به یک لیست از نتایج منتهی نمی‌شود بلکه اکثرموتورهای جستجو در کنار آن نتایج، امکانات دیگری را به کاربر ارائه می‌دهندکه می‌توانند در رساندن کاربر به درخواست حقیقی اش بسیار مفید باشند.
روش‌های مختلفی به منظور بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند که عمدتا مبتنی بر محتوا و ساختارند و از الگوریتم های مختلفی به این منظور استفاده می‌کنند مطالعات نشان می‌دهند کلمات پرس وجو کوتاه و متفاوتند و هر کاربر منظورخاصی از یک پرس وجوی مشابه دارد، در واقع همیشه نتایج ارائه شده آن چیزی نیست که کاربر انتظار آن را دارد، کاربران سلایق متفاوتی دارند اماموتور جستجو نتیجه یکسانی را برای همه آن‌ها ارائه می‌دهد. اگر بتوان از سلایق کاربران در جستجو استفاده کرد مطمئنا نتایج رضایت بخش تری حاصل می‌شود. در واقع در چنین ساختاری، دو کاربر نتایج متفاوتی را از یک پرس‌وجوی یکسان دریافت می‌کنند.یکی از مباحث مطرح و پرطرفدار در امر بازیابی اطلاعات، شناخت رفتار کاربر^[۴] و استفاده از سابقه رفتاری او در مشاهده صفحات وب درگذشته است تا از این رو، نتایج حاصل از موتور جستجو هر چه بیشتر به سلایق کاربر نزدیک باشد و باعث رضایتمندی بیشتر کاربران شود در واقع فرایند شخصی‌سازی^[۵] موتور جستجو و بهبود نتایج حاصل از جستجوی کاربران، از زمینه‌های پژوهشی و باز در این حوزه است که پژوهشگران فراوانی رابه سوی خود جذب کرده و تداعی گر نتایج ارزشمندی تا به امروز است.
وب‌کاوی^[۶] به عنوان زیرشاخه ای تخصصی شده از دانش داده کاوی به فرایند کشف اطلاعات و دانش ناشناخته و مفید از داده‌های وب اطلاق می‌شود که در زمینه‌های گوناگون کاربرد دارد و در سال های اخیر و همگام با توسعه ی وب،این شاخه مورد توجه بسیاری از پژوهشگران بوده است. وب‌کاوی نه تنها به معنی استفاده از تکنیک های داده کاوی^[۷] برای داده‌های ذخیره شده در صفحات وب است بلکه الگوریتم های آن به منظور پاسخ گویی به خواسته های کاربران از وب از نظر زمان پاسخ گویی و قدرت تحلیل وب اصلاح می شوند.
دراین پایان نامه ابتدا فرایند وب‌کاوی،شخصی‌سازی موتور جستجو روش‌ها و ابزارهای مورد استفاده در آن‌ها تشریح و سپس با بهره گرفتن از ترکیب ساختار کاوی و محتوا کاوی و با بررسی موتور جستجوی اسنکت به شخصی‌سازی موتورجستجو برای رسیدن به نتایج بهترپرداخته می‌شود.
۱-۲بیان مسئله و اهمیت آن
گسترش شبکه جهانی وب منجر به تولید حجم زیادی از داده‌ها می شود به گونه ای که در صورت عدم سازمان دهی درست و مدیریت داده‌ها دسترسی موثر به آن‌ها غیرممکن خواهد بود. بنابراین، استفاده از تکنیک های وب کاوی در شبکه ی جهانی وب در حال حاضر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران است.وب کاوی، فرایند کشف اطلاعات و دانش ناشناخته از داده‌های موجود در وب می باشد.و محیط اینترنت را به محیطی کاربردی تبدیل کرده تا کاربران بتوانند سریع تر و راحت تر اطلاعات مورد نیازشان را پیدا کنند. این تکنیک شامل کشف و تحلیل داده‌ها،مستندات و داده‌های چند رسانه ای از محیط وب است.وب کاوی،از جزئیات ومحتویات سند و ساختار ابرپیوندها استفاده می کند تا کاربر بتواند اطلاعات مورد نیازش را در اختیار داشته باشد.
وب کاوی نتیجه ی فرایند توسعه و گسترش مفاهیم و کاربرد داده کاوی در وب است اما دارای تفاوت‌های عمده ای با داده کاوی است. داده کاوی غیربرخط و وب‌کاوی به صورت برخط انجام می گیرد. وب کاوی طی مراحل بازیابی اسناد مورد نظر در وب، انتخاب اطلاعات و پیش پردازش، تعمیم با کشف خودکار الگوهای عام در یک یا چندین سایت وب و تحلیل که در این مرحله الگوهای به‌دست‌آمده در مرحله قبل اعتبار سنجی و تفسیر می شوند،داده را به دانش تبدیل می‌کند. [۴۱]
روش‌های وب کاوی بر اساس کاوش نوع داده به سه دسته تقسیم می شوند:

• • محتواکاوی وب^[۸]:فرایند استخراج اطلاعات مفید از محتوای مستندات وب است.این محتوا می تواند شامل متن، تصویر، ویدئو، صدا و یا رکوردهای ساخت یافته مانند لیست ها و جداول باشد.از الگوریتم های مربوط به آن درخت تصمیم و شبکه های عصبی را می توان نام برد.

• • ساختارکاوی وب^[۹] : وب را می توان به صورت گرافی که گره های آن اسناد و یال های آن پیوندهای بین اسناد است، بازنمایی کرد. ساختارکاوی وب، فرایند استخراج اطلاعات ساختاری از وب می باشد.

• • کاربردکاوی وب^[۱۰]: کاربرد تکنیک های داده کاوی برای کشف الگوهای کاربرد وب، به منظور درک و برآوردن بهتر نیازهای کاربران می باشد.در واقع روشی برای پیش بینی رفتار کاربر در هنگام تعامل با وب است.کاوش کاربرد وب شامل مراحل پیش پردازش، کشف الگو و تحلیل الگوست[۳۹,۴۱].

موتور جستجو یا جستجوگر، به طور عمومی به برنامه ای گفته می‌شود که کلمات کلیدی را دریک سند یا بانک اطلاعاتی جستجو می‌کند. در اینترنت به برنامه ای تحت وب گفته می‌شود که کلمات کلیدی موجود درفایل را جستجو می‌کند حال ٱنکه برخی از موتورهای جستجو، سندهای وب جهانی، گروه های خبری و آرشیوهای^[۱۱] FTPرا جستجو می‌کنند[۵۵].
روش‌های مختلفی به منظور بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند که عمدتا مبتنی بر محتوا و ساختارند و از الگوریتم های مختلفی به این منظور استفاده می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند کلمات پرس وجو کوتاه و متفاوتند و هر کاربر منظورخاصی از یک پرس وجوی مشابه دارد، در واقع همیشه نتایج ارائه شده آن چیزی نیست که کاربر انتظار آن را دارد، کاربران سلایق متفاوتی دارند اماموتور جستجو نتیجه یکسانی را برای همه آن‌ها ارائه می‌دهد. اگر بتوان از سلایق کاربران در جستجو استفاده کرد مطمئنا نتایج رضایت بخش تری حاصل می‌شود.این پایان نامه به دنبال بررسی روش‌های شخصی‌سازی موتور جستجو با بهره گرفتن از روش‌های وب‌کاوی است[۲].

بازداشت افراد متهم با وجود اینکه در محافل حقوقی، نقض حقوقی محسوب می‌گردد، اما به دلایلی چون کشف جرم و دفاع از جامعه این امر در قوانین کشورها و اسناد بین‌لمللی به‌ رسمیت شناخته شده است و هر چند کشور‌ها قوانین و ضرورت‌های خاصی را برای بازداشت افراد تعیین کرده‌اند و قید‌های خاصی را برای آزادی آنها معین کرده‌اند، اما همواره برای جلوگیری از تضییع حقوقی افراد متهم اعلامیه و اسناد حقوق بشری در صف دفاع از افراد متهم قرار گرفته‌اند که از آن جمله می‌توان اعلامیه حقوق بشر و کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و … اشاره کرد تا بگونه‌ای قوانین کشورها را تحت لوای خود قرار داده و آنها را تحت تاثیر قرار دهند.

«هر فردی حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی دارد»، ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و ماده ۵ کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق و آزادی‌های اساسی بشر نیز با این جمله آغاز شده است:
«هر فردی حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی دارد» و ماده ۱۴ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت که در تاریخ ۲۲/۹/۱۳۸۵ نیز به تصویب مجلس شورای اسلامی به ریاست آقای لاریجانی رسیده است، در بند‌های ۱ و ۲ خود بر لزوم اجتناب از سلب آزادی افراد معلول به شکل غیرقانونی و خودسرانه تا کید کرده است.
‎‎‎«۱- دولتهای عضو تضمین خواهند نمود که افراد دارای معلولیت بر مبنای برابر با سایرین:
‎‎‎الف) از حق آزادی و امنیت فردی برخوردار هستند؛
‎‎‎ب) به‌طور خود سرانه یا غیرقانونی از آزادی خود محروم نمی‌گردند و این که هر گونه محرومیت از آزادی طبق قانون می‌باشد و این که وجود معلولیت به هیچ وجه محرومیت از آزادی را توجیه نمی‌نماید.
‎‎‎۲- دولتهای عضو تضمین خواهند نمود در صورتی که افراد دارای معلولیت از آزادی در طی هر روندی محروم گردیده باشند، آنها بر مبنای برابر با سایرین از ضمانتهای منطبق بر حقوق بشر بین‌المللی برخوردار می‌باشند و با آنها در راستای اهداف و اصول این کنوانسیون از جمله در مورد تأمین همسان‌سازی متعارف رفتار می‌گردد.»
پیامد اساسی «حق آزادی » حمایت از افراد در برابر بازداشت غیرقانونی و خودسرانه است. همان‌گونه که پیش از این بیان شد، حکومت‌ها می‌توانند آزادی افراد را تحت شرایط و اوضاع و احوال خاصی، سلب کنند. هر چند که آزادی فردی ممکن است به دلایل متعددی سلب شود، ولی می‌توان گفت مهم‌ترین دلیل، متهم شدن فرد به ارتکاب یک جرم است.
می‌بینیم که اعلامیه حقوق بشر و کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت که در راستای هم قرار دارند، با عباراتی کوتاه و مبهم، دستگیری و بازداشت خودسرانه را ممنوع اعلام کرده و هیچ تعریف یا معیاری برای درک معنی دقیق عبارت‌‌های بکار رفته در آن ارائه نکرده است.
ممنوعیت دستگیری و بازداشت خودسرانه در ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و ماده ۵ کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق و آزادی‌‌‌های اساسی بشر نیز، ذکر شده است و به موجب این مواد و اظهارنظرهای نهادهای اجرایی این دو سند بین‌المللی، معنا و مفهوم مواد مذکور روشن شده است.
بر طبق معیارهای ذکر شده در اسناد بین‌المللی، سلب آزادی فردی، تنها با رعایت دو شرط امکان پذیر است: نخست، دستگیری و بازداشت بر طبق قوانین و مقررات داخلی، بدور از هر گونه بی عدالتی و دوم، خودسرانه نبودن دستگیری و بازداشت.
در ماده ۱۴ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت ابلاغ شده است که« دولتهای عضو تضمین خواهند نمود که افراد دارای معلولیت بر مبنای برابر با سایرین:
‎‎‎الف) از حق آزادی و امنیت فردی برخوردار هستند؛
‎‎‎ب) به‌طور خود سرانه یا غیرقانونی از آزادی خود محروم نمی‌گردند و این که هر گونه محرومیت از آزادی طبق قانون می‌باشد و این که وجود معلولیت، به هیچ وجه محرومیت از آزادی را توجیه نمی‌نماید.
‎‎‎۲- دولتهای عضو تضمین خواهند نمود در صورتی که افراد دارای معلولیت از آزادی در طی هر روندی محروم گردیده باشند، آنها بر مبنای برابر با سایرین از ضمانتهای منطبق بر حقوق بشر بین‌المللی برخوردار می‌باشند و با آنها در راستای اهداف و اصول این کنوانسیون از جمله در مورد تأمین همسان‌سازی متعارف رفتار می‌گردد.»، بنابراین مطابق اسناد بین‌المللی که در بالا آورده شد، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت نیز بر قانونی بودن بازداشت تاکید کرده است و اینکه معلولیت نباید به عنوان محرومیت تلقی گردد، به عبارتی تاکید صریح این ماده بر برخورد مساوی و عادلانه با افراد معلول در صورت قانونی بودن بازداشت آنها می‌باشد، بگونه‌ای که در صورتی که تحت قوانین مشخص و شفاف دادرسی کشورها این افراد مورد بازداشت قرار گیرند، باید در اسرع وقت تکلیف آنها مشخص شده و اقدامات لازم برای تماس این قشر با حامیان حقوقی و غیرحقوی آنها فراهم گردد تا به میزان برابر با افراد متهم دیگر که مشمول بازداشت هستند، از حقوق خود بهره برداری کنند.
دیدیم که در اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق و آزادی‌های اساسی بشر، «خودسرانه نبودن» دستگیری و بازداشت به عنوان شرطی جداگانه، مورد حکم قرار گرفته است. می‌توان چنین نتیجه گرفت که یک دستگیری و بازداشت، علی رغم قانونی بودن، می‌تواند خودسرانه تلقی شود. مثلا اگر قانونی مبهم باشد و یا دامنه اجرای وسیعی داشته باشد و مهمتر از همه دیگر حقوق و آزادی‌های فرد، از جمله آزادی بیان او را نقض کند، دستگیری و بازداشت بر طبق چنین قانونی، با توجه به معیارهای بین‌المللی خودسرانه خواهد بود، در واقع این معیارها، قدرت قانونگذاری دولت‌ها را در زمینه تجویز دستگیری و بازداشت افراد از طریق تصویب قوانین که با ماهیت حق آزادی و امنیت شخصی در تضاد هستند، محدود می‌کنند. ^[۷۸]
در آراء مختلف کمیته حقوق بشر و دیوان اروپایی حقوق بشر، مفهوم «خودسرانه بودن» مورد توجه قرار گرفته است که به چند مورد از آنها اشاره می‌شود.
در قضیهVan Alphen v. The Netherlands (305/88) نگارنده شکایت به کمیته، یک مشاور حقوقی بود که به اتهام معاونت و همدستی در جرایم جعل و تنظیم متقلبانه اظهارنامه مالیاتی، بیش از نه هفته در بازداشت به سر برده بود. نگارنده در این قضیه مدعی است که بازداشت او خودسرانه بوده است، زیرا آگاهانه و با هدف تحت فشار قرار دادن او به دادن اطلاعاتی در مورد موکلانش، بازداشت شده است. در این قضیه، این نکته بی‌تردید روشن بود که مقامات قضایی هلند، در تمدید بازداشت متهم، قواعد حاکم بر بازداشت پیش از محاکمه را (مطابق قانون آئین دادرسی کیفری هلند) رعایت کرده‌اند. اما کمیته بر این مسئله تأکید کرد که «خودسرانه بودن» بازداشت، لزوما به معنای «غیرقانونی بودن» آن نیست، بلکه این مفهوم که در بند (۱) ماده ۹ میثاق ذکر شده است، باید موسع تفسیر شود، به‌گونه‌ای که عناصری همچون نامتناسب بودن، غیرعادلانه بودن و فقدان امکان پیش‌بینی بازداشت را نیز در برگیرد. یعنی دستگیری و بازداشت فرد و ادامه آن، نه تنها باید قانونی باشد، بلکه با توجه به کلیه اوضاع و احوال قضیه، معقول و ضروری نیز به نظر برسد. مثلا دستگیری و بازداشت فرد به منظور جلوگیری از فرار او و از بین بردن آثار و مدارک جرم و یا تکرار ارتکاب جرم توسط او موجه و ضروری باشد.
چون در این قضیه، دولت مربوطه، مدارک و دلایل کافی بر توجیه ضرورت دستگیری و بازداشت فرد ارائه نکرد، کمیته در نهایت رأی بر نقض بند (۱) ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی داد. ^[۷۹]
نکته دیگری که کمیته درباره مفهوم «خودسرانه بودن» مورد توجه قرار داده، این است که حتی اگر دستگیری نخستین فرد خودسرانه نباشد، بازداشتی که در پی آن صورت می‌گیرد، می‌تواند موجب نقض بند (۱) ماده ۹ میثاق شود. در قضیه Spakmo v. Norway (631/95)^[80]، نگارنده شکایت به دلیل قصور در اجرای دستور پلیس مبنی بر توقف عملیاتی که منجر به ایجاد خسارت در مکانی خاص شده بود، دوباره دستگیر شد. دستگیری وی در هر دو بار، قانونی بود. اما در دومین دستگیری او به مدت هشت ساعت بازداشت شد و چون دولت مربوط نتوانست دلیل منطقی بر توجیه بازداشت وی ارائه دهد، کمیته رأی بر نقض بند (۱) ماده ۹ میثاق به دلیل خودسرانه بودن بازداشت، صادر کرد. ^[۸۱]
در بند (۱) ماده ۵ کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق و آزادی‌های اساسی بشر، همانند بند (۱) ماده ۹ میثاق، خودسرانه بودن دستگیری و بازداشت، به طور صریح ممنوع نشده است. بلکه به طور ایجابی و با بیان الزاماتی که باید به هنگام دستگیری و بازداشت یک فرد رعایت شود، در واقع به گونه‌ای غیرمستقیم «خودسرانه بودن» دستگیری و بازداشت، ممنوع اعلام شده است.
آنچه که در بند (۱) ماده ۵ کنوانسیون اروپایی مربوط به بحث ما، یعنی اصول لازم‌الرعایه در رفتار با متهم در مرحله پیش از محاکمه است، قسمت (پ) از بند (۱) ماده ۵ است. این قسمت از ماده، امکان دستگیری و بازداشت فرد مظنون به ارتکاب جرم را با هدف حاضر کردن او در برابر مقام صالح و به دلیل وجود ظنی معقول بر ارتکاب جرم او با هدف جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم توسط او یا جلوگیری از فرار او، مجاز شمرده است. البته دیوان به صراحت، لزوم رعایت شروط قسمت (پ) از بند (۱) ماده ۵ را تضمینی اساسی بر ممانعت از دستگیری و بازداشت خودسرانه تلقی کرده است^[۸۲].
در ماده چهارده کنوانسیون حمایت از افراد معلول نیز بر قانونی بودن بازداشت افراد معلول و به‌اندازه برابر با افراد دیگر تاکید شده است، اما چیزی که مبهم است این است که آیا معیار قانونی بودن بازداشت افراد معلول چه چیزی می‌باشد و منظور از برابر بودن با دیگران در زمینه بازداشت، همان برابر بودن زمان و نوع بازداشت است و یا اینکه صرفا رعایت عدالت مد‌نظر بوده است،هرچند در بند دوم همین ماده انطباق با حقوق بین‌المللی را به عنوان معیار در نظر گرفته است، اما در بند ۹ همین اعلامیه نیز صرفا بر خودداری از بازداشت خود‌سرانه اشاره کرده است، از این رو نمی‌توان افراد معلول را از جنبه این کنوانسیون و اعلامیه حقوق بشر مبنی بر زمان و نحوه بازداشت، حمایت شده تلقی کرد و ابهام موجود در مواد فوق‌الذکر همواره می‌تواند این قشر را در معرض آسیب قرار دهد، زیرا ضرورت بازداشت و مواردی همچون جلوگیری از از بین رفتن اسناد و مدارک جرم و … همواره دستاویز دولت‌ها برای نقض حقوق افراد معلول در حین بازداشت و حتی محروم کردن آنها از تماس با وکیل و یا یک مکان مناسب در زمان بازداشت او می‌تواند باشد،
معیارهای داخلی ناظر بر حق رهایی از بازداشت غیرقانونی و خودسرانه
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در اصول متعددی، آزادی را مورد تأئید و حمایت قرار می‌دهد. از جمله در بند ۶ اصل دوم، یکی از پایه‌های جمهوری اسلامی ایران را، ایمان به «کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توأم با مسئولیت او در برابر خدا» می‌داند و در اصل سوم، وظایف دولت را در تأمین آزادی‌های مردم، طی چند بند بیان می‌کند و «تأمین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی در حدود قانون»، «رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمامی زمینه‌های مادی و معنوی» را از جمله وظایف دولت بر می‌شمارد و در اصل بیست و دوم مقرر می‌کند: «حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است، مگر در مواردی که قانون تجویز می‌کند» و در بند ۶ اصل یکصد و پنجاه و ششم نیز احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادی‌های مشروع» را از جمله وظایف قوه قضائیه ذکر می‌کند. در مقابل در اصل سی و دوم قانون اساسی، با هدف حمایت از «آزادی فردی» دستگیری افراد بدون دلیل قانونی ممنوع اعلام شده است. در ابتدای این اصل، این‌گونه آمده است:
«هیچ‌کس را نمی‌توان دستگیر کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین می‌کند. »
قانون اساسی، تعیین محدوده‌های قانونی دستگیری و بازداشت افراد را به قوانین عادی سپرده است که به آن می‌پردازیم.
مرحله پیش از محاکمه، مرحله انجام تحقیقات مقدماتی است. تحقیقات مقدمانی در معانی مختلفی به کار می‌رود. در معنای وسیع می‌توان آن را در مقابل تحقیقات نهایی که در جلسه دادگاه به عمل می‌آید، قرارداد. ^[۸۳] ماده ۱۹ قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸^[۸۴]، تحقیقات مقدماتی را مجموعه اقداماتی می‌داند که برای کشف جرم و حفظ آثار و ادله وقوع آن و تعقیب متهم از بدو پیگرد قانونی تا تسلیم به مرجع قضایی صورت می‌گیرد. یکی از اقدامات معمول در مرحله پیش از محاکمه، اخذ تأمین از متهم است. قرارهای تأمینی انواع مختلفی دارند که با ایجاد محدودیت در پاره‌ای از حقوق و آزادی‌های متهم و یا بعضا سلب آن‌ها، هدف نهایی فراهم کردن موجبات محاکمه مقتضی متهم را دنبال می‌کنند. آنچه که بحث قرارهای تأمینی را مرتبط به بحث ما یعنی بررسی سلب آزادی قانونی از متهم می‌کند، قرار بازداشت موقت است. مطابق ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۹۲، به منظور دسترسی به متهم و حضور به موقع وی، جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه دیده برای جبران ضرر و زیان وی، بازپرس پس از تفهیم اتهام و تحقیق لازم، در صورت وجود دلایل کافی، یکی از قرارهای تأمین زیر را صادر می‌کند:

1. 1. التزام به حضور با قول شرف

1. 1. التزام به حضور با تعیین وجه التزام تا ختم محاکمه و اجرای حکم و در صورت استنکاف تبدیل به وجه‌الکفاله

1. 1. اخذ کفیل با وجه الکفاله

1. 1. اخذ وثیقه اعم از وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی یا مال منقول و غیرمنقول

1. 1. بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر در قانون

با وجود اینکه، قرار بازداشت موقت از جمله قرارهای تأمینی است و قاعدتا باید ضوابط و شرایط مربوط به آن در مبحث قرارهای تأمینی ذکر می‌شد، در قانون آئین دادرسی، قانون گذار به دلیل توجه ویژه به این بحث، آن را در مبحث جداگانه‌ای مورد بررسی قرار داده است. با این حال ضوابطی که به طور عام نسبت به قرارهای تأمینی در نظر گرفته شده است، قرار بازداشت موقت را نیز تحت شمول قرار می‌دهد. از جمله ماده ۲۱۹ همین قانون که مقرر کرده است:
«مبلغ وجه التزام، وجه‏الکفاله و وثیقه نباید در هر حال از خسارت وارد به بزه‏دیده کمتر باشد. در مواردی که دیه یا خسارت زیاندیده از طریق بیمه قابل جبران است، بازپرس با لحاظ مبلغ قابل پرداخت از سوی بیمه قرار تأمین متناسب صادر میکند.»در مقایسه با مفهوم «خودسرانه بودن بازداشت» می‌توان گفت که در این ماده دقیقا بر این نکته تأکید شده است که در کنار رعایت شرایط قانونی بازداشت موقت، باید دلیلی منطقی و ضرورتی معقول بر توسل به آن وجود داشته باشد. از طرف دیگر در ماده ۲۳۹ این مسئله مورد اشاره قرار گرفته است که کلیه قرارهای بازداشت موقت باید مستدل و موجه باشند. «مستدل» و «موجه» بودن، مفهومی موسع‌تر از «قانونی» بودن دارد که به نظر می‌رسد، مواد ۲۳۷ و ۲۳۸ را که تحت شعاع خود قرار می‌دهد.
مطابق ماده۲۳۷ قانون فوق، صدور قرار بازداشت موقت جایز نیست، مگر در مورد جرائم زیر که دلایل، قرائن و امارات کافی بر توجه اتهام به متهم دلالت کند:
الف- جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات یا قطع عضو و در جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی، جنایاتی که میزان دیه آنها ثلث دیه کامل مجنیٌ‌علیه یا بیش از آن است.
ب- جرائم تعزیری که درجه چهار و بالاتر است.
پ- جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور که مجازات قانونی آنها درجه پنج و بالاتر است.
ت- ایجاد مزاحمت و آزار و اذیت بانوان و اطفال و تظاهر، قدرتنمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص که به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه انجام شود.
ث- سرقت، کلاهبرداری، ارتشاء، اختلاس، خیانت در امانت، جعل یا استفاده از سند مجعول در صورتیکه مشمول بند (ب) این ماده نباشد و متهم دارای یک فقره سابقه محکومیت قطعی به علت ارتکاب هر یک از جرائم مذکور باشد.
تبصره - موارد بازداشت موقت الزامی، موضوع قوانین خاص، به جز قوانین ناظر بر جرائم نیروهای مسلح از تاریخ لازم‏الاجراء شدن این قانون ملغی است »
البته تجویز بازداشت موقت اجباری تنها محدود به ماده ۲۳۷ و ۲۳۸ قانون آئین دادرسی نمی‌شود و سابقه آن در قوانین ما وجود دارد. از جمله تبصره ۳ ماده ۱۸ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی مصوب ۲ خرداد ۱۳۳۴ که درباره کشف و استعمال داروی تقلبی است و بند ج تبصره اصلاحی ۲۰/۱/۱۳۴۴ الحاقی به ماده ۱۷۳ قانون مجازات عمومی که این بند اتهام جرح یا قتل به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر را مورد حکم قرار داده است. در این دو مورد ذکر شده بازداشت متهم تا صدور حکم از دادگاه باید ادامه یابد. علاوه بر این، به موجب تبصره ۴ ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری^[۸۵] در صورتی که میزان رشوه بیش از دویست هزار ریال و میزان اختلاس زائد بر صد هزار ریال باشد (تبصره ۵ ماده ۴) بازداشت موقت متهم به مدت یک ماه الزامی است.
در تبصره ماده ۲۳۷ نیز آمده است که «موارد بازداشت موقت الزامی، موضوع قوانین خاص، به جز قوانین ناظر بر جرائم نیروهای مسلح از تاریخ لازم‏الاجراء شدن این قانون ملغی است» که این تبصره در برابر انتقاداتی که بر بازداشت موقت اجباری به دلیل تعارض آن با اصل برائت در قانون مصوب ۷۸ وارد شده بود یک تحول ملموس بود و یک رفع ایراد، زیرا تناقض در بطن ماده ۳۵ قانون آیین دادرسی مصوب ۱۳۷۸ مبرهن بود که در این ماده صدور قرار بازداشت دادرسی مقرر کرده است که کلیه قرارهای بازداشت موقت باید مستدل و موجه بوده و مستند قانونی و دلایل آن در متن قرار ذکر شود. «موجه بودن» به این معنی است که با در نظر گرفتن کلیه قیود و شروط قانونی، چاره دیگری جز توسل به بازداشت موقت در مورد متهم وجود نداشته باشد و چنین تفسیری در راستای بند (۳) از ماده ۹ میثاق است که مقرر کرده است، بازداشت اشخاصی که در انتظار دادرسی هستند نباید قاعده کلی باشد و تنها در صورتی که ضرورت اعمال آن قابل توجیه باشد، باید به آن توسل جست.
در تبصره ماده ۴۸ آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ آمده است که « اگر شخص به علت اتهام ارتکابی یکی از جرائم سازمان یافته و جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی، سرقت، مواد مخدر و روان گردان و یا جرائم موضوع بندهای الف(جرائم موجب مجازات سلب حیات)، ب(جرائم موجب حبس ابد) و پ (جرائم موجب مجازات قطع عضو و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان ثلث دیه کامل یا بیش از آن ) ماده ۳۰۲ این قانون، تحت نظر قرار گیرد تا یک هفته پس از شروع تحت نظر قرار گرفتن، امکان ملاقات با وکیل را ندارد»،. ممنوعیت و محدویت مزبور نسبت به جرائم سیاسی و مطبوعاتی و جرائم موجب مجازات تعزیری درجه چهار و بالاتر منع فوق پیش‌بینی نشده است. تجویز فوق، برخلاف محدویت‌های قانونی مقرر در ماده ۱۲۸ قانون آئین دادرسی کیفری سابق می‌باشد.
و نیز در ماده ۴۹ قانون آیین دادرسی کیفری آمده است که « به محض آنکه متهم تحت نظر قرار گرفت، حداکثر ظرف یک ساعت، مشخصات سجلی، شغل، نشانی و علت تحت‌نظر قرار گرفتن وی، به هر طریق ممکن، به دادسرای محل اعلام میشود»
طبق ماده ۴۶ آیین دادرسی کیفری «ضابطان دادگستری مکلفند نتیجه اقدامات خود را فوری به دادستان اطلاع دهند. چنانچه دادستان اقدامات انجام شده را کافی نداند، میتواند تکمیل آن را بخواهد. در این صورت، ضابطان باید طبق دستور دادستان تحقیقات و اقدامات قانونی را برای کشف جرم و تکمیل تحقیقات به عمل آورند، اما نمی‌توانند متهم را تحت‌نظر نگه‌دارند. چنانچه در جرائم مشهود، نگهداری متهم برای تکمیل تحقیقات ضروری باشد، ضابطان باید موضوع اتهام و ادله آن را بلافاصله و به طور کتبی به متهم ابلاغ و تفهیم کنند و مراتب را فوری برای اتخاذ تصمیم قانونی به اطلاع دادستان برسانند. در هر حال، ضابطان نمیتوانند بیش از بیست و چهار ساعت متهم را تحت نظر قرار دهند».
و طبق ماده ۴۷ آیین دادرسی کیفری «هرگاه فردی خارج از وقت اداری به علت هریک از عناوین مجرمانه تحت نظر قرار گیرد، باید حداکثر ظرف یک ساعت مراتب به دادستان یا قاضی کشیک اعلام شود. دادستان یا قاضی کشیک نیز مکلف است، موضوع را بررسی نماید و در صورت نیاز با حضور در محل تحت‌نظر قرار گرفتن متهم اقدام قانونی به عمل آورد»

۱-۴-۳ اهداف کاربردی
هدف کاربردی تحقیق مشخص کردن تاثیر نقش مثبت حضور فعال تر هتل ها در سایت های رزرو آنلاین هتل و همچنین ایجاد وب گاه و یا ارتقا وب گاه های موجود هتل ها (از طریق بهینه سازی وب گاه ، اطلاع رسانی بهتر و جامع تر وب گاه از طریق نمایش اتاق ها و محیط هتل ، سریع بالا آمدن سایت ، بهینه سازی امکانات صوتی و تصویری ، ارائه اطلاعات گردشگری شهر و استان و … ) در جهت افزایش مشتری و نهایتا ارائه نتایج به هتل های استان می باشد .
۱-۵ چارچوب نظری
چارچوب نظری عبارتست از ” شیوه خاصی از نگریستن به زندگی انسان که طی آن، فرضهای خاصی درباره ماهیت واقعیت اجتماعی عرضه می شود” . ( ببی ؛ ۱۳۸۴ : ۹۸ ) خلاف تصور عمومی ، نظریه و تحقیق به عرصه هایی مجزا تعلق ندارند ، بلکه مکمل یکدیگرند . نظریه القاء کننده فرضیه ها و در خلال حل یک مساله نظری می تواند موجد افکار بیشتری شود . با این توضیح که می توان گفت استفاده از نظریه های اندیشمندان در مطالعات جمعیت و جامعه شناسی برای رسیدن به یک چارچوب نظری جامع تر ،که ایجاد کننده فرضیات و ایده های جدید باشد، امری لازم و ضروری است و به محقق کمک شایانی خواهد نمود.

مدل پذیرش فناوری به طور موفقیت آمیزی در محیط ها و سیستم های مختلف برای بررسی موضوع نیت استفاده از فناوری به کار رفته است . (قربانی زاده و همکاران ؛ ۱۳۸۷: ۱۳) مدل پذیرش فناوری را ، دیویس براساس تئوری عمل مستدل برای مدل سازی موضوع پذیرش فناوری داده ها بوسیله کاربران در رساله ی دکترایش معرفی کرده است . ( احمدی و جدیدی ؛ ۱۳۹۰ : ۹۲ ) مدل این تحقیق علاوه بر تأثیر متغیرهای سودمندی و سهولت استفاده (باورهای اصلی در مدل پذیرش فناوری دیویس) ، به بررسی تأثیر متغیرهای اعتبار و اعتماد و سازگاری (میزان برداشت فرد از هماهنگی نوآوری با ارزش های موجود) بر نیت افراد به استفاده از رزرو اینترنتی هتل از طریق تاثیر آنها بر نگرش نیز می پردازد . (عطافر، خزائی پول و پورمصطفی ؛ ۱۳۹۱)
متغیر های وابسته” نگرش ” و ” نیت انجام رزرو اینترنتی هتل ” می باشند که به عنوان متغیر اصلی در مدل قرار گرفته اند . متغیرهای کلیدی پذیرش فناوری شامل سودمندی و سهولت استفاده به عنوان متغیرهای کلیدی نیت رزرو اینترنتی هتل در مدل گنجانده شده اند. این مدل پیشنهادی سایر متغیرهای کلیدی از جمله اعتبار، اعتماد و سازگاری را هم به مدل ابتدایی اضافه کرده است. گنجاندن این متغیرها در مدل ، این مدل را به یک مدل منسجم تبدیل می کند. شکل ۱-۱ مدل تحقیق را نشان می دهد .
اعتبار
اعتماد
سهولت درک شده
سودمندی درک شده
نیت
نگرش
سازگاری
شکل ۱-۱ . مدل نظری تحقیق (عطافر، خزائی پول و پورمصطفی ؛ ۱۳۹۱)
۱-۶ فرضیات تحقیق
۱-۶-۱ فرضیه اصلی
عوامل موثر بر نگرش افراد نسبت به رزرو اینترنتی هتل ، تاثیر مثبتی بر نیت نسبت به این نوع رزرو می گذارد .
۱-۶-۲ فرضیه های فرعی
فرضیه ۱. اعتبار درک شده نسبت به رزرو اینترنتی هتل برنگرش فرد به این نوع رزرو تاثیر می گذارد.
فرضیه ۲. اعتماد فرد به رزرو اینترنتی هتل تاثیر مثبتی بر نگرش به این نوع رزرو می گذارد .
فرضیه ۳. سازگاری فرد نسبت به رزرواینترنتی هتل برنگرش نسبت به این نوع رزرو تاثیر می گذارد.
فرضیه ۴ . ادراک فرد از سودمندی رزرو اینترنتی هتل به صورت مثبت تحت تاثیر سهولت درک شده از این نوع رزرو قرار می گیرد.
فرضیه ۵ . نگرش فرد به انجام رزرو اینترنتی هتل به صورت مثبت تحت تاثیرادراک وی از سهولت انجام این نوع رزرو قرار می گیرد.
فرضیه ۶ . نگرش فرد به انجام رزرو اینترنتی هتل به صورت مثبت تحت تاثیرادراک وی از سودمندی انجام این نوع رزرو قرار می گیرد.
فرضیه ۷ . نیت فرد به انجام رزرو اینترنتی هتل به صورت مثبت تحت تاثیرنگرش وی از رزرو اینترنتی هتل قرار می گیرد.
فرضیه ۸ . نیت فرد به انجام رزرو اینترنتی هتل به صورت مثبت تحت تاثیرادراک وی از سودمندی رزرو اینترنتی هتل قرار می گیرد.
۱-۷ تعاریف نظری وعملیاتی متغیر های تحقیق
۱-۷ -۱ متغیرهای مستقل
در این تحقیق از پنج متغیر اصلی بعنوان متغیر های کلیدی مستقل استفاده گردیده است که شامل اعتبار طرف تجاری ، اعتماد مشتری به وی ، سازگاری و سودمندی و سهولت استفاده می باشند .
۱-۷-۱-۱ اعتبار
تعریف نظری
اعتبار عامل مهمی در شکل گیری تصور مصرف کننده از محیط های آنلاین است .( ال گهتانی^[۱۲] ؛ ۲۰۱۱ ) اعتبار بعنوان زیرساخت معامله، بخش مهمی از اعتبار شخص فروشنده آنلاین و نگرش مثبت خریدار آنلاین را تشکیل می دهد . پژوهش های انجام گرفته در زمینه بانکداری اینترنتی، نشان داده اند که اعتبار درک شده تاثیر قابل ملاحظه بر نگرش مشتری به استفاده از فناوری دارد. (Lewis et al. ; 2010 : 417 ; Koenig Aderonke and Charles ; 2010:6)
تعریف عملیاتی
در این پژوهش اعتبار به عنوان حدی که مصرف کننده اعتقاد دارد فروشنده ، خبرگی، درستکاری و قابلیت اعتماد لازم برای انجام معامله را دارد، تعریف می شود. برای بررسی عملیاتی متغیر مستقل اعتبار در پرسشنامه این تحقیق ، ۵ پرسش مطرح شده است که شامل سوالات ( ۱ تا ۵ ) پرسشنامه می باشند . شاخص های مرتبط با متغیر اعتبار در سوالات پرسشنامه عبارتند از : شهرت سایت های رزرو اینترنتی ، هتل هایی که دارای سایت اینترنتی هستند ، سایت هایی که کد رهگیری صادر می کنند و وجود علامت نماد الکترونیک^[۱۳] در سایت .
۱-۷-۱-۲ اعتماد
تعریف نظری
اعتماد یک عنصر مهم و مؤثر بر رفتار مصرف کننده و تعیین کننده موفقیت پذیرش فن آوری هایی از قبیل تجارت الکترونیک است . ۲۰۱۱ : ۵۷۶) Goles et al. ; 2009 : 8 ; Wu et al ;) پژوهش های زیادی به تاثیر قابل توجه اعتماد کاربران اینترنت بر نگرش آنها به استفاده از خرید اینترنتی ، بانکداری بر خط (اینترنتی ) یا تبادل پول و اطلاعات شخصی حساس اشاره کرده اند. Eriksson et al. ; 2005: 208; Wu et al. ; 2011:575) )
تعریف عملیاتی
در این پژوهش، اعتماد به عنوان اینکه تا چه حد یک فرد معتقد است که استفاده از رزرو اینترنتی هتل امن است و هیچ تهدیدی حریم خصوصی او را با خطر مواجه نمی کند تعریف شده است .برای بررسی عملیاتی متغیر مستقل اعتماد در پرسشنامه این تحقیق ، ۵ سوال مطرح شده است که شامل سوالات ( ۶ تا ۱۰ ) پرسشنامه می باشند . شاخص های مرتبط با متغیر اعتماد در سوالات پرسشنامه عبارتند از : اعتماد به سایت های گردشگری از لحاظ ورود اطلاعات شخصی و مالی و همچنین اعتماد به تعهد سایت های رزرو اینترنتی .
۱-۷-۱-۳ سازگاری
تعریف نظری
سازگاری نیز عبارت است از میزان برداشت و دریافت فرد از هماهنگی و همراستا بودن نوآوری با ارزش ها و معیارهای موجود ، دانسته های پیشین ، تجربه های گذشته و نیازهای گیرنده نوآوری است. )یغمایی و شیرازی؛ ۱۳۹۰ )ویژگی های ادراک شده ی نوآوری معیار مناسبی برای پیش بینی پذیرش فناوری هستند و قابلیت پیش بینی این عوامل بسیار فراتر از ویژگی های جمعیت شناختی، و اجتماعی است. (Ngai et al.; 2012:117)
تعریف عملیاتی
در این تحقیق سازگاری بعنوان میزان برداشت فرد از هماهنگی نوآوری با ارزش های موجود ، تجربه های گذشته و نیازهای گیرنده نوآوری است . برای بررسی عملیاتی متغیر مستقل سازگاری در پرسشنامه این تحقیق ، ۵ سوال مطرح شده است که شامل سوالات (۱۱ تا ۱۵ ) پرسشنامه می باشند. شاخص های مرتبط با متغیر سازگاری در سوالات پرسشنامه عبارتند از : استاندارد بودن خدمات دریافتی ، معرفی کامل خدمت در سایت رزرو اینترنتی و تناسب خرید آنلاین ( اینترنتی ) با زندگی شخص و برطرف کردن نیاز های او .
۱-۷-۱-۴ متغیر سهولت درک شده
تعریف نظری
میزانی که کاربر انتظار دارد استفاده از سیستم موردنظر، نیازی به تلاش نخواهد داشت. ( دیویس^[۱۴] و دیگران ؛ ۱۹۸۹ : ۹۸۵) بر اساس مدل پذیرش فناوری، درک شخص از سودمندی سیستم ، تحت تأثیر این واقعیت است که وی درک کند استفاده از سیستم آسان است . ( ونکاتش و دیویس^[۱۵] ؛ ۲۰۰۰ : ۱۸۷)
بر اساس مدل پذیرش فناوری دیویس ^[۱۶] TAM که در سال ۱۹۸۹ ارائه شد ، دو متغیر سهولت استفاد درک شده یا PEOU ^[۱۷] و سودمندی درک شده یا PU ^[۱۸] نگرش افراد درباره یک فناوری، تمایل و قصد استفاده از فناوری و در نهایت رفتار واقعی در استفاده از فناوری را تعیین و تبیین می کنند و همچنین متغیرهای مستقل یا بیرونی، از طریق تأثیری که بر PU و PEOU دارند، بر پذیرش فناوری موثر هستند. (کفاشان ؛ ۱۳۸۹ )
تعریف عملیاتی
در این تحقیق متغیر سهولت درک شده ، میزان درک مصرف کننده از آسانی و سهولت استفاده از انجام عمل رزرو اینترنتی هتل می باشد . برای بررسی عملیاتی میزان متغیر سهولت درک شده در پرسشنامه این تحقیق ، ۵ سوال مطرح شده است که شامل سوالات( ۱۶ تا ۲۰ )پرسشنامه می باشند . شاخص های مرتبط با متغیر سهولت درک شده در سوالات پرسشنامه عبارتند از : آسان بودن خرید اینترنتی و رزرو آنلاین هتل برای شخص ، سهولت جهت سفر به بهترین مکان در مناسب ترین زمان و همچنین سهولت انجام مقایسه امکانات هتل ها با یکدیگر .
۱-۷-۱-۵ متغیر سودمندی درک شده
تعریف نظری
سودمندی درک شده عبارتست از درجه ای که شخص باور دارد استفاده کردن از یک سیستم خاص ، وضعیت او را بهبود می بخشد (تیلور و تاد^[۱۹] ؛ ۱۹۹۵: ۱۵۲) بر اساس مطالعه تئو و تان در سال۲۰۰۰ ، (تان و تئو^[۲۰] ؛ ۲۰۰۰) میزان سودمندی از استفاده درک شده به عنوان یک عامل مهم و اساسی برای مشخص کردن پذیرش یک تکنولوژی جدید شناسایی شده است. (بهبودی ، عابدینی و جلیلوند ؛ ۱۳۹۲ )
سودمندی استفاده درک شده به این معنی است که استفاده از یک سیستم خاص تا چه اندازه عملکرد کار فرد را بالا می برد .(; ۲۰۰۱ ; Davis; 1993 ; Mathwick et al.; 2001 (Al-Gahtani
تعریف عملیاتی
در این پژوهش سودمندی درک شده عبارتست از درجه ای که شخص باور دارد استفاده از یک سیستم خاص ، باعث بهبود وضعیت او می شود . برای بررسی عملیاتی متغیر مستقل سودمندی درک شده در پرسشنامه این تحقیق ، ۵ سوال مطرح شده است که شامل سوالات ( ۲۱ تا ۲۵ ) پرسشنامه می باشند . شاخص های مرتبط با متغیر سودمندی درک شده در سوالات پرسشنامه عبارتند از : آگاهی از تخفیف های مناسبتی هتل ها ،کوتاه شده دست واسطه ها ، پاسخگو بودن سایت ها و وجود اطلاعات کامل در سایت های گردشگری .
۱-۷-۲ متغیرهای وابسته
متغیرهای وابسته “نگرش ” و ” نیت انجام رزرو اینترنتی هتل ” می باشند . که در این تحقیق به عنوان متغیر اصلی در مدل قرار گرفته است . دراین تحقیق سعی بر این شده است که با بهره گرفتن از متغیرهای کلیدی پذیرش فناوری شامل سودمندی ، سهولت استفاده ، اعتماد ، اعتبار و سازگاری به عنوان عوامل موثر بر نگرش افراد ، به نیت و قصد انجام رزرو اینترنتی هتل پرداخته شود .

پرسشنامه
متغیرها
سوالات

بررسی میزان رضایت از هتل از دیدگاه گردشگران
کیفیت خدمات ارائه شده توسط کارکنان
۱-۶

خدمات غذا و نوشیدنی
۷-۱۴

خدمات داخل اتاق
۱۵-۲۳

قیمت و ارزش محصولات و خدمات
۲۴-۲۵

عوامل موقعیتی
۲۶-۳۱

تسهیلات و امکانات عمومی هتل
۳۲-۴۳

امنیت و ایمنی
۴۴-۴۹

جدول ‏۳-۲ تخصیص سوالات پرسشنامه

روایی و پایایی ابزار گردآوری داده ها

به منظور اطمینان از ابزار اندازه گیری و به کار بردن آن در مرحله اصلی جمع آوری داده ها، ضرورت دارد تا پژوهشگر از طریق علمی اطمینان نسبی لازم را نسبت به روا بودن استفاده از ابزار مورد نظر و معتبر بودن آن پیدا کند. بنابراین، برای آنکه بتوان به نتایج نتیجه گیری اطمینان کرده و ادعا نمود که داده های حاصل از اندازه گیری قابل اطمینان هستند، ابزار اندازه گیری باید دارای دو خصوصیت اساسی روایی^[۷۹] و پایایی^[۸۰] باشد.

روایی

مقصود از روایی پرسشنامه آن است که آیا ابزار اندازه گیری می تواند خصیصه و ویژگی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه گیری کند یا خیر؟ در این راستا به منظور تضمین روایی پرسشنامه از چند روش استفاده می شود.

روایی صوری^[۸۱] و محتوایی^[۸۲]

این نوع روایی بیانگر این موضوع است که سوالات آزمون تا چه حد به ظاهر شبیه موضوعی اند که برای اندازه گیری آن تهیه شده اند. در واقع وابسته به شم ، تجربه و قضاوت افراد خبره و متخصص است، در این نحقیق پس از بررسی مطالعات انجام شده در این حوزه( روایی محتوایی)، نظرات خبرگان گردشگری(دو نفر از راهنمایان گردشگری چینی در ایران و استاد راهنما) تغیرات لازم در پرسشنامه اعمال شده است(روایی صوری).

پایایی پرسشنامه

پایایی یک ابزار اندازه گیری، کمیتی است که معرف درجه ثبات که معرف درجه ثبات نتایج حاصل از اندازه گیری های مکرر با روش تعریف شده است. به عبارت دیگر، مقصود آن است که اگر پرسشنامه در یک فاصله زمانی کوتاه، چندین بار به گروه واحدی از افراد داده شود، نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه گیری پایایی از شاخصی به نام ضریب پایایی استفاده می شود که اندازه آن معمولا بین صفر تا یک تغییر می کند. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک، معرف پایایی کامل پرسشنامه است.

ضریب آلفای کرونباخ

برآورد آلفای کرونباخ نشان می دهد که ارتباط درونی گویه های پرسشنامه تا چه حدی می باشد. در واقع زمانی که گردآوری داده ها متکی به اجرای یک واحد آزمون است، برآورد اعتبار از طریق هماهنگی درون سوال ها صورت می گیرد. در این گونه ابزارها، پاسخ هر سوال می تواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوال های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد.

که در آن:
تعداد زیر مجموعه سوال های پرسشنامه یا آزمون