حفظ سقف مالکیت خارجی در حد ۴۹
درصد در بیشتر پروژه های نفت و گاز

وجود مناطق اکتشاف نشده و پتانسیل
بالای تولید مواد هیدروکربوری در
بلندمدت

۸

توسعه سریع صنعت GTL ،LNG و
صنعت پتروشیمی

کند کردن پروژه های جدید صادرات LNG
به دلیل نگرانی از آسیب رسیدن به
ذخایر میدان گنبد شمالی

عضویت در اتحادیه گمرکی GCC و
تسهیل تجارت با کشورهای حوزه خلیج
فارس

۹

مشارکت بالای IOCs مطرح
بین المللی

بالا بودن نرخ رشد اقتصادی قطر در
سال های آتی بر اساس پیش بینی های
معتبر بین المللی

۱۰

رشد اقتصادی بادوام در دهه اخیر

توسعه بخش های غیر هیدروکربوری
به ویژه مؤسسه های مالی

۱۱

بزرگ ترین صادرکننده LNG جهان

فصل پنجم: سیاست خارجی فعال قطر برمبنای نقش انرژی و تئوری نوواقع گرایی
رفتار هر کشور در محیط بیرونی برآیند و تداوم کنش‌ها و سیاست‌های داخلی آن کنشگر محسوب می‌شود. اما شرایط خاص کشورهای ذره‌ای در نبود مولفه‌های سخت قدرت مانند تعدد جمعیت و وسعت سرزمین این کشورها را در مضیقه‌های بسیار قرار می‌دهد تا جایی‌که عمدتا عوامل بیرونی، ماهیت رفتار خارجی کنشگر را شکل می‌دهد.
همسایه جنوبی ایران یعنی قطر نیز در زمره این کشورها قرار دارد، اما چه توجیهی برای بلندپروازی‌های قطر از مغرب تا الجزایر، لیبی، تونس، مصر، سودان، یمن و سوریه و مستثثنی شدن منطق رفتاری این کشور از سایر کشورهای مشابه آن وجود دارد؟اولین نکته در مورد قطر آن است که توجه داشته باشیم چرخش در سیاست خارجی این کشور به تبع تحولات خاورمیانه رخ نداده است چرا که جدای از این تحولات، پیشتر شاهد ایفای نقش قطر در بحران دارفور در مارس ۲۰۰۹، جریان جنگ ۲۲ روزه غزه، کوشش برای برون‌رفت لبنان از بحران داخلی و تشکیل دولت وحدت ملی به ریاست میشل سلیمان و نیز تلاش برای یافتن جایگاهی درمیان گروه‌های فلسطینی و لبنانی بوده‌ایم اما تحولات خاورمیانه این فرصت را برای این کشور به ارمغان آورد تا ضمن عمق‌بخشی به رفتار و منطق رفتاری خود در جهت همراه کردن قدرت‌های بزرگ با سیاست‌ خارجی خود نسبت به بازتعریفی منطبق با هنجارهای پذیرفته شده جهانی از هویت منطقه‌ای خود در جریان این تحولات بپردازد.

در این راستا، سیاست خارجی قطر بر محور مدیریت بحران‌های بین‌المللی و منطقه‌ای شکل گرفت چرا که اتخاذ چنین راهبردی نیاز به مولفه‌های سخت قدرت مانند جمعیت زیاد یا سرزمین وسیع ندارد و از طرفی آنچه سیاست خارجی یک کشور در آستانه هزاره سوم بدان نیاز دارد یعنی پرستیژ را به سهولت و با کمترین هزینه برای آن فراهم می‌کند. عمده ابزارهای این امیرنشین برای جبران ضعف‌های سخت‌افزاری آن عبارتند از: تاکید بر کنش‌های دیپلماتیک، اعزام نمایندگان برای حل بحران‌های سیاسی و زیست‌محیطی جهانی و منطقه‌ای، تبلیغات سیاسی رسانه‌ای، ابزار اقتصادی، کمک به جنبش‌های تجزیه‌طلب و اقلیت‌ها با هدف اعلامی دفاع از حقوق بشر و میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲٫

اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) قيس به همراه امام حسين (عليه السلام) و ابو ايّوب انصاري ـ كه هر يك بر ده هزار نفر فرماندهي مي‌كردند ـ آمادۀ جنگ با معاويه كردند كه متأسفانه با شهادت حضرت امير(عليه السلام) لشكر از هم پاشيد. ^[439]
اصبغ بن نُباته تميمي
اَصبَغ بن نُباته تميمي از ياران ويژه اميرمؤمنان علي(عليه السلام) و از چهره‏هاي برجستۀ ياران ايشان واز معتمدان آن حضرت است. استوار گامي او در دوستي اميرالمؤمنين(عليه السلام) مشهور است. او از «شُرطة الخَميس (نيروهاي ويژه)» و از فرماندهان آنان است كه تا مرز مرگ و شهادت، با مولا(عليه السلام) پيمان بسته بودند. اصبغ در جنگ‏هاي جمل و صِفّين، همراه مولا(عليه السلام) بود و از ياران باوفاي حضرت امير(عليه‌السلام) به شمار مي‏رفت.^[440]
امام(عليه‌السلام)، اصبغ بن نُباته وگروهي ديگر را شرطة الخميس ناميد. از اصبغ، علّت اين نامگذاري را پرسيدند. گفت:«به اين دليل كه ما با حضرت شرط كرده بوديم كه درركاب او وتحت فرمانش جهاد كنيم تا يا پيروز شويم ويا به شهادت برسيم؛ واونيز شرط كرد وضامن شد كه به پاداش اين مجاهدت، مارا به بهشت برساند.»^[441]
مالك بن كعب اَرحَبي
مالك بن كعب اَرحَبي، از ياران و كارگزاران اميرمؤمنان علي(عليه السلام) است. اعلام آمادگي او براي كمك به محمد بن‌ابي‌بكر، هنگامي كه هيچ كس به درخواست اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) پاسخ نداد، حاكي از معرفت اوست.
اميرمؤمنان علي(عليه السلام) در خطبه‌اي، مردم را براي ياري دادن به محمّد بن‌ابي‌بكر و ياران اودر مصر فراخواند، ولي آنان پاسخ مثبت ندادند؛ پس مالك بن كعب اَرحَبي برخاست و گفت:«اي امير مؤمنان! مردم را فراخوان كه اكنون، هنگام ذخيره كردن نيرويي براي آينده نيست. براي چنين روزي، خود را ذخيره كرده بودم و پاداش، جز با حمله كردن در جنگ، حاصل نمي‏آيد. اى مردم! از خدا پروا كنيد و به امامتان پاسخ دهيد و خواسته‏اش را برآورده كنيد و با دشمنش بجنگيد. اي‌اميرمؤمنان ! من خود به سوي او مي‏روم.»
اميرمؤمنان علي(عليه السلام) به جارچي خود، سعد، فرمان داد كه در ميان مردم ندا دهد:« با مالك بن كعب به سوي مصر، روانه شويد.»^[442]
عَديّ بن حاتم طايي
عدي بن حاتم بن طايي، فرزند سخاوتمند مشهور عرب، حاتم طايي،^[443] واز ياران پيامبر خداست. عدي، در دگرگوني‏هاي پس از پيامبر خدا، به ولايت علي(‏عليه السلام) وفادار ماند و از حريم حق و ولايت، دفاع كرد. او و پسرانش در نبردهاي اميرالمؤمنين(عليه السلام) همراه حضرت بودند^[444] (6) و وقتي يكي از فرزندانش به معاويه پيوست، از آن فرزند، برائت جست.^[445]
در جريان جنگ صِفّين و اختلاف ياران حضرت امير(‏عليه السلام) بر سرِ ادامه دادن جنگ ، عَدي بن حاتم برخاست و گفت:«اي مردم! به خدا سوگند، اگر كس ديگري جز اميرالمؤمنين(‏عليه السلام) ما را به جنگ با نمازگزاران فرا مي‏خواند، پاسخ مثبت نمي‏داديم.
او تاكنون اقدامي نكرده است، مگر آن كه دليلي روشن از جانب خدا با خود داشته و رشتۀ ارتباطي با خدا در دستانش بوده است. او در كار عثمان، باز ايستاد، چون جرياني شبهه‏ناك بود، و با سپاه جمل جنگيد، چون پيمان شكستند و با مردم شام مي‏جنگد، چون ستم و تجاوز مي‏كنند.»^[446]

3.6. شهادت‌طلبي

در فرهنگ اسلامی، شهادت از عمیق ترین مفاهیمی‌است که در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام، صحنه‌های بی‌مانند و شگرف را آفریده است. مكتب انسان‌ساز اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام)، مكتبي، پويا و زنده وهدفدار است كه يكي از اركان اصلي آن، جهاد در راه خدا براي حفظ اصول اسلام وتأمين مصالح مسلمانان است و در اين مكتب، شهادت، آرزو وخواسته‌اي است كه هريك از ياران مطلوب حضرت امير(عليه‌السلام)، آنرا دردل داشتند.
واژه شهید از اسماء‌الله است.^[447] شهيد به معناي حضور،^[448] معروف،^[449] مشاهده^[450] وكسي است كه در راه خدا كشته شود. به كشتۀ در راه خدا، ازآن جهت شهيد گفته مي‌شود كه فرشتگان در كنار او حضور دارند وشاهد او هستند.^[451] در اصطلاح «شهید مسلمانی است که در راه خدا کشته شود» . از دیدگاه اسلام فدا کردن جان به طور آگاهانه و انتخاب‌گرایانه در راه آرمانی مقدس و پاک که به تعبیر قرآن «فی سبیل‌الله» نامیده می‌شود، «شهادت» نام دارد و کسی که به چنین مقامی دست می‌یابد، «شهید» است. البته پذیرفتن مرگ، هنگامی ارزشمند است و قداست دارد که از سویی آگاهانه باشد و از سوی دیگر، رضایت و خشنودی خداوند را به دنبال داشته باشد.
آنکه در راه رسیدن به آرمانی مقدس گام برمی‌دارد و مبارزه می‌کند و سختی‌ها را متحمّل می‌شود و نهایت تلاش و همّت خود را تا حدّ ایثار کردن جان به کار می‌گیرد، خداوند وی را از دیگران به عنوان « مجاهد در راه خدا» برتر می‌داند و پاداشی عظیم برایش در نظر می‌گیرد.^[452]

شهيد صاحب چند خصوصيت خاص است كه به او ارزشي بالا داده‌است؛ او جان خود را براي حفظ ارزش‌ها واصول دينش فدا مي‌كند درنتيجه درراه هدف مقدّسي كشته مي‌شود، ديگر اينكه شهيد با اهداي ارزشمندترين چيزي كه دارد(يعني جانش) در راه هدفي مقدّس، جاودانگي مي‌يابد؛ چراكه هرچيزي كه در راه خدا وبراي او صرف شود، نزد خداوند باقي مي‌ماند و سوّم اينكه شهيد با كار بزرگ ومقدّسش به جامعۀ خود نورانيت وپاكي مي‌دهد.^[453]
درنظر اميرمؤمنان علي(ع) شرافتمندانه‌ترين مرگ، كشته شدن در راه خداست، زيرا شهادت در دنيا موجب نيكنامي، ودرآخرت مستلزم پاداش‌هاي هميشگي است؛ وهمين است كه حضرت تأكيد مي‌فرمايد كه تحمّل هزار ضربه شمشير براي او آسان‌تر از مردن برروي بستر است واين مقتضاي شجاعت خارق‌العاده وايمان است.^[454]
« همانا، گراميترين مرگ‏ها كشته شدن در راه خدا است؛ بدان كس كه جان پسر ابو طالب در دست او است، هزار مرتبه ضربت شمشير خوردن بر من آسانتر است، تا در بستر مردن.»^[455]
اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) شهادت را بالاترين مقام و ارزشمندترين هديه‌اي مي‌دانند كه از جانب خداوند به انسان‌هاي پاك داده مي‌شود وخود، همواره از خداوند، رسيدن به اين مقام ارزشمند را طلب مي‌نمودند.^[456]
اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) دربارۀ ياران مطلوب خود نيز ، هرجا كه ياري، با كلام ورفتار خود، مورد رضايت حضرت امير(ع) قرار مي‌گرفت، بالاترين وارزشمندترين هديه وپاسخ اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) به او، آرزو ودعا براي شهادت بود. همان‌طور كه حضرت امير(عليه‌السلام) درپايانِ عهدنامۀ معروفشان به مالك اشتر، براي مالك وخودشان آرزوي شهادت مي‌نمايند^[457] ونيز به حجربن عدي كه از ياران باوفا ومطلوب اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) است فرمودند: :«خداوند، تو را از شهادت - كه من مي‏دانم شايسته آني -محروم ندارد!».^[458] ونيز دربارۀ هاشم بن عتبه، كه از ياران بزرگوار حضرت امير(عليه‌السلام) است، فرمودند: :«بار خدايا! شهادت در راه خودت و همراه گشتن با پيامبرت را نصيبش فرما».^[459] ونمونه‌هاي فراواني از اين دست در تاريخ ثبت شده است.
هدف اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام)، از تلاش در راه خدا، كسب سعادت اخروي است واين است كه از خداوند، مقام ومنزلت شهدا، زندگي با نيكان ودوستي انبيا را مسألت مي‌كنند؛ وياران خويش را نيز به پيروي ازخود، درطلب اين مراتب وعمل به آن فرامي‌خوانند.
« از خداوند رتبت شهيدان ، و زيستن با سعيدان و همراهي با پيمبران را مي‏خواهم.»^[460]
اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)، درخواست رسيدن به اين مراتب سه‌گانه را، ازآسان‌ترين آنها كه شهادت است آغاز، وبه بلندترين مقام كه دوستي انبياست ختم كرده است. زيرا ‌كسي كه سرانجامش شهادت باشد سعادتمند خواهد بود. وآخرين درجۀ سعادت، همجواري و مصاحبت انبياست؛ و علي(عليه‌السلام) كه تربيت‌كننده‌اي لايق ومربّی‌اي شايسته است، رسيدن به مرتبۀ عالي(مرافقت انبيا) را مشروط به طيّ مراتب پايين مي‌دانند.^[461]
آنچه ياران مطلوب اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام) را از غيرآن متمايز مي‌نمايد، داشتن روحيۀ شهادت‌طلبي است. ياران حضرت‌امير(عليه‌السلام) با اخلاص و بصيرت، در ميدان‌هاي جهاد قدم مي‌گذاشتند و آرزويشان ، پيروزي حق بر باطل و نيز شهادت در را خدا بود وهمواره حق‌طلبان وتلاش‌گران در راه حق، به دنبال اين فضيلت بزرگ بوده‌اند وهمين روحيۀ شهادت‌طلبي، ضامن حفظ بسياري از ارزش‌ها واصول بوده‌است.
شهادت‌طلبی یعنی باور به خدا و معاد، اعتقاد راسخ بر درستی و بر حق بودن راه اسلام ناب محمدی (صلّی‌الله‌عليه‌وآله)، ایستادگی در مقابل دشمن، ایثار و فداکاری جهت حفظ ارزش‌های انقلاب و اسلام ناب، خستگی‌ناپذیری و اعتقاد به “اِحدَی‌الحُسنَیَين” (پیروزی یا شهادت در راه خدا ). اسلام با مسلح کردن پیروان با ایمان خویش به دیدگاه “اِحدَی‌الحُسنَیَين"، آنان را چنان بار می‌آورد که در میدان‌های جنگ نیز، چه بکشند و چه کشته شوند ، پیروز باشند و به نیکویی دست یابند.
اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) ، پاداش انسان صاحب تقوا وپارسايي و بصيرت وپيرو اهل‌بيت(عليهم‌السلام) را مساوي با اجر شهيد در راه خدا مي‌دانند.^[462] و اين برابري به اين معناست كه ارزشمندي شهادت وشهادت‌طلبي، تنها به‌دليل هدف وانگيزه و باطن اين عمل است. اگر كسي در ميدان جنگ كشته نشود، امّا درحالي بميرد كه به حق خدا ورسولش آگاه است وبا شناخت امام خود، از او پيروي وحمايت كرده باشد، درحقيقت به هدف و حقيقت شهادت‌طلبي دست يافته است واجر همان شهيد را دارد.^[463]
روحیۀ شهادت‌طلبی هم نقش بازدارندگی دارد و دشمن را از تهاجم باز می‌دارد و هم باعث می‌شود در هنگام هجوم، از حریم اسلام حراست و پاسداری شود. هرگاه روحیه ایثار و فداکاری در میان مردم ضعیف بوده، دشمن نه تنها در تهاجم خود موفق بوده. از این رو روحیه فداکاری و شهادت‌طلبی سدّ محکمی در برابر تهاجم دشمن به شمار می‌آید،از خود بیگانگی و خود را فراموش کردن و در بند دنیا گرفتار شدن، مهم‌ترین مانع دربرابر فرهنگ مقاومت و ایثار و شهادت در جامعه است.
شهادت‌طلبان، زندگي عزّتمند را براي خود وجامعه، دررأس انديشه هاي خود قرار داده‌اند ومبناي تمام حركت‌هايشان، رسيدن به يك زندگي ايماني به همراه عزّت وسربلندي براي خود وديگر افراد جامعه است وهرگز شهادت‌طلبي، به هدف رهايي از زندگي وترك آن نبوده است.شهادت‌طلبي وايثارگري در راه خدا، يك انقلاب دروني است كه انسان‌هاي بزرگ، بدون اجبار و از روي آگاهي و بصيرت، به دنبال آن هستند.
شهادت‌طلبی به عنوان کارآمدترین و مؤثّرترین عنصر در حفظ اسلام و پیشبرد اهداف مقدّس آن عمل می‌کند و برخلاف آنچه از ظاهر آن پيداست، در شهادت‌طلبی، زندگی موج می‌زند. چنانكه سبب شده است که اسلام ناب محمدی(صلّی‌الله‌عليه‌وآله) از صدر اسلام و با وجود تعداد اندک مسلمانان، ولی با ایمان و برخوردار از روحیه شهادت‌طلبی، به سرعت گسترش يافته و سیر صعودی بیابد^[464] ومي‌بينيم که حفظ و بقای اسلام در بسیاری از صحنه‌ها به شهادت‌طلبی و جانبازی رهروان راستین اسلام وابسته می‌شود. زماني که مشرکان درصدد به شهادت رساندن پیامبر (صلّی‌الله‌عليه‌وآله) بودند و ایشان برای رهایی از این خطر قصد هجرت به مدینه را کردند، از علی (عليه‌السلام) خواستند تا به جای ایشان در بسترش بخوابد.
ایمان اميرمؤمنان علی (عليه‌السلام) و عشق ايشان به شهادت‌ درراه خدا، باعث این ایثار بزرگ شد؛ چرا که احتمال شهادت به جای حضرت رسول(صلّی‌الله‌عليه‌وآله) بسیار زیاد بود، ولی حضرت امير(عليه‌السلام) ، شهادت را با آغوش باز پذیرفت.این تنها یک نمونه از شجاعت‌ها‌ و دلیری‌های امیرالمؤمنین(عليه‌السلام) است؛ زیرا که تاریخ نمی‌تواند دلاور مردی‌ها و ایمان عظیم او را در جنگ‌ها و غزوات متعدد نادیده بگیرد. همانطوركه اميرالمؤمنين‌(عليه‌السلام) خود نيز بارها به اين مطلب اشاره داشته‌ و فرمودند:« همانا مشتاق لقای پروردگار خویشم و دوستدار شهادتم.»^[465]
اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام) كه از بدرفتاري و كثرت مخالفت ياران خود با دستوراتش، دلتنگ شده بدند، سوگند ياد مي‌كنند كه اگر اميد اين‌ را نداشتندكه دربرخورد با دشمن (اگر مقدّر باشد)، سعادت شهادت را به‌دست بياورد، قطعاً از اين مردم عهدشكن وسست، دوري مي‌كردند، بي‌آنكه از اين امر متأسف، ويا هرگز خواهان بازگشت به‌سوي آنها باشد.^[466]
« به خدا اگر آرزوي شهادتم به هنگام رويارويي با دشمن نبود ، و دل نهادنم بر مرگ خويش نمي بود ، دوست داشتم يك روز با اينان به سر نبرم و هرگز ديدارشان نكنم .»^[467]
در دوران خلافت اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام)، شماري از شيعيان آن حضرت در جنگ صفین به شهادت رسيدند. در این جنگ اميرمؤمنان علی (عليه‌السلام)، شیعیانی چون عماریاسر، خزیمة بن ثابت (ذوشهادتین)، عبدالله بن بدیل، سعد بن حارث، هاشم مرقال، ابوقتاده انصاری و سهل بن حنیف را از دست داد. هر چند این فقدان، خسارتی جبران ناپذیر برای شیعیان بود، ولی اندیشۀ مبارزه و شهادت در تشیّع و رؤیارویی شیعه با امویان، شکلی تازه به خود گرفت که در طول تاریخ، شجره طیّبۀ مبارزه، از همین سرچشمه سیراب می‌شد.

3.6.1. شهادت‌طلبي ياران مطلوب درنگاه تاريخ

تربيت‌يافتگان فرهنگ علوي، شهادت در راه خدا را نهايت سعادت مي‌دانند. دراين فرهنگ، شكست معنايي ندارد، چراكه آن‌ها پيروزي درجنگ وجهاد را غلبۀ بر دشمن ويا شهادت در راه خدا مي‌دانند . ياران مطلوب اميرالمؤمنين(عليه‌السلام)، با داشتن روحيۀ شهادت‌طلبي، نمونه‌اي ازانسان‌هاي بدون شكست را درتاريخ به نمايش گذاشته‌اند كه تنها نمونه‌هايي مختصر از روحيه ومنش اين افراد در ذيل نام ايشان ذكر مي‌شود تا روشنگر راه سعادت‌جويان باشد.
عمّار یاسر مَذحِجي
عمّار ياسر از پاك سرشتاني است كه پيامبر خدا(صلّی‌الله‌عليه‌وآله) به حق مداري، پاك طينتي و آكندگي جانش از ايمان، گواهي دادند و تأكيد فرمودند كه آتش دوزخ، هرگز به اين جان منوّر، نزديك نخواهد شد. او از معدود كساني است كه پس از پيامبرخدا(صلّی‌الله‌عليه‌وآله)، هرگز از صراط مستقيم، كناره نگرفت و همگام اميرمؤمنان علي (عليه السلام) باقي ماند.^[468]
عمّار یاسر در جنگ صفین، فرماندۀ سواره‌نظام لشگر امیرالمومنین(عليه‌السلام) بود. رشادت‌ها، قهرمانی‌ها، خداجویی و معنویت عمّار در واپسین لحظات عمر پربارش، چنان که باید، درجنگ صفّین تجلّی کرد. عمّار در این جنگ حمله می کرد و می‌گفت:«… پروردگارا، شهادت را ازطریق کشته شدن درکنار کسانی که شیفته مرگی زیبا هستند، هرچه زودتر نصیبم ساز… بارالها، من از آنچه خود به من آموختی نیک می دانم که امروز هیچ کاری که باید آنرا به انجام رسانم بیش از جهاد با این فاسقان مورد رضایت تو نیست، واگر می دانستم امروز کاری دیگر بیش از این تو را خرسند می سازد چنان می کردم.»^[469]
اين صحابى بزرگوار، درجنگ صِفّين، به شهادت رسيد و به اين ترتيب پيشگويي پيامبر خدا(صلّی‌الله‌عليه‌و‌آله) كه فرموده بودند: «تو را گروه متجاوز مي‏كشند»، به واقعيّت پيوست.^[470]
مالک اشتر نخعي
زماني‌كه اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام)، مالك اشتر را براي فرمانداري مصر انتخاب نمودند، در عهد نامه‌اي خطاب به مالك ، براي خود واو، آرزوي شهادت در راه خدا وسعادت فرمودند.^[471]
مالک اشتر در میانه جنگ سخت صفین، پرچمش را برافراشته و به میان سپاه دشمن حمله می کرد و می‌گفت: « آیا کسی نیست که جان خود را به خدا بفروشد وپای به پای اشتر بجنگد تا پیروز شود یا به خدا پیوندد؟»^[472]
سرانجام با توطئۀ معاويه، هنگامي كه عازم مصر بود، به شهادت رسيد.
رُشَيد هجري
رُشَيد هجري يار رشيد وباوفاي اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) بود. او صاحب مقام والاي معنوي و حالت روحاني وارادت خالص به مولاي متقيان علي(عليه‌السلام) است. عشق به شهادت در راه حق، از ماجراي خبردادن سرنوشتش توسط امام(عليه‌السلام) مشخص وآشكار است.
از رشيد هجري روايت شده كه گفت:«اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) به من فرمود:"اي رشيد، چگونه تاب مي‌آوري وقتي كه حرام‌زاده‌اي، كه بني‌اميّه اورا به خود ملحق كرده اند، تورا مي‌طلبد ودست‌ها وپاها و زبانت را قطع مي‌كند؟"» گفتم:«يااميرالمؤمنين، آيا سرانجام آن بهشت است؟» فرمود:« اي رشيد تو در دنيا وآخرت باما هستي.»^[473]

سوالات مربوط به پیوند های ملی(۱۳-۱۵)

سوالات مربوط به دیگر داراییهای اختصاصی نام تجاری(۱۶-۱۸)

سوالات مربوط به بازار هدف(۱۹-۲۶)

فصل چهارم
تحلیل داده‌ها
۴-۱.مقدمه
تجزیه و تحلیل داده ها فرآیندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در نمونه(جامعه) آماری فراهم آمده اند، خلاصه، کدبندی و دسته بندی و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید. در واقع تحلیل اطلاعات شامل سه عملیات اصلی می باشد. ابتدا شرح و آماده سازی داده های لازم برای آزمون فرضیه ها؛ سپس تحلیل روابط میان متغیرها؛ و در نهایت مقایسه نتایج مشاهده شده با نتایجی که فرضیه ها انتظار داشتند. در این فرایند داده ها هم از لحاظ مفهومی و هم از لحاظ تجربی پالایش می شوند و تکنیکهای گوناگون آماری نقش بسزایی در استنتاج ها و تعمیم ها به عهده دارند. تجزیه و تحلیل داده ها برای بررسی صحت و سقم فرضیات برای هر نوع پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر پژوهشاتی که متکی بر اطلاعات جمع آوری شده از موضوع مورد پژوهش است، تجزیه وتحلیل اطلاعات از اصلی ترین و مهمترین بخشهای پژوهش محسوب می شود. داده های خام با بهره گرفتن از نرم افزار آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرند. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده آمار تحلیلی به دو صورت آمار توصیفی و استنباطی مطرح می گردد. در ابتدا با بهره گرفتن از آمار توصیفی، شناختی از وضعیت و ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان حاصل می شود و در ادامه در آمار استنباطی این پژوهش به بررسی روابط علی بین متغیرهای موجود در مدل مفهومی پژوهش می پردازیم.

آماره‌های توصیفی شامل جداول فراوانی، نمودارها، میانگین و انحراف معیار می‌باشد و در سطح استنباطی نیز از آزمون فرض، تحلیل واریانس، رگرسیون خطی ساده و چندگانه و مدل معادلات ساختاری شامل تحلیل عاملی تأییدی (CFA) و تحلیل مسیر (Path Analysis) استفاده شده است. نرم افزار های مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها بسته نرم افزاری SPSS نسخه ۱۹ و بسته نرم افزاری LISREL نسخه ۸۰/۸ تحت ویندوز می‌باشند.
۴-۲.آمار توصیفی
در این قسمت به ارائه آماره‌های توصیفی و جداول مربوط به ویژگی‌های جمعیت شناختی نمونه می‌پردازیم. شناخت ویژگی‌های جمعیت شناختی نمونه، از این جهت مفید است که به کمک آن مشخصات کلی جامعه مورد بررسی و ویژگی‌های عمومی آن برای سایر محققان مشخص می‌شود. بهعلاوه، این شناخت باعث می‌شود در تعمیم نتایج به جوامع دیگر، یا در طراحی سوالات پژوهشات آتی برای جوامع دیگر از این اطلاعات استفاده کنیم. . نتایج آمار توصیفی از طریق نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ استخراج شده و نمودارها با بهره گرفتن از نرم افزار اکسل ترسیم شدهاند.

سطح معنی داری

.۰۰۰

.۰۰۰

.۰۰۰

**p<0.01
نتایج این جدول نیز نشان میدهد که کسانی که از ماهواره برخوردار هستند هرچقدر به محتوای برنامه های آن اعتماد بیشتری می کنند هویت فرهنگی آنها تضعیف تر می شود ولی شدت این رابطه ضعیف است. همچنین مقدار معنی داری نشان میدهد که در همه موارد رابطه بدست آمده در سطح اطمنیان ۹۹٫۹ درصد در جامعه آماری نیز وجود دارد. نکته دیگر این است که هرچند میزان اعتماد به برنامه های ماهواره ای از سوی افراد استفاده کنند از آن بیشتر در تضعیف هویت فرهنگ عینی نقش دارد ولی این برتری نسبت به رابطه با هویت فرهنگی ذهنی بسیار فاحش نبوده است. براین اساس ضریب تعیین رابطه بین اعتماد به محتوای ماهواره و هویت فرهنگی ۰٫۰۵۹ بوده است. همچنین بررسی رابطه بین اعتماد به برنامه های شبکه های ماهواره ای و هویت فرهنگی نیز نشان داده است که در همه روابط تاثیر اعتماد بر آنها بصورت معکوس بوده است ولی شدت روابط غالباً کمتر از ۲۰ بوده است درحالی که رابطه بین اعتماد به ماهواره و دو بعد تعالیم دینی و آداب و سنن ایرانی معنی دار نبوده و در جامعه آماری بین آنها رابطه ای وجود نداشته است. نکته قابل ذکر این است که در این تحلیل تنها ۳۲۸ نفر برخوردار از ماهواره وارد تحلیل شده اند درحالی که وقتی افراد غیر برخوردار و عدم اعتماد آنها به رسانه ماهواره نیز وارد تحلیل می شود در تمام موارد حداقل شدت روابط دو برابر افزایش پیدا می کند و نقش اعتماد به محتوای برنامه های شبکه های ماهواره ای بر تضعیف هویت فرهنگی بیشتر نمایان می شود.

۴-۲-۲-۲- ۵- رابطه بین محتواهای مورد استفاده از شبکه های ماهواره ای و پایبندی به هویت فرهنگی
همچنانکه در تعاریف عملیاتی آمده است سنجش محتواهای مورد استفاده بصورت گویه های ترتیبی بوده است اما از آنجا که متغیر وابسته فاصله ای بوده و نیز بررسی تشخیص تاثیر محتواهای مختلف بر پایبندی به هویت فرهنگی از یکی از شرایط استفاده از آزمون همبستگی پیرسون چشم پوشی کرده و گویه های مربوط به سنجش محتواهای شبکه های ماهواره ای را با اغماض، فاصله ای درنظر گرفته و میزان رابطه آنها با متغیر وابسته سنجیده شده است. همچنین یک متغیر کلی تحت عنوان استفاده از محتوای کلی شبکه های ماهواره ای نیز برساخته شده و رابطه آن با متغیر وابسته بررسی شده است. طبق نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نیز در نهایت دو عامل استخراج شده که سه نوع محتوای اخبار و اطلاعات، موضوعات علمی و آموزش در یک عامل قرار گرفته که اسم آن را محتوای آگاهی بخش می گذاریم و عامل دوم به تنهایی محتوای تفریح، هیجان و سرگرمی را شامل می شود که اسم آن را محتوای تفریحی و ارزشی می گذاریم.
جدول(۴-۳۷) رابطه محتوای مورد استفاده از شبکه های ماهواره ای و هویت فرهنگی

آماره

هویت فرهنگی عینی

هویت فرهنگی ذهنی

هویت فرهنگی

خبر و اطلاعات روز

ضریب پیرسون

-.۰۶۸

-.۰۳۳

-.۰۵۴

سطح معنی داری

.۲۲۱

.۵۵۳

.۳۳۲

موضوعات علمی و مستند

ضریب پیرسون

.۰۵۲

.۱۰۳

.۰۸۲

سطح معنی داری

.۳۴۹

.۰۶۳

.۱۳۶

۲-از کار افتادگی و نقص عضو کامل و دائم ناشی از این خطرت
۳-از کار افتادگی و نقص عضو جزئی ناشی از این خطرات
البته خطراتی هم هستند که به عنوان خطر تبعی و پوشش اضافی با پرداخت حق بیمه اضافی از سوی بیمه گذار می توانند در زمره خطرات مشمول بیمه حوادث تحت پوشش قرار گیرند. خطر تبعی نمی تواند جداگانه تحت پوشش قرار گیرد و حتماً باید بیمه حادثه ای خریداری شود تا بیمه گر بتواند به تبع آن، یک یا چند پوشش تبعی را نیز به بیمه گذار بفروشد.این پوشش های اضافی عبارتند از :

• • جبران هزینه های پزشکی ناشی از حادثه در طول مدت بیمه نامه تا سقف ۱۰% سرمایه بیمه حادثه

• • غرامت روزانه بستری عمومی (بستری در منزل) به دلیل عدم توانایی در انجام فعالیت روزمره

• • غرامت روز

• • انه بستری دربیمارستان به دلیل عدم توانایی در انجام فعالیت روزمره

* انواع بیمه های حواث:
بیمه های حوادث را می توان در حالت کلی به دوسته عمده بیمه های حوادث انفرادی و گروهی تقسیم کرد. البته اکثر بیمه های حوادث از نوع انفرادی است، لیکن بیمه های گروهی نیز به جهت تأمین بیمه ای کارکنان
سازمان ها، موسسات، شرکت ها و… کاربرد بالایی دارد. از طرفی می توان در بیمه های حوادث اعم از انفرادی یا گروهی ریسک بیمه گر را به نوعی محدود کرد؛ مثلاً تعهد بیمه گر را تنها در محیط کاری بیمه شده قرار داد که به آن بیمه حوادث شغلی می گویند یا اینکه تعهد را محدود به مسافرت خاصی کرد؛ مانند بیمه حوادث مسافران خارج از کشور. لیکن بیمه های حوادث اکثراً به صورت پوشش خطرات ناشی از حوادث تمام اوقات و در هر مکان و یا زمان درطول مدت بیمه نامه می باشد. بدیهی است که هرچه تعهد بیمه گر محدود به زمان و مکان خاصی بشود، میزان حق بیمه نیز بنا به کاهش ریسکی که اتفاق افتاده است و طبق محاسبات اکوئری حق بیمه،کاهش می یابد.
انواع بیمه های حوادث عبارتنداز:

• • بیمه حوادث انفرادی

• • بیمه حوادث خانواده

• • بیمه حوادث مسافران خارج از کشور

• • بیمه حوادث شغلی

• • بیمه حوادث ایام ماموریت

• • بیمه حوادث دانش آموزی و دانشجویی

• • بیمه حوادث ورزشی

• • بیمه حوادث گروهی

*بیمه های درمان:
تاریخچه بیمه های درمان درایران:
بیمه های درمان دربخش بیمه های بازرگانی، نسبت به سایر رشته های این بخش سابقه کمتری دارد. تا سال ۱۳۷۳ بیمه های درمان تنها از ناحیه بخش اجتماعی ارائه می شد. با تصویب قانون بیمه همگانی خدمات
درمانی مصوب ۰۳/۰۸/۱۳۷۳ مجلس شورای اسلامی، شرکت های بیمه در بخش بازرگانی مجاز به ارائه پوشش بیمه برای مازاد تعهدات بخش اجتماعی شمرده شدند. از این تاریخ به بعد، بیمه های درمانی به عنوان یک مکمل برای خدمات بیمه های اجتماعی وارد بازار بیمه ای شدند. به این ترتیب که اگر بیمه شده یک نهاد اجتماعی مثل سازمان تأمین اجتماعی، بطور مستقیم از خدمات بیمه ای استفاده کند شامل خدمات تکمیلی بخش بازرگانی نخواهد شد، لیکن اگر به طور غیر مستقیم استفاده نماید، به این معنا که به مراکز درمانی طرف طرف قرارداد تأمین اجتماعی مراجعه ننموده و یا خارج از نوبت ازخدمات استفاده نماید، بیمه گر اوب (سازمان تأمین اجتماعی) تنها بخشی از مخارج درمانی را که حدود ۳۰% است تقبل میکند و تأمین مابقی آن بر عهده خود بیمه شده قرار می دهد. دراینجا لازم است بیمه شده امکان این را داشته باشد تا برای خرید ۷۰% مابقی مخارج درمانی خود اقدام به خرید بیمه نامه نماید. این بیمه نامه که در بخش بازرگانی صنعت بیمه ارائه می شود، بیمه گروهای مازاد درمان یا همان بیمه درمان تکمیلی نام دارد، بنابراین می توان گفت این بیمه نامه به عنوان یک مکمل برای بیمه های درمانی بخش اجتماعی در اوایل دهد ۷۰ وارد بازار بیمه ای کشور شد.

*انواع بیمه های درمان:
از آنجا که اصلی ترین متصدی امر بیمه های درمان در جامعه دولت است و او نیز این امر را به بیمه گران اجتماعی سپرده است، بیمه های درمان در بخش بازرگانی عموماً به عنوان مکمل بیمه های اجتماعی عرضه می شوند؛ بنابراین می توان گفت در حالت کلی دو نوع بیمه درمان وجود دارد.
۱- بیمه های درمانی تمام درمان:
تمامی پوشش های درمانی با سقف معینی که غالباً سقف بسیار بالایی هم هست، به بیمه شدگان عرضه می شود. درایران این نوع بیمه وجود ندارد.البته برخی از نهادها به دلایل خاص از قبیل تعداد فوق العاده بالای بیمه شدگان، اقدام به خرید بیمه تمام درمان از بخش بازرگانی نموده اند که تعداد آنها به تعداد انگشتان دست هم نمیرسند. به هر حال افراد با داشتن بیمه تمام درمان در واقع تمام ریسکهایی را که دربخش بیماری، سلامتی
انسانها را تهدید می نماید تحت پوشش بیمه قرار می دهند. به این ترتیب کارفرمایان مجموعه های کلان، با یک بیمه گر بخش بازرگانی قرارداد تمام درمان منعقد نموده و با پرداخت حق بیمه کاملا فنی که نسبت به سایر بیمه ها بالاتر است، به ازای هر بیمه شده یک دفترچه درمانی صادر می نمایند. بیمه شگان با داشتن این دفترچه‌ها از تمامی خدمات بیمه های درمانی در تمام مراکز به صورت رایگان و معمولاً بدون کیر فرانشیز یا نهایتاٌ با کسر فرانشیز بسیار اندک، معالجه می شوند. مواردی از قبیل : ویزیت ها، داروها، آزمایش ها، اعمال سرپایی، دندانپزشکی ها و غیره نیز تحت پوشش این نوع بیمه ها قرار دارند. البته ارائه خدمات درمانی در سطح عالی برای بیمه گران بیمه های تمام درمان هم مقرون به صرفه است؛ چرا که تعداد بالای بیمه شدگان ورودی حساب حق بیمه های دریافتی آنها را افزایش قابل توجهی می دهد و این حجم بالای پرتوفی می تواند علاوه بر افزایش قدرت پاسخگویی عهدات بیمه تمام درمان، ذخایر بیمه گر را نیز قدرتمند سازد، ثانیاً بیمه گران در بیمه تمام درمان، حق بیمه ای کاملاً فنی و حساب شده اخذ نموده و اندکی تخفیف هم برای بیمه گذاران قائل نمی شوند. بیمه گذاران هم چون امکان اخذ چنین پوششهایی را از هر بیمه گری ندارند، معمولاٌ تن به پرداخت حق بیمه های بالاتری می دهند.
۲- بیمه های درمان خصوصی:
این نوع بیمه معمولاً به صورت خانوادگی ارائه می شود. البته در ایران ارائه این نوع بیمه از سوی بیمه گران بخش بازرگانی و اجتماعی مرسوم نیست، لیکن شرکتی به نام شرکت کمک رسان ایران با اخذ مجوزهای لازم و با بهره گرفتن از توان یک بیمه گر که در قراردادهای مختلف متفاوت است، خدمات درمانی را در حجم قابل توجهی به صورت انفرادی و خصوصی انجام می دهد. فعالیت این شرکت که به نام SOS معروف است تنها به بخش درمان خلاصه نمیشود و در سایر رشته ها از قبیل اتومبیل نیز فعالیت می نماید. برخی از خدمات این شرکت حتی ارتباطی با صنعت بیمه ندارند که از آن جمله می توان به خدمات حقوقی و خدمات پشتیبانی رایانه ای اشاره نمود. خدمات شرکت کمک رسان به این شرح است:

• • طبقه یک،خدمات درمان و امداد پزشکی

• • طبقه دو،خدمات دندانپزشکی

• • طبقه سه،خدمات پزشکی در منزل

• • طبقه چهار،خدمات پزشکی ویژه پروژه های صنعتی

۳- بیمه های درمان مازاد گروهی:
سومین نوع از انواع بیمه های درمان، بیمه های درمان گروهی یا همان بیمه های درمان تکمیلی است. احساس نیاز به این بیمه دربخش بیمه های بازرگانی از آنجا سرچشمه می گیرد که نهادهای اجتماعی از جمله سازمان تأمین اجتماعی و یا خدمات درمانی برای ارائه خدمات بیمه ای به بیمه شدگان تحت پوشش خود، مراکزدرمانی به خصوصی دارند که اگر بیمه شده (بیمار) در مراکزی غیر از مراکز طرف قرارداد این سازمانها عملیات درمانی خود را پی گیرد، از پوشش کامل بیمه ای این نهادها محروم خواهد بود. در حقیقت می توان گفت این رشته تنها بخشی از هزینه های پزشکی بیمه شدگان را می پردازد . در حقیقت به عنوان یک مکمل، خدمات ارائه شده توسط بیمه گر اول (بخش اجتماعی) را تکمیل می کند.تنها افرادی می توانند از این بیمه استفاده کنند که تحت پوشش های بیمه های اجتماعی نظیر: سازمان تأمین اجتماعی، بیمه ارتشیان، بیمه خدمات درمانی و…باشند. با این حساب بیمه گر بخش اجتماعی ۳۰% و بیمه گر بخش بازرگانی ۷۰% غرامت را تا سقف تعهدات خود و البته بر طبق اصل خسارت پرداخت می نمایند.شروطی که بیمه گر برای ارائه این پوشش بیمه ای دراین بخش لحاظ می کند اول این است که بیمه حتماً به صورت گروهی باشد. منظوراز گروه کارمندان و کارگران یک کارفرمای حقیقی یا حقوقی به انضمام افراد تحت تکفلشان است. در این شرایط ریسک بیمه گر پایین تر خواهد بود. شرط دیگری را نیز در نظر گرفته اند تا با رعایت آن توزیع ریسک به نحو مطلوبتری انجام پذیرد. این شرط به نحوی است که ارائه پوشش به حداقل ۷۰% کارکنان کارفرما ارائه شود. یعنی اگر کارفرما ۶۰ نفر کارمند داشته باشد حداقل باید ۴۲ نفر تحت پوشش قرار بگیرند. این امر نیز برای جوگیر یاز تجمع خطر و کنترل ریسک می باشد. شرط بعدی بیمه گر این است که ۷۰% اعضا به علاوه افراد تحت تکفلشان به حداقل
۵۰ نفر برسند. این موضوع نیز ریسک را کاهش می هد. در حقیقت مکانیزم بیمه گری زمانی سودآور خواهد بود که صندوق بیمه گر ، ورودی بالایی داشته باشد.
*پوشش های بیمه ای در بیمه درمان تکمیلی:
همانگونه که از نام این رشته پیداست، تعهدات به عنوان مکمل تعهدات بخش اجتماعی بوده و قرار است بخشی از غرامت ناشی از درمان بیمه شده را جبران نماید؛ بنابراین این بیمه تمامی موارد درمانی را به عهده نخواهد داشت. بطور کلی بیمه گران در بخش بیمه های درمان تکمیلی می توانند در حدود این تعهدات فعالیت نمایند:

1. 1. جبران هزینه های بستری و جراحی در بیمارستان و مراکز جراحی محدود ۱ یا بیش از ۶ ساعت بستری و آنژیوگرافی قلب و نواع سنگ شکن

1. 1. اعمال جراحی مغز و اعصاب (به استثنای دیسک ستون فقرات)، قلب، پیوند ریه، کبد، کلیه و پیوند مغز استخوان

1. 1. زایمان طبیعی و سزارین

1. سونوگرافی، ماموگرافی، رادیوتراپی، انواع اسکن و سیتی اسکن، انواع آندوسکوپی، ام آر آی، اکوکاردیوگرافی