اول: بین سطح مالکیت نهادی و نقد شوندگی سهام رابطه مستقیم وجود دارد .
دوم: بین تمرکز مالکیت نهادی و نقد شوندگی سهام رابطه معکوس وجود دارد.
بنابراین در این پژوهش هر دو نظریه کارآیی اطلاعاتی یا معاملاتی و کژگزینی مورد تائید قرار گرفته اند .این پژوهش به لحاظ روش شناختی به عنوان یکی از منابع اصلی در این پژوهش مورد استفاده قرار

گرفته است .
ایزدی نیا و رسائیان(۱۳۸۹)
در پژوهش خود با عنوان ” پراکندگی مالکیت و نقدشوندگی سهام ” به بررسی ارتباط بین میزان تمرکز مالکیت و نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران پرداخته اند. در این پژوهش از درصد سهام در دست سهامداران بلوکی (عمده) که حداقل ۵% از سهام منتشره شرکت را در دست دارند به عنوان معیار تمرکز مالکیت و از اختلاف قیمت های پیشنهادی خرید و فروش سهام به عنوان معیار نقدشوندگی استفاده شده است . از مهمترین عوامل مربوط به نقدشوندکی بازار سهام اختاف قیمت پیشنهادی خرید وفروش سهام می باشد. هر چه اختلاف و فاصله بین قیمت های پیشنهادی خرید و فروش سهام کمتر باشد خریدار و فروشنده زودتر به قیمت تعادلی می رسند و حجم معاملات افزایش مییابد . و این امر منجر به افزایش نقدشوندگی بازار می شود. در این تحقیق از متغیر های کنترل اندازه شرکت، قیمت سهام ، نوسان بازده سهام، بتای بازار ، نوسان پذیری قیمت و درصد روزهای انجام معامله سهام استفاده شده است.نتایج حاصل ازاین پژوهش بیانگر این است که بین پراکندگی(تمرکز) مالکیت و نقدشوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود ندارد.
اسلامی بید گلی و سارنج (۱۳۸۷)
“انتخاب پرتفوی با بهره گرفتن از سه معیار میانگین بازدهی ، انحراف معیار بازدهی و نقدشوندگی در بورس اوراق بهادار تهران” عنوان پژوهشی است که با هدف ادغام معیار نقدشوندگی در مدل پیشنهادی مارکویتز با بهره گرفتن از دو رویکرد فیلترینگ و محدودیت نقدشوندگی انجام شده است . این مدل در پی آن است که سرمایه گذاران بتوانند با بهره گرفتن از سه معیار بازده ، ریسک و نقدشوندگی ، پرتفویی را تشکیل دهند که بهینه باشد . جامعه مورد بررسی در این پژوهش ۵۰ شرکت میباشند که دارای بالاترین حجم معامله را بوده اند وبین سالهای ۱۳۸۱تا ۱۳۸۵ به عضویت بورس درآمده اند.
در این مطالعه تنها از معیار گردش سهام به عنوان متغیر نقدشوندگی استفاده شده است . گردش سهام به صورت کمیت های ماهانه محاسبه شده و سپس میانگین آنها در طول دوره ی بررسی برای هر سهم مورد استفاده قرار گرفته است .
نتایج پژوهش نشان می دهد که نقدشوندگی در سطوح بالا بر تصمیمات سرمایه گذاران موثر است . به علاوه این تحقیق نشان داده است که سرمایه گذاران در بسیاری از موارد می توانند حتی با بهره گرفتن از اشکال ساده بهینه سازی پرتفوی مبتنی بر نقدشوندگی بدون از دست دادن مقدار قابل توجهی بازده منافع زیادی را در کاهش ریسک بدست آورند .
ستایش و جمالیان پور (۱۳۸۸)
در پژوهشی تحت عنوان “بررسی عوامل موثر بر قدرت نقدشوندگی سهام شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران ” به تحلیل عوامل تاثیر گذار بر روی نقدشوندگی سهام پرداختند. آنها در پژوهش خود از سه معیار نسبت گردش ریالی حجم معاملات ، نسبت گردش تعدادی حجم معاملات ومیانگین تعداد دفعات معامله سهام درروزهای معاملاتی برای اندازه گیری قدرت نقدشوندگی سهام استفاده کرده اند . عواملی که محققان تأثیراتشان را بر روی نقدشوندگی سهام بررسی کردند عبارت بودند از: نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری ، حقوق صاحبان سهام ، نسبت قیمت به درآمد، نسبت آنی ، گردش موجودی کالا و نسبت های سودآوری . نتایج پژوهش آنها نشان می دهد بین خصوصیات مالی که توسط نسبت های مالی اندازه گیری شده بود و قدرت نقدشوندگی سهام در اکثر موارد رابطه معنا دار آماری وجود داشت.
صلواتی و رسائیان (۱۳۸۶)
در پژوهشی با عنوان “بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام در ایران به بررسی رابطه بین متغیرهای نقدشوندگی سهام (اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش) اندازه شرکت ، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام ،خالص اموال ، ماشین آلات و تجهیزات و سودآوری به عنوان متغیرهای مستقل و اهرم مالی به عنوان متغیر وابسته پرداختند . در این پژوهش ۶۰ شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. روش آزمون فرضیه های این پژوهش رگرسیون ترکیبی بود که نتایج حاصل از آن فرضیه ها بیانگر این مسئله است که بیش از ۷۵% تغییرات در اهرم مالی توسط متغیرهای مستقل نقد شوندگی، اندازه شرکت و…توضیح داده می شود . بین ساختار سرمایه و متغیرهای مستقل نقدشوندگی سهام شرکت و درآمد قبل از سود تسهیلات دریافتی مالیات و استهلاک رابطه معنی داری درسطح اطمینان ۹۵% وجود ندارد . همچنین نتایج پژوهش بیانگر رابطه منفی بین اندازه شرکت و ساختار سرمایه در سطح اطمینان ۹۵% می باشد بین متغیرهای نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام و خالص اموال ،ماشین آلات و تجهیزات و ساختار سرمایه در سطح اطمینان ۹۵% رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد.
یحیی زاده فر و خرمدین (۱۳۸۷)
پژوهش” نقش عوامل نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران ” با توجه به اهمیت رابطه ریسک و بازده ، تأثیر ریسک عدم نقدشوندگی و عوامل نقدشوندگی شامل مازاد بازده بازار، اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، بر مازاد بازده سهام را مورد بررسی قرار داده است .این مطالعه از الگوی سری زمانی برای دوره زمانی بین فروردین ۱۳۸۴ تا اسفند ۱۳۸۷ به طور ماهانه بهره برده است . نمونه ۳۹ شرکتی این بررسی از شرکت هایی تشکیل شده است که حداقل ۱۰۰ روز در طی حداقل ۹ ماه در بورس مورد معامله قرار گرفته باشند.این پژوهش تنها از یک معیار در سنجش نقدشوندگی استفاده نموده است:معیار عدم نقدشوندگی آمیهود. نتایج بدست آمده حاکی از اهمیت عوامل ریسک نقدشوندگی در مدل قیمت گذاری دارایی ها و اثر بسزای آنها در مازاد بازده سهام می باشند . تاثیر عدم نقدشوندگی و اندازه شرکت بر مازاد بازده سهام منفی اما تأثیر مازاد بازده بازار و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار بر مازاد بازده سهام مثبت بوده است.
فصل سوم
روش شناسی پژوهش
۳-۱ مقدمه
اعتقاد اندیشمندان معاصر بر این است که توسعه و پیشرفت علوم در چند دهه اخیر به مراتب بیشتر و جامع تر از پیشرفتی است که کلیه علوم از بدو پیدایش خود تا پایان نیمه اول قرن بیستم داشته اند، شاید قبول این واقعیت قدری مشکل تر باشد، اما پیشرفتی چنین شتابان مرهون به کارگیری روش های دقیق و صحیح علمی بوده است. یک محقق پس از انتخاب و تعیین موضوع باید به دنبال تعیین روش تحقیق باشد. انتخاب روش تحقیق بستگی به هدفها و موضوع پژوهش دارد. بنابراین هنگامی می توان در مورد روش بررسی انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع تحقیق و هدف های آن مشخص باشد، به عبارتی روش تحقیق به محقق کمک می کند،شیوه و روشی را انتخاب و آغازکند تا بتواند هرچه سریع تربه پاسخ یا پاسخ هایی که برای پرسش های خود در نظر گرفته است دست یابد.در واقع روش تحقیق علمی شامل اندازه گیری و ارزیابی و مقایسه عوامل بر اساس اصول و موازین پذیرفته شده از طرف دانشمندان، برای حل مشکلات و مسائل و مستلزم قدرت اندیشه و ظرفیت تعمق، تشخیص، قضاوت و ابتکارات است (سرمد و همکاران ، ۱۳۸۱، ۸۰).
در این فصل مراحل انجام تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق ، ویژگیهای تحقیق، فرضیه های تحقیق ، جامعه مطالعاتی، نحوه جمع آوری داده های مربوط به متغییرهای تحقیق و چگونگی تجزیه و تحلیل این اطلاعات نیز در این فصل مورد توجه قرار گرفته است.
۳ -۲ روش پژوهش
دشوارترین گام در فرایند پژوهش، مشخص کردن مسأله مورد مطالعه است. نخست آنکه درباره یک چیز، یک مانع یا یک موقعیت مبهم تردید وجود دارد، تردیدی که نیازمند تعیین است.در هر تحقیق ابتدا باید نوع ، ماهیت ، اهداف تحقیق و دامنه آن معین شود تا بتوان با بهره گرفتن از قواعد و ابزار مناسب و از راه های معتبر به واقعیت ها دست یافت .
بنابراین پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش کاربردی می باشد.هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. این پژوهش از نظر منطق اجرای پژوهش از نوع استقرایی، از نظر زمان انجام پژوهش گذشته نگر و از نظر نوع داده ها پژوهش کمی می باشد از نظر ارتباط بین متغیر همبستگی ، و از نظر نحوه اجرا توصیفی-پیماشی میباشد .
۳-۳ منابع و ابزار گرداوری داده ها
در این پژوهش برای جمع آوری داده ها و اطلاعات، ابتدا از روش کتابخانه ای استفاده به عمل می آید در بخش کتابخانه ای، مبانی نظری پژوهش از کتب و مجلات تخصصی فارسی و لاتین گردآوری می گردد و سپس داده های پژوهش از طریق جمع آوری داده های شرکت های منتخب با مراجعه به صورتهای مالی، یادداشت های توضیحی، گزارش های هفتگی و ماهنامه بورس اوراق بهادار و با بهره گرفتن از نرم افزار ره اورد نوین تدبیر پرداز، سایت های اینترنتی شرکتها و سایت مرکز پژوهشهای اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار تهران انجام می گردید،و با جمع بندی اطلاعات گرداوری شده و انجام محاسبات مورد نظر، ازمون فرضیات صورت پذیرفته است.
۳-۴ جامعه آماری تحقیق و نحوه انتخاب شرکت های مورد مطالعه جهت آزمون فرضیه های تحقیق
جامعه آماری این تحقیق را کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بر میگیرد.شرکتهای مورد مطالعه در جهت آزمون فرضیه های تحقیق بدین صورت انتخاب گردیدهاند، که ابتدا کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در پایان سال ۱۳۸۸ الی ۱۳۹۲ فهرست گردیده سپس از میان آنها شرکتهایی انتخاب شده اند، که تمامی شرایط زیر را دارا و آن دسته از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که این شرایط را نداشته اند از جامعه آماری مورد مطالعه جهت استفاده ازاطلاعات آماری آنها برای آزمون فرضیه های تحقیق حذف گردیده اند:
روش نمونه‌گیری این پژوهش حذفی سیستماتیک است. بنابراین، نمونه انتخابی شامل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که شرایط زیر را دارا باشند:
۱- سال مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه هر سال باشد.
۲- شرکت‌هایی که در طول بازه زمانی ۱۳۸۸ الی ۱۳۹۲ در بورس حضور فعال داشته‌اند.
۳- اطلاعات صورت های مالی آنها در دسترس باشد.
۴- جزو شرکت‌های سرمایه‌گذاری و واسطه‌گری مالی نباشند.
با توجه به شرایط فوق جامعه اماری این پژوهش ۱۱۹ شرکت در هر سال ودر مجموع ۵ سال ۵۹۵ سال شرکت حائز شرایط شناخته شده و بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند
جدول (۳-۱) چگونگی انتخاب شرکت های مورد مطالعه تحقیق