۲ . اهداف نامقدس : عبارت از اهدافی اند که به نتایج غیر اسلامی ، شیطانی وضد بشری ختم میگردد ومقصد آن تنها بدست آوردن مادیات وراضی نگهداشتن اشخاص وبرآورده شدن خواهشات نفسانی ومادی می باشد.

اقسام اهداف آموزشی از لحاظ وسعت :

۱ . نهائی ۲ . عمومی ۳ . خصوصی
۱ . اهداف نهائی : هدف نهائی نتیجه ء مطلوب وآخری یک کار پلان شده را گویند. یا نتیجه پیش بینی شده با متوقعه یک سال تعلیمی دریک مضمون بوده که مجموعه اهداف عمومی ودربرگیرندهً مطالب عمده کتاب میباشد ، معلم پیش بینی میکند که الی آخرسال تعلیمی شاگردان قادربه انجام دادن کدام مطالب میباشند.
۲ . اهداف عمومی : نتیجه پیش بینی شدهً عام یک موضوع یا مضمون را هدف عمومی گویند. یا عبارت از نتیجهً پیش بینی شدهً یک فصل یا یک بخش یا یک قسمت از کتاب را در مدت یک ماه یا کم وبیش از آن میباشد، آنچه را که شاگردان الی آخر ماه یا یک فصل یا یک مضمون بتوانند اجرا نمایند عبارت از هدف عمومی است.
۳ . اهداف خصوصی : نتیجهً خاص سنجیده شدهً قبلی یک موضوع را هدف خصوصی گویند. ویا اینکه نتیجهً پیش بینی شده موضوع خاص در یک ساعت درسی که معلم توقع آنرا در ختم ساعت درسی از شاگردان دارد هدف خصوصی نامیده میشود مثلاً در مضمون ریاضی شمردن اعداد از ۱ الی ده وغیره .

فصل اول

عوامل اخلال گر در کلاس

مقدمه‌
پیشرفت‌ هر جامعه‌ به‌چگونگی‌ کیفیت‌ آموزش‌ و پرورش‌ آن‌ جامعه‌ بستگی‌ دارد.کلاس‌، مرکزی‌ برای‌ نظام‌ پویای‌ تعامل‌ انسان‌ است‌. هر روز هزاران‌ رفتار کلامی‌ وغیرکلامی‌به‌طورفردی‌وجمعی‌در کلاس‌اتفاق‌می‌افتدکه‌در جای‌ خود قابل‌ تأمل‌ است‌.

فنون‌ مدیریت‌ کلاس‌ به‌وسیله‌ی‌ عوامل‌ مشخص‌کننده‌ی‌ موقعیت‌ معلم‌ ودانش‌آموز اندازه‌گیری‌ می‌شوند و نگرش‌های‌ دانش‌آموزان‌ در کلاس‌ رسمی‌ و رشدآنان‌ با مهارت‌های‌ مدیریتی‌ معلم‌ در کلاس‌ توسعه‌ می‌یابد.
مدیریت‌ کلاس‌ اولین‌ سطح‌ مدیریت‌ آموزشی‌ است‌ و پایه‌ی‌ سطوح‌ بالاتر مدیریت‌یعنی‌ مدیریت‌ مدرسه‌، مدیریت‌ ناحیه‌ و مدیریت‌ کل‌ نظام‌ آموزش‌ و پرروش‌ محسوب‌می‌شود و در شکل‌ دادن‌ به‌ساختار آموزش‌ و فرایند تدریس‌ و ساخت‌ شخصیت‌ وروند ذهنی‌، عاطفی‌، آموزشی‌ و تربیتی‌ دانش‌آموزان‌ نقش‌ اساسی‌ دارد (صباغیان‌،۱۳۸۰).
گرچه‌ کارایی‌ معلم‌ براساس‌ نگرش‌، نیات‌ و شخصیت‌ از یک‌ سو و همه‌ جانبه‌ بودن‌او بر اساس‌ مهارت‌ در توانمندسازی‌ دانش‌آموزان‌ از سوی‌ دیگر سنگ‌ بنای‌ مدیریت‌کلاس‌ درس‌ است‌، اما معلم‌ به‌مهارت‌ها و فنونی‌ سازمان‌ دهنده‌ نیاز دارد تا شرایطبهینه‌ای‌ را برای‌ تحقق‌ یادگیری‌ خلق‌ کند (تاج‌الدین‌، ۱۳۸۲).
پس‌ بسیار شایسته‌ است‌ که‌ مدیریت‌ کلاس‌ و اهم‌ مطالب‌ مربوط به‌آن‌ بررسی‌ شده‌و موانع‌ و مشکلات‌ مدیریت‌ مؤثر بررسی‌ شده‌ و راهبردهایی‌ جهت‌ مقابله‌ و رفع‌ موانع‌مدیریت‌ کلاس‌ تحلیل‌ و ارائه‌ گردد تا بتوانیم‌ با به‌کارگیری‌ راهبردها بر مشکلات‌ فائق‌آمده‌ و محیط کلاس‌ را به‌محیطی‌ جذاب‌، شاد و مثبت‌ جهت‌ حداکثر تعامل‌  ویادگیری‌ تبدیل‌ کنیم‌.
تعاریفی‌ از مدیریت‌ کلاس‌
موضوع‌ مدیریت‌ در کلاس‌ درس‌ یکی‌ از مباحثی‌ است‌ که‌ در ارتقای‌ کیفی‌ نظام‌آموزش‌ و پرورش‌ تأثیر به‌سزایی‌ دارد. پیش‌ از بیان‌ تعریف‌های‌ مدیریت‌ کلاس‌، بهتراست‌ چند تعریف‌ از مدیریت‌ بیان‌ شود.
پرداختچی‌ (۱۳۷۲) مدیریت‌ را کار کردن‌ با افراد و به‌وسیله‌ افراد و گروه‌ها برای‌تحقق‌ اهداف‌ سازمانی‌ بیان‌ می‌کند. چنان‌چه‌ بخواهیم‌ این‌ تعریف‌ را به‌مدیریت‌کلاس‌ مربوط سازیم‌، در این‌ تعریف‌ اهمیت‌ مشارکت‌ معلم‌ به‌عنوان‌ رهبر و راهنمای‌دانش‌آموزان‌ بیشتر ملحوظ است‌. او هم‌چنین‌ مدیریت‌ را مجموعه‌ی‌ فرایندهایی‌می‌داند که‌ از طریق‌ آنها منابع‌ انسانی‌ و مادی‌ مناسب‌ و مورد نیاز فراهم‌ می‌گردد و ازطریق‌ نفوذ به‌رفتار و افراد در جهت‌ تحقق‌ اهداف‌ سازمان‌ اثربخش‌ می‌گردد. در این‌تعریف‌ استفاده‌ بهینه‌ از ابزار و وسایل‌ کمک‌ آموزشی‌ در جهت‌ رشد یادگیری‌ که‌ هدف‌اصلی‌ مدرسه‌ و کلاس‌ درس‌ است‌ تحقق‌ می‌یابد.
صفوی‌ (۱۳۷۲) مدیریت‌ کلاس‌ درس‌ را >رهبری‌ کردن‌ امور کلاس‌ درس‌ از طریق‌:تنظیم‌ برنامه‌ی‌ درسی‌، سازماندهی‌ مراحل‌ کار و منابع‌، سازماندهی‌ محیط به‌منظوربالا بردن‌ کارایی‌، نظارت‌ بر پیشرفت‌ دانش‌آموزان‌ و پیش‌بینی‌ مسایل‌ بالقوه‌< می‌داند.
رئوفی‌ (۱۳۷۷) مدیریت‌ کلاس‌ درس‌ را این‌گونه‌ تعریف‌ می‌کند: >مدیریت‌ کلاس‌عبارت‌ است‌ از هنر به‌کاربردن‌ دانش‌ تخصصی‌ و بهره‌گیری‌ از مهارت‌های‌ کلاسداری‌در هدایت‌ دانش‌آموزان‌ به‌سوی‌ اهداف‌ مطلوب‌ مورد نیاز دانش‌آموزان‌ و جامعه‌<.
مدیریت‌ کلاس‌ کلیه‌ی‌ تصمیم‌گیری‌ها و اعمالی‌ را که‌ برای‌ نظم‌ دادن‌ به‌کلاس‌ لازم‌است‌ و تحت‌ عنوان‌ انضباط(۸۳) مطرح‌ می‌شود، شامل‌ می‌گردد. منظور از این‌گونه‌ نظم‌،مدیریت‌، نگهداری‌ و یا فراهم‌ کردن‌ محیطی‌ است‌ که‌ در آن‌ یادگیری‌ صحیح‌ همراه‌ باکاهش‌ مسایل‌ و مشکلات‌ برای‌ دانش‌آموزان‌ انجام‌ می‌شود (گینات‌، ۱۹۷۳، ترجمه‌سرتیپی‌ ۱۳۷۱، ص‌ ۳۰۵).
به‌نظر اسکریونر(۸۴) (۱۹۹۴) مدیریت‌ کلاس‌ درس‌ به‌مفهوم‌ >ایجاد شرایط لازم‌برای‌ تحقق‌ یادگیری‌ است‌.< بر این‌ اساس‌ می‌توان‌ نتیجه‌ گرفت‌ که‌ مهارت‌های‌مدیریت‌ کلاس‌ درس‌ سنگ‌ بنای‌ کل‌ موفقیت‌ در تدریس‌ است‌.
اهداف‌ عمده‌ی‌ مدیریت‌ کلاس‌ درس‌
روش‌ معلم‌ در مدیریت‌ کلاس‌ براساس‌ جهت‌گیری‌های‌ انسانی‌ در محیط کلاس‌است‌. معلم‌ باید به‌دانش‌آموزان‌ به‌عنوان‌ افراد مجزا و مستقل‌ نگاه‌ کند و راه‌های‌مناسب‌ برای‌ پذیرش‌ و اجرای‌ رفتاری‌ خاص‌ را در هر دانش‌آموز پیدا نماید.
از نظر بیکرووستراپ‌(۸۵) (۲۰۰۰)، اهداف‌ عمده‌ی‌ مدیریت‌ کلاس‌ درس‌ شامل‌موارد زیر است‌:
۱ - برنامه‌ریزی‌ درسی‌ بر پایه‌ی‌ آمیزه‌ای‌ از تنوع‌ و هدف‌
۲ - ارائه‌‌ دستورالعمل‌های‌ شفاف‌ به‌دانش‌آموزان‌ در مورد فعالیت‌های‌ درسی‌
۳ - هدایت‌ و نظارت‌ بر یادگیری‌ و فعالیت‌های‌ دانش‌آموزان‌
۴ - بکارگیری‌ ابزارهای‌ آموزشی‌ و منابع‌ یادگیری‌ و تدریس‌
۵ - حرکت‌ منطقی‌ از یک‌ مرحله‌ از تدریس‌ به‌مرحله‌ دیگری‌ از تدریس‌
۶ - زمان‌بندی‌ فعالیت‌های‌ کلاسی‌ و ایجاد توازن‌ در آنها
۷ - شروع‌ و خاتمه‌ هدفمند درس‌
پس‌ دیده‌ می‌شود اصطلاح‌ مدیریت‌ کلاس‌ با اصطلاح‌ نظم‌ و انضباط معادل‌ نبوده‌و مدیریت‌ کلاس‌ را می‌توان‌ مجموعه‌ای‌ از برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتی‌ دانست‌ که‌ معلم‌برای‌ اطمینان‌ یافتن‌ از اثربخشی‌ و کارایی‌ یادگیری‌ در کلاس‌ انجام‌ می‌دهد معلمانی‌که‌ در امر مدیریت‌ کلاس‌ موفق‌ هستند نظم‌ و انضباط را در جایگاه‌ مناسب‌ آن‌ در کل‌صحنه‌ی‌ آموزش‌ قرار می‌دهند. با اجرای‌ طرح‌ها و برنامه‌های‌ مدیریت‌ کلاس‌ معلم‌ نه‌تنها امیدوار است‌ که‌ میزان‌ یادگیری‌ دانش‌آموزان‌ فزونی‌ یابد، بلکه‌ هم‌چنین‌ به‌آنان‌کمک‌ می‌کند که‌ متوجه‌ی‌ رفتار خود باشند و آن‌را اصلاح‌ نمایند (صیامی‌، ۱۳۸۰).
عناصر مؤثر بر مدیریت‌ کلاس‌
در مدیریت‌ کلاس‌ عوامل‌ و عناصر گوناگونی‌ دخیل‌ هستند. مدیریت‌ کلاس‌ شامل‌روش‌های‌ عادی‌ مدیریتی‌، آموزشی‌ و رفتارهای‌ تعاملی‌ کلاس‌ و عناصر دیگری‌ است‌.بختیار نصرآبادی‌ و نوروزی‌ (۱۳۸۲) روی‌ شش‌ عنصر راه‌بردی‌ مؤثر به‌شرح‌ زیرتأکید دارند:
۱ - برنامه‌ریزی‌: معلمانی‌ که‌ برنامه‌ریزی‌ می‌کنند انتظارات‌ خود را به‌دانش‌آموزان‌منتقل‌ می‌نمایند در نتیجه‌ پیشرفت‌ علمی‌ و یادگیری‌ آنان‌را بالاتر می‌برند.
۲ - وضع‌ قوانینی‌ ساده‌ و مؤثر: هدف‌ قوانین‌ مدرسه‌ و کلاس‌ افزایش‌ پیشرفت‌اجتماعی‌ و علمی‌ دانش‌آموزان‌ است‌ (کانجلوسی‌(۸۶)، ۱۹۹۰). معلمانی‌ که‌ مدیرانی‌مؤثر به‌حساب‌ می‌آیند به‌فراگیرانشان‌ یاد می‌دهند که‌ چطور به‌قوانین‌ عمل‌ کنند وعمل‌ به‌آن‌را ادامه‌ دهند. در قوانین‌ کلاسی‌ کارهای‌ عادی‌ کلاس‌ سازمان‌دهی‌ می‌شود.سادگی‌ در فهم‌ و عمل‌ به‌قوانین‌ مؤثر است‌.
۳ - بازخورد مثبت‌ در آغاز کار: معلمان‌ موفق‌ شیوه‌های‌ تدریس‌ و کنترل‌ کلاس‌ رادر آغاز سال‌ تحصیلی‌ با دانش‌ آموزانشان‌ به‌بحث‌ و تبادل‌ نظر می‌گذراند وفرصت‌هایی‌ را فراهم‌ می‌کنند تا دانش‌آموزان‌ قوانین‌ را با سؤال‌ در مورد آنها خوب‌بفهمند (لومباردی‌(۸۷)، ۱۹۹۲، تاوبر(۸۸)، ۱۹۹۰)
۴ - جهت‌دهی‌ روشن‌ و واضح‌ و مثبت‌: اگرچه‌ جهت‌دهی‌های‌ آموزشی‌ یاروش‌های‌ کلاسی‌ باید مختصر و واضح‌ باشند، ولی‌ با توجه‌ به‌اهمیت‌ جهت‌دهی‌ها،آنها باید مثبت‌ باشند. جهت‌دهی‌های‌ منفی‌ باعث‌ ایجاد روحیه‌ی‌ شکست‌ در دانش‌آموزان‌ می‌شود.
۵ - تصویرسازی‌ سازمان‌دهی‌ و کنترل‌ کلاس‌: معلمان‌ مؤثر، رفتار دانش‌آموزان‌ رادر کلاس‌ درس‌ خود به‌تصویر می‌کشند. آنان‌ به‌هر دانش‌ آموزی‌ مسؤولیتی‌ برای‌انجام‌ کار در خلال‌ فعالیت‌ یادگیری‌ ارائه‌ می‌دهند و سپس‌ تصویری‌ برای‌ آن‌ چه‌ که‌دانش‌آموز باید عملا انجام‌ دهد به‌وجود می‌آورند.
۶ - ثبت‌ نمره‌ها وامتیازها: هر معلمی‌ وظیفه‌ی‌ ثبت‌ نمره‌ها، میزان‌ حضور ومشارکت‌ در کلاس‌، مسایل‌ مربوط به‌انضباط و ثبت‌ دیگر جنبه‌های‌ کلاس‌ را بر عهده‌دارد و برای‌ منصف‌ بودن‌، منطقی‌ بودن‌ و با ثبات‌ بودن‌، نیازمند به‌یک‌ روش‌ منظم‌برای‌ ثبت‌ و نگهداری‌ اطلاعات‌ و نمره‌ها است‌.
مرعشی‌ (۱۳۷۱) در مورد اداره‌ی‌ کلاس‌ و عوامل‌ مؤثر در آن‌ در یکی‌ از مقاله‌های‌خود می‌نویسد: اداره‌ی‌ کلاس‌ با محیط و موقعیت‌ کلاس‌ ارتباط دارد. موقعیت‌هاعبارتند از هدف‌های‌ آموزشی‌، رفتار معلم‌، مشارکت‌ شاگردان‌، زمان‌ درس‌، عده‌ی‌دانش‌آموزان‌، وسایل‌ و فضای‌ کلاس‌ و مانند آنها. وی‌ هم‌چنین‌ مسایل‌، عوامل‌ وابزارهای‌ مدیریت‌ و سازمان‌ کلاس‌ درس‌ را به‌هفت‌ بخش‌ زیر تقسیم‌بندی‌ می‌کند:
۱ - مدیریت‌ و سازماندهی‌ کلاس‌ درس‌
۲ - عوامل‌ مؤثر در مدیریت‌ و سازماندهی‌ کلاس‌
۳ - مسایل‌ و مشکلات‌ مدیریت‌ کلاس‌
۴ - برنامه‌های‌ درسی‌ و سازماندهی‌ فعالیت‌ها