۳

متوسط

نام بردن سه مورد

۴

زیاد

نام بردن چهار مورد

۵

خیلی زیاد

نام بردن پنج مورد

جدول ۳-۱: مقیاس لیکرت پرسشنامه
در سوال مربوط به متغیر وابسته (مسیر شغلی) از آنجا که از پاسخگو درخواست کرده‌ایم که لطفاً سازمان‌ها و مشاغلی که از ابتدای شروع به کار خود پس از اتمام تحصیلات، مشغول به کار بوده و پست‌هایی را که احراز نموده است، در جدول مربوطه عنوان نماید، لذا پس از بررسی و تجزیه و تحلیل مسیر شغلی فرد به دنبال یافتن این پاسخ بودیم که مسیر شغلی فرد از چه نوعی است. پس از یافتن نوع مسیر شغلی فرد به ترتیب کد(ضریب) ۱ ، ۲ ، ۳ و ۴ را به مسیر شغلی افقی(ثابت)، عمودی (ارتقایی)، چرخشی (گردشی) و انتقالی اختصاص دادیم.
۳-۵- اعتبار (روایی) و اعتماد (پایایی) ابزار اندازه گیری
پیش از اطمینان نهایی به ابزارهای اندازه‌گیری و بکارگیری آنها در مرحله اصلی جمع‌ آوری داده‌ها، ضرورت دارد که پژوهشگر از طریق علمی، اطمینان نسبی لازم را نسبت به روا بودن بکارگیری ابزار مورد نظر و معتبر بودن آن پیدا کند.
الف) اعتبار (روایی): مقصود آن است که آیا ابزار اندازه‌گیری می تواند خصیصه و ویژگی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه‌گیری کند یا خیر؟ موضوع اعتبار و روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری‌های نامناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهش علمی را بی‌ارزش سازد.

اعتبار انواع گوناگونی دارد مانند:
۱- صوری (براساس قضاوت افراد آگاه و مطلع)
۲ـ محتوایی (توان سنجش میزان وجود اندازه صفت)
۳- ملاکی (اثربخشی یک ابزار در پیش‌بینی رفتار یک آزمودنی در یک موقعیت خاص)
۴- سازه ای (سنجشگر اجزای متغیر به تناسب سهم هر قسمت در کل ساختار متغیر) (خاکی، ۱۳۸۹)
در این تحقیق سعی شده، جهت دستیابی بر اعتبار لازم در طراحی و استفاده از پرسشنامه پس از انجام مطالعات مقدماتی پیرامون موضوع به بررسی کامل تحقیقات انجام شده در این زمینه و نتایج آن پرداخته شود. در ضمن با مشورت با اساتید راهنما و مشاور و نیز کارشناسان سازمان صنعت و معدن پرسشنامه‌ای طراحی گردید. سرانجام بعد از دخالت دادن نظرات اصلاحی استادان راهنما و مشاور و همچنین کارمندان سازمان صنعت و معدن، پرسشنامه نهایی تدوین گردید.
ب) اعتماد (پایایی): مقصود آن است که اگر ابزار اندازه‌گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه مدت چندین بار و به گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه‌گیری پایایی روش‌های مختلفی مانند روش موازی، روش تنصیف، روش کودر- ریچاردسون و روش آلفای کرونباخ وجود دارد.
شیوه‌ای که در این تحقیق برای محاسبه قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری بکار برده‌ایم، روش آلفای کرونباخ و روش شاخص کفایت نمونه‌گیری کیزر- میر- اولکین می باشد که به مختصری از آنها اشاره می‌کنیم.
روش آلفای کرونباخ: یکی از روش‌های محاسبه قابلیت اعتماد، استفاده از فرمول آلفای کرونباخ است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری از جمله پرسشنامه یا آزمون‌هایی که خصیصه مختلف را اندازه‌گیری می‌کند، بکار می‌رود (سرمد و دیگران، ۱۳۸۳).
ضریب آلفای کرونباخ طبق این فرمول قابل محاسبه است:
که در آن k تعداد سوالات ،S_i² واریانس هر سوال و S² واریانس کل سوالات است.
هر چه مقدار آلفا به ۱ نزدیکتر باشد نشان از پایایی بیشتر پرسشنامه دارد. اگر مقدار آلفا بیشتر از ۷/۰ باشد پایایی خوب و اگر بین ۵/۰ و ۷/۰ باشد پایایی متوسط و اگر کمتر از ۵/۰ باشد پرسشنامه فاقد پایایی لازم است.
برای محاسبه آلفای کرونباخ، ده پرسشنامه میان پنج نفر با فاصله زمانی یک هفته توزیع شد و با بهره گرفتن از نرم افزار لیزرل به محاسبه آلفا (ضریب پایایی) پرسشنامه پرداختیم.

Cronbach’s Alpha

N of Items

.۷۹۲

۱۲

جدول ۳-۲ : پایایی پرسشنامه
همانگونه که در جدول ۳-۲ ملاحظه می‌شود آلفای کرونباخ برای ۱۲ گویه (سوال) پرسشنامه، ۷۹۲/۰ بدست آمده است که نشان از پایایی خوب پرسشنامه است.
روش شاخص کفایت نمونه‌گیری کیزر-میر-اولکین: برای سنجش پایایی از آزمون شاخص کفایت نمونه‌گیری کیزر-میر-اولکین که با علامت اختصاری KMO مشخص شده استفاده می‌کنیم که اولین هدف تحلیل عاملی را برآورده می‌کند.یعنی این آزمون مشخص می‌کند که آیا می‌توان گفت که واریانس مجموع متغیرها ناشی ازیک سری عوامل پنهانی و بنیادی است ونه تمامی این متغیرها؟ دراین آزمون حجم نمونه خیلی اهمیت دارد و اگر حجم نمونه پایین‌تر از ۵۰ نمونه باشد بسیار ضعیف است که دراینجا مشکلی نیست.آزمون پایایی بررسی می‌کند که آیا می‌توان از این پرسشنامه مدل ساختاری درست کرد یا نه که اگر مقدار آزمون KMO بالاتر از ۰.۵ باشد این امکان حاصل می‌شود.