۸- داشتن روحیه مثبت گرایی و واقع بینی در کار.
۹- پرهیز از تشریفات غیر ضروری و تجملات.
۱۰- داشتن روحیه کار دسته جمعی و مشورتی.
۱۱- مقید، پایبندی به اصول انظباطی و شئونات اخلاقی و نظامی گری.
۱۲- خداترسی.
۱۳- دین داری.
۱۴- حق گویی.
۱۵- صداقت و راستگویی.
۱۶- امانتداری.
۱۷- وفاداری.
۱۸- تواضع و فروتنی.
۲-۳-۱-۱۰- ۲- ویژگی های تخصصی
۱- عدم دخالت در امور سازمان یا یگان نظارت شونده.
۲- برخورداری از تجربه، دانش، تخصص و مهارت لازم و متناسب با اموری که مورد نظارت و بازرسی قرار می دهد.
۳- تسلط و آگاهی لازم به قوانین، مقررات، دستورالعملها و روش های انجام کار در یگان نظارت شونده.
۴- داشتن توان تجزیه و تحلیل مسائل.
۵- برخورداری از مهارت و فن نگارش و گزارش نویسی.
۶- برخورداری از رویکرد و روحیه آموزشی، ارشاد و هدایت گر در صحنه عمل نظارت و بازرسی.
۷- قدرت تشخیص و انتقال مطالب و اقعیت ها. (دستورالعمل نظارت ستادی اداره عملیات وبازرسی کل ناجا ،ص ۱۱)
۲-۳-۱-۱۱- ویژگی های نظارت و اثرات آن
نظارت به عنوان فرایندی که مستمرا” در جهت بهسازی رویه ها، تصمیمات و اقدامات سازمان ایفای نقش می کند دارای کارکردهای زیر است:
- به بر انگیختن اصلاحات سازمانی (اداری) کمک می کند.
- به الگوسازی و فرهنگ سازی (از راه ایجاد الزامات و تشویق و تنبیه )یاری می رساند.
- بر عادت ها، مهارت ها، گرایش ها، طرز تلقی ها، شیوه های برخورد و واکنش های شناختی و مفهومی و کلیه ی مظاهر رفتار فردی و سازمانی تأثیر می گذارد.
- رویکردها و ارجحیت ها را تحت تأثیر قرار می دهد و به آنان در جهت اهداف سازمانی، سمت و سو میدهد.
- انگیزه آموزش پذیری را بالا برده و بر قابلیت پاسخ گویی و انطباق سازمان با مقتضیات محیطی، اثر می گذارد، راه فرار را از پاسخ گویی را بر فرد و سازمان می بندد.
- به تسهیل برنامه ریزی اصلاحی برای ایفای نقش سازمان یاد گیرنده کمک می کند همچنین نظارت مؤثر حاوی ویژگی هایی است از قبیل: ۱- دقت. ۲- مقرون به صرفه بودن.۳- به موقع بودن. ۴- انجام در نقاط استراتژیک. ۵- معقول و قابل درک بودن.۶- عینی بودن.۷- انعطاف پذیری.

۸- قابل انطباق با تفاوت های فردی.۹- ویژگی کشف کنندگی.۱۰- تناسب با پست سازمانی.۱۱- مبتنی بر هدف بودن. (رضاییان ، ۱۳۶۹ص، ۲۴۵)
۲-۳-۱- ۱۲- ساز وکار نظارت
یکی از ساز و کارها، ابزار ها و سازکار نظارت کارآمد تشکیل همایش های علمی و بحث تخصصی و کارشناسی و استفاده از اساتید و اصحاب نظر و خلاقیت و ابتکار و استفاده از الگوهایی که در جهان امروز، مورد عمل و استفاده قرار می گیرد. اطلاع بر سیستم های نظارتی آن ها و روش هایی که آن ها دنبال و الگویی را که آن ها در کشورشان اجرا می کنند و به موفقیت هایی رسیده اند و هماهنگی و
هم فکری و استفاده از نیروهای خبره اجرایی دستگاه های گوناگون نظارتی کشور که دست اندر کار این مسائل بوده و واقف به مشکلات اجرایی هستند. محور دیگر فرهنگ نظارت است، جامعه ما به احیای فرهنگ نظارت پذیری نیاز دارد اگر این فرهنگ در جامعه، در دستگاه ها، در کارمندان، کارگزاران احیاء شود کار نظارتی خیلی راحت انجام می شود. جا افتادن فرهنگ نظارت و نظارت پذیری موجب منع، لاپوشی و زیر زمینی و مخفی نگه داشتن می گردد.
نظارت تنها بحث جرم و فساد مالی در دستگاه نظارت شونده نیست، بحث مهم دیگر این است که ناظر گزارش تهیه کند و ببیند دستگاه نظارت شونده چقدر در انجام محورها و برنامه هایش موفق بوده چه تحولی را ایجاد کرده و چه رشدی داشته چه مشکلات و عیوب ساختاری، نقائص قانونی دارد. با دید علمی و کارشناسی تخصصی مشکلات و نواقص و معایب را احصاء و بعد راه حل های آن را پیشنهاد بدهد.
۲-۳- ۱- ۱۳- فرایند نظارت
فرایند نظارت داری چهار مرحله است که به شرح جدول ذیل بیان می گردد:
ماخذ:( مدیریت ،پارسائیان واعرابی ۱۳۷۵ص ۱۲۵۷) جدول ۲-۱
۱- تعیین استانداردها و معیارهایی برای اندازه گیری.
۲- اندازه گیری عملیات و عملکرد.
۳- مقایسه عملکرد با استانداردها.
۴- اقدامات اصلاحی.
۲-۳- ۱-۱۴- تعیین استانداردها و معیارهایی برای اندازه گیری
تعیین استاندارد که برای موقعیت و کارایی یک سیستم نظارتی لازم و ضروری است. عبارت است از بیان کردن هدف های سازمان در قالب نتایج قابل اندازه گیری و دقیق. در تعیین استاندارد و معیار تأکید اصلی بر این است که اهداف سازمان به صورت کمی و قابل سنجش بیان شوند چرا که اهدافی که به صورت کیفی بیان شوند، قابل اندازه گیری و قابل سنجش نخواهند بود و این مساله، نظارت را با مشکل مواجه خواهد کرد، از این رو اهداف کیفی و کلی را هم باید به صورت هدف های ریز و کوچک و به صورت اعداد و ارقام ذکر کنیم تا هنگام نظارت بتوانیم آن ها را مورد ارزیابی و سنجش قرار دهیم در یک تقسیم بندی کلی می توان استانداردها را به دو نوع تقسیم کرد.
۱- استانداردهای کمی: مانند استانداردهای هزینه، درآمد، سرمایه و برنامه.
۲- استاندارد های کیفی: این نوع از استانداردها بر کیفیت تولیدات یا خدمات نظر دارند و مطلوبیت آنها را تعیین می کنند.
در یک تقسیم بندی دیگر، استانداردها بر اساس نحوه به دست آمدنشان، در چند گروه طبقه بندی می کنند.
۱- استاندارد های تاریخی: براساس تجربیات و اطلاعات گذشته بدست آمده است.
۲- استانداردهای تطبیقی یا خارجی: از سایر سازمان ها و واحدهای مشابه اقتباس می شوند.
۲-۳-۱- ۱۵- اندازه گیری عملیات و عملکرد
یکی از مراحل مهم و اساسی در فرایند نظارت، تهیه و جمع آوری اطلاعات لازم در مورد عملکرد و عملیات است، یک سیستم نظارتی بدون در اختیار داشتن اطلاعات کافی و صحیح و به موقع نمی تواند نقش مؤثری را ایفا کند. بنابراین طراحی یک شبکه اطلاعاتی که قادر باشد برای مسئولان مربوطه اطلاعات لازم را فراهم ساخته و به موقع در اختیار آنان قراردهد، که امری حیاتی و ضروری است. و از آن جا که نظارت دائمی و مستمر بر عملکرد افراد یا فرایند کارها، به دلائل متعدد از جمله هزینه و وقت زیاد، امکان ندارد، لازم است که در جمع آوری اطلاعات به نقاط مهم و حساس توجه بیشتر نمود و اطلاعات مربوط به آن ها را جمع آوری نماییم چرا که این کار باعث به دست آوردن نتایج بیشتر یا هزینه و وقت کمتر می شود یکی از مسائل اساسی که در سیستم های نظارتی نقش مهمی دارد و در (سیستم های اطلاعاتی مدیریت) مورد بحث و توجه قرار می گیرد، وجود اطلاعات مناسب است چرا که اطلاعات اضافی و زائد به همان اندازه مشکل آفرین است که اطلاعات ناقص مسأله ساز است. پس در این مرحله ۲ نکته نهفته است. ۱- نظارت در کجا و چه نقاطی باشد.۲-اطلاعات به دست آمده چه اندازه باشد.
۲-۳-۱- ۱۶- مقایسه عملکرد با استانداردها