|
|
همانطور که اشاره شد در شبکههای اجتماعی افراد چندان به حرف پایبند نیستند، همین امر باعث میگردد انتشار تصاویر، حرفها و رفتارهای غیرعرفی از این شبکهها نشأت بگیرد. از سوی دیگر عرف جامعه را چیزی جز باورها، رفتارها و منش افراد یک جامعه نمیسازد. بنابراین زمانی که این فاکتورها تحت تأثیر عواملی مثل فضای مجازی یا رسانه تغییر کند کمکم عرف جامعه نیز دچار دگرگونی خواهد شد. زمانی که عده زیادی ذیل یک تصویر یا مطلب غیراخلاقی کامنت میگذراند یا آن را میپسندند خود به خود قبح مطرح نمودن این قبیل مسایل در جامعه فرو میریزد و افراد در بیاخلاقی شریک میشوند. انتشار اخبار کذب، پردهدری و افشای مسایل خصوصی، انتشار تصاویر و فیلمهای شخصی و خانوادگی افراد نیز از چالشهایی است که در فضای مجازی رایج است.مانند هر چالش اخلاقی دیگر، وقتی افراد جامعه با رفتار خود متضمن اخلاق در فضای مجازی نباشند خود به خود پای قانون به میان آمده و پیامد آن کاهش آزادی و حتی ورود حکومت به حریم شخصی افراد است.
در پایان این بحث باید عنوان کرد که در دنیای امروز با گسترش اینترنت و ارتقای سختافزارها در سطح کاربران بسیار زیادی از سنین مختلف وارد عرصه فضای مجازی شدهاند. که با توجه به گسترش اطلاعات در فضای مجازی ضریب نفوذ اینترنت در میان نوجوانان و جوانان بالا ۸۰ درصد است. بنابراین یکی از راههای جذب مشارکت جوانان از اینترنت برگزاری جشنواره هایی از جمله جشنوارهای تولیدات دیجیتال و وبلاگ نویسی دینی میباشد. که در دنیای امروز خواهان اندیشههای ناب و راه کمال برای رسیدن به زندگی با معرفت است. به بیان دیگر اینکه کاربران اینترنت امروزه بیش از هرزمان دیگر تشنه اطلاعات و محتوای دینی هستند که یکی از راهکارهای تشویق عمومی برای فعالیت موضوعی خاص و ارتقای کم و کیفی اطلاعات دینی در فضای مجازی موضوع برگزاری همایش و جشنواره ها است. وبلاگ نویسی دینی میتواند با تکرار و عمومی سازی آموزههای دین مبین اسلام فرهنگ دینی را در جامعه توسعه داده و اخلاق اجتماعی را در این فضا گسترش دهد. تبلیغ دین در فضای مجازی یکی از حساسترین فعالیتهای محتوایی در عصر شبکه جهانی اینترنت است، که باید برای تحقق هدف ترسیم شده بسیار هوشمندانه عمل شود، اگر در تبلیغ دین برنامهی مدرن و هدفمند نداشته باشیم نهتنها نمیتوانیم تأثیر مثبت در جامعه بگذاریم، بلکه تأثیرات منفی را در جامعه هدف خود خواهیم داشت.
ج: تهدیدات فرهنگی
هر جامعه صاحب ارزشهایی است، که ناشی از فرهنگ آن است. اما برخی ارزشهای مترقی در جوامع اسلامی است که به موجب تأثیر از فرهنگ بیبندوبار و اباحهگر درحال کمرنگشدن است: ارزشهایی مثل حیا و عفت زن، اهمیت داشتن شخصیت انسان به جنسیت آن، قبح عریان نمایی بدن. درتحقیقات به عمل آمده در رابطه با کودکان براین باور رسیدهاند که پسرانی که با تصاویر خشونتآمیز و مستهجن مواجه بودهاند، اغلب انگیزههای بوالهوسانهای نسبت به دختران دارند در عین حال، دختران نیز پاسخ مثبتی به اینگونه تمایلات پسرها نشان میدهند. درنتیجه رواج بوالهوسی است که ارسال تصاویر مستهجن در میان جوامع اسلامی رشد مییابد. روابط آزاد دختر و پسر ترویج میشود کمپوشی و عریانی در میهمانیها و عروسیها بهویژه در میان جوانان گسترش مییابد و در نهایت قبح برخی اعمال که سازنده ارتباط سالم و مفید در میان افراد جامعه است، از بین رفته و در گذر زمان به رشد ارتکاب برخی اعمال خلاف اخلاق متعالی و حتی ارتکاب برخی جرائم منتهی خواهد شد. از ویژگیهای فضای سایبر این است که به شدت تحت تأثیر هرنوع عرضه گستردهای قرار میگیرد. گرچه این فضا گذرگاه فرهنگهای متنوع و گوناگونی است که هر یک در صدد عرضه خویش هستند. اما تنها فرهنگی پیشتاز خواهد بود که حضور پررنگتر و گستردهتری داشته باشد. و بدینسبب است که در آن فرهنگ غالب، فرهنگی جز فرهنگ قدرتمند اما غلط غرب نیست. چرا که با به کارگیری صحیح از امکانات وسیع و تلاش وافر به عرضه گسترده خود پرداخته و یکهتاز این عرصه گردانده است .[۱۰۰] بهطور متوسط توسعه وب که یکی از مهمترین ابزار عرضه فرهنگ است. هر سه ماه یکبار دو برابر میشود. اما این رشد، روزافزون، به نفع فرهنگهای غرب است. چرا که پررنگترین حضور از آن ایشان است و حقیقت این است که سلطه غرب و فرهنگ بیبند و باری در جای جای فضای سایبر سایه گسترانده است. چنانچه حکومت زبان انگلیسی موجب شده است که کاربران با حضور در فضای سایبر، ضمن این که با زبان انگلیسی حاکم برآن درگیر هستند، از زبان ملی خود دور شدند. به عنوان مثال چتهای اینترنتی فارسی زبان بیشتر از الفبای انگلیسی به جای الفبای فارسی استفاده میکنند که البته یکی از دلیل آن کمبود نرم افزار های قدرتمند فارسی است. گسترش این کاربرد خود موجب تضعیف الفبا و زبان فارسی خواهد شد. بهویژه باتوجه به این علم و فناوری که از ضروریات زندگی است دراین فضا به صورت زبان انگلیسی نمود یافته بود تمامی نشریات متون و منابع دست اول حتی در کشورهای غیرانگلیسی به این زبان میباشد. از اینرو، دانش زبان انگلیسی از لوازم حضور فعال در فضای سایبر شده است.آموزش، پژوهش و ارتباطات نمیتواندبه حرکت پیش رونده خود ادامه داده و نیازهای جامعه را پاسخ دهد، مگر این که زبان انگلیسی را بهکار گیرد. و این خود به صورت طبیعی موجب سیطره فرهنگ غرب برعرصههای گوناگون جوامع به ویژه جوامع اسلامی میگردد. بدین وسیله ارزشها، روشها و هویتهای مطلوب فرهنگ غربی برجوامع تزریق شده فرایند دگرگونی عناصر فرهنگی سرعت خواهد گرفت. در شرایطی که دشمنان فرهنگ و غارتگران اندیشههای راسستین اسلامی با درک قابلیت بالای این شاه راه ارتباطی و اطلاعاتی که از آن در اشاعه خواستههای نفسانی و آرمانهای دنیای خود کمال استفاده را میکنند، هرگز نباید لحظهای از استفاده مطلوب از این ابزار پر قدرت فرهنگساز غافل شد. عمده محصولات فرهنگی اعم از فیلم، عکس، متن، بازی رایانه و اینترنتی از سوی غرب و گاه شرق، تولید و در فضای سایبر تبلیغ و توزیع میشوند بدینسان یکی از خطرات ناشی از فضای سایبر متوجه کشورهایی است که دارای فرهنگهای متضاد با فرهنگ حاکم بر فضای سایبر است بهویژه کاربران مسلمان که عمدتاً با وجود برخورداری از فرهنگی غنی از استفاده از محصولات قوی فرهنگ متناسب با فرهنگ خود محروم اند.[۱۰۱]
بند پنجم: روند تأسیس شورای عالی فضای مجازی به حکم مقام معظم رهبری
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی ضمن دستوری برای تشکیل شورای عالی فضای مجازی به ریاست رئیسجمهوری اعضای حقوقی و حقیقی این شورا را تعیین کردند. رهبر انقلاب اسلامی آثارچشمگیر شبکه جهانی اینترنت در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی لزوم برنامهریزی و هماهنگ بهمنظور صیانت از آسیبهای ناشی از آن و بهرهگیری حداکثری از فرصتها در جهت ارائه خدمات گسترده و مفید به مردم را از دلایل اصلی ضرورت تشکیل شورای عالی فضای مجازی برشمردند. و تأکید کردند: این شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملی فضای مجازی کشور ایجاد کند.
الف:تشکیل شورای عالی فضای مجازی
متن حکم حضرت آیتالله خامنهای به این شرح است. بسماللهالرحمنالرحیم گسترش فزاینده فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی بهویژه شبکه جهانی اینترنت و آثار چشمگیر آن در ایجاد زندگی فردی و اجتماعی و مردم سرمایهگذاری وسیع و هدفمند در جهت بهرهگیری حداکثری از فرصتهای ناشی از آن در جهت پیشرفت همهجانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم و همچنین ضرورت برنامهریزی و هماهنگ مستمر بهمنظور صیانت از آسیبهای ناشی از آن اقتضا میکند، که نقطه کانونی تمرکز برای سیاستگذاری، تصمیمگیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور بوجود آید. به این مناسبت شورای عالی فضای مجازی کشور با اختیارات کافی به ریاست رئیسجمهور تشکیل میگردد و لازم است به کلیه مصوبات آن ترتیب آثار قانونی داده شود. اعضای حقوقی این شورای عبارتند از: رئیس جمهور(رئیس شورا) رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضاییه، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر اطلاعات، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و همچنین اعضای حقیقی: حجج اسلام آقایان: دکتر حمید شهریار، دکتر سید جواد مظلومی، مهندس مسعود ابوطالبی، دکتر کامیار شفقی، دکتر رسول جلیلی، دکتر محمد سرافراز و مهندس امیرضا شاهمیرزایی میباشند که برای مدت سه سال تعیین میشوند. این شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملی فضای مجازی کشور ایجاد نماید. تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیمگیری نسبت به نحوه مواجه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از بحث سختافزاری و نرمافزاری و محتوایی در چارچوب مصوبات شورای عالی و نظارت براجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. نکات اساسی در مورد وظایف شورای عالی و مرکزی فضای ملی مجازی با تأکید بر توجه جدی به آن در پیوست این حکم ابلاغ میگردد. در پایان انتظار دارم ضمن تسریع در تشکیل مرکز ملی فضای مجازی، رئیس و اعضای محترم شورا تلاش بایسته را در جهت دستیابی این مرکز به اهداف تعیینشده بهکار برند، کلیه دستگاههای کشور موظف به همکاری همهجانبه با این مرکز میباشند.
ب: اولین جلسه شورای عالی فضای مجازی
رئیسجمهور اشاره به ابعاد مختلف مدیریت فضای مجازی در کشور اظهار داشت: در شرایط کنونی مرکز ملی فضای مجازی میتواند به عنوان نقطه تمرکز در سیاستگذاریها تصمیمگیری کلان کشور در عرصه سختافزار و نرمافزاری و صیانت از آسیبهای این فضا تأثیرگذار باشد. اولین جلسه شورای عالی فضای مجازی با حضور سران سه قوه و به ریاست رئیسجمهور تشکیل جلسه داد. به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری: این جلسه که عصر روز شنبه مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۹۰ با حضور اعضای حقوقی و حقیقی این شورا در نهاد ریاستجمهوری برگزار شد. دکتر محمود احمدینژاد رئیس شورای فضای مجازی به اهمیت و جایگاه این شورا در کشور اشاره کرد و گفت: همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند: در شرایط فعلی در کشورو جهان، فضای مجازی از جایگاه ویژه برخوردار است. بهطوری که امروزه ابعاد گسترده آن در زندگی فردی و اجتماعی انسانها نقش بسزایی را ایفا میکند.[۱۰۲] دکتر احمدی نژاد، در ادامه فضای مجازی را فضای نامحدود توصیف کرد و گفت: از آنجایی که فضای مجازی، فضای نامحدود است و در آن مرز ها برداشته شده باید تلاش شود تا برنامهریزی دقیق از فضای سایبر در راستای اهداف و پیشرفت نظام جمهوری اسلامی ایران استفاده کرد. دراین جلسه همچنین اعضای این شورا به بیان دیدگاه و نقطه نظرات خود در خصوص نحوه شکلگیری مرکز ملی فضای مجازی، مبانی، فرصتها وبهرهگیری از فرصتهای ملی به بیان دیدگاهها و نقطه نظرات خود پرداختند.[۱۰۳]
ج: مأموریت اصلی شورای عالی فضای مجازی
با توجه به مطالب فوق و حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی به تأسیس شورای عالی فضای مجازی به دلیل اهمیتی غیر قابل انکار فضای سایبر میتوان به دو مأموریت اصلی این شورا اشاره نمود. ۱- لزوم سرمایهگذاری وسیع و هدفمند در جهت بهرهگیری حداکثری از فرصتهای ناشی از فضای مجازی در جهت پیشرفت همه جانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم ۲- ضرورت برنامهریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیبهای ناشی از فضای مجازی. همچنین این شورا مأموریت یافته است، مرکزی به نام مرکز ملی فضای مجازی کشور ایجاد کند. تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیمگیری نسبت به نحوه مواجه فعال و خردمندانه کشور با این موضوع از حیث سختافزاری و نرمافزاری و محتوایی تحقق یابد. حقیقت این است که تا کنون دستگاهها و نهادهای مختلفی در زمینه پایش و کنترل یا استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی در کشور وارد عمل شدهاند، اما عملکرد اغلب آنها در حد انتظار و برخی از آنها اساساً به صورت شکلی و غیرفعال در این زمینه کار کردهاند . برخی نیز بهطور کلی تعطیل بودهاند مانند: شورای عالی فناوری اطلاعات که به رغم تصریح قانونی بعد از ماجرای ادغام شورای عالی توسط رئیس جمهوری و مخالفت مجلس با آن عملاء فعالیت چشمگیری نداشته و طی چند سال اخیر حتی یک جلسه یا مصوبه نداشته است. از همین زمره است، شورای عالی اطلاعرسانی که اگر چه بیشتر در زمینه محتوای فضای مجازی فعال بوده اما عملکرد آن منحصر به برگزاری چند جشنواره و کنفرانس، انتشار کتاب یا اعزام تیم به نمایشگاههای فناوری اطلاعات در خارج کشور با همه حرف و حدیثهای مربوط به آن بوده است. طی سالهای اخیر بهویژه در پی تحولات سیاسی و اجتماعی که در صحنه داخلی و خارجی و منطقهای شاهد آن بودهایم. نقش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی بیش از گذشته برای مسولان امر اهمیت پیدا کرده و به همین دلیل برخی نهاد ها مانند پلیس اقدام به تأسیس و راهاندازی بخشهای خصوصی از جمله پلیس فتا(فضای تولید و تبادل اطلاعات) کردهاند تا نهادهای دیگرموسسات یا بخش های ویژه فضای مجازی از قبیل ارتش مجازی دادسرای ویژه مبارزه با جرائم رایانهای و اینترنتی، معاونت رسانه مجازی در صداو سیما قرارگاه دفاع سایبری راهاندازی کردهاند. مسلهای که به وضوح ملموس بود پراکندهکاری نهادهای مذکور و ناهماهنگ بودن این نهادهای تازه تأسیس با یکدیگر و بعضاً خنثی کردن ارزشهای یکدیگر بود اکنون شورای فضای مجازی میتواند ضمن یک کاسه کردن انرژیهای مذکور تصمیمات وتدابیر تازه و بنیادین در حوزه فضای مجازی اتخاذ کند، تصمیماتی که به موجب حکم رهبر معظم انقلاب لازم است به کلیه مصوبات آن ترتیب اثر قانونی داده شود. نکته بسیار مهم که در حکم مذکور نیز صدر مأموریتهای شورای عالی فضای مجازی قرار گرفته، این است شورا باید تدابیری اتخاذ کند که ظرفیت ها و فرصتهای گسترش فزاینده فناوریهای اطلاعات و ارتباطاتی به ویژه شبکه جهانی اینترنت بهرهگیری حداکثری صورت گیرد. چرا که این فناوری ها قابلیت این را دارند که در جهت رشد پیشرفت کشور بهکار گرفته شوند. متأسفانه بهنظر میرسد رویکرد کلان حاکم بر کشور طی دهه گذشته رویکرد ملی و ایجاد مدیریت های حداکثری برای استفاده از ظرفیت های فضای مجازی بوده است، این رویکرد به مثابه مرکز برای توسعه بخشهای علمی و اقتصادی و تجاری کشور عمل کرده و مانع شکوفایی استعدادهای گسترده کشور در بخشهای مختلف شده است. امید است شورای عالی فضای مجازی در تدوین رویکرد تازه کشور دراین حوزه بیش از پیش به نگاه ایجابی توجه کند.
فصل چهارم
کارکردها و محدودههای نقش پیشگیرانه پلیس در فضای سایبر
مقدمه
پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات با محوریت قانون برای صیانت از هویت ملی و دینی ارزشهای اسلامی و جلوگیری از انحطاط فرهنگی و تأمین امنیت فضای مجازی و حفظ حریم خصوصی افراد جامعه تشکیل شد. که در این مدت زمان کوتاهی که از تأسیس آن میگذرد، توانسته امنیت و آرامش نسبی را بر این فضا حاکم کند.با توسعه فناوریهای نوین به ویژه اینترنت و ورود به دنیای واقعی، برای جوامع بشری آسودگیهایی را به ارمغان آورده است.در کنار این ویژگیهای فناوری امروز، چالشها و آسیبهایی را نیز به دنبال داشته است که غفلت از آن گاهی بنیان خانوادگی و حریم خصوصی افراد و همچنین امنیت شغلی و بسیاری از مسائل مهم زندگی افراد را تحتالشعاع قرار داده است و مشکلات جدی را برای کاربران این وسیله الکترونیکی فراهم آورده است.[۱۰۴] بنابراین همانطور که وظیفه خطیر پلیس پیشگیری از وقوع جرائم میباشد و این شعار که پیشگیری بهتر از درمان است را سرلوحه کار خود قرار دادهاند در هین راستا پلیس فتا نیز پیش از آنکه در اولین قدم به مقابله با جرائم سایبری اقدام نماید. با فرهنگسازی و آموزش و اطلاعرسانی در اقشار مختلف جامعه بهویژه مسئولین و مدیران، میتواند درصد قابل ملاحظهای از بروز و ظهور این گونه چالشها و آسیبها که پیامدهای مخربی بر جامعه دارند، پیشگیری نماید. هر قدر دانش فنی و آگاهی اجتماعی افراد جامعه در حوزه امنیت آنلاین افزایش یابد به همان نسبت در فضای مجازی واکسینه میشود.
گفتار اول: تأثیر پلیس فتا بر نهادهای اجتماعی
با توجه به ویژگیهای غیر قابل انکار دنیای امروز که بارزترین آنها: شکلگیری دهکده جهانی و سرعت در انتقال و دریافت اخبار و اطلاعات در کوتاهترین زمان و همچنین شکل گرفتن دولت الکترونیک و شهر الکترونیک است، میتوان به جرأت گفت: این سرعت اطلاعات و ارتباطات و پیشرفت علم و دانش فردی بیتأثیر در زندگی شخصی افراد جامعه نمیباشد و نقاط حساس آن را مورد هدف قرار میدهد. از نقاط حساسی که خواسته و ناخواسته در معرض خطر قرار دارند میتوان به نهاد خانواده که عضو کوچکی از جامعه میباشد و محیط دانشگاهی که مرکز ثقل هدفگذاریها میان دولتها میباشد و همچنین بازار کار، و موقعیت شغلی افراد در جامعه که سرمنشاء امرار معاش میباشد، اشاره نمود. با توجه به حساسیتهایی که نهادهای اجتماعی مذکور به خود اختصاص دادهاند. پلیس فتا باید به عنوان بازوی اجرایی جامعه با در نظر گرفتن موقعیت حساس این سه نهاد که بالاترین حضور افراد جامعه را دارا میباشند، آسیبهای خطرناکی که آنان را تحتالشعاع قرار میدهد را شناسایی کند و با ارائه راهکارها و هشدارهای لازم و به موقع به کاربران اولاً از وقوع این جرائم پیشگیری کند و ثانیاً از آمار ارتکاب جرائم سایبری بکاهد و به وظیفه خود جامه عمل بپوشاند. در این گفتار تأثیر پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات بر سه نهاد اجتماعی خانواده، دانشگاه، بازارکار مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
بنداول: نهاد خانواده
نهاد خانواده کوچکترین واحد اجتماع است، اما در طول تاریخ همین نهاد مقدس و پاک، منشاء بسیاری از رویدادها و تحولات مثبت و اثرگذاری در عرصههای دینی و مذهبی، فرهنگی و اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، علمی و آموزشی… شده است.در راستای اهمیت این نهاد رهبر انقلاب اسلامی میفرمایند: تنگه احد نظام«خانواده»است. بنابراین نهاد خانواده یکی از مقدسترین و پاکترین نهادهای اجتماعی است و نیازمند صیانت بیشتر از سوی دولت میباشد.[۱۰۵] با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات نوع زندگی افراد جامعه دستخوش تغییر قرار گرفت که این تغییر و تبدیل فضای واقعی به فضای مجازی نهاد خانواده را نیز تحتالشعاع قرار داد. امروزه میلیونها خانواده در سرتاسر دنیا بهطور مستمر از اینترنت برای بسیاری از مسائل گوناگون از جمله، یادگیری، پژوهش، خرید و فروش و… استفاده میکنند. همانطور که این فضا برای آنها مزایایی را به همراه دارد، در کنار آن نمیتوان وجود خطرات را نادیده انگاشت و مجرمین خطرناک را که هر لحظه به فکر به دام انداختن آنان میباشند را از نظر دور داشت. با در نظر گرفتن این موقعیت میتوان بیان نمود که باید نهادی تخصصی از این واحد کوچک جامعه که خود خاستگاه بسیاری از مسائل بزرگ جامعه است، حمایت کند و آموزشهای لازم، از نحوه ورود و نحوه بهره برداری از این فضا و همچنین نحوه نظارت بر فرزندان که سرمایههای آینده میباشند، را بدهد. در تکمیل این بحث میتوان گفت:یکی از پرطرفدارترین ابزارهای موجود در فضای مجازی اینترنت است.زیرا اینترنت ابزاری است در دست انسان امروز، تا آن را برای پیشبرد خود به سوی مقاصد و اهداف زندگی به کار گیرد. مانند بسیاری از ابزارهای دیگر میتواند کاربردی دوگانه داشته باشد، از سویی منبعی برای کسب اطلاعات و دانش سودمند باشد. و از سویی محلی برای انتشار مطالبی مسموم و نادرست. از این رو لازم است تدابیر حفاظتی در جهت ایجاد مصونیت در برابر خطرات و آسیبهای اینترنتی خصوصاً پیرامون کودکان و نوجوانان اتخاذ گردد. بیشترین خطرات و آسیبهای اینترنتی را میتوان به شرح زیر برشماری کرد: ۱- انتشار مطالب خلاف اخلاق و بدن، درجه بندی سنی در قالبهای مختلف متنی، صوتی و تصویری ۲- آشنایی و دوستی مجازی در جاهایی مثل محیطهای چت عمومی یا شبکههای اجتماعی که طرفین بدون هیچ گونه شناخت واقعی از یکدیگر برقرار میکنند. ۳- دزدی و سرقت بدون اطلاعات و داشتههای فردی کاربران مثل آدرس منزل، شماره تلفن، شماره حسابهای بانکی، تصاویر و فیلم های خصوصی و موارد شخصی دیگر.
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
[شنبه 1400-08-22] [ 01:05:00 ب.ظ ]
|
|
آنزیمها مولکولهای پروتئینی بزرگی هستند که به شکل کاتالیزور در واکنشهای وابسته به هم در داخل سلول زنده دخالت می کنند. در ساختمان بعضی از آنزیم ها مواد غیر پروتئینی به نام گروه پروستتیک[۷] شرکت دارند. برای هر فعل و انفعال شیمیایی که در یک سلول رخ میدهد آنزیم ویژهای وجود دارد که کاتالیزور آن واکنش به حساب میآید. تولید هر آنزیم بخصوص بوسیله یک یا چند ژن موجود در مواد ژنتیکی کنترل میشود اما آخرین مراحل تولید آنها بوسیله m-RNA و ریبوزوم ها با کمک مولکولهای آنزیم ویژه و مناسب انجام میگیرد. آنزیمها به عنوان کاتالیزور در واکنشهای مربوط به تبدیل یک مولکول به مولکول دیگر از طریق تغییر محل دادن یک اتم و یا یک رادیکال نقش مهمی را بازی میکنند.
آنزیمها میتوانند تا یک میلیون بار سرعت واکنشها را زیاد کنند. این واکنش ها از لحاظ نظری برگشت پذیرند و باید به تعادل برسند. آنزیمها واکنشها را در جهت چپ و راست به طور یکسان تحت تاثیر قرار می دهند به طوری که حالت پایدار تغییر نکرده ولی سرعت واکنش زیاد می شود. هر سلول زنده حاوی صدها آنزیم است و فقط در صورتی می تواند عملکرد مفیدی داشته باشد که این عمل به طور مناسبی هدایت شود. انواع آنزیم ها بر اساس عملکردشان به شش گروه تقسیم میشوند:
- اکسیدوریداکتازها[۸]: آنزیمهای شرکت کننده در واکنشهای اکسیداسیون و احیا بوده و درانتقال الکترون از ماده اکسید شونده به ماده احیا شونده نقش دارند.
- هیدرولازها[۹]: آنزیمهایی که با افزودن یک مولکول آب اتصالهای استری، گلوکوزیدی و… را میشکنند.
- لیازها[۱۰]: آنزیمهایی که با شکستن باندهای C-N یا C-O یا C-C عمل تجزیه کنندگی دارند.
- ترانسفرازها[۱۱]: آنزیمهایی که با انتقال یک گروه از یک مولکول به مولکول دیگر عمل کاتالیزوری خود را انجام میدهند.
- ایزومرازها[۱۲]: آنزیمهایی که عمل تغییر محل گروه ها را در داخل یک مولکول انجام میدهند.
- لیگازها[۱۳] : آنزیمهایی که با کمک انرژی آزاد شده در نتیجه شکستن باند فسفات های پر انرژی، اتصال دو مولکول را انجام میدهند.
در بین آنزیم های فوق الذکر، هیدرولازهایی مانند کوتیناز، مهمترین آنزیمهایی هستند که در ایجاد بیماری به وسیله آفات گیاهی شرکت دارند، این آنزیم کوتین را تجزیه می کند، کوتین نقش کلیدی در محافظت از گیاهان در برابر ورود پاتوژن های بیماریزا دارد و تخریب آنزیمی آن اولین گام در روند آلودگی است. آنزیم کوتیناز کوتیناز یک آنزیم هیدرولازی است که کوتین را تجزیه می کند (شکل۲-۵)، کوتین گیاهان عالی از ترکیبات پلیاستری هیدروکسی و اپوکسی اسیدچرب تشکیل شده که عمدتا توسط باندهای استری پیوند یافتهاند [۱۳]. اسیدهای چرب کوتین معمولا n-c16 و n-c18 هستند و حاوی یک تا سه گروه هیدروکسیل هستند. باندهای استری در کوتین غالب هستند اگرچه پل های پراکسید و اتصالات اتری نیز مشاهده شده است.کوتین نقش کلیدی در محافظت از گیاهان در برابر ورود پاتوژن های بیماریزا دارد و تخریب آنزیمی آن اولین گام در روند آلودگی است. شکل ۲‑۵ a) توالی پروتئینی آنزیم کوتیناز b) مکانیسم عمل آنزیم کوتیناز [۱۴] بسیاری از میکروارگانیسمها روی مواد پلیمری به عنوان تنها منبع کربن خود رشد می کنند [۱۵]. استفاده از پلیمرهای گیاهی توسط میکروارگانیسمها مستلزم ترشح آنزیم های هیدرولازی است. اگرچه هنوز مشخص نیست که چگونه یک پلیمر می تواند وارد سلول شود و باعث تولید آنزیم های هیدرولازی شود یک احتمال این است که میکروبها یک سطح پایه ای از چندین آنزیم هیدرولازی ترشح می کنند و سپس محصولات هیدرولیز شده وارد سلول میشوند وسنتز آنزیم ها را القا می کنند. آنزیم کوتیناز از منابع مختلف (گرده [۱۶] و به طور عمده قارچ [۱۷]) تخلیص و جداسازی می شود. مدارک و شواهد نشان داده که کوتیناز توسط phyllospheric fluorescent Pseudomonas putida strain ، cohabiting با باکتری تثبیت کننده نیتروژن[۱۴] نیز تولید شده است [۱۸]. حمله به گیاهان توسط قارچ phytopatogenic بر اساس ترشح کوتیناز خارج سلولی است و Ascochyta rabiei، عامل سوختگی Ascochyta در گیاه نخود یک کوتیناز خارج سلولی را ترشح می کند که حداکثر فعالیت را در حدود pH حدود ۸ نشان می دهد [۱۹]. مطالعات نشان میدهد که بیان کوتیناز از بوتری تیس در طول آلودگی برگ های گوجه فرنگی در مراحل اولیه الودگی کم است و هنگامی که قارچها در برگ ساکن شوند و شروع به اسپورزایی کنند بیان کوتیناز زیاد می شود[۲۰] همچنین بیان این آنزیم در گل ژربرا[۱۵] و میوه گوجه فرنگی مورد مطالعه قرار گرفته است [۲۱]. کوتیناز در جوانه زنی Erysiphe graminis f. sp. hordei conidia اهمیت داشته و به خصوص در تشکیل لوله جوانه مجاور و نفوذ به کوتیکول میزبان اهمیت ویژهای دارد [۲۲]. مطالعات نشان داده است که می توان با بهره گرفتن از مهارکنندهها از نفوذ قارچها به گیاهان و در نتیجه از آلودگی جلوگیری کرد [۲۳]. از انجایی که کوتیناز نقش مهمی در بیماریزایی دارد، مطالعات متعددی برای تعیین خواص فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آن انجام شده است [۲۴]. کوتینازها سرین هیدرولازهای خاصی برای استر الکل های اولیه هستند[۲۴]. امروزه بیشترین مطالعات روی قارچ فوزاریوم[۱۶] نخودفرنگی انجام شده است [۱۵]. تولید کوتیناز توسط بسیاری از شرایط رشد تنظیم می شود. تولید این آنزیم توسط گلوکز سرکوب می شود[۲۵] و توسط کوتین هیدرولیز شده یا اجزای اصلی تشکیل دهنده آن ۱۶-هیدروکسی هگزانوئیک اسید و ۱۰,۱۶ دی هیدروکسی هگزانوئیک اسید و ۹,۱۰,۱۸- تری هیدروکسی پالمیتیک اسید القا می شود [۲۶]. گروه هیدروکسیل در موقعیت امگا مهمترین عامل برای القای فعالیت است [۲۴]. درک چگونگی تنظیم اسیدهای چرب هیدروکسی در بیان ژن کوتیناز به وسیله اطلاع از ساختار ژن کوتیناز و مناطق flanking تسهیل شد [۲۷]. به منظور درک مولکولی این تنظیم ژن، عناصر عملکردی در پروموتور کوتیناز و فاکتورهای رونویسی متصل در این قسمت ها مورد مطالعه قرار گرفته اند [۲۵]. کلون و بیان کوتیناز ساختار اولیه کوتیناز از cDNA کوتیناز جدا شده از قارچ Fusarium solani f. pisiتعیین شد [۲۸]. آنالیز توالی کوتیناز نشان داد که mRNA کوتیناز شامل ۱۰۵۰ نوکلئوتید است. مطالعات دیگری هم از کلون ژن کوتیناز قارچ فوزاریوم سولانی در وکتور ۳۵ انجام و گزارش شده است [۲۹]. با توجه به اهمیت کاربردهای کوتیناز ، این آنزیم در میزبانهای هترولوگوس کلون و بیان شده است. کتابخانه cDNA قارچ فوزاریوم سولانی که حاوی ژن کوتیناز می باشد [۳۰] بر مبنای کار Soliday و همکاران در سال ۱۹۸۴ ساخته شد. cDNA با کل ناحیه ی کدینگ کوتیناز به پلاسمیدpUC19 انتقال داده شد و تعیین توالی شد. ژن کلون شده بعد از سیگنال پپتید از آلکالین فسفاتاز به منظور هدایت کوتیناز به پری پلاسم E.coli بیان شد. فرض اولیه این بود که گلایسین در موقعیت ۳۲ در محصول ترجمه اولیه کوتیناز متناسب با رزیدویN ترمینال کوتیناز نهایی است. تلفیقی از سیگنال phoA با گلیسین ۳۲ منجر به ایجاد یک مکان پردازش غیرمعمول شد، بنابراین به منظور ایجاد یک سایت برشی احتمالی پروکاریوتی، ۱۶ باقی ماندههای اولیه پری کوتیناز توسط سیگنال phoA جایگزین شد و همزمان Leu-17 به وسیله آلانین جایگزین شد. تلفیقی از توالیها برای phoA و کوتیناز توسط جهش الیگونوکلئوتیدی جهتدار تنها با بهره گرفتن از پلاسمید نوع pMa/c انجام شد. در نتیجه در وکتور pMa/c5-CUF، ژن phoA/cutinase تحت کنترل رونویسی پروموتور Ptac القاپذیر با IPTG قرار گرفت. سویه ی E. coli WK6 به عنوان اولین میزبان برای بیان استفاده شد. در این شرایط میزان بالایی از کوتیناز سنتز شد و با توجه به موقعیت پریپلاسمیک کوتیناز ساخته شده، از این طریق میزان زیادی از کوتیناز برای تعیین ساختار آن فراهم شد. کوتیناز نوترکیب میتوانست بهراحتی در مقادیر زیاد تولید و تخلیص شود [۳۰]. اخیرا یک سیستم تولید موثر برای کوتیناز در قارچ فوزاریوم سولانی در ساکرومایسیس ایجاد شده که علت آن این است که مخمر قادر به انجام تغییرات پس از ترجمه است که برای فعالیت بیولوژیکی پروتئین کامل مهم است همچنین جهشهای نقطه ای برای بهینه سازی فعالیت لیپازی در ژن کوتیناز مطرح شده است [۳۱]. پپتید سیگنال اولیه کوتیناز به وسیله پپتید مخمر β-D-fructofuranosidase جایگزین شد و ژن در پلاسمید MIRY دارای پروموتور Pgal7 کلون شد [۳۲]. این پلاسمید شامل تعداد کپی بالایی (۱۰۰ تا ۲۰۰ در هر سلول) با ثبات میتوزی بالا تحت شرایط غیر انتخابی است [۳۳]. نمونههای ترانسفورم شده در طی ۵ روز بدست آمدند و در محیط کشت fed-batch که دارای میزان بالایی از کوتیناز خارج سلولی در محیط کشت تخمیری شده بود رشد کردند [۳۲]. مطالعات دیگری نیز بر روی گونه های اسپرژیلوس و سرویزیه حامل دیگر پلاسمیدها نیز گزارش شده است. یک کپی از cDNA کوتیناز قارچ فوزاریوم سولانی که با الیگونوکلوئوتیدی سنتزی شروع می شود ساخته شده است. توالی یابی ژن کوتیناز دنبال شد با کلونینگ این ژن در پلاسمیدpUC9 که منجر به بدست آمدن این پلاسمید ناقل کوتیناز از ساکارومیسز سرویزیه SU50 و Aspergillus awamori شد [۳۴]. همچنین بازده ترشح کوتیناز گونه طبیعی (CY000) و گونه جهش یافته آبگریز (CY028) به وسیله ساکارومیسز سرویزیه SU50 مقایسه شدند. سویه CY000 قادر است تا ۲۵ میلی گرم کوتیناز در گرم (وزن خشک) را ترشح کند در حالی که سویه CY028 فقط قادر به ترشح ۲ میلی گرم در گرم میباشد [۳۵]. از برخی گونه های اسپرژیلوس ژاپونیکا [۱۷]نیز به عنوان سلول میزبان استفاده شده اند، که این حاوی یک توالی DNA نوترکیب است که کد کننده کوتینازی است که با پروموتور قارچی پیوند یافته است. مشتقات سنتزی cDNA کوتیناز در Aspergillus awamori AW4-20 با بهره گرفتن از ژن پروموتور و ترمیناتور (Awamori endoxylanase II (ex1A بیان شده اند. اتصال ژن کوتیناز به پروموتور endoxylanase II با چهار نوع توالی متفاوت از الیگونوکلئوتید های سنتزی ساخته شده است. گونه های دارای چند کپی نسبت به گونه های دارای تک کپی از پلاسمید، افزایش ۶ تا ۱۲ برابری ترشح کوتیناز خارج سلولی را نشان میدهد [۳۴, ۳۶]. ساختار کوتیناز در سالهای اخیر ساختار کریستالی آنزیم کوتیناز از چندین میکروارگانیزم (Rhizomucor miehei , Candida antartica B, Candida rugosaPseudomonas glumae , Chromobacterium viscosum, Rhizopus delemar, Humicola lanuginose , Geotrichum candidum, Pseudomonas cepacia, Penicillium camembertii, and Pseudomonas mendaccino) و لیپاز پستانداران (لوزالمعده انسان) گزارش شده است. همه لیپازهایی که تا کنون بررسی شده اند به طور گسترده ای از نظر اندازه و توالی اسید امینه متفاوتاند. کوتیناز متعلق به رسته آنزیمی سرین استراز ها است و یک عضو از بالاخانواده الفا/ بتا هیدرولازها است. ساختار این آنزیم شامل بتا شیت مرکزی شامل پنج رشته موازی است که توسط دو یا سه هلیکس در دو طرف صفحه پوشیده شده است. این رشته مشابه رشته b3-b7 از تاخوردگی الفا بتا هیدرولاز و اتصال -۱×،+۲×، +۱×،+۱× است (شکل۲-۶). شکل ۲‑۶ هیدرولاز آلفا و بتا [۳۷] لیپاز یک کمپلکس کاتالیتیکی است شبیه به آنهایی که در سرین پروتئازها وجود دارند. مشخصه آنها سه اسیدآمینه سرین،هیستیدین وآسپارژین مشخص میباشد و به وسیله یک موقعیت اتصال اکسی آنیون حالت گذار را از طریق پیوند هیدروژنی با دو گروه اصلی زنجیره آمید پایدار می کند. بیشترین مطالعات بر روی کوتیناز قارچ فوزاریوم سولانی انجام شده که در E.coli کلون و بیان شده و ساختار آن با دقت Å ۶/۱ تعیین شده است [۳۸] اخیرا دقت این ساختار تا دقت Å ۱ گسترش یافته است [۳۹, ۴۰]. روشهای کریستالوگرافی که معمولا بر روی کریستال های بدست امده توسط روش انتشار بخار (vapor diffusion) انجام میگیرد به وسیله Abergel وهمکاران شرح داده شده است [۴۱].
شکل ۲‑۷ ساختار کوتیناز [۱۱] کوتیناز یک پروتئین با ۱۹۷ باقی مانده است که دارای یک دمین فشرده بوده و در اندازه۴۵ × ۳۰× ۳۰A3 است. کوتیناز با وزن مولکولی حدود ۲۲۰۰۰ دالتون صفحات بتای کشیده بسیار محافظت شده دارد که با چهار سیستئین ثابت تشکیل دو پل سولفیدی می دهند که در تمامیت ایجاد ساختار کلی نقش مهمی بازی می کند. مطالعات بیشتر بر روی ساختار اولیه نشان داده است که اختلال در این پل های دی سولفیدی به شدت ساختار و فعالیت آنزیم را تحت تاثیر قرار میدهد به گونه ای که شکاف جایگاه فعال را به هم ریخته و سهگانه کاتالیزی به اندازه کافی به منظور کاتالیز نزدیک هم قرار نمیگیرند [۴۲]. دنباله گلیسین- تیروزین- سرین- گلوتامین- گلیسین که دارای سرین ۱۲۰ در جایگاه فعال میباشند دارای همولوژی زیادی با توالی حفاظت شده ی گلیسین (تیروزین یا هیستیدین)- سرین-X –گلیسین دارد که معمولا در لیپازها وجود دارد. سه گانه (مجموعه سه تایی) کاتالیزوری سرین ۱۲۰، آسپارژین ۱۷۵، هیستیدین ۱۸۸ (شکل۲-۹) در دسترس حلال است و به وسیله لوپ ۸۰-۸۷ و لوپ هیدروفوبی ۱۸۰ -۱۸۸ احاطه شده است [۳۹]. علاوه بر این جایگاه فعال انعطاف پذیری قابل ملاحظه ای ارائه می دهد که می تواند سازگاری با سوبستراهای مختلف را توضیح دهد [۴۰]. تا به امروز حدود ۴۰ ساختار کریستالوگرافی از کوتیناز و نمونههای جهش یافته آن و نمونههای متصل به ترکیبات مهارکننده تعیین شده است[۳۸, ۳۹, ۴۱, ۴۳, ۴۴]. مشخص شده است که با وجود این که کوتیناز فعالیت لیپولیتیکی دارد از لیپاز های کلاسیک متفاوت اند زیرا آنها فعالیت بین سطحی نشان نمی دهند. این پدیده برای لیپاز برای انجام فعالیت خود لازم است که علت آن وجود یک درب آبگریز در ساختار آنزیم است که جایگاه کاتالیزوری را پوشش میدهد. به نظر میرسد که تغییر کنفورماسیونی درب رابطه نزدیکی با روند فعال سازی بین سطحی دارد که منجر به افزایش زیادی در سطح ابگریز شده و به وسیله اینترکشن با بینسطحی پایدار می شود [۴۴]. همچنین نتیجه حرکت درب در لیپاز تشکیل یک حفره اکسی انیونی میباشد که در طی حمله نوکلئوفیلی به سوبسترا رخ میدهد. این حفره اکسی انیون توسط یک گروه از دهندگان هیدروژن تشکیل می شود که کمک می کند تا اکسیژن کربونیل کاتالیزوری با بار منفی که ناشی از تشکیل کمپلکس حدواسط است پایدار شود[۴۴]. در کوتیناز لوپ های ذکر شده ۸۰-۸۷ و ۱۸۰-۱۸۸ دارای اسیدامینه های هیدروفوبیک میباشد (لوسین ۸۱، گلیسین ۸۲ ، الانین ۸۵، لوسین -۸۶، ایزولوسین-۱۸۳، والین-۱۸۴) که ممکن است محل اتصال بین سطحی را تشکیل دهد. با وجود پلهای زنجیره جانبی از اسید امینه ها ، لوسین-۸۱ و والین -۱۸۴ و لوسین -۱۸۲ و اسپارژین - ۸۴ ، سرین کاتالیزوری کوتیناز در زیر لوپ های سطحی مدفون نشده اما برای حلال و سوبسترا در دسترس است [۳۸]. فقدان یک فلپ سرین جایگاه فعال را همانند سایر لیپازها میپوشاند و احتمالا توضیح میدهد که چرا کوتیناز در حضور بینسطحی فعال نیست. به نظر میرسد که اتصال کوتیناز به بینسطحی به باز ارایی زنجیره اصلی همانند لیپازها نیاز ندارد، اما تنها جهت گیری مجدد چند زنجیره جانبی چربی دوست، به عنوان مثال لوسین-۸۱ و لوسین-۱۸۲ که نقش یک مینی فلپ را بازی می کنند کافی است. حضور درب برای اتصال سوبسترا مهم است و همچنین می تواند به ویژگی سوبسترایی مربوط شود. از ویژگیهای مهم دیگر در ساختار کوتیناز حفره اکسی آنیون تشکیل شده در کوتیناز است که به جای اینکه به وسیله اتصال لیگاند القا شود به نظر میرسد که به وسیله زنجیرهی جانبی سرین ۴۲ در کوتیناز تثبیت می شود. زمانی که فلورسانس برای مشاهده مستقیم تشکیل تجمعات آنزیم- چربی مورد استفاده قرار گرفت به این نتیجه رسیدند که کوتیناز رفتاری مانند لیپاز به جای استراز دارد. حتی در زیر غلظت میسلار بحرانی از سوبستراهای میسلار، کمپلکس کینتیکی کوتیناز ممکن است تشکیل شود. این همچنین توضیح میدهد که کوتیناز یک سرین در جایگاه فعال در معرض حلال دارد که می تواند رفتاری مشابه لیپاز فعال شده بین سطحی داشته باشد [۴۵]. اخیرا عدم فعال سازی بین سطحی در کوتیناز توسط روش رزونانس مغناطیسی هستهای (NMR) تایید شده است [۴۶]. یکی دیگر از ویژگیهای مهم در مورد ساختار کوتیناز حفره اکسی انیون است که زنجیره اصلی نیتروژن از گلوتامین-۱۲۱ و سرین-۴۲ در کوتیناز تشکیل شده است بدون اینکه با اتصال لیگاند تشکیل آن القا شود [۴۴]. به نظر میرسد حفره اکسی آنیون کوتیناز به وسیله سرین-۴۲(Ser-42 Oγ) پایدار می شود به طوریکه جهش این سرین الانین منجر به کاهش ۴۵۰ برابری فعالیت می شود هر چند که در ساختار سه بعدی آنزیم به طور قابل توجهی تغییر ایجاد نشده است [۴۷]. این نتیجه تایید می کند که معمولا در سرین پروتئازها حفره اکسی انیون در یک فرم competent از انزیمهای بدون سوبسترا وجود دارد [۴۸]. با این وجود، مطالعات ساختاری NMR نشان داده است که رزیدوهای سرین-۴۲ و گلوتامین-۱۲۱ در مقایسه با مشاهدات انجام شده در ساختار کریستالی کاملا متحرک میباشند [۴۹]. لذا این مطالعات یک سطحی از عدم اطمینان به فرضیه تشکیل حفره اکسی انیون ایجاد می کند. به نظر میرسد ساختار دوم کوتیناز در محلول با ساختار آن در کریستال پروتئین یکسان است [۴۶]. مطالعه ساختار کوتیناز رشد کرده است و نسبت تکنیکهای مختلف که جوانب قابل توجهی از آنزیم را شرح می دهند در جدول ۲-۱ خلاصه شده است. القا انتخابی کروموفورهای آروماتیک، تریپتوفان (۲۹۶ نانومتر)، تیروزین (۲۸۰ نانومتر) آنزیم کوتیناز به منظور مطالعات فلورسانس استفاده شده است تا فهم ما را درباره جایگاه رزیدوهای اروماتیک افزایش دهند. Weisenborn و همکاران در سال ۱۹۹۶برای اولین بار بر روی فلورسانس تریپتوفان به شدت ضعیف شده در محلول ابی کوتیناز تحقیق کردند. تغییرات کنفورماسیونی در محیطهای مختلف میکرو از قبیل محلولهای آبی و در حضور SDS میسل معکوس آنیونی و سورفاکتانتهای کاتیونی دنبال شده است. فرایندهای بازشدگی موجب در دسترس قرار گرفتن تریپتوفانی که در یک منطقه نا قطبی مدفون شده است میگردد که با تغییر حداکثر شدت فلورسانس انتشار طول موج آن ازطول موج ۳۰۳ نانومتر (محلول ابی اصلی)به طول موج ۳۳۵ نانومتر (کوتیناز دناتوره شده) نشان داده شده می شود. جدول ۲‑۱ مطالعه ساختار- عملکرد کوتیناز به کمک تکنیکهای مختلف [۱۱]
References Field of application
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
Higgs, M. (2003)."How can we make sense of leadership in the 21st century", Leadership and Organization Development Journal, Vol.24, No.5, pp271-284. Hoseinzadeh A.(2006). Organizational Justice. Tadbir; 190: 18-23 Hodson, R. (2002). “Management citizenship behavior and its consequences", work and occupations, Vol .29 No.1 ،pp64-96. Hoy, W. K., & Miskel, C. G.(2008), Educational Administration: Theory, Research and Practice, New York: McGraw-Hill. Howell, J. M., & Avolio, B. J.(1993),Transformational Leadership, Transactional Leadership, Locus of Control and Support for Innovation: Key Predictors of Consolidated Business -Unit Performance, Journal of Applied Psychology,78, 891- 902. Humphreys, J. H., and Einstein, W. O. (2003). Noting “New under the sun: transformational leadership from a historical perspective", Management Decision, vol.41, No.1, pp 85-95. Karampourian, A., Hosseinabadi, R., Beiranvand, Sh., Pournia, Y., (2013). The effect of quality circles on job satisfaction and quality of work-life of staff in emergency medical services. International Emergency Nursing, ۲۱(۴), ۲۶۴–۲۷۰٫ doi:10.1016/j.ienj.2012.10.002 Kanten, S., & Sadullah, O. (2012). An empirical research on relationship quality of work life and work engagement, Procedia - Social and Behavioral Sciences ۶۲, ۳۶۰–۳۶۶٫ doi:10.1016/j.sbspro.2012.09.057 Klendauer R, Deller J. 2009. Organizational justice and managerial commitment in corporate mergers. Journal of Managerial Psychology, 24(1): 29-45. Landrum, N. E., Howell, J. P., and Paris, L. (2000). “Leadership for strategic change", Leadership & Organization Development Journal, 21(3): 150- 156. Lee, Y.J (2009), “Subjective quality of life measurement in Taipei", Building and Environment, No 43: 1205-1215. Lin, S., Chaiear, N., Khiewyoo, J., Wu, B., & Johns, N. P. (2013). Preliminary Psychometric Properties of the Chinese Version of the Work-Related Quality of Life Scale-2 in the Nursing Profession. Safety and Health at Work, ۴(۱), ۳۷–۴۵٫ doi:10.5491/SHAW.2013.4.1.37 Lind, E.A & Tyler, T.R, (1988). The social Psychology of procedural justice, New York, Plenum Press. Masterson, S.S, Lewis-Mcclear, K, Goldman, B.M & Taylor, S.M, (2000). Integrating justice and social exchange: The Differing effects for fair procedures and treatment on work relationships, Academy of Management Journal,43, 738-748. Mahfuz Judeh,(2013), Examining the Relationship between Organizational Justice, Job Security, and Organizational Citizenship Behavior in the Jordanian Banks: A Structural Equation Modeling Perspective, Jordan Journal of Business Administration, Volume 8, No. 3, P P 581-597. Marta, J. K. M., Singhapakdi, A., Lee, D., Sirgy, M. J., Koonmee, K., & Virakul, B. (2013). Perceptions about ethics institutionalization and quality of work life : Thai versus American marketing managers. Journal of Business Research, ۶۶(۳), ۳۸۱–۳۸۹٫ doi:10.1016/j.jbusres.2011.08.019 Masterson S. 2001. Artickle – down model of organizational justice relating employees and reactions to fourness. Journal of Applied Phychology, 86(4): 594- 604. Moons, ph., et al (2005), “Critique on the conceptualization of quality of life: A review and evaluation of different conceptual approaches", International journal of nursing studies, No 43 : 891-901. Naami A.(2005). A study between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviour in Industrial organization in Ahvaz Psychological Journal; 3(1): 79-92. Nair, G. S. S. (2013). A STUDY ON THE EFFECT OF QUALITY OF WORK LIFE (QWL) ON ORGANISATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOUR (OCB) - With Special reference to College Teachers is Thrissur District , Kerala, Integral Review-A journal of Management 6(1), 34–۴۶٫ Narehan, H., Hairunnisa, M., Norfadzillah, R.A., Freziamella, L., (2014). The effect of Quality of work life (QWL) programs on Quality of Life ( QOL ) among Employees at Multinational companies in Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences, ۱۱۲, ۲۴–۳۴٫ doi:10.1016/j.sbspro.2014.01.1136 Naude, R., Kruger, S., & Saayman, M. (2013). Who to work for : A South African hotel or resort ? International Journal of Hospitality Management, ۳۳, ۳۳۱–۳۳۸٫ doi:10.1016/j.ijhm.2012.10.003 . Noor, S. M., & Abdullah, M. A. (2012). Quality Work Life among Factory Workers in Malaysia, Procedia - Social and Behavioral Sciences ۳۵(December 2011), 739–۷۴۵٫ doi:10.1016/j.sbspro.2012.02.144 Olorunfemi, A. O. (2013). Telecommuting to Improve Quality-of-Worklife of Women Workers in Lagos State Tertiary Institutions, ۳(۲), ۲۲۲–۲۳۳٫ doi:10.5296/jse.v3i2.3410 Ouppara, N. S., & Sy, M. V. U. (2012). Quality of Work Life Practices in a Multinational Company in Sydney, Australia. Procedia - Social and Behavioral Sciences, ۴۰(۰۳۲), ۱۱۶–۱۲۱٫ doi:10.1016/j.sbspro.2012.03.169 Ramesh, N., Nisha, C., Josephine, A. M., Thomas, S., Joseph, B., (2013). A STUDY ON QUALITY OF WORK LIFE AMONG NURSES IN A MEDICAL COLLEGE HOSPITAL IN BANGALORE, National Journal of Community Medicine, ۴(۳). Roch, S. G., Shanock, L. R. (2009). Organizational Justice in an Exchange framework: Clarifying organizational justice sistinctions. Journal of Management, 32 (2) , 299-322. Schneider, Sherry K, George, Winnette M, Leadership & Organization Development Journal, emeraldinsight , 2011, 32, 1. Sitter, Victoria . L , (2011) , “ Communication style as a predictor of interactional justice” , International leadership studies conference. Samavatian H. (2008).Perceptional Justice: How Demographic Can Predict Organizational Justice]. The 1st Psychology Conference; May 25; Isfahan, Iran. Shekh, A., Edura, W., Rashid, W., & Abdul, A. (2014). Motivations using Social Networking Sites on Quality Work Life. Procedia - Social and Behavioral Sciences, ۱۳۰, ۵۲۴–۵۳۱٫ doi:10.1016/j.sbspro.2014.04.061 Singh, T., & Srivastav, S. K. (2012). QWL and Organization Efficiency : A Proposed Framework, Journal of Strategic Human Resource Management, 1, 1-13. Singhapakdi, A., Lee, D., Sirgy, M. J., & Senasu, K. (2014). The impact of incongruity between an organization ’ s CSR orientation and its employees ‘ CSR orientation on employees ‘ quality of work life. Journal of Business Research. doi:10.1016/j.jbusres.2014.05.007 Sirisawasd, P., Chaiear, N., Johns, N. P., & Khiewyoo, J. (2014). Validation of the Thai Version of a Work-related Quality of Life Scale in the Nursing Profession. Safety and Health at Work, 1–۶٫ doi:10.1016/j.shaw.2014.02.002 Surienty, L., Ramayah, T., Lo, M.C. & Natasha, A. (2014). Quality of Work Life and Turnover Intention : A Partial Least Square (PLS) Approach,Soc Indic Res, 119, 405–۴۲۰٫ doi:10.1007/s11205-013-0486-5 Schalock, R.L (2004), “Three decades of quality of life“, Focus on Autism and other development disabilities, No 15: 116-127. Sirgy, M. J (2010), “The Quality of Life Research Movement: Past, Present and Future“, Social Indicators Research, No 76 : 343-466. Spector, P., Borman, W., and Cimino, C. (2004). “Emotional intelligence and leadership styles", Department of Psychology College of Arts and Sciences, available at Shannon Webb. Talebi, B., Pakdelbonab, M., Zemestani, G., & Aghdami, N. (2012). Investigating the Relationship between the Employee ’ s Quality of Work Life (QWL) and Their Effectiveness in Banking, European Journal of Experimental Biology, ۲(۵), ۱۸۳۹–۱۸۴۲٫ Tavangar H, Alhani F, Vanaki Z.( 2011). Nurses Experience of Work-Family Conflict and Performance of the Children’s Rights: a Qualitative Study. Journal of Yazd Health School, TlooeBehdasht,10(3&4):106-26. Webb, K. (2003). Presidents’ Leadership Behaviors Associate with followers, Job Satisfaction Motivation toward Extra Effort and Presidential Effectiveness at Evangelical Colleges and Universities. University of North Texas Ph. D Dissertations, Available at: www.proquest.com. Yang, D., Lu, J. (2014). Rural Teachers ’ Quality of Work Life ( QWL ) in China : The Case of Shanxi Province, Academic Journal of Interdisciplinary Studies, ۳(۴), ۳۹–۴۸٫ doi:10.5901/ajis.2014.v3n4p39. Zhang L , Nie T, Luo Y. 2009. Matching organizational justice with employment modes: Strategic human resource management perspective. Journal of TechnologyManagement ,4(2): 180-187. بسمه تعالی با سلام و تشکر از وقتی که برای تکمیل این پرسشنامه در اختیار ما قرار میدهید سپاسگزارم، پرسشنامه حاضر جهت انجام یک پروژه تحقیقاتی دانشجویی بعنوان”بررسی نقش واسطه ای عدالت سازمانی در رابطه بین رهبری تحول گرا و گیفیت زندگی کاری در بین کارکنان جمعیت هلال احمر استان گیلان" تدارک دیده شده است. لطفا هریک از سوالات را با دقت خوانده و نظرتان را با انتخاب یکی از گزینه ها بیان نمایید. پاسخهای صادقانه شما، به ما در ارزیابی بهتر نتایج کمک خواهد کرد. لازم به یادآوری است پاسخ ها صرفاً جهت انجام تحقیقات فوق استفاده خواهد شد.
از همکاری شما سپاسگزاریم. نقی شعبانی دانشجویی کارشناسی ارشد رشته مدیریت منابع انسانی لطفاً قبل از پاسخ دادن به گویه های پرسشنامه موارد زیر را تکمیل نمایید. مشخصات فردی:
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
H0: بین رابطه با مشتری و خلاقیت کارکنان خط مقدم رابطه معنادار وجود ندارد. H1: بین رابطه با مشتری و خلاقیت کارکنان خط مقدم رابطه معنادار وجود دارد. در جداول ۴-۱۰، نتایج تحلیل همبستگی بین متغیر رابطه با مشتری و خلاقیت کارکنان خط مقدم داده شده است. جدول ۴-۱۰) همبستگی پیرسون فرضیه چهارم
متغیرها |
نتیجه آزمون پیرسون |
متغیر مستقل |
متغیر وابسته |
سطح خطا () |
p-value |
ضریب همبستگی ® |
رابطه با مشتری |
خلاقیت کارکنان |
۰٫۰۱ |
۰٫۴۳۹ |
۰٫۰۵۰ |
با توجه به مقدار ارزش پی (p-value) و بزرگتر بودن این مقدار از سطح خطای ۰٫۰۱ می توان نتیجه گرفت که فرض H0 پذیرفته و فرض H1 رد می شود. بنابراین، بین رابطه با مشتری و خلاقیت کارکنان خط مقدم رابطه معنادار وجود ندارد.
فصل پنجم نتیجهگیری و پیشنهادات ۵-۱) مقدمه: واقعیت هرتحقیق شناختی است که بر مبنای نتایج علمی مد نظر قرار می گیرد. در سازمانهای امروزی، مباحث مربوط به تغییرات سریع و رو به افزون شاخصهای محیط و ظرفیت های سازمان واقعیتی است که در هر لحظه جایگاه و چالش نوینی را به وجود می آورد. بنیان اساسی شکل گیری سازمان بر مبنای منابع انسانی سازمان و نقشی است که در قالب مدیریت و سایر نقش ها نمایان می گردد. تفاوت هر فرد در شخصیت، نیاز ها، نوع نگاه به زندگی و… زمینه شکل گیری نقش های متفاوت است اما آنچه که نگاه مشترکی را در نقش و در نهایت سازمان ایجاد میکند ظرفیت خلاقیتی است که در انجام وظایف ظهور می کند. ایجاد بسترهای ظهور بهینه خلاقیت در جنبه فردی و سازمانی، نقطه قابل اتکایی برای بقای هرچه بهتر در محیط پیچیده و متغیر با قابلیت تاثیر قابل توجه برآن است. تحقیق حاضر با این پرسش آغاز گردید که آیا بین عوامل زمینه ای و خلاقیت کارکنان خط مقدم رابطه معناداری وجود دارد؟ برای این منظور ابتدا با تحقیق در ادبیات موضوع ، چهار عامل زمینه ای مرتبط در شغل شامل: پیچیدگی شغل، رابطه با سرپرست، رابطه با همکار و رابطه با مشتری بر اساس مطالعات کوالهو و همکاران (۲۰۱۱) شناسایی شدند. پس از آن مدل تحقیق شکل گرفت و برای سنجش مدل پرسشنامه ای استاندارد تهیه و در میان ۲۴۰ نفر از کارکنان بانک صادرات شعب مختلف شهر رشت توزیع گردید. در مرحله آخر بوسیله روش های آماری مناسب تجزیه و تحلیل داده ها صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان دادند که بین بر خی عوامل زمینه ای و خلاقیت کارکنان خط مقدم رابطه معنا دار وجود دارد. از این رو هدف نهایی تحقیق حاضر استفاده محققین و برنامه ریزان بانکی از نتایج تحقیق حاضر به به منظور افزایش خلاقیت در کارکنان خود است تا از این طریق عملکرد سازمان را افزایش و رقابت پذیری آن را نسبت به سایر رقبا بهبود دهند. در ادامه این فصل و در ابتدا به بیان نتایج بدست آمده از فرضیه های تحقیق مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت و سپس بر اساس نتایج بدست آمده از فرضیه های تحقیق برخی پیشنهادات کاربردی بیان خواهند شد. در پایان نیز محدودیت های تحقیق و پیشنهاداتی به منظور تحقیقات آینده بیان خواهند شد. ۵-۲) بحث و نتیجه گیری: ۵-۲-۱) نتایج توصیفی تحقیق: نتایج توصیفی این تحقیق در دو بخش صورت پذیرفت. در قسمت نخست نتایج توصیفی مربوط به مشخصات جمعیت شناختی پاسخ دهندگان ارائه شد. در بخش دوم نیز نتایج توصیفی مربوط به پاسخ به سوالات پرسشنامه و متغیرهای تحقیق ارائه شدند. در این قسمت نتایج بدست آمده از هر دو بخش به طور خلاصه در زیر ارائه شده است. تحلیل نتایج جمعیت شناختی نشان داد که در این تحقیق، ز ۲۴۰ نفر پاسخ دهنده که در این تحقیق شرکت نمودند، ۶۰٫۴ % معادل ۱۴۵ نفر ر ا مردان و ۳۹٫۶ % معادل ۹۵ نفر را زنان تشکیل دادند. ۱۵۶ نفر معادل ۶۵ درصد از پاسخ دهندگان در محدوده سنی «بین ۲۸- ۳۵ سال»، ۴۸ نفر معادل ۲۰ درصد در محدوده سنی «بین ۳۶-۴۵ سال»، و ۲۹ نفر در محدوده سنی «زیر ۲۸ سال» قرار داشتند. کمترین بازه سنی مربوط به محدوده «بالای ۴۵ سال» با ۷ پاسخ دهنده بود. ۱۶۴ نفر معادل ۶۸٫۳ درصد از پاسخ دهندگان دارای تحصیلات «لیسانس»، ۴۵ نفر معادل ۱۸٫۸ درصد دارای تحصیلات «فوق لیسانس یا بالاتر»، و ۱۶ نفر دارای تحصیلات «فوق دیپلم» بودند. کمترین مدرک تحصیلی مربوط تحصیلات «دیپلم یا ایین تر» با ۱۵ پاسخ دهنده معادل ۶٫۳ درصد بود. همچنین، اکثر پاسخ دهندگان معادل ۴۶٫۷ درصد دارای سابقه شغلی در محدوده «۵-۱۰ سال» قرار داشتند. همچنین پس از آن ۲۵٫۸ درصد دارای سابقه شغلی در محدوده «بین ۱۰-۱۵ سال» بودند. کمترین بازه مربوط به سابقه شغلی «بالای ۲۰ سال» با ۷ پاسخ دهنده بود. همچنین، نتایج بدست آمده از پاسخ به متغیرهای پرسشنامه به صورت زیر است: میانگین پاسخ به متغیر پیچیدگی شغل برابر ۲٫۳۸ با انحراف استاندارد ۰٫۵۷ است. همچنین مینیمم پاسخ به این متغیر برابر ۱ و ماکزیمم پاسخ به آن ۳٫۴۷ بدست آمد. میانگین پاسخ به متغیر رابطه با سرپرست برابر ۲٫۴۸ با انحراف استاندارد ۰٫۷۸ است. همچنین مینیمم پاسخ به این متغیر برابر ۱ و ماکزیمم پاسخ به آن ۵ بدست آمد. میانگین پاسخ به متغیر رابطه با همکار برابر ۱٫۹۲ با انحراف استاندارد ۰٫۶۹ است. همچنین مینیمم پاسخ به این متغیر برابر ۱ و ماکزیمم پاسخ به آن ۳٫۳۳ بدست آمد. میانگین پاسخ به متغیر رابطه با مشتری برابر ۲٫۹۵ با انحراف استاندارد ۰٫۶۹ است. همچنین مینیمم پاسخ به این متغیر برابر ۱ و ماکزیمم پاسخ به آن ۵ بدست آمد. میانگین پاسخ به متغیر خلاقیت کارمندان برابر ۱٫۷۸ با انحراف استاندارد ۰٫۶۵ است. همچنین مینیمم پاسخ به این متغیر برابر ۱ و ماکزیمم پاسخ به آن ۴ بدست آمد. ۵-۲-۲) نتایج استنباطی تحقیق: نتایج تحقیق، رابطه بین متغیرهای زمینه ای از جمله پیچیدگی نقش، رابطه با سرپرست و رابطه با همکار با خلاقیت کارکنان خط مقدم در بانک صادرات شعب شهر رشت را نشان دادند. بر پایه این نتایج، مدیران میبایست مهارت ها، علایق و خصوصیات کارکنان را با شغل شان تطبیق دهند. همچنین مدیران می بایست راهنمایی هایی برای کارکنان فراهم نمایند تا بتوانند هدف های سازمان را اجرا کنند. در ادامه این بخش به بحث در خصوص یافته های فرضیه های تحقیق و مقایسه نتایج بدست آمده با سایر تحقیقات مشابه پرداخته شده است.
فرضیه اول: نتایج تحقیق فرضیه فوق را تائید نمودند. این یافته هم راستا با یافته های مطالعات کوالهو و همکاران (۲۰۱۱)، تایرنی و فارمر (۲۰۰۲، ۲۰۰۴)، شالی و همکاران (۲۰۰۴)، و اولدهام و کامینگز (۱۹۹۶) است که به اثر مثبت پیجیدگی شغل بر خلاقیت کارکنان اشاره نموده اند. جو (۲۰۰۷) بیان می کند مشاغل پیچیده نیازمند نتایج خلاق از کارکنانشان به وسیلهی تشویق آنها بر تمرکز هم زمان بر ابعاد مختلف کارشان میباشند، در حالیکه کارهای بسیار ساده و تکراری ممکن است چنین تمرکزی را منع کنند. زمانی که مشاغل پیچیده هستند افراد تمایل بیشتری بر تمرکز تمام توجه و تلاششان بر شغلشان دارند و همچنین اصرار بیشتری بر در نظر گرفتن جایگزین های مختلف دارند که میتوانند منجر به نتایج خلاقانه ای گردند. در مقابل کارهای ساده ممکن است توانایی انگیزش کارکنان و یا دادن قدرت انعطاف پذیری کافی برای امتحان راه های جدید انجام کارها و پذیرفتن ریسک و داشتن پتانسیل لازم برای عمل خلاقانه به افراد را نداشته باشند (جو،۲۰۰۷). اولدهام و کومینگز (۱۹۹۶) نیز دریافتند که عوامل فردی مرتبط با خلاقیت و عوامل زمینه ای با یکدیگر در تعاملند به طوریکه کارکنان زمانی که خود دارای ویژگی های خلاقانه و یا شاغل در کارهای پیچیده و تحت سبکی غیرکنترلی و حمایتی نظارتی باشند، خلاقیت بیشتری را از خود نشان میدهند (اولدهام و کامینگز،۱۹۹۶). شالی و همکاران (۲۰۰۰) بیان می کنند زمانی که افراد بطور درونی بیشتر با شغلشان درگیر میشوند؛ تمام تلاش ها و توجهشان معطوف به کار خواهد شد و آنها را مجبور خواهد کرد تا جایگزین های متفاوتی برای حل مسائل کاری ابداع کنند و این باعث افزایش سطح بالاتری از خلاقیت خواهد شد (شالی و همکاران، ۲۰۰۰).
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
خاص بودن تصویر دلبستگی یا موضوع دلبستگی در حیطه هوشیاری نبودن رفتارهای دلبستگی: کودک کنترل هوشیارانه روی این رفتارها ندارد. ثبات و استحکام رابطه: کودک در مقابل تغییر به شدت مقاومت می کند. حساس نبودن نسبت به تجربه با موضوع دلبستگی: کودکی نیست که از رابطه با مادرش خسته شده باشد. (مظاهری، ۱۳۷۹). ۲-۱۶- ارتباط هویت و دلبستگی: ارتباط مفهومی بین نظریه دلبستگی، در کارهای بالبی (۱۹۸۲) و بالبی (۱۹۸۸) ریشه دارد و در نظریه رشد روان شناختی اریکسون، در چندین یک از مراحل رشد اریکسون می توان دید (e.g . زایشی، امیدواری). یکی از ارتباط های برجسته و بارز بین مفاهیم هویت و دلبستگی رمانتیک می باشد. به این ارتباط در نوشته های اریکسون در مراحل نوجوانی و جوانی بزرگسال اشاره شده است، وقتی که بحران هویت از بحران تعلق پیروی می کند. فقط وقتی که ساخت هویت به خوبی آن طوری که تعلق حقیقی است – که واقعاً با ترکیبات هویتی در تضاد و تقابل می باشد – امکان پذیر است. (اریکسون، ۱۹۶۸ و ۱۳۵ . P). به عبارت دیگر، آنهایی که برای بحرانشان از آشفتگی هویت، راه حلی ندارند احتمالاً یا بطور کلی در تعلق اجتناب می کنند و مجزا هستند، یا دیگر تلاشهای نومیدانه و دیوانه وار در تعلق دارند، که اغلب با افراد نامناسب و نامعقول هستند. بر طبق نظریه پردازی اریکسون هویت برای دلبستگی رمانتیک بزرگسال قاطع است. بنابراین، هدف این مطالعه این بود که ارتباط بین، پایگاه های هویت و سبک دلبستگی رمانتیک را به وسیله کامل کردن ترکیبات دلبستگی بزرگسال از بارتولومیو (۱۹۹۰) با ترکیبات هویت از مارسیا (۱۹۶۶) بطور تجربی بسنجد و مورد آزمایش قرار دهد (برمان و همکاران، ۲۰۰۶).
۲-۱۷- پژوهش های انجام شده مربوط به دلبستگی در خارج از کشور: ماسن و همکاران در پژوهشی نشان دادهاند در طی نوجوانی رفتار دلبستگی اغلب در جهت افرادی به غیر از والدین یا مراقبت کننده است، در حالیکه همسالان ضرورتاً قوی تر و یا عاقل تر نیستند. این تحقیق در ادامه بیان کرده است که بنابر اعتقاد بالبی همسالان تکیه گاه موقتی یا موقعیتی هستند. بدین ترتیب ارتباط با همسالان خاص بویژه در دوران نوجوانی می تواند به عنوان نوعی ارتباط دلبستگی در نظر گرفته شود. تعدادی از پژوهش گران نیز نشان دادهاند که رفتار دلبستگی جوان بتدریج از والدین فاصله می گیرد و در جهت همسالان قرار می گیرد. (فورمن و برمستر، ۱۹۹۲، هازن و زیفمن ۱۹۹۴، به نقل از کوپر و شیور، ۱۹۹۸) گرچه هنوز میل به ارتباط با والدین وجود دارد اما به عقیده وسیس (۱۹۸۲) آنها تبدیل به چهره دلبستگی کنار گذاشته می شوند. در دیدگاه وسیس (۱۹۸۲) جنبه مهم دلبستگی به همسالان در نوجوانی توانایی همسالان در تشویق و حمایت دانشجویان در مبارزه با مشکلات دوران رشد است. ترنر (۱۹۹۳) در پژوهشی نشان داد که ارتباط بین دلبستگی نا ایمن و تعامل با همسالان برای پسرها و دخترها متفاوت است. پسرها نا ایمن – پرخاشگرتر – با جرأت تر، کنترل کننده تر بوده و رفتار جلب توجه بیشتری نسبت به کودکان ایمن نشان دادند. دختران نا ایمن رفتار وابستگی بیشتری را نسبت به دختران ایمن بروز دادند اما رفتار کنترل کننده و جسارت آمیز آنها (دخترها) کمتر بوده و تسلیم می شوند. دختران و پسران ایمن تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان دادند. در یک بررسی نشان داده شده است وقتی فشار یا استرس وجود دارد بزرگسالان در صدد ارتباط با دوستان خود بر می آیند و وقتی به دوستانشان دسترسی نداشته باشند، احساس اضطراب می کنند و همین در میان گروه دوستان، احساس آرامش می کنند. جستجوی دوست هنگام استرس و فشار احساس اضطراب در اثر تنهایی و آرامش در میان گروه دوستان نشان دهند دلبستگی بزرگسالان کودک به همسالان است. (آرمدن، گرینبرگ ۱۹۸۷). کافیتوس و سایدرایدز (۲۰۰۶) رابطه بین دلبستگی، حمایت و رفاه اجتماعی را در جوانی و بزرگسالی بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که بین دلبستگی اضطرابی و رفاه اجتماعی رابطه معکوس وجود دارد و این ارتباط معکوس در گروه جوانان نسبت به بزرگسالان قوی تر است. رابطه دلبستگی اجتنابی با رضایتمندی و حمایت اجتماعی در گروه بزرگسالان نیز منفی بود. سامسون، کولینز، ترن و هایدن (۲۰۰۷) به بررسی رابطه تظاهرات هیجانی و ارتباط های عاطفی بزرگسالی با تجربه های دلبستگی در مراحل اولیه تحول اجتماعی؛ پرداختند. این پژوهش در نمونه ای متشکل از ۷۸ شرکت کننده در چهار دوره از زندگیشان (نوزادی، اواسط کودکی، نوجوانی و اوایل بزرگسالی) انجام گرفت و ۲۵ سال طول کشید. نتایج نشان داد، شرکت کنندههایی که در دوران نوزادی دلبسته ایمن شناخته شدند در اواسط کودکی از لیاقت و کفایت اجتماعی بیشتری در بین همسالان برخوردار بودند. همچنین در نوجوانی و اوایل بزرگسالی در روابط نزدیک خود با دوستان و شریکان زندگی تظاهرات هیجانی و عاطفی مناسب تری نشان دادند. ۲-۱۸- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در داخل کشور دکتر علیرضا رجایی، مهدی نیری و شیرین صداقتی در پژوهشی رابطه بین سبکهای دلبستگی با رضایتمندی زناشویی را بررسی کردند. در این پژوهش ۱۵۹ (۸۱ زن و ۷۸ مرد) دبیر متأهل مقاطع راهنمایی و دانشگاه آزاد شهر تایباد انتخاب شدند. یافتهها بین رضایتمندی زناشویی و سبک دلبستگی ایمن یک همبستگی مثبت معنادار (۵۳/۰=r) نشان دادند اما با سبکهای دلبستگی اجتنابی و دو سو گرا همبستگی منفی (به ترتیب ۲۸/۰-=r و ۳۸/۰-=r) وجود داشت. همچنین سبکهای دلبستگی بزرگسالان ۵۲% و سبکهای دل بستگی به مادر ۲۹% واریانس رضایتمندی زناشویی را تبیین کردند. در پژوهشی دیگر دکتر محمد علی بشارت و بهزاد شالچی رابطه سبکهای دلبستگی ایمن، اجتنابی و دو سو گرا را با راهبردهای مقابله با تنیدگی در غالب سه سبک مقابله مسئله محور، هیجان محور مثبت و هیجان محور منفی بر روی ۲۲۳ دانشجو (۱۲۰ دختر، ۱۰۳پسر) بررسی کردند نتایج وجود رابطه معنادار بین سبکهای دلبستگی و راهبردهای مقابله با تنیدگی را نشان دادند. همبستگی بین سبک دلبستگی ایمن با سبکهای مقابله همان محور مثبت و مسئله محور، مثبت بود، در حالی که با سبک منفی هیجان محور، همبستگی منفی بدست داد. سبک دلبستگی اجتنابی با سبک مقابله مسئله محور و سبک هیجان محور منفی و سبک همبستگی دو سو گرا با سبک مقابله هیجان محور مثبت همبستگی مثبت داشت. بر اساس یافتههای این پژوهش می توان نتیجه گرفت که راهبردهای مقابلهای تحت تاثیر سبکهای دلبستگی قرار می گیرند. ۲-۱۹- پژوهشهای انجام شده مربوط به ارتباط هویت و دلبستگی در خارج از کشور: تعدادی از مطالعات دریافتند که، افرادی که دلبستگی شدید به والدینشان دارند، گرایش به سطوح بالایی از پیشرفت و رشد هویت دارند (.e. j بنسون، هریس، و راجرز، ۱۹۹۲؛ کروگر، ۱۹۸۵؛ کروگروهاسلت، ۱۹۸۸؛ لاپزلی، رایس، و فیتز گراد، ۱۹۹۰؛ زیمرمن و باکر – استول، ۲۰۰۲). اگرچه تحقیقات بسیار کمی در مورد اینکه، آیا هویت به دلبستگی رمانتیک مربوط است، وجود دارد. ما فقط از چهار مطالعه ای که در مورد این رابطه بحث کرده است، آگاه هستیم اگرچه هر کدام محدودیتهایی دارند که از نتیجه های حکم و استوار جلوگیری می کند. برای مثال، ریچ و سیگل (۲۰۰۲) با بررسی بر روی ۱۶۱ دانشجوی دانشگاهی دریافتند که، ایگوی بالای توسعه یافته (که از روی اولین شش مرحله از نظریه اریکسون اندازه گیری شده). با سبک دلبستگی ایمن مربوط بود. در این مطالعه از سنجش اریکسون از ایگوی رشد یافته، مورد استفاده واقع شده ولی از رویکرد پایگاه هویت مارسیا استفاده نشده است، بنابراین به این ارتباط مستقیم بین پایگاه هویت و دلبستگی رمانتیک نمی توان اشاره کرد. هم چنین، وگنسن (۲۰۰۳) در یک مطالعه از ۹۱ دانشجوی دانشگاه فرض کرد شرکت کنندگان دارای سبک دلبستگی ایمن احتمال بیشتری دارد که با پایگاه هویت موفق رابطه دارند. اگرچه، فقط ۵ نفر از شرکت کنندگان نمرات پایگاه هویت موفق را کسب کردند، اما همه آنها گزارش کردند که سبک دلبستگی ایمن دارند هوگ و برگس (۲۰۰۲) مطالعه ای روی ۷۹ دانشجوی لیسانس انجام دادند و دریافتند که افراد پایگاه هویت موفق سطوح بالایی از دلبستگی ایمن را نشان می دهند و افراد هویت مغشوش سطوح بالای از دلبستگی ترسان را نشان می دهند. همچنین افراد در هویت دیر رس نمرات بالایی در دلبستگی ایمن کسب کردند. افراد هویت زودرس گرایش به نمرات بالایی در هر یک از سبکهای دلبستگی نا ایمن و یا ایمن داشتند. آنچه آنها در شرایط عادی سهیم هستند، بخصوص، زمانی که این دو سبک دلبستگی در رابطه اجتنابی اختلاف دارند، فقدانی از رابطه اضطرابی است، که نمونه ای از سبکهای دلبستگی ترسان و پریشان است. در خاتمه، کندی (۱۹۹۹) با بررسی بر روی ۲۲۵ دانشجوی سال اول دانشگاه دریافت افرادی که سبک دلبستگی آنها به عنوان پریشان تشخیص داده شد نسبت به افراد سبک دلبستگی ایمن در هویت مغشوش و دیررس نمرات بالایی داشتند. همچنین افراد دلبسته ترسان نسبت به افراد دلبسته ایمن، نمرات بالایی در هویت مغشوش داشتند. افراد دلبسته ترسان نمرات بالایی در هویت موفق داشتند. هیچ یک از سبکهای دلبستگی در نمرات هویت زودرس تفاوت معناداری نداشتند. از آنجایی که ما با مقایسه نتایج کندی (۱۹۹۹) با نتایج هوگ و برگس (۲۰۰۲)، ما با این مسئله مواجه می شویم که در گذشته پژوهشگران، طبقات متغیر سبک دلبستگی را با پیوستاری نمرات پایگاه هویت مورد استفاده قرار می دادند، در حالی که بعدها، محققان، طبقات پایگاه هویت را با پیوستار نمرات سبک دلبستگی مورد استفاده قرار دادند. ولی اگر این دو متغیر با هم به کار روند، نتایج بر هم بستگی بین دلبستگی ایمن و هویت موفق، و بین دلبستگی ترسان و هویت مغشوش دلالت دارند (برمان و همکاران، ۲۰۰۶). همچنین برمان و همکاران (۲۰۰۶) در مطالعهای با عنوان بررسی پیوندهای بین ساخت هویت و دلبستگی رمانتیک در یک قومیت گوناگون در نمونهای از دانشجویان دبیرستان (۱۸۹=n) و دانشگاهی (۳۲۴=n) دریافتند افراد دارای پایگاه هویت زودرس نسبت به افراد پایگاه هویت مغشوش در نمرات سبک دلبستگی اجتنابی رابطه پایین معناداری داشتند و افراد پایگاه هویت زودرس در نمرات سبک دلبستگی اضطرابی نسبت به دو گروه هویت موفق و دیررس، دارای رابطه پایین معناداری بودند پایگاه های هویت و سبک دلبستگی رمانتیک در گروه نمونه دانشگاهی دارای رابطه معناداری بودند ولی در میان گروه نمونه دبیرستانی دارای رابطه معناداری نبودند. برخی از تفاوتهای قومی در سبک دلبستگی قابل توجه بود. فصل سوم طرح پژوهش ۳-۱- طرح پژوهش پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی Correlation است در این نوع تحقیق رابطه میان متغیرها بر اساس هدف تحقیق تحلیل می گردد. در این وضعیت پژوهشگر با بهره گرفتن از یک گروه آزمودنی دست کم درباره دو متغیر، بدون آنکه هیچ یک از آنها دستکاری یا کنترل شوند، اطلاعاتی بدست می آورد. اینگونه مطالعات را می توان برای بررسی این مطلب بکاربرد که آیا متغیرهای مورد مطالعه با یکدیگر ارتباط دارند؟ در این پژوهش رابطه سبکهای دلبستگی با هویت فردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد ۲۱ تا ۲۳ ساله کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفته است. ۳-۲- متغیرهای پژوهش در این پژوهش، دلبستگی متغیر مستقل و هویت فردی متغیر وابسته می باشد. متغیر مستقل: سبکهای دلبستگی متغیر وابسته: هویت فردی ۳-۳- تعریف و تعیین جامعه: جامعه: به مجموعهای از افراد یا اشیایی که حداقل دارای یک صفت مشترک هستند و در یک گروه قرار می گیرند جامعه می گویند (دلاور، ۱۳۷۶). در این پژوهش جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دختر ۲۱ تا ۲۳ ساله دبیرستان های کرمانشاه که در سال تحصیلی ۹۲- ۹۱ در رشته های روانشناسی ، حقوق ، دانشگاه آزاد مشغول به تحصیل می باشند. ۳-۴- نمونه پژوهش در این پژوهش نمونه آماری مورد نظر ۱۲۰ نفر بود. با توجه به این نمونه تعداد ۱۲۰ پرسشنامه جهت پر کردن بین دانشجویان دانشگاه آزاد توزیع گردید، ۱۰۰ پرسشنامه برگردانده شده. برای تحلیل این دادهها، نمرات حاصل از پاسخ ۱۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد (دختر) واحد کرمانشاه مورد استفاده قرار گرفت. ۳-۵- روش نمونه گیری در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. به عبارت دیگر اینکه دانشجویان دانشگاه آزاد بصورت تصادفی انتخاب شده و بعد از نمونه گیری، آزمونهای مورد نظر روی این افراد اجرا شد. ۳-۶- ابزار اندازه گیری به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش، پرسشنامه های زیر مورد استفاده قرار گرفت. الف) پرسشنامه بازنگری شده مقیاس دلبستگی بزرگسال کولینزورید (۱۹۹۰) که در بر دارنده اطلاعات درباره: سبک دلبستگی ایمن، سبک دلبستگی نا ایمن اجتماعی، سبک دلبستگی نا ایمن دو سو گرا. ب) پرسشنامه هویت فردی دکتر احمدی اعتبار و روایی علمی پرسشنامه دلبستگی (RAAS) الف) پایایی کولینزورید (۱۹۹۰ به نقل از فینی و نوللر، ۱۹۹۶) نشان دادند که زیر مقیاسهای نزدیک بودن © وابستگی (D) و اضطراب (A) در فاصله زمانی ۲ ماه و حتی ۸ ماه پایدار ماندند. کولینز در مورد قابلیت اعتماد (پایایی) پرسشنامه بازنگری شده مقیاس دلبستگی کولینزورید، میزان آلفای کرونباخ را برای هر زیر مقیاس این پرسشنامه در ۳ نمونه از دانشجویان به صورت زیر گزارش داده است (پاکدامن، ۱۳۸۰) مقادیر بدست آمده نشانگر قابلیت اعتماد قابل قبول پرسشنامه است. از سوی دیگر در ایران، (پاکدامن، ۱۳۸۰) با بهره گرفتن از آزمون – آزمون مجدد به صورت همبستگی بین دو اجرا را مشخص کرده نتایج از ۱۰۰ نفر دختر و پسر در دو بار اجرا به فاصله زمانی ۱ماه بیانگر آن بود که تفاوت بین دو اجرای مقیاس های A و D و C در RAAS معنادار نبوده است و این آزمون در سطح معنی داری ۰۵/۰ قابل اعتماد است. همچنین همبستگی بین نتایج دو اجرا A قابل اعتماد ترین (۷۵/۰=r) و C (57%=r) و D (48/0=r) است. از سوی دیگر با مصاحبه آلفای کرونباخ مشخص گردید که زیر مقیاس اضطراب (A) بیشترین قابلیت اعتماد ۷۴۹۹/۰ و وابستگی، کمترین قابلیت اعتماد ۲۸۵/۰ و زیر مقیاس نزدیک بودن © 5213/0 است. همچنین در این پژوهش با بهره گرفتن از آزمون – آزمون مجدد به صورت همبستگی به این دو اجرا، پایایی این پرسشنامه بررسی شد. نتایج از ۶۵نفر دختر و سپس در دو بار اجرای به فاصله زمانی ۲ماه بیانگر آن بود که تفاوت بین دو اجرای مقیاس A و D و C در RAAS معنادار نبوده است و این آزمون در سطح معناداری ۵% قابل اعتماد است. همچنین ضریب همبستگی بین نتایج دو اجرا نشان داد که A قابل اعتماد ترین (۷۷/۰=r) و C (538/0=r) و D (408/0=r) است. (عطار زاده، ۱۳۸۴). ب) روایی[۱۶۰] پاکدامن (۱۳۸۰) روایی محتوا و سازه برای این پرسشنامه را بررسی کرده است. به منظور بررسی روایی محتوا در RAAS این پرسشنامه در روی ۱۰۰ نفر با بررسی ضریب همبستگی بین مواد مربوط به هر زیر مقیاس با نمره آن زیر مقیاس در این گروه میزان انسجام درونی و همبستگی آن با آن چه هدف سنجش زیر مقیاس مربوط به آن می باشد به صورت ذیل بدست آمد. همچنانکه جدول نشان می دهد انسجام درونی موارد زیر مقیاس A از همه بالاتر و C در متوسط بالا و D در سطح متوسط است. همچنین روایی سازه با بهره گرفتن از روایی واگرا (تشخیصی) سنجیده شد. نتایج حاصل از همبستگی بین زیر مقیاسها با یکدیگر، نشان دهنده اعتبار واگرای بدست آمده زیر مقیاسهای RAAS است. همانگونه که در جدول مشاهده می شود همبستگی بین A با C و D منفی و بین C و D کم است که نشان دهنده آن است که این سه زیر مقیاس سه مفهوم مختلف را می سنجد (عطار زاده، ۱۳۸۴). جدول ضرایب همبستگی زیر مقیاسها با مواد آن
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
|
|
|
|