۱۸

۲۰

جدول ۴-۸ خلاصه‌ی اطلاعات ارائه شده در جدول ۴-۷ را نشان می‌دهد که در نهایت منجر به رتبه‌بندی شرکت‌های صنعت شیمیایی مورد مطالعه بر اساس معیار تسلط تصادفی می‌شود. جدول ۴-۸ شامل سه بخش اصلی می‌باشد. در بخش اول تعداد شرکت‌هایی که تحت تسلط هر شرکت سطر قرار گرفته‌اند به تفکیک مرتبه‌ی تسلط نشان داده شده است. بخش دوم تعداد شرکت‌هایی که بر شرکت سطر مسلط شده‌اند به تفکیک نوع تسلط نشان داده شده است. در بخش سوم هم رتبه هر شرکت مورد مطالعه با توجه به بخش‌های اول و دوم نشان داده شده است.
با توجه به نتایج آزمون معیار تسلط تصادفی ارائه شده در جداول ۴-۶ و ۴-۸ برای دو صنعت خودرو و شیمیایی، شرکت رادیاتور ایران با نماد ختور بر اساس معیار تسلط تصادفی مرتبه‌ی دوم بر ۲۱ شرکت و بر اساس معیار تسلط تصادفی مرتبه‌ی سوم بر ۱ شرکت تسلط دارد که در مجموع بر ۲۲ شرکت تسلط دارد و هیچ شرکتی بر آن مسلط نیست و در رتبه‌ی اول قرار می‌گیرد. شرکت ایران خودرو دیزل با نماد خاور، نه تنها بر هیچ شرکتی تسلط ندارد بلکه بر اساس معیار تسلط تصادفی مرتبه‌ی دوم تحت تسلط ۱۹ شرکت، بر اساس معیار تسلط تصادفی مرتبه‌ی سوم تحت تسلط ۱ شرکت قرار دارد و در رتبه‌ی ۲۳ قرار می‌گیرد.

نماد پاکشو دارای تسلط تصادفی مرتبه‌ی دوم بر ۱۳ شرکت و تسلط تصادفی مرتبه‌ی سوم بر ۲ شرکت، یعنی در مجموع بر ۱۵ شرکت تسلط دارد و هیچ شرکتی بر آن مسلط نیست بدین ترتیب رتبه‌ی اول گروه شیمیایی را به خود اختصاص می‌دهد. شرکت پتروشیمی فارابی با نماد شفارا، نه تنها بر هیچ شرکتی مسلط نیست بلکه تحت تسلط تصادفی مرتبه‌ی دوم ۱۸ شرکت قرار دارد و به این صورت است که در رتبه‌ی بیستم قرار گرفته است.
بنابراین با توجه به آزمون‌های انجام شده برای معیار تسلط تصادفی که نتایج آن در جدول ۴-۶ و ۴-۸ نشان داده شده پاسخ سوالات اول و دوم این پژوهش داده شد.
۴-۳- محاسبه انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب
محاسبه انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب در این قسمت برای پاسخ به سوال سوم پژوهش انجام می‌شود که عبارت است از:
سوال سوم: رتبه‌بندی شرکت‌های صنعت خودرو و صنعت محصولات شیمیایی بر اساس انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب چگونه است؟
نتایج محاسبات انحراف معیار و انحراف معیار نامطلوب برای شرکت‌های مورد مطالعه‌ی صنعت خودرو و رتبه بندی‌های حاصل از این سنجه‌های ریسک در جدول ۴-۹ و ۴-۱۰ نشان داده شده است.

نماد
شرکت

مقدار
انحراف معیار نامطلوب

رتبه

خریخت

۱۱۷۶/۰

۱

خکمک

۱۰۷۸/۰

۲

خاور

۰۹۸۹/۰

۳

خساپا

۰۸۴۵/۰

۴

خودرو

۰۴۹۷/۰

اضافه نمودن ۳۰۰ میکرولیتر- N-lysis به رسوب برجای مانده وپیپتینگ آن جهت لیزشدن هسته سلول­ها .سپس به مدت ۲ساعت در دمای آزمایشگاه قرارداده شد.
اضافه نمودن۲۵۰ میکرولیتر- NaCl اشباع وورتکس نمودن آن جهت حذف پروتیین­ها.
اضافه نمودن ۶۰۰میکرولیترکلروفرم وورتکس نمودن آنها وسپس نمونه­ها با دور rpm 4500 به مدت ۴ دقیقه سانتریفوژ شد) به منظور جداشدن DNA ازسایرقسمت­ها به واسطه تشکیل دوفاز مختلف(.
جدا کردن مایع رویی حاوی DNA و منتقل کردن آن به یک میکروتیوپ استریل دیگر به نحوی که با کلروفرم زیر آن مخلوط نشود.
اضافه کردن۱۰۰۰میکرولیتر اتانول مطلق سرد برای کریستاله کردن DNA ، سپس درب ویال را با پارافیلم پوشانده و به مدت ۲۴ ساعت در یخچال نگهداری شد.

مرحله دوم
جهت رسوبDNA روز بعد ابتدا نمونه­ها درrpm 10000به مدت۲ دقیقه سانتریفوژ شد. اگرDNA مشاهده نشد به مدت ۲۰ دقیقه با دور ۱۴۰۰۰ rpm سانتریفوژ می­ شود.
سپس مایع رویی را دور ریخته و شستشوی نهایی با الکل۷۰درصد به مقدار ۲۵۰ میکرولیتر انجام می­دهیم. )این عمل را تا سه بارتکرارمی­کنیم و هر بار درrpm 10000به مدت دو دقیقه سانتریفوژ می­کنیم (. درآخرین شستشو الکل را دور ریخته و درب ویال را باز گذاشته تا الکل کاملاخشک شود.
اضافه کردن۷۰ تا۱۰۰میکرولیتر آب مقطر جهت حل شدن رسوب DNA.
٣-٣) سنجش کیفیت و کمیتDNA
١-٣-٣) سنجش کمیت و کیفیت DNA با بهره گرفتن از نانودراپ
کیفیت و کمیت تمام نمونه های DNA استخراج شده توسط دستگاه نانودراپ، با نسبت OD 260/280 (نشانگر خلوص) انجام شد. برای این کار بعد از صفر کردن دستگاه با آب مقطر، ۵ میکرولیتر از DNA متعلق به هر یک از نمونه ها به جایگاه مخصوص در دستگاه نانودراپ منتقل شد.
اگر نسبت مقدار جذب محلول DNA در طول موج ٢۶٠ نانومتر به مقدار جذب در طول موج ٢٨٠ نانومتر در محدوده ٢- ٨/١ باشد، نشان دهنده این است که جذب عمدتا به علت اسید نوکلئیک است و کیفیت و خلوص DNA مطلوب است. اعداد کمتر از ٨/١آلودگی پروتئین یا فنلی را نشان می­دهد و اعداد بالاتر از ٢ نشان دهنده آلودگی RNA هستند.
٢-٣-٣) ارزیابی کیفیت DNA استخراج شده به کمک ژل آگارز (الکتروفورز افقی)
مواد و تجهیزات مورد استفاده جهت ارزیابی کیفیت DNA استخراج شده به کمک ژل آگارز
مواد لازم:
بافر TBE با غلظت ۱x
پودر آگارز (شرکت زیست فناوری کوثر)
بافر لودینگ
DNA استخراج شده
پودر ساکارز (محصول شرکت Merk)
بروموفنول بلو )محصول شرکت Sigma)
سایبرگرین (محصول شرکت Bioron)
تجهیزات لازم:
بشر
هیتر برقی (Persia shimi)
سینی ژل و شانه (محصول شرکت پایا پژوهش پارس)
تانک الکتروفورز (محصول شرکت پدیده نوژن پارس)
منبع تغذیه (محصول شرکت فن آوران سهندآذر)
دستگاه ترانس لومیناتور (محصول شرکت کیاژن)
سمپلر(محصول شرکتsocorex )
سر سمپلر
مگنت مغناطیسی (Persia shimi)
نانو دراپ (ترمو ساینتفیک آمریکا)
طرز تهیه بافرها
الف) بافر x ١٠ TBE
مقدار ۵/٧ گرم EDTA در ۵٠ میلی لیتر آب مقطر حل کرده و به مخلوط حاصل ٩٩/١٠٨گرم Tris base و ۶۵/۵۵گرم Boric acid اضافه کرده و توسط آب مقطر به حجم ١٠٠٠میلی لیتر رسانده شد.
جهت تهیه بافر TBE با غلظت ۱x، ١٠٠ میلی لیتر بافر x ١٠ TBE را با ٩٠٠ میلی لیتر آب به حجم ١لیتر رسانده شد.
ب) بافر لودینگ
مقدار ۵٠٠ میکرولیتر لودینگ بافر و ۵٠٠ میکرولیتر (Dmso)Dimethyl sulphoxide به ۵ میکرولیتر سایبرگرین اضافه شده و به میزان بسیار اندک پودر بروموفنل بلو در این مخلوط حل گشت. لازم به ذکر است برای تهیه­ لودینگ بافر ۵٠٠ میکرولیتری اولیه ۴٠ گرم ساکارز ۴٠٪ همراه با ٢ ، ۵ گرم بروموفنول بلوی ٢۵٪ با آب مقطر به حجم ١٠٠میکرولیتر رسانده شد و محلول حاصل برای ساخت بافرلودینگ در دمای ۴ درجه نگه داری شد.
روش کار
(١) پس از رفع آلودگی ها با بهره گرفتن از الکل، دو سمت سینی مخصوص ژل را با بهره گرفتن از چسب نواری به طور محکم بسته و سپس شانه ژل درون سینی قرار داده شد.
(٢) برای تهیه ۵٠ میلی لیتر ژل آگارز ٢درصد، ١ گرم پودر آگارز به همراه ۵٠ میلی لیتر بافر TBE1x در یک بشر ریخته شد و بشر بر روی هیتر قرار گرفت تا آگارز کاملا حل شود. جهت همگن کردن این محلول از مگنت مغناطیسی استفاده شد.
(٣) پس از این که محلول شفافی مشاهده گردید، بشر از روی حرارت برداشته شد و در دمای آزمایشگاه قرار داده شد تا کمی خنک شود. سپس درون سینی ژل ریخته شد تا ببندد.
(۴) پس از بسته شدن ژل، شانه به آهستگی برداشته شد و چسب های اطراف سینی باز گردید و سپسس سینی محتوی ژل درون تانک الکتروفورز قرار داده شد و مقداری بافر TBE-1 x درون تانک ریخته شد.
(۵) ۴میکرولیتر از DNA استخراج شده همراه با ٢ میکرولیتر بافر لودینگ مخلوط و با دقت درون چاهک های ژل تزریق شد.

رایج ترین اختلاف نظر در مورد مفهوم شادکامی در روان شناسی این است که آیا شادکامی مقیاس عاطفه است یا مقیاس شناخت یا شاید هردو (کروکر^[۱۰] و نیر، ۱۹۹۸).
به عبارت دیگر آیا شادکامی مقیاسی از هیجان است یا مقیاسی از تفکر یا هر دو.در مطالعات مربوط به شادکامی مبحث عاطفی به چگونگی احساس فرداشاره دارد و مبحث شناختی تفاوت موجود بین آنچه که فرد دارد و آنچه که فرد می خواهد،را در بر می گیرد(ون هوون ^[۱۱]،۲۰۱۰ ).
آنهایی که معتقدند شادکامی مقیاسی از عاطفه است می گویند که شادکامی تحت تاثیر تغییرات ناگهانی خلق است .یعنی اگر شادکامی تحت تاثیر خلق است یا شبیه هیجانات است،دلیلش این است که شادی مقیاسی از عاطفه ما است. آنهایی که معتقدند شادکامی مقیاسی از شناخت است می گویند که شادکامی در دوران زندگی نقطه ای ثابت است و اگر شادکامی نقطه ثابت است پس رابطه نزدیکی با عوامل بیولوژیکی دارد (کروکروینر، ۱۹۹۸). پس آنهایی که می گویند شادکامی ترکیبی از عاطفه وشناخت است، معتقدند که شادکامی تحت تاثیر تغییرات ناگهانی خلق است،اما در طی زمان این تغییر به نقطه تعادل برمی گردد(ون هوون،۲۰۱۰).
تمایزبین شادکامی درونی و شادکامی روان شناختی را اولین بار ارسطو مطرح کرد از نظر ارسطو شادکامی را می توان به دو جزء شادکامی لذت جویانه و شادکامی اخلاق گرایانه تقسیم کرد.شادکامی لذت جویانه شامل تجربه لذت آنی است در حالیکه شادکامی اخلاق گرایانه شامل عمل کردن به شیوه ای است که سازنده واز نظر اجتماعی مفید باشد و منجر به رشد فردی شود.در مفاهیم جدید،شادی اخلاق گرا به عنوان شادکامی درونی مطرح شده و شامل تجربه مداوم خلق مثبت،تجربه خیلی کم خلق منفی و احساس رضایت از زندگی است (دنیر^[۱۲]، ۱۹۸۴).
در مقابل شادکامی روان شناختی معمولا به عنوان در برگیرنده خودپذیری، روابط مثبت بادیگران، رشدفردی، هدفمندی زندگی و تسلط بر محیط و استقلال و خود مختاری به کار می رود (ریف،۱۹۸۹). بسیاری از پژوهش های تحلیل عاملی نشان داده است که شادکامی درونی و شادکامی روان شناختی با هم همبسته اند اما جنبه های متفاوت شادی اند که الگوهای ارتباطی متفاوتی دارند. شادکامی درونی زندگی که از نظر هیجانی مثبت است را مشخص می کند، در حالیکه شادکامی روان شناختی زندگی پراز معنا، فعالیت سازنده و رشد را مشخص می کند.(وود،ژوزف،مالتبی^[۱۳]،۲۰۰۸).
۲-۴-۲- تعیین کننده های شادی و رضایت از زندگی
نوشته های زیادی پراکندگی و نامساوی بودن شادی و رضایت از زندگی را در بین گروه های جمعیتی مختلف و همین طور تعیین کننده های اجتماعی و روان شناختی شادی را مورد بحث قرار داده اند( استیونس و ولفرز^[۱۴] ، ۲۰۰۸).
پژوهش ها در زمینه شادمانی نشان می دهد که عوامل و صنایع با ارزش اجتماعی با شادی همبستگی دارند. مثلا ازدواج، درآمد مناسب ، سلامت روانی بیشتر در زندگی طولانی با شادی همایند هستند (-لیوبومیرسکی و کینگ^[۱۵]، ۲۰۰۵).
وضعیت شغلی هم به عنوان یک وضعیت تأثیری گذار بر شادکامی و رضایت از زندگی مورد مطالعه قرار گرفته است افرادی که شاغل هستند شاد تر از آنهایی هستند که بیکار یا بازنشسته اند (استیونسون و ولفرز^[۱۶]، ۲۰۰۸).
احتمالاً بیکاری موقت تأثیر بیشتری بر شادی دارد در حالیکه احتمالا بازنشستگی بیشتر بر رضایت از زندگی تاثیر می گذارد (سلیگمن،۲۰۰۲).
بیکاری موقتی تأثیر بیشتری بر شادکامی دارد چون این وضعیت تأثیر فوری بر عاطفه دارد ولی بازنشستگی را بیشتر به عنوان مرحله ای از زندگی در نظر می گیرند و تأثیرکمتری بر شادکامی افراد دارد با این حال تحقیقات کمی در مورد چگونگی تأثیر کار بر شادکامی انجام شده است بعضی پژوهش ها نشان می دهد که سطوح بالای استقلال و موفقیت حاصل از کار باعث سطوح بالای رضایت از زندگی می شود (جورج^[۱۷]،۲۰۰۶).
نتایج پژوهش ها نشان می دهد که ارتباط شادکامی و سن مثبت،منفی، U شکل و پایدار است. مطالعه یانگ نشان می دهد که شادی هر ۱۰ سال ۵۰ درصد افزایش می یابد و تأثیر روابط جنسی، نژاد و تحصیلات بر شادکامی با تغییر سن تغییر می کند (اسپورت^[۱۸] ، ۲۰۰۵).
پژوهش های روان شناختی زیادی نشان می دهد که رابطه ای منحنی شکل بین سن و شادکامی وجود دارد و نوک این منحنی هم درسن ۶۵ سالگی است (آبراهام^[۱۹] ،۲۰۰۰).
اما پژوهش اخیر اقتصاددانان نشان می دهد که این ارتباط U شکل به گونه ای است که در میانسالی شادکامی به حداقل می رسد و و پایین ترین میزان شادکامی مربوط به سن ۴۰ تا ۴۹ سال است. با این حال سطوح متفاوت رضایت از زندگی طی دوران زندگی ممکن است به خاطر تغییر اولویت های افراد مثلاً با کاهش اهمیت شغل و افزایش اهیمت مذهب و کاهش نامطلوب بدون تنهایی و یا تغییر شرایط محیطی آنها باشد (آبراهام،۲۰۰۰).
در حالیکه به نظر می رسد بزرگسالان هیجانات و خلق مثبت بالاتری دارند اما گروه های مسن تر سطوح هیجانی مثبت پایینتری دارند. همچنین تفاوت مشخصی در سطوح هیجانات منفی بین جوانترها و میانسالان و جود دارد و در سنین میانسالی خلق منفی کاهش می یابد،علائم افسردگی در سنین میانسالی نسبت به جوانی کمتر است (ارلیخ و ایزاکوویج^[۲۰]، ۲۰۰۲).
پژوهش ها نشان می دهد که معنای و مفهوم شادی هم در گروه های سنی مختلف متفاوت است.گروه های جوانتر شادی را با هیجان بیشتر همایند می دانند در حالیکه گروه های مسن تر شادی را همایند با احساس آرامش می دانند این تغییر دیدگاه حاصل افزایش احساسات نسبت به دلبستگی به دیگران و به زمان حال است (کاموار و همکاران^[۲۱] ، ۲۰۰۹).
۲-۴-۳- وضعیت تأهل و شادکامی
وضعیت تأهل یکی از مقیاس های اصلی تعیین شادی و رضایت از زندگی است. افراد متأهل شادتر از افراد مجردند (هم آنها که کلا مجردند وهم مطلقه ها) رابطه بین ازدواج و شادی از طریق دو فرایند توجیه می شود:انتخاب اجتماعی،علیت اجتماعی. افرادی که شادترند سلامت روانی بیشتری دارند، احتمال دارد که ازدواج کنندو متاهل بمانند تا آنهایی که کمتر شادند.براساس دیدگاه دوم ارتباط زناشویی سطوح بالای شادی را ایجاد می کند زیرا برای افراد لذت ، حمایت اجتماعی و کنترل اجتماعی به ارمغان می آورد (علی محمدی و جان بزرگی،۱۳۸۷).

چندین پژوهشگر نشان داده اند که ازدواج نوعی حمایت اجتماعی برای افراد فراهم می کند که از آنها در مقابل فشارهای زندگی وافسردگی حمایت می کند (گووه و همکاران^[۲۲] ، ۱۹۹۰).
ازدواج هم جنبه های مثبت داردو هم جنبه های منفی،ولی تفاوت سطوح این دو بعد تأثیر بیشتری بر سلامت روانی دارد تا میزان کلی حمایت ها یا مشکلات موجود در روابط زناشویی(هورتیز،مک لولین و وایت^[۲۳] ، ۱۹۹۷).
تأثیر مثبت تاهل قابل توجه است و تأثیر این مسئله هم بر زن و هم بر مرد از تأثیر احتمالی همه متغیرهای پیش بینی کننده شادمانی مثل درآمد خانواده سطح تحصیلات ، اشتغال و وجهه کاری قوی ترو بیشتر است (سامپسون^[۲۴]،۲۰۰۳).
۲-۴-۴- محیط و شادی
محیط شامل عوامل موقعیتی تأثیر گذار و مرتبط با شادی است یعنی عوامل تصادفی ولی نسبتاً با ثبات زندگی فرد. موقعیت های محیطی مرتبط با شادی شامل ملیت و منطقه جغرافیایی و جایگاه فرهنگی محل زندگی فرد می باشد.همچنین عوامل محیطی شامل تاریخچه فردی هم هست یعنی رویدادهای زندگی که می توانند بر شادی افراد تاثیر بگذارند هم مدنظر می باشند.مثل تجربیات دردناک کودکی یا تجارب خوشایند کودکی. شواهد تجربی نشان می دهند که موقعیت های محیطی ۸ تا ۱۵ درصد واریانس سطوح شادی را در بر می گیرند این میزان اثر گذاری خیلی بالانیست و این احتمالا به این دلیل است که انسانها سریعاٌ با موقعیت ها و رویدادهای جدید زندگی خو می گیرند (لیوبومیر سکی و همکاران ^[۲۵]، ۲۰۰۵).
۲-۴-۵- روابط اجتماعی و شادکامی
پژوهش های زیادی از این مسئله حمایت می کنند که روابط اجتماعی اساس شادی و خوشی است . در یک مطالعه دریافتیم که هر فردی که در گروه شاد قرار گرفته است روابط اجتماعی عالی دارد (دنیروسلیگمن ، ۲۰۰۲).
انسانها زمانی که با دیگران هستند هیجان های مثبت بیشتری را تجربه می کنند تا وقتی که تنها هستند( فوجتیا^[۲۶]،۱۹۹۰).
افراد بزرگسالی که در خدمات اجتماعی یا دیگر فعالیت های اجتماعی فعالترند رضایت از زندگی بیشتری دارند (والر،۲۰۰۱).
۲-۴-۱۰- وضعیت سلامتی و شادکامی
شرایط جسمانی ناسازگار باعث سطوح پائین تر شادی و رضایت از زندگی می شود (جورج ، ۲۰۰۶).
تغییرات جسمانی بدتر و بیشتر ، باعث تغییرات منفی وسیعتر در شادکامی فرد می شود (استرلین ، ۲۰۰۲).
احساسات و عواطف مثبت یا به عبارت دیگر شادکامی و خوشحالی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود و افرادکمتر دچار بیماری های جسمانی می شوند.افراد شاد نسبت به افرادافسرده ازطول عمربیشتری بر خوردارند در یک مطالعه این اختلاف بین شادترین گروه و ناشادترین آنها ۹ سال بوده است (آل علی ، ۱۳۸۸).
یک پژوهش نشان داد که بیمارانی که در مراحل پایانی ناراسایی کلیه بودند اگر شاد بودند ۴ سال بیشتر از افراد ناشاد زندگی می کردند (دینر وهمکاران ، ۱۹۹۹).
۲-۴-۶- شادکامی و امید
فقدان امید و فرصت، همبستگی زیادی با فقدان شادکامی دارد.اگر به دنبال یافتن فرد اروپایی شاد باشید باید فردی را در نظر بگیرید که فکر می کند موقعیت کنونی اش از ۵ سال گذشته بهتر است و حتی بالاتر از آن فردی که فکر می کند موقعیتش در ۵ سال آینده بهتر از حالا خواهد شد و اگر می خواهید یک استرالیایی شاد را ملاقات کنید به سرغ فردی بروید که فکر می کند افرادی مثل او فرصت خوبی برای بهبود استانداردهای زندگیشان دارند. در کشور های فقیر و دارای مدیریت بدو ضعیف کل جامعه از ناامیدی در عذابند، اگر فردی متوسط باشید فرصت های اندکی دارید، باور ندارید که تلاشتان بر موقعیتتان تاثیر گذار باشد و امیدی بر بهبود فردای خود ندارید پس انتظار کاهش می یابد و در نتیجه همین چیزهای کوچک را بدست می آورید (نوربرگ^[۲۷] ، ۲۰۰۵).
مطالعات زیادی نشان می دهد که رابطه مثبتی بین دینداری و دیگر عوامل همایند با شادکامی مثل خوشبینی، امید، عزت نفس، احساس معناداری و هدفمندی زندگی منبع کنترل درونی حمایت اجتماعی، ازدواج و رضایت از روابط زناشویی وجود دارد و احتمالا اینها همه عوامل میانجی بین دینداری و شادمانی هستند (امورسیرا و همکاران ، ۲۰۰۶).
داشتن باوررهای مذهبی افراد را در مقابل فشارهای محیطی مثل بیکاری درآمد کم از دست دادن همسر محافظت می کند (لیکمس ، ۲۰۰۳، ص ۹۸).
۲-۴-۷- جنسیت و شادکامی
زنان نسبت به مردان شادترند (استیونس و ولفرز ، ۲۰۰۸) توضیح جامعه شناختی زیادی در مورد دلیل شادی بیشتر زنان نسبت به مردان وجود ندارد. بیشتر مطالب نوشته شده در مورد این تفاوت نشان می دهند که زنان در مقایسه با مردان از مزایای اجتماعی واقتصادی کمتری برخوردارند پس قاعدتاُ باید مردان شادتر از زنان باشند با این حال زنان نسبت به مردان رضایت از زندگی کمتری دارند و این به دلیل جامعه شناختی و روانشناختی است (فرست ، ۱۹۹۶).
مطالعات روان شناختی نشان می دهد که احتمالا دلیل سطوح بالاتر شادکامی زنان به خاطر میزان احساسات بالای آنها می باشد( فوجینا، دینر و سادویک ، ۱۹۹۱).
فعالیت جنسی تأثیر مثبت و قوی در شادمانی افراد دارد و به نظر می رسد که تأثیر این عامل در افراد دارای تحصیلات بالا بیشتر از افراد دارای سطوح تحصیلی پایین است (بلنچ فلاور و راونر، ۲۰۰۳).
۲-۵- پیشینه تحقیق
از آنجا که پژوهش های چندان مرتبطی با موضوع مورد نظر صورت نگرفته است بنابراین دراین جا به ذکر محدود نمونه ای از پژوهش های داخلی در رابطه با موضوع پژوهش حاضر پرداخته شده است .
۲-۵-۱- پیشینه داخلی
طبق نتایج اکبرزاده آرانی وهمکاران (۱۳۹۱)، در پژوهش تحت عنوان « تأثیر آموزش بر سازگاری اجتماعی مادران کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر بر اساس تئوری سازگاری روی» میانگین نمرات سازگاری اجتماعی مادران کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر در بعد فیزیولوژیک، درک از خود، وابستگی و استقلال، ایفای نقش و سازگاری اجتماعی کل، قبل و بعد از آموزش اختلاف معنی داری را نشان داد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که آموزش بر اساس تئوری روی بر سازگاری اجتماعی مادران کودکان عقب مانده ذهنی مؤثر است.
صالحی و همکارانش(۱۳۹۰)، در پژوهشی «مقایسه سلامت عمومی، سبکهای مقابله ای و شادکامی مادران کودکان معلول جسمی حرکتی و سالم» را بررسی نموده اند و نتایج پژوهش نشان می دهد تفاوت معناداری بین میزان سلامت عمومی و شادکامی دوگروه از مادران وجود داردو بین استفاده از سبکهای مقابله با بحران در دو گروه مادران تفاوت معنا داری وجود دارد و مادران کودکان سالم بیشتر از واکنش مسئله مدار و مادران کودکان معلول بیشتر از واکنش هیجا ن مدار واجتنابی استفاده می کنند.همچنین، ارتباط معنا داری بین شیوه مقابله مسئله مدار با شادکامی وسلامت عمومی بدست آمد، بدین معنی که با افزایش مقابله مسئله مدار، سلامت عمومی و شادکامی افزایش می یابد. مادران کودکان معلول جسمی حرکتی از میزان سلامت عمومی و شادکامی کمتری برخوردار هستند و در مقایسه با مادران کودکان سالم به منظور مقابله با استرس ها، بیشتر از واکنش هیجان مدار واجتنابی استفاده می کنند.
نتایج عظیم زاده پارسی و همکاران(۱۳۹۰)، در پژوهش خود تحت عنوان « بررسی ارتباط بین مؤلفه های مدل پنج عاملی شخصیت و شادکامی در دانشجویان» نشان داده است که شادکامی با مسئولیت پذیری همبستگی مثبت و معنادار، و با روان رنجوری همبستگی منفی ومعنادار دارد.
حاتملوی سعدآبادی و همکاران(۱۳۹۰)، در تحقیق خود با عنوان « مقایسه بهزیستی روانشناختی و رضامندی زناشویی در گروهی از زنان بارور و نابارور شهر تبریز» با این نتیجه دست یافت که زنان بارور اغلب درویژگی های روانی بالاترند دارند بهزیستی روانشناختی و مؤلفه‌های آن چون پذیرش خود، رابطۀ مثبت با دیگران، خودمختاری، زندگی هدفمند، تسلط بر محیط و رشد شخصی، بالاتر از زنان نابارور بوده‌اند.
عسگری و همکاران (۱۳۸۹)، نتایج پژوهش خود «رابطه پذیرش اجتماعى و نقش جنسیتى (آندروژنى) با بهزیستى روانشناختى دردانشجویان دختر» را این گونه نشان دادند که نشان داد که بین پذیرش اجتماعى با بهزیستی روانشناختی دانشجویان دختررابطه مثبت معناداری وجود دارد و بین آندروژنى با بهزیستی روانشناختی در دانشجویان دختررابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین یافته ها نشان داد که پذیرش اجتماعى وآندروژنی به ترتیب پیش بینى کننده بهزیستى روانشناختى مى باشند.
نتایج پژوهش علی محمدی و آذربایجانی (۱۳۸۸)، تحت عنوان «بررسی رابطه بین شادکامی اسلامی و شادکامی روان‌شناختی در دانشجویان دانشگاه قم» نشان می دهد که بین شادکامی اسلامی و شادکامی روان‌شناختی رابطه معنادار مثبت وجود دارد. بنابراین، این نتایج، می‌توان بر اساس منابع معتبر اسلامی ابزاری ساخت که شادکامی افراد مذهبی و غیرمذهبی را بسنجد.
مرادی (۱۳۸۸)، در «بررسی ارتباط خوشبینی با بهزیستی روان شناختی و سبک های مقابله ای در دانشجویان» به این نتیجه رسیده است که خوش بینی با بهره گرفتن از سبک های مقابله ای مساله مدار حل مدبرانه مساله و ارزیابی مجدد مثبت رابطه مثبت و با سبک مقابله ای هیجان مدار گریز- اجتناب همبستگی منفی معنا داری دارد. بهزیستی روانشناختی نیز با بهره گرفتن از سبکهای مقابله ای مساله مدار ارتباط مثبتی دارد. همچنین راهبردهای مقابله ای ارزیابی مجدد مثبت و گریز- اجتناب و مؤلفه های شادی و ارتباط مثبت با دیگران از بهزیستی روانشناختی به عنوان عوامل پیش بینی کننده خوش بینی مشخص شدند. از دیگر نتایج بدست آمده در این پژوهش اینست که بین میزان خوشبختی دانشجویان دختر و پسر در گروه های تحصیلی مختلف تفاوت معنا داری وجود ندارد.
بهاری فرکیش (۱۳۸۸)، پژوهشی با عنوان رابطه بین هویت فردی، سبک های دلبستگی با بهزیستی روان شناختی در جوانان را در سال ۱۳۸۸ با هدف شناسایی رابطه بین هویت فردی، سبک های دلبستگی با بهزیستی روان شناختی جوانان دانشجوی شاغل به تحصیل در دانشگاه آزاد و همچنین میزان تأثیر محل اقامت بر هویت یابی و بهزیستی روانشناختی آنان انجام داده اند. در تبیین نتیجه ی این پژوهش می توان گفت که خوشبختی و خوشی از طریق رویارویی و مواجهه با چالش های زندگی، مشکلات و نیازها به دست می آید نه از طریق تفریح کردن و عدم داشتن هرگونه کشمکش و تعارض ونه با داشتن یک زندگی یکنواخت و بدون تغییر پستی و بلندی، در حقیقت بهزیستی انسان در گرو تعامل و همراهی مقولات متضاد مثل درد و لذت، بلندپروازی و امیدواری در مقابل رنج و نا امیدی است. در این میان همانگونه که از نتایج این پژوهش بدست آمده محل زندگی، خود دارای رابطه مثبت معنادار بالایی با میزان احساس بهزیستیش است. زیرا احساس تعلق به محیط و توانایی اداره ی زندگی در محیط بر احساس بهزیستیش تأثیر گذار است.
در پژوهش کوهسالی و همکارانش(۱۳۸۶)، در بررسی«مقایسه سازگاری اجتماعی مادران دختران عقب‌مانده ذهنی آموزش‌پذیر با مادران دختران عادی شهر کاشان» نتایج نشان داد که بین سازگاری اجتماعی مادران دختران عقب‌مانده ذهنی با سازگاری اجتماعی مادران دختران عادی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. آنالیز واریانس و همبستگی نشان داد که بین سازگاری اجتماعی مادران دختران عقب‌مانده ذهنی با متغیرهای دموگرافیک سن کودک، سن مادر، میزان تحصیلات،‌ طول مدت ازدواج، تعداد فرزندان وترتیب تولد فرزند عقب‌مانده ذهنی ارتباط معنی‌داری وجود ندارد. در مجموع مادران دارای دختر عقب‌مانده ذهنی نسبت به مادران دختران عادی سازگاری اجتماعی کمتری دارند.
مهرابی زاده و همکاران (۱۳۸۰) ، در پژوهشی تحت عنوان مقایسه سلامت روانی والدین کم توان ذهنی و والدین کودکان عادی به نتایج دست یافتند که بین سلامت روانی والدین کم توان ذهنی و والدین کودکان عادی تفاوت معنا داری وجود دارد.

کند که منافی حق مرتهن باشد، مگر به اذن مرتهن.» و در ماده ۷۹۴ آمده است : «راهن میتواند در رهن تغییراتی بدهد یا تصرفاتی دیگری که برای رهن نافع باشد و منافی حقوق مرتهن هم نباشد به عمل آورد، بدون اینکه مرتهن بتواند او را منع کند. در صورت منع اجازه با حاکم است.» همانطور که از منطوق مواد مذکور پیداست راهن و مرتهن هر یک موظف به رعایت حقوق یکدیگر در عقد هستند و نمی توانند از حدود اختیارات و الزامات قانونی عدول نمایند.

مرتهن نسبت به عین مرهونه مالکیت عینی دارد و این به معنای همان محدودیت راهن (مالک) در مال خود است؛ اما در خصوص حدود و صغور این تصرفات نظریات مختلفی ارائه شده است.
یک دیدگاه، نظرات فقهای امامیه است آنان بر این باورند که هیچیک از راهن و مرتهن حق هیچگونه تصرفاتی در مال مورد رهن نداشته^[۶۷] و استدلال آنان این است که عدم تصرف راهن در مال خویش، خود اهرم فشاری است برای الزام او به پرداخت دین به مدیون؛ اما عده دیگری تصرف به سود مرتهن که در جهت حفظ و ازدیاد ارزش رهن است را مجاز شمردهاند. جمعی دیگر صرفاً تصرفاتی که موجبات انتقال مالکیت را از سوی راهن فراهم می آورد ممنوع می دانند و بنا به قاعده تسلیط تصرفات به ضرر مرتهن را منع کردهاند. با مطالعه نظرات استادان حقوق اینگونه برداشت میگردد : «نظری که به موجب آن راهن میتواند هر تصرفی را که مایل است در ملک خود بکند و از آن به گونهای دلخواه منتفع شود و تنها مانع راه او ضرر مرتهن است با ساختمان حقوقی رهن و احکامی که برای انعقاد آن پذیرفته شده است سازگارتر به نظرمی رسد. زیرا اگر پذیرفته شود که راهن همچنان مالک عین مرهون است و منافع آن را استحقاق دارد و استدامه قبض نیز از شرایط درستی نیست، چرا باید مالک عین و منفعت را از انتفاع ملک خود، به ویژه در جایی که به تراضی در اختیار او گرفته است، ممنوع ساخت؟ بیگمان در برخورد حق مالکیت راهن و حق عینی مرتهن باید حق مرتهن را مقدم داشت تا احترام هر دو حق محفوظ بماند و مالک پای بند به لوازم عقدی شود که به آن رضا داده است اما برای رعایت حق مرتهن کافی است که راهن از تصرفات مضر به حال او ممنوع شود.»^[۶۸] در این گفتار به تملک و تصرف راهن و مرتهن بر مال مرهون پرداختیم و از منظر مالک بودن و حق عینی بر مال حقوق هر یک را بررسی نمودیم.
بند هشتم : امکان تعدّد مرتهن
راهن می‌تواند مال خود را ضمن یک عقد، وثیقۀ دو طلبکار قرار دهد. دراین فرض، دو مسأله اساسی مطرح می‌شود که باید اعمال قواعد عمومی را دربارۀ آنها بررسی کرد :^[۶۹]
۱- قبض مورد رهن چگونه انجام می‌گیرد؟ آیا باید همه به اشتراک رهن را قبض کنند یا باید یکی از آنان از سوی خود و نمایندگی دیگران آن را تصرف کند؟ مادۀ ۷۷۶ ق.م. پاسخ این پرسش را چنین می‌دهد : «… مرتهنین باید به تراضی معین کنند که رهن در تصرف چه کسی باشد…»
۲- استیفای طلب چگونه باید انجام شود؟ در این فرض، مرتهنین در عرض یکدیگر قرار دارند و هیچکدام بر دیگران رجحان ندارد پس، تنها راه معقول این است که پس از فروش مال، بهای آن را به نسبت طلب بین خود تقسیم کنند، اگرخریداری پیدا نشود هر کدام به نسبت طلب خود مالک سهم مشاعی از عین مرهون خواهد شد.
اکنون باید دید، هرگاه طرفین دربارۀ میزان رهن هر طلب تراضی نکنند و به طور مطلق مالی در برابر چند طلب رهن گذارده شود، آیا تمام مال مرهون در برابر هریک از طلب‌ها رهن است یا به نسبت میزان هر طلب تنها سهم مشاعی از آن وثیقه قرار می‌گیرد یا سرانجام هر یک از مرتهنین، قطع نظر از میزان طلب، نیمی از مال را در رهن خود دارد.^[۷۰]
دو احتمال اخیر در بین حقوقدانان و فقیهان ما طرفدار بیشتر دارد: بعضی گفته اند، هر دو مرتهن دراین باره شریکند و شرکت اقتضاء برابری دارد، وانگهی، مجموع دو طلب رهن را به وجود آورده است و قاعده این است که هرگاه مجموع دو سبب باعث ایجاد حقی گردد حکم به تساوی اسباب داده شود. پس، باید حکم به تساوی حق مرتهنین داد و هر کدام را مرتهن نیمی از مال مرهون دانست بعضی دیگر، تقسیم رهن را به نسبت طلب ترجیح داده اند: بدین تعبیر که، از بهای فروش مال مرهون باید هر دو دین پرداخته شود پس، اگر یکی از دو دین زیادتر از دیگری باشد، پرداخت بخش زاید بدین معنی است که سهم بیشتری از عین مرهون متعلق آن قرار گرفته است. به اضافه، در موردی که اسباب رهن باهم برابر نیستند نمی‌توان حکم به تساوی اثر آنها داد.
با وجود این، از مفاد ماده ۷۸۳ ق.م. چنین بر می آید که تمام مال مرهون وثیقۀ هر جزیی از دین است و بدین جهت تا همۀ دین پرداخته نشود و وثیقه نیز آزاد نخواهد شد. در فرض ما نیز، دو یا چند دینی که در برابر مال مرهون قرار می‌گیرد، از نظر ارتباطی که ضمن عقد نسبت به یکدیگر پیدا کرده است، در حکم یک دین است که مال مرهون متعلق آن واقع می‌شود، وگرنه لزومی نداشت که ضمن یک عقد، وثیقه برای دیون مستقل ایجاد گردد. به بیان دیگر، ظاهر از دادن یک وثیقه و ضمن یک عقد در برابر چند دین اینست که تمام رهن در برابر مجموع دیون قرار گرفته است نه اینکه هر جزئی از مال مرهون وثیقه یکی از دیون باشد و عقد واحد به چند عقد جداگانه تجزیه شود.^[۷۱]
گفتار چهارم : انواع رهن
در کتاب مبسوط در ترمینولوژی حقوق دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی بیش از بیست نوع رهن معرفی شده است اما از میان آنها چند مورد از کابردی بیشتری برخوردار است که ما به هشت مورد در بندهای ذیل اشاره می نمائیم.
بند اول : رهن دین
در مطالب پیشین در خصوص رهن دین بحث و بررسی نمودیم اما به دلیل تکمیل بودن عناوین اقسام رهن تعریفی کوتاه را خواهیم داشت.
«به رهن گذاردن دین یعنی طلب راهن از ثالث به وثیقه مرتهن داده شود. مثال کسی که با سند رسمی از زید طلبی دارد. آن طلب را نزد عمرو وثیقه میگذارد و دفترخانه مراتب رهن بودن را در دفتر خود ثبت می کند. این عمل به مثابه قبض طلب است و بلکه استوارتر از آن است.»^[۷۲] صراحت ماده ۷۷۴ ماده ق.م. دلالت بر باطل بودن رهن دین و منفعت دارد و علت آن پیشینه فقهی عدم تجویز این نوع از رهن است. در مقابل عده ای دیگر از فقها رهن دین و منفعت را صحیح شمرده اند و شاید بتوان با وحدت ملاک از ماده ۷۵۴ ق.م همچنین ماده ۱۰ ق.م. مجوزی برای رهن دین در نظر داشت.
بند دوم : رهن مازاد
«شرایطی است که راهن مالی را به رهن داده است سپس وام دیگری از همان مرتهن یا ثالث اخذ نموده و مازاد رهینه را وثیقه وام ثانی قرار دهد. با وجود این شرایط درحین عملیات اجرائی در واحد اجرای ثبت می بایست ابتدا کار سند رهن اول فیصله یابد و پس از آن اجرای سند دوم آغاز گردد.»^[۷۳]
بند سوم : رهن مستعار
از تلفیق دو عقد رهن و عاریه رهن مستعار پدید می آید؛ بدین توضیح که اگر مدیون مال غیر را با اذن او به رهن بستانکار خود بدهد این رهن را رهن مستعار می نامند، اما عده ای گمان کرده اند که رابطه راهن و مالک، رابطه عاریه است که البته نظر درستی نیست بلکه رابطه راهن و مالک عقد مخصوصی از عقود بی نام است.^[۷۴] با توجه به ماده ۶۳۷ ق.م. در عقد عاریه معیر(مالک رهینه) باید مالی را به عاریه گذارد که بقای آن موجب انتفاع مستعیر گردد. در حقیقت بقای مال شرط اساسی عقد عاریه محسوب می گردد. حال شرایطی را در نظر بگیرید که عین مرهونه به علت عدم پرداخت دین از سوی راهن به فروش برسد؛ آنگاه اگر بخواهیم در رهن مستعار رابطه راهن و معیر را عقد عاریه بدانیم عدم عودت مال به صاحب آن خلاف مقررات مربوط به عقد عاریه بوده و در حکم تلف مال قرار می گیرد، در نتیجه باید پنداشت رابطه این دو مشمول قرارداد خصوصی است. گروه دیگر از حقوقدانان رابطه راهن و معیر را عقد صلح می دانند.
بند چهارم : رهن تصرف
«عقد رهن ناقل منافع رهینه به مرتهن نیست اما راهن حق دارد منافع آن را به مرتهن تملیک یا واگذار کند. این واگذاری به صورت اباحه منافع به تصرف مرتهن داده میشود و این را رهن تصرف نامیده اند.»^[۷۵] این تملیک میتواند به موجب قراردادی جداگانه و یا شرط ضمن عقد پیش بینی گردد.
بند پنجم : رهن برای ضمان دَرَک
درک به معنای غرامت است و ضمان درک به معنی ضمان غرامت است. ماده ۳۶۲ ق.م از ضمان درک سخن می گوید که یکی از تعهدات است. اگر مشتری بتواند از بایع رهن بگیرد تا اگر مبیع مستحق للغیر درآید و آن غیر، رضا ندهد مشتری بتواند در راه استرداد ثمن خود، رهینه را بفروشد و طلب خود را بگیرد.^[۷۶] به بیان دیگر بایع و مشتری میتوانند به جهت پیشگیری از بروز ضرردر نتیجه عقد بیع از طرف مقابل خود مالی را به غرامت بگیرند که چنانچه اگر ثمن عین معین بود و مبیع متعلق شخص دیگری باشد مرتهن بتواند از فروش عین مال که به رهن گذارده شده خسارات خود را جبران نمایند. این رهن را رهن برای ضمان درک گویند. « هر چند قانون مدنی رهن برای ضمان درک را نپذیرفته است یعنی عنوان رهن قانون مدنی شامل رهن برای ضمان درک نمی شود اما به استناد ماده ۱۰ و ۷۵۴ ق.م انعقاد چنین قراردادی اشکالی ندارد در این صورت قرارداد مذکور به استناد ماده ۳۳ ق.ث یک معامله با حق استرداد بوده و مشمول مقررات معاملات با حق استرداد خواهد بود.»^[۷۷]
بند ششم : رهن مشاع
«در این رهن مال مورد گرو حصه مشاع است خواه پیش از عقد رهن وجود داشته باشد خواه در حین انعقاد رهن اشاعه پدید آید؛ اینکه مالک شش دانگ ملکی نصف مشاع آن را به رهن بدهد. افراز رهینه مشاع در مدت رهن به تقاضای راهن منع ندارد و به نفع مرتهن نیز هست.»^[۷۸] مالک مال مشاع مانعی برای به رهن گذاردن حصه خود نداشته و به اذن شریک یا شرکاء خود نیازی ندارد و مانعی از نظر مقدار وجود ندارد که چه اندازه از مال خود را به رهن گذارد.
بند هفتم : رهن مکرر
هرگاه مالی موضوع عقد رهن واقع شود و قبل از فک آن مالک رهینه برای بار دیگر آن را برای دین دیگر به رهن دهد، رهن بعد از رهن اول را رهن مکرر می نامند. خواه مرتهن در رهن مکرر همان مرتهن در رهن نخستین باشد خواه شخص ثالث. این نوع از رهن احکام و قواعدی دارد که حسب مورد می توان به لحاظ اطلاع یا عدم اطلاع مرتهن دوم آن را به دو قسم تقسیم نمود.
قسم اول حالتی است که راهن با حفظ حقوق مرتهن اول اقدام به سپردن همان مال به عنوان رهن دوم می کند به این معنا که مرتهن اول و راهن ضمن عقد رهن تراضی می نمایند که در صورت فروش عین مرهونه به سبب عدم ایفای تعهد از سوی راهن ابتدا حقوق مرتهن اول در نظر گرفته شود و چنانچه مازاد بماند مرتهن دوم از محل فروش مال طلب خود را وصول نماید. این مازاد را مازاد احتمالی می نامند.
قسم دوم حالتی است که مرتهن دوم اطلاعی از مرتهن اول ندارد و برای خود معارضی متصور نیست. در حقیقت راهن اطلاعی راجع به رهن اولیه به مرتهن دوم نمی دهد و همین امر موجبات خیار عیب را برای مرتهن دوم فراهم می آورد. در مانحن فیه این عدم اطلاع مخالف اصول حقوقی نمی باشد چراکه در حالت کلی راهن برای انعقاد عقد دوم نیازی به اذن مرتهن اول نداشته و به موجب ماده منسوخه ۳۴ مکرر ق.ث. مرتهن اول به لحاظ اولویت مورد حمایت قانونگذار بوده و حتی می تواند از باب مسئولیت کیفری به جهت انعقاد معامله معارض راهن را تحت تعقیب قرار دهد.
پس از تحقق رهن، سلطۀ مالکانۀ راهن باقی می‌ماند و تنها محدود به حفظ حقوق مرتهن می‌شود (ماده ۷۹۳ق.م.) راهن می‌تواند از منافع ملک بهره مند شود و در آن تصرف کند و حتی برای دیون دیگر خود به رهن دهد. امکان رهن مکرر شاید در بادی نظر موجب شگفتی شود که چگونه مالی را که وثیقۀ طلب دیگری قرار گرفته و به قبض او داده شده است می‌توان دوباره به رهن داد. ولی این شگفتی با تأمل در هدف رهن و قبض مال از بین می‌رود.
هدف از رهن این است که طلبکار برای وصول حق خود وثیقۀ عینی پیدا کند و بتواند از راه فروش آن به طلب خود برسد. قبض نیز به منظور اطمینان یافتن طلبکار به تحقق همین هدف است و بیش از آن نباید حق مالکیت راهن را محدود سازد. بنابراین، اگر مدیون به حفظ حقوق طلبکار آن را وثیقۀ بدهی دیگر خود قرار دهد، جای هیچ شکایتی برای مرتهن باقی نمی‌ماند. زیرا، این گونه رهن‌ها در واقع وثیقه نهادن مازاد احتمالی مال است. هنگام وصول طلب، مرتهن نخستین بر دیگران حق تقدم دارد و از حاصل فروش مال ابتدا او طلب خود را بر می‌دارد، سپس اگر چیزی باقی ماند به بستانکاران دیگر می‌رسد. به ویژه، هرگاه بخش معین یا سهم مشاعی از مورد رهن باقی بماند یا استیفای نخستین طلب به فروش مال نینجامد، تردید در بقای رهن نسبت به باقیمانده روا نیست.^[۷۹]
تنها پرسشی که باقی می‌ماند این است که، آیا راهن حق دارد عین مرهون را بدون اذن مرتهن به قبض طلبکار جدید بدهد یا تسلیم مال و در نتیجه وقوع رهن موکول به اذن او است؟
پاسخ این پرسش بستگی به نوع مال و کیفیت قبض دارد که آیا زیان به مرتهن می‌رساند یا صدمه‌ای به حق او نمی‌زند؟ بی گمان، تسلیم مال مرهون به دیگری حق مرتهن را از بین نمی‌برد، زیرا این حق در برابر همه قابل استناد است و بر سایر حقوق رجحان دارد. ولی، همین اندازه که خطر تلف و پنهان کردن مورد رهن را افزایش دهد، باید از آن پرهیز کرد. پس، در جایی که مرتهن تنها اقرار به تصرف می‌کند و مورد رهن را در اختیار مالک قرار می‌دهد، جای هیچ نگرانی و اعتراضی نیست. همچنین، در موردی که قبض عرفی با ثبت در دفتر املاک صورت می‌پذیرد و به ویژه احتمال تلف یا پنهان کردن مال مورد رهن در صورت قبض مادی نیز نمی‌رود، اذن نخستین مرتهن برای رهن مکرر ضرورتی ندارد.
باید افزود که به طور معمول رهن مکرر در مورد املاک صورت می‌گیرد و به همین جهت لزوم اذن طلبکار نخست مانعی در راه انجام آن بوجود نمی‌آورد.
بر این اساس در مزایده (فروش) مال توقیفی که در رهن طلبکاران متعدد است، بایستی حقوق کلیۀ مرتهنین مدنظر قرار گیرد و ابتدا طلب ایشان از محل فروش پرداخت شود و هر آنچه باقی می‌ماند به عنوان محکومٌ به، به محکومٌ‌له داده شود. همچنین در جایی که مال به تصرف برنده مزایده (اعم از محکومٌ‌له یا شخص ثالث) داده می‌شود بایستی حقوق اشخاصی که مرتهن می‌باشند نیز لحاظ شده و متذکر شد که مرتهن بر مال مورد مزایده حق عینی دارد.
بند هشتم : رهن مضاف
«اگر راهن بعد از عقد رهن بدون اینکه وام جدید از مرتهن بگیرد مالی از اموال خود را به رهن همان مرتهن بدهد این رهن ثانی را رهن مضاف گویند و سند این رهن را سند متمم نامند.»^[۸۰]
رهن مضاف با رهن مکرر سه تفاوت عمده دارد :
اولاً : در رهن مکرر وام جدید (وام ثانی) گرفته می شود ولی در رهن مضاف وام جدید گرفته نمی شود.
ثانیاً : در رهن مضاعف مرتهن همان شخصی است که ابتدائاً مال نزد او سپرده شده است اما در رهن مکرر مرتهن دوم و یا سوم هم متصور است.
ثالثاً : در رهن مکرر مال مورد رهن همان مالی است که ابتدائاً به رهن گذاشته شده است اما در رهن مضاف مال دیگری به رهینه اول اضافه می گردد.
مبحث دوم : معاملات وثیقه ای
اکنون که عقد رهن را از جوانب گوناگون تعریف و بررسی نموده ایم جای دارد در این مبحث با توجه به عنوان فصل به تشریح و بحث در خصوص معاملات وثیقه ای بپردازیم. ابتدا لازم است تعریفی از وثیقه ارائه دهیم و انواع آن را شناسایی کنیم؛ سپس معاملات وثیقه ای و اقسام آن را بیان می کنیم.
گفتار اول : تعریف وثیقه
این گفتار اختصاص دارد به تعریف لغوی و اصطلاحی از وثیقه و جایگاه وثیقه را در حقوق ما بررسی می نماید. در دو بند این تعاریف به شرح ذیل ارائه می شود.
بند اول : تعریف لغوی
«وثیقه در لغت به معنی استوار و آنچه که به آن اعتماد شود و محکم کاری کردن را گویند.»^[۸۱] همچنین به معنای پیمان مؤکّد، حجّت، سند، سند تعهّد نیز به کار رفته است
بند دوم : تعریف اصطلاحی
در اصطلاح حقوقی وثیقه مالی است منقول یا غیرمنقول که وام گیرنده تحت یکی از صور قانونی از قبیل رهن و یا معامله با حق استرداد آن را نزد وام دهنده می گذارد و وام میستاند که اگر در موعد مقرر آن را پس ندهد وام گیرنده بتواند از محل فروش وثیقه و قیمت آن طلب خود را کلاً یا بعضاً وصول نماید. بودن وثیقه در تصرف وثیقه گیرنده شرط اساسی صحت وثیقه نیست یعنی ممکن است وثیقه تحقق پیدا کند و مال مورد وثیقه در اختیار مالک آن باشد.
صورت دیگر وثیقه، وثیقه حسن اجراء تعهد است؛ این نوع از وثیقه مالی است که برای تضمین حسن اجراء تعهد داده می شود. در این صورت دین بالفعل و محققی وجود ندارد این در حالی است که در بیع شرط یا رهن می بایست دین در حین عقد مستقر باشد. به عنوان مثال شخصی به استخدام سازمانی در می آید و ملکی از خود را به عنوان وثیقه حسن اجراء خدمت میدهد و سازمان را وکیل بلا عزل و وصی بعد الفوت قرار میدهد تا مثلا سه ماه بعد از ختم خدمت چنانچه در نتیجه فعالیت او در حین خدمت خسارتی متوجه سازمان شود؛ سازمان مذکور بتواند از محل فروش آن ملک طلب خود را بردارد. در این صورت دین بالفعل در حین استخدام وجود ندارد. دلیل صحت این قرارداد ماده ۱۰ ق.م. و ماده ۳۳ ق.ث. است و عنوان عام معامله با حق استرداد آن را فرا می گیرد و اجراء این سند وثیقه هم طبق ماده ۳۴ ق.ث خواهد بود.^[۸۲]
در حقوق ایران وثیقه دو جنبه دارد و هر یک آثار و تعاریف مربوط به خود را داراست. یک جنبه مربوط است به مفهوم حقوقی وثیقه، چراکه گفته می شود وثیقه مال است و حسب مورد همان معنای دین یا طلب را می رساند. لذا در مفهوم رهن آمده است؛ از این روی رهن عقدی است که به موجب آن مال مدیون وثیقه طلب قرار می گیرد و یا مشهور است که دارایی بدهکار وثیقه بدهی های او است. از سوی دیگر وثیقه معنای تضمین را نیز دربر دارد. در حقوق مدنی وثیقه شامل رهن و معاملات با حق استرداد، عقد ضمان و کفالت و حواله می گردد و از آنها به عنوان وثیقه های دین یاد می شود.
جنبه دیگر وثیقه مربوط است به مفهوم کیفری آن که به معنای قرارهای تأمینی به کار می رود. قرار وثیقه قراری است که به موجب آن صادر کننده قرار از متهم می خواهد که متعهد شود که هرگاه به صلاحدید مرجع قضایی الزام به حضور خواسته شود متهم حاضر گردد، و برای تضمین انجام این تعهدش وثیقه ای به مبلغ معین بسپارد. لزومی ندارد که وثیقه مذکور متعلق به خود متهم باشد و توسط او تودیع گردد بلکه حتی اگر شخص ثالثی نیز برای تضمین انجام تعهد متهم به حضور در مرجع قضایی، اقدام به وثیقه گذاری نماید، پذیرفتنی است. در بند ۴ ماده ۱۳۲ ق.آ.د.ک. این قرار را بدین شرح پیش بینی کرده است : «اخذ وثیقه اعم از وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی یا مال منقول یا غیر منقول.» این قرار مشتمل بر قرار اخذ وثیقه و قرار قبولی مورد وثیقه است و متهم به اختیار خود با توجه به میزان تعیین شده از سوی مرجع صادر کننده یکی از موارد مذکور در بند ۴ماده ۱۳۲را به وثیقه می گذارد و در غیر این صورت بازداشت می گردد.^[۸۳] در دو جنبه مذکور گرو نهادن مالی جهت تضمین و استیفای طرف دیگر از آن به جهت فروش مال و یا وسیله ای برای احضار متهم و حتی فروش مال به منظور پرداخت خسارات بزه دیده خصیصه مشترک وثیقه به شمار می آید. البته با این توضیح که وثیقه در امور کیفری در قالب یک قرار است و در امور حقوقی مصداقی از طلب در عقد رهن و یا معاملات؛ ولیکن حتی در قرارهای تأمینی که اختصاص به امور کیفری دارد چنانچه متهم به واسطه ارتکب جرم ملزم شود به استناد یکی از شقول مربوط به بند ۴ ماده ۱۳۲ ق.آد.ک. مالی را به عنوان وثیقه به مراجع صالح معرفی نماید و در شرایطی که در قانون مقرر شده است نوبت به فروش مال از طریق واحد اجرای ثبت برسد، این موضوع نیز مبتلابه موضوع پایان نامه حاضر است اما به دلیل جنبه کیفری آن صرفاً به همین اندازه در خصوص تشریح موضوع بسنده می نمائیم.
گفتار دوم : انواع وثیقه
وثیقه نیز مانند رهن دارای انواع مختلف است؛ ذیلاً به برخی از مواردی که دارای کاربرد و شهرت بیشتری هستند اشاره می نمائیم.
بند اول : وثیقه دینی
وثیقه دینی همان وثیقه ذمّه ای است و آن تعهدی است که در قالب وثیقه بر ذمه شخص تعلق می گیرد مانند وثیقه در عقد ضمان که ذمه ضامن وثیقه است و در برابر وثیقه عینی مانند رهن به کار می رود.
بند دوم : وثیقه عینی

• • • 1. 1. تعهد عاطفی و قابلیت یادگیری سازمانی

       

       

   

   

کافمن و سنگه (۱۹۹۳) در مطالعات خود نشان می‌دهند که بدون تعهد یادگیری در سازمان به وجود نمی‌آید و تحول به سمت یادگیری سازمانی هم صورت نمی‌گیرد. سازمان‌ها در عصر اطلاعات به دلیل الزامات رقابتی؛ جهانی‌تر، مشتری مدارتر، منعطف‌تر، یادگیرمحورتر و وابسته به کارتیمی هستند. این مطالبات با تمایل به تبدیل‌شدن به سازمان یادگیرنده نیازمند افرادی است که انرژی احساسی، عقلی و جسمی خود را برای موفقت سازمان ترکیب کرده و تعهد خود را بالاتر ببرند. تحقیقات نشان می‌دهند که کارکنان با تعهد بالاتر تلاش بیشتری برای رسیدن به اهداف سازمانی می‌کنند.

ازنظر رابینز (۲۰۰۲) تسهیم اطلاعات و فرهنگ اشتراک‌گذاری اطلاعات از قابلیت ­های یادگیری سازمانی به شمار می‌آیند.کانگر و کانگو ارتباطات مهمی پیدا کردند جهت تسهیم اطلاعات بر مأموریت سازمان که به ایجاد معنا و احساس واحد از هدف کمک می‌کند. بنابراین اشتراک اطلاعات با تعهد سازمانی مرتبط است. درحالی‌که الونسون^[۱۵۸](۲۰۰۱) بیان می‌کند که سازمان‌ها در به دست آوردن و تولید اطلاعات موفق خواهند بود درصورتی‌که آن‌ها تعهد سازمانی را بالا نگاه‌دارند. تامپسون و هرون^[۱۵۹] (۲۰۰۵) استدلال می‌کنند که تعهد بیشتر نسبت به سازمان باعث می‌شود کارکنان اطلاعات خود را با سازمان و کارکنان دیگر سهیم شوند و این امر منجر به یادگیری سازمانی خواهد شد (اتک و آرتورگات^[۱۶۰]،۲۰۱۰).
ازنظر دیک و متکالف^[۱۶۱](۲۰۰۱) تعهد سازمانی عامل اصلی و مهمی در دستیابی به اهداف سازمانی است و باعث می‌شود کارکنان به‌جای ایجاد مشکل به دنبال حل مسأله باشند. تعهد سازمانی فقط کمیت و کیفیت سطح موفقیت یک شغل معین را افزایش نمی‌دهد و تنها به کاهش غیبت و گردش شغلی کارکنان کمک نمی‌کند بلکه کارکنان را به سمت بسیاری از رفتارهای داوطلبانه که برای رسیدن به سطح بالای موفقیت سازمانی نیاز است هدایت می‌کند. به‌طور خلاصه؛ در افراد بدون تعهد یا با تعهد کم نسبت به سازمان بیشتر احتمال از زیر کار دررفتن، دیر به سرکار رفتن یا ترک کار کردن بیشتر است (آلن و می­یر،۲۰۰۱).
در فرایند بین‌المللی شدن شرکت، وقتی به واژه تعهد می­رسیم، متوجه می­شویم که شرکت‌ها به‌وسیله یادگیری از طریق تعهد تغییر می‌کنند و تصمیم می‌گیرند که به تقویت موقعیت خود در بازارهای خارجی بپردازند. تجربه ایجاد دانش شرکت درباره یک بازار، تصمیمات درباره سطح تعهد سازمانی و فعالیت‌هایی که به‌تبع آن صورت می‌گیرند را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ این امر منجر به ظهور سطح بعدی تعهد می‌شود و درنتیجه یادگیری سازمانی افزایش می‌یابد. بنابراین در فرایند بین‌المللی شدن، یادگیری بیشتر از طریق تعهد بالاتر سازمان ایجاد می‌گردد (فرناندز و آلِگره،۲۰۱۵).
در مدل چی چنگ^[۱۶۲] و همکاران(۲۰۱۰) رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی، تعهد سازمانی و قابلیت یادگیری سازمانی بررسی می‌شود. نتایج حاصل از این پژوهش رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی اثر مثبتی می‌گذارد. و هم­چنین رفتار شهروندی سازمانی می‌تواند به‌طور مثبتی تعهد سازمانی را تحت تأثیر قرار دهد. همان­طور که در شکل ۲-۱۵نشان داده‌شده است، تعهد عاطفی به‌عنوان یکی از ابعاد تعهد سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی اثرگذار است. یکی از نتایج این مطالعه این است که اگر تعهد مدیریت سازمان در سطح بالایی قرار داشته باشد کیفیت یادگیری سازمانی بهبود خواهد یافت.
تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که قابلیت یادگیری سازمانی قادر به پیش‌بینی تعهد سازمانی است. هم­چنین وجود رابطه بین قابلیت یادگیری سازمانی و تعهد سازمانی اثبات‌شده است. رابرتسون و همرسلی^[۱۶۳] (۲۰۰۰) در شرکت مشاوره متوجه شدند که سطوح بالای تعهد می‌تواند با نگرش مثبت به تسهیم دانش (یکی از زیر متغیرهای قابلیت یادگیری سازمانی است) مرتبط باشد. با توجه به این دیدگاه بین تعهد سازمانی و قابلیت یادگیری سازمانی ارتباط مثبتی وجود دارد.
تحقیقاتی از قبیل (استوری و بارنت^[۱۶۴]،۲۰۰۰؛ اسکاربورو کارتر^[۱۶۵]،۲۰۰۰) استدلال کردند که تعهد سازمانی تمایل کارگران را برای به اشتراک گذاشتن دانش تحت تأثیر قرار می‌دهد ( باتناگار^[۱۶۶]، ۲۰۰۷).
شکل۲-۱۵ مدل تأثیر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی بر یادگیری سازمانی(چی چنگ و همکاران،۲۰۱۰(
با توجه به مطالب ذکر­شده فرضیه زیر ارائه می­گردد:
فرضیه ۷: تعهد عاطفی تأثیر مثبتی بر قابلیت یادگیری سازمانی دارد.

• • • 1. 1. عملکرد نوآوری و عملکرد صادرات

       

       

   

   

در سیر تکاملی نظریه‌های اقتصادی، نزدیک به یک قرن است که نوآوری نیروی محرکه رشد و توسعه اقتصادی شناخته‌شده است. در سال‌های اخیر، با ظهور اقتصاد دانش‌محور، نوآوری نقش حیاتی‌تری را در تحول ساختارهای اقتصادی نسبت به گذشته پیداکرده است، به‌طوری‌که در برخی تحقیقات، از اقتصادهای پیشرفته امروزی به‌عنوان اقتصادهای مبتنی بر نوآوری نامبرده می‌شود. دراین‌ارتباط عنوان می‌شود که رقابت بین بنگاه‌ها و صنایع امروزه در مقایسه با گذشته بسیار تفاوت کرده است. در شرایط کنونی، بنگاه‌ها در تلاش هستند تا با دستیابی به مزیت‌های رقابتی زمینه را برای حضور و تثبیت خود در بازارها فراهم نمایند. درواقع، در اقتصاد مدرن، نوآوری برای ایجاد ارزش بیشتر، رشد و توسعه باثبات بسیار مهم است و فعالیت‌های نوآورانه‌ای که در سطوح کارآفرینان محلی و حتی ملی صورت می‌گیرد و به کاهش هزینه‌های تولید، ارائه محصول جدید، تثبیت کالا در بازار، یافتن بازارهای جدید و افزایش بهره‌وری واحدهای تولیدی منجر شده و به طبع آن‌قدرت رقابت‌پذیری بنگاه‌ها و صنایع را برای رقابت با سایر رقبا بالا می‌برد(شاه‌آبادی و صادقی،۱۳۹۱).
به‌طورکلی این امر پذیرفته‌شده است که عملکرد نوآوری یکی از عوامل مؤثر در ایجاد مزیت رقابتی بخصوص درزمینه صادرات می‌باشد (واکلین^[۱۶۷]، ۱۹۹۸؛ راپر و لاو^[۱۶۸]،۲۰۰۲). راجرز^[۱۶۹](۲۰۰۴) ادعا می‌کند که شرکت‌های نوآورانه به ورود به بازارهای خارجی به‌منظور افزایش حجم فروش تمایل نشان خواهند داد. علاوه بر این نوآوری به بازار هدف قدرت می‌بخشد و درنتیجه صادرات را تسهیل می‌کند. گولوکو والنتینی^[۱۷۰] (۲۰۱۱) اخیراً دریافته‌اند که پذیرش یک استراتژی نوآورانه توسط شرکت‌ها به‌طور مثبتی بر پذیرش یک استراتژی صادراتی اثر می­ گذارد (فرناندز و آلگره، ۲۰۱۵).
رابطه بین نوآوری و پیشرفت تکنولوژی با تجارت خارجی در مطالعات نظری و تجربی در سطح کلان بسیار موردتوجه بوده است. اغلب این مطالعات بر این نکته تأکید کرده ­اند که نوآوری و پیشرفت تکنولوژی، قدرت رقابت کشور یا صنعت را در بازارهای جهانی افزایش می‌دهد (استرلاچینی^[۱۷۱]،۲۰۰۱). مطالعات دیگری نیز نشان‌دهنده‌ی تأثیر مثبت نوآوری و تحقیق و توسعه در بنگاه بر قدرت رقابت بنگاه در بازارهای صادراتی است (پاپادوگونز^[۱۷۲] و همکاران،۲۰۰۷). نوآوری در بنگاه از دو طریق می ­تواند رقابت‌پذیری و احتمال ورود بنگاه به بازارهای صادراتی را افزایش دهد:

• کاهش هزینه‌های تولید که معمولاً در نوآوری‌های مربوط به فرایند تولید اتفاق می‌افتد.

• نوآوری از طریق ایجاد تنوع در محصولات امکان افزایش قدرت رقابت غیر قیمتی را برای بنگاه فراهم می‌آورد. به‌عبارت‌دیگر نوآوری به ارتقای کیفی محصولات می‌ انجامد و بنگاه را رقابت‌پذیرتر می‌کند. این اثر در نوآوری‌های مربوط به محصول بیشتر رخ می‌دهد (محمدزاده و سجودی،۱۳۹۰)

طبق نظر محمدزاده و سجودی (۱۳۹۰) در اغلب مطالعات تجربی، نوآوری بنگاه با بهره گرفتن از مخارج تحقیق و توسعه‌ی(R&D) آن اندازه‌گیری شده است. در برخی مطالعات نیز تعداد حق اختراع‌های به ثبت رسیده توسط بنگاه و تعداد محصولات جدید تولیدشده در بنگاه به‌عنوان شاخص نوآوری بنگاه در نظر گرفته‌شده است.