بهرامی و همکاران (۱۳۹۱)، منطق فازی و کلاسیک در آزمون سبک‌های شناختی را با رویکرد محیط­های باز و بسته مقایسه کردند براساس نمرات بدست آمده از آزمون گروهی شکل‌های نهفته شده ، ۹۰ نفر به صورت تصادفی در سه گروه ۳۰ نفری وابسته به زمینه، بیطرف و مستقل از زمینه قرار گرفتند. آزمون در دو شرایط محیطی باز و بسته اجرا گردید (یعنی در هر شرایط ۴۵ نفر). تکلیف شامل پرتاب دارت در هر یک از شرایط بود. در مرحله اکتساب شرکتکنندگان در ۵ بلوک ده کوششی تکلیف پرتاب دارت را انجام دادند. آزمون یادداری شامل یک بلوک ۱۰ کوششی بود که ۲۴ ساعت بعد از مرحله اکتساب انجام شد. اگرچه نتایج با رویکرد فازی از لحاظ آماری معنی­دار نبود اما نتایج با رویکرد کلاسیک تنها در شرایط محیطی بسته معنادار بود.
نامور (۱۳۹۱)، تاثیر سن و سبک­های شناختی بر اکتساب و یادداری دقت پرتاب دارت در گروه ­های سنی مختلف دانشگاه شهید چمران اهواز را بررسی کرد. جامعه آماری این تحقیق را گروه های سنی مختلف دانشگاه چمران در سال تحصیلی ۹۰-۹۱ تشکیل دادند (تعداد ۸۷۷۴). دامنه سنی مفروض در تحقیق ۲۰تا۶۰سال بود. در مجموع ۶۹ نفر بر اساس سبک­های شناختی در ۴ گروه سنی انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد سبک­های شناختی بر اکتساب و یادداری دقت پرتاب دارت تاثیر معناداری دارد. همچنین گروه ­های سنی نیز بر اکتساب و یادداری پرتاب دارت تاثیر معناداری دارند اما تعامل سبک­های شناختی و گروه ­های سنی بر اکتساب و یادداری تاثیر معناداری ندارد.
بهرامی و همکاران (۱۳۹۲)، دقت پرتاب دارت شرکت کنندگان مستقل از زمینه و وابسته به زمینه را در شرایط محیطی باز و بسته ارزیابی کردند. ۹۰ آزمودنی به طور تصادفی در سه گروه مستقل از زمینه، وابسته به زمینه و بی­طرف قرار گرفتند. شرکت­ کنندگان در ۶ بلوک ۱۰ کوششی تکلیف پرتاب دارت را در شرایط محیطی باز و بسته اجرا کردند. یک روز بعد آزمون یادداری اجرا شد. نتایج نشان داد شرکت­ کنندگان مستقل از زمینه نست به وابسته به زمینه و بی­طرف در مراحل اکتساب و یادداری به طور معناداری دقت بهتری داشتند.
پاکیده (۱۳۹۲)، تاثیر سبک­های شناختی و شرایط محیطی بر اکتساب و یادداری پاس دودستی بسکتبال دانشجویان پسر دانشگاه شهید چمران اهواز را بررسی کرد. ۳۰ نفر دانشجوی پسر (میانگین سنی: ۹۲/۲۰ سال) به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفری مستقل از زمینه و وابسته به زمینه تقسیم شدند. تکلیف داده شده به آزمودنی ها پاس دو دستی بسکتبال بود که در دو شرایط محیطی باز و بسته اجرا کردند. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که آزمودنی­های مستقل از زمینه در اکتساب و یادداری مهارت پاس دو دستی بسکتبال در هر دو شرایط محیطی باز و بسته از گروه وابسته به زمینه عملکرد بهتری نشان دادند.
۲-۸-۴- پیشینه پژوهش در زمینه سبک­های شناختی در خارج از ایران
لیو^[۹۷] (۲۰۰۳)، ارتباط بین استقلال و وابستگی به زمینه افراد، با گرایش به شرکت در ورزش­های با مهارت باز یا بسته را بررسی کرد. نتایج نشان داد که ورزشکارانی که ورزش­های با مهارت بسته را ترجیح داده بودند به طور قابل توجی استقلال بیشتری از زمینه داشتند، نسبت به افرادی که ورزش­های باز و میدانی را ترجیح داده بودند. به علاوه اگرچه همه افراد وابسته به زمینه به مهارت­ های باز گرایش داشتند با این حال کشتی­گیران به طور معنی داری از فوتبالیست­­ها که دریک محیط باز و ناپایدار درگیرند، درجه اسقلال بیشتری از زمینه داشتند. به عبارت دیگر فوتبالیست­ها نسبت به کشتی­گیران وابستگی بیشتری به زمینه داشتند.
گالیوت و همکاران^[۹۸] (۲۰۰۴)، رابطه بین تصویرسازی بینایی و جنبشی با سبک­های شناختی وابسته به زمینه و مستقل از زمینه و مهارت­ های حرکتی پیچیده را بررسی کردند. آزمون گروهی شکل­های نهفته در دو گروه از ورزشکاران (۱۰ نفر ژیمناست و ۱۰ نفر تنیس باز ) توزیع شد. نتایج نشان داد که ژیمناست­ها نسبت به بازیکنان تنیس استقلال بیشتری از زمینه داشتند و نسبت تصویرسازی بینایی به جنبشی الگوی مشابهی داشت. ولی بازیکنان تنیس وابستگی بیشتری به زمینه داشتند و تصویرسازی جنبشی آن­ها نسبت به تصویرسازی بینایی بالاتر بود.
لیو و همکاران (۲۰۰۷)، ارتباط بین سبک­های شناختی و فعالیت بدنی را در نوجوانان سفیدپوست و سیاه­پوست بررسی کرد. ۴۷ نوجوان سیاه­پوست و ۶۶ نوجوان سفیدپوست مدرسه راهنمایی در تحقیق شرکت کردند. نتایج نشان داد اگرچه ارتباط معنی داری بین متغیرها وجود نداشت اما نوجوانان سیاه پوست به طور قابل توجهی میزان شرکت در فعا­لیت­های بدنی کمتری نسبت به نوجوانان سفیدپوست گزارش کردند به علاوه وابستگی بیشتری به زمینه داشتند.
لیو و همکاران (۲۰۰۹)، استقلال/وابستگی به زمینه و سطح فعالیت بدنی در دانش ­آموزان مدارس متوسطه را بررسی کردند. ۱۳۸ دانش ­آموز (۷۲ دختر و۶۶ پسر) در ایالت متحده آمریکا در جمع آوری داده ­ها شرکت کردند. از این تعداد ۶۴ نفر مستقل از زمینه و ۴۶ نفر وابسته به زمینه مشخص شدند. این مطالعه تقابل سطح فعالیت بدنی و مشاکت در ورزش­های سازمان­یافته را با نوع سبک شناختی افراد نشان داد. نتایج نشان داد دانش ­آموزان وابسته به زمینه سطح بسیار پایین­تر فعالیت بدنی را داشتند وکمتر از دانش ­آموزان مستقل از زمینه در ورزش­های سازمان یافته مشارکت می­کردند.
یان (۲۰۱۰)، تاثیر سبک­های شناختی بر دقت و زمان واکنش را بررسی کرد. ۸۰ آزمودنی با بهره گرفتن از امتیازات حاصل از آزمون تصاویر پنهان شده آزمودنی­ها به سه گروه مستقل از زمینه، وابسته به زمینه و بی طرف تقسیم شدند. تکلیف زمان واکنش انتخابی بینایی و شنیداری برای هر سه گروه ارائه شد. نتایج، زمان واکنش آهسته­تر و دقت پایین­تر گروه وابسته به زمینه را نشان داد.

۲-۹-جمع­بندی
بررسی تحقیقات انجام شده در زمینه کانون توجه نشان داد با اینکه اکثر تحقیقات مزیت­های کانون توجه بیرونی را بر عملکرد و یادگیری مهارت­ های حرکتی اعلام کرده ­اند، با این حال شمار زیادی از پژوهش­ها نیز تفاوت معنی­داری بین اتخاذ کانون توجه بیرونی و درونی در یادگیری مهارت­ های مختلف ورزشی مثل ضربه گلف (بیلوک و همکاران، ۲۰۰۲)، دریبل فوتبال (بیلوک و همکاران، ۲۰۰۴)، اجرای مهارت گلف در افراد مبتدی (پرکینز، ۲۰۰۳)، پرتاب دارت (طهماسبی و همکاران، ۱۳۸۸)، ثبات فاز نسبی الگوهای هم فاز و غیر هم فاز (زارعیان و همکاران، ۱۳۸۸)، ولف (۲۰۰۸) در تکلیف تعادلی، حجازی دینان و همکاران (۱۳۹۰) در دقت و سینماتیک پرتاب دارت یافت نکرده اند.
حتی برخی محققان به اثر برتر کانون توجه درونی اشاره داشته اند. سلماسی (۱۳۸۸) در مهارت زوکی کاراته، و شجاعی (۱۳۹۰) در زمان واکنش برتری کانون توجه درونی را ملاحظه کردند کال وهمکاران (۲۰۱۴) نیز مزایای کانون توجهی را بر عملکرد نسبت به یادگیری قوی­تر می­دانند.
از سوی دیگر بنابر نظریه تمایز روانشناختی ویتکین (۱۹۷۶) مکانیسم­های دریافت و پردازش اطلاعات، متفاوت است از این رو متوجه خللی در حوزه تحقیقات مربوط به سبک­های شناختی می­شویم؛ بدین معنی که روش­ها و دستورالعمل­های مربوط به جهت­دهی کانون توجه متناسب با سبک­های شناختی فراگیرندگان درنظر گرفته نشده است بدین معنی که مشخص نشده راهبرد­ها و دستورالعمل­هایی که برای یادگیری این دو گروه بکار برده شده است، تمرکز توجه آن­ها را به سمت حرکات بدن یا الگوی حرکتی (کانون توجه درونی) سوق داده است یا به آن دسته از اطلاعاتی که کانون توجه یادگیرندگان را سمت اثرات حرکت در محیط مطوف کرده است. بنابراین در پژهش حاضر محقق سعی کرده است با طراحی طرح عاملی، حتی­الامکان موارد فوق (سبک شناختی و کانون توجه) را در طرح بگنجاند که در فصل بعد به­ طور مفصل در مورد روش و اجرای آن بحث شده است.
فصل سوم:
روش شناسی پژوهش
۳-۱- مقدمه
در این فصل روش پژوهش، جامعه آماری ، نمونه آماری، فرایند تحقیق، ابزار جمع آوری اطلاعات، محدودیت­های تحقیق، ملاحظات اخلاقی و در پایان روش­های آماری ارائه می­گردد.
۳-۲- روش پژوهش
پژوهش حاضر برحسب ماهیت موضوع ، از نوع نیمه تجربی بوده و طرح تحقیقی در قالب یک طرح عاملی ۲×۲ مشتمل بر چهار گروه تجربی طراحی شد.
۳-۳- جامعه پژوهش
جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر ساکن یکی از خوابگاه­های دانشگاه ارومیه به تعداد ۵۲۰ نفر بود.
۳-۴- نمونه پژوهش
از جامعه آماری مورد نظر ۱۱۲ نفر واجد شرایط به صورت داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند وآزمون گروهی تصاویر نهفته را پاسخ دادند. با توجه به امتیازات آزمون ۴۸ نفر به طور تصادفی در چهار گروه ۱۲ نفری همگن قرار گرفت.
۳-۵- فرایند تحقیق
بعد از انتخاب افراد واجد شرایط از طریق فرم اطلاعات شخصی، برای سنجش استقلال و وابستگی به زمینه، آزمون گروهی شکل­های نهفته بین نمونه­ها توزیع شد. بعد از محاسبه نمرات آزمون (۳۱ نفر وابسته به زمینه، ۳۳ نفر مستقل از زمینه و ۴۸ نفر بی­طرف) ، افراد با بهره گرفتن از روش همسان سازی ای.بی.بی.ای^[۹۹] به طور تصافی به ۴ گروه ۱۲نفری همگن (مستقل از زمینه با دستورالعمل کانون توجه درونی، مستقل از زمینه با دستورالعمل کانون توجه بیرونی، وابسته به زمینه با دستورالعمل کانون توجه درونی و وابسته به زمینه با دستورالعمل کانون توجه بیرونی) تقسیم شدند. تمام آزمودنی­ها در قالب یک جلسه آموزشی از سوی پژوهشگر به صورت مشترک و همسان درباره مهارت پرتاب دارت آموزش دیدند.
ابتدا اصول پایه جزئی از قبیل تعیین نقطه گرفتن تیر و نحوه امتیازدهی به شرکت­ کنندگان ارائه شد و به دنبال آن محقق الگوی ماهر پرتاب دارت را برای سه مرتبه به تمام شرکت­ کنندگان در هر گروه به طور مجزا نشان داد. هر کدام از شرکت­ کنندگان سه کوشش آزمایشی پرتاب دارت را انجام دادند؛ سپس بدون ارائه هیچ نوع دستورالعملی یک دسته کوشش ده­تایی به عنوان پیش آزمون به عمل آمد. هرچند در تحقیق حاضر گروه ­ها باتوجه به نمرات بدست آمده از آزمون تصاویر پنهان شده همسان شدند، اما جهت اطمینان از عدم اختلاف اولیه بین گروه­ ها از سطح مهارت، که موجب انحراف از نتایج تحقیق می­ شود، پیش­آزمون به عمل آمد. پس از اطمینان از همگن بودن گروه ­های آزمایشی چهار­گانه، آزمودنی­ها در قالب بخش دوم مرحله­ آموزش یعنی بخش آموزش اختصاصی به صورت جدا گانه پیرامون متغیر مستقل اعمال شده در گروه مربوطه آموزش دیدند.
در این مرحله به آزمودنی­های گروه ­های مجزای مستقل و وابسته که می­بایست از راهبرد تمرکز درونی استفاده کنند آموزش داده شد تا برخم کردن مچ دست به عقب، قرارگیری بازو در زاویه­ی تقریبی ۹۰ درجه و باز شدن همزمان انگشتان دست هنگام پرتاب تمرکز کنند. از آزمودنی­های دو گروه دیگر مستقل از زمینه و وابسته به زمینه که می­بایست از راهبرد تمرکز بیرونی استفاده کنند خواسته شد تا بر نوک پیکان دارت، تقارن پره­های آن و مسیر پرتابه تمرکز کنند (طهماسبی و همکاران، ۱۳۸۸).
شرکت­ کنندگان به مدت سه جلسه (ویلیام، ۲۰۱۴؛ ولف، هاب و پرینز، ۱۹۹۸) و هر جلسه پنج دسته کوشش ۶ تایی (برهانی و همکاران، ۱۳۹۱) را با دستورالعمل کانون توجهی مربوط به گروه خود تمرین کردند. بلافاصله پس از مرحله اکتساب همانند پیش آزمون (یک دسته کوشش ۱۰ تایی)، پس آزمون اجرا شد و سپس با فاصله ۴۸ ساعت بی­تمرینی و بدون ارائه هرگونه دستورالعملی آزمون یادداری و انتقال انجام شد. آزمون یادداری شامل یک دسته کوشش ده­تایی در شرایط مشابه پیش­آزمون، و آزمون انتقال با همین تعداد کوشش به این صورت که نیم متر به فاصله استاندارد دیوار تا محل ایستادن آزمودنی اضافه شد.
۳-۶- ابزار گردآوری اطلاعات
۳-۶-۱- فرم اطلاعات شخصی
توزیع این فرم برای انتخاب افرادی بود که هیچ تجربه­ای در مهارت پرتاب دارت نداشته باشند، راست دست باشند، دامنه سنی آنها بین ۲۶-۲۴ سال باشد، بیماری یا مصدومیت خاصی که عملکرد حرکتی آ­ن­ها را تحت تاثیر قرار دهد نداشته باشند و رضایت آزمودنی ها برای حضور در فرایند پژوهش به مدت دو هفته بود.
۳-۶-۲-آزمون گروهی تصاویر پنهان شده
برای سنجش استقلال و وابستگی به زمینه، آزمون گروهی تصاویر پنهان شده^[۱۰۰] که توسط ویتکین، التمن، راسکین و کارپ (۱۹۷۱) ارائه گردید، بین نمونه­ها توزیع شد. این آزمون از سه بخش تشکیل شده است و در مجموع آزمودنی در مدت زمان ۱۲ دقیقه به ۲۵ سوال پاسخ می­دهد. بخش اول شامل ۷ تصویر است که برای تمرین ارائه می­ شود و امتیازی به آن تعلق نمی­گیرد. نمره اصلی آزمون از دو بخش دیگر است؛ به این صورت که به هر سوال صحیح نمره ۱ تعلق می­گیرد؛ یعنی دامنه امتیاز آزمون صفر تا ۱۸ است. طبق راهنمای آزمون افراد با دامنه امتیاز صفر تا ۶ در گروه وابسته به زمینه، ۷تا۱۱ بی طرف و۱۲تا۱۸ در گروه مستقل از زمینه قرار گرفتند. روایی این آزمون به وسیله روش دو نیمه کردن ۸۲/۰ و با بهره گرفتن از بازآزمایی ۸۹/۰ توسط ویتکین و همکاران (۱۹۷۹) گزارش شده است. در ایران ضریب همسانی درونی این آزمون توسط موسوی به روش آلفای کرونباخ ۸۷/۰ بدست آمد (موسوی، ۱۳۷۷).
۳-۶-۳- صفحه دارت
در این پژوهش از صفحه پشتی دارت استفاده شد که از صفر تا ده امتیازگزاری شده است. به این صورت که دایره مرکزی ده امتیاز، دایره بعدی نه امتیاز و دایره های بعدی به ترتیب ۸-۷-۶-۵-۴-۳-۲و۱ امتیاز را به خود اختصاص می‌دهند همچنین برای پرتاب‌هایی که خارج از مناطق ده­گانه هدف فرود بیایند امتیاز صفر در نظر گرفته می شود.
۳-۷- محدودیت­های تحقیق
۳-۷-۱- محدودیت­های قابل کنترل

 

1. 1. سن: سن تمامی شرکت­ کنندگان ۲۴-۲۲ سال می­باشد.

 

1. 1. جنسیت: نمونه­های تحقیق دانشجویان دختر انتخاب شدند.

 

۳-۷-۲- محدودیت­های غیر قابل کنترل

 

1. 1. شرایط روانی آزمودنی­ها و میزان انگیزه آن­ها در جلسات تمرین

 

1. 1. متفاوت و متنوع بودن ویژگیهای بدنی و فیزیولوژیکی آزمودنی­ها

 

1. 1. عدم امکان کنترل بر فعالیت های فوق برنامه شرکت کنندگان

 

۳-۸- ملاحظات اخلاقی
این تحقیق هیچگونه خطر، رنج وآسیبی برای آزمودنی­ها در بر نداشت و کلیه آزمودنی­ها داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند.
۳-۹-روش­های آماری
تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ انجام شد. آمار توصیفی با بهره گرفتن از گرایش­های مرکزی مانند میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی، ابتدا برای اطمینان از توزیع طبیعی آزمودنی­ها در گروه­ ها از آزمون کلموگروف اسمیرنف (k-s) استفاده شد .همچنین جهت آزمون فرضیه ­ها از تحلیل واریانس دو طرفه و برای بررسی اثرهای اصلی ساده از آزمون تی مستقل با تصحیح بونفرونی استفاده شد.

جدول ۵-۴- میزان ساعات استفاده روزانه پاسخ دهندگان از اینترنت
نمودار ۵-۴- میزان ساعات استفاده روزانه پاسخ دهندگان از اینترنت
۵-۴- تحلیل استنباطی جامعه آماری :
به منظور بررسی هر یک از فرضهای مربوطه از آزمون T تک نمونه ­ای استفاده گردید و ازآنجایی که سطوح پاسخ هر یک از سوالات از خیلی زیاد به خیلی کم به ترتیب از ١ تا ۵ نمره­دهی شده است بنابراین سطح مورد انتظار یا مقدار آزمون برای آزمون فوق برابر ٣

می باشد (Value Test = 3) و از فاصله اطمینان ٩۵% و خطای قابل قبول ۵% استفاده شده است. در ارتباط با فرض آزمون T تک نمونه ­ای یعنی نرمال یا بهنجار بودن جامعه آماری ، قابل ذکر است که با توجه به اینکه پرسشنامه ­های جمع­آوری شده بیشتر از ٣٠ نمونه است ( همانطور که قبلا هم ذکر شد ۴۲۲ نمونه صحیح جمع­آوری گردید ) طبق قضیه حد مرکزی توزیع جامعه آماری ، توزیع نرمال است. در این آزمون در صورتی که مقدار
Sig. (2-tailed)کمتر از ٠۵.٠ باشد متغیر مورد بررسی با سطح مورد انتظار یا مقدار آزمون تفاوت معناداری دارد. در این حالت اگر میانگین متغیر مورد بررسی کمتر از عدد ٣ باشد یا اینکه اختلاف میانگین جدول منفی باشد یعنی متغیر مورد بررسی بطور قوی در جامعه آماری وجود دارد یا بعبارتی آزمون معنا دار است اما اگر میانگین عامل مورد بررسی بیشتر از عدد ٣ باشد یا اینکه اختلاف میانگین جدول عددی مثبت باشد یعنی متغیر مورد بررسی بطور ضعیف در جامعه آماری وجود دارد. در نهایت اگر توسط آزمون مذکور مشخص شود که رعایت نمودن این اصول تاثیر مورد انتظاری بررضایت مشتری داشته می­توان بیان نمود که استراتژی CRM شرکت موفق بوده و شرکت را در حفظ مشتریان و افزایش سهم بازار یاری می­رساند.
۵-۴-۱- فرضیه اول
بعد فیزیک وظاهری شرکت تاثیر مثبت و معنی داری در افزایش جذب مشتری دارد.

 

آماره تک نمونه ­ای
	تعداد	میانگین	انحراف استاندارد	میانگین خطای استاندارد
بعد فیریکی و ظاهر	۴۲۲	۲٫۴۳۶۰	.۶۹۴۰۱	.۰۳۳۷۸

 

 

One-Sample Test
	Test Value = 3
	Tآماره	درجه آزادی	Sig. (2-tailed)	اختلاف میانگین	فاصله اطمینان ٩۵% برای اختلاف میانگین
					کران پایین	کران بالا

۳۳۶

 

۷/۹۷

 

۰/۱۰۰

 

 

 

 

 

بی جواب

 

۸

 

۳/۲

 

 

 

 

 

 

 

جمع کل

 

۳۴۴

 

۰/۱۰۰

 

 

 

 

 

 

 

درجدول توزیع فراوانی فوق، ۱/۲۰درصدعضو باشگاه پژوهشگران جوان و۶/۷۷درصدعضونبوده اند۳/۲درصدهم به این پرسش پاسخی نداده اند.
جدول۴-۴۸:توصیف فراوانی افراد برحسب استفاده از راه حل های خود جهت دستیابی پاسخ به سوالات
درجدول ۴-۴۸ تعداد کسانی که به سوال پرسشنامه پاسخ داده اند ۳۴۲نفر وکسانی هم که پاسخ نداده اند ۲نفر بوده اند. ازآن جایی که برای توصیف داده ها هنگام ورود به نرم افزارSPSS ،به کسانی که جواب بله داده اند کد۱ وبه کسانی که جواب خیر داده اند کد۲ داده ایم ، ازشاخص گرایش مرکزی ؛ مد ، متوجه می شویم که بیشتر پاسخ ها بله بوده است.

جدول۴-۴۹: توزیع فراوانی افرادبرحسب استفاده ازراه حل های خود جهت دستیابی پاسخ به سوالات
درجدول ۴-۴۹درصفحه ی بعد،۵/۸۰درصدافراد ازراه حل های خودجهت دستیابی پاسخ به سوالات خوداستفاده می نموده اندو۹/۱۸درصدنیزازراه حلهای خوداستفاده نمی کنند.۶/۰درصدنیزبه این پرسش پاسخ نداده اند
جدول۴-۵۰:توصیف فراوانی افراد برحسب استفاده از نظرمشاورین تحقیقاتی
درجدول (۴-۵۰) تعداد کسانی که به سوال پرسشنامه پاسخ داده اند ۳۴۰نفر وکسانی هم که پاسخ نداده اند ۴نفر بوده اند. ازآن جایی که برای توصیف داده ها هنگام ورود به نرم افزارSPSS ،به کسانی که جواب بله داده اند کد۱ وبه کسانی که جواب خیر داده اند کد۲ داده ایم ، ازشاخص گرایش مرکزی ؛ مد ، متوجه می شویم که بیشتر پاسخ ها خیر بوده است.
جدول۴-۵۱: توزیع فراوانی افرادبرحسب استفاده ازنظرمشاورین تحقیقاتی
در جدول۴-۵۱ میزان استفاده ازنظرمشاورین تحقیقاتی۳/۴۵درصدجواب بله بوده است و۵/۵۳درصدجواب خیربوده است،همچنین ۲/۱درصدازپاسخگویان به این پرسش جواب نداده اند.
جدول۴-۵۲ :توصیف فراوانی افراد برحسب علاقه به تحصیل
درجدول (۴-۵۲) درصفحه ی بعد ازآن جایی که برای توصیف داده ها هنگام ورود به نرم افزارSPSS ،به علاقه ی کم کد۱ وبه علاقه ی متوسط کد۲ و به علاقه ی زیادکد ۳داده ایم چون متغیر ماترتیبی است ،ازشاخص گرایش مرکزی ؛ مدومیانه واز شاخص پراکندگی چارک استفاده نموده ایم . با توجه به مد متوجه می شویم که بیشتر پاسخ گویان علاقه کمی به تحصیل داشته اند.
جدول۴-۵۳ :توزیع فراوانی افراد برحسب علاقه به تحصیل

 

 

علاقه به تحصیل

 

گروه

 

فراوانی

 

درصد

 

درصدمعتبر

 

درصد تجمعی

 

 

 

کم

 

۱

 

۱۸۰

 

۳/۵۲

 

۴/۶۷

 

۴/۶۷

 

 

 

متوسط

 

۲

 

۷۶

 

۱/۲۲

در بعضی گونه های گیاهی، پاسخ ریخت زایی به شدت زیر تأثیر سن و مراحل فیزیولوژیک گیاه مادری قرار می گیرد. نشان داده شده است که وجود ABA در محیط کشت حساسیت رویان زایی را با سن ریزنمونه کاهش می دهد (Nishiwaki et al, 2000).
تیمارها و مدت زمانی که مواد گیاهی در برابر تنظیم کننده های رشد قرار می گیرند در پاسخ ریخت زایی مشاهده شده مؤثر است (Victor et al, 1999). مکان برگ ها روی گیاه دارای اهمیت است. در پژوهشی که توسط آلتورست و همکاران (Altvorst et al, 1992) صورت گرفت جوان ترین برگ ها زیر مریستم انتهایی بهترین درصد باززایی را داشتند.
فیشر و همکاران (Fisher et al, 1992) بیان داشتند که شرایط کاشت بیش از ظرفیت ریخت زایی^[۳۲] قسمت های گلبرگ بر باززایی شاخساره اهمیت دارد. آن ها همچنین بیان کردند که کارایی بالای باززایی و انگیزش سریع شاخساره به هوادهی مناسب و تماس بهتر ریزنمونه با محیط مایع بستگی دارد.
نانتاسواستری و همکاران (Nontaswatsri et al, 2002) پیشنهاد کردند که گره بالایی نسبت به گره پایین تر توانایی باززایی شاخساره بیشتری دارد. آن ها همچنین بیان داشتند که در ریزنمونه های برگ و تک گره سرآغازه های شاخساره^[۳۳] از ناحیه انتقالی بین پایه برگ و ساقه باززایی شدند.

۲-۱-۴- مسیرهای رویان زایی بدنی

به طور معمول رویان زایی بدنی از دو مسیر متفاوت صورت می گیرد. در رویان زایی مستقیم از تشکیل پینه دوری می شود، اما رویان زایی غیرمستقیم همراه با تشکیل پینه است (Chawla, 2000 ؛ Chen and Chang, 2004). رویان زایی مستقیم برای افزایش انبوه مناسب تر است زیرا گوناگونی ژنتیکی آن در مقایسه با رویان زایی غیرمستقیم که بیشتر نقص در تعداد کرموزوم در طول کشت را نشان می دهد، محدودتر می باشد (Chawla, 2000؛ Tanaka et al, 2000).

آپارنا و کوتاری (Pareek and Kothari, 2003) انگیزش مستقیم رویان های بدنی را روی محیط کشت MS مایع دارای ۱ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D گزارش کردند.

۲-۲- انتقال ژن توسط اگروباکتریوم

مهندسی ژنتیک یک روش نوید بخش برای بهبود ژنتیکی گل میخک می باشد، زیرا بهبود آن با بهنژادی سنتی به میزان قابل توجهی با محدودیت مواجه است. امروزهA. tumefaciens به عنوان مؤثرترین مهندس ژنتیک گیاهی در طبیعت مطرح شده است (Chawla, 2000).
جنس Agrobacterium به عنوان ناقل ژن برای یاخته های گیاهی به خوبی شناخته شده است. اگروباکتریوم ها باکتری های میله ای، گرم منفی و متعلق به تیره Rhizobiaceae می باشند. دسته بندی آن ها بر اساس ویژگی های بیماری زایی به شرح ذیل می باشد:
الف- Agrobacterium tumefaciens: عامل بیماری گال طوقه
ب- A. rhizogenes: عامل بیماری ریشه مویی
ج- A. radiobacter : سویه غیر بیماری زا

۲-۲-۱- اساس ایجاد گال و پلاسمید Ti

اسمیت و تانسند (Smith and Townsend, 1907) نشان دادند که عامل ایجاد سرطان های گال طوقه، یک باکتری است. آزمایش های براون و همکاران (Braun and Stonier, 1958) نشان داد که برای حفظ گال، نیازی به حضور مداوم باکتری های زنده نیست. در طول فرایند انتقال یک قطعه ویژه از پلاسمید باکتری به نام T-DNA (DNA منتقل شونده) که می تواند حاوی یک ژن نشانگر گزینشگر^[۳۴]، ژن های گزارشگر^[۳۵] و یا ژن های مطلوب دیگر باشد به داخل ژنوم هسته ای سلول های میزبان انتقال می یابد. اولین بار زانن و همکاران (Zaenene et al, 1974) بیان داشتند که سویه های بیماری زای A. tumefaciens پلاسمیدهای بزرگی را در خود جای داده اند و ویژگی بیماری زایی در پلاسمید وجود دارد.
وقتی که پلاسمید را از باکتری حذف می نمایند، بیماری زایی نیز به دنبال آن حذف می شود. پلاسمید بزرگ موجود در این باکتری را پلاسمید گال زا^[۳۶] می نامند، که توانایی بیماری زایی را به باکتری ناقل می بخشد (Chawla, 2000). وجه مشخص بیماری گال طوقه که توسط این باکتری ایجاد می شود، افزایش نامحدود یاخته های گیاهی (شکل گیری گال) است. بافت گال ای گال طوقه که به طور طبیعی تراریخت شده است، از توانایی رشد خود به خودی روی محیط کشت های مصنوعی فاقد هورمون های اکسین و سیتوکینین برخوردار بوده و از این نظر با بافت های ناتراریخت تفاوت دارد (Chawla, 2000).

۲-۲-۲- انتقال T- DNA

انتقال T- DNA با ورود باکتری ها به یک زخم گیاهی شروع می شود. ایجاد زخم، دست کم در ناحیه ای از گیاه، یک رویداد ضروری برای فرایند انتقال است و ممکن است تا حدی برای ساخته شدن ترکیبات توسط گیاه که بیان ژن های Virرا تحریک می نماید مورد نیاز باشد (Dai et al, 2001). دوتا از فعال ترین این مواد استوسیرینگون^[۳۷] و بتاهیدروکسی استوسیرینگون ^[۳۸] می باشند. در اثر زخم شدن بافت گیاهی انگیزاننده های فنولی ترشح شده که سبب فعال شدن ژن های Vir گردیده و این ژن ها سبب انتقال T-DNA به درون ژنوم گیاه میزبان می شوند. به طور کلی انتقال ژن ها توسط اگروباکتریوم در مقایسه با روش های انتقال مستقیم (مانند فن بمباران ذره ای^[۳۹]) دارای برتری های زیر می باشد:
الف- این روش یک ابزار طبیعی برای انتقال است.
ب- این باکتری از توانایی آلوده سازی یاخته ها، بافت ها و اندام های گیاهی سالم برخوردار بوده و بر این اساس باززایی گیاهان تراریخت با سرعت بیشتری صورت می گیرد.
ج- اگروباکتریوم قادر است قطعه های بزرگ DNA را با کارایی زیاد و بدون باز ترکیبی های قابل توجه به گیاه انتقال دهد.
د- الحاق T- DNA یک فرایند به نسبت دقیق است.
ه- پایداری ژن های منتقل شده عالی است.
و- انجام آن ساده و اقتصادی است.
ز- تولید گیاهان تراریخت با باروری بهتر.
ح- ایجاد تعداد نسخه کمتر از ژن منتقل شده به درون کروموزوم های گیاه (Chawla, 2000؛ Arencibia et al, 1998؛ Dai et al, 2001).
به هر حال، کارآیی پایین تراریزشی و نبود سازگاری با گیاهان تک لپه ای مهم ترین عیب انتقال توسط اگروباکتریوم می باشد (Dai et al, 2001).

۲-۲-۳- عوامل مؤثر بر انتقال توسط اگروباکتریوم

انتقال کارا با این باکتری به چندین عامل از جمله نژادگان گیاه، نوع ریزنمونه، سن ریزنمونه، فنون کاربردی، روش های باززایی گیاه و … ، بستگی دارد (Gelvin, 2003).

۲-۲-۳-۱- نژادگان (ژنوتیپ)

لو و همکاران (Lu et al, 1991) بیان داشتند که سیستم تراریزشی استفاده شده برای رقم’ White Sim ‘ می تواند برای ارقام ’Crowly Sim و ’ Red Sim ‘ استفاده شود. آن ها بیان نمودند که اختلاف معنی داری در فراوانی انتقال در این ۳ رقم وجود ندارد.

۲-۲-۳-۱-۱- ریزنمونه های شروع کننده

به طور معمول، ‌انتقال توسط اگروباکتریوم با بهره گرفتن از ریزنمونه های متفاوتی صورت می گیرد. برگ ها و گلبرگ ها (Lim et al, 2005)، بذرها و گرده ها (Li et al, 2004)، میانگره های شاخساره و نوک شاخساره (Lu et al, 1991)، لپه ها و پینه های رویان زا ( et al, 1995 Firoozabadi) به عنوان ریزنمونه برای تراریزشی با این باکتری استفاده می شوند. تراریزش میخک پیش تر با بهره گرفتن از ریزنمونه های ساقه گزارش شده بود (Lu et al, 1991). فیروزآبادی و همکاران (Firoozabadi et al, ۱۹۹۵)، با ارزیابی ریزنمونه های مختلف رقم
’Improved White Sim‘ بیان داشتند که ریزنمونه های برگ شاخساره های رشد یافته در شرایط کشت بافتی بهترین نمونه برای تراریزشی میخک می باشند. روش تراریزشی با بهره گرفتن از پایه برگ دارای چندین ویژگی کلیدی به شرح زیر است:‌
الف- منبع ریزنمونه در میزان زیاد و در فضای کوچک در تمام طول سال به آسانی موجود است.
ب- گیاهان میخک کامل تراریخت تولید می شود و مشکل بافت ناهمسانی وجود ندارد.
ج- کارایی تراریزشی بالا می باشد.
د- فراوانی تغییرات ریخت شناسی به وسیله این روش کاهش می یابد.
ه- روش پایه برگ به نظر می رسد مستقل از رقم است.
و- این روش به نیروی کار زیادی نیاز ندارد؛ در یک آزمایش هزاران ریزنمونه می تواند تلقیح شود و صدها گیاه تراریخت به راحتی تولید می شوند.
ز- هیچ ژن گزارشگری برای تایید گیاهان تراریخت نیاز نیست چرا که با کلروسولفورون هیچ گیاه گریخته ای مشاهده نمی شود.
ح- کلروسولفورون نسبت به G418 ماده گزینشی خیلی بهتری بود؛ و هر دوی آن ها به کانامیسین برتری داشتند (Firoozabadi et al, ۱۹۹۵).
آرچنا و کوتاری (Archena and kothari, 2002) بیان داشتند که ریزنمونه های برگ اهداف مناسبی برای تشکیل شاخساره نابجا و انتقال ژن توسط اگروباکتریوم محسوب می شوند. در پژوهشی تلاش برای باززایی گیاهان تراریخت به وسیله آلودگی قسمت های گل و ساقه با A. tumefaciens و A. rhizogenes موفق نبود، بنابراین در این پژوهش از پایه های برگ استفاده شد.
آلتورست و همکاران (Altvorst et al, 1994) از ریزنمونه های برگ و گلبرگ به عنوان مواد شروع کننده برای آزمایش تراریزشی استفاده نمودند. آن ها بیان داشتند که ریزنمونه های گلبرگ مواد شروع کننده مناسبی برای تراریزشی میخک نیستند و جوان ترین برگ ها بیشترین حساسیت را برای آلودگی با A. tumefaciens دارند. آن ها حاوی یاخته های تمایز نیافته با نرخ بالای تقسیم می باشند. این یاخته ها به طور کلی در پایه برگ ها وجود دارند.
آلتورست و همکاران (Altvorst et al, 1994)، نتیجه گرفتند که شاخساره های تراریخت به دست آمده از ریزنمونه های گلبرگ پرآب^[۴۰] بوده، دارای رشد آهسته می باشند و همچنین تولید تعداد شاخساره جانبی محدودی نمودند. از گیاهان تراریخت تولید شده تنها یک گیاه به گلخانه انتقال یافت و زنده ماند. به هر حال رشد این گیاهان متوقف شده و تولید گل های دارای بلوغ زودرس نمودند. آن ها همچنین بیان داشتند که با وجود توانایی ریزنمونه های گلبرگ برای به دست آوردن گیاهان تراریخت پس از آلودگی با A. tumefaciens ، آن ها برای تراریختی و انتقال ژن به سبب پرآبی و گلدهی پیش از بلوغ مناسب نیستند. در عوض ریزنمونه های برگ دارای کارآیی بیشتری برای تراریزشی با باکتری و تولید گیاهان سالم و قابل انتقال به گلخانه می باشند (Altvorst et al, 1994).

۲-۲-۳-۱-۲- سویه باکتری

یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر فراوانی انتقال توسط اگروباکتریوم سویه باکتری می باشد. نادولسکا و ارزیک (Nadolska and Orczyk, 2000) بیماری زایی ۴ سویه Agrobacterium یعنی LBA4404، C58C1 ، EHA105 و EHA101 را مورد مقایسه قرار داده و بیان نمودند که کارایی تراریزشی در بالاترین حالت (۲/۸ گیاه تراریخت به ازای ۱۰۰ ریزنمونه) زمانی که از سویه بیش از حد بیماری زای EHA105 استفاده شود، می باشد.
آن ها همچنین خاطر نشان نمودند که سویه های EHA 101 و EHA 105 کارایی بیشتری نسبت به سویه LBA 4404 برای انتقال به یاخته گیاهی دارند (Nadolska and Orczyk, ۲۰۰۰). زیرا دو سویه ذکر شده از سویه بیش از حد بیماری زای وحشی A 281 (Hood et al, 1993)، به دست آمده اند در صورتی که سویه LBA 4404 از سویه کمتر بیماری زای Ach5 به دست آمده است (Hoekema et al, 1983).

استراتژی در گیر کردن دیگران در تصمیم گیری
یکی از اشتباهات مدیران جدید این است که می پندارند خودشان باید برای حل مساله تصمیم گیری کنند . مدیران عملاً تصمیم گیری را به یکی یا همه شیوه های ذیل انجام می دهند :

تصمیمات فردی ، تصمیمات مشورتی و تصمیمات گروهی
مدیران کار آمد می دانند که چه زمانی و چگونه از هر یک از این شیوه استفاده کنند . البته هدف اصلی همواره ، اتخاذ یک تصمیم عالی است یعنی تصمیمی که با کیفیت بالا و در زمانی مناسب صورت گیرد. و برای کسانی که به حمایتشان در اجرای تصمیم نیاز است قابل پذیرش و درک باشد. (شرمرهورن و دیگران ، ص ۲۷۷-۲۶۶-۱۳۸۰ )
مدیریت در قرن ۲۱ جایگاه خاصی برای دو سیاست کلان قائل است :
الف – استراتژی رقابت ب- کاهش هزینه ها ، که خود یک سیاست رقابت صادراتی می باشد برای لحاظ کردن این دو استراتژی به کار بردن سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر فن آوریهای اطلاعات و ارتباطات ضروری می نماید .
مدیران امروز ، با انبوهی اطلاعات روبرو هستند . اطلاعاتی که به عنوان داده های سیستم بایستی پردازش گردیده و قابل فهم و تمیز و نگهداری و بازیابی گردد . از طرف دیگر سیستم های مدیریت و ابزار های کنترل در طول زمان تغییرات زیادی پیدا کرده اند این تغییرات را می توان در چهار زمینه کلی عنوان کرد :

 

1. 1. کنترل سنتی ۲- کنترل کاریزماتیک ۳- کنترل بروکرتیک ۴- کنترل اینفور ماتیک

 

در ساختار های سنتی فئودالی ، کنترل از طریق سنت ، ادراک و اعمال می شد . مقامات کنترلی به طور سنتی موروثی به نسلهای بعد منتقل می گردید و جامعه نیز این نوع ساختار کنترلی را چون سنت بود می پذیرفت و بدان گردن می نهاد . در وضعیت کاریزماتیک ، کنترل از طریق رابطه بین رهبر یپروان اعمال می گردید .در این حالت ، رهبران کاریزما ، شیوه عمل را انتخاب می کردند و پیروان نیز از آنها تبعیت می کردند زیرآنها را قبول داشتند . در بروکراسی ، کنترل در ساختار سازمانی تعبیه می شد . ساختاری که بر قانون و مقررات استوار بود و جنبه غیر شخصی داشت و تبعیت از آن الزامی بود .
در اینفوکرسی ، کنترل از طریق نرم افزار ها اعمال می شود . مجموعه دانشها و آگاهیهای تخصصی ، بسیار رشد کرده است و اینفوکراسی می تواند هر نوع اطلاعاتی را از طریق شبکه های الکترونیکی بدست آورد . از سیستم های خبره ، استفاده کند و به تمامی دانشهای تخصصی و حرفه ای مجهز شود (زاهدی ، ص ۱۲۳ : ۱۳۸۰ ).
عملاً کار مدیر سیستم اطلاعات مدیریت ارائه گزارشات روز آمد و اطلاعات مفید به مدیر شرکت یا موسسه برای برنامه ریزی های آینده و تصمیم گیری می باشد این مدیر برای گرد آوری داده ها و پردازش آنها نیازمند سیستم های اطلاعاتی و رایانه ای و حتی سیستم های خبره می باشد پس مدیریت سیستم هم باید دید مدیریتی و سیستمی داشته و از امکانات سیستم های اطلاعاتی و فن آوری اطلاعات استفاده کند که لازمه این استفاده ، داشتن سواد رایانه ای و سواد اطلاعاتی می باشد . ( کرافت و بویس ، ص ۱۴۴ ، ۱۳۸ : ۱۹۹۱ )

۲ – ۴ آغاز بکار گیری فناوری های اداری

در نخستین سالهای اختراع رایانه متخصصان توجه چندانی به نیاز های اطلاعاتی مدیران نداشته از رایانه ها فقط جهت پردازش داده ها در امور حسابداری استفاده می شد . در طول این دوره که تا اواسط دهه ۶۰ میلادی به طول انجامید بیشترین تاکید بر قدرت محاسباتی و پردازش رایانه بود . در حال حاضر به این نوع کاربرد رایانه پردازش داده ها ، گفته می شود و باید توجه داشت که سیستم های پردازش داده های مقداری اطلاعات نیز تولید می کنند .
در اوائل دهه ۱۹۶۰ و پس از اختراع انوع رایانه های جدید که با هزینه کمتر اطلاعات بیشتری را پردازش می کردند روش های جدید تری برای معرفی تجهیزات جدید ترویج داده شده ؛
یعنی سیستم های اطلاعاتی مدیریت . پس از گذشت یک دهه و به دلیل به وجود آمدن نیازهای اطلاعاتی جدید ، سیستم اطلاعاتی جدید به نام سیستم پشتیبانی تصمیم گیری یا دی . اس . اس به وجود آمد. پس از تکمیل سیستم پشتیبانی تصمیم گیری با توجه به پیشرفت های حاصله در تجهیزات رایانه ای ، موضوع افزایش بهره وری و کارایی دفاتر مدیران و تسهیل ارتباطات بین مدیر و کارکنان از طریق به کار گیری تجهیزات رایانه ای الکترونیک مطرح گردید و در سال ۱۹۸۰ سیستم های اتوماسیون اداری طراحی گردیدند .
اما در واقع اتوماسیون اداری در سال ۱۹۶۴ وقتی که IBM محصول جدید خود ، یعنی نور مغناطیسی / ماشین تایپ سلکتوری ( MT/ST ) را معرفی کرد شروع شد .، ماشین تایپی که می توانست به صورت اتوماتیک از روی حروف ضبط شده بر روی نوار مغناطیسی تایپ کند . این عملیات تایپ اتوماتیک خیلی زود به سیستم های کوچک در ریز پردازنده ها تبدیل شد . و تکاملهای بعدی در این زمینه ایجاد شد . و نیاز واقعی به تکامل این بود که طی دهه ۱۹۷۰ کارایی کارخانه ها ۹۰-۸۵ در صد افزایش یافت . در حالی که کارایی دفتری تنها ۴ در صد افزایش داشت ، پس بایستی سیستم هایی به وجود می آمدند که موجب افزایش بهره وری و کارایی دفاتر هم می شدند .
موسساتی که به سیستمهای اطلاعات مدیریت اولیه مبادرت نمودند . چیز هایی دیگری فرا گرفتند مشخص شد مانع عمده مدیران هستند . مدیران به عنوان یک گروه در مورد کامپیوتر اطلاعی نداشتند . آنان از کار های خود آگاه بودند و می دانستند که چگونه مسائل را حل کنند . لکن به اندازه کافی در مورد نقش اطلاعات در حل مسائل تامل نکرده بود . در نتیجه برای مدیران بیان اینکه دقیقاً از سیستمهای اطلاعات مدیریت چه می خواهند دشوار بود . این وضعیت برای متخصصین اطلاعات غیر قابل تحمل بود . زیرا که دانسته های آنان از مدیریت کم بود . آنان نمی دانستند چه سوالاتی را پرسش نمایند . در طی زمان مدیران درباره کامپیوتر و در مورد فرایند های مورد اجرا در حل مسائل تجربه آموختند عاقبت جایگاه سیستم اطلاعات مدیریت به عنوان یک زمینه عمده استفاده از کامپیوتر مستحکم شد .
سیر تکامل فناوری اداری
سیر تکامل فناوری اداری شامل دوره های فناوری اداری ، فناوری رایانه و فناوری ازتباطات است . در دوره اول کار فرمایان در تلاش بودند تا محیطی را به وجود آوردند که جدا از مسئله کارخانه ی و در معنای عام محیط تولید ، کلیه امور اداری ، پرسنلی و تجارتی در آن صورت گیرد ، از مهمترین شاخصهای این دوره انجام مطالعاتی در مورد جایابی و فضا سازی برای محیطهای اداری بود . ( دهه ۲۰ به بعد ) در حقیقت در این دوره سعی در جدا ساختن فعالیتهای اداری از فعالیتهای تولیدی بود و در نهایت واحد های ستادی از لحاظ مکانی از واحد های اجرایی جدا گردیدند . تفکر این دوره این چنین بود که محیطی با شرایط بهتر برای انجام امور اداری که در آن زمان ، بیشتر امور محاسباتی نظیر حسابداری ، حقوق و دستمزد و مالی بود ، فراهم گردد .
دوره دوم ؛ یعنی فناوری رایانه
در این دوره با ورود رایانه های کوچک که از سرعت و دقت بالایی بهره مند بودند ، مدیران تصمیم گرفتند که با بهره گرفتن از این وسایل و سرمایه گذاری در رایانه ی کردن سازمان خود از سرعت و دقت رایانه در کاهش زمان کار و حذف اشتباهات انسانی استفاده کرده و پیامد این حرکت به وجود آمده این بود که کاربران را برای انجام امور روزمره شان به خوبی یاری کرد .
دوره سوم ؛ یعنی فناوری ارتباطات
با گسترش روز افزون و همه جانبه علوم و فناوری رایانه و استفاده از وسایل جانبی آن و یکپارچه شدن و ادغام هر یک از این سیستم ها در یکدیگر در حقیقت امروزه سیستم های اداری سیستم های جهانی هستند که وظیفه اصلی شان ایجاد ارتباط و بهبود ارتباطات هستند . نوعاً ارتباطات از لحاظ اطلاعاتی تجاری از اهمیت بسزایی بر خوردار است . از مشخصات دیگر این دوره که الان در آن به سر می بریم ، این است که سازمانها و شرکتها به ارزش واقعی اطلاعات به هنگام و یا کیفیت پی برده اند و در بازار های پیچیده امروزی نبود ارتباط با منابع اطلاعاتی به معنای از دور خارج شدن سازمان است . به دست آوردن ارتباطات درست و با کیفیت و مربوط به معنی هماهنگی و سازگار بودن سازمان با محیط و جوابگو بودن نسبت به تغییرات است . تعریف اتوماسیون اداری : بسیاری عقیده دارند که سیستم و چارچوبی به نام اتوماسیون اداری وجود ندارد ، بلکه ترکیبی از وسایل و تجهیزات گوناگون برای تسهیل در امور مرتبط با فعالیتهای اداری را اتوماسیون اداری می نامند .
اما از دهه ۱۹۶۰ که جنبه های بیشتری از کاربرد ها و فعالیتهای اداری و بازرگانی گسترش یافت . وجود یک سیستم یکپارچه اداری ، مناسب که حجم عظیم اطلاعات ، مکاتبات ، مراسلات را در بر گیرد به وضوح احساس شد که با نامهای مختلفی همچون سیستم های اداری ، سیستم های اطلاعاتی اداری ، سیستم های کاربر نهایی و سیستم های محاسباتی کاربر نهایی نامیده شده است . ولی عمومی ترین و بالاترین درجه از اتوماسیون سیستم های اداری به نام اتوماسیون اداری نامیده می شود .
نقش استراتژیک اطلاعات
اکثریت رهبران سازمانها اطمینان یافته اند که مدیریت اطلاعات ، مهمترین عامل موثر در عملکرد سازمانی و برتری رقابتی است . اکنون بیش از پیش روشن شده است که اهمیت محوری اطلاعات از آنجاست که کنترل آن به دست مدیران اطلاعات سپرده شود . تصمیم گیری درباره شبکه های اطلاعات و سایر کاربرد های انفجار تکنولوژی ، امروزه در حوزه مسئولیت مدیریت عالی سازمان است . اما اگر مدیر عالی سازمان باید این تصمیمات را اتخاذ کند . پس نقش اطلاعات چه خواهد بود ؟ کارکنان اطلاعات در آینده مسئولیتهای کلیدی متعددی را بر عهده خواهند داشت . این قسمت محل گرد آوری تخصصهای فنی است . به عنوان رابط در کاربرد ها ی فزآینده علمی و تکنولوژیکی عمل می کند . رهبری لازم را در توسعه کاربرد های مربوط به منظور ارائه خدمت به مدیریت عالی سازمان فراهم می آورد و سیستمهای حمایتی لازم را برای عملی کردن تصمیمات عمده سازمانی به گونه ای مستمر حمایت می کند ( بک هارد و پریتچارد ، ۸۷).
کیفیت اطلاعات و کارایی فرایند آن ، در صحیح ، مرتبط ، به موقع و مطلوب بودن آن جلوه گر می شود . سرعت عمل مدیر در تصمیم گیری و درستی تصمیم او بستگی تام به کم و کیف اطلاعاتی دارد که در دسترس او قرار می گیرد . همچنین باز خورد اطلاعاتی و تصمیم ؛ امکان اصلاح تصمیمات و غنی سازی آنها را برای مدیران فراهم می سازد ( طالقانی ، ص ۲ : ۱۳۸۲)

۲ – ۵ سیستمها

سیستم ، گروهی از عناصر می باشد که به خاطر خواسته مشترک رسیدن به یک هدف با هم ترکیب شوند . مثلا ً در یک مرکز اطلاعاتی ، منابع انسانی ، رایانه ای و اطلاعاتی برای رسیدن به هدف مشترک که همان ارائه اطلاعات به کارکنان یا مدیران آن موسسه می باشد با هم ترکیب می شوند . در هر سیستمی پنج عنصر درونداد . برونداد ، تبدیل ، مکانیسم کنترل و در نهایت اهداف وجود دارند . بطوری که حرکت سیستم بطوری است که درونداد به برونداد ، تبدیل می شود . در این میان مکانیسم کنترل ، فرایند تبدیل را برای اطمینان از رسیدن به اهداف سیستم زیر نظر قرار می دهد . مکانیسم کنترل توسط حلقه باز خود به جریان منابع متصل می شود . بطوری که حلقه باز خورد اطلاعات را از برونداد سیستم کسب می کند و آن را برای مکانیسم کنترل قابل دسترسی قرار می دهد . مکانیسم کنترل ، علائم باز خورد را با اهداف تطبیق داده و منجر به علائمی به عنصر درونداد می شود تا وقتی که سیستم لازم است عملیاتش را تغییر دهد .
وقتی سیستم ما یک مرکز اطلاعاتی چون کتابخانه می باشد درونداد ها ، کتابها ، مجلات ، منابع الکترونیک و … می باشند و فرایند خدمتی فنی ، منابع کتابخانه ای مذکور را به برونداد که همان مواد قبل دسترسی برای ارائه خدمات بهتر و کار آمدتر به مراجعان و کاربران می باشد . تبدیل می کند مکانیسم کنترل در اینجا رئیس یا شخصی است که آن ارتباط میان این مرکز خدمات فنی و مجموعه سازی و خدمات عمومی را به عهده دارد و حلقه باز خورد در اینجا ارتباطات و روابطی است که شخص رئیس را با قسمتهای مختلف کتابخانه مذکور مرتبط می کند . هر سیستمی می تواند عملیات خود را کنترل کند . یک سیستم بدون مکانیسم کنترل ، حلقه باز خورد و عناصر اهداف یک سیستم حلقه باز نامیده می شود . یک سیستم با سه عنصر کنترل ( اهداف ، مکانیسم کنترل و حلقه باز خورد ) یک سیستم حلقه بسته نامیده می شود ( مک لوید ص ۱۳-۱۲ : ۱۳۸۷)
همانطور که می دانیم حلقه ای که باز باشد ، حلقه نیست . حال سیستم ها را از جهت ارتباط با محیط پیرامون خود به دو دسته تقسیم می کنند : سیستمی که با محیط پیرامون خود ارتباط داشته باشد را سیستم باز گفته و سیستمی که با محیط پیرامون خود ارتباط نداشته باشد یک سیستم بسته است . البته قابل ذکر است که سیستم کاملاً بسته وجود ندارد . یک زیر سیستم بطور ساده ، سیستمی درون سیستم دیگر می باشد . مثلاً در یک اتومبیل یک سیستم کلی وجود دارد بنام اتومبیل و چندین سیستم فرعی و شاید درون آن سیستم های فرعی ، سیستم های فرعی تری وجود داشته باشند . مثلاً موتور خودرو یک سیستم دیگر است که درون آن هم سیستم دیگری بنام کاربراتور قرار دارد . وقتی که یک سیستمی ، جزء سیستم بزرگتر می باشد ، سیستم بزرگتر سوپر سیستم یا فوق سیستم نامیده می شود . برای مثال سیستم دولتی یک شهر یک سیستم است ، اما در عین حال قسمتی از یک سیستم بزرگتر بنام سیستم دولتی یک استان یا ایالت می باشد که آن هم خود یک زیر سیستم دولت ملی می باشد . یک شرکت تجاری یک سیستم فیزیکی می باشد . این شرکت منابع فیزیکی تشکیل یافته است . یک سیستم اداراکی ، سیستمی است که از منابع ادراکی ( فکری ) چون اطلاعات و داده ها برای نشان دادن یک سیستم فیزیکی استفاده می کند . یک سیستم اداراکی عموماً یک تصویر ذهنی در ذهن مدیر می باشد مانند تصویر یا خطوطی که بر روی یک برگه کاغذ یا در شکل الکترونیکی ذخیره شده در رایانه ( همان ، ص ۲۴ – ۲۳ )

۲ – ۶ روش سیستم ها و دیدگاه سیستمی

بطور کلی هر موسسه ی برای تداوم جریان کاری خود نیاز به یک دید سیستمی دارد دید سیستمی که همه بخش های درونداد و برونداد و فرایند تبدیل را از طریق مکانیسم کنترل و حلقه باز خورد ، زیر نظر داشته و یک نوع یکپارچگی در تصمیم گیری ، که لازمه موفقیت یک موسسه می باشد ، بوجود می آورد که اثرات هر تصمیم را در دیگر بخش های به ظاهر غیر مرتبط هم در نظر داشته باشد . افراد ماهر در حل مسائل کسانی هستند که محیط خود را شناخته و سیستم های موثر جمع آوری اطلاعات را بوجود آورند آنان لزوم معیار های عملکرد و شبکه های ارتباطی خوب را با کارمندان خود تشخیص داده اند . تمام اینها اجزاء پذیرش یک تفکر سیستمی است . اصطلاح مفهوم سیستمی برای نشان دادن این دیدگاه استفاده می شود . حل کنندگان مسائل بازرگانی جزو اولین کسانی نبودند که به بررسی فرایند حل مساله پرداختند. این افتخار به دانشمندان علوم فیزیکی چون فیزیک دانان و شیمی دانان و دانشمند علوم رفتاری چون روانشناسان و جامعه شناسان باز می گردد . این دانشمندان حل نمودن مساله را به عنوان ابزاری جهت انجام آزمایشات کنترل شده مطالعه کردند ( منبع قبلی ، ص ۲۰۰).
مدیران برای مسائل مربوطه به موسسات نیازمند نوع نگرش و دیدگاه سیستمی می باشند که به روش سیستمی مشهور است در این روش اولین اقدام مدیر در شکل گرفتن موسسه به عنوان یک سیستم می باشد در مرحله دوم باید از انجا که هر سیستمی با محیط خود ارتباط درد . محیط موسسه درک شود . در مرحله سوم سیستمهای فرعی و زیر سیستمهای موسسه باید شناسای شوند بعد از این مراحل به فاز تجزیه و تحلیل مساله می رسیم یعنی در مراحل قبلی شناخت کلی و داده های مورد نیاز به دست آمد و هر حال باید آنها را پردازش کرد . اولین مرحله از این فاز گذر از سیستم به سطح زیر سیستم می باشد. دومین مرحله تحلیل ترتیبی اجزاء سیستم می باشد و حال به سومین فاز یعنی فاز طراحی و ترکیب می رسیم . اولین مرحله این فاز شناسائی راه حل های گوناگون ، دومین مرحله ارزیابی راه حل های شناخته شده ، سومین مرحله انتخاب بهترین راه حل درمرحله بعدی اجرای راه حل و آخرین مرحله هم پیگیری جهت حصول اطمینان از تاثیر گذاری راه حل می باشد که همان کنترل در روش سیستمی می باشد . متخصصان مدیریت اغلب معتقدند که اگر یک مدیرسازمان خود را به عنوان یک سیستم در نظر گیرد ، مکانیسم حل مساله آنها آسانتر و کار آمد تر خوهد بود ( همان منبع ، ص ۱۱)
باید متذکر شد که ایده مشاهده هر چیزی به عنوان یک سیستم ، منحصر به اقتصاد نیست . در واقع یک نهضتی برای استفاده از مفهوم سیستم به عنوان یک سیستم ، منحصر به اقتصاد نیست در واقع یک نهضتی برای استفاده از مفهوم سیستم به عنوان یک وسیله فهم بهتر هر پدیده ای بوجود آمده است . این ایده اولین بار در سال ۱۹۳۷ توسط اودویگ وان برتالانفی ( Ludwig von Bertallanffy ) یک زیست شناس آلمانی ارئه شد . او این روش جدید را که اشاره به فرمالیته کردن اصولی که در سیستم ها عموماً بکار می روند ، ماهیت عناصر شکل دهنده یا روابط یا نیرو های بین آنها ، تئوری عمومی سیستم ها، نامگذاری کرد . بعد ها در سال ۱۹۵۶ کنث بولدینق (Kenneth ) تئوری عمومی سیستم ها را به یک روش دیگر ارائه کرد . بولدینق دو رویکرد در توصیف تئوری عمومی سیستم ها در نظر گرفت ( همان منبع ، ص ۱۵۲ )
حاصل نگرش سیستمی استفاده از مدلها برای توصیف پدیده ها می باشد . یک مدل چکیده چیزی است که یک موجود ( entity ) نامیده می شود . چهار نوع مدل وجود دارند . فیزیکی ، داستان وار ، گرافیکی و ریاضی ، همه این مدلها به کاربر اجازه فهم بهتر و ارتباط بر قرار کردن با « موجود » را می دهد ، که از این طریق ، دیگر عناصر هم درک می شوند . یک مدل عمومی سیستم های شرکت می تواند برای تحلیل هر نوع سازمانی بکار برود ، اما نمی توان انتظار داشت که یک مدل برای یک سازمان خاصی ساخته شود . ارزش واقعی مدل عمومی سیستم ها ، وقتی که فرد تازه فارغ التحصیل شده و کارش را شروع کند . آشکار می شود . مدل به فرد برای تنظیم شراکتش کمک خواهد نمود . در آغاز ، هر چیزی تازه خواهد بود : چهره های جدید ، تسهیلات جدید ، واژگان ( ترمینولوژی ) جدید ، هیچ فرد را شگفت زده نخواهد کرد ، به این علت که مدل یک تصویر ذهنی از انچه مورد انتظار است را برای فرد ، فراهم خواهد کرد ( همان منبع ، ص ۱۵۵- ۱۵۴ ) باید به یاد داشته باشیم که بهترین سیستم ها در صورتیکه کاربران آن را بکار نبرند توفیقی نخواهد داشت . امروز سیستم ها و مدلها با ابزار های و سیستم های رایانه ی طرح ریزی شده و به ندرت از روش های دستی برای سیستم یا مدل استفاده می شود .

۲ – ۷ چرخه حیات سیستم

هر سیستمی در سیستم های اطلاعاتی رایانه محور مانند یک ارگانیسم زنده می باشد : آن متولد می شود ، رشد می کند ، تا به بلوغ می رسد ، عمل می کند و نهایت می میرد . این فرایند تحول چرخه حیات سیستم ( SLC ) نامیده می شود و شامل مراحل ذیل می باشد : برنامه ریزی ، تحلیل ، طراحی ، اجرا ، به کاربردن.
دوره حیات یک سیستم مستلزم گذر از مراحل استانداردی است که هر یک به فعالیتهای مدیریتی نیاز دارد . سیستم ممکن است به دلایل فنی یا سایر اشتباهات یا عدم مطابقت با تغییر محیط کمتر مفید و موثر واقع شود . همچنین احتمال دارد زمانی که برای سیستم جدید برنامه ریزی می شود . نقایص زیاد تر گردد . مرحله نهایی دوره حیات یک سیستم ، جایگزینی آن است طول حیات هر یک از این مراحل در سیستم های متفاوت ا ست ( رولی ، ص ۱۹۸ – ۹ : ۱۳۸۰ )
البته قابل ذکر است چون که امروزه اکثر سیستم ها بصورت رایانه ای طرح ریزی می شوند و رشد رایانه و فن آوریها و اطلاعات و ارتباطات زیاد است دوره حیات سیستمهای رایانه ای نسبتاً کوتاه می باشد . اصل اساسی تجزیه و تحلیل یک سیستم و طراحی ، عبارت است از تشخیص نیاز یک سیستم به تجدید نظر ویا جانشینی آن و اصل دوم سلسله مراتب و اولویت و آمادگی جانشین سازی سیستم قبلی است ( مومنی ، ص ۳۱۳ : ۱۳۷۰)
امروز برای نشان دادن چرخه حیات یک سیستم از منحنی ها استفاده می کنند و به آن منحنی عمومی حیات یک سیستم می گویند این مدل دارای چهار جزء و مرحله متفاوت است که در کارآیی هر سیستمی تاثیر بسزایی دارد : بسط و گسترش ، رشد ، اشباع ، استهلاک ( منبع قبلی ، ص ۷۲ – ۳۱۴).

۲ – ۸ اطلاعات

شاید بتوان اطلاعات را لایه ای بین دو لایه داده ها و آگاهی دانست . داده ها مواد خام اطلاعات را فراهم و اطلاعات خبری را منتقل می سازند و این آگاهی است که محتوای خبر را تحلیل می کند (طالقانی ، ص ۱۷۸ : ۱۳۸۲).

متغیر وابسته: بازده
همانطور که جدول ۴-۱۰ نشان می­دهد، مقدار آماره F برابر ۳۷٫۲۵ است، این مقدار در سطح اطمینان مربوطه معنا دار هست بنابراین می­توان گفت که فرض صفر بودن همزمان ضریب تمامی متغیرهای مدل رد می­ شود. مقدار آماره دوربین واتسن ۲٫۰۵ است، بنابراین در سطح خطای ۵% فرض همبستگی جملات اخلال رد می­ شود. ضریب تعیین تصحیح شده مدل ۳۳درصد است یعنی ۳۳ درصد متغیر وابسته را متغیر مستقل توضیح می­دهد. با توجه به نتایج آزمون فرضیه مورد نظر، ضریب متغیر توضیحی (ارزش منابع انسانی (HRV)( برابر ۸٫۶۴- است و در سطح خطای مربوطه معنی­دار هست، بنابراین فرضیه اول در سطح اطمینان مربوطه رد نمی­ شود.

فرضیه دوم:
H₀ : بین سرانه ارزش منابع انسانی و بازده سهام رابطه مثبت معناداری وجود ندارد.
H₁ : بین سرانه ارزش منابع انسانی و بازده سهام رابطه مثبت معناداری وجود دارد.
R_it = α_۰ + α_۱ HRVP_it + ɛ_it
آزمون چاو
آزمون چاو برای تعیین به­ کارگیری مدل اثرات ثابت در مقابل تلفیق کل داده ­ها (یکپارچه شده) انجام می­ شود. فرضیات این آزمون به صورت زیر است:
H₀: Pooled Model
H₁: Fixed Effect Model
جدول ۴-۱۱ آزمون چاو

 

آزمون	مقدار آماره	درجه آزادی	P-value	نتیجه آزمون
F دوره	۴۴٫۷۶	(۴٫۳۶۲)	۰٫۰۰۰	مدل اثرات ثابت
کای­اسکوئر دوره	۱۴۷٫۸۹	۴	۰٫۰۰۰

همانطور که جدول ۴-۱۱ نشان می­دهد مقدار P آزمون از ۰۵/۰ کمتر است در نتیجه فرضیه H₁تایید می­ شود. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که ناهمگنی فردی (اثرات فردی غیر قابل مشاهده) وجود دارد و باید از روش داده ­های تابلویی برای برآورد مدل استفاده ­کرد. در نتیجه برای تعیین استفاده از مدل اثر ثابت در مقابل مدل اثر تصادفی در مرحله بعد آزمون هاسمن انجام می­ شود.
آزمون هاسمن
آزمون هاسمن بر پایه­ وجود یا عدم وجود ارتباط بین خطای رگرسیون تخمین زده شده و متغیرهای مستقل مدل شکل گرفته است. فرضیات این آزمون عبارتنداز:
H₀: Random Effect
H₁: Fixed Effect
جدول۴-۱۲ آزمون هاسمن

 

خلاصه آزمون

آماره کای اسکوئر

درجه آزادی

P-value

نتیجه آزمون

مقایسه حجم و مصادر ادعیه صحیفه ابطحی اصفهانی و قیومی اصفهانی دلیلی بر این مدعاست. ↑
به علت عدم جامعیت صحیفه ثانیه محدث نوری منبع این تحقیق قرار نگرفت و چنانچه گفته شد در بین صحایف علویه موجود بهترین است. ↑
مسند الامام علی(ع): تالیف سید حسن قبانچی با همکاری سید طاهر سلامی، پیرامون احادیث حضرت می باشد و در جلد دوم ۱۹۸ دعا نقل کرده است .
نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه : تالیف محمد باقر محمودی که در جلد ششم دعاهای حضرت افزون بر آنچه در نهج البلاغه آمده، را نقل کرده است .
تمام نهج البلاغه تالیف سید صادق موسوی، از جدیدترین مستدرکاتی است که بر نهج البلاغه نوشته شده است، وی خطبه ها و کلماتی را که سید رضی تقطیع کرده، شناسایی و تمام حدیث را آورده و با تغییر قلم(فونت) متن سید رضی و بقیه متن را متمایز نموده است و در باب اول متن نه دعا کامل از حضرت را آورده است؛ این کتاب ابتدا در بیروت و پس از آن توسط موسسه امام صاحب الزمان مشهد در سال ۱۴۱۸ قمری در ۱۰۷۰ صفحه در قطع وزیری بزرگ منتشر شده است .
موسوعه سیره اهلبیت (علیهم السلام) تالیف محمد باقر قریشی، جلد پنج به ادعیه امام علی علیه السلام اختصاص یافته است و ادعیه حضرت را با عناوین: ادعیه توحیدی( توحید، ثنا و تعظیم الهی)، تضرع و خشوع برای خداوند(مثل دعای کمیل)، ادعیه حضرت حین انجام اعمال عبادی( هنگام وضو، نمازهای واجب و نمازهای ماثور)، ادعیه زمانی( شب، روز، ماه های مختلف، لیالی و ایام متبرکه)، دعا و نفرین بر دشمنان، ادعیه حضرت در جنگ، صلوات بر پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم)، مواضع مختلف(هنگام غذا خوردن، خوابیدن، رزق، حفظ قرآن، ورود به بازار و …) و… دسته بندی نموده است. ↑

تحمیدیه های حضرت ( دعای شماره ۱۰) ۸۷ دعا ( حمد) ذیل این عنوان آورده شده است و در تسبیحات حضرت( دعای شماره ۲۰) نُه دعا ( تسبیح) ذیل آن آورده شده است. ذیل دعای زیارت اهل قبور ( دعای شماره ۴۴۹) پنج دعا آورده شده است، ذیل دعا برای امام حسن مجتبی( علیه السلام)(دعای شماره ۴۵۲ ) دو دعا آورده است. ذیل دعا برای مالک اشتر( رحمه الله علیه )(دعای شماره ۴۶۲ ) دو دعا آورده است. ذیل دعا برای خود و دعای خیر برای دیگران (دعای شماره ۴۸۴ ) ۵۲ دعا آورده است. ذیل دعا برای شکایت از ظالمان و طلب راحتی از دست آنان (دعای شماره ۴۸۵ ) ۱۱ دعا آورده است. ذیل نفرین بر غلات(دعای شماره ۴۹۱ ) دو دعا آورده است. ذیل نفرین بر معاویه(دعای شماره ۴۹۳ ) دو دعا آورده است. ذیل نفرین بر عمرو بن عاص (دعای شماره ۴۹۵ ) دو دعا آورده است. ذیل نفرین بر عمرو بن عاص و بُسر بن أرطاه (دعای شماره ۴۹۶ ) دو دعا آورده است. ذیل نفرین بر طلحه و زبیر (دعای شماره ۵۰۰ ) ۱۳ دعا آورده است. ذیل نفرین بر أنس بن مالک (دعای شماره ۵۰۱ ) پنج دعا آورده است. ذیل شکوای حضرت از قومش قبل از شهادت (دعای شماره ۵۰۹ ) هشت دعا آورده است. ذیل نفرین بر دشمان و ظالمان (دعای شماره ۵۱۲ ) هفت دعا آورده است. ↑
ابطحی، همان،ص۱۴. ↑
دعای ۴ در منابع و مصادر متعدد از سید الساجدین صلوات الله علیه نقل شده است ولی تنها در« شرح نهج البلاغه لابن أبی الحدید، ج‏۶، ص: ۱۷۹» آمده است:« و من دعاء أمیر المؤمنین ع و کان یدعو به زین العابدین علی بن الحسین ع و هو من أدعیه الصحیفه»، دعای ۴۰ از صحیفه سجادیه است و فقط در شرح ابن ابی الحدید به حضرت نسبت داده شده است. دعای ۷۷ و ۷۸از ادعیه صحیفه سجادیه است فقط در شرح ابن ابی الحدید به حضرت نسبت داده شده است. از دعای ۸۹ تا ۹۰ و دعای ۹۷ فقط در شرح ابن ابی الحدید به حضرت نسبت داده شده است؛ دعا ۹۴ فقط در شرح ابن ابی الحدید به حضرت نسبت داده شده است. ولی دعا در مهج الدعوات به صدیقه کبری فاطمه الزهرا صلوات الله علیها نسبت داده شده است؛ دعای ۱۷۴ فقط در شرح ابن الحدید به حضرت منسوب است و در دیگر مصادر از ادعیه صحیفه سجادیه شمرده شده است. دعای ۲۵۰ در اکثر مصادر به حضرت حجت صلوات الله علیه نسبت داده شده ولی معلوم نیست مولف چرا در شمار ادعیه خضرت آورده است.فقط مرحوم مجلسی در بحار:وجدنا هذا الدعاء و هذه الزیاده فیه مرویا عن مولانا أمیر المؤمنین صلوات الله و سلامه علیه‏؛ دعای ۲۵۸ در تمام منابع به امام جعفر صادق و امام رضا صلوات الله علیهما نسبت داده شده بجز روضه المتقین مرحوم محمد تقی مجلسی؛ دعای ۲۷۲ در تمام مصادر به امام جعفر صادق نسبت داده شده است و نامی از حضرت نیست. ↑
دعا ی۶ در «المصباح للکفعمی (جنه الأمان الواقیه)،ص۲۷۲[دُعَاءُ الْمِعْرَاجِ‏]وَ مِنْ ذَلِکَ دُعَاءُ الْمِعْرَاجِ‏ مَرْوِیٌّ عَنِ النَّبِیِّ ص وَ هُوَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مَنْ‏ أَقَرَّ لَهُ‏ بِالْعُبُودِیَّهِ کُلُّ مَعْبُودٍ یَا مَنْ‏ المصباح للکفعمی (جنه الأمان الواقیه)، ص ۲۷۳ و در خود صحیفه به عنوان دعای نبی مکرم آمده است و در سلسه روایان نام امیرالمومنین نیست و مشخص نیست آقای ابطحی چرا در ذیل ادعیه علوی آورده است.با آنکه در عنوان شده صحیفه نبویه اورده شده است؛ ۲۸۴ در سلسه روات نامی از حضرت نیست و نام از بعض همسران پیامبر(عایشه) است. ↑
دعای ۸ در بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏۹۲ ، ص۴۴۲ به امام صادق صلوات الله علیه نسبت داده شده به نقل از یک اصل قدیم و در صحیفه ابطحی به نقل از صحیفه سماهیجی نقل شده و در صحیفه سماهیجی منبع ذکر نشده است. دعای ۶۸ فقط در صحیفه سماهیجی موجود است و بر خلاف منبع ذکر شده در کتاب در مصابح کفعمی(الجنه الواقیه) ذکر نشده که دعا از حضرت است.و شبیه دعای افتتاح منقول از حضرت حجت است. دعای ۷۹ در تمام منابع و مصادر با ذکر سلسله راویان به امام محمد باقر و امام جعفر صادق علیهما السلام نسبت داده شده فقط در صحیفه سماهیجی به حضرت نسبت داده شده است. دعای ۱۳۱ فقط در صحیفه سماهیجی به حضرت نسبت داده شده و در دیگر مصادر مثل المجتنی سید ابن طاووس و مصباح کفعمی از حضرت عیسی علیه السلام نقل شده است؛ منبع دعای ۲۳۴ ذکر نشده است.ودر منابع متقدم به امام جعفر صادق صلوات الله علیه با کمی اختلاف نسبت داده شده است. ↑
دعای شماره: ۱۱، ۱۷، ۳۲، ۹۵، ۱۰۴. ↑
دعای ۱۲ در صحیفه آمده است « فی صحیفه الابرار» در صورتی که طبق نقل مولف در منبع مورد استناد « وقعه الصفین» آمده«کُتُبِ الْأَبْرَار» ، دعا۱۰۵ انتهای دعای استسقاء ذکر نشده است؛ دعای ۲۷۴ در هر دو منبع ذکر شده برای آن (مصباح للکفعمی و المجتنی) آیه ۹ سوره یس را ندارد.
دعای ۲۷ در تمام مصادر بدون ذکر نام معصوم علیه السلام آمده است و بر خلاف آنچه که در صحیفه ابطحی از اقبال و بحار به عنوان منبع دعا نام برده در هیچ یک از این منابع از حضرت این روایت نقل نشده است فقط در صحیفه سماهیجی این دعا به حضرت منسوب شده است. ↑

ضریب معناداری (Sig)

F

مجذور میانگین

مجموع مربعات

 

متغیرها

 

۴۰۸/۰

۹۷۳/۰

۴۸۲/۰

۴۷۷/۱

بین گروه ها

تطابق عناصر آمیخته بازاریابی

 

 

 

۴۹۶/۰

۴۶۵/۵۹

درون گرو ها

 

 

 

 

۹۱۲/۶۰

مجموع

 

 

منبع: یافته های تحقیق
فصل پنجم:
نتیجه گیری
۵-۱ مقدمه
بدیهی است که تحقیق یکی از پایه‌های بسیار اساسی در پیشرفت علوم است. هر محققی از نتایج به دست آمده از تحقیق خود بهره می‌برد و برای خود مسأله‌ای را می‌شکافد و نکته مبهمی را روشن می‌کند، در نتیجه در راه پیشبرد علم قدم بر می‌دارد. تردیدی نیست که یافته‌های او برای دانشمندان، محققان آگاهی بخش است (حسن زاده, ۱۳۸۶, ص ۲۸۸). هدف از انجام پژوهش‌های علمی، دست یابی به یافته‌های است که بر پایه آن‌ها می‌توان با نگرش جدید در خصوص مسأله موجود پرداخت و از این طریق به گسترش مرزهای علم و در عین حال رفع مشکلات به طرز سیستماتیک پرداخت.

از آنجا که در این تحقیق ما به بررسی بررسی تاثیر عدم اطمینان بر استراتژی آمیخته بازاریابی صادرات (شواهدی از صادرات خشکبار استان آذربایجان شرقی)"با روش‌های استاندارد و تحت متدولوژی توصیه شده از سوی صاحب‌نظران، انجام پذیرفت و داده‌های لازم استحصال گردید که در این قسمت می‌بایست مورد نتیجه ­گیری و بحث قرار گیرد.
در این فصل، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها، خلاصه، جمع بندی و مورد بحث واقع می شود و از این طریق سعی می‌شود به سؤالاتی که در فصل اول مطرح شده پاسخ داده شود. ضمناً به محدودیت‌هایی که بر سر راه انجام تحقیق وجود داشته است اشاره شده و در نهایت در بسط موضوع تحقیق، راهکارهایی برای محققان آتی پیشنهاد گردیده است که امید آن می‌رود مفید واقع گردد.
۵-۲ آمار توصیفی
اولین ویژگی مورد سنجش جنسیت افراد شرکت کننده در پژوهش می­باشد در این پژوهش بیشتر افراد شرکت کننده مرد بودند. یعنی ۴۶ نفر(۵/۷۵ درصد)، ۳۴ نفر(۵/۴۲ درصد) زن می­باشد دومین ویژگی مورد سنجش در این پژوهش نیز وضعیت سنی افراد شرکت کننده بود که بیشترین مشارکت مربوط به رده سنی بین ۴۱-۵۰ سال بوده ­است. در واقع ۲۸ نفر(۳۵ درصد) در رده ۴۱-۵۰ سال، ۲۲ نفر (۵/۲۷درصد) بین ۳۰ تا ۴۰ سال سن داشته اند و بالای ۵۰ سال ۱۷نفر(۵/۲۱درصد) و در نهایت زیر ۳۰ سال ۱۳ نفر(۲۵/۱۶ درصد) سن داشته اند.در رابطه وضعیت تحصیلی نیز بیشتر افراد دارای مدرک تحصیلی لیسانس بودند ۴۲ نفر(۵/۵۲درصد)، بعد از آن مدرک کاردانی به پایین ۱۹نفر(۷۵/۲۳ درصد) و کارشناسی ارشد نیز ۱۹ نفر در این پژوهش شرکت داشته اند.آخرین ویژگی مورد سنجش در پژوهش حاضر سابقه فعالیت شرکت­ها بوده ­است. در این پژوهش شرکت­های که بین ۳-۶ سال سابقه داشته اند بیشترین حجم را به خود اختصاص داده­اند. در واقع ۱۶ شرکت(۴۰ درصد) بین ۳-۶، ۷-۱۰ سال ۹ شرکت، زیر ۳ سال ۸ شرکت و بالای ۱۰ سال ۷ شرکت در پژوهش حاضر شرکت داشته اند.
۵- ۳ بحث و نتیجه ­گیری
فرضیه اصلی نخست: استفاده از شبکه­ ها از طریق کاهش عدم اطمینان موجب تطابق بهتر عناصر امیخته بازاریابی خواهد شد.
با توجه به خروجی های PLS در حالت ضرایب استاندارد در مدل فرضیات اصلی می­توان این طور استنباط نمود که کاهش عدم اطمینان استراتژی­ های بازاریابی در رابطه استفاده از شبکه­ ها و تطابق بهتر عناصر آمیخته بازاریابی مورد تایید واقع نشد زیرا در رابطه بین استفاده از شبکه­ ها با عناصر آمیخته بازاریابی به صورت مستقیم شدت تاثیر بالاتر از حالتی است که کاهش عدم اطمینان در مسیر جایگزین نقش واسطه را دارد می­باشد. استفاده از شبکه­ ها به معنی ایجاد ارتباط گسترده با سایر سازمان­ها و بخش­ها و مشتریان می­باشد که امروزه در ادبیات بازاریابی با مفاهیمی همانند مدیریت ارتباط با مشتری بیشتر شناسایی می­ شود در واقع استفاده از این شبکه­ ها موجبات جلب حمایت و هم چنین شناسایی نیازها مشتریان و تامین کنندگان شود. قدرمسلم وجود این چنین ارتباطی می ­تواند موجبات بهتر توزیع، ارائه تبلیغات مثمرثمر، قیمت گذاری و هم چنین خود محصول شود زیرا در این زمینه هر چه اطلاعات بیشتر باشد شرکت می ­تواند محصولات متنوع­تر را طوری ارائه دهد که با نیازهای مشتریان بیشتر انطباق داشته باشد. این در حالی است که نقش میانجی در این پژوهش برای کاهش عدم اطمینان محیطی نمی­ توان در نظر گرفت و رابطه مستقیم رابطه فعال و قدرتمندتری میاشد. نتایج این پژوهش با پژوهش هلم(۲۰۱۴) همراستا می­باشد در این تحقیق نیز این رابطه بدست آمد که رابطه مستقیم بسیار قوی­تر است ولی رابطه غیرمستقیم به میزان رابطه مستقیم اثرگذاری لازم را برای تایید نقش میانجی ندارد.
فرضیه اصلی دوم: کارآفرینی از طریق کاهش عدم اطمینان موجب تطابق بهتر عناصر امیخته بازاریابی خواهد شد.

شکل ۲-۵- مدل شاخص رضایت مشتری در مالزی
از نتایج این مدل تاثیر مستقیم سیستم رضایتمندی مشتری بر وفاداری و بهبود تصور مشتری نسبت به سازمان عرضه‌کننده اشاره دارد.
از دیگر شاخص ­ها می توان به SWICS^[11] در سوئیس، NCSB^[12] در نروژ، MCSI^[13]در مالزی، CCSI^[14] در چین، SASI^[15] در آفریقای جنوبی و TCSI ^[۱۶] در ترکیه اشاره نمود. حال پس از آشنایی مختصر با مدل­های مختلف اندازه گیری شاخص رضایت مشتری در برخی از کشورها، در ادامه به اهداف تدوین چنین مدلی پرداخته شده است.

اهداف تدوین شاخص ملی رضایت مشتری
تدوین شاخص رضایت مشتری در سطح ملی با هدف تحقق چند الزام صورت می­گیرد (بران و گراند، ۲۰۰۰) :
شناسایی علل رضایت مشتری: علاوه بر گردآوری داده ­های رضایت مشتری، مدل مذکور باید از این توانایی برخوردار باشد که عوامل اصلی مسبب رضایت مشتری را مشخص کند. از این طریق هر سازمان قادر خواهد بود تاثیر عملکرد خود را از جنبه­ های مختلف ( همچون بهبود مهارت کارکنان، بهبود کیفیت محصول، ارائه خدمات قابل اطمینان و غیره) با سایر سازمان­ها مورد مقایسه قرار دهد. این نتایج می ­تواند مبنای تصمیم گیری­ها برای اجرای برنامه ­های مدیریت کیفیت در سطح سازمان محسوب شود.

شناسایی پیامدهای رضایت مشتری: مدل­های رضایت مشتری باید تبعات رضایت­مندی را بر رفتار مشتریان و تمایلات رفتاری آن مورد ارزیابی قرار دهد. یکی از اهداف عمده مدل های رضایت دستیابی به وسیله­ای برای پیش بینی سودآوری سازمان متناسب با میزان رضایت مشتری از محصول یا خدمت عرضه شده به آنان می­باشد. تمایل به خرید مجدد محصول و عدم رغبت برای مراجعه به سایر تامین کنندگان از جمله شاخص­ های رفتاری مشتریان به شمار می­رود.
شناسایی روابط علی: یک رویکرد هدفمند برای اندازه ­گیری رضایت مشتری باید قادر باشد روابط بین متغیرهای مدل رضایت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. بنابراین استفاده از یک مجموعه روابط ساخت یافته علی معلول برای ایجاد مدل رضایت مشتری ضروری است.
قابلیت مقایسه نتایج در سطوح مختلف: از آنجا که انجام ترازیابی در سطوح مختلف همانند مقاصد گردشگری، صنایع و بخش­های اقتصادی یکی از نیازهای اصلی سازمان­ها و برنامه ­های مدیریت کیفیت حسوب می­ شود، نتایج حاصل از رضایت مشتری باید از قابلیت مقایسه در سطوح مختلف برخوردار باشد. بنابراین برای کسب نتایج مقایسه­پذیر حاصل از مدل­های رضایت، متغیر رضایت مشتری و همچنین محرک­های آن باید تا حد ممکن استانداردسازی شود (Kavoosi & Saghai, 1392).
درنهایت، باید این نکته را مدنظر قرار داد که پیاده سازی مدل­های اندازه گیری رضایت مشتری نیازمند تحقق شرایطی است که لازمه کار محسوب می­ شود: اول آنکه، منافعی که بکارگیری نظام اندازه گیری برای سازمان­ها به دنبال دارد باید بسیار بیشتر از هزینه­ای باشد که بابت آن صرف می­ شود. دوم اینکه، همان­طور که در مدل­های متعدد اشاره کردیم، نگرش سیستماتیک و فرآیندگرا باید در مورد مفهوم رضایت مشتری نیز اعمال گردد. بدین معنی که به منظور بکارگیری این شاخص در تصمیم گیری­های استراتژیک سازمان باید محرک­ها (ورودی­ ها) و نتایج (خروجی­ها) رضایت مشتری و روابط متقابل مابین این متغیرها متناسب با محیط کاربرد این مدل شناسایی شده و به طور کامل تجزیه و تحلیل گردد. و سپس با بهره­ گیری از این اطلاعات، راهبردهای استراتژیک سازمان را طوری تعیین نمود تا از طریق هدایت رفتار مشتریان، بهبود میزان فروش و ارتقای سود سازمان را در پی داشته باشد (Kavoosi & Saghai, 1392).
۲-۳- مدیریت کیفیت خدمات
پالمر (۲۰۰۱) اظهار می­دارد که برخلاف برخی باورهای نادرست در خصوص بی اهمیت بودن بخش خدمات در اقتصاد، امروزه به پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم خدمات در بخش­های اقتصادی توجه قابل ملاحظه­ای می­ شود (Palmer, 2001). انتظارات مشتریان نیز برای دریافت خدمات نسبت به گذشته افزایش یافته است. و کیفیت خدمات ارائه شده باید مطابق با انتظارات مشتریان باشد.
همان گونه که ویپل و تاچ (۱۹۸۸) خاطر نشان می­سازند، مفهوم رضایتمندی غالبا در رابطه با رضایت از خدمات مشتری بیان می­گردد. و همچنین اوری (۱۹۹۱) اظهار می­ کند که رضایتمندی از خدمات به کیفیت خدمات ارائه شده بستگی دارد (Yvette Reisinger & Turner, 2006). بنابراین مفاهیم و ویژگی­های خدمات و کیفیت خدمات و انتظارات و رضایتمندی از آن در ادامه مطرح می­ شود.
۲-۳-۱- خدمت
قبل از پرداختن به تعریف کیفیت خدمات باید بدانیم که خدمت چیست. در طول چند دهه اخیر تعاریف متفاوتی از خدمت ارائه شده است با این حال تعریف جامعی ارائه نشده است. برخی از تعاریف خدمت:
خدمت؛ تعریف کاتلر و همکاران (۱۹۸۹) از خدمت: به معنای “هرگونه فعالیت یا مزیتی است که یک طرف به طرف دیگر ارائه کرده و در اصل ناملموس بوده و به مالکیت چیزی نمی­انجامد. خدمت ارائه شده ممکن است با یک محصول فیزیکی مرتبط باشد یا نباشد” (Yvette Reisinger & Turner, 2006).
خدمت؛ نتیجه­ای است که مشتریان خواستار آن هستند (Harvey,1998).
خدمت؛ فرآیندی است مشتمل بر یک سری فعالیت­های کم و بیش نامحسوس که بطور طبیعی اما نه لزوما همیشگی، در تعاملات بین مشتریان و کارکنان و یا منابع فیزیکی یا کالاها و یا سیستم­های ارائه کننده خدمت، روی داده تا راه حلی برای مسائل مشتریان باشد (gronroos,2000) (Javadein & Keimasi, 1390).
ویژگی­های خدمات عبارتند از: ناملموس بودن، تفکیک ناپذیری، تغییرپذیری، فناپذیری و عدم انتقال مالکیت بر خدمت (Lovelock & Wright, 2003).
۲-۳-۲- کیفیت خدمات
کیفیت خدمات یک نیرویی محرکه مهم در جذب و نگهداری مشتری (Cronin Jr, Brady, & Hult, 2000) و مهمترین عاملی است که بر رفتار و نگرش مصرف کنندگان اثر می­ گذارد (hallowell,1996). در زمینه گردشگری، کیفیت خدمات به کارآیی خدمات در سطح ویژگی­های کالاهای خدماتی برمی­گردد (Lian Chan & Baum, 2007; Pourfaraj & Salehipour, 1392).
پاراسورامان و همکاران (۱۹۸۵) جز اولین محققینی محسوب می­شوند که به تحلیل مفهوم کیفیت پرداختند. آنها اظهار می­دارند: کیفیتی که مصرف کننده از یک خدمت ادراک می­ کند، تابعی از اندازه و جهت شکاف بین خدمت مورد انتظار و ادراک شده می­باشد (به نقل از : (Rajaee, 1390)).
جایاواردنا (۲۰۰۲)، آینده محصولات گردشگری را وابسته به توانایی مقاصد گردشگری در تحویل محصولی با کیفیت بالا قلمداد می­ کند تا بدین طریق سلایق، نیازها، خواسته ­ها و تقاضاهای در حال تغییر مسافران بین المللی جلب شود. وی معتقد است برای حصول به این هدف، لازم است تا مسئولان گردشگری، تصویر ادراک شده مشتریان از محصولات مقصد گردشگری را سنجش نمایند تا نسبت به چگونگی تحویل این محصولات آگاهی بیشتری بدست آورند (به نقل از : (Rajaee, 1390)).
تعریف کیفیت نه تنها از جهت معنایی مهم است بلکه مهمتر از آن هدایت کننده تلاش­ های کارکنان در جهت رسیدن به خدمات با کیفیت­تر خواهد بود. برخی از تعاریف کیفیت:
کیفیت عبارت است از آماده بودن خدمت یا کالا برای استفاده کننده که خود نیازمند کیفیت طراحی، انطباق، در دسترس بودن و مناسب بودن مکان ارائه خدمت است (coyothetis,1992).
کیفیت هیچ معنا و مفهومی بجز هر آنچه که مشتری می­خواهد، ندارد (Crosby,1984).
سازمان استانداردهای بین المللی، کیفیت را این گونه تعریف می­ کند: تمامیت ویژگی­ها و خصوصیات محصول یا خدمت که توانایی برآورده­کردن نیازهای مشتری را دارد.
دمینگ و باوم کیفیت را چنین تعریف می­ کنند: ” کیفیت مفهوم وسیعی است که تمام بخش­های سازمان نسبت به آن متعهد هستند و هدف آن افزایش کارایی کل مجموعه است به طوری که مانع پدیدآمدن عوامل مخل کیفیت می­ شود و هدف نهایی آن مطابقت کامل با مشخصات مورد نیاز مشتری با حداقل هزینه برای سازمان است که منجر به افزایش رضایت می­ شود” (Javadein & Keimasi, 1390).
پیلر می­گوید این حقیقت که کیفیت محصول ادراک شده در حال تبدیل شده به مهمترین عامل رقابت در دنیای کسب و کار است، باعث شده است که عصر کنونی کسب و کار را “عصر کیفیت” بنامند (Javadein & Keimasi, 1390).
۲-۳-۳- ابعاد کیفیت خدمات
ابعاد بسیاری برای کیفیت خدمات وجود دارد. همچنین این مساله در صنعت خدماتی پرتماسی مانند گردشگری و مهمان نوازی بسیار پیچیده تر می­ شود. براساس نظرات لهتینن و لهتینن(۱۹۸۲)، سه بعد متمایز کیفیت خدمات عبارتند از:
فیزیکی: که شامل جنبه­ های فیزیکی خدمات می­گردد.
سازمانی: که شامل تصویر ذهنی یا پروفایل سازمان ارائه دهنده خدمات می­گردد
تعاملی: که از روابط متقابل تماس بین کارکنان و مشتری ناشی می­گردد.
محققین بر نقش مهم بعد تعاملی کیفیت خدمات تاکید کرده ­اند. کیفیت خدمات در جریان تعامل بین مشتری و تامین کننده خدمات یا رویارویی خدمات رخ می­دهد (Yvette Reisinger & Turner, 2006; Valarie. A & Parasoraman, 1387) (Yvette Reisinger & Turner, 2006; Valarie. A & Parasoraman, 1387).
تحقیق گروه کانونی مشتریان که توسط پاراسورامان، بری و زیتامل در سال ۱۹۸۵ انجام گرفت، تاکید کرد که هم ابعاد و جنبه­ های فرایند خدمات و هم نتایج آن، بر ارزیابی مشتریان از کیفیت خدمات، تاثیر می­ گذارد. بنابراین، پنج بعد نهایی طبقه بندی شده توسط این سه استاد، به شرح زیر است:
اطمینان: دانش و ادب کارکنان و توانایی آنها در ایجاد اطمینان.
همدلی: دلسوزی و توجه خاصی که شرکت به مشتریان معطوف می­ کند.
قابلیت اعتماد: توانایی ارائه مناسب و مطمئن خدمات وعده داده شده.
قابلیت پاسخگویی: میل و اشتیاق برای کمک به مشتریان و ارائه سریع خدمات.
موارد ملموس: ظاهر وسایل و تجهیزات، کارکنان و وسایل ارتباطی (Valarie. A & Parasoraman, 1387).
۲-۳-۴- اهمیت کیفیت خدمات
یکی از مفاهیم نزدیک به کیفیت، مفهوم رضایت است. وجود اختلاف بین این دو مفهوم، مورد توجه بسیاری از صاحبنظران بوده است. اوه و پارکس (۱۹۹۷) بیان می­ کنند که رضای
ت، مقایسه ذهنی مصرف کننده بین انتظارات و عملکرد؛ در حالی که کیفیت خدمات، مقایسه عینی بین انتظارات و عملکرد است. پاراسورامان، زیتامل و بری (۱۹۹۸) نیز اظهار می­دارند که کیفیت خدمات بر پایه­ انتظارات مصرف کننده از آنچه تمایل به آن دارد یا می­خواهد، می­باشد و رضایت، واکنشی احساسی نسبت به آن چه یک خدمت داشته است، می­باشد (Alampay, 2003).
اولیور (۱۹۹۷) مدل مفهومی با ترکیب سه متغیر: رضایت، کیفیت و وفاداری ارائه کرد و نشان داد که کیفیت خدمات بر رضایت و رضایت بر وفاداری تاثیر مثبت و معناداری دارد. در رابطه با گردشگری مدل­های چندی ارائه شده است که نشان دهنده اثر مثبت رضایت بر وفاداری است (J. Lee, Graefe, & Burns, 2007).
سرانجام دلایل متعددی را می­توان برشمرد که بدان جهت سازمان­ها باید به دنبال ارائه خدمات با کیفیت تر به مشتریان خود باشند که در زیر به صورت خلاصه آورده شده است.
افزایش انتظارات مشتریان: واقعیت آن است که انتظارات مشتریان نسبت به گذشته افزایش یافته است. افزایش انتظارات مشتریان را می­توان به چندین عامل ربط داد؛ از جمله، افزایش آگاهی­ها و سطح دانش مشتریان، تبلیغات سازمان، عملکرد رقبا و … .

سرمایه فکری؛ یک موضوع میان رشته ای است و در برگیرنده ی علوم مختلفی همچون حسابداری، مدیریت دانش، خط مشی گذاری، اقتصاد و مدیریت منابع انسانی و غیره است. ^[۱۰۱]
۲-۲-۴ انواع طبقه بندی سرمایه فکری
در زمینه طبقه بندی اجزاء سرمایه فکری تاکنون مدل های زیادی ارائه شده است. در ادامه این طبقه بندی ها را با نام محققان آنها ذکر می کنیم و به شرح اجزای این طبقه بندی ها می پردازیم ولی باید توجّه کرد که همانند تعریف سرمایه فکری، هنوز یک طبقه بندی جهان شمولی درباره اجزای سرمایه فکری وجود ندارد.
طبقه بندی بونتیس در سال ۱۹۹۸ و ۲۰۰۰
طبقه بندی استوارت در سال ۱۹۹۷
طبقه بندی روس در سال ۱۹۹۷
طبقه بندی بروکینگ
طبقه بندی سویبی در سال ۱۹۹۷
طبقه بندی یوستک و همکارانش
طبقه بندی ادوینسون و مالونه
طبقه بندی چن و همکارانش
طبقه بندی هاناس و لووندال
طبقه بندی پتی و گویتر
طبقه بندی سازمان برای همکاری و توسعه اقتصادی

طبقه بندی لیم و دالیمور در سال ۲۰۰۴
طبقه بندی نورتون و کاپلان در سال ۱۹۹۲
سایر طبقه بندی های دیگر که ارائه شده
بونتیس^[۱۰۲] (۱۹۹۸,ص۸۵) ابتدا به سه نوع سرمایه انسانی، ساختاری و مشتری اشاره کرد و در سال ۲۰۰۰ طبقه بندی خود را بصورت سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی^[۱۰۳] و دارایی یا مالکیت معنوی تغییر داد. منظور از سرمایه انسانی؛ سطح دانش فردی است که کارکنان یک سازمان دارای آن می باشند که این دانش معمولاً بصورت ضمنی می باشد. منظور از سرمایه ساختاری؛ تمام داراییها غیر انسانی یا قابلیت های سازمانی^[۱۰۴] است که برای برآورده شدن نیازهای (الزامات) بازار، مورد استفاده قرار می گیرد. منظور از سرمایه ارتباطی؛ تمام دانش قرار گرفته شده در روابط یک سازمان با محیط خود، شامل: مشتریان، عرضه کنندگان، مجامع علمی و غیره است به عقیده ایشان، مهم ترین جزء یک سرمایه فکری، سرمایه مشتری است، به دلیل اینکه؛ موفقیت یک سازمان در گِرو سرمایه مشتری آن است. منظور از مالکیت معنوی، آن قسمت از دارایی های نامشهود است که بر اساس قانون، مورد حمایت و شناسایی قرار گرفته است مانند کپی رایت، حق اختراع و حق الامتیاز(بونتیس ،۱۹۹۸ ،ص ۸۵)^[۱۰۵] .
به عقیده بونتیس در بین اجزا سرمایه فکری، سرمایه انسانی مهم است، بخاطر اینکه منبع نوآوری و بازسازی (نوسازی) استراتژیک^[۱۰۶] است.
سرمایه فکری
سرمایه انسانی
سرمایه ساختاری
سرمایه مشتری

 

روابط بازار	روتین های سازمانی	فکر یا هوش انسانی	از نظر جوهره یا اصل یا ذات
در درون روابط سازمان با خارج از سازمان قراردارد	در درون روابط سازمانی قرار دارد	در درون ذهن افراد قرار دارد	از نظر حیطه
مدت پایداری	کارآیی و قابلیت دستیابی	حجم مناسب بودن آن	از نظر پارامترهای اندازه گیری
بالاترین سطح از لحاظ مشکل و بدون کدگذاری	متوسط	بالا	از نظر مشکل بودن کُدگذاری

10- پیامد های محیطی: پیامدهای محیطی به دستاوردهای درونی از قبیل (مشارکت افراد در پیروزی های سازمان، ایجاد فضای امن برای کار و تلاش، کاهش تعارضات بین گروه ها و افراد) و دستاوردهای بیرونی از قبیل (پیش بینی پذیری، اعتمادپذیری و افزایش حرمت اجتماعی) اشاره دارد.

11- رفتارهای اخلاقی: رفتارهای اخلاقی به روابط انسانی مؤثر از قبیل (همدلی، خوشرفتاری، گوش دادن، هم احساسی، پرهیز از طعنه زدن و تحقیر دیگران، پرهیز از استضعاف زیردستان، حفظ آبروی افراد، احترام به دیگران و قدرشناسی به موقع)، خدمتگزاری (نوع دوستی، توانمندسازی، تیم سازی، حفاظت از منافع کارکنان و فراگیران) و مسئولیت پذیری از قبیل (مسئولیت مالی و صیانت از بیت المال، پذیرفتن مسئولیت فعالیت های محیط آموزشی ، پاسخگویی، پیگیری، وظیفه شناسی، تلاش برای موفقیت و عمل به تعهدات) اشاره دارد.
12- عملکرد اخلاقی:عملکرد اخلاقی شامل تصمیم گیری اخلاقی نظیرتصمیمات مشارکتی، درنظرگرفتن رضایت دیگران، پیشگامی در کارها، آینده نگری، تعدیل رفتار زیر دستان و عدالت محوری نظیر رعایت مساوات، میانه روی در کارها، انصاف، پرهیز از حب و بغض شخصی، حضور به موقع در محل کار می باشد.
در نهایت این مقوله های دوازده گانه ی اصلی در قالب ابعاد شش گانه مدل پارادیمی به صورت شرایط علی(2 مقوله)، مقوله اصلی یعنی گرایش وتخلق مدیران آموزشی به اخلاق حرفه ای (2 مقوله) ، راهبرد (2 مقوله)، زمینه(2 مقوله)، شرایط مداخله گر (2 مقوله) و پیامد ها (2 مقوله) جای گرفتند.
یکی از اهداف مهم هر نظریه برخاسته از داده ها، کشف پدیده اصلی وتبیین اجزا وعناصر، شرایط وپیامد ها بر اساس آن پدیده است. در تحقیق حاضر محور اصلی، گرایش و تخلق مدیران آموزشی به اخلاق حر فه ای است که در مر حله کد گذاری انتخابی آشکار وروابط آن بر قرار گردید. در تحلیل مصاحبه ها مفاهیمی نظیر احترام به دیگران،حفظ آبروی افراد،قدر شناسی، خوشرفتاری، گوش دادن آشکار شد که تحت عنوان “روابط انسانی موثر” مقوله بندی گردید.مقوله محوری دیگر از مفاهیمی نظیر نوع دوستی، توانمند سازی، حفاظت از منافع کارکنان وفراگیران،"خدمتگزاری” نام گذاری شد."مسئولیت پذیری ” متشکل از مفاهیمی نظیر پاسخگویی وپیگیری، وظیفه شناسی، مسئولیت مالی و صیانت از بیت المال مقوله محوری دیگری بود که پدیده اصلی را شکل می داد.همچنین “تصمیم گیری اخلاقی"با مفاهیمی نظیر تصمیمات مشارکتی،قدرت تفکر وابتکار عمل،پیشگامی در کارها، در نظر گرفتن رضایت دیگران و"عدالت محوری” با مفاهیمی چون رعایت مساوات، میانه روی در کارها، انصاف وپرهیز از حب و بغض شخصی از دیگر مقوله های محوری در این زمینه بودند. تکرار بررسی های متون مصاحبه های پیاده شده وتوجه دقیق به جملات وایده ها ی بیانگر ارتباط بین مقوله ها، نشان داد که تخلق مدیران آموزشی به اخلاق حرفه ای تحت تاثیر تخصص فردی آنان در این ارتباط شامل دانش اخلاقی فرد و مهارتهای اخلاقی فرد و همچنین نگرشها ی آنان شامل اعتقاد وتعهد به ارزشهای اخلاقی وارزشهای سازمانی است. تخلق به اخلاق حرفه ای مدیران آموزشی با تاثیر پذیری از این شرایط علی، منجر به شکل گیری کنشهایی در سطح خرد شامل راهبردهای آموزشی وپژوهشی وراهبرد های قانونی ودر سطح کلان شامل راهبرد های سازمانی می گردد.به علاوه این کنش ها در بستر ویژگی های فردی مدیران شامل ویژگیهای اعتقادی و ارزشهای اخلاقی فردی،سعه صدر ومتغیرهای روان شناختی و ویژگی های سازمانی (جو وفرهنگ اخلاقی سازمان)، شکل می گیرند وهمزمان از محدودیتهایی نظیر مشکلات فردی ومدیریتی وشرایط محیطی برون سازمانی ودرون سازمانی، تاثیر می پذیرند . در نهایت چنین کنشها و واکنشهایی، ارتقای اخلاقی فردی وپیامد های محیطی به همراه آورده ورشد صفات اخلاقی،ارتقای رفتاری ودستاودهای درونی وبیرونی برای سازمان آموزشی به دنبال دارد.
شکل 5-1 روابط بین مقوله های اصلی در الگوی اخلاق حرفه ای مدیران آموزشی را نشان می دهد. همه پژوهشهادر ادبیات این حوزه به نقش مثبت مدیران برای ایجاد یک فرهنگ اخلاقی در سازمان اذعان دارند. در ارتباط با نقش مدیریت و اثرش روی رفتار اخلاقی و فرایند تصمیم گیری نخست باید توجه داشت توان استدلال گری اخلاقی خود مدیران چگونه و به چه میزان است وتا چه اندازه قدرت ایجاد و درک چشم انداز در رابطه با اخلاق حرفه ای را داراست .این مطلب در نظریه رهبری معنوی لوئیس فرای (2003) که ترکیبی از چشم انداز، ایمان به هدف، نوع دوستی، بقای معنوی و تاکید بر نیازهای معنوی کارکنان در محیط کار می باشد، اشاره شده است. رهبری معنوی دارای ارزشهای اخلاقی عمیق از قبیل استقلال، انصاف، نوع دوستی، مهربانی، صداقت وکمال است (فایرهولم،1994).
عوامل مداخله گر:
محدودیت ها(مسائل فردی و مدیریتی)
شرایط محیطی(برون سازمانی و درون سازمانی)
شرایط علٌی:
تخصص اخلاقی فردی
نگرشها
پیامدها:
ارتقای افراد( رشد صفات اخلاقی و رفتاری)
پیامدهای محیطی
(دستاوردهای اخلاقی درونی و بیرونی)
عوامل زمینه ای:
ویژگیهای فردی( اعتقادی ، اخلاقی، روانشناختی ، سعه صدر )
ویژگیهای سازمانی(جو و فرهنگ اخلاقی سازمان)
راهبردها:
خرد(آموزشی وپژوهشی)
کلان(سازمانی ، قانونی)
مقوله مرکزی:
گرایش وتخلق مدیران آموزشی به اخلاق حرفه ای
شکل5-1-مقوله های اصلی و ارتباط بین آنها در الگوی اخلاق حرفه ای مدیران آموزشی با رویکرد اسلامی – ایرانی
5-2- گزارش کمی(نتایج تحلیل مسیر)
فرضیه اول: تخصص فرد در زمینه اخلاقی بر عملکرد اخلاقی تاثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر نشان داد که ضریب تاثیر تخصص فردی بر عملکرد اخلاقی برابر با 54/. بوده و این ضریب تاثیر در سطح آلفای 01/. معنی دار می باشد. در این پژوهش منظور از تخصص فردی توانایی استدلال و درک و بینش اخلاقی مدیران است. در این پژوهش معیارهای تخصص فردی مدیران مدارس عبارتند از توان استدلال اخلاقی مدیران، خودشناسی، دانایی و حکمت، ایجاد و درک چشم انداز در رابطه با ضوابط اخلاق حرفه ای، تجارب شغلی، تعادل اخلاقی، درک شرایط و اقتضائات مخاطب و برقراری ارتباط بر مبنای آن، برون گرایی،تحمل ابهام، مشاوره با دیگران، ایجاد توازن میان زندگی شخصی و شغلی، خلق انگیزه و موقع شناسی در نظر گرفته شده بود. با درنظر گرفتن این معیارها، تخصص فردی مدیران در محیط های آموزشی یکی از عوامل مهم در بهبود عملکرد اخلاقی آنهاست. بنابراين گزينش و تربيت مديران آموزشي براساس معيارهاي تخصصی لازم و یا حتی آموزشهای مستمر در جهت بهبود مهارت آنان برای تشخیص فعل اخلاقی و غیر اخلاقی عملکرد اخلاقی آنها را بهبود بخشیده و تصمیم گیریهای آنها را در شرایط تضادها و تناقضات اخلاقی اثربخش تر می نماید(یوسف و لوتانز، 2005).
فرضیه دوم: تخصص فردی بر رفتار اخلاقی تأثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر در رابطه با فرضیه فوق نشان داد که ضريب تأثير تخصص فردی بر رفتار اخلاقی (51/0) بود این ضریب در سطح 01/0 مثبت و معني دار بود. در تبیین این یافته می­توان گفت توان استدلال­گری اخلاقی، خودشناسی، دانایی و حکمت، ایجاد و درک چشم انداز در رابطه با ضوابط اخلاق حرفه­ای، تجارب شغلی، تعادل اخلاقی، درک شرایط و اقتضائات مخاطب و برقراری ارتباط بر مبنای آن، برون­گرایی، تحمل ابهام، مشاوره با دیگران، ایجاد توازن میان زندگی شخصی و شغلی و خلق انگیزه باعث افزایش رفتار اخلاقی می­ شود.
فرضیه سوم: نگرش بر عملکرد اخلاقی تاثیر دارد.
یافته های این فرضیه نشان داد که میزان ضریب تاثیر نگرش بر رفتار اخلاقی برابر با 57/. بوده و این ضریب تاثیر در سطح آلفای 01/. معنی دار می باشد. بنابراین نگرش بر عملکرد اخلاقی تاثیر دارد. همانطور که اشاره شد در این پژوهش نگرش دارای دو بعد اعتقاد و تعهد به ارزش های اخلاقی و اعتقاد و تعهد به ارزش های سازمانی بود.اعتقاد و تعهد به ارزش های اخلاقی شامل دوری از منفعت طلبی، بصیرت، پرهیز از تعصبات، عزت مداری و باور مندی اخلاقی و تعهد به ارزش های سازمانی نیز شامل رعایت مالکیت معنوی، تعالی گرایی و حق گرایی بود. نگرش از سه عنصر شناختى، عاطفى و رفتارى تشکیل مى  گردد. در حیطه نگرش اخلاقی باید اشاره کرد که عنصر شناختى به اطلاعات و دانسته هاى فرد در مورد پدیدها و هنجارهای اخلاقی اطلاق مى گردد. بعد عاطفى به احساس یا قضاوت مثبت یا منفى فرد از عملی اخلاقی و یا غیر اخلاقی اشاره دارد. بعد رفتارى آمادگى فرد براى عمل اخلاقی را شامل می شود. داشتن نگرش مثبت لازمه رفتار و در نهایت عملکرد مناسب است(تروینو، 1998). به عبارت دیگر شناخت فرد از افعال و هنجارهای اخلاقی و اطلاعات او در این رابطه احساسات و عواطف او را به صفت ها و رفتارهای اخلاقی تحت تأثیر قرار داده و حالت خوشایند یا ناخوشایند نسبت به این موضوع در او پدید مى آورد. از سوى دیگر احساسات مثبت یا منفى و عواطف خوشایند یا ناخوشایند بر روى شناخت اخلاقی افراد اثر مى گذارد و برداشت هاى متفاوتى در او نسبت به افعال اخلاقی پدید مى آورد. و هر کدام از شناخت ها و احساس ها، آمادگى براى فرد برای رفتار های اخلاقی را تحت تاثیر قرار داده و گرایش فرد به رفتار اخلاقی و در نهایت عملکرد اخلاقی مناسب بهبود پیدا می کند. بنابراین داشتن نگرش مثبت به فعالیت اخلاقی رفتار های اخلاقی را بهبود بخشیده و منجر به عملکرد اخلاقی ارتقاء یافته می شود(جونز، 1991).
فرضیه چهارم: نگرش بر رفتار اخلاقی تأثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر در رابطه با فرضیه فوق نشان داد که ضريب تأثير نگرش بر رفتار اخلاقی (40/0) بود این ضریب در سطح 01/0 مثبت و معني دار بود. ارزش­های اخلاقی یعنی رعایت اصول معنوی و ارزش­های حاکم بر رفتار شخصی یا گروه، مبنی بر اینکه درست چیست و نادرست کدام است. ارزش­های اخلاقی تعیین­گر استانداردهایی­اند مبنی بر اینکه از نظر رفتار و تصمیم ­گیری چه چیزی خوب و چه چیزی بد است. از سوی دیگر هر کسی ارزش­ها و باورهای شخصی را با خود به سازمان می ­آورد. ارزش­های شخصی و استدلال­های اخلاقی که به ارزش­ها، جامعه عمل می­ پوشانند و آن­ها را به کردار تبدیل می­ کنند، ممکن است بر جنبه­ های اخلاقی و تصمیماتی که در آن سازمان گرفته می­ شود اثر بگذارند.
فرضیه پنجم: رفتار اخلاقی بر راهبردهای خرد تأثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر در رابطه با فرضیه فوق نشان داد که ضريب تأثير رفتار اخلاقی بر راهبردهای خرد (33/0) بود این ضریب در سطح 01/0 مثبت و معني­دار بود. این یافته نشان می­دهد که روابط انسانی، خدمتگزاری و مسئولیت­ پذیری بر راهبردهای آموزشی و پژوهشی و راهبردهای قانونی تأثیر مثبت دارد. بنابر این همدلی، خوشرفتاری، گوش دادن، پرهیز از طعنه زدن و تحقیر دیگران، پرهیز از استضعاف زیردستان، حفظ آبروی افراد، احترام به دیگران، قدرشناسی به موقع، نوع دوستی، توانمندسازی، تیم سازی، حفاظت از منافع کارکنان و فراگیران، مسئولیت مالی و صیانت از بیت المال، پذیرفتن مسئولیت فعالیت­های محیط آموزشی، پاسخگویی، پیگیری، وظیفه شناسی، تلاش برای موفقیت و عمل به تعهدات منجر به افزایش راهبردهای آموزشی و پژوهشی، راهبردهای قانونی و راهبردهای سازمانی است.
مدیریت اخلاق گرا به طرق مختلفی بر راهبردهای سازمان تأثیر می گذارد از جمله الگو و نمونه بودن؛ نحوه تخصیص منابع سازمان؛ معیارهایی که به وسیله آن به استخدام، ترفیع و یا اخراج کارکنان اقدام می­ کنند؛ و آنچه به آن توجه داشته و آنچه به آن اهمیت و پاداش می­ دهند.
در رابطه با تأثیر روابط انسانی در سازمان می­توان گفت که در هر سازمانی ارتباط مطلوب زمانی تحقق می یابد که اثر بخش باشد و ارتباط زمانی اثر بخش می شود که اعضا و بویژه  مدیران سازمان در انجام وظایفشان مؤثر و موفق باشند و ارتباط را فرایندی بدانند که به وسیله آن همه تلاش می­ کنند احساسات  و ایده هایشان را بیان نموده و متقابلا ً آنها را درک نمایند. برای تحقق ارتباط مؤثر باید موانع و عواملی چون احساس برتری، عقده حقارت، ترس، اضطراب و سلطه جویی را حذف و بر وجود عواملی چون صداقت، رضامندی، لحاظ ارزش ها و اهداف مشترک، پذیرش وجود تنوع عقاید و احساسات با ارزش تاکید نمود. اگر ارتباطات مؤثر باشند توافق ها درک می شوند و درک توافق ها موجب نزدیکی بیشتر آنان می­ شود و نیز عوامل موجد اختلاف ها روشن می­شوند. افراد کم و بیش برای یک دیگر ارزش قایل می شوند و اظهارات خصوصی و عمومی و هنجار های رسمی و غیر رسمی  به یکدیگر شباهت بیشتری پیدا  می کنند . طبیعی است اگر مدیران تفاهم بدون اجباررا اساس تصمیم گیریهای خودشان قرار دهند و از اختیارات رسمی و غیر رسمی خود به گونه ­ای استفاده کنند که شکوفایی توانایی انسان را در سازمان تسهیل نمایند این امر آسان­تر محقق می­ شود و در نتیجه بر راهبردهای سازمان تأثیر می­گذارند.
مسئولیت­ پذیری در معنی اصلی آن پاسخگویی مؤثر به انتظارات مطروح در نقش­ها، وظایف مدنی و شغلی است که این توأم با خویشتن­داری و خودتنظیمی است. فرد مسئولیت­پذیر کسی است که با در نظر گرفتن هدف های خویش و نیازهای سایرین عمل می کند (چلبی و خرم دل، 1391). فردي كه داراي احساس مسئوليت بالايي است نيازهاي خود را در راه نيازهاي جمع فدا مي­كند. اين قبيل افراد پيامدهاي رفتارهاي خود را مي پذيرند و قابل اعتماد و اطمينان هستند. نسبت به ساختار اجتماعي بزرگ­تر احساس تعهد كرده و درستكار بوده وبه عهد خود وفا مي­كنند. طبق ديدگاه گاف افرادي كه داراي مشاغلي هستند كه مستلزم رفتار مسئولانه وتوأم با وظيفه شناسي است، افراد مسئوليت پذيري مي باشند.گاف معتقد است كه فرد مسئول به ارزش هاي اجتماعي و اخلاقي و مدني پايبند است (مارنات، 1378). بنابر این مسئولیت­ پذیری از طریق پایبندی به ارزش­های اجتماعی، اخلاقی و مدنی بر راهبردهای خرد تأثیر می­ گذارد.
فرضیه ششم: عملکرد اخلاقی بر راهبرد کلان تأثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر در رابطه با فرضیه فوق نشان داد که ضريب تأثير عملکرد اخلاقی بر راهبردهای کلان (32/0) است این ضریب در سطح 01/0 مثبت و معني­دار بود. گرینبرگ (1993) بیان میکند که براي اینکه مدیران اثربخش باشند آنها باید به شیوه عادلانه عمل کنند و مطمئن باشند زیردستانشان، فعالیت­هاي آنها را عادلانه تفسیر می­ کنند. تمایل به تحقیقات عدالت سازمانی در سالهاي اخیر افزایش یافته است، این توجه به عدالت به علت نتایج مهم مرتبط با کار است که با ادراك کارکنان از انصاف و عدالت در محیط کار مرتبط است. سازمان ، نظامی اجتماعی است که حیات و پایداری آن وابسته به وجود پیوندی قوی میان اجزا و عناصر تشکیل دهنده آن است. عدم رعایت عدالت موجب جدایی و دوری این اجزا از یکدیگر می­ شود و در نهایت رشته­ های پیوند میان این اجزا را می­گسلد. در واقع می­توان گفت که عدالت نقش یک انسجام بخش را ایفا می­ کند (طاهری عطار، 1387). عدالت محوری مهم است زیرا با فرآیندهای حیاتی سازمانی از قبیل تعهد، رفتار مدنی سازمانی، خشنودی و عملکرد شغلی مرتبط است
فرضیه هفتم: ویژگی­های فردی بر راهبردهای خرد تأثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر در رابطه با فرضیه فوق نشان داد که ضريب تأثير ویژگی­های فردی بر راهبردهای خرد (41/0) است این ضریب در سطح 01/0 مثبت و معني­دار بود. این یافته نقش ویژگی­های اعتقادی، ارزش­های اخلاقی فردی، سعه صدر و ویژگی­های روانشناختی بر راهبردهای خرد سازمانی را مورد تأکید قرار می­دهد. بنابر این ایمان به خداوند متعال، تقوا و پرهیزگاری، تهذیب نفس، اخلاص در کارها، اعتقاد به نظارت الهی، فروتنی، خویشتن داری، پرهیز از دروغ و صداقت داشتن، پرهیز از خشم، شکیبایی، حفظ زبان، الفت و محبت، حسن ظن، پرهیز از تکبر، دفع بدی با خوبی، رفق و مدارا، عذرپذیری، انتقاد پذیری، شایستگی، اعتماد به نفس، معنی داری، خودتعیینی و تأثیر و علاقه ­مندی به کار بر راهبردهای آموزشی و پژوهشی و راهبردهای قانونی تأثیرگذار است. بنابر این ویژگی­های فردی مدیران آموزشی به عنوان یک عامل زمینه ای منجر به اتخاذ راهبردهایی چون آموزش اخلاق حرفه­ای، برگزاری کارگاههای آموزشی، مطالعات فردی، آسیب شناسی اخلاقی، تجزیه و تحلیل مسائل اخلاقی، تأمین مالی، نظارت و ارزیابی مستمر و هدفمند، مشوق­های اخلاقی، قانونمندی و انضباط کاری می­ شود.
فرضیه هشتم: ویژگی­های سازمانی بر راهبردهای خرد تأثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر در رابطه با فرضیه فوق نشان داد که ضريب تأثير ویژگی­های سازمانی بر راهبردهای خرد (32/0) است این ضریب در سطح 01/0 مثبت و معني­دار بود. این یافته نشان می­دهد که جو و فرهنگ اخلاقی سازمانی بر راهبردهای خرد تأثیرگذار است. انديشمندان معتقدند همان طور كه انسان ها داراي شخصيت منحصر به فرد و متمايز از يكديگر هستند سازمان ها نيز به واسطه فرهنگشان داراي شخصيتي منحصر به فرد و جداگانه مي باشند كه اين امر ضرورت شناخت فرهنگ سازمان­ها را تبيين مي­كند. بي گمان بايد پذيرفت انسان فرهنگ را مي آفريند و فرهنگ هم انسان را مي سازد. فرهنگ به انسان ياري مي­دهد تا انديشه­هاي پايدار و ثابتي را بياموزد، بر روش تعامل كاركنان با ديگران تاثير بگذارد و در ادامه اين روند ساختار، نظام ها و فرايند هاي هر سازمان را تحت تاثير قرار دهد. اگر فرهنگ مناسب كاري به خوبي بين مديريت و كاركنان گسترش يافته باشد، به تحكيم تعهد سازماني، ارتقاء اخلاقيات، اعتماد سازمانی، عملكرد كاراتر و عموماً بهره­وري بالاتر منجر مي­گردد (هامپتون، 1990). علاوه بر این هسته­اصلي فرهنگ سازماني را ارزشهايي تشکيل مي­دهندکه اعضاي سازمان همگي باهم درآن مشترك هستند و براساس اين ارزشها، رفتارهاي درون سازماني شکل مي­گيرند. بنابر این فرهنگ سازمانی از طریق فراهم کردن شرایط برای روش­های انجام صحیح کار، ارزش­ها و نمادها بر راهبردهای سازمانی تأثیر می­ گذارد.
فرضیه نهم: شرایط محیطی بر راهبردهای کلان تاثیر دارد.
یافته های این فرضیه نشان داد که میزان ضریب تاثیر شرایط محیطی بر راهبردهای کلان برابر با 24/. بوده و این ضریب تاثیر در سطح آلفای 01/. معنی دار می باشد. بنابراین شرایط محیطی بر راهبردهای کلان تاثیر دارد. شرایط محیطی در این پژوهش شامل دو مولفه برون سازمانی و درون سازمانی بود. شرایط برون سازمانی شامل رقابت با سایر سازمان ها، تبادل اطلاعات، فناوری های جدید، جذابیت های مادی می باشد و شرایط درون سازمانی نیز شامل منزلت آفرینی، تکریم پیشینیان، امنیت شغلی، آزادی عمل و استقلال در کار می باشد. راهبردهای کلان نیز شامل نگاه سرمایه ای به نیروی انسانی، توجه به مدیران دارای دانش اخلاقی منتهی به رفتار، اهلیت گرایی، ایجاد مراجع ذی صلاح در سازمان برای حل مسائل اخلاقی می باشد.
فرضیه دهم: راهبردهای خرد بر ارتقای افراد تأثیر دارد.
نتایج تحلیل مسیر در رابطه با فرضیه فوق نشان داد که ضريب تأثير راهبردهای خرد بر ارتقای افراد (36/0) است این ضریب در سطح 01/0 مثبت و معني­دار بود. این یافته نشان می­دهد که راهبردهای آموزشی و پژوهشی و راهبردهای قانونی بر رشد صفات اخلاقی و ارتقای رفتاری تأثیرگذار است. ارتقای افراد امری لازم و ضروری است تا از یکسو سازمان دچار تعارض نشود و از سوی دیگر با اتخاذ تصمیمات منطقی و خرد مندانه منافع بلند مدت خود را تضمین نماید. مدیران و رهبران سازمان باید به شناخت عوامل پایه ای اخلاق حرفه ای مثل استقلال حرفه ای، خود فهمی حرفه ای، عینیت گرایی، بی طرفی و عدم جانب داری، فراتر رفتن از مفهوم معیشتی و جنبه روانشناختی اخلاق کار همت گمارند تا بتوانند در زمینه سازی و پیاده سازی رفتارهای اخلاقی در محیط کار موفق عمل کنند.در اشاعه و ترویج اخلاق حرفه ای باید شيوه هاي غير مستقيم مانند آموزش هاي حين عمل وآموزش هاي اجتماعي وفرهنگي مورد توجه بيشتري قرار گيرد تا اثر بخشی و کارایی لازم را داشته باشد.

۰/۱۶۱۲

 

۰/۱۵۲۷۳۵

 

 

 

C44

 

۰/۲۳۸۷

 

۰/۳۴۴۴۲۷

 

 

 

بر اساس نتایج بدست آمده مشاهده شد شاخص های C1 و C4 فاکتور های ضروری در پیاده سازی هوش تجاری می باشند در این باره باید گفت شاخص C11 ،C12 مهمترین شاخص در میان شاخص های C1 و شاخص C41 مهمترین شاخص در میان شاخص های C4 می باشد.
۴-۳ تجزیه وتحلیل عوامل
آزﻣﻮن KMO ^[۷۶]: ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ در اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ و ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ-ﮔﯿﺮی وﺟﻮد دارد، آﻣﺎره KMO ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺳﺮﻧﯽ و ﮐﺎﯾﺰر ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻣﻘﺪار KMO ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ۶/۰ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺖ و اﺟﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ. ﺑﺎ وارد ﮐﺮدن داده ﻫﺎی ﺗﻤﺎم ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ، KMO ﻣﻌﺎدل ۸۱۶/۰ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ را ﻣﺠﺎز ﻣﯽ داﻧﺪ . ﺗﺴﺖ ُﮐَﺮوﯾﺖ ﺑﺎرﺗﻠﺖ ﻧﯿﺰ ﺻﺤﺖ ﻣﺪل ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ آزﻣﻮن ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن داده ﻫﺎ ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ . آزﻣﻮن ﺑﺎرﺗﻠﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﺎداری ﻗﻀﺎوت ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺻﻔﺮ ﻧﯿﺴﺖ.
در تحلیل عاملی با محاسبه ماتریس اولیه عوامل , مشخص گردید که ۴ عامل دارای ارزش ایگن بیش از ۱ هستند که دارای ۷۴/۳۰۴ درصد واریانس می باشند. بعبارت دیگر از بین تمام شاخصها , ۵ عامل وجود دارند که مبین ۷۴/۳۰۴ درصد میانگین تغییرات (فواصل) ارزشهای ایگن هر یک از شاخصهای آزمون شده می باشند.
جدول ۴- ۱۰ ماتریس اولیه عوامل

 

 

عامل

 

ارزش ایگن

 

درصد واریانس

 

درصد تجمعی

 

 

 

کاربران و مدیران

 

۴/۰۲۴

 

۲۳/۶۷۳

 

۲۳/۶۷۳

 

 

 

ﻛﺎرﻛﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ

 

۳/۵۳۲

 

۲۰/۷۷۶

 

۴۴/۴۴۹

 

 

 

تغییروتوسعه

 

۱/۹۱۲

 

۱۱/۲۴۶

 

۵۵/۶۹۵

 

 

 

مهارت های تیم مجری

 

۵۸۱۵/۱

 

۳۰۴۵/۹

 

۰۷۱/۷۰

 

 

 

با توجه به ماتریس اولیه عوامل جدول شماره ۴-۱۰ , به وضوح مشخص است که ارزش ۴ عامل مذکور , فاصله بیشتری با بقیه شاخصها دارد.همانگونه که گفته شد,درصد تغییر,نسبتی از واریانس کل است که توسط فاکتورعامل مورد نظر بیان میشود. بطور مثال نسبتی از واریانس کل که توسط فاکتوراول بیان میشود برابر ۲۳/۶۷۳است.

در اواخر دهه ۸۰ بخشهایی از کشف دانش در پایگاه های داده ظهور کرد. استفاده از مدلها و تکنیکهای داده کاوی به منظور استخراج دانش مفید، الگو ها و گرایش های قبلا ناشناخته از راه های نیمه خودکار، برنامه های حوزه داده کاوی و تکنیکهای مرتبط ،متدلوژی ها و تکنولوژی های متفاوت در سالهای اخیر گسترش شایانی یافت.توسعه ابزارهای جمع آوری داده خودکار و رشد سریع داده های عظیم الجثه ، نیاز فوری به تفسیر و بهره برداری از حجم بزرگ داده همراه با ابزارهای پشتیبانی موجود روی توسعه و رشد تکنیکهای نگهداری و تعمیرات تاثیر فراوانی خواهد گذاشت.
این تحقیق در نظر دارد که یک معماری کاربردی از یک سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگویانه بر اساس تکنیکهای داده کاوی بر روی اطلاعات جمع آوری شده ارائه دهد.داده کاوی الگوهای رفتاری را شناسایی و امکان تشخیص سریعتر و دقیق ترخرابی را در تجهیزات فراهم می کند.
پیشنهاد این پژوهش این است که یک سیستم نگهداری پیشگویانه غیرمتمرکز بر اساس کاربرد تکنیکهای داده کاوی روی داده های تعمیرات که توسط ماشینهای متفاوت بر روی خطوط تولید یکسان یا متفاوت تولید شده است را نمایش دهد.هدف پیش بینی خرابی بر اساس ماتریس الگوهای رفتاری و تولید برنامه زمانبندی و هشدارهای متناسب برای فعالیتهای نگهداری است.

معماری طراحی شده در این سیستم شامل سه ماژول است:

 

1. 1. ماژول عملیاتی

 

1. 1. ماژول مدلسازی

 

1. 1. سکو و بستر مجازی

 

درادامه در شکل می توانید قالب مفهومی برای طراحی معماری مورد نظر را مشاهده نمایید.

شکل ۱- قالب مفهومی معماری
مطابق شکل داده های عملیاتی از نگهداری تصحیحی ، پیشگیرانه و پیشگویانه جمع آوری می شوند.این روش از جمله استراتژی های نگهداری مدیریت است.که در حال یکپارچه سازی همه عملیاتهای انجام شده تصحیحی است و همچنین شامل همه برنامه ریزی ها برای نگهداری پیشگیرانه و پیشگویانه است.الگو و لایه پیش بینی بالای این لایه قرار دارد و تکنیکهای داده کاوی را به منظور ایجاد دانش جدید و ارائه در بستر و سکو نمایش اطلاعات بکار می گیرند .
فرایند جمع اوری داده یا یک سیستم چند کارگزاره انجام می شود.که مسوول به دست آوردن ، سازگاری و انتقال داده است.حتی زمانی که داده از پایین ترین سطح اطلاعات جمع آوری می شود، از طریق همه کاربران نگهداری و تعمیرات این اطلاعات باید با یک نرم افزار تفسیر شوند تا با سازگاری ساختار داده ها به بانک اطلاعاتی منتقل شده و قابل تبدیل به دانش مفهومی شوند.
همه اعضایی که در سیستم همکاری می کنند باید به یکدیگر اعتماد دوطرفه داشته باشند و اعتماد آنها نیز به زیر ساخت سیستم برقرار باشد.اطلاعات بدست آمده بحرانی هستند بنابراین باید تضمین شود که اطلاعات و داده هایی که از کارگزارها و اپراتورها تا بانک اطلاعاتی جریان پیدا می کند امن و قابل اعتماد باشند.همچنین مهم است که سرور پایگاه داده اطلاعات و داده هایی را بپزیرد که از کارگزاران و اپراتورهای امن می رسند.شکل زیر سیستم فیزیکی نمایش سه ماژول اصلی سیستم را نشان می دهد.

شکل ۲- نمای کلی سیستم
ماژول عملیاتی
برای جمع آوری داده ، نرمال سازی و ذخیره سازی داده است.که همه داده های مرتبط با سه نوع تعمیر اصلاحی ، پیشگیرانه و پیشگویانه را جمع آوری می کند.
ماژول مدلسازی
این ماژول یا پیش بینی ، هسته مرکزی است که با بهره گرفتن از تکنیکهای داده کاوی دانش ضمنی و مخفی موجود را به منظور کشف الگوها بررسی می کند.و امکان وقوع خرابیها را بر اساس سیستم پیش بینی برای هر تجهیز و دستگاه فراهم می کند.
این ماژول با بهره گرفتن از رفتار و وقایع رخ داده و سوابق پیشین خرابی امکان وقوع رخداد های خرابی در آینده را فراهم می کند.داده های مورد نیاز برای این فرایند از کالاهای مصرف شده ، شرایط تجهیزات و سناریوهای مورد نظر بر روی سیستم پشتیبان تصمیم یار فراهم می شوند و به پیش بینی خرابی کمک می کنند.
ماژول سکوی مجازی
ماژول سوم یک سکو و بستر مجازی برای نمایش و ارائه دانش تولید شده با الگوریتم ها و تکنیکهای استفاده شده درلایه پیش بینی است.این لایه امکان مشاهده بصری و تولید هشدارهای لازم با بهره گرفتن از وب سرویسهای ایجاد شده برای کاربران مختلف با سطوح دسترسی متفاوت و تعریف شده را در روی مرورگرها فراهم می کند.
سیستم اصلی بر اساس ۳ فرایند بنا نهاده شده است که در ادامه شرح داده شده اند.
مدیریت داده و ارتباطات (A1) ، که منطبق برماژول عملیاتی است.سیستم پیش بینی دانش (A2) که منطبق بر ماژول مدلسازی و پیش بینی است.و تولید هشدار (A3)‌که منطبق بر ماژول سکو و بستر مجازی است.
فعالیت A1 مسوول جمع آوری داده است.به عنوان خروجی این فعالیت یک بانک اطلاعاتی بر اساس قوانین نرمالسازی و دانش بنیان برای مطالعه تولید خواهد کرد.فرایند جمع آوری داده بطور خودکار توسط کارگزارها و با بهره گرفتن از ابزارها و مکانیزمهای پیش بینی شده و کانالهای ارتباطی انجام خواهد شد.در این فعالیت بعد از جمع آوری همه دادهای مورد نیاز نگهداری و تعمیرات اولین گامی که باید انجام شود شامل شناسایی همه داده ها و آنالیز آنها است تا بتوانند تولید بانک اطلاعاتی را پوشش دهند.این بانک اطلاعاتی با پالایش و نرمالسازی داده ها آماده شده و به عنوان خروجی به فعالیت A2‌فرستاده می شود.
فعالیـت A2‌ماژول اصلی پیش بینی دانش و برداشت و استنباط دانش مرتبط به تجهیزات کارخانه است.این فعالیت دانش جدیدی تولید خواهد نمود که خوراک و ورودی فعالیت A3 خواهد بود.در این ماژول با توجه به نوع داده ها از تکنیکهایی از قبیل هوش مصنوعی ، درخت تصمیم ، قوانین استدلالی و خوشه بندی استفاده خواهد شد.
فعالیت A3 از منابع فعالیت A1 استفاده خواهد کرد تا هشدارهایی شامل احتمال رخداد خرابی های را پیش بینی و ارسال کند.این تابع خروجی مسوول نگهداری و تعمیرات را به منظور انجام عملی قبل از وقوع خرابی و عدم کارکرد صحیح تجهیز آگاه خواهد نمود.
نتیجه
این مقاله یک قالب جدید مفهومی برای سیستم پیش بینی برای تیمهای نگهداری و تعمیرات ارائه می دهد.بکار بردن تکنیکهای داده کاوی روی داده های نگهداری و تعمیرات باعث ایجاد قوانین مفید برای پیش بینی آینده است.سیستم پیشنهاد شده به شرکتها برای جمع آوری ، استخراج و تولید دانش کمک خواهد کرد.و همچنین به انها اجازه پیش بینی با دقت بالاتر را می دهد تا در یک لحظه بتوانند فعالیت نگهداری متناسب را تشخیص داده و باعث افزایش بهره وری تولید شوند.
۳-۳- روشی عملی برای ترکیب داده کاوی و تشخیص خرابی
در تحقیق دیگری [۲۱]که در سال ۲۰۰۹ انجام شده است محققان تلاش کرده اند با توجه به چالشهایی که کارخانه ها برای افزایش کارایی ، کاهش هزینه ها و بالابردن چرخه حیات و طول عمر تجهیزاتشان با آن مواجه هستند یک استراتژی نگهداری پیشگویانه برای برنامه ریزی سرویس ملاقات تجهیزات و بررسی تجهیز با توجه به شرایط واقعی آن طراحی و تدوین کنند.
برای چالشهای نامبرده در این تحقیق به استفاده از دو نظریه که اکنون بطورجداگانه استفاده می شوند پرداخته که عبارتند از داده کاوی و قابلیت پیشگوی.
روش پیشنهاد شده شامل دو مرحله می باشد که در مرحله اول با بهره گرفتن از تکنیکهای داده کاوی و برآورد قابلیت اطمینان بر روی داده های تاریخی و پیشین جمع آوری شده به شناسایی و آماده سازی ویژگی های مرتبط و وابسته به تجهیزات،کاهش این ویژگی ها و درنهایت استخراج ویژگی های موثر و برجسته می پردازد و به تشخیص حد آستانه های مربوط به آنها کمک می کند. و در مرحله دوم با بهره گرفتن از قابلیت پیشگویی بر روی داده های در حال اجرا و زنده از تجهیزات برای پیش بینی تغییر تدریجی آینده از این ویژگی ها پرداخته و سعی در پیش بینی احتمال و زمان خرابی آینده و فعالیت نگهداری و تعمیرات آن تجهیرات دارند.اکنون به شرحی از مرحله اول می پردازیم.
اتصال از راه دور به محل کار تاسیسات و تجهیزات باعث ایجاد یک مشاهده مستمر روی تجهیزات شده که نتیجه آن می تواند روی طول عمر آنها موثر باشد.و با بهره گرفتن از زمانبندی مناسب قبل از اینکه تجهیز به پایان عمر خود برسد دستورالعمل هایی برای نگهداری بهینه پیشنهاد شود.
برای ایجاد مشاهده مستمر یک فرد خبره در مرکز اصلی دسترسی که بصورت دسترسی از راه دور به همه ماشین آلات و تجهیزات متصل بوده و با بهره گرفتن از یک مسیر و بستر ارتباطی امن از طریق شبکه اقدام به جمع آوری داده ها می نماید.این داده ها شامل انواع نگهداری از جمله نگهداری پیشگیرانه و اطلاعات شرایط تجهیزات است.
به منظور بهینه کردن پیش بینی فعالیتهای نگهداری پیشگویانه از یک متدولوژی عملی به نام IRIS-PDM استفاده می شود.که دارای مراحل مختلف است.این مراحل در شکل زیر نشان داده شده اند.
شکل ۳- گامهای روش IRIS-Pdm
انتقال این روش و عملکرد از یک صنعت به صنعتی دیگر ساده است.در این مقاله در صنعت چاپ و روی دستگاه های کپی انجام شده است.نقطه شروع کار استفاده از داده های تاریخی و پیشین تجهیزات است.بطور کلی حجم زیادی از داده جمع آوری می شود اما بنا به نیاز شاید بخش محدود از اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد.مرحله بعدی آماده سازی داده ها شامل انتقال داده ها از شکل اصلی برای تبدیل به فرمت یکسان و پالایش ، مرتب سازی و حذف داده های غیرضروری است.این مرحله زمانبر خواهد بود و باید داده ها به شکلی که قابل استفاده در نرم افزارهای داده کاوی باشند تبدیل شوند.
مرحله بعد مدلسازی داده می باشد که خود شامل دو زیر مرحله است.در زیر مرحله اول با بهره گرفتن از متدIndependence Significance Feature سعی در کاهش تعداد ویژگی ها کرده و در زیرمرحله دوم با بهره گرفتن از روش درخت تصمیم ویژگی های مرتبط به هم استخراج می شوند.
مرحله آخر که همان ماژول پیش بینی می باشد خود شامل دو گام است.در گام نخست با بهره گرفتن از روش های برآورد قابلیت اطمینان بر روی داده های تاریخی و پیشین حد آستانه بهینه همه ویژگی ها استخراج می شود.سپس در گام دوم با بهره گرفتن از الگوریتمهای پیش بینی و اجرای آنها بر روی داده های زنده و در حال کار پیش بینی خرابی تجهیزات انجام می شود.در گام پیش بینی از روش Weighted Mean Slop(WMS) استفاده شده است.
مجموعه داده ای که برای این تحقیق استفاده شده است یک بانک اطلاعاتی بزرگ شامل اطلاعات تعمیرات و نگهداری مربوط به حدود ۲۰۰ دستگاه کپی می باشد.این اطلاعات شامل داده هایی از بخشهای مختلف تجهیزات به همراه اطلاعات نگهداری و اقدامات انجام شده در حین تعمیر می باشد.
در مرحله آماده سازی داده ها اطلاعات و داده های جمع آوری شده به فرمت یکسان تبدیل شده که در قالب یک ماتریس با ویژگی ها و ستونهای متفاوت قابل مشاهده است.این ماتریس ۲ ستون اضافه برای نوع تعمیر انجام شده و اطلاعات جابجایی قطعات به همراه دارد.یک نمونه از این جدول در شکل قابل مشاهده است.
شکل ۴- نمایی از فرمت داده یکسان
روشی که در مرحله مدلسازی و گام کاهش داده ها انجام شده است تکنیک ISF می باشد.این مدل سریع و بدون هزینه مشخصه ها و ویژگی هایی که استفاده زیادی برای تقسیم بندی داده ها و اطلاعات در کلاسهای مختلف را ندارند جدا نموده و کنار می گذارد.
بر خلاف برخی روش های کاهش داده این روش نمی تواند ویژگی جدید تولید نماید و مبنای آن بر روی مشخصه های اصلی است.اما دارای سرعت بیشتری در روند اجرا می باشد.
با اجرای روش ISF¹ تعداد ویژگی ها از حدود ۱۰۰۰ تا به ۱۰۰ ویژگی کاهش یافت.به این معنی که ۱۰۰ ویژگی که دارای درجه اهمیت بیشتری برای ادامه کار و پیش بینی خرابی هستند انتخاب می شوند.در گام بعدی با بهره گرفتن از روش درخت تصمیم(DT) سعی شده است که ویژگی های مرتبط و وابسته به هم شناسایی و در دسته های جدا استخراج شوند.

بنابراین، شکل­ گیری رفتار توده­وار عقلایی می ­تواند ناشی از موضوعات مرتبط با مساله مالک – مدیر نیز باشد، زیرا معمولا ارزیابی عملکرد مدیران بر اساس عملکرد نسبی آنها و نه عملکرد مطلق انجام می­ شود. مرک^[۵۳] و همکاران­(۱۹۸۹)، بطور مستدل نشان دادند که حسن شهرت مدیران برتر با ناتوانی‌ها و شکست­های آن صنعت ارتباطی ندارد، بلکه با عملکرد ضعیف شرکتی در همان صنعت مرتبط است. چنین الگوهای رفتار توده­وار، حکایت از آن دارد که هر یک از مدیران تقلید و متابعت از رفتار و اقدامات دیگر مدیران را ترجیح می­ دهند، به نحویکه بطور کامل اطلاعات خصوصی خود را نادیده می­گیرند تا از آشکار شدن ناتوانی یا ضعف‌هایشان اجتناب نمایند­(دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۸).

شارفشتین و اشتین­(۱۹۹۰) در تحقیق خود درباره حسن شهرت و رفتار توده‌وار، دو مدیر را در نظر گرفتند که با گزینه­ های سرمایه‌گذاری دوگانه­ای روبرو بودند. مدیران ممکن بود بسیار توانمند باشند یا توانایی اندکی داشته باشند. اما نه خودشان و نه مشاهده کنندگان خارجی نمی‌دانستند کدام یک توانمندترند. مشاهده‌کنندگان توانایی مدیران را از روی انتخاب­های سرمایه‌گذاری آنها که می‌توانست مشابه یا متضاد یکدیگر باشد، استنباط کرده و سپس بر اساس نتایج سرمایه‌گذاری مشاهده شده، برداشت خود را از توانایی این دو مدیر انجام می‌دادند. دستمزد مدیران نیز بر اساس ارزیابی ناظران از توانایی‌های آنها پرداخت می‌شد. بطور معمول مشاهده‌گران فرض می‌کردند مدیرانی که توانایی بالایی دارند، سیگنال‌های مشابه یکدیگر در مورد پروژه های سرمایه‌گذاری دریافت خواهند کرد، در حالی که مدیران با توانایی پایین سیگنال‌های متفاوت دریافت می‌نمایند. زمانیکه مدیر اول، انتخاب ها را بر اساس سیگنال های دریافتی خودش انجام می‌دهد و مدیر دوم همیشه اقدامات را بدون توجه به سیگنال‌های شخصی خودش، تقلید می‌کند، توده‌ شکل می‌گیرد. اگر مدیر دوم سیگنال‌های شخصی خود را دنبال نماید، مشاهده گران استنباط می‌کنند از آنجایی که سیگنال های دریافتی دو مدیر متفاوت بوده است، احتمالا توانایی هر دو مدیر اندک می‌باشد. بر عکس، اگر مدیر دوم تصمیمی مشابه مدیر اول اتخاذ نماید، حتی اگر نتیجه اکتسابی نامطلوب باشد، مشاهده‌گران هر دو مدیر را باکفایت تلقی کرده و نتیجه بد را ناشی از بد شانسی و عوامل خارجی می‌دانند. بنابراین مدل شارفشتین و اشتین، با نظر کینز هم­خوانی دارد که می‌گفت: “شکستی که متداول و مرسوم باشد، بهتر از موفقیت و پیروزی است که غیر متداول باشد". شارفشتین و اشتین، نیز عنوان کردند که شکست خوردن به عنوان بخشی از توده بهتر از موفق شدن به عنوان کسی است که از سایرین سرپیچی کرده است (هشلایفر و هانگ تئو، ۲۰۰۱؛ صص ۲۳-۲۲).
به نظر شارفشتین واشتین­(۱۹۹۰)، هرگاه مدیری در سهمی با پیشینه نامطلوب^[۵۴] سرمایه‌گذاری نماید، در صورتی که دیگر مدیران بر روی آن سهم سرمایه ­گذاری ننمایند، آن مدیر عملکرد ضعیف خود را فاش ساخته­ است. در نتیجه حتی مدیرانی که عملکردی بهتری از میانگین دارند نیز پیروی و متابعت از دیگران را ترجیح می‌دهند. چنان چه تعداد کافی از مدیران با عملکرد بد، رفتار توده‌واری را در خصوص تصمیم ضعیفی در پیش گیرند، حتی مدیران با عملکرد بهتر نیز ممکن است اقدام به پیروی از این توده نمایند، به جای آن که با قبول ریسک مرتبط با پذیرش پروژه‌ای با آینده بهتر، تنها مدیری باشند که در آن سرمایه ­گذاری می­نمایند­(دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۸).

۷-۳-۲-۲ توده‌واری بر مبنای حقوق و دستمزد

اگر حقوق و دستمزد یک مدیر سرمایه‌گذاری وابسته به عملکرد او در مقایسه با سایر مدیران باشد، این مساله موجب تحریف انگیزه های مدیر و تشکیل پرتفوی غیر­بهینه می‌گردد، که نهایتاً نوعی از توده‌واری را به همراه دارد­(برنان^[۵۵] ، ۱۹۹۳ و رول^[۵۶] ، ۱۹۹۲).
ماگ^[۵۷] و نیک^[۵۸] (۱۹۹۶)، مدیر ریسک‌گریزی را در نظر گرفتند که حقوق و دستمزد او با مقایسه عملکردش نسبت به یک معیار سنجش (که این معیار می‌توانست عملکرد گروهی مجزا از سرمایه‌گذاران و یا بازده یک شاخص مورد نظر باشد) افزایش و کاهش می‌یابد و اطلاعات خصوصی مدیر و معیار سنجش او در مورد بازده‌های سهام ناقص است. ابتدا سرمایه‌گذاران گروه معیار، تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را اتخاذ می‌کنند و سپس مدیر بعد از مشاهده اقدامات معیار، پرتفوی خود را انتخاب می‌کند. بنابراین مدیر تمایل به تقلید از معیار دارد، یعنی پرتفوی سرمایه‌گذاری بهینه او پس از مشاهده اقدامات معیار، به پرتفوی معیار بسیار نزدیک می‌گردد. این نوع نظام حقوق و دستمزد اصلی‌ترین دلیل مدیر برای تمایل به تقلید از معیار می‌باشد. این حقیقت که اگر عملکرد مدیر پایین‌تر از معیار باشد، حقوق و دستمزد وی کاهش خواهد یافت، سبب می‌شود که سرمایه‌گذاری او بیشتر از حالتی که برای حساب شخصی خود معامله می‌کند به سمت پرتفوی بازار چولگی پیدا کند. بنابراین، آنها نشان دادند که چنین قراردادهایی باعث ایجاد توده‌واری برای کاهش انحراف از معیارها می‌شوند.
البته نمی‌توان منکر منافع چنین قراردادهای حقوق و دستمزدی بر اساس عملکرد نسبی مدیران، برای مالکان^[۵۹] گردید. مخصوصاً زمانی­که ممکن است مدیر کم­کاری کند و مالک قادر به مشاهده تلاش مدیر برای تحقیق در خصوص گزینه­ های مناسب سرمایه‌گذاری نباشد. این­گونه قراردادها موجب ایجاد انگیزه تلاش در مدیر می‌گردند. همچنین زمانی­که مدیری کفایت لازم برای احراز شغل مدیریت سرمایه‌گذاری را ندارد و مالکی که قصد انتخاب مدیر دارد از این امر بی­اطلاع است، اینگونه قراردادها می‌توانند موجب انصراف خود مدیر از انتخاب چنین شغلی گردد­(بیچاندنی و شرما، ۲۰۰۱؛ صص ۲۹۳-۲۹۲).

۴-۲-۲ رفتار توده‌وار در ارزیابی و معامله اوراق‌بهادار

معمولا زمانی­که افراد مجبورند برای کسب سیگنال‌های خصوصی هزینه کنند، ناگهان توده‌ای از افرادی که دلیل خاصی برای ارزیابی و تحقیق در مورد اوراق‌بهادار ندارند تشکیل می‌گردد. در بازار اوراق‌بهادار، این فرض که واریانس کل معاملات اختلال‌زا به اندازه کافی برای تاثیر بر قیمت‌ها بزرگ است­( دلانگ و اشلیفر، سامرز و والدمن؛ ۱۹۹۰)، منعکس کننده این فرض است که معاملات افراد به طرز غیرعقلایی همبسته است. این مساله هم می‌تواند نتیجه وجود توده‌واری باشد که در برگیرنده تعامل بین افراد است و هم می‌تواند تنها ناشی از تاثیر برخی متغیرهای اختلال­زا در معاملات افراد باشد(اسلامی بیدگلی، شهریاری،۱۳۸۶).
هشلایفر، سابرامنیام^[۶۰] و تیتمن^[۶۱] و­(۱۹۹۴)، تجزیه و تحلیل اوراق‌بهادار و تصمیمات مبتنی بر ریسک‌گریزی افراد را بررسی کردند. آنها دریافتند زمانی که در ارزیابی اوراق‌بهادار، برخی از افراد اطلاعات را قبل از دیگران کسب می‌نمایند، تمایل به شکل‌گیری رفتار توده‌وار به چشم می‌خورد. وجود ارزیابانی که اطلاعات را دیرتر دریافت می‌کنند، سبب ایجاد سود برای کسانی می‌شود که اطلاعات را زودتر کسب کرده‌اند. زیرا کسانی که اطلاعات را دیرتر بدست می‌آورند، قیمت‌ها را در جهت مطلوب برای کسانی که زودتر مطلع شده‌اند، به حرکت در می‌آورند. مساله اصلی در این مدل این است که، حضور کسانی که دیرتر اطلاعات را کسب می‌نمایند به کسانی که زودتر مطلع شده‌اند این اجازه را می‌دهد که وضعیت خود را سریعتر سر و سامان دهند و ریسک های زاید که مجبور به تحمل آنها هستند را کاهش دهند. این کاهش ریسک می‌تواند برای کسانی که دیرتر مطلع می‌شوند ایجاد ریسک نماید، ولی لزوما به معنی ایجاد هزینه برای آنها نیست. اعتماد بیش از حد به توانایی خود در کسب سریعتر اطلاعات، توده‌واری را بیشتر ترغیب می کند.
هلدن^[۶۲] و سابرامنیام (۱۹۹۶)، نشان دادند که در مطالعه برای انتخاب اطلاعات کوتاه‌مدت یا بلندمدت در مورد سهام نیز می‌تواند توده‌واری وجود داشته باشد. آنها دریافتند که غالبا احساس می‌شود استفاده از اطلاعات بلندمدت می‌تواند ریسک‌های زاید به همراه داشته و بنابراین پرهزینه باشد (هشلایفر و هانگ تئو، ۲۰۰۱؛ صص ۲۶-۲۵).
رفتار توده­وار واقعی یا غیراقعی می‌تواند به ارزش­گذاری نادرست دارایی‌ها منجر شود. بررسی و اندازه‌گیری سطح رفتار گروهی سرمایه‌گذاران نهادی می‌تواند پدیده‌های گوناگونی از قبیل نوسانات زیاد، مومنتوم قیمت^[۶۳] ، خطاهای سیستماتیک در انتظارات که منجر به ارزشگذاری نادرست سیستماتیک بازار می‌شود، افت‌های شدید^[۶۴] ، حباب‌های سفته‌بازی^[۶۵]، و غیره را روشن سازد. توجه به تاثیر رفتار گروهی بر قیمت ها می تواند برای مباحثی پیرامون کارایی بازار و اعتبار مدل های سنتی قیمت گذاری دارایی ها، ارزشمند باشد. (لوبااو^[۶۶] و سرا^[۶۷]، ۲۰۰۲، ص۳).

۵-۲-۲ انگیزه های توده‌واری عقلایی سرمایه‌گذاران نهادی

یکی از مهمترین تغییرات در دهه های اخیر در سیستم مالی، افزایش سرمایه‌گذاران نهادی بوده است. سرمایه‌گذاران نهادی، مدیران صندوق‌ها، شرکت‌های بیمه و سایر بازیگران مسلط در بازارهای مالی می‌باشند. اطلاعاتی که آنها استفاده می‌کنند معمولا مربوط‌ترین اطلاعات است و گزینه‌های سرمایه‌گذاری آنها تنها از بازار مشتق نمی‌شوند، بلکه بطور فزاینده‌ای از کل وضعیت اقتصادی ناشی می‌گردد. از آنجاییکه یکی از مهمترین فعالیت های سرمایه‌گذاران نهادی دستیابی به بازده های جذاب تعدیل شده با ریسک^[۶۸] است، می‌توان آنها را به عنوان مدیران ریسک در نظر گرفت.
همانطور که قبلا گفته شد، انگیزه‌های سرمایه‌گذاران نهادی برای تقلید می‌تواند از مساله مدیر-مالک (نمایندگی) نشات گیرد. سرمایه‌گذاران نهادی (به عنوان عامل) صندوق هایی را اداره می‌کنند که متعلق به مشتریان^[۶۹] انفرادی آنها و یا یک شرکت است که به عنوان مالکان در نظر گرفته می‌شوند. برای اینکه نمایندگان در بهینه‌ترین شکل تلاش نمایند (همانطور که مالکان انتظار دارند)، عملکرد سرمایه‌گذاری آنها در رابطه با یک معیار یا گروه نظیر خودشان سنجیده می‌شود. بنابراین سرمایه‌گذاران نهادی علاقه مندند کاری را انجام دهند که سایر مشارکت‌کنندگان در بازار انجام می‌دهند. سوال مربوط در اینجا این است که آیا سرمایه‌گذاران نهادی بسیار علاقمند به تصمیمات سرمایه‌گذاری رقبای خود هستند، به نحویکه به جای در نظر گرفتن اطلاعات اساسی خود، تصمیمات خود را بر اساس تقلید اتخاذ می‌کنند (اسلامی بیدگلی، شهریاری،۱۳۸۶).
همانطور که پیشتر عنوان گردید، شارفشتین و اشتین (۱۹۹۰) به مدلی استناد کردند که در آن سرمایه‌گذاران نهادی بصورت عقلایی اطلاعات اولیه خود را نادیده می‌گیرند و از تصمیمات سرمایه‌گذاری سایر مدیران تقلید می‌نمایند. از نظر اجتماعی این امر رفتاری غیر کارا است که می‌تواند از دید شخصی مدیر عقلایی باشد. فرض اصلی این است که یک تصمیم سرمایه‌گذاری غیر سودآور درصورتیکه سایرین نیز این اشتباه را مرتکب شده باشند، اثر کمی بر حسن شهرت مدیر در بازار کار خواهد داشت. شارفشتین و اشتین، این انگیزه برای توده شدن را “اثر تقسیم تقصیر”^[۷۰] نامیدند. برای مثال سرمایه‌گذاران نهادی تقصیر انجام اشتباه را با دیگر افراد در توده تقسیم می‌کنند. تصمیمات سرمایه‌گذاری غیر سودآور که متفاوت از تصمیمات اکثریت گروه مشابه باشد، می‌تواند اثر اساسی بر حرفه مدیر داشته باشد. خورانا^[۷۱] (۱۹۹۶)، استناد کرد که بین عملکرد یک صندوق و تعویض مدیریتی^[۷۲] همبستگی منفی وجود دارد. بنابراین او تمایل توده‌واری را در صورتیکه یک مدیر بدتر از گروه مشابه رفتار نماید، به ریسک تعویض شدن مدیر نسبت داد.چوالیر^[۷۳] و الیسون^[۷۴](۱۹۹۹)، افزودند که این همبستگی منفی در خصوص مدیران دارایی جوان تر بارزتر است.
آرنسوالد^[۷۵] (۲۰۰۱) بیان کرد، به نظر می رسد که هر چه بازار کار، بیشتر ارزیابی های خود را از توانایی مدیران به روز رساند، مدیران توجه بیشتری به حسن شهرت خود در بازار نشان می‌دهند. در حرفه مدیریت دارایی حرفه‌ای، مشتریان عموما شرحی از عملکرد سرمایه‌گذاری‌هایشان در فواصل زمانی منظم درخواست می‌کنند، بنابراین عملکرد مدیران دارایی بطور متوسط هر سه ماه یکبار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که مدیران دارایی انگیزه زیادی برای توده‌واری عقلایی در تصمیمات سرمایه‌گذاری خود دارند (لوتژه^[۷۶] و منخوف^[۷۷]، ۲۰۰۳؛ صص ۵-۳).
شیلرو پوند^[۷۸]، مطالعه‌ای را بین سرمایه‌گذاران نهادی انجام دادند. آنها دریافتند سرمایه‌گذاران نهادی اهمیت زیادی برای نظرات سایر خبرگان در تصمیمات خرید و فروش خود در مورد سهام دارای نوسان زیاد قائلند. مطالعه دیگری که در این خصوص صورت گرفته است، تنها شواهدی از توده‌واری سرمایه‌گذاران نهادی در مورد سهم های کوچک یافت و هیچ شواهدی از توده‌واری در بین سهم های بزرگ دیده نشد (کریستی و هوانگ، ۱۹۹۵؛ ص ۳۱).

۶-۲-۲ رفتار توده­وار و تحلیلگران

تعیین آن میزان که معامله‌گران و تحلیلگران به رفتار گروهی می پردازند ؛ مشکل است. علیرغم این، بررسی رفتار گروهی تحلیلگران، بینش‌هایی را در مورد انگیزه‌های گوناگون که منجر به رفتار گروهی می‌شود، فراهم می‌آورد.
شارفستین، استین (۱۹۹۰)^[۷۹] و گراهام^[۸۰] (۱۹۹۹) یک مدل توده¬وار ی مبتنی بر حسن شهرت در بین تحلیلگران ارائه داده اند. در مدل گراهام احتمال رفتار گروهی
با توانایی تحلیلگران کاهش می‌یابد؛ یک تحلیلگر کم‌توان نسبت به یک تحلیلگر توانا و متخصص تمایل بیشتری به پنهان شدن در رفتار گروهی دارد.
با اعتبار اولیه تحلیلگر افزایش می‌یابد؛ تحلیلگرانی که دارای اعتبار بالایی هستند (و احتمالاً حقوق بالا)، در تخریب اجماع و اتفاع آراء محافظه‌کارتر هستند و برای حفظ موقعیت جاری و سطوح پرداخت خود به رفتار گروهی می‌پردازند؛ بنابراین تحلیلگران که اعتبار کمتری دارند ؛ احتمال بیشتری دارد که براساس اطلاعات شخصی خود عمل کنند.
با قدرت اطلاعات عمومی قبلی افزایش می‌یابد (اگر این با عمل رهبر همخوانی داشته باشد)؛ هنگامی که اطلاعات عمومی انبوه قوی باشد (به این معنی که توزیع قبلی نسبتاً دارای واریانس کمتری باشد) و توسط اعمال رهبر بازار تقویت شود، یک تحلیلگر فردی با احتمال کمتری براساس اطلاعات شخصی یک نگاه و موضع مخالف را اتخاذ می‌کند.
با سطح همبستگی سیگنال‌های اطلاعاتی افزایش می‌یابد. (بیچاندنی و شرما، ۲۰۰۱؛ صص ۳۰۳-۳۰۲).

۷-۲-۲ سایر عوامل ایجاد رفتار توده‌وار

از دیدگاه هشلایفر و هانگ تئو (۲۰۰۱)، تشکیل زنجیره های اطلاعاتی با شفافیت بازار در تضاد می‌باشد، زیرا در حالت عدم وجود شفافیت کامل، قیمت‌ها دیگر نمی‌توانند در بر گیرنده تمامی اطلاعات خصوصی موجود باشند. از دیدگاه دمیرر و کوتان (۲۰۰۵) نیز عواملی از قبیل اطلاع‌رسانی و شفافیت در بازار به همراه نوظهور بودن بازار از جمله عواملی است که بر احتمال تشکیل توده در بازار می‌افزایند. به نظر آنها در بازارهای نوظهور، کمیابی اطلاعات و به‌موقع و دقیق نبودن اطلاعات در مورد یک شرکت خاص و همچنین اثرگذاری عوامل سیاسی و اقتصادی کلان بر بازارهای مالی، سبب تمرکز سرمایه گذاران بر رفتار سایر سرمایه گذاران و پیروی از آنها می‌شود و در نتیجه شکل گیری رفتار توده¬وار بر این بازار مترتب خواهد بود. از طرفی به نظر آنها، چارچوب قانونی ضعیف و نارسا، جایگزین‌های سرمایه‌گذاری اندک برای سرمایه‌گذاران، تمایل به سفته‌بازی در بازار سهام و در نتیجه نوسانات زیاد در بازار، حضور کمرنگ سهامداران حقیقی و حضور پر رنگ دولت در بازار، تاثیر پذیری زیاد بازار از تحولات سیاسی نیز به شکل‌گیری رفتار توده‌وار کمک می‌نمایند(اسلامی بیدگلی، شهریاری،۱۳۸۶).

۸–۲۲ مطالعات تجربی

محققان تلاش های قابل توجهی برای فهم رفتار سرمایه‌گذاری مشارکت‌کنندگان در بازار و به دنبال آن تاثیرش بر قیمت اوراق‌بهادار داشته اند. در این میان رفتار سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مختلف، بویژه در خصوص تمایل مشارکت‌کنندگان در بازار به تقلید از اعمال دیگران بسیار مورد بررسی قرار گرفته است. در خصوص شکل‌گیری رفتار توده‌وار در بازارهای مالی تحقیقات متعددی انجام گرفته است که هر یک متدولوژی خاص خود را داشته اند. ولچ و دونو (۱۹۹۶) به تحقیق در مورد شکل‌گیری رفتار توده‌وار در بازارهای مالی از طریق تمرکز بر مسائل روانشناسی سرمایه گذاران، در خصوص آن دسته از رفتارهای سرمایه‌گذاران که می‌تواند منجر به گرایشی مطابق با اجماع بازار شود، پرداخته اند(اسلامی بیدگلی، شهریاری،۱۳۸۶).
کالوو^[۸۱] و مندوزا^[۸۲] (۱۹۹۸)؛ چاری^[۸۳] و کهنو^[۸۴] (۱۹۹۹)؛ دیدگاه دیگری را بیان می دارند، بدین مضمون که اصولا سرمایه‌گذاران عقیده دارند که سایر سرمایه‌گذاران اطلاعاتی در رابطه با سهم های خاص و بازده آنها دارند و اقدامات آنها منجر به افشاء چنین اطلاعاتی می شود. سرانجام، شارفشتین و اشتین (۱۹۹۰)؛ راجان (۱۹۹۴)، ماگ و نیک (۱۹۹۶)، بر مساله مدیر- مالک تمرکز می‌نمایند و آن را مربوط به زمانی می‌دانند که مدیران مالی هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری به پیروی از سایرین می‌پردازند و علت آن را انگیزه های ناشی از برنامه های حقوق و دستمزد و پاداش، شرایط استخدامی و یا به نحوی حفظ شهرت و اعتبار می‌دانند. بیچاندنی و شرما (۲۰۰۰)، هرشلایفر و تئو (۲۰۰۱)، کریستی و هوانگ (۱۹۹۵) بر روی بازارهای اوراق‌بهادار در آمریکا؛ چانگ^[۸۵] و همکاران (۲۰۰۰) در سطح بین المللی؛ گلیسون^[۸۶] و همکاران (۲۰۰۳) بر روی قراردادهای آتی کالا در بورس های اروپایی، گلیسون و همکاران (۲۰۰۴) بر روی صندوق های قابل معامله در بورس ها، مطالعات جامعی را در خصوص این ادبیات موضوع انجام داده اند. پارک^[۸۷] و صبوریان (۲۰۰۵)، به تجزیه و تحلیل مدل معاملات پیاپی اوراق‌بهادار توسط متخصصان در بازارهای مالی کارا و توصیف توزیع سیگنال های ضروری و کافی جهت شکل‌گیری توده‌واری اطلاعاتی پرداختند و نشان دادند که احتمال توده‌واری با معاملات اختلال‌زا رابطه معکوس دارد و در این بازارها احتمال شکل‌گیری توده‌واری اطلاعاتی عقلایی زیاد است و درضمن توده‌واری اثر کوتاه مدت بر قیمت‌ها دارد. اوری و زمسکی (۱۹۹۸)، به بررسی رابطه بین قیمت دارایی‌ها و رفتار توده‌وار، زمانی که معامله‌گران روندها را در معاملات گذشته دنبال می‌کنند، پرداختند.

جدول (۱-۲ ) خلاصه مطالعات تجربی

 

 

سال	نام پژوهش	عنوان و شرحی از پژوهش	نتایج
۱۹۹۶	ولچ و دونو	شکل‌گیری رفتار توده‌وار در بازارهای مالی از طریق تمرکز بر مسائل روانشناسی سرمایه گذاران، در خصوص آن دسته از رفتارهای سرمایه‌گذاران	منجر به گرایشی مطابق با اجماع بازار شود
۱۹۹۹

مفهوم عشق بهعنوان مظروف سر در سخن سعدی و حافظ با واژگان متفاوتی بیان شده است که تحلیل آنها عشق پرشور را در سعدی نشان میدهد؛ درحالیکه عشق حافظ بیشتر به عشق رفاقتی شباهت دارد.
مظروفهای سر در سخن سعدی: سودا (۶مرتبه)، عشق مبدل به جنون، فضول، شور، آشفتگی، هوس، خیال وصل، آشوب و فتنهها، نشان معشوق، خود معشوق با عنوان شاهد و ضمیر تو و آنکه در دل جای دارد.
مظروفهای سر در سخن حافظ: آتش مهر، سر پیوند، نهال شوق، فتنهها، بار غم.
برخی از این وازگان چون شور و شوق ، مهر وعشق و هوس وسودا ، پیوند و وصل بر طبقِ آن معانی که در لغتنامهها آمده است، هممعنا به شمار میآیند؛ اما به نظر بسیاری از معنا شناسان بین معنای لغتنامهای و معنای ضمنی واژه؛ یعنی تداعیهایی که توسط واژه ایجاد میشود، تمایزاتی وجود دارد(روشن و اردبیلی، ۱۳۹۲: ۶۷)؛ برای مثال دو واژهی خسیس و مقتصد به یک ویژگی خاص(سخت پول خرج کردن) دلالت میکند؛ اما واژهی خسیس در قالب ارزشیای قرار میگیرد که در آن، شخص از سهیمشدن و ارائه چیزی به کسی خودداری میکند؛ درحالیکه واژهی مقتصد در قالبی قرار دارد که در آن، مدیریت منابع مطرح است؛ به همین دلیل ارزیابی مثبت را با خود دارد. از نظر معنیشناسی شناختی نیز نه تنها واژگان؛ بلکه تکواژهایی چون ی نکره و می استمراری در جملهی «کتابی میخواند» نیز طرحوارهای و معنادار هستند(همان:۷۷).

۱)سودا ، هوس و خیال وصل در برابر مهر و سرِپیوند
در یک چهارم غزلیات سعدی واژهی سودا در معنی عشق و به عنوان مظروف سر، شش مرتبه به کار رفته است. این واژه ضمن اینکه به معنی عشق به کار رفته است، معانی دیگری نیز به مخاطب القا میکند. چون بیماریهای روانی توام با اختلاط عقل و پریشان گویی از ماده سوداست و در طب سنتی، عشق نیز نوعی بیماری روانی نیازمند درمان تلقی میشد (باقری خلیلی، ۱۳۸۲: ۲۰۵-۲۰۳)؛ این واژه، مفهوم شدت عشق همراه با جنون را به ذهن میرساند و هیجان شدید مؤلفه اصلی عشق پرشور است. بعلاوه، چون «سودا» مفهوم تجارت و سود و زیان را نیز تداعی میکند، می تواند این گمان راکه عاشق به سود و بهرهی خود در عشق میاندیشد، نیز به ذهن منتقل کند. شاید بدین دلایل باشد که passionate love در زبان فارسی علاوه بر عشق پرشور و عشق رمانتیک به «عشق سودایی» هم ترجمه شده است (ترجمه فریبا نبوی، ۱۳۸۱).
واژهی دیگری که در اشعار سعدی به عنوان مظروفِ سر به کار می رود و علاوه بر شدّت هیجان، جنبهی جسمانی عشق را نیز نشان میدهد، ‌«هوس» است؛ این واژه در فرهنگ سخن اینگونه معنی شده است:«میل، آرزو، کشش غیر ارادی ناگهانی و زودگذر نسبت به کسی یا چیزی»(انوری،۱۳۸۱:ذیل واژه). سعدی در پارهای از موارد به ویژه در مضامین عاشقانه «سودا و هوس» را به گونه ی مترادفهای معنایی و تلقیهای همسان به کار برده؛ مثلاً در مورد سودا گفته: «بنده سر خواهد نهاد، آنگه ز سر سودای تو»(۶۲۲/۵ و ۳۴۹/۴) و در باره ی هوس نیز آورده: «دیوانه سر خواهد نهاد آنگه نهد از سر هوس»(۶۷/۹). او در برخی دیگر از اشعار علاوه بر سودا و هوس ، «عشق» را نیز با آن دو همنشین نموده و «عشق و سودا و هوس» را به صورت مترادف و هم معنا به کار برده است. در این موارد «سودا و هوس» بر هیجان شدید دلالت میکنند. به عنوان نمونه در بیت زیر علاوه بر سودا و هوس، معنی مصراع دوم، یعنی از دست رفتن «صبر و آرام و قرار» هم حالتِ هیجان شدید را تأکید و تقویت میکند:
عشــق و ســودا و هوس در ســـر بماند صبـر و آرام و قــرار از دست رفت(۵۴۵/۳).
حافظ در بسیاری از موارد واژه های سودا و هوس را نه صرفاً به معنای عشق؛ بلکه به معنی «تمایل» به کار میبرد و حتی غزلی با ردیف«هوس است» دارد، با مطلع: «حال دل با تو گفتنم هوس است/ خبر دل شنفتنم هوس است»(۴۲/۱). او برخلاف سعدی که«عشق و سودا و هوس»(۵۴۵/۳) را هم معنا به کار میبرد؛ «هوس» را در مقابل و متضاد «عشق» قرار میدهد و بدین وسیله تقابل معنایی ایجاد میکند، نه مترادف معنایی، مثل:«عشقبازی کار بازی نیست ای دل سربباز/ زانکه گوی عشق نتوان زد به چوگان هوس»(۲۶۷/۶). به عبارت دیگر، حافظ با وجود ارج نهادن به واژهی عشق، بر خلاف سعدی نگاهی منفی به سودا و هوس دارد: حافظ: «می ده که عمر در سر سودای خام رفت»(۸۴/۸) و سعدی: «سودا ز عشق خیزد ناله ز غم بر آید»(۶۵۲/۶).
در برابر این دو واژه حافظ واژهی «مهر» را به کار میبرد:«آتش مهر تو را حافظ عجب در سر گرفت»(۱۱/۲۹۴)که جنبهی دوستی، محبت، مهربانی و مودت در آن قویتر از جاذبههای عاشقانه است. این واژه، با واژهی «پیوند»، دیگر مظروف سر در سخن حافظ، نیز مرتبط است؛ چون معنی اصلی مهر «واسطه و میانجی بوده… مهر واسطه است میان آفریده و آفریدگان. در اوستا به معنی تکلیف دینی و عهد وپیمان آمده است. مهر در اوستا فرشتهی روشنایی و پاسبان راستی و پیمان است»(دهخدا، ۱۳۷۳:ذیل واژهیمهر).
در واژهی مهر علاوه بر جنبهی معنوی عشق؛ جنبه تداوم آن هم مطرح است. «آتش مهر را در سر گرفتن» را اینگونه معنی کردهاند: «یعنی اینکه عاشق همواره به یاد معشوق باشد و نتواند به چیزی دیگر فکر کند»(استعلامی،۱۳۸۲: ۷۶۴/۲). حافظ در مصراع دوم همین بیت با استفهام انکاری به تداوم این عشق اشاره دارد:«آتش دل کی به آب دیده بنشانم چو شمع». سعدی هم زمانی که بخواهد با اغراق شاعرانه تداوم عشق را بیان کند، واژهی مهر را به کار میبرد: «تنم بپوسد و خاکم به باد ریـــزه شود/ هنوز مهر تو باشد در استخوان ای دوست»(۴۲۴/۵)، اما شدّت عشق را با واژهی سودا و هوس بیان میکند:
عاقبـت سر به بیابان بنهد چون سعدی هرکه در سر هوس چون تو غزالی دارد(۶۹۲/۹)
مفهوم «تصمیمِ پیوستن به معشوق»، در حجم سر جای دارد با این تفاوت که در سخن سعدی با ترکیب «خیال وصل»:«خیال وصل تو از سر نمیکنـد بـیـرون»(۷۰۶/۱۰) و در سخن حافظ با ترکیب«سر پیوند»: «کیست آن کش سر پیوند تو در خاطر نیست»(۹/۷۰) بیان شده است. دو واژهی خیال و سر هر دو به معنی قصد و نیت بهکار رفتهاند؛ اما کاربرد این دو واژه در ابیات متعدد دیگر نشان میدهد که واژه سر مفهوم ضمنی قطعیت و تداوم را القا میکند و خیال برای نیت همراه با تردید بهکار میرود:
ما را سری است با تو که گر خلق روزگار دشمن شـوند و سر برود هم بر آن سریم(۳۲/۴).
همه شب در این خیالم که حدیث وصل جانان/به کدام دوست گویم که محل راز باشد(۲۸۹/۵).

فرهنگ ها هر دو واژهی وصل و پیوند را با کلمات مشترکی چون «عشق، وصال، اتصال و پیوستگی» معنی کرده اند(دهخدا،۱۳۷۳: ذیل وصل، پیوند)؛ اما تفاوتشان در این است که «وصل» بر جنبهی جسمانی و ناپایداری عشق دلالت دارد؛ ولی «پیوند» ماهیّت معنوی و پایداری عشق را بازگو میکند. برای همین در زبان فارسی برای عاشق و معشوق واژهی وصال بهکار میرود و در مورد ازدواج که تداوم و تقدس در آن مطرح است، از واژهی پیوند درعباراتی مثل «پیوندتان مبارک» یا «پیوند زناشویی» استفاده میشود. ابیات زیر نیز بیانگر همین مطلباند: «شمشیر نگسلاند پیوند مهربانان»(۷۸/۷)، «وصال چون به سر آمد فراق هم به سر آید»(۹۱/۱). در این بیت، پایان وصال با واژهی «به سر آمدن» بیان شده است اما دربارهی پیوند واژهی «بریدن» به کار میرود: «ای یار جفاکردهی پیوندبریده…»(۲۸۴/۱). کاربرد «پیوند» در معنی «عهد و پیمان» که لزوم وفاداری را میطلبد دلیل دیگری بر دلالت این واژه بر مفهوم تداوم میباشد:
در ازل بست دلم با سـر زلـفـت پـیـونـد تا ابـــد سر نکشـد وز سر پیمان نرود(۲۲۳/۳).
حافظ واژهی پیوند را برای جان و عمر در ترکیبات «پیوند جان»(۲۳/۱) و «پیوند عمر»(۶۵/۳) به کار میبرد؛ اما وصال را به باد که نماد ناپایداری است تشبیه میکند: … یعنی از وصل تواش نیست به جز باد به دست(۲۴/۷).
۲)شور در برابر شوق
در محدودهی پژوهش ما سعدی واژهی شور را به عنوان مظروف سر بهکار میبرد و حافظ واژهی شوق را:
ایــن شــــور که در سـر است ما را وقتی بـرود کـــه ســر نــبـاشـد(۶۹۸/۶).
به عمری یک نفس با ما چو بنشینند برخیزند
نهال شوق در خاطر چو برخیزند بنشانند(۱۹۴/۳).
هرچند شور و شوق به صورت یک ترکیب به کار میرود، اما دو تفاوت عمده در کاربرد این دو واژه به چشم میخورد که شور را در حوزهی عشق پرشور و شوق را در حوزهی عشق رفاقتی قرار میدهد:
الف)واژهی شور در دیدار با معشوق و با دیدن زیبایی ظاهری او شکل میگیرد؛ اما شوق در فراق معشوق ایجاد میشود: مثلاً حافظ در مصرع «شور شیرین منما تا نکنی فرهادم»(۳۱۶/۷)، فعل نمودن را برای شور به کار میبرد. بیت زیر نیز گویای همین نکته است:
یـا خلوتی برآور یـا برقـــــعی فــروهل ورنه به شکل شیرین شور از جهان برآری(۱۴۵/۳).
اما در مورد شوق حافظ جملهی «چو برخیزند»(=فراق) را بهکار میبرد. نمونه های زیر نیز مؤید این نکته است:
سعدی:شوق است در جدایی و جور است در نظر هم جور به که طاقت شوقت نیاوریم(۳۲/۲).
حافظ: بسی نمان که کشتـــی عمر غرقـه شـود ز موج شوق تو در بــیکران فراق(۲۹۷/۶).
علاقه و تمایل به معشوق در دوری و فراق- فراقی که بعد از وصال روی داده است_ بر خلاف این گفته که «از دل برود هر آنکه از دیده برفت» ؛ تداوم در عشق را میرساند و اگر عشق در دوری معشوق شکل گرفته باشد باز هم بیانگر عشق رفاقتی است. چون عشق پرشور با دیدن و به طور اتفاقی شکل میگیرد و برعکسِ عشق رفاقتی، پیشبینی و آگاهی قبلی در آن مطرح نیست(جلالیتبار، ۱۳۸۵ :۶۱).
ب)مفهوم «تداوم عشق و علاقه» نیز در واژهی شوق نهفته است؛^۲ زیرا با دیدار معشوق «انزجاع و هیجان ساکن میشود ولی عشق همچنان باقی میماند»(مصفی،۱۳۶۹: ۹۱۷). در اسرارالتوحید آمده: «آن سایل گفت: یا شیخ چون آن دیدار پاک عطا کند، آن آتش شوق آرام گیرد؟ شیخ گفت: آن دیدار تشنگی زیادت کند نه سیری آرد»(محمّد بن منور،۱۳۸۶: ۲۹۶/۱). از این رو، میل به دیدار یار غایب برای عاشق مبتلا به فراق بر خلاف این مثل که «از دل برود هر آنکه از دیده برفت»، پایداری در عشق را به ارمغان میآورد. بنابراین، میتوان گفت شور بر لذّت های زودگذر و کاهش عشق به سبب فراق یا گذر زمان دلالت دارد؛ ولی شوق از یک طرف، بر ثبات و از طرف دیگر، بر افزایش عشق با وجودِ فراق یا گذر زمان بنیاد نهاده شده است. خود حافظ در بیتِ«به عمری یک نفس با ما چو بنشینند برخیزند/ نهال شوق در خاطر چو برخیزند بنشانند»(۱۹۴/۳)، شوق را به نهال تشبیه میکند. از نهال انتظار رشد و بالندگی میرود و بدین ترتیب، به مرور زمان قویتر و ریشهدارتر میشود و این، ویژگی اساسی عشقِ منتسب به صمیمیّت و تعهد است که به مرور زمان کمرنگ نشده؛ بلکه به عمیقتر و شدیدتر شدن گرایش دارد(جلالیتبار،۱۳۸۵: ۶۱).
۳)ضمیر دوم شخص در برابر ضمیر سوم شخص
سعدی غالباً ضمیر دوم شخص مفردِ «تو» و «-َ ت» را برای معشوق به کار میبرد، مثل«وی سرّ تو در سرها»(۱۰۵/۳)، «بی روی تو آتش به سرم بر میشد»(۲۰۷/۱)، «سودای تو»(۳۴۹/۴)، «…از دست تو سودا برخاست»(۴۹۶/۲۲)، «سودایت»(۳۴۹/۴)، «سودای وصلت»(۴۴۸/۳)، اما حافظ به کاربرد ضمیر سوم شخص مفرد به صورت های«-َ ش»، یا استعمال فعل های دارای نهاد اجباری تهی/ ضمیر مستتر «او» بیشتر گرایش دارد، مانند: «… بازش چه در سر است»(۳۹/۶)، «…تقدیر بر سرش چه نوشت»(۷۹/۶)، «دوش سودای رخش…»(۳۴۹/۱) و «همیشه در نظر خاطر مرفه ماست»(۲۳/۶). بنابراین، میتوان گفت ضمیر دوم شخص مفرد بر حضور معشوق(حضور عینی یا خیالی) دلالت میکند و ضمیر سوم شخص مفرد بر غیاب معشوق. حضور معشوق بیشتر بر عشق پرشور دلالت دارد و غیاب معشوق بر عشق رفاقتی.
۴)ثبات در برابر تحرک
سعدی از مظروف متحرک سخن میگوید؛ فعلهایی مانند: «برود»(۶۹۸/۶)، «به در نمیرود»(۲۵۰/۸)، «خالی کرد»(۱۱۸/۴)، «نمیکند بیرون»(۷۰۶/۱۰) و «بیرون نخواهد شد»(۶۱۸/۶) هرچند فعل را در وجه منفی بهکار برده است؛ اما کاربرده وجه منفی فعل غیر اسنادی به گونهای است که اصل عمل فعل را برای فاعل ثابت میکند. وقتی میگوییم فلانی این کار را انجام نمیدهد، معنایش این است که فلانی توانایی و قابلیت انجام این کار را دارد و انجام این کار را میتوان از او انتظار داشت. افعال بهکار رفته دربارهی مظروفهای سعدی بیانگر آن است که میتوان برای مظروف عشق در ظرف وجود او بیثباتی و ناپایداری انتظار داشت. چنانکه خود میگوید: «پیش از این خاطر من خانهی پرمشغله بود/ با تو پرداختمش وز همه عالم رفتم»(۹۸/۹).
مظروفِ ظرفِ سر، در سخن حافظ اغلب ثابت است و با فعل اسنادی بیان شده است؛ افعال به کار رفته در سخن حافظ از بودن و وجود داشتن مظروف در ظرف حکایت دارند یا از به دست آوردنِ مظروفِ عشق و وارد شدن آن به ظرف وجود: فعلهایی مثل: «است»(۲۹۰/۳؛ ۲۲/۲؛ ۴۶۶/۵)، «نیست»(۷۰/۹)، «در خاطر نشاندن»(۱۹۴/۳)، «به سر افتادن»(۱۱۰/۱ و ۱۱۰/۸) و «در سر گرفتن»(۲۹۴/۱۱).
۵)تقدم ظرف بر مظروف
نکتهی دیگر در تأیید شدت هیجان در عشق پرشور سعدی این است که مظروف عشق تمام حجم ظرف سر را پر کرده است و طبعاً جایی برای مفهومی غیر عشق نگذاشته است. سعدی در چینش اجزای جمله، ابتدا ظرف(= سر) و سپس مظروف را مطرح میکند یا دربارهی آن حرف میزند: «خوش است اندر سر دیوانه سودا»(۸/۳۷۸)، «سری نماند که با او نپخت سودایی»(۳۱۴/۵)، «در سرم ز تو آشوب و فتنه هاست هنوز»(۶۲۲/۶). او با این تقدّم بیان میکند که سودا یا آشوب و فتنه تمام حجم سرش را پرکرده است و در سر او چیزی غیر از آن وجود ندارد. در نمونه های از کاربرد عینی و ملمس طرحوارهی حجمی در زبان روزمره، وقتی ظرف مقدم میشود به این معنی است که مظروف، تمام حجم ظرف را پر کرده است یا ظرف فقط به همان مظروف تعلق دارد؛ مثلاً وقتی میگوییم «تو اتاق فرش پهن است»، به این معناست که فرش تمام کف اتاق را فراگرفته است؛ اما جملهی « فرش تو اتاق پهن است»، این معنی را نمیرساند. همینطور وقتی میگوییم:«تو اتاق علی هست»، به این معنی است که اتاق به علی اختصاص یافته و برای دیگران قابل استفاده نیست؛ اما جملهی «علی تو اتاقه» لزوماً به این معنی نیست. در اغلب ابیات سعدی، ظرف سر مقدم شده است. وقتی میگوید «در سر سوداست» به این معناست که سودا تمام حجم سر را پرکرده است و در سر او چیزی غیر از سودا وجود ندارد. حافظ فقط دربارهی شراب ظرف سر را مقدم میکند:«در سر هوس ساقی در دست شراب اولی»(۵/۴۶۶) که بیانگر اهمیت و تأکید مفهوم دمغنیمتشماری از نگاه حافظ است.
شدت بسیار و زود فروکش کردن که ویژگی عشق سعدی است در اظهار تمایل حافظ به شراب وجود دارد. در بیت مذکور واژهی هوس را برای تمایل به ساقی که بیاید و شراب بدهد به کارمیبرد که بیانگر تمایلی شدید و زودگذراست؛ ظرف سر و دست را مقدم میکند به این معنا که میل به شراب تمام حجم این ظرفها را اشغال کرده است . در مصراع دوم نیز میگوید که این تمایل همیشگی نیست، بلکه «تا بی سر و پا باشد اوضاع فلک زین دست» ادامه مییابد. در ضمن این نکته تفاوت عشرتطلبی حافظ و سعدی را نیز بیان میکند. . سعدی عشرت طلبی را بهخاطر جاذبههایش میپسندد و مکتب او را میتوان «شادی برای شادی» نامید. او میگوید که «رقص از سرش امروز بیرون نخواهد شد»، چرا ؟ چون مطرب یکدم خاموش نمیباشد(۶۱۸/۶). اما حافظ برای غلبه بر غمهای متعدد ناشی از مسایل فلسفی ، سیاسی و اجتماعی و مشکلات زندگی به عیش و عشرت و شادمانی وشادخواری روی میآورد.
۴-۱-۲٫طرحوارهی حجمیِ چشم
چشم عجیبترین عضو آدمی است و در بدن جایگاهی ممتاز دارد. اولین و مهمترین حس، از حواس پنجگانه میباشد. بسیاری از دانسته های ما بر مبنای اطلاعاتِ به دستآمده از چشم، شکل گرفتهاند. در تمام حوزه ها چشم اهمیت ویژهای دارد. در کتابهای فقهی دیهی کور کردن یک چشم انسان برابر با نصف دیهی قتل نفس است(تاجدینی، ۱۳۸۸: ۲۶۹). در عرفان حقیقت انسان چیزی جز دیدار و چشم شدن نیست. اگر ارسطو انسان را حیوان ناطق میداند، عارفان معتقدند که انسان حیوانی بصیر است(همان:۲۶۷). در تعاملات روزمره اصطلاح «مانند چشم از کسی مراقبت کردن» بیانگر بالاترین درجهی تعهد است.
چشمها به عنوان پنجرهی روح درنظر گرفته میشوند؛ مثلاً اگر کسی به سخن دیگری ظن دروغ ببرد به او میگوید: «تو چشمهای من نگاه کن و بگو» به این باور که چشمها نمیتوانند دروغ بگویند(فرگاس، ۱۳۷۹: ۱۸۹).
«چشمها نسبت به سایر اجزای چهره، در فرایند ارتباطات انسانی، از اهمیت بیشتری برخوردارند. چشم انسان توانایی پاسخگویی به یک و نیم میلیون پیام همزمان را دارد، درحالیکه درشتترین چشم حتی از یک توپ پینگپونگ بزرگتر نیست. تقریباً هشتاد درصد اطلاعات ما دربارهی دنیای پیرامونمان از طریق چشمها در اختیار ما قرار میگیرد»(ریچموند و مک کروسکی، ۱۳۸۸: ۲۱۵).
در اصطلاحات و ضربالمثلهای فارسی نیز چشم، جایگاه ویژهای دارد. اغلب چشم به عنوان ظرف در نظر گرفته میشود که مفاهیم انتزاعی را در خود جای میدهد. به عنوان نمونه مفهوم انتزاعی «دوست داشتن» را میتوان ذکر کرد که به منزلهی داشتن جایگاهی در چشم مفهومسازی میشود. در مقابل «از دست دادن محبت و نگرش مثبت»، با عبارت «از چشم افتادن» بیان میشود. اگر فرد حسی منفی نسبت به کسی داشته باشد، این احساس خود را با عبارت«چشم دیدن کسی را نداشتن» بیان میکند. مفهوم انتزاعی «حسادت» نیز به کمک طرحوارهی حجمی چشم در قالب عباراتی چون «تنگنظر» یا «تنگچشم»، «درآمدن چشم» و «نداشتن چشم» مفهومسازی میشود(شریفیان، ۱۳۹۱: ۱۴۵-۱۴۶).
اصطلاحات دیگری نیز در زبان فارسی بر مبنای «چشم به منزلهی ظرف» شکل گرفتهاند: از چشمهایش فهمیدم(چشمها به صورت ظرفی که حاوی هدف و منظوری است تلقی میشوند؛ یعنی مقاصد درون چشمها قرار دارد)(گلفام و ممسنی، ۱۳۸۷ :۱۰۸)، چشم امید داشتن (چشم ظرف احساس)، به روی چشم(اشتیاق برای بر آوردن تقاضا)، قدمتون به روی چشم(بالاترین حد خوشآمدگویی)، چشم به دهان دیگری داشتن(اطاعت کورکورانه)، چشم بسته(فاقد تجربه)، چشم را خوب باز کردن(تمام جوانب کار را سنجیدن)، چیزی چشم را گرفتن(جلب توجه)، چشم تو چشم افتادن، چشم سیر، چشم پر و …
در جهانبینی عاشقانهی شعر فارسی نیز چشم، دیدن، دیدار و مشاهده مرکزیتی چشمگیر دارد و دیگر حواس را تحتالشعاع قرار میدهد و به عنوان عامل ایجاد عشق معرفی میشود. چشم در غزلیات سعدی و حافظ در کنار دو عضو دیگر یعنی سر و دل بیشترین میزان طرحوارهی حجمی را به خود اختصاص داده است. چشم با این دو عضو نیز مرتبط است. کاربرد دو ترکیب«چشم سر» و «چشم دل» بیانگر این ارتباط میباشد. «روح دو چشم دارد یکی به زمان نگاه میکند و دیگری به ابدیت…. یکی از این دو چشم عشق است و دیگری کاربرد اندیشه»(بصائری، ۱۳۹۲: ۵۳). به همین دلیل، در این قسمت تلاش میگردد تا چشم و مفهومسازی مرتبط با آن در غزلیات سعدی و حافظ بررسی و مقایسه شود و از این طریق، مفاهیم نهفته در ورای متن آشکار گردد و بخشی از زوایای تاریک شخصیت این دو شاعر روشنتر شود.
۴-۱-۲-۱٫چشم معشوق در غزلیات سعدی و حافظ
سعدی: سعدی چشمان معشوق خود را «باب فتن»(۳۷۴/۶) مینامد؛ یعنی وجود معشوق را مانند خانهای فرض میکند و چشمان او درِ این خانه، به حساب میآورد؛ دری که اغلب بهروی عاشق بسته است:«آخر نگاهی باز کن وقتی که بر ما بگذری»(۲۵۸/۱) و «در دو لختی چشمان شوخ دلبندت/ چه کردهام که به رویم نمیگشایی باز»(۵۷۴/۳). چشمان معشوق مانند خانه، دارای گوشه است که با آن«دل خلق» را به دام میاندازد(۳۳۴/۴) و عاشق در حسرت آن است که معشوق به گوشهی چشم التفات فرماید(۴۲۲/۳) و عاشق را شکستهوار ببیند(۱۸۶/۵). عاشق روا میدارد که معشوق خون او را بهلطف بخورد اما به قهر او را از حجم نظر خویش مراند(۴۱۴/۷)؛ اما معشوق که «هیچ سحری نیست که در غمزهی فتان او نباشد»(۴۳۸/۴)، مانند ماه است که از هلاک کتان غمی ندارد و عاشق در نظر او مهرهای سوخته است(۲۶۲/۱۳). او یار نو را در حجم نگاه خود جای میدهد: «شمع بر کردی، چراغت باز نامد در نظر…»(۵۹۰/۵).

تکرار

 

اطلاعات باید به دفعاتی که به نوع تصمیم یا فعالیت مربوط است، تولید شوند. اغلب گزارشها در حالت عادی، در فاصله‌های زمانی چرخشی (روزانه، هفته ای، ماهانه و…) تولید می‌شوند.

 

 

 

قابلیت فهم

 

اطلاعاتی که به شکل و سبک ویژه‌ای نمایش داده می‌شوند به آسانی برای مدیران قابل درک اند. تولیدکننده اطلاعات باید از دانش فنی، سطح معلومات و خصوصیات فردی دریافت کنند و همچنین مشخصات گروهی که وی با آنها کار می‌کند آگاهی کافی داشته باشد. این تنها راه ارزش دادن به اطلاعات است. (تهرانی و تدین، ۱۳۸۴ و ۶و۷).

 

 

 

فناوری
به عقیده کونتز و ویریچ^[۱۵](۱۹۸۸) فناوری به دانش و تخصص چگونگی انجام کارها اشاره دارد و شامل نوآوری‌ها، ابداعات، تکنیک‌ها و حدگسترده‌ای از دانش و اطلاعات می‌شود. به طور کلی، فناوری اصطلاحی است قراردادی، که دارای مضامین زیادی است و نویسندگان مختلف هر یک، این واژه را به گونه‌ای تعریف کرده و به آن از زاویه بخصوصی نگاه کرده اند. بعضی از آنها در تعاریف خود از فناوری بر ماشین آلات مورد استفاده تاکید کرده‌اند و برخی تاکیدشان بر دانش مورد استفاده بوده است. گروهی به تعامل انسان و ماشین توجه کرده و گروهی دیگر توجه خود را به مواد، به عنوان بخشی از فناوری معطوف داشته‌اند (هورج و آنتونی،۱۹۹۸).
فناوری اطلاعات
در واقع اطلاعات، رایانه‌ها را به عنوان زیرساخت اصلی تحول و تبدیل فناوری اطلاعات در نظر گرفته و رایانه‌ها در طی این تبدیل نقشی محوری ایفا کردند. این نقش هم شامل سازگاری و ترغیب دیدگاه های وسیع‌تر اطلاعاتی و هم نحوه تبدیل و مخابره آن در طول زمان و مکان می‌شود. از دهه ۱۹۵۰ رایانه‌ها روش‌های سنتی حسابداری و نگهداری سوابق را از طریق صنعت نوپای پردازش داده جایگزین نمودند. به طور کلی، اصطلاح فناوری اطلاعات برای توصیف فناوری هایی به کار می‌رود که ما را در ضبط، پردازش، بازیابی و انتقال اطلاعات از طریق فکس، میکروگرافها و سایر ابزارهای ارتباط از راه دور یاری داده، همچنین فناوری‌های قدیمی تر بایگانی اسناد، ماشین‌های محاسباتی مکانیکی، چاپ و حکاکی را در بر می‌گیرد(توربن^[۱۶]، ۱۹۹۶). سایر محققان از جمله اسلیزر و همکاران^[۱۷](۲۰۰۲) فناوری اطلاعات را به عنوان یک چتر معرفی کرده‌اند که اشکال زیادی از نرم‌افزار، سخت افزار و خدمات بکار گرفته شده برای جمع آوری، ذخیره، بازیابی و انتقال اطلاعات را در بر می‌گیرد. پس از رشد و نمو اینگونه فناوری‌ها و به خاطر تاثیرات زیاد و قدرتمندی که بر همه جنبه‌های کسب و کار داشته است، فناوری اطلاعات مسلماً یک نقش حیاتی را در اقتصاد جهانی به عهده گرفته است. علی رغم تمام پیش بینی‌های خوش بینانه‌ای که از آینده فناوری اطلاعات شده است، ویلز و روز^[۱۸](۲۰۰۴) معقتدند که فناوری اطلاعات تنها زمانی می‌تواند به عنوان یک اهرم، سازمان را به اثربخشی که برایش پیش‌بینی شده، برساند و برای سازمان ارزش افزوده به همراه داشته باشد که سازمان پنج دارایی کلیدی نیروی کار، مالی، فیزیکی، مالکیت معنوی و روابط را داشته باشد.
ایتان^[۱۹](۱۹۸۳) بیان می‌کند که فناوری اطلاعات شامل وسایل و ابزاری است که برای تبادل اطلاعات در سازمان از آن استفاده می‌شود. اما باید در نظر داشت که فناوری اطلاعات قبل از اینکه یک سیستم سخت افزاری و مجموعه‌ای از الگوها باشد، یک نظام فکری و فرهنگی است و می‌توان آنرا فرهنگ تولید اطلاعات نامید. بدون ایجاد فرهنگ اطلاعات، نظام فناوری نمی‌تواند دوام داشته باشد. بنابراین آنچه در فناوری اطلاعات مهم است، تفکر اطلاعات گراست. فناوری اطلاعات از اتصال و ترکیب مجموعه‌ای از فکرهای مفید تولید شده و شکل می‌گیرد و رایانه و ابررایانه‌ها و سیم و کابل و ابزارهایی از این قبیل نیست. در فناوری اطلاعات، فکر انسانهای خردمند است که تولید اطلاعات می‌کند(محمدنژاد، ۱۳۷۸). درهرصورت سازمانها بایستی روندهای محیطی را پیش بینی و کنترل نمایند و اطلاعات لازم را از وضعیت‌های گوناگون جهت اتخاذ استراتژی‌های لازم بدست آورند. اما اینکه سازمانها چگونه خود را با این تغییر و تحولات سازگار می‌کنند مسئله‌ای است که سیستم‌های اطلاعاتی را مطرح می‌سازد.
سیستم‌های اطلاعاتی
به طور کلی در یک تعریف ساده، سیستم‌های اطلاعاتی می‌تواند هر ترکیب سازماندهی شده از افراد، سخت افزار، نرم‌افزار، شبکه‌های ارتباطی و منابع داده‌ای باشد که در یک سازمان اطلاعات را جمع اوری کرده، تغییر شکل داده و آنها را منتشر می‌کند(ابراین، ۸۷). یک سیستم اطلاعاتی حاوی اطلاعاتی در مورد یک سازمان و محیط پیرامون آن می‌باشد.
سه فعالیت اساسی ورودی، پردازش و خروجی، اطلاعات موردنیاز سازمانها را فراهم می‌کند. بازخور عبارتست از خروجی که به افراد یا فعالیت‌های مناسب در سازمان برای ارزیابی و بهبود ورودی، بازگردانده می‌شوند. عوامل محیطی چون مشتریان، تامین کنندگان، رقبا، سهامداران و آژانس‌های نظارتی با سازمان و سیستم‌های اطلاعاتی آن تعامل دارند(لاودن و لادن، ۱۳۸۴). سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت‌، به سیستم‌های اطلاعاتی با کاربری خاصی اطلاق می‌شود که اطلاعات مورد نیاز سازمان و مدیریت را جهت تصمیم گیری‌، برنامه ریزی‌، سازماندهی‌، کنترل و نظارت‌، هماهنگی ارتباطات و هدایت سازمان تامین می‌کند. اطلاعات این سیستمها، شامل گزارش ها‌، آمارها‌، تحلیل‌ها و حتی راه حل‌های کارشناسانه نیز می‌باشد. این سیستم از نرم‌افزار و سخت‌افزار رایانه‌ای، راهنماها و دستورالعمل‌ها، مدل‌هایی برای تحلیل، برنامه‌ریزی، کنترل و تصمیم‌گیری و یک پایگاه اطلاعات بهره می‌گیرد (دیویس و اولسون ۱۹۸۵). سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت، سیستمی است یکپارچه و کاربردی که اطلاعاتی را جهت حمایت از وظایف تصمیم گیری و مدیریت عملیات در سازمان فراهم می‌آورد (صرافی زاده‌، ۱۳۸۳).چنین سیستم هایی سازمان را قادر می‌سازند تا اطلاعات لازم را در زمانهایی خاص دریافت و پردازش نمایند. این اندیشه باعث تکوین پارادایم فناوری اطلاعات شد اما بهتر است ابتدا مرز میان این دو اصطلاح مشخص شود.
تفاوت سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت و فناوری اطلاعات
دو دیدگاه عمده‌ای که به بررسی این ارتباط پرداخته‌اند، مرزی خاص را بین دو مفهوم در نظر می‌گیرند. در نگاه محدود، فناوری اطلاعات دلالت بر بخش فناوری سیستم‌های اطلاعات دارد که شامل سخت افزار، نرم‌افزار، پایگاه داده، شبکه‌ها و دیگر تجهیزات مورد استفاده در سیستم هاست. بنابراین از این دیدگاه، فناوری اطلاعات جزئی از سیستم اطلاعات است. در نگاه وسیعتر فناوری اطلاعات، تشریح کننده سیستم‌های اطلاعاتی، کاربران و مدیریت سازمان است. رابطه بین فناوری اطلاعات، سیستم‌های اطلاعاتی و اطلاعات را می‌توان به صورت شکل ۲-۲ نشان داد.
باید توجه داشت که سیستم‌های اطلاعاتی با مدیریت اطلاعات تفاوت دارند بطوریکه سیستم‌های اطلاعاتی درخدمت مدیریت اطلاعات تحت عنوان سیستم‌های اطلاعات مدیریت قرارگرفته وازآن استفاده می‌کند. سیستمهای اطلاعاتی به معنی گردآوری، ذخیره، پردازش، اشاعه و استفاده از اطلاعات است این مسأله به نرم‌افزار و یا سخت افزار محدود نمی شود. بلکه اهمیت انسان وهدفهایش را در استفاده از فناوری، ارزشها ومعیارهایی که در این انتخاب به کار می رود، همچنین ارزیابی نهایی از اینکه این ابزار وسیله ای برای رسیدن به هدفهایش بوده‌اند یا خیر را در بر می‌گیرد. درصورتی که هدف از مدیریت اطلاعات، ارتقای کارایی سازمان ازطریق تقویت توانایی های آن برای برآورد نیازهای درونی وبرونی آن در یک وضعیت فعال وپویا، تثبیت شده است. امروزه مدیران ارزش رقابتی و استراتژیکی سیستمهای اطلاعاتی رابه خوبی تشخیص می دهند. درمیان سرمایه‌های یک سازمان اعم از نیروی انسانی، سرمایه‌های مالی، ماشین آلات و تجهیزات، اطلاعات، با ارزشترین آنهاست واین مساله به این دلیل است که تمام امکانات فیزیکی ومحیطی ازطریق اطلاعات توجیه می شوند. یک سازمان باید بتواند سیستم اطلاعاتی ایجاد کند که قادرباشد نیازهای اطلاعاتی اکثریت را در درون سازمان برآورد، سازد. چنین سیستم اشتراکی فواید زیر را داراست:کاهش کارهای تکراری درنگهداری پایگاه های اطلاعاتی، ارائه داده‌های دقیقتر، زیرا داده‌ها دریک محل نگهداری می‌شوند و فقط نیاز است که روز آمد شوند؛ ایجاد ارتباطات بهتر در درون سازمان به طوری که هرفرد به اطلاعات موردنیاز دسترسی داشته باشد؛ برخورد هماهنگ بانیازهای اطلاعاتی داخل سازمان (رولی ۱۳۸۰). امروز استفاده از سیستمهای اطلاعاتی دربیشتر شرکتهای جهان رایج است. طبق آماری، بیش از ۷۰ درصد شرکتهای آمریکایی وکره ای یک طرح سیستم اطلاعاتی دارند این مورد درشرکتهای مکزیکی بیش از ۹۰ درصد می باشد. بیش از ۶۰ درصد شرکتهای مکزیکی وبیش از ۸۰ درصد شرکتهای آمریکایی وکره‌ای شخصی به عنوان رئیس کارکنان اطلاعات داشته اند(مک‌لود^[۲۰]، ۱۹۹۸).
سیر تکاملی سیستمهای اطلاعاتی مدیریت
مبنای شکل گیری سیستم‌های اطلاعاتی با مفهوم امروزی آن با اختراع رایانه شروع می‌شود. این امر در ابتدا توسط شرکت‌های سازنده رایانه‌ها شکل گرفت. تلقی این شرکت‌ها از سیستم‌های اطلاعاتی به عنوان سیستم مناسبی برای توسعه کاربرد رایانه بود که از طریق آموزش آن در محیط مدیران به تولید و فروش بیشتر سخت افزار دست می‌یافتند. ولی این مسئله خیلی طولانی نبود و خیلی سریع سیستم‌های اطلاعاتی به عنوان یک ضرورت خودنمایی کردند این سیر تکاملی را می‌توان در مقاطع زیر دسته بندی کرد(جونز تون^[۲۱]، ۱۹۹۸):
اواخر دهه ۱۹۴۰ تا اوایل دهه ۱۹۵۰: این دوران به ماشین حسابهای غول پیکر معروف است. در این دوران از رایانه‌های نسل اول (رایانه‌های لامپی) استفاده می‌شد. مهمترین کاربرد رایانه در این دوره مربوط به کاربردهای علمی است.
اواخر دهه ۱۹۵۰ تا اوایل دهه ۱۹۶۰:این دوره با اختراع رایانه‌های ترانزیستوری آغاز گردید. این دوره را شاید بتوان دوره اقتدار برنامه نویسان دانست. زیرا در این دوره مکانیزه کردن مفاهیم اولیه مالی و کلا امور اولیه پردازش داده‌ها شکل گرفت.
اواخر دهه ۱۹۶۰:این دوره با کاربرد چیپ در رایانه‌ها (رایانه‌های نسل دوم) شروع شد. رایانه‌های این دوره که مین فرم^[۲۲] نامیده شدند توسعه یافته و در بنگاههای اقتصادی نصب و مورد بهره برداری قرار گرفتند. اهم سیستم‌های این دوره را سیستم‌های دسته‌ای تشکیل می‌دادند و با توجه به فناوری روز هیچ کاربردی در تماس مستقیم با رایانه قرار نداشت. موارد زیر هم مسائل توسعه سیستم‌ها پس از موفقیت نسبی پروژه‌های مربوط به پردازش در این دوره محسوب می‌گردد.
گسترش کاربرد رایانه در تمامی سازمان
پیچیدگی فزاینده امور
مشکل برنامه نویسان در پاسخگویی و مدیریت امور
مشکل برنامه نویسان در درک درست خواسته‌های مصرف کنندگان نهایی
اشکال اساسی در محاسبه هزینه و زمان پروژه‌های توسعه سیستم‌های اطلاعاتی
و براساس همین مشخصه‌ های فوق، انقلابی در بحث توسعه سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات واقع گردید که نتایج آن بدین شرح می‌باشد:
پدید آمدن تخصص‌های جدید در پردازش داده ها
تحلیل گران سیستم
طراحان سیستم
مدیران پروژه
پدید آمدن بخش‌های متولی پردازش داده ها
تمرکز منابع انسانی متخصص
پدید آمدن مدیران آموزش دیده و با تجربه در زمینه فناوری اطلاعات
اوایل دهه ۱۹۷۰:پدید آمدن امکان ارتباط مستقیم با رایانه در این دوره و پیچیدگی هر چه بیشتر سیستم‌های اطلاعاتی، مهمترین مشخصه‌ های این دوره به شمار می‌روند.
اواخر دهه ۱۹۷۰: در این دوره انقلاب دیگری در سیستم‌های اطلاعاتی پدید آمده، عوامل اصلی این پدیده عبارتند از:
تمرکز توسعه سیستم ها
تمرکز داده‌ها (پایگاه های اطلاعاتی)
تمرکز عملیات (سخت افزار، نرم‌افزار و پشتیبان)
ایجاد شبکه ارتباطی
نگرش ساخت یافته در توسعه سیستم‌های اطلاعاتی
تدوین چرخه حیات توسعه سیستم‌های اطلاعاتی
تدوین متدولوژی‌های تجزیه و تحلیل و طراحی
تولید برنامه یا نگرش ساخت یافته
دهه ۱۹۸۰:در این دهه مسائل زیر در توسعه سیستم‌های اطلاعاتی پدید آمد:
پدید آمدن نسل چهارم رایانه‌ها (ریز پردازنده ها)
توسعه فلسفی در مفاهیم سیستم‌های اطلاعاتی و پدید آمدن نظریاتی در خصوص:
سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت
سیستم‌های پشتیبانی تصمیم گیری

۲-۳-۲ اهمیت مشتری مداری
دغدغه مشتری را داشتن، مهمترین عامل در موفقیت هر موسسه‌ای است. الویت اصلی در هر شرکتی باید جلب و حفظ مشتری باشد. ناکامی در تحقق بخشیدن به این هدف به معنی سود نبردن، رشد نکردن، شغل نداشتن و سرانجام از دست دادن کسب و کار است. مشتری بزرگترین سرمایه هر شرکتی است. مشتری همه حقوق و دستمزد و مزایای ما را پرداخت می‌کند. در هر کسب و کاری ما باید نخستین انتخاب مشتری باشیم. رضایتمندی مشتری، نوعی بیمه در برابر اشتباهات احتمالی سازمان است که در نتیجه تغییرات مرتبط با تولید خدمات، وقوع آنها اجتناب ناپذیر است. مشتریان دائمی در مواجه با چنین موقعیت‌هایی اغماض بیشتری دارند زیرا به دلیل تجربیات خوشایند قبلی، اشتباهات اندک سازمان را نادیده می‌گیرد. بنابراین عجیب نیست که جلب رضایت مشتریان مهمترین وظیفه سازمان‌ها شده است. (ونوس, ۱۳۸۱)

۲-۳-۳ فلسفه به حداکثر رساندن رضایت مشتریان
رضایتمندی مشتریان تأثیر شگرفی بر حال و آینده یک سازمان خواهد داشت. کوییل و همکارانش در سال ۲۰۰۷ نظرات را مبنی بر وجود رابطه بین مشتریان رضایتمند و کارکنان رضایتمند در سازمان به صراحت بیان کرده‌اند. مطابق این نظریه، احساس رضایتمندی موجب افزایش آستانه تحمل برای پرداخت بهای بیشتر در قبال محصولات مورد نیاز خواهد شد که می‌توان از این طریق میزان مزایا و سطح دستمزد پرداختی به کارکنان سازمان را افزایش داد. این امر خروج و جایگزینی نیروی کار را کاهش می‌دهد. علاوه بر تأمین رضایت شغلی کارکنان و بهبود روحیه کاری، احتمال تأمین رضایت مشتری نیز بیشتر می‌شود. در این وضعیت منافع کارکنان، مشتریان و صاحبان سازمان تأمین میشود. لذا وضعیت برد – برد حاکم می‌گردد.
کاهش در خروج و جایگزینی کارکنان
بهبود رضایتمندی کارکنان
مشتریان راضی
حاشیه سود بالاتر
کاهش ترک یا رویگردانی
نمودار۲-۲: چرخه خدمت مطلوب (Cooil & Keiningham, 2007)
به عقیده تعدادی از منتقدان، تئوری چرخه خدمت مطلوب به دور از واقعیت و بر مبنای شرایطی کاملا آرمانی عنوان شده است. اصلی‌ترین انتقاد در این زمینه، رابطه مفروض میان رضایت کارکنان و رضایت مشتری را مورد تردید قرار می‌دهد. به نظر اغلب ما، رفتارهایی که منجر به حداکثر رساندن رضایت کارکنان می‌شود، می‌تواند رضایت مشتریان را کاهش دهد. (Cooil & Keiningham, 2007)
۲-۳-۴ اهمیت دستیابی به رضایتمندی مشتری
رضایتمندی مشتری برای سازمان، مزایای بسیاری از جمله وفاداری مشتری، افزایش اعتبار و شهرت سازمان، کاهش حساسیت ناشی از افزایش قیمت، هزینه‌های پایین‌تر برای معاملات آتی و افزایش کارایی کارکنان را به همراه دارد. مشتریانی که از کالا و خدمات راضی هستند، حساسیت کمتری نسبت به افزایش قیمت‌ها از خودشان نشان می‌دهند. محصولات بیشتری می‌خرند، کمتر تحت تاثیر رقبا قرار می‌گردند و نسبت به سازمان وفادار می‌باشند. رضایت موجب حفظ مشتری می‌شود؛ از سوی دیگر مطالعات نشان می‌دهد، جذب یک مشتری جدید ۶ برابر پر هزینه‌تر از نگهداری مشتری فعلی می‌باشد. (Caruana, 2002)
استاتوس و همکارانش (۲۰۰۱) در تحقیقی نشان دادند که رضایت صرفا یکی از مراحل دستیابی به حفظ مشتری است. آنها حفظ مشتری را بدین صورت تعریف کرده‌اند؛ “برقراری ارتباط مشتریان با سازمان، شناسایی سازمان توسط مشتریان، تعهد مشتریان به سازمان و اعتماد کردن مشتریان به سازمان، معرفی کردن سازمان به دیگران و تمایل به خرید مجدد از سازمان” که چهار مورد اول موجب حفظ مشتری از جنبه شناختی – احساسی و دو مورد بعدی تمایلات رفتاری مشتریان را در بر دارد. (صادقی,۱۳۹۰)
۲-۳-۵ فرایند جلب رضایت مشتری
فرایند جلب رضایت مشتری عبارت است از:
الف) شناسایی انتظارات مشتری
ب) طراحی کالا و خدمات براساس نیازها و انتظارات مشتری
ج) تولید و تحویل
د) مدیریت انتظار مشتری
و) مدیریت شکایات مشتریان (کارتر, ۱۳۸۳)
رضایتمندی مشتری جهت بازاریابی موفقیت آمیز، یک عامل قطعی بشمار می‌رود و به معنای درجه تناسب بین انتظارات مشتری درمورد یک خدمت و عملکرد واقعی آن خدمت است. همه بانک‌هایی که بتوانند مشتری خود را راضی نگه دارند، می‌توانند آنها را به مشتریان وفادار خود تبدیل کنند و کاری کنند که آنها در یک دوره طولانی فقط از این موسسات خرید کنند. (ونوس و صفاریان، ۱۳۸۳)
۲-۳-۶ سنجش رضایت مشتری
اگر سازمانی بخواهد مشتریان رضایتمند داشته باشد باید رضایتمندی را اندازه بگیرد. زیرا آنچه را که نتوان اندازه گرفت، نمی‌توان کنترل و اداره کرد. در حقیقت میتوان گفت که رضایتمندی مشتری به عنوان یک هدف استراتژیک وقتی بدست می‌آید که سطح آن بصورت مکرر سنجیده شود و سعی در کشف دلایل نارضایتی احتمالی به نظر رسیده، صورت گیرد. این سنجش‌های مکرر، اطلاعاتی در رابطه با اینکه فرایندها و همچنین کارکنان تا چه اندازه خوب کار می‌کنند، ارائه می‌دهد. (Ho & Su, 1998)
اندازه گیری رضایتمندی مشتری یک احساس موفقیت و پیشرفت برای تمام کارکنان بخش‌های خدماتی، فراهم می‌آورد. اندازه گیری رضایتمندی موجب انگیزش افراد به انجام کار و کسب سطوح بالاتر بهره‌وری به منظور تقویت مشتری مداری در میان سازمان‌هایی که رضایتمندی مشتری را سمبل عملکرد خود قرار داده‌اند، می‌شود. بنابراین رضایتمندی مشتری به تعدادی پارامتر قابل اندازه گیری که مستقیما با عوامل قابل فهم و تأثیرگذار سروکار دارند، ربط داده شود. (Kinney, 2005)
همچنین رضایتمندی مشتری باید با توجه به پیش نیازها و عدم تطابق‌ها و پیامدهای آن سنجیده و اندازه گیری شود تا رابطه آن با شاخص‌های رضایتمندی محاسبه شود که خود موجب بهبود ارتباط بین رضایتمندی و فواید اقتصادی آن می‌شود. سنجش رضایتمندی مشتری به استناد ابزار پیمایشی منجر به ارزیابی تمایلات مثبت و منفی مشتریان درمورد یک خدمت خاص می‌شود. هدف سنجش رضایتمندی مشتری بدست آوردن بازخوردی از عملکرد سازمان‌ها به منظور اداره فعالیت‌های سازمان به نحوی که فرض برداشتن روابط بلند با مشتریان است، می‌باشد. سنجش رضایتمندی مشتریان، بینشی که برای برنامه‌ریزی، کنترل و مدیریت نیازمند است را ارائه می‌دهد. (Groonroos, 2006)
۲-۳-۷ راه‌های جلب رضایت مشتری
به دلیل اهمیت فوق العاده‌ای که مشتریان وفادار برای سازمان دارند، راهکارهای کاربردی توسط تئوریه پردازان و متخصصین ارائه شده است تا سازمان‌ها بتوانند از فرار مشتریان جلوگیری کنند، ریالهای تبلیغاتی خود را درست خرج کنند و با ارائه یک کار تیمی موثر، اعتماد و اطمینان مشتری را جلب کرده و خواسته‌های کلیدی او را برآورده سازند و او را از یک مشتری عادی و راضی به مشتری وفادار و ارزشی ارتقاء دهند و منافع دراز مدت را تضمین کنند.
الف) هفت دستور طلایی:
دکتر دومنیک توربین، استاد انستیتوی بین‌المللی توسعه مدیریت سوئیس نظرات خود را تحت عنوان “هفت دستور طلایی” ارائه داده و آن را در ده‌ها شرکت، به مرور به اجرا درآورده است و به این وسیله کارآمدی آن را به اثبات رسانده است. (آقایار, ۱۳۸۶)
خلاقیت برای حرکت به فراسوی انتظارات مشتری
تعیین مأموریت شرکت در جهت تأمین منابع و خواست مشتری
دستور۱
درگیر ساختن و متعهد کردن مدیریت ارشد در پیشبرد کارها
دستور۷
دستور۲
دستور۶
هفت دستور طلایی
استفاده از تکنولوژی برای دستیابی به رضایت مشتری
دستور۳
دستور۵
گزینش کارکنان مناسب
دستور۴
رایج ساختن استانداردهای کیفی و ارزیابی دائمی میزان عقیده‌ها
آموزش و بازآموزی کارکنان
نمودار۲-۳: هفت دستور طلایی برای رضایت مشتریان وفادار
از نظر دکتر دومنیک توربین (آقایار, ۱۳۸۶)
ب) ده اصل بدون چون و چرا برای جلب وفاداری مشتری
ایجاد شراکت براساس اخلاق حرفه‌ای و یکپارچگی بدون خدشه

۱- تقدیمی:
کلیسا در آیین راز قربانی مقدس، نان وشراب را به خدا تقدیم می نماید. طی مراسم ازدواج، کلیسا عروس وداماد را در حالی به خدا هدیه می کند که آنان نیز خود را به یکدیگر وهر دو با هم خود را به خدا تقدیم می نمایند. منظور از دادن قول وفاداری عروس وداماد به یکدیگر ونیز تبادل انگشتری به نشانه ی وثیقه ی وفاداری درمراسم ازدواج، همین تقدیمی ازدواج می باشد. (محمدیان، ۱۳۸۱، ص۶۲۹)
۲- یاد بود:
یاد بود، درآیین راز قربانی مقدس به معنای به یاد آوردن وقدردانی تمام اعمال نجابت بخش مسیح است. در برگزاری مراسم ازدواج، یاد بود عبارت است از یاد آوری کار های شگفتی که خدا برای زوجهای مقدس از سارا وابراهیم تا یواکیم وحنا که تولد مریم عذرا را ممکن ساختند، انجام داد واز این طریق امکان قبول پسر خدا توسط بشریت را فراهم آورد.

این یاد بود همچنین یاد آوری ازدواج عیسی با کلیساست که نمونه اسرار آمیز برای اتحاد مرد وزن می باشد وبالاخره یاد آور عروسی قانای جلیل است که طی آن مسیح اولین معجزه خود را انجام داد. در این عروسی چون شراب تمام شده بود عیسی بنا به درخواست مادرش آب بی رنگ وبی مزه را به «شراب خوب» قرمز وقوی تبدیل نمود وبدین ترتیب شادی را به مجلس برگردانده همه چیز را با حضور معجزه آسای خود تغییر داد. خدا تن گرفت تا همه چیز را تغییر دهد وزندگی جسم را مقدس گردانده وارد زندگی روز مره ی انسانها شود. (محمدیان،۱۳۸۱،ص۶۲۹)
۳- دعای طلب نزول روح القدس:
دعای طلب نزول روح القدس در آیین راز قربانی مقدس دعایی است که در آن از خدا درخواست میشود که روح القدس خود را بر روی نان وشراب نازل نموده آنها را به بدن و خون مسیح تبدیل نماید.
همین طور در مراسم ازدواج، دعای طلب نزول روح القدس دعایی است که در آن از خدا درخواست میشود که روح القدس خود را برای «گذراندن تاج جلال وافتخار» بر روی مرد وزن نازل گرداند؛ (در این حال کشیش تاجها را بر سر آنها قرار می دهد) وزوج را به سلول زنده بدن مسیح تبدیل نماید. (محمدیان،۱۳۸۱،ص۶۲۹)
روح القدس حقیقتاً فرود می آید تا با حضور خود عشق آنها را تاجگذاری نموده با چشمه محبت یعنی خود خدا وصلت دهد« زیرا خدا محبت است» (۱ یوحنا۴:۸).
بدین سان تحقق شباهت الهی در زوجین به انجام می رسد چون خدا انسان را« به صورت خود وموافق شبیه خود ساخت» و« ایشان را نر وماده آفریده» (پیدایش۱: ۲۶، ۲۸).
او آنها را بدین جهت آفرید که هر دوی آنها توسط عشق وصلت می یابند به یک تن تبدیل گشته، یکی شوند. همانطور که نمونه الهی آنها، سه شخص در یک خداست. به این ترتیب روح القدس به مرد وزن امکان می دهد که به تدریج موافق تصویر خدا وبه صورت اشخاص راستینی درآیند و«شخصیت واقعی» خود را نخواهند یافت مگر در عین اینکه به جهت اتحاد با هم مشارکت می کنند، دو فرد جدا باقی بمانند.
پس از تاجگذاری، عروس وداماد از فرط شادی به دور انجیل که نمایانگر حضور مسیح است پایکوبی می کنند وطی دعایی، اشعیای نبی و شهیدان مقدس به یاری طلبیده می شوند، تا اشعیای نبی از تحقق یافتن نبوت خود شاد شود. آیا او چنین نبوت نکرده بود« اینک باکره حامله شده پسری خواهد زایید ونام او را عمانوئیا خواهد خواند» (اشعیا۱۴:۷).؟
عمانوئیل یعنی خدا با ماست. اینک زوجین جدید که تاجگذاری وتقدیس شده اند عمانوئیل را در قلب خود می پذیرند. چون کلام خدا در بطن زوجین حضور یافته است، کلامی که تن گرفت ودر ضمن تجسم یافت آنان را به صورت «کلیسای کوچک» وسلولی زنده از بدن مسیح در می آورد(محمدیان،۱۳۸۱، ص۶۲۹)
۴- مشارکت در راز نان وشراب:
آیین راز قربانی مقدس با مشارکت همگانی در راز نان وشراب خاتمه می یابد. مراسم راز ازدواج نیز به همین طریق پایان می پذیرد. مرد و زن که بوسیله روح القدس متحد شده اند در عیسی وصلت می نمایند وهردو با هم از طریق مشارکت در آیین راز قربانی مقدس جزو بدن مسیح می شوند. تا قرن پانزدهم رسم بر این بود که زوجین نان قربانی مقدس را که قبلاً توسط کلیسا تقدیس شده بود در طی مراسم ازدواج مبادله نمایند.
جام شرابی که زوجها پس از خواندن دعای «ای پدر ما» می نوشتند، گواه این رسم قدیمی است، زوجین با مشارکت خود در راز نان وشراب در هر یکشنبه به هدف غائی ازدواج که همانا ورود دو نفر در راز مسیح یا به عبارت بهتر ورود تمام خانواده آینده در این راز است، تحقق می بخشد. (محمدیان،۱۳۸۱،ص۶۳۰)
نباید فراموش شود که عشق خلاق است ووصلت زن ومرد طبیعتاً به آفرینش فرزندان به دست خدا واز طریق عشق زن وشوهر می انجامد. تولد فرزندان برکتی است خدایی که در طی مراسم ازدواج مصرانه از خدا درخواست می شود. راز ازدواج اساس، ایجاد کلیسای خانوادگی است که اعضای آن یعنی زوجین وفرزندان از این به بعد با هم در مسیح به سوی ملکوت مبارک او قدم برخواهند داشت. درست است که روح القدس بوسیله ی راز ازدواج، عشق زناشویی را تقدیس می نماید ولی نباید فراموش کرد که از هنگامی که یحیی تعمید دهنده برای خلوت کردن با خدای یکتا در بیابان انزوا گزید ودر سال ۳۰۰ قدیس آنتوان کبیر همین کار را در مصر انجام داد، عطش خدا هرگز از دعوت بعضی اشخاص که طالب سیراب کردن خود فقط با چشمه محبت خود خدا در سکوت وتنهایی بودند خاموش نشده است. شکوفایی انسان در رابطه خاص با این عشق شدید یعنی زندگی رهبانی به اندازه ی شکوفایی وی در عشق زناشویی، همیشه مورد احترام کلیسا بوده است. (محمدیان،۱۳۸۱،ص۶۳۰)
از زندگی راهبان مصر علیا وکوه سینا وبیابانهای فلسطین تا راهبان کوه اتوس و راهبان فرانسوی امروز، سنت دو هزار ساله ای برای زندگی رهبانی در کلیسا بوجود آمده است. در مبارزه کلیسا با دشمن درونی، دیرها دژهای راستین مبارزه می باشند. کلیسا مخصوصاً در دیرها از قدرتهای الهی تغذیه می کند که بعداً در میان کل بدن کلیسا انتشار می یابد. پس ازدواج وزندگی رهبانی دو شیوه مختلف ومکمل مشارکت در محبت خدا می باشند. چون هردو حالتی از زندگی مذهبی هستند وبه همین دلیل کلیسای ارتدکس کشیشان خود را از میان افراد ازدواج کرده یا از راهبان برمی گزیند وتقریباً هرگز از مجردان انتخاب نمی شوند.
کلیسای ارتدکس که در امر طلاق گذشت نشان می دهد، همچنان که مسیح نسبت به زن گناهکار گذشت داشته او را بخشید، طلاق را به هیچ وجه توجیه نمی کند. وقتی که کلیسا تجدید ازدواج شخص مطلقه را جشن می گیرد در حقیقت عمل بخشایش را انجام داده وبه عوض اینکه شخص گناهکار را در ناامیدی رها سازد از طریق توبه نجات وی را امکان پذیر می سازد. کلیسای کاتولیک طبق متی ۱۹:۳-۶ طلاق را به هیچ وجه نمی پذیرد. (محمدیان،۱۳۸۱،ص۶۳۰)
۴-۱۲- بکارت در عهد جدید
تنها در مکاشفه مسیحی است که مفهوم بکارت بطور کامل بیان شده، همان مفهومی که در عهد قدیم به نوعی به آن اشاره شده بود، یعنی وفا داری در حبی«دوستی» قلبی که منحصراً به خدا تقدیم می شود. (محمدیان، ۱۳۸۱، ص۶۲۵).
در عهد جدید نیز مانند عهد قدیم هرچند ظاهراً موضوع بکارت با عروسی در تضاد است اما هردو مکمل یکدیگر می باشند، زیرا اتحاد مسیح وکلیسا در بکارت میسر گشته است. اتحادی که در واقع سمبل ازدواج می باشد،«مسیح… کلیسا را محبت نمود وخویشتن را برای آن داد»(افسسیان ۵: ۲۵). پولس رسول می گوید که کلیسای قرنتس به عقد مسیح درآممده ومی خواهد آن را مانند با کره ای عفیف وپاکدامن به مسیح تقدیم نماید:«علاقه من نسبت به شما علاقه ای است الهی زیرا من شما را بعنوان یک باکره پاکدامن به عقد مسیح درآورده وبه او تقدیم نمودم»(۲قرنتیان۱۱:۲). ونیز«کلیسا را با تمام زیبائیش پاک وبدون عیب ولکه وچین وچروک یا هر نقص دیگری به خودش تقدیم نماید»(افسسیان ۵: ۲۷). چون پولس رسول همان غیرت خداوند را برای کلیسا حس می کند(۲قرنتیان۱۱: ۲) نمی خواهد که هیچ لکه ای ایمان کلیسا را آلوده سازد.
(محمدیان، ۱۳۸۱، ص۶۲۷).
بکارت کلیسا در نقطه تلاقی عهد قدیم وعهد جدید یعنی در مریم دختر صهیون شروع به تحقق می نماید در عهد جدید مادر عیسی تنها زنی است نام باکره به عنوان لقب وی نهاده شده است:«به نزد دختری که در عقد مردی به نام یوسف از خاندان داود بود فرستاده شد نام این دختر مریم بود»(لوقا۱: ۲۷). ونیز «باکره آبستن شده پسری خواهد زائید که نام او را عمانوئیل خواهند خواند که تفسیرش این است: خداباما» (متی ۱: ۲۳). مریم به خاطر میل به حفظ بکارت خویش سرنوشت زنانی را که بدون فرزند می مانند تقبل نمود« مریم به فرشته گفت این چگونه است؟ من با هیچ مردی رابطه نداشته ام» (لوقا ۱: ۳۴). بنا بر این آنچه زمانی حقارت محسوب می شد برای مریم موجب خوشبختی وبرکت گردید:«چون او به کنیز ناچیز خود نظر لطف داشته از این پس همه نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند»(لوقا ۱: ۴۸).
۴-۱۳- خلاصه فصل
اگرچه ازدواج درمسیحیت پدیده ای مقدس محسوب می شود اما در برابر آن عزوبت ودوری گزینی از ازدواج امری پسندیده تراست چرا که ازدواج فی نفسه ارزشمند نیست وتنها وسیله جهت دفع شهوت وجلوگیری از معصیت است عقیده آنها این است که خداوند ازدواج را برای تنظیم رابطه ای مناسب میان ذکور واناث جهت ایجاد بهترین محیط برای پرورش فرزند وثبات جامعه قرارداده است اما برتجرد، به خصوص ازآن جهت که عیسی (ع) ازدواج نکرد، تأکید دارند، بنابراین ازدواج در مسیحیت اهمیت چندانی ندارد در عوض تجرد مقامی برتر از تأهل دارد البته بعضی از فرقه های مسیحیت ازدواج را یکی از هفت آئین مقدس می شمارند وآن را عمری می دانند یعنی فقط مرگ می تواند آنها را از هم جدا سازد لذا آنها هدف از ازدواج را تقویت اتحاد دلها، آرامش متقابل و داشتن فرزند می دانند که مقدمه این امر، انتخاب همسر است که نیاز به معیارهائی دارد. شاید بتوان گفت مهم ترین معیار آنها مسیحی بودن است هرچند ازدواج با غیر مسیحی را هم بلامانع می دانند، تنها علت ممنوعیت ازدواج با بیگانگان حفظ مصونیت اعتقادی بوده است.
دراین آیین برخلاف یهود زنان در امر ازدواج استقلال کامل دارند، اما حق ندارند با هم خون خود ازدواج کنند چرا که آن را گناه می شمارند حتی با ازدواج پسرعمومخالفند علت این مخالفت را جلوگیری از فساد تدریجی نژاد، وتراکم ثروت در دست عده قلیلی می دانند در این آیین به دلیل بر اهمیت شمردن ازدواج از مهریه به صراحت سخنی نیامده هرچند درعصرحاضر مهر نزد مسیحیان امری اختیاری است البته در فرقه کاتولیک مهریه وجود ندارد وفرقه پروتستان تعیین آن را الزامی نمی دانند هرچند نفقه متناسب با وضعیت مالی زوجین تهیه می شود. آنچه که محرزاست این است که منع چند همسری ازبرخورد کلیسا با این مسأله نشأت گرفته چراکه نهی برتحریم چند همسری درعهد جدید دیده نشده.
از طرف دیگر برای این امر مهم ازدواج آنها به بکارت اهمیت می دهند و مادر حضرت عیسی را تنها زنی می دانند که نام باکره به خود گرفته است.
فصل پنجم
بررسی احکام نکاح در قرآن کریم
۵-۱- طرح بحث
جایگاه و موقعیت ممتاز و ویژه خانواده در نظام اسلامی مبتنی بر قرآن کریم و تأثیر آن بر حفظ بقا و سلامت جوامع انسانی، خصوصاً در عصر حاضر که در برخی از جوامع نکاح مفهومی، منسوخ تلقی شده وگونه های دیگر روابط انسانی، موجب فروپاشی کانون خانواده ودر نتیجه گسترش ناهنجاری های فردی واجتماعی گردیده است، بر کسی پوشیده نیست. (صادقی، ۱۳۹۰، ص۲۱).
اما در نگرش اسلام، یکی از بهترین راه های دین داری، ازدواج است ودوری از آن، به سبب ترس از فقر وتنگ دستی، نتیجه حیله شیطانی وعاملی برای گسترش فحشاء محسوب می گردد و تأخیر در ازدواج به دلیل فقر، نوعی سوء ظن به خداوند ی که خود وعده حمایت از ازدواج کنندگان را داده است، به شمار می آید. (صادقی، ۱۳۹۰، ص۲۲).
آیین اسلام از همان آغاز به عنوان یک آیین جهانی مطرح شد، چرا که پیامبراکرم (ص) برای همه افراد بشر وبه عنوان رحمتی برای جهانیان مبعوث گردید: « وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَهً لِّلْعَالَمِینَ »(انبیاء / ۱۰۷).
ولذا مسلمانان برعکس مسیحیان و یهودیان، تبلیغ وجهاد در مسیر گسترش توحید ومسلمان شدن دیگر ملل را از همان آغاز، وظیفه خود می دانستند ؛ آیین اسلام همه افراد بشر را فرزند یک پدر ومادر می داند ومؤمنان به اسلام را از هر قوم وملتی که بوده باشند، برادر هم می شمارد و می فرماید: « إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ » هر آینه مؤمنان برادرانند؛ میان برادرانتان آشتی بیفکنید واز خدا بترسید(حجرات، / ۱۰).
بنا بر این اسلام از همان آغاز با روح عصبیت وملی گرایی وهرگونه نژاد پرستی مخالف بوده وبا شعار: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّـهِ أَتْقَاکُمْ »(حجرات / ۱۳).
وعباراتی مانند: « کلکم من آدم و آدم من تراب» و « لافخر لعربی علی عجمی ولا الأبیض علی الاسود إلا بالتقوی»(ابن شعبه حرانی، ۱۳۸۱،ص ۳۷).
کوشیده است که گرایش های ناسیونالیستی را در میان امت اسلامی ریشه کن سازد وعملاً نیز پیامبر (ص)، مسلمانان را از هر قوم وملتی که باشند با یکدیگر برابر قرار داده وبا افتخارات نژادی به شدت مبارزه نموده است.
از همین جهت تردیدی نیست که ممنوعیت ازدواج با بیگانگان در موارد محدودی که مطرح بود، مبتنی بر حس ملی گرایی وبرتری قومی نبوده است، بلکه بی تردید این ممنوعیت به جهت مصونیت اعتقادی مسلمانان ودور نگه داشتن آنان از آلودگی اخلاقی وحفظ اصالت های خانوادگی بوده است. (ابراهیمی، ۱۳۸۲،ص۳۲).
۵-۲- اهمیت نکاح در قرآن کریم
در اسلام، نکاح یک قرار داد اجتماعی مؤید به تأیید الهی است.« وَهُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا ۗ وَکَانَ رَبُّکَ قَدِیرًا » واو خدایی است که انسان را از آب بیافرید، ومیان آنها قرابت نسبی وسببی برقرار ساخت، وخدای تو بر هر چیز تواناست. (فرقان/ ۵۴).
ازدواج یک شعیره نیست، بلکه یک قرار داد قانونی لازم الاتباع میان یک مرد ویک زن است. این قرار داد، ابدیت ومسئولیت روابط وپذیرش یکدیگر را به عنوان همسر، توأم با تعهدی متقابل به زندگی مشترک بر طبق تعالیم اسلام، تثبیت می کند.« وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَرَحْمَهً ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ » ویکی از آیات الهی آن که برای شما همسری از خودتان بیافرید تا در بر او آرامش بیابید، و در میان شما رأفت ومهربانی برقرار کرد.(روم/ ۲۱).
در جوامع انسانی، ازدواج پیمانی مقدس است و هدف از آن، تنها کام جویی شخصی نیست. ازدواج امری بالاتر از شهوت جنسی است. در سایه ازدواج، زندگی برای « زن و مرد» معنا ومفهوم واقعی خود را پیدا می کند. ازدواج پاسخی به ندای فطرت است، وبا آن، کانون گرم خانواده تشکیل و توسط کودکان، به سوی کمال می رود. در واقع ازدواج به دنبال حس کمال جویی وتکامل شخصیت اصیل انسان به وجود می آید.
(مصطفوی،جعفری ورامینی، ۱۳۸۲، ص ۱۲۹).
در قرآن کریم وهمین طور در روایات اسلامی ازدواج اهمیت فراوانی دارد، چنان که در می فرماید: «وَأَنکِحُوا الْأَیَامَىٰ مِنکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ ۚ إِن یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَاللَّـهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ » « البته باید مردان بی زن وزنان بی شوهر و کنیزان وبندگان خود را به نکاح یکدیگر درآورید (تا میان مؤمنین مرد بی زن وزن بی شوهر باقی نماند واز فقر مترسید که) اگر مرد و زنی فقیرند خدا به لطف خود آنان را بی نیاز ومستغنی خواهد فرمود که خدا به احوال بندگان آگاه و رحمتش وسیع است». (نور / ۳۲).
در این آیه شریفه خداوند انسان را به ازدواج تشویق کرده وعلاوه برآن که می فرماید دختران وپسران را نکاح کنید، به غلامان وکنیزان نیز توجه کرده است ونکاح آنان را نیز تشویق می کند که این نشان گر اهمیتی است که قرآن کریم برای اصل ازدواج قائل است. (نور حسن فتیده، ۱۳۷۹،ص۶۴).
استاد مطهری در تفسیر این آیه می نویسد: خداوند با این آیه به ازدواج تشویق نموده ومی فرماید که حتماً پسر ودختر باید ازدواج کنند وبا عزوبت وتجرد در هر شکلی، بر خلاف مسیحیت و یهودیت مخالف است.(مطهری، آشنایی با قرآن،۱۳۷۴،۴ /۱۸و ۷۱).
در تفسیر المیزان آمده است: کلمه ی نکاح در آیه به معنای تزویج و«ایامی» جمع « ایم» به معنای پسر ودختر عزب است. (طبا طبایی،المیزان، ۱۳۸۸،۱۵/۱۵۷).
مفهوم آیه این است که از طریق کمک های مالی، پیدا کردن همسر مناسب، تشویق به ازدواج وبا لاخره پا درمیانی برای حل مشکلاتی که معمولاً در این موارد بدون وساطت دیگران انجام پذیر نیست مقدمات ازدواج را فراهم سازید.

۶۱/۴۸ ^c
(۱۲/۴)

 

۳۳/۵۲۳ ^b
(۴۲/۴۸)

 

۶۷/۱۳۹۶ ^a
(۸۳/۱۱۱)

 

۷۰/۶۲۳ ^b
(۱۰/۲۷)

 

 

 

حروف کوچک لاتین متفاوت در هر ردیف جدول به معنی تفاوت معنادار در سطح ۹۵درصد بین تیمارهای مختلف و اعداد داخل پرانتز مربوط به انحراف معیار تیمارها میباشد.
۴-۳-۲- تاثیر سطوح مختلف مس، روی، کادمیوم و تیمار ترکیبی بر جذب سرب
۴-۳-۲-۱- مس (Cu)
گونه E. microtheca
نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تفاوت معنیداری در تیمارهای مختلف عنصر مس در سطوح ۵، ۱۰، ۲۰ میلیمول و تیمار شاهد از نظر جذب عنصر سرب توسط برگ، ساقه و ریشه گونه E. microtheca وجود دارد، بهطوریکه با افزایش غلظت عنصر مس خاک تا سطح ۵ میلیمول بین ساقه و برگ اختلافی از نظر جذب وجود ندارد و بیشترین میزان جذب در ریشه بود و با افزایش سطح تا ۱۰ میلیمول بیشترین جذب در برگ و ساقه بوده و جذب در ریشه کاهش یافته است و تغییرات مس باعث تغییرات جذب عنصر سرب در سطح ۲۰ میلیمول شد و در برگ،ساقه و ریشه میزان جذب نسبت به تیمارهای قبلی کاهش پیدا کرد (جدول ۴-۱۳).
از بین تیمارهای مس با سطوح ۵، ۱۰، ۲۰ میلیمول و تیمار شاهد میزان جذب عنصر سرب در برگ گونه E. microtheca به نحوی بود که بین تیمارهای شاهد، ۵ و۲۰ میلیمول اختلاف معنیداری در جذب وجود نداشت و میزان جذب در تیمار ۱۰ میلیمول افزایش یافته طوری که بیشترین میزان جذب در برگ را به خود اختصاص داده است (جدول ۴-۱۳).
در بین تیمارهای مس با سطوح ۵، ۱۰، ۲۰ میلیمول و تیمار شاهد در ساقه گونه E. microtheca بیشترین و کمترین میزان جذب عنصر سرب به ترتیب مربوط به تیمارهای ۱۰ میلیمول و تیمار شاهد بوده است و در دو سطح ۵ و ۲۰ میلیمول اختلاف چندانی در جذب دیده نمیشود (جدول ۴-۱۳).
از بین تیمارهای مس با سطوح ۵، ۱۰، ۲۰ میلیمول بیشترین میزان جذب عنصر سرب در ریشه گونه E. microtheca مربوط به تیمار شاهد و سطح ۵ میلیمول بوده است و در این دو تیمار اختلاف معنیداری وجود ندارد و کمترین جذب عنصر مس در تیمارهای ۱۰ و ۲۰ میلیمول بوده است که این دو تیمار نیز باهم اختلاف معنیداری ندارند (جدول ۴-۱۳).
گونه E.camaldulensis
نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها برای گونه E. camaldulensis نشان میدهدکه با افزایش غلظت مس خاک تا سطح ۵ میلیمول میزان جذب در برگ، ساقه و ریشه گونه E.camaldulensis اختلافی با تیمار شاهد ندارد و با افزایش غلطت مس خاک تا سطح ۱۰و۲۰ میلیمول، میزان جذب ریشه اکالیپتوس تا حدی کاهش پیدا کرده است این درحالی است که میزان جذب در برگ بیشتر از تیمار شاهد و سطح ۵ میلیمول است (جدول ۴-۱۳).

از بین تیمارهای مس با سطوح ۵، ۱۰، ۲۰ میلیمول و تیمار شاهد میزان جذب عنصر سرب در برگ گونه E.camaldulensis به نحوی بود که بین تیمارهای شاهد و ۵ میلیمول اختلاف معنیداری در جذب وجود نداشت و میزان جذب با افزایش غلظت مس در تیمار ۱۰ و ۲۰ میلیمول افزایش یافته طوری که این دو سطح بیشترین میزان جذب در برگ را به خود اختصاص دادهاند (جدول ۴-۱۳).
در ساقه گونه E.camaldulensis و بین تیمارهای مس با سطوح ۵، ۱۰، ۲۰ میلیمول و تیمار شاهد هیچگونه اختلاف معنیداری در جذب سرب دیده نمیشود (جدول ۴-۱۳).
در ریشه گونه E.camaldulensis از بین تیمارهای مس با سطوح ۵، ۱۰، ۲۰ میلیمول میزان جذب عنصر سرب در تیمارهای ۱۰ و ۲۰ میلیمول نسبت به تیمار شاهد کاهش یافته است و افزایش غلظت مس تاثیر منفی بر جذب در ریشه گونه E.camaldulensis داشته است (جدول ۴-۱۳).
جدول (۴-۱۳) اثر تیمارهای مختلف مس بر تجمع عنصر سرب (ppm) در اندامهای مختلف E.camaldulensis و E. microtheca

 

 

اندام

 

گونه

 

شاهد

 

مس (۵ میلیمول)

 

مس (۱۰ میلیمول)

 

مس (۲۰ میلیمول)

 

 

 

برگ

 

microtheca

 

۱۹/۱۲ ^b
(۱۹/۳)

 

۸۴/۱۱ ^b
(۰۱/۴)

 

۳۶/۲۶ ^a
(۷۷/۲)

 

۱۰/۸^b
(۴۲/۱)

 

 

 

camaldulensis

 

۶۹/۱۵ ^b
(۲۰/۳)

 

روش نمونه گیری

محقق ۱۲۷ نفر ازمدیران، کارشناسان و ذیحسابان را در دو مرحله نمونه گیری کرده است. با توجه به تفاوت موجود در درصدهای جامعه آماری و به منظور افزایش دقت نمونه گیری و در نتیجه کاهش خطای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای^[۳۸] استفاده شد. در این روش تعداد نمونه در هر طبقه به اندازه نسبت آن در کل جامعه آماری می باشد. به عبارت دیگر دراین تحقیق، چون سه گروه با حجم متفاوت وجود دارد استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای ازنوع انتساب متناسب^[۳۹]، مناسب ترین روش برای جمع آوری داده می باشد. بر اساس آنچه که گفته شد تعداد(اندازه) نمونه در هرطبقه (که از تقسیم اندازه جامعه هر طبقه بر کل جامعه وضربدراندازه نمونه بدست می آید) تعیین گردید. در حقیقت تعداد نمونه ها که محقق از هر گروه یا طبقه انتخاب کرده است با نسبت شان در جامعه برابر است. مقدار p برای هر یک از طبقات بر اساس  و سپس تعداد افراد گروه برای هر طبقه به پایه  بدست آمده است. در مرحله دوم استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده^[۴۰] در هرطبقه است.در این مرحله، محقق پس ازتعیین اندازه نمونه در هر یک از طبقات که در مرحله قبل انجام گرفت، از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده کرد. برای این منظور ابتدا لیست افراد تهیه گردید و به هریک ازافراد جامعه شماره اختصاص داده شد. سپس با استفاده ازجدول اعداد تصادفی^[۴۱] تعدادی اعداد با توجه به اندازه نمونه انتخاب گردید. در این جدول، انتخاب عدد اول (یا نفر اول)بصورت تصادفی است و بقیه بصورت پشت سرهم و در امتداد جدول انتخاب می شود برای مثال محقق درمرحله اول با توجه به نمونه گیری طبقه ای تعداد ۸۷ نفرازمدیران را به عنوان نمونه انتخاب کرد، سپس اقدام به تهیه لیستی از مدیران از شماره ۰۰۱ تا ۱۳۰ نمود.پس از تهیه لیست که حاوی شماره و نام افراد است با استفاده ازجدول اعداد تصادفی است تعداد ۸۷ عدد راانتخاب نمود. اولین عدد توسط محقق وبصورت تصادفی انتخاب گردید وبقیه اعداد بعد از عدد اول وبصورت پشت سر هم انتخاب شدند. بعد ازانتخاب ۸۷ عدد از مجموعه اعداد به لیست مراجعه شد و۸۷ مدیر به عنوان نمونه انتخاب شدند. عدد ۸۷ که در مرحله اول بدست آمده در حقیقت حاصل تقسیم ۱۳۰ (جمعیت مدیران) بر ۱۹۰ (کل جامعه) ضربدر ۱۲۷(کل نمونه ) می باشد.

جدول ‏۰-۱نسبت نمونه گیری

 

گروه ها	نسبت	جامعه	نمونه
مدیران	۶۸/.	۱۳۰	۸۷
کارشناسان	۱۹/.	۳۷	۲۵
ذیحسابان	۱۳/.	۲۳	۱۵
جمع	۱	۱۹۰	۱۲۷

 

روش اجرا

پس از مشخص شدن حجم نمونه درهر یک از طبقات که در روش نمونه گیری بدان اشاره شد، محقق با معرفی نامه دانشگاه مبنی بر تکمیل پرسشنامه ( توسط مدیران، کارشناسان و ذیحسابان) براساس لیست موجود که حاوی نام دستگاه، نام افراد، شماره تماس می باشد شخصا به هریک از موسسات ودستگاههای دولتی رفته ونسبت به توزیع و دریافت پرسشنامه اقدام کرده است. محقق با ارائه معرفی نامه به هریک ازمدیران، کارشناسان وذیحسابان در مورد هدف تحقیق وچگونگی تکمیل پرسشنامه توضیح داده و سپس پرسشنامه در اختیار آنان قرار میگرفت. پس از ارائه پرسشنامه مذکور و تعیین وقت برای دریافت آن ( معمولابعد ازیک ساعت)، محقق به سازمان دیگرمراجعه می نمود. لازم به یادآوری است از آنجاییکه از افراد خواسته شده بود به تمام سوالات پاسخ دهد، قبل از خروج ازموسسه تمام سوالات توسط محقق مورد بررسی قرار می گرفت ودرصورت وجود سوالات بی پاسخ ازافراد خواسته می شد مجددا به سوالات پاسخ دهند.

روش جمع آوری داده ها

 

مطالعات کتابخانه

از آنجا که برای روشن شدن مبحث نظری تحقیق و به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز در زمینه موانع استقرار بودجه ریزی عملیاتی، نیاز به آشنائی با منابع موجود بود از این روش استفاده گردید.

استفاده از پرسشنامه

پرسشنامه در ۲بخش تنظیم گردید بخش اول اطلاعات شخصی شامل شش سوال عبارت است از جنس، سن ،میزان تحصیلات، سنوات، شغل فعلی وسازمان محل خدمت و بخش دوم شامل ۱۸سوال متغیرهای عوامل محیطی، اجرایی و کنترلی که در طیف لیکرت تنظیم شده است.
مراحل تنظیم پرسشنامه :
۱ - مطالعه اجمالی منابع مربوط و با تکیه بر اهداف تحقیق و مبانی تئوریک به تهیه و تدوین سوالات اقدام گردید.
۲- درتدوین پرسشنامه بر حسب مدل تحقیق از پرسشنامه های محقق ساخته استفاده شده است.
۳- برای پاسخگویی به گویه ها، مقیاس ۵درجه ای لیکرت در نظر گرفته شده است. این مقیاس ها عبارتند از :
کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم، کاملاًمخالفم

۲٫۳٫۱٫پیشینه تحقیق (در سطح ملی)
-در تحقیقی با عنوان انتظارات و رضایت بیماران از پزشک معالج خود که توسط افخم ابراهیمی و همکاران (۱۳۸۳) در جامعه آماری درمانگاههای مختلف روزانه بیمارستان رسول اکرم (ص) و حجم نمونه ۳۷۵ بیمار صورت گرفته است؛ و اطلاعات به دست آمده جهت تجزیه و تحلیل به برنامه اس پی اس اس انتقال یافته و نتایجی به شرح ، از نظر انتظارات بین حمایت عاطفی و بررسی و درمان تفاوت معناداری وجود دارد، علاوه برآن رابطه مثبت و معنی داری بین رضایت و پیروی از دستورات دارویی و تغییر پزشک وجود داشت.
-معید فر و ذهانی (۱۳۸۴) در مطالعهای با عنوان بررسی میزان نارضایتی شغلی معلمان و عوامل اجتماعی مؤثر برآن ( مطالعه موردی معلمان شهر نیشابور) که درآن جامعه آماری تحقیق کلیه معلمان شهر نیشابور و به حجم نمونه ۲۰۹ نفر و روش تجزیه و تحلیل داده ها اس پی اس اس بوده و نتایجی به شرح ۴۹ درصد معلمان در جمعیت نمونه از شغل خود ناراضی هستند، همچنین میان احساس محرومیت ، میزان نیازهای ارضا نشده، بی عدالتی در اداره، منزلت اجتماعی شغل و تحصیلات معلمان با نارضایتی شغلی آنان رابطه معناداری وجود دارد و این متغیرها جمعا ً۶۳ درصد تغییرات نارضایتی شغلی را تبیین می کنند، به دست آمده است.
-در پژوهشی با عنوان بررسی میزان رضایت بیماران مراجعهکننده به بخش اندودنتیکس دانشکده دندانپزشکی گیلان در سال۱۳۸۳ با حجم نمونه ۷۸ نفر از بیماران مراجعهکننده به بخش اندودنتیکس دانشکده دندانپزشکی گیلان نسبت به درمان ریشه دندان و روش تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار اس پی اس اس بوده و یافتهها نشان میدهد که بیشترین میزان رضایت مربوط به طرز برخورد کارمندان دانشکده با مراجعان میباشد؛همچنین رضایت نسبی کمتر مربوط به مدت زمان انتظار جهت گرفتن نوبت برای درمان، مدت زمان انتظار تشکیل پرونده تا شروع درمان، هزینه دریافتشده درمان و امکانات رفاهی(پارکینگ، سرویس بهداشتی و اتاق انتظار) میباشد(مسعودی راد و همکاران، ۱۳۸۴)

-در پژوهشی با عنوان بررسی تأثیر کیفیت خدمات پس از فروش بر تمایلات رفتاری خریداران تجهیزات آزمایشگاهی که در جامعه آماری کلیه خریداران دستگاه های کروماتوگرافی در شهر تهران با حجم نمونه ۱۶۸ نفر انجام شده، همچنین روش تحقیق به صورت میدانی و روش تحلیل داده ها لیزرل بوده است و نتیجه کلی به دست آمده از این تحقیق نشان میدهد که کیفیت خدمات پس از فروش اندازه گیری شده به وسیله مدل سلسله مراتبی کیفیت خدمت بر تمایلات رفتاری خریداران تجهیزات آزمایشگاهی تأثیری قطعی دارد. همچنین عواملی نظیر چگونگی رابطه بین مشتری و ارائه کننده خدمت ، فاکتورهای محیطی و درنهایت نتیجه خدمت، بر رضایت و تمایلات رفتاری مشتریان تأثیری بسزا دارد (عبدالوند و علی پور،۱۳۹۰).
-در مطالعهای با عنوان نقش رضایت احساسی در تمایلات رفتاری مشتریان در ارتباط با کیفیت خدمت در صنعت هتلداری که در جامعه آماری مشتریان هتلهای ۴ ستاره شهر تهران با حجم نمونه ۲۶۶ نفر و روش تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار لیزرل استفاده بوده است و نتایجی به شرح ارتباط معنیدار میان متغیرهای کیفیت خدمت، رضایت احساسی و تمایلات رفتاری وجود دارد. اما رابطه میان کیفیت خدمات و تمایلات رفتاری به صورت غیر مستقیم از طریق رضایت احساسی است. مهمانان خارجی رضایت بالاتری داشته و تمایلات رفتاری مثبتتری نسبت به هتل دارند و اشخاص حقیقی نیز تمایلات رفتاری قویتری نسبت به هتل دارند(حقیقی و همکاران ، ۱۳۹۰).
-در پژوهشی با عنوان بررسی عوامل موثر بر رضایت مشتریان با بهره گرفتن از جدول سروکوال که در جامعه آماری مشتریان بانک ملت استان اصفهان با حجم نمونه ۱۸۰ نفر انجام شده است؛ روش تحقیق توصیفی و از شاخه پیمایشی و روش تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار اس پی اس اس بوده است.یافته های تحقیق حاکی از آن است که چهار بعد قابلیت اطمینان، مسئولیتپذیری، ضمانت و همدلی بر رضایت مشتریان از کیفیت خدمات بانکهای استان اصفهان تأثیر گذار بوده ولی ابعاد ظاهری و فیزیکی خدمات تأثیری بر رضایت مشتریان از کیفیت خدمات ندارد(زیویار و همکاران، ۱۳۹۱).
-در تحقیق با عنوان بررسی تأثیر ارزیابیهای شناختی و عاطفی بر تمایلات رفتاری در جامعه آماری بازدیدکنندگان از فیلمهای سینمایی در شهر تهران با حجم نمونه ۲۷۴ نفر انجام شده، همچنین روش تحقیق به صورت میدانی و روش تحلیل داده ها لیزرل بوده است و نتایجی به شرح عدم تأیید تأثیر در پاسخهای هیجانی، رضایت و تمایلات رفتاری و عدم تأیید مثبت از انتظارات، تأثیر رفتارهای بیدرنگ و نیز تأثیر مثبت تأثیر تقویت کننده بر لذت در زمینه خدمات لذت بخش را نشان داده است( عبدالوند و پراخودی مقدم ،۱۳۹۲).
-در تحقیقی با عنوان اثر اعتماد شناختی و عاطفی به رهبر بر هویت سازمانی: نقش میانجی اعتماد به سازمان که در جامعه آماری ۳۰۵ نفری معلمان مدارس مقطع راهنمایی شهرستان چناران استان خراسان رضوی با حجم نمونه ۱۰۵ نفر از این معلمین و روش تحقیق به صورت میدانی و روش تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار لیزرل بوده است و نتایج نشان میدهد که هر دو بعد اعتماد عاطفی و شناخت معلمان به مدیران مدرسه بر اعتماد کلی (مشتمل بر سه بعد اعتماد درستکارانه، وابستگی و متعهدانه) به مدرسه موثر است و از میان این دو متغیر پیش بین، متغیر اعتماد عاطفی به مدیر، قدرت پیش بینی کنندگی بیشتری برای اعتماد به مدرسه دارد هم چنین مشخص شد که در رابطه بین متغیرهای اعتماد شناختی و عاطفی معلمین به مدیران مدارس با متغیر هویت سازمانی، اعتماد کلی به مدرسه می تواند متغیر واسطه معتبری به شمار آورد (محمد زاده و همکاران،۱۳۹۲).
-حسینی و همکاران (۱۳۹۲) در مطالعهای با عنوان سنجش قابلیت اعتماد برند شرکتهای بیمه بر تعهد وفاداری مشتریان با حجم نمونه ۳۹۶ نفر انجام شده، همچنین روش تحقیق به صورت میدانی و پیمایشی و روش تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزار اس پی اس بوده است. یافتهها نشان میدهد که قابلیت اعتماد برند نقش مهمی در بهبود تمایلات رفتاری مشتریان باعث تعهد، وفاداری، تبلیغ و توصیه شرکت بیمه خود به دیگران و کاهش تمایل به تغییر میگردد.
-در مطالعه ای با عنوان بررسی نقش میانجی اعتماد و تعهد سازمانی در رابطه بین عدالت سازمانی در رفتارهای شهروندی سازمانی در بیمارستانها، در جامعه آماری ۵۰۴ نفر از کارکنان یک بیمارستان دولتی با حجم نمونه ۱۱۹ نفر انجام شده است؛ همچنین روش تحقیق به صورت توصیفی و روش تحلیل داده ها با نرم افزار لیزرل بوده است و نتایج نشان میدهد که عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی دارای اثر مثبت، مستقیم و معنا داری است؛ همچنین تعهد سازمانی نیز بر رفتار شهروندی دارای اثر مثبت و مستقیم و معناداری است(سید جوادین و همکاران،۱۳۹۲).
خلاصه پیشینه در سطح ملی در جدول ۲٫۳٫۱٫۱ آورده شده است.
جدول ۲٫۳٫۱٫۱٫پیشینه ی تحقیق در سطح ملی

 

محقق و سال	جامعه آماری	نتایج
افخم ابراهیمی و همکاران ، ۱۳۸۳	۳۷۵ بیمار از درمانگاههای مختلف روزانه بیمارستان رسول اکرم (ص)	انتظارات بین حمایت عاطفی و بررسی و درمان تفاوت معناداری وجود دارد، علاوه برآن رابطه مثبت و معنی داری بین رضایت و پیروی از دستورات دارویی و تغییر پزشک وجود داشت.
معیدفر و ذهانی ، ۱۳۸۴	۲۰۹ نفر ازمعلمان شهر نیشابور	۴۹ درصد معلمان در جمعیت نمونه از شغل خود ناراضی هستند ، همچنین میان احساس محرومیت ، میزان نیازهای ارضا نشده ، بی عدالتی در اداره ، منزلت اجتماعی شغل و تحصیلات معلمان با نارضایتی شغلی آنان رابطه معناداری وجود دارد و این متغیرها جمعا ً۶۳ درصد تغییرات نارضایتی شغلی را تبیین می کنند ، به دست آمده است.
مسعودی راد و همکاران، ۱۳۸۴	۷۸ نفر از بیماران مراجعهکننده به بخش اندوونتیکس دانشکده دندانپزشکی گیلان	بیشترین میزان رضایت مربوط به طرز برخورد کارمندان دانشکده با مراجعان میباشد؛همچنین رضایت نسبی کمتر مربوط به مدت زمان انتظار جهت گرفتن نوبت برای درمان، مدت زمان انتظار تشکیل پرونده تا شروع درمان، هزینه دریافتشده درمان و امکانات رفاهی(پارکینگ، سرویس بهداشتی و اتاق انتظار) میباشد
عبدالوند و علی پور،۱۳۹۰	۱۶۸ نفر از خریداران دستگاه های کروماتوگرافی در شهر تهران	کیفیت خدمات پس از فروش اندازه گیری شده به وسیله مدل سلسله مراتبی کیفیت خدمت بر تمایلات رفتاری خریداران تجهیزات آزمایشگاهی تأثیری قطعی دارد.همچنین عواملی نظیر چگونگی رابطه بین مشتری و ارائه کننده خدمت ، فاکتورهای محیطی و درنهایت نتیجه خدمت ، بر رضایت و تمایلات رفتاری مشتریان تأثیری بسزا دارد.
حقیقی و همکاران ، ۱۳۹۰	۲۶۶ نفر از مشتریان هتلهای ۴ ستاره شهر تهران	ارتباط معنیدار میان متغیرهای کیفیت خدمت، رضایت احساسی و تمایلات رفتاری وجود دارد.اما رابطه میان کیفیت خدمات و تمایلات رفتاری به صورت غیر مستقیم از طریق رضایت احساسی است . مهمانان خرجی رضایت بالاتری داشته و تمایلات رفتاری مثبتتری نسبت به هتل دارند و اشخاص حقیقی نیز تمایلات رفتاری قویتری نسبت به هتل دارند.

یکی از روش های رسانا ساختن پلیمرها امتزاج آنها با مواد رسانای الکتریسیته است. با توسعه و تولید بیشتر این نوع پلیمرها در سالهای اخیر استفاده از آنها در زمینه‌های گوناگون نیز افزایش یافته است. برای مثال در دستگاه های استفاده از انرژی خورشیدی، تابلوهای برق، دستگاه های مصرف انرژی و قسمتهای الکتریکی اتومبیل‌ها از این پلیمرها استفاده می‌شود. موادی که جهت امتزاج با مواد پلیمری مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارتند از: دوده رسانا، پودر رسانا، پودر فلزات یا الیاف فلزات. میزان رسانندگی الکتریکی پلیمرهایی که از طریق امتزاج با مواد پیش گفته رسانا شده‌اند حد و مرزی دارد که بیش از آن امکان‌پذیر نیست. علاوه بر این مصرف بیش از حد این مواد در پلیمر باعث تخریب و تغییرات بسیار زیاد خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمر می‌گردد. از این رو جهت رفع این گونه نواقص، خواص رسانش الکتریکی را می‌توان به طور مستقیم در خود پلیمرها به وجود آورد[۸۰].

کلیه پلمرهای هادی دارای پیوند دوگانه و یا به عبارتی دارای آرایش مزدوج می‌باشند. این پلیمرها ضمن تشابه با یکدیگر از خواص کاملاً متفاوتی برخوردار می‌باشند. در این پلیمرها، میزان رسانایی، انحلال پذیری، سهولت غالب‌گیری و فرایند نفوذپذیری به نوع مونومر و روش سنتز آن بستگی دارد[۸۱].
از مهمترین پلیمرهای هادی می‌توان به پلی‌استلین (PA)، پلی‌پارافنیلن (PPP)، پلی‌پیرول (PPy) پلی‌آنیلین (PAn)، پلی‌تیوفن (PT)، پلی‌فنیلن سولفاید (PPs) و پلی‌فنیلن وینیلن (PPv) را بیان کرد. در شکل (۲-۱) ساختار شیمیایی این پلیمرها ارائه شده است.
پلی‌پیرول
پلی‌آنیلین
پلی‌تیوفن
پلی‌فنیل سولفید
پلی‌استیلن:
سیس
ترانس
شکل (۲-۱): ساختار شیمیایی مهمترین پلیمرهای هادی
پلی‌آنیلین، پلی‌پیرول، پلی‌تیوفن و پلی پارافنیلن بخاطر مجموعه خصوصیاتشان به مقدار زیادی مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما پلی‌استیلن هنوز الگوی پلیمرهای هادی محسوب می‌شود. همچنین نشان داده شده است که بیشترین هدایت الکتریکی مربوط به این پلیمر می‌باشد[۸۲].
۲-۹-۱- دوپه کردن پلیمرهای رسانا
یکی از ویژگیهای بی‌نظیر پلیمرهای رسانا در مقایسه با نیم رساناهای تجاری و فلزات این است که با عمل دوپه کردن توسط معرفهای اکسنده یا کاهنده، رسانش این مواد را می‌توان از محدوده عایق تا فلز کنترل کرد. دوپه کردن عموماً به دلیل دارا بودن شکل شناسی رشته‌ای می‌تواند عملی پیچیده و مبهم باشد. بنابراین درک عمل دوپه کردن نیاز به شناخت بسیار دقیق پلیمر دارد، یعنی درباره اینکه دوپه کننده به درون الیاف و رشته‌های ناشی از یک واکنش شیمیایی با درون یا سطح زنجیرهاست یا یک جذب سطحی در سطح پلیمر، باید اطمینان‌حاصل کرد. امروزه عمل دوپه کردن برای بسیاری از سیستم‌های پلیمری بکار گرفته شده است[۸۳].
به طور کلی پلیمرهایی که سیستم π مزدوج دارند می‌توانند به طور برگشت‌پذیر در دمای اطاق دوپه شوند. اصطلاح دوپه کردن مترادف واکنش اکسایش یا کاهش می‌باشد. دوپه کردن به دو صورت انجام می‌گیرد که عبارتند از برداشتن الکترون از نواروالانس (دوپه کردن نوع مثبت) و یا افزودن الکترون به نوار هدایت (دوپه کردن منفی) که به ترتیب دوپه کردن نوع P و دوپه کردن نوع N نامیده می‌شوند. دوپه کردن پلیمر سبب می‌شود که:
الف- انتقال بار صورت گیرد.
ب- یک بار مخالف به درون شبکه پلیمر نفوذ کند.
ج- بتوان بطور همزمان با عمل دوپه کردن پتانسیل شیمیایی را کنترل کرد.
دو خاصیت ساختاری مهم در پلیمر وجود دارد که عمل دوپه کردن پلیمر را آسان می‌سازد:
۱- فضای شکل شناختی زیاد و نیروهای بین زنجیره ضعیف، نفوذ یون دوپه کننده را به میان زنجیره‌های پلیمر ممکن می‌سازد.
۲- به دلیل قوی بودن پیوندهای درون زنجیری، پلیمر در حین فرایند نفوذ دوپه کننده تغییر شکل نمی‌دهد، از این رو عمل دوپه کردن عمل برگشت‌پذیر خواهد بود. برگشت دادن فرایند دوپه کردن را می‌توان با اندازه گیری ضریب جذب کنترل کرد[۸۴].
عمومی‌ترین روش برای دوپه کردن، تماس با محلول دارای دوپه کننده است[۸۵].
دوپه کننده‌های بسیاری پیشنهاد شده‌اند ولی تنها دوپه کننده‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که همراه با ایجاد پایداری شیمیایی خوب، رسانندگی الکتریکی را نیز بالا برند. این ویژگی تعداد دوپه کننده‌های مفید را به انواع I₂ و FeCl₃ برای الکترون پذیرنده‌ها و Li، Na وK برای الکترون دهنده‌ها محدود می‌سازد. الکترون دهنده‌ها بعد از یک واکنش صرفاً تبادل الکترونی، به شکل کاتیون‌های قلیایی ساده نظیر Li⁺، K⁺ وNa⁺ در می‌آیند. از سوی الکترون پذیرنده‌ها معمولاً عمل دوپه کردن با یک تبدیل شیمیایی اضافی همراه است. سرعت دوپه کردن و ماکزیمم مقدار دوپه کننده را می‌توان بوسیله غلظت دوپه کننده به هنگام استفاده از فاز مایع یا فشار جزئی آن در صورت کاربرد فاز گازی کنترل کرد. مقدار متوسط دوپه شدگی به صورت تابعی از زمان برای بسیاری از دوپه کننده‌ها در غلظتهای گوناگون و در پلیمرهای مختلف اندازه‌گیری می‌شود[۸۶]. جدول ۲-۲ دوپه کردن پلیمرهای هادی و هدایت الکتریکی آنها را بوسیله مواد مختلف نشان می دهد.
جدول (۲-۲): هدایت الکتریکی چندین پلیمر دوپه شده

 

پلیمر	مواد دوپه کننده	رسانندگی تقریبی (زیمنس بر سانتیمتر)
پلی استیلن	AsF5,Na,Li,Br2,I2	۱۰۰۰۰
پلی پیرول	ClO4-,BF4-,FeCl2	۵۰۰-۷۵۰
پلی تیوفن	ClO4-,BF4-,FeCl2	۱۰۰۰
پلی(۳-آلکیل تیوفن)	ClO4-,BF4-,FeCl2	۱۰۰۰۰-۱۰۰۰
پلی تینیلن وینیلن	AsF5	۲۷۰۰

-آمدی سورمه تو چشمش کنی بلند شدی کورش کردی.
-پول اجاره خانه ات را قبل از معاش کنار بگذار.
-گنگ دانا،بهتر از سخن گوی نادان است.
-صدای خود را پایین آور دلیل خود را محکم نگهدار
-آن را که حساب باک است از محاسبه چه باک است
-اگر نمی توانی با گاو نر مقابله کنی به گوساله اش شاخ بزن
-هر چه در جیب داری بخور باز از غیب می رسد
-نانت را بده نانوا بپزد ولو نصفش را بدزدد
-سگ سگس کند ولی چو گرگ بینند با هم نشوند
-شیر که پیر شود قورباغه هفت تیرکش می شود.
-با آن کس ز آتش عشقت چو ما نسوخت
پرهای دلت نسوخت ندانم چرا نسوخت
-جز آهن دل تو که دارد توان و تاب
دیگر دلی نماند که بر حال ما نسوخت
-بس عاشقان که خویش چو پروانه سوختند
کس غیر ما و شمع ز سر تا ز پا نسوخت
-بر نی نوای عشق چو مطرب نواز ساخت
در حیرتم که نی چرا از این نوا نسوخت
-من در این دشت پر از خوف خطر
جز به الطاف توام نیست نظر
-من در این کوچه بی عابر و تنگ که در آن نیست به جز شیشه سنگ
-به کجا روی کنم؟ جز گل روی تورا چه گلی بو کنم
-در دل وادی بی عشق ها چشم و دل بسته رهایم نکنی
گر کنی به کجا روی کنم
-یا رب روا مدار که گدا معتبر شد گر معتبر شود ز خدا بی خبر شود
-از دشمنان برند شکاست نزد اوست چو دوست دشمن است شکایت کجا برم؟
-از صحبت پادشه بپرهیز چو پینه نرمو ز اتش تیز
-از مکافات عمل غافل مشو گندم ز گندم روید و جو ز جو
-اگر مشک خالصی نداری مگوی ورت هست خود فاش گرد به بوی
-اگر مرد هست ز هنر بهرور هنر خود بگوید نه صاحب هنر
-ای شده از شناخت خود عاجز کس شناسی خدا را هرگز
-این دغل دوستان که می بینی مگسانند گرد شیرینی
-با هر که دوستی خود اظهار می کنم خوابیده دشمنی است که بیدار می کنم
-بچه ظالم ستمگر می شود تیغ چون بشکست خنجر می شود
-به شیرین زبانی و لطف و خوشی توانی فیلی به مویی کشی
-تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد
-تا ندانی کیست همسایه به مارت تلف مکن مایه
-تاجر ترسنده دل و لرزنده جان در جان نه سود بیند و نه زیان
-تو اول بگو با کیان دوستی من آنک گویم که تو کیستی
-سخندان پرورده پیر کهن بیندیشد آنکه گوید سخن
-خرج از کیسه مهمان بود حاتم طایی شدن آسان بود
-ترحم بر پلنگ تیز دندان ستمکاری بود با گوسفندان
-اگر از داد کشیدن کاری ساخته بود الاغ برای خود قصرها ساخته بود

-اگر رزق و روزی ما با دویدن بود در جهان از سنگ خوشبختر نبود
-کس نخوارد پشت من جز ناخن انگشت من
-گر بر سر نفس خود امیری مردی گر بر دگری خرده نگیری مردی
-مردی نبود فتاده را پای زدن گر دست فتاده ای بگیری مردی

د) یکپارچه­سازی همگرا
این درجه از یکپارچگی پیچیده­ترین و برترین درجه یکپارچگی است. برای نیل به یکپارچگی در این مرحله باید در سه وضعیت قبلی به یکپارچگی دست یافته باشیم. در این درجه، مفهوم یکپارچگی فراتر از یکپارچه کردن تکنولوژی­ها، برنامه­ ها و استاندارد کردن داده ­ها است. یکپارچگی همگرا شامل یکپارچه­سازی تکنولوژی با فرآیندهای کسب و کار، دانش و عملکردهای افراد است. یکپارچه­سازی همگرا، سازمان را به سمت طراحی و ایجاد ساختار و فرایندهای مختلف و پویا سوق می­دهد (همان، ص ۱۳۳-۱۳۵).

۲-۷- انواع یکپارچه­سازی
الف) یکپارچه­سازی افقی درون سازمانی
در این حالت سیستم­های مختلف که در بخش­های عملیاتی شرکت وجود دارند، با یکدیگر یکپارچه می­شوند. نمونه ­ای از این یکپارچگی را می­توان در زنجیره ارزش یک کارخانه مشاهده نمود. برای افزایش ارزش ایجاد شده، می­توان سیستم­های سفارش، خرید، تولید، حمل و نقل و توزیع را با یکدیگر یکپارچه نمود.
ب) یکپارچگی عمودی درون سازمانی
در حالت عمودی، سطوح مختلف یک سازمان یکپارچه می­شوند. به عنوان مثال، فرایند تولید در پایین­ترین سطح خود توسط سیستم­های کنترل عددی، در سطوح میانی توسط سیستم برنامه­ ریزی و کنترل تولید و در سطح بالاتر توسط سیستم­های مدیریتی و برنامه­ ریزی، کنترل می­شوند. بدین ترتیب اطلاعات مربوط به سیاست­ها و برنامه ­های تولید از بالا به پایین و اطلاعات محصولات تولید شده از پایین به بالا، در سطوح سازمانی منتقل می­شوند. در حالت یکپارچه­سازی عمودی، سیستم­های تولیدی در سطوح گوناگون با یکدیگر یکپارچه می­شوند.
ج) یکپارچه­سازی بین سازمانی
تمایل به افزایش تراکنش­ها و تجارت الکترونیکی بین شرکتها، طرح­های سنتی ارتباطات بین سازمانی را متحول کرده است. سازمان­ها به منظور افزایش قدرت رقابتی و انعطاف­پذیری بیشتر در مقابل تغییرات مداوم بازار، ابزارهای هماهنگی و تعاملی مؤثری را بین خود گسترش داده­اند. این نوع یکپارچگی بین تأمین­ کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع­کنندگان و مشتریان ایجاد می­گردد (همان، ص ۱۳۶).
۲-۸- مدیریت جریان مواد در SCM
اهمیت مدیریت مؤثر جریان مواد در طول زنجیره تأمین (شکل)، در سال­های اخیر به وسیله مجریان صنایع و دانشگاهیان درک شده است. هزینه­ های مرتبط با مواد، اهمیت ویژه­ای برای این مجریان داشته است. متخصصان صنایع تخمین می­زنند که هزینه­ های جریان مواد در زنجیره تأمین، سهم بزرگی از هزینه­ های عملیاتی را در بسیاری از سازمان­ها به خود اختصاص می­دهد، به طوریکه در برخی صنایع این هزینه تا ۷۵ درصد کل بودجه عملیاتی را شامل می­ شود. یکی از اهداف مهم مدیریت زنجیره تأمین، بهبود موقعیت جریان مواد در طول زنجیره تأمین از دید مصرف ­کننده نهایی، توأم با کاهش همزمان هزینه­ های زنجیره تأمین است.
ایجاد زنجیره­های تأمین یکپارچه­ای که مواد مورد نیاز مشتریان نهایی و سازمان­های عضو زنجیره تأمین را به مقدار مورد نیاز، در شکل و طرح مطلوب، با مستندسازی مناسب، در مکان و در زمان مطلوب و با کمترین هزینه ممکن تدارک ببیند، در بطن فعالیت­های مدیریت زنجیره تأمین قرار دارد. زمانی که سازمان­ها به ایجاد و مدیریت چنین زنجیره تأمین یکپارچه­ای اقدام می­ کنند، عوامل کلیدی زیر را باید مدنظر قرار دهند:
شناخت زنجیره­های تأمین موجود
مهندسی مجدد لجستیک زنجیره تأمین
تشخیص اهمیت زمان
ایجاد یک سیستم اندازه ­گیری عملکرد برای زنجیره تأمین
شکل ۲-۲ مدل زنجیره تأمین یکپارچه
مشتریان
تأمین کنندگان رده اول
تأمین کنندگان رده دوم
تأمین کنندگان رده دوم
تأمین کنندگان رده دوم
تأمین کنندگان رده اول
فروشندگان خرد
مراکز توزیع
مونتاژ/تولید
تأمین کنندگان رده اول
جریان محصول و مواد
جریانهای اطلاعاتی و مالی
(منبع، غضنفری و فتح­اله، ۱۳۸۹، ص ۲۵۷)
۲-۹- یکپارچه­سازی زنجیره تأمین
محققان به این مهم پی­برده­اند که SCI نوآوری بسیار مهمی در مدیریت زنجیره تأمین به وجود آورده و رمز جدیدی از فرصت­ها در افزایش عملکرد شرکت به شمار می­رود (داسیلوا و آرکادِر، ۲۰۰۷). مطالعات پیشین به SCI به عنوان سازه­ای از ابعاد مختلف نگریسته­اند و بر اهمیت شناسایی ابعاد SCI به هنگام ارزیابی اثرات آن بر عملکرد شرکت، تأکید کرده ­اند (فلاین و همکاران، ۲۰۱۰). برای مثال لائو و همکاران (۲۰۱۰) استدلال کرده ­اند که SCI «مستلزم تحلیل تجربی جزئی شده» است چون دربردارنده­ی فرآیندهای سازمانی چندگانه است که عرضه­کنندگان، واحدهای عملکردی داخلی و مشتریان را ادغام و یکپارچه می­ کند.
برای مثال کولپ و همکاران (۲۰۰۴)، ادعا کرده ­اند که فرایند همکاری، به عنوان اشتراک­گذاری اطلاعات، بعد اصلی SCI است. به طور مشابه، شاین و رابینسون (۲۰۰۵) به اشتراک­گذاری اطلاعات و هماهنگی در تصمیم ­گیری را به عنوان دو بعد اصلی یکپارچه­سازی زنجیره تأمین در سطح عملیاتی تعریف کرده ­اند. پیرو این محققان، SCI سازه­ای متشکل از به اشتراک­گذاری اطلاعات و هماهنگی عملیاتی است. به اشتراک­گذاری اطلاعات منعکس کننده­ میزان شفافیت اطلاعات و دسترسی مستقیم و به هنگام به اطلاعات است. در مقابل، هماهنگی عملیاتی حوزه­ای است که شرکتها به تبادل تصمیمات صحیح، دانش و منابع در طول زنجیره تأمین به منظور ساده کردن فعالیت­های مربوط به زنجیره تأمین می­پردازند. هماهنگی عملیاتی منعکس کننده­ محدوده­ای است که یک شرکت با شرکای کانال جهت برآورده ساختن تقاضاهای مشتری و جستجوی فرصت­های جدید برای اجرای خودکار وظایف، همکاری می­ کند و هماهنگ است (ساندرز، ۲۰۰۷). به عبارت دیگر به اشتراک­گذاری اطلاعات دربرگیرنده­ی به اشتراک­گذاری اطلاعات حیاتی و اختصاصی در میان شراکای زنجیره تأمین است، در حالی که هماهنگی عملیاتی دربرگیرنده­ی چگونگی بهره­ گیری مشترک شرکتها از دانش حاصل از به اشتراک گذاری اطلاعات و تغییر فرآیندهای کسب و کار به صورتی که نیاز دارند، است.
در ادبیات موجود محققان نشان داده­اند که این دو بعد SCI می­توانند به عنوان پیش ­بینی کننده­ مهم عملکرد شرکت مادر باشند. برای مثال شواهد تجربی نشان می­دهد که به اشتراک­گذاری اطلاعات در زنجیره تأمین به شرکتها در بهره­مندی از مزیت­های رقابتی به طرق مختلف نظیر افزایش حساسیت نسبت به روندهای بازار و تقاضاهای مشتری، کاهش چرخه­ زمانی کلی و هزینه­ موجودی­ها و دست­یابی به ایده­های نوآورانه برای محصولات/ خدمات، کمک می­ کند (کولپ و همکاران، ۲۰۰۴؛ لائو و همکاران، ۲۰۱۰). علاوه براین ساندرز (۲۰۰۸) بیان کرده است که هماهنگی عملیاتی منجر به عملکرد باصرفه، سریع، مطمئن و دارای خطای کم زنجیره تأمین می­گردد که شرکتها را در واکنش و پاسخ­گویی سریع و دقیق به نااطمینایی­های بازار، یاری می­رساند.
مطالعاتی که به بررسی چگونگی اثرات SCI بر عملکرد شرکت پرداخته­اند، بیشتر در بستر اقتصادهای دارای بازارهای پیشرفته و کامل صورت گرفته­اند؛ بنابراین نتایج و دانش حاصل از کارهای قبلی ممکن است به صورت مستقیم در بستر اقتصادهای در حال توسعه بخاطر تفاوت­های میان بازارهای پیشرفته و اقتصادهای در حال توسعه، کاربردی نباشد (کای و همکاران، ۲۰۱۰). به همین خاطر، درک و شناخت تأثیرات SCI در اقتصادهای در حال توسعه به طور کلی و ایران به طور خاص، محدود است. به علاوه یافته­های تحقیق تجربی درباره ارتباط بین SCI و عملکرد شرکت، ترکیب شده هستند، که این امر نیز جای بحث دارد. برای مثال برخی از مطالعات رابطه­ معنادار و مثبت و برخی دیگر رابطه­ بی­معنایی میان این دو نشان داده­اند. این ناسازگاری ایجاب می­ کند تا به شناسایی اثرات عوامل ضمنی بپردازیم. به طور خاص، در اینجا ممکن است که تعدیل­گرها و میانجی­هایی باشند که بر چگونگی تأثیرات SCI بر عملکرد شرکت، تأثیر می­گذارند. به طور خلاصه، با توجه به اینکه مدیریت زنجیره تأمین برای موفقیت شرکتهای ایرانی لازم و ضروری است، چگونگی اثرات SCI بر عملکرد شرکت در ایران نیاز به بررسی دقیق و موشکافانه دارد. علاوه بر این، به منظور شناسایی مکانیسم­ها و ساز و کارهای اثرگذار SCI، عوامل ضمنی نظیر جهت­گیری بازار، به عنوان تعدیل­گر و میانجی رابطه­ SCI- عملکرد، بایستی مورد توجه و بررسی قرار گیرد.
۲-۱۰- مدیریت عملکرد
مدیریت عملکرد، فرایندی استراتژیک و یکپارچه است که با بهبود عملکرد افرادی که در سازمان­ها کار می­ کنند و با توسعه قابلیت ­های فردی و گروهی، موفقیت پایدار سازمان­ها را فراهم می­نماید. مدیریت عملکرد از آن نظر که با مسائل گسترده­تر کسب و کار و جهت­گیری کلی آن برای رسیدن به اهداف بلندمدت مرتبط است، در صورتی که سازمان بخواهد در محیط خود به طور مؤثری عمل نماید امری استراتژیک به حساب می ­آید.
مدیریت عملکرد از دو دید یکپارچگی ایجاد می­ کند: نخست یکپارچگی عمودی: مرتبط کردن یا همسوسازی اهداف فردی، گروهی و سازمانی با شایستگی­های اساسی و دوم یکپارچگی افقی: مرتبط کردن ویژگی­های مختلف مدیریت منابع انسانی، به­ ویژه توسعه سازمانی، توسعه منابع انسانی و پاداش برای دستیابی به رویکردی منسجم در مدیریت و توسعه کارکنان.
همانگونه که کریس بونز^[۲۸] توضیح داده است، در یونایتد دیستلز^[۲۹] اقدامات مدیریت عملکرد، با در نظر گرفتن الزامات استراتژیک و بینش کسب و کار، شکل گرفته است. اقدامات و روش­هایی که با هم در ارتباط می­باشند در شکل (۳-۲) نشان داده شده است.
شکل ۳-۲ یکپارچگی در شرکت یونایتد دیستلز
(منبع، آرمسترانگ، ترجمه صفری و وهابیان، ۱۳۸۵، ص ۳)
۲-۱۱- معنای عملکرد
بدیهی است که مدیریت عملکرد، به عملکرد بر می­گردد. ولی واقعا مفهوم این واژه چیست؟ مفهوم این واژه از آنجا حائز اهمیت است، که با تعریف عملکرد می­توان آن را ارزیابی یا مدیریت نمود. هولتن و بیتز^[۳۰] خاطر نشان ساخته­اند که «عملکرد یک ساختار چند بعدی است که ارزیابی آن، بسته به انواع عوامل، متفاوت است». آنها همچنین به اهمیت این موضوع که هدف ارزیابی، نتایج عملکرد است یا رفتار اشاره می­نمایند. در مورد اینکه «عملکرد چیست» نگرش­های متفاوتی وجود دارد. می­توان عملکرد را فقط سابقه نتایج حاصله تلقی کرد. از نظر فردی، عملکرد، سابقه موفقیت­های یک فرد است. کین^[۳۱] معتقد است عملکرد «چیزی است که فرد به جا می­ گذارد و جدای از هدف است».
برنادین^[۳۲] و همکارانش معتقدند که «عملکرد باید به عنوان نتایج کار تعریف شود، چون نتایج قوی­ترین رابطه را با اهداف استراتژیک سازمان، رضایت مشتری و نقش­های اقتصادی، دارد». فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد عملکرد را به صورت زیر تعریف می­ کند: «انجام، اجرا، تکمیل، انجام کار سفارش یا تعهد شده». این تعریف به خروجی­ها یا نتایج (موفقیت) برمی­گردد و در عین حال عنوان می­ کند که عملکرد در مورد انجام کار و نیز نتایج حاصله از آن می­باشد. بنابراین، می­توان «عملکرد، را به عنوان رفتار (روشی که سازمان­ها، گروه­ ها و افراد، کار را انجام می­ دهند) تلقی کرد». کمپ بل^[۳۳] معتقد است که «عملکرد، رفتار است و باید از نتایج متمایز شود، زیرا عوامل سیستمی می­توانند نتایج را منحرف کنند». در صورتی که عملکرد به گونه ­ای تعریف شود که هم رفتار و هم نتایج را در برگیرد، دیدگاه جامع­تری حاصل می­گردد. تعریف بروم براچ^[۳۴] این ویژگی را دارد:
عملکرد هم به معنای رفتارها و هم به معنای نتایج است. رفتارها از فرد اجراکننده ناشی می­شوند و عملکرد را از یک مفهوم انتزاعی به عمل تبدیل می­ کنند. رفتارها فقط ابزارهایی برای نتایج نیستند، بلکه به نوبه خود نتیجه به حساب نمی­آیند (محصول تلاش فیزیکی و ذهنی که برای وظایف اعمال شده است) و می­توان جدای از نتایج در مورد آنها قضاوت کرد.
این تعریف از عملکرد، منجر به این نتیجه ­گیری می­ شود که هنگام مدیریت عملکرد گروه­ ها و افراد، هم ورودی­ ها (رفتار) و هم خروجی (نتایج) باید در نظر گرفته شوند. هارتل^[۳۵] این مدل را مدل ترکیبی مدیریت عملکرد می­نامد. این مدل سطوح توانایی یا شایستگی و موفقیت­ها را همانند هدفگذاری و بازبینی اهداف، پوشش می­دهد (آرمسترانگ، ترجمه صفری و وهابیان، ۱۳۸۵، ص ۲-۴).
۲-۱۲- عملکرد زنجیره تأمین
به منظور ارزیابی دقیق عملکرد در زنجیره­های تأمین موجود و فرآیندهای مرتبط با آن، ضروری است که اطلاعات واقعی عملکرد زنجیره را در دسترس داشته باشیم. در حالت ایده­آل، این اطلاعات باید تمام محورهای عملکردی زیر را تحت پوشش قرار دهند:
محصولات و خدمات ارائه شده، فروش، سهم بازار، هزینه، کیفیت، تحویل، زمان های سیکل، دارائی­های مورد استفاده، مسئولیت ­ها و خدمت به مشتری
جمع­آوری اطلاعات فوق برای فعالیت­های داخلی زنجیره تأمین، یک تعهد همه جانبه را ایجاب می­ کند. بدست آوردن و مشارکت در اطلاعات با دیگر اعضای زنجیره تأمین، یکی از مهمترین چالشهایی است که سازمان­ها در مراحل اولیه مشارکت در زنجیره­های تأمین با آنها مواجهند. به هر حال در صورتی که زنجیره­های تأمین در راه بهبود قدم بر می­دارند، باید این تصمیمات براساس اطلاعات واقعی عملکرد، اتخاذ شوند که در این راه نیز به مشارکت اطلاعاتی اعضای کلیدی زنجیره تأمین نیاز خواهد بود. سازمانی که تمایل به دریافت اطلاعات از دیگر اعضای زنجیره تأمین دارد، اما از به اشتراک گذاشتن اطلاعات با دیگران اکراه دارد، نامزد ضعیفی برای وارد شدن به چرخه SCM می­باشد (غضنفری و فتح­اله، ۱۳۸۹، ص ۲۶۳).

منگنز

 

تغییر شیمیایی و ساختار الکتریکی

 

 

 

آهن

 

تغییر ساختار الکتریکی و تراز ممنوعه

 

 

 

روتانیم

 

کاتالیست مناسب برای واکنش­های مشتقات نفتی

 

 

 

کبالت

 

عامل کاتالیستی فعال

 

 

 

رادمیم

 

تغییر اندازه دانه­ها و مورفولوژی

 

 

 

اریدیم

 

تغییر سازوکار رشد

 

 

 

نیکل

 

عامل فعال کاتالیستی و رشد بر سطوح تیتانیا

 

 

 

پلادیم

 

نحوه قرارگیری در مکان­های سطحی

 

 

 

۲-۶ تاریخچه کاربردهای تیتانیا
۱۹۷۲ اولین سل فوتوالکتروشیمیایی جهت تجزیه آّب ( ۲H₂O 2H₂ + O₂ ) توسط فوجی­شیما^[۲۸]و هوندا^[۲۹] [۶۳] با بهره گرفتن از یک آند از جنس روتایل و یک الکترود پلاتینی ساخته شد.
۱۹۷۷ فرانک ^[۳۰]و بارد^[۳۱] [۶۴] موفق به احیای CN^-از آب شدند، که اولین استفاده از تیتانیا در کاربردهای زیست محیطی محسوب می­ شود.
۱۹۷۷ شروزر^[۳۲]و گوث^[۳۳] [۶۵] احیای فتوکاتالیستی مولکول نیتروژن به آمونیا از طریق تیتانیای آلاییده شده با آهن را گزارش کردند.
۱۹۷۸ اولین واکنش سنتز نوری مواد آلی ( CH₃COOH CH₄ + CO₂ ) انجام شد، که زمینه جدیدی در سنتز نوری مواد آلی باز کرد [۶۶].
۱۹۸۳ اکسیداسیون آلاینده­های آلی توسط اولیس^[۳۴] [۶۷] با بهره گرفتن از نیمه هادی های حساس شده انجام شد.
۱۹۸۵ از تیتانیا به­عنوان ماده ضد میکروبی جهت از بین بردن lactobacillus acidophilus، Escherichia coli، Saccharomyces cerevisiae در اثر نور استفاده شد [۶۸].
۱۹۸۶ فوجی­شیما و همکارانش [۶۹] برای اولین بار استفاده از تیتانیا را جهت از بین بردن سلول­ها تومورHela cells گزارش کردند.
۱۹۹۱اورگان^[۳۵] و گرتزل^[۳۶] [۷۰] استفاده از نانو ذرات تیتانیا برای سلول­های خورشیدی را گزارش کردند.
۱۹۹۸ سطوح بسیار آبدوست تیتانیا با خواص ضد مه و خود تمیز شونده توسط وانگ^[۳۷] و همکارانش [۷۱] بدست آمد.
۲-۷ کاربردهای تیتانیا
عمده­ترین مصرف تیتانیوم در صنایع به دو صورت فلزی و اکسیدی می­باشد. فلز آن به­ دلیل مشکلات تهیه و خالص­سازی، مصرف محدودی دارد، در مقابل اکسید آن به صورت TiO₂ در صنعت کاربرد بسیار گسترده­ای دارد، به­ طوری­که ۹۰ درصد از صنایع اولیه، مصرف کننده تیتانیا می­باشند. این ماده به واسطه رنگ سفید، ضریب شکست بالا (۴۹/۲-۹۰/۲)، درخشندگی عالی، بی اثر بودن (خنثی بودن)، مقاومت سایشی و حرارتی بالا، درجه دیرگدازی بالا و توان زیاد در توزیع و انتشار یکنواخت در ترکیبات دیگر، به عنوان عمده­ترین ماده اولیه رنگ سفید در صنایع رنگ­سازی، کاغذسازی، پلاستیک، لاستیک و … به­کار برده می­ شود. از این ماده در پزشکی هم استفاده می­ شود و از آنجا که منعکس کننده پرتو فرابنفش خورشید است در ساختن کرم­ها و لوسیون­های ضد آفتاب (ضد سوختگی) استفاده می­ شود [۷۲].
از طرف دیگر، تیتانیا به­عنوان موثرترین و زیست سازگارترین فتوکاتالیست مورد توجه قرار گرفته است و به طور گسترده برای تجزیه نوری آلودگی­های گوناگون مورد استفاده قرار می­گیرد. دامنه کاربردهای این ماده بسیار وسیع است. از نانومواد تیتانیا در رنگ­ها، خمیر دندان­ها، لوازم آرایشی، تصفیه هوا و آب [۷۳]، پوشش
ضد باکتری [۷۵،۷۳] و پوشش ­های خودتمیز شونده [۷۶-۷۴]، سنسورها [۷۷]، قطعات الکتروکرومیک
و فوتوکرومیک، دی­الکتریک­ها [۷۸] تثبیت نیتروژن و کشتن سلول­های توموری در درمان سرطان[۷۸،۷۷]، ذخیره و تولید هیدروژن توسط تجزیه فوتوشیمیایی آب [۸۱] و به­عنوان محافظ در برابر پرتو UV استفاده

انحراف معیار

 

کمترین

 

بیشترین

 

چولگی

 

کشیدگی

 

 

 

هویت شهری

 

۷۰۷/۰

 

۷۸۷/۰

 

۶۳۸/۰

 

۵۵۳/۰-

 

۹۹۰/۱

 

۱۸۹/۰-

 

۷۲۱/۰-

 

 

 

محلات قدیمی

 

۲۵۱/۰

 

۲۰۰/۰

 

۲۲۳/۰

 

۰۰۰/۰

 

۱

 

۱۷۸/۱

 

۴۱۴/۱

 

 

 

میادین شهری

 

۰۸۶/۰

 

۰۵۸/۰

 

۰۹۸/۰

 

۰۰۰/۰

 

۶۵۰/۰

 

۶۹۶/۳

 

۱۸۲/۱۹

 

 

 

فضاهای باز

 

۳۲۱/۰

 

۱۰۰/۰

 

۹۸۲/۰

 

۲۴۰/۱-

 

۵۳۰/۶

 

۹۵۵/۴

 

۲۵۹/۳۰

 

 

 

تفسیر جدول: در جدول فوق میزان شاخص­ های مرکزی و پراکندگی پاسخ های ۱۰۰ پاسخگو آورده شده است. براین اساس چنانچه ملاحظه می شود: میانگین و انحراف معیار هویت شهری معادل با ۶۳۸/۰± ۷۰۷/۰،محلات قدیمی ۲۲۳/۰± ۲۵۱/۰، میادین شهری ۰۹۸/۰± ۰۸۶/۰، فضای های ۹۸۲/۰± ۳۲۱/۰ می باشد. همانطور که ملاحظه می شود میزان انحراف معیار هویت شهری تقریبا زیاد است.

همچنین مقدار کشیدگی ها نشان می دهد که برای متغیرهای محلات قدیمی، میادین شهری، و فضاهای باز حول میانگین بیشتر است و بنابراین کشیدگی مثبت وجود دارد ولی برای هویت شهری کشیدگی منفی است و تمرکز حول میانگین کمتر است.
۴-۴-۲- آزمون فرضیه ها
در آزمون فرضیه‌ها یا آزمون معناداری، پژوهشگر، فرضیه صفر را رد یا قبول می‌کند. یعنی اینکه اگر H0پذیرفته شود، فرض می‌شود که H1 رد شده است و اگر H0 رد شود H1 پذیرفته شود. برای تعیین معناداری آماری یک مطالعه پژوهشی، پژوهشگر باید سطح احتمالی یا سطح معناداری آن ‌را تعیین کند؛ تا فرضیه صفر در مقابل آن آزموده شود. اگر نتایج مطالعه احتمالی، کمتر از این سطح را نشان دهد، پژوهشگر می‌تواند فرضیه صفر را رد کند. هرگاه اثبات نتیجه ی پژوهش احتمال بالایی داشته باشد، پژوهشگر باید فرضیه صفر را تأیید کند؛ در حقیقت، از آنجا که فرضیه صفر، عموماً بیان نمی‌شود، قبول یا رد، در فرضیه “پژوهش” به ‌کار بسته می‌شود، نه در فرضیه صفر(دلاور، ۱۳۸۷).
به ‌منظور تدوین فرضیه‌های پژوهش، پژوهشگر هم از قیاس و هم از استقرا استفاده می‌کند. بنابراین برای تنظیم فرضیه دو منبع بالقوه وجود دارد:

۲۸ تا ۸/۳۴

مرطوب

 

بزرگتر از ۳۵

بسیار مرطوب

 

 

منبع: علیزاده، ۱۳۸۱
روش دمارتن برای حوضه ذیلکی رود بدین صورت محاسبه میشود:

IA: ضریب خشکی دمارتن
P: متوسط بارندگی سالانه به میلیمتر
T: متوسط درجه حرارت سالانه به سانتیگراد

با توجه به جدول شماره ۳-۲۳ ضریب حوضه ذیلکی رود بزرگتر از ۳۵ یعنی ۱۱/۴۸ می باشد و جزء اقلیم بسیار مرطوب می باشد.

۴-۷-۲۳-۲٫ سیستم طبقه بندی آمبرژه

این طبقه بندی را بر اساس بارندگی و درجه حرارت در حوضه ذیلکی رود به روش زیر محاسبه می‎کنیم

که در آن:
Q: ضریب آمبرژه یا ضریب بارندگی
P: میانگین بارندگی سالانه به میلیمتر
M: میانگین حداکثر درجه حرارت در گرمترین ماه سال (کلوین)
m: میانگین حداقل درجه حرارت در سردترین ماه سال (کلوین) می باشد.
بنابراین اقلیم حوضه ذیلکی رود در اقلیم نمای آمبرژه در منطقه خیلی مرطوب قرار می گیرد.

۳-۸-۲۴٫ نمودارهای اقلیمی

غالبا ً در هیدرولوژی به جای محاسبه ضرایب اقلیمی، برای تشخیص خصوصیات آب و هوایی از نمودارهای اقلیمی استفاده می شود که از جمله آنها می توان به منحنی آمبروترمیک و هایترگراف اشاره کرد.

۴-۷-۲۴-۱٫ منحنی آمبروترمیک

در این روش تغییرات ماهانه توسط درجه حرارت و بارندگی در یک دستگاه محور مختصات قائم ترسیم به طوری که محور افقی به ماه های سال، محور عمودی سمت چپ به درجه حرارت ماهانه T به سانتی‎گراد و محور عمودی سمت راست به بارندگی ماهانه P اختصاص داده می شود. درجه بندی محورهای عمودی به نحوی است که عدد مربوط به تقسیمات بارندگی بر حسب میلیمتر دو برابر عدد مربوط به درجه حرارت بر حسب سانتی گراد در نظر گرفته می شود البته به شرط آنکه تقسیم بندی دو محور به لحاظ مقیاس مساوی و در مقابل هم قرار گرفته باشند. (علیزاده، ۱۳۷۴)

نمودار ۴-۵ نمودار آمبروترمیک حوضه ذیلکی رود
بررسی و شناخت منابع آب بویژه آبهای سطحی هر حوضه، عامل موثری در شناخت آن حوضه آبخیز می‎باشد، برای رسیدن به چنین هدف مطالعات هیدرو اقلیمی ناشی از تاثیر پارامترهای متعدد این علم از قبیل بارش، دما، تبخیر، باد و رطوبت نسبی و غیره… در ارزیابی پدیده های محیطی ضروری می نماید جهت نیل به چنین مطالعاتی در این فصل وضعیت روانآب حوضه آبریز سموش با بهره گرفتن از آمار هیدرومتری ایستگاهها مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج به کل حوضه تعمیم داده شده است.

۴-۸٫ هیدرولوژی

 

۴-۸-۱٫ بررسی آبدهی ماهانه حوضه ذیلکی رود

دبی جریان عبوری در ماه های مختلف سال درحوضه بررسی و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و بیشترین وکمترین جریان آبی و بیشترین درصد و یا کمترین درصد جریان آبی در ماه های مختلف تعیین گردید. دبی جریان عبوری در ماه های مختلف سال در ایستگاه شیر آباد به صورت ماهانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، که این تغییرات در جدول ۴-۲۶ مشخص می‎باشد.
جدول ۴-۲۳ جریان ماهانه و متوسط سالانه حوضه آبریز ذیلکی رود ایستگاه شیرآباد در دوره ۳۰ ساله

 

سالانه

شهریور

مرداد

تیر

نقش کمیسیون زیربنایی دولت در ارسال لوایح

 

 

 

PC10

 

پس از آن که به مجلس ارسال می‌شد معمولاً به کمیسیون تخصصی مربوطه یعنی کمیسیون کشاورزی عودت داده می‌شد

 

محوریت کمیسیون کشاورزی در مجلس

 

 

 

PC11

 

ولی در بسیاری موارد به کمیسیون‌های تخصصی دیگری نیز نظیر کمیسیون عمران، انرژی و … ارسال می شد،

 

نقش سایر کمیسیون‌‌های تخصصی مجلس

 

 

 

PC12

 

حتّی موارد مربوط به مسائل زیست‌محیطی مرزی نظیر آب‌های مرزی و … به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز ارسال می‌شد و پیرامون آن بحث صورت می‌گرفت.

 

نقش کمیسیون امنیت خارجی

 

 

 

PC13

 

جمع‌بندی این مباحث به منظور ارائه در صحن علنی معمولاً توسط مخبر کمیسیون کشاورزی صورت می‌پذیرفت.

 

جمع‌بندی دستورکار توسط کمیسیون کشاورزی

 

 

 

PC14

 

به طور اصولی و علمی، مرحله تدوین از اجرا مهم‌تر است و همه ملاحظات اجرایی نیز باید در مرحله پیشنهاد قوانین و سیاست‌ها مورد نظر قرار گیرد. اهداف، مباحث کارشناسی و علمی، ارزیابی‌های اجرایی و … همه‌چیز باید در مرحله تدوین سیاست لحاظ شود.

 

ضرورت لحاظ مسائل اجرا در مرحله تدوین

 

 

 

PC15

 

و اگر مباحثی در قوانین وجود دارد که تهدید کننده مسائل زیست‌محیطی است باید در همان سیاست‌های برای آنها چاره‌اندیشی شود

 

اتخاذ تدابیر پیشگیرانه در متن هر قانون

 

 

 

PC16

 

بهترین قانون و سیاست آن است که اگر یک مورد تهدید کننده احتمالی محیط زیست دیده می‌شود مخالف آن هم در همان سیاست پیش‌بینی و منع شود تا جلوگیری لازم در مرحله اجرا به عمل آید یعنی قوانین یک سویه نباشد

 

اتخاذ تدابیر پیشگیرانه در متن هر قانون

 

 

 

PC17

 

حال چه این قوانین مربوط به بخش خصوصی باشد و چه دولت. این باعث کم نقص شدن اجرا می‌شود.

 

تدبیر در تدوین، عامل کم نقصی در اجرا

 

 

 

PC18

 

بعد از انقلاب یک نگرش این بود که نیروهای انقلابی به نظام اداری و قانونی که بخش عمده‌ای از آن از قبل از انقلاب وجود داشت نگاه نامهربانانه‌ای داشتند و دستگاه‌های اجرایی گاهی به صورت «اداری» و «نهادی» تفکیک می‌شد که نیروهای اداری به صورت نیروهای غیرانقلابی مورد ملاحظه قرار می‌گرفتند و همین امر باعث شد که دستگاه‌های موازی نیز در نظام اجرایی تأسیس شود مثل کمیته انقلاب در کنار شهربانی؛ جهاد سازندگی در کنار وزارت کشاورزی، کمیته امداد در کنار بهزیستی، بنیاد مسکن در کنار وزارت مسکن و … چرا که اعتمادی به این نظام اداری وجود نداشت

 

نگرش عمومی سیاسی و بدون اعتماد به نظام اداری

 

• بهره برداری درونی از فناوری(استفاده از فناوری های موجود در محیط تولید سازمان به منظور توسعه تولید)

 

• بهره برداری بیرونی از فناوری(استفاده مشترک-بصورت سرمایه گذاری مشترک، اتحاد استراتژیک، همکاری درR&D و فرانشیز- ، لیسانس فناوری و فروش فناوری)

 

 

 

 

 

 

 

 

• عامل فناوری

 

 

 

• زیر عوامل مربوط به فناوری مرتبط داخلی: از جمله فناوری هسته ای، فناوری پشتیبان و فناوری نامرتبط-

 

 

 

• زیر عوامل مربوط به فناوری مرتبط خارجی: از جمله فناوری جدید، فناوری پیشگام، فناوری کلیدی، فناوری پایه و فناوری جایگزین

 

 

 

• زیرعوامل مربوط به منبع فناوری: از جمله R&D داخلی، قرارداد تحقیقاتی، همکاری در R&D، اکتساب فناوری، گرفتن لیسانس، M&A- ، IP- حفاظت قانونی و غیر قانونی-

 

 

 

• عامل محیط و بازار هدف

 

 

 

• زیر عوامل محیطی از جمله: محیط فرهنگی اجتماعی، محیط زیست، محیط سیاسی، محیط فناورانه، محیط اقتصادی، محیط فیزیکی

 

 

 

 

 

 

Scopus-131 (S131)

 

(۱۹۹۳)
J.Lowe

 

تحلیل موقعیت و وضعیت تجاری سازی و انتخاب مدل مناسب با توجه به دوه عمر صنعت و فناوری

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• شرکت های زایشی از دانشگاه

 

 

 

• لیسانس

 

 

 

• تحقیق مشترک

 

 

 

• سرمایه گذاری مشترک

 

 

 

• تست و مشاوره

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• دوره تکامل در چرخه عمر صنعت و فناوری

 

 

 

 

 

 

(S6 به دلیل ریسک و پیچیدگی منحصر در تصمیمات بهره برداری از فناوری، شرکت های فناوری محور کمتر توجهی به تجاری‌سازی خارجی فناوریهایشان مبذول داشته و بنابراین از مزایای بهره برداری از آنها در طول چرخه عمرشان مغفول مانده اند. در شکل ۴-۳ نمونه استراتژیهای تجاری سازی بالقوه که اغلب در طول چرخه عمر فناوری برای سازمان توسعه دهنده آن بدون استفاده باقی می‌مانند، نشان داده شده است. استراتژیهای ذکر شده موجب بازگشت سرمایه ای بیشتر در مخارج بسیار بالای تحقیق و توسعه و در زمان نشان داده شده، خواهند شد. از جمله دلایل این امر می تواند عدم وجود روش قابل استفاده برای انتخاب گزینه مناسب جهت بهره برداری از فناوری در طول چرخه عمر باشد. به خصوص تا کنون مطالعه ای در مورد پیچیدگی تعاملات میان عوامل موثر بر تصمیم در مورد بهره برداری به بهترین شکل ممکن، صورت نگرفته است.

شکل ۴-۳- پتانسیل استفاده نشده هنگام بکارگیری فناوری ها در دامنه پیش بینی شده
(منبع: G.Schuh, D.Bremer, M.Wellensiek, T.Drescher, 2013)
(S131به منظور تحلیل موقعیت و وضعیت تجاری سازی و انتخاب مدل مناسب می توان فاکتورهای تأثیرگذار را به دو دسته عوامل برونزا (فرصت بازار و تکنولوژیکی) و عوامل درونزا (دارایی های مکمل و محافظت از نواوری) تفکیک کرد که هر دسته از این عوامل شامل فاکتورهایی می باشند که بر انتخاب استراتژی مناسب جهت تجاری سازی موفق فناوری اثرگذارند.
به عنوان مثال بلوغ یا بنیادگرایی صنعت و فناوری از جمله فاکتورهای برونزای مهمی هستند که در ارتباط با فرصت تکنولوژیکی مورد توجه قرار می گیرند. نکته مهم در این محورها این فرض است که یک صنعتِ بالغ عایدی نزولی برای نواوری دارد مگر اینکه بتوان به یک مسیر تکنولوژیکی جدید رسید. یعنی میزان فرصت تکنولوژیکی محدود است و بازیگران موجود بر روی نواوری فرایندی تمرکز می کنند، تنها راهی که بتواند این اریب را معکوس کند این است که فناوری جدید آنقدر بدیع و پیشرفته باشد که بتواند شرکت های موجود را مجبور کند که پارادایم کنونی خود را تغییر دهند. این امر همچنین با توجه به ماهیت فناوری و بخصوص اینکه آیا فناوری مربوط به تغییرات فرایندی یا محصولی است تحت تأثیر قرار می گیرد.
J.Lowe (1993) محتمل ترین استراتژی ها را با توجه به سیکل عمر صنعت و فناوری، تحلیل و پیشنهاد کرده است که در شکل۴-۴ مشاهده می کنید.

 

 

سیکل عمر صنعت

 

 

 

بالغ

تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران» است، پرداخته می­ شود. سپس اهمیت و اهداف پژوهش، فرظیه­های پژوهش و روش جمع­آوری اطلاعات بیان می­ شود. در ادامه جامعه و نمونه آماری و تعاریف عملیاتی برخی از واژه ­ها و اصطلاحات تخصصی تشریح و در پایان خلاصه­ای از ساختار پژوهش ارائه می­ شود.
۱-۱٫ تعریف موضوع و بیان مسئله پژوهش
مطالعه­ رفتار هزینه­ها، نه تنها برای پژوهشگران دانشگاهی، بلکه برای آن­هایی که فعالیت­های حرفه­ای­شان به طور مستقیم با فعالیت­های شرکت در ارتباط است، دارای اهمیت است. آگاهی از چگونگی رفتار هزینه­ها نسبت به تغییرات سطح فعالیت و یا سطح فروش از اطلاعات مهم برای تصمیم ­گیری مدیران در خصوص برنامه­ ریزی و بودجه­بندی، قیمت­ گذاری محصولات، تعیین نقطه سربه­سر و سایر موارد مدیریتی است. در مدل­های سنتی رفتار هزینه­ها در حسابداری مدیریت، هزینه­ های متغیر نسبت به تغییرات حجم فعالیت به طور متناسب افزایش یا کاهش می­یابد. به این معنا که بزرگی تغییرات در هزینه­ها تنها به بزرگی تغییرات در حجم فعالیت وابسته است و جهت تغییرات (افزایش یا کاهش) در حجم فعالیت، تأثیری روی بزرگی تغییرات در هزینه­ها ندارد. اما نتایج پژوهش­های برخی از پژوهشگران در سال­های اخیر بیانگر آن است که میزان افزایش در هزینه­ها هنگام افزایش در سطح فعالیت، بیشتر از میزان کاهش در هزینه­ها هنگام کاهش در حجم فعالیت، به همان میزان، است. این رفتار هزینه­ها را “چسبندگی هزینه­ها” می­نامیم. چسبندگی هزینه­ها یکی از ویژگی­های رفتار هزینه­ها نسبت به تغییرات سطح فعالیت است (نمازی و دوانی­پور ۱۳۸۵).

یکی از عواملی که بر چسبندگی هزینه­ها تأثیر دارد، تصمیمات سنجیده­ی مدیران است. طبق تئوری تصمیمات سنجیده زمانی که مدیران با کاهش فروش مواجه می­شوند، ممکن است این وضعیت را موقتی تصور کرده و انتظار بازگشت فروش به حالت اولیه را داشته باشند. از این رو، برخی مدیران در دوره­هایی که فروش، روند نزولی دارد، منابع لازم برای انجام فعالیت­های عملیاتی را کاهش نمی­دهند. این رفتار از آنجا قابل توجیه است که حفظ منابع، موجب کاهش هزینه­ها در بلندمدت می­ شود. زیرا در صورت کاهش منابع در واکنش به کاهش فروش هزینه­هایی بابت تعدیل منابع تحمل می­ شود، و اگر فروش در دوره­ های آتی افزایش یابد، هزینه­هایی نیز بابت تحصیل مجدد همان منابع به شرکت تحمیل می­ شود. از این رو، مدیران برای کاهش هزینه­ها و در نتیجه افزایش سود شرکت در بلندمدت، اقدام به حفظ منابع می­ کنند (کردستانی و مرتضوی ۱۳۹۱). از سوی دیگر، هنگامی که شرکت­ها در وضعیت کاهش سطح فروش و به طور کلی در شرایط نامطلوب اقتصادی قرار می­گیرند، مدیران آن­ها تحت فشار مضاعف خواهند بود، زیرا باید تلاش کنند که از زیان و یا کاهش سود جلوگیری کنند. بنابراین به مدیریت سود روی می­آورند تا به هدف سود موردنظر دست یابند.
یکی از انواع مدیریت سود، مدیریت سود از طریق دستکاری فعالیت­های واقعی است (ایزدی­نیا و همکاران ۱۳۹۲). در این روش مدیر شرکت از سه طریق می ­تواند سود را مدیریت کند که عبارتند از: دستکاری فروش، تولید و هزینه­ های اختیاری. در روش سوم که دستکاری هزینه­ های اختیاری است، مدیران هزینه­ های گزارش شده را با کاهش مخارج اختیاری، کاهش داده، به این ترتیب سود را افزایش می­ دهند. این کار به ویژه زمانی رخ می­دهد که چنین مخارجی موجب کسب درآمد و سود فوری نشود. با کاهش سطح فروش، منابع و هزینه­هایی در شرکت پدیدار می­ شود که عملاً سود و منافع فوری برای شرکت ایجاد نمی­کند (یاسری ۱۳۸۶). همین شرایط، ممکن است انگیزه را در مدیر ایجاد کند که جهت رسیدن به اهداف سود، حذف و یا تعدیل این منابع را تسریع کند. در این صورت هزینه­ها با کاهش سطح فروش سریعتر تعدیل می­شوند و نتیجتاً چسبندگی هزینه کاهش می­یابد.
تمام مطالعات گذشته مبین این نکته هستند که تصمیمات مدیران جهت افزایش ارزش شرکت، باعث ایجاد چسبندگی هزینه­ها می­ شود (آندرسون و همکاران ۲۰۰۳، بالاکریشنان و همکاران ۲۰۰۴، بالاکریشنان و جروکا ۲۰۰۸ و بنکر و همکاران^[۱] ۲۰۱۱). حتی چن و همکاران^[۲](۲۰۱۲) نشان دادند که تصمیمات سنجیده­ی ناشی از نمایندگی، رفتار هزینه­ها را نامتقارن و چسبنده می­ کند. در پژوهش حاضر، این مسأله که برخی از تصمیمات سنجیده­ی مدیران، چسبندگی هزینه­ها را کاهش می­دهد، بررسی خواهد شد. در واقع در پژوهش حاضر، با تمرکز بر تعدیل منابع در صدد بررسی این مطلب هستیم که آیا انگیزه­ دستیابی به اهداف سود باعث می­ شود که مدیران، در هنگام کاهش سطح فروش، حذف منابع را برای صرفه­جویی در هزینه، سرعت بخشند و منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها شوند؟ لذا هدف این پژوهش، بررسی تأثیر انگیزه­ مدیران برای اجتناب از زیان یا کاهش سود، بر چسبندگی هزینه­ها است.
۱-۲٫ اهمیت و ضرورت تحقیق
تولید محصولات و ارائه خدمات به مشتریان در زمان معین و کسب درآمد و تحمل هزینه­ای که در بلندمدت سود معقولی را برای شرکت داشته باشد، هدف اصلی واحد تجاری است. برای رسیدن به این هدف و استفاده بهینه از منابع جهت کسب بیشترین درآمد نیاز به برنامه ریزی صحیح و مناسب است. مدیران برای برنامه­ ریزی، به اطلاعات مربوط به هزینه­ها جهت پیش ­بینی هزینه­ های آتی نیاز دارند. برای این منظور می­توانند رفتار هزینه ها را در ارتباط با نوسان درآمد فروش و سطح فعالیت مشخص کنند. در واقع می­توانند تغییرات هزینه ها را به وسیله تغییرات درآمد فروش تجزیه و تحلیل کرده و از این طریق هزینه­ های آتی را برآورد کنند. علاوه بر مدیران که استفاده­کنندگان داخلی اطلاعات مالی هستند، سایر افراد مانند تحلیلگران مالی، نیز جهت بررسی عملکرد شرکت نیازمند به اطلاعات شرکت از جمله اطلاعات مربوط به هزینه­ها هستند. حسابرسان نیز با توجه به وجود این ارتباط می­توانند میزان صحیح هزینه­ها و تغییرات آن­ها را با توجه به میزان و تغییرات درآمد فروش معین کنند و تحریف­های احتمالی را که در مورد میزان هزینه­ها در صورت­های مالی مورد حسابرسی وجود دارد، کشف کنند. بنابراین رفتار هزینه­ها چه از جهت تصمیمات درون­سازمانی و چه از جهت تصمیمات برون­سازمانی حائز اهمیت است و بنابراین، تجزیه و تحلیل ارتباط بین درآمد فروش با هزینه­ های یک شرکت ضروری به نظر می­رسد.
مبحث چسبندگی هزینه­ها به تازگی در مورد رفتار و ساختار هزینه مورد نظر قرار گرفته است و توجه به آن هنگام برآورد هزینه­ها می تواند در دقت برآورد بسیار مؤثر باشد. همچنین تصمیم ­گیری و قضاوت در مورد شرکت با توجه به رفتار هزینه­ها در ارتباط با سطح فعالیت بدون در نظر گرفتن چسبندگی هزینه­ها گمراه­کننده خواهد بود.
۱-۳٫ اهداف تحقیق
این تحقیق رابطه­ بین انگیزه­ مدیران برای دستیابی به اهداف سود (اجتناب از زیان یا کاهش سود) و میزان چسبندگی هزینه­ها را در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می­دهد. همان­طور که قبلاً ذکر شد، تمام مطالعات گذشته مبین این نکته هستند که تصمیمات سنجیده­ی ناشی از نمایندگی، رفتار هزینه­ها را نامتقارن و چسبنده می­ کند. اما هدف این تحقیق، بررسی تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر میزان چسبندگی هزینه (کاهش چسبندگی هزینه) است و به دنبال بررسی این مسأله است که: آیا با توجه به انگیزه­ این تصمیمات، این امکان وجود دارد که برخی باعث ایجاد و برخی باعث کاهش چسبندگی هزینه­ها شوند؟ در این تحقیق جهت بررسی دو هدف ذیل کوشش خواهد شد:
۱- بررسی اینکه آیا انگیزه­ های مدیریت سود، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها می­ شود.
۲- بررسی اینکه آیا با کاهش سطح فروش، مدیران در صورت تمایل به مدیریت سود، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای مدیریت سود ندارند، حذف می­ کنند.
۱-۴٫ سؤالات پژوهش
با توجه به موضوع پژوهش بررسی می­کنیم که آیا انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است؟ در واقع سؤالات زیر در پژوهش حاضر پاسخ داده خواهد شد:
آیا انگیزه­ های مدیریت سود، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها ­می­ شود؟
آیا با کاهش سطح فروش، مدیران در صورت تمایل به مدیریت سود، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای مدیریت سود ندارند، حذف می­ کنند؟
۱-۵٫ فرضیه ­های تحقیق
با توجه به موضوع پژوهش بررسی می­کنیم که آیا انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است؟
با توجه به مباحث مطرح شده و همچنین به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، فرضیه ­های زیر ارائه می­شوند:
فرضیه۱: انگیزه­ های مدیریت سود، منجر به کاهش چسبندگی هزینه­ها ­می­ شود.
فرضیه۲: با کاهش سطح فروش، مدیران در صورت تمایل به مدیریت سود، هزینه­ها را سریع­تر از زمانی که انگیزه­ای برای مدیریت سود ندارند، حذف می­ کنند.
۱-۶٫ روش تحقیق
هدف این پژوهش بررسی تأثیر انگیزه­ های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ها در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بنابراین، از لحاظ هدف، از نوع پژوهش­های کاربردی مبتنی بر تحقیقات میدانی است؛ زیرا با هدف برخورداری از نتایج یافته­ ها برای حل مسائل موجود در سازمان­ها صورت گرفته است. به عبارتی، بر مبنای اطلاعات جمع­آوری شده از بورس اوراق بهادار تهران صحت و سقم فرضیات تحقیق، آزمون و نتایج حاصله به کل جامعه موردنظر تعمیم داده شده و مورد استفاده­ی مدیران، تحلیلگران، سرمایه ­گذاران، قانون­گذاران، حسابرسان و پژوهشگران قرار خواهد گرفت.
از لحاظ ماهیت، توصیفی- همبستگی می­باشد؛ زیرا از یک طرف وضع موجود را بررسی می­ کند و از طرف دیگر، رابطه­ بین متغیرهای مختلف را با بهره گرفتن از تحلیل رگرسیون تعیین می­ کند.
برای آزمون فرضیات پژوهش از مدل زیر استفاده شده است:
ΔlnOC_it = β_۰ +γ_۰ TARGET_it + { β_۱ +γ_۱ TARGET_it } ΔlnREV_it + { β_۲ +γ_۲ TARGET_it +δ_۱ SUC-DEC_it+δ_۲ ASINT_it }×REVDEC_it ΔlnREV_it + ε_it (۲)
که در آن،
انگیزه­ دستیابی به اهداف سود با سه متغیر ساختگی زیر سنجیده می­ شود:
TARGET= {LOSS_it, EDEC_it, LOSS_it U EDEC_it}
۱-۶-۱٫ متغیرهای تحقیق
متغیر وابسته:
لگاریتم نرخ رشد هزینه­ های عملیاتی (ΔlnOC_it)
هزینه­ های عملیاتی: بهای تولید کالا و ارائه­ خدمات و همچنین هزینه­ های فروش، عمومی واداری.
متغیرهای مستقل:
۱) لگاریتم نرخ رشد فروش (ΔlnREV_it)
۲) متغیر ساختگی کاهش فروش (REVDEC_it)
اگر REV_it <REV_i,t−۱ برابر با یک است و در غیر این صورت صفر خواهد بود.
۳) اجتناب از زیان ( LOSS_it)
یک متغیر ساختگی است که اگر سود سالانه تعدیل شده بر اساس ارزش بازار حقوق صاحبان سهام در پایان سال قبل در بازه­ی (۰،۰٫۰۱) باشد، برابر با یک است و در غیر این صورت صفر است. (گانی ۲۰۰۵)
۴) اجتناب از کاهش سود (EDEC_it)
یک متغیر ساختگی است که اگر تغییرات سود سالانه تعدیل شده بر اساس ارزش بازار حقوق صاحبان سهام در پایان سال قبل در بازه­ی (۰،۰٫۰۱) باشد، برابر با یک و در غیر این صورت صفر است. (گانی ۲۰۰۵)
۵) اجتناب از زیان و یا کاهش سود (اهداف جایگزین) (LOSS_it∪EDEC_it)
یک متغیر ساختگی است که اگر LOSS_it =۱ یا EDEC_it =۱ باشد، برابر با یک و در غیر این صورت صفر است.
متغیرهای کنترلی
۱) کاهش درآمد در دو دوره متوالی (SUC-DEC): این متغیر یک متغیر ساختگی است که اگر درآمد فروش در سال t-1 کمتر از سال t-2 باشد، برابر با ۱ و در غیر این صورت برابر با ۰ است.
۲) جمع دارایی­ ها به درآمد فروش (ASINT): لگاریتم نسبت جمع دارایی­ ها به درآمد فروش.
جدول (۱-۱): متغیرهای تحقیق

ارتباط ضعیف علم و صنعت: عدم آشنایی کامل پاسخگویان با مفاهیمی چون قابلیت بازاریابی حاکی از ارتباط ضعیف علم و صنعت است، که در دنیای رو به رشد کنونی دور از انتظار می‌باشد.
عدم دسترسی به مدیران ارشد یا میانی: ماهیت پرسشنامه‌های مورد استفاده در تحقیق ایجاب می‌نمود که پرسشنامه‌های موصوف توسط افراد خاصی مانند مدیران ارشد و میانی شرکت‌ها تکمیل گردند، اما به علت عدم دسترسی به برخی از مدیران، این کار توسط جایگزین آن‌ها انجام گردید.
۵-۶- خلاصه و جمع‌بندی فصل پنجم
در این فصل از پایان‌نامه به بحث و نتیجه‌گیری پیرامون یافته‌های حاصل از فرضیه‌های تحقیق پرداخته شد. به‌طورکلی این نتیجه به دست آمد که ارتباط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و معیارهای عملکرد رابطه‌ای (متمرکز بر مشتری، همکاری مشتری و مالی) غیرمستقیم و شرطی است. در ادامه پیشنهادهای کاربردی برای مدیران واحدهای صنعتی به‌ویژه مدیران بازاریابی و پیشنهاد‌هایی برای پژوهشگران آتی ارائه گردید. در پایان نیز محدودیت‌های تحقیق مطرح شد.

منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی

 

1. 1. آذر، عادل (۱۳۸۱)، تحلیل مسیر و علت‌یابی در علم مدیریت، مجله‌ی مجتمع آموزش عالی قم، سال چهارم، شماره‌ی ۱۵، صص ۵۹-۹۶٫

 

1. 1. امیرشاهی، میر احمد؛ یزدانی، حمیدرضا؛ خان‌محمدی، محبوبه. (۱۳۹۱)، بررسی وضعیت ارتباطات یکپارچه بازاریابی و عوامل مؤثر و متأثر از آن (موردپژوهی: بانک ملت)، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره ۱۰، صص ۶۸-۵۱٫

 

1. 1. باشکوه، محمد و شکسته‌بند، میترا. (۱۳۹۱)، بررسی تأثیر عناصر ارتباطات یکپارچه‌ی بازاریابی بر قوت نام تجاری در صنعت بانکداری (مطالعه‌ی موردی: بانک ملی استان اردبیل)، فصلنامه دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره ۴، شماره ۳، صص۴۲-۲۱

 

1. 1. حاجی پور، بهمن؛ درزیان عزیزی، عبدالهادی و شمسی گوشکی، سجاد، (۱۳۹۱)، تبیین استراتژی محصول- بازار و قابلیت‌های بازاریابی شرکت بر عملکرد بازار، فصلنامه علمی- پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، شماره ۷، صص ۸۷-۵۴

 

1. 1. حدادیان، علیرضا؛ کفاش‌پور، آذر و نورالهی، سمیه؛ (۱۳۹۲)، بررسی تأثیر قابلیت‌های بازاریابی بر عملکرد بازار به‌واسطه متغیر خلق ارزش برای مشتری در صنایع غذایی شهرک صنعتی توس مشهد، همایش علوم مدیریت نوین

 

1. 1. حقیقی، محمد؛ قارلقی، ابراهیم؛ میراسدی، سمانه و نیکبخت، ف اطمه (۱۳۸۹). بررسی رابطه میان ویژگی های بیانیه ی مأموریت سازمان و عملکرد سازمانی (مورد مطالعه در شرکت های فعال صنایع غذایی تهران). پژوهش نامه ی مدیریت تحول، سال ۲، ش ۴، ص ۱۷۵

 

1. 1. حنفی زاده، پیام؛ زارع رواسان، احد (۱۳۹۱)، روش تحلیل ساختارهای چند سطحی با بهره گرفتن از نرم‌افزار SmartPLS، انتشارات ترمه.

 

1. 1. داوری، علی؛ رضازاده، آرش (۱۳۹۳)، مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی

 

1. 1. رضایی دولت آبادی، حسین و خائف الهی، احمد علی، (۱۳۹۱)، تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بر بهبود عملکرد سازمان، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دور۱۰، شماره ۱

 

1. 1. سامانه اطلاع‌رسانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان www.znj.mimt.gov.ir

 

1. 1. سفیانیان، معصومه و احمد امیرشاهی، “شناسایی موانع و محدودیتهای اجرای بازاریابی رابطه مند در شرکتهای بیمه دولتیدر ایران"، مجله مدیریت بازرگانی، ش۲، ۱۳۸۶، ص ۱-۱۶

 

1. 1. صنوبر، ناصر و مهدیزاده اصل، نسرین، (۱۳۸۸)، رابطه توجه به مسولیت اجتماعی و عملکرد بازاریابی شرکت‌های صادرکننده نمونه صنایع غذایی، مجله مطالعات مدیریت بهبود و تحول، شماره ۵۹، صص۸۶-۷۱

 

1. 1. عباسی، جواد، “بررسی نقش و جایگاه عوامل موثر بازاریابی رابطه مند بر رضایت مشتریان کلیدی بانک ملت استان تهران“، پایان نامه رشته مدیریت بازرگانی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۱٫

 

1. 1. فاریابی، محمد؛ تجویدی، رعنا و تجویدی، مینا (۱۳۹۰)، بررسی رابطه بازارمحوری و مزیت رقابتی در گروه صنایع تراکتورسازی ایران، مجله فراسوی مدیریت، سال پنجم، شماره ۱۷، صص ۱۶۰-۱۳۱٫

 

1. 1. قاضی‌زاده، مصطفی؛ ابراهیم‌پور، حبیب؛ سعادتمند، محمد و حسینی‌فر، سید مجتبی، (۱۳۹۰)، فصلنامه علمی- پژوهشی توسعه مهندسی بازار گستران آتی، شماره ۵۲، صص ۹۸-۷۳

 

1. 1. کاتلرفیلیپ، آرمسترانگ گری ( ۱۳۷۶). “اصول بازاریابی” ،ترجمه بهمن فروزنده، اصفهان.

 

1. 1. کاتلر، فلیپ (۱۳۸۵)، “مدیریت بازاریابی“، ترجمه ی بهمن فروزنده، نشر آموخته، اصفهان، چاپ ششم.

 

1. 1. موسی خانی، مرتضی؛ نایبی، امین و بخشی، جواد ( ۱۳۸۶ ). ارائه ی یک متدولوژی فازی جهت ارزیابی عملکرد تأمین کنندگان در فرایند برونسپاری. نشریه ی دانش مدیریت، سال ۲۰ ، ش ۷۷، ص ۱۲۵

 

1. 1. نعمتی، محمدعلی؛ زنگیان، سمیه؛ فیض، داود و جبلی، اشکان (۱۳۹۱)، تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بر پیامدهای عملکردی شرکت‌های کوچک و متوسط کارآفرین، فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری و ارزش آفرینی، جلد ۱، شماره ۰ و ۱، صص ۲۸-۱۹

 

1. 1. نوع‌پسند اصیل، سید محمد؛ ملک اخلاق، اسماعیل و حسینی مهروانی. (۱۳۹۳)، بررسی رابطه‌ی مدیریت استعداد و عملکرد سازمانی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال ۶، شماره ۱، صص ۵۱-۳۱

 

ب) منابع انگلیسی

 

1. 1. Ailawadi, K. L., Lehmann, D. R., & Neslin, S. A. (2003). Revenue premium as an outcome measure of brand equity. Journal of Marketing, 67(4), 1–۱۷

 

1. 1. Allen, R. S., Dawson, G., Wheatley, K. and White, C.S. (2008). Perceived diversity and Organizational Performance. Employee Relations, Vol.30, No.1, P. 20.

 

1. 1. Amaratunga, D. & Baldry, D. (2002). Moving from Performance Measurement to Performance Management, Facilities, Vo.20.No.5/6.p.217.

 

1. 1. Anderson, E. W., Fornell, C., & Rust, R. T. (1997). Customer satisfaction, productivity, and profitability: Differences between goods and services. Marketing Science, 162

 

1. 1. Anderson, E., & Weitz, B. (1992). The use of pledges to build and sustain commitment in distribution channels. Journal of Marketing Research, 29(1), 18–۳۴٫

 

1. 1. Atuahene-Gima, K, (1993), “Determinants of technology licensiny intentions: an empirical Analysis of Australian engineering firms", Journal of Product Inovation Management, No. 10,pp.230-240.

 

1. 1. Atuahene-Gima, K. (2005). Resolving the capability-rigidity paradox in new product innovation. Journal of Marketing, 69(4), 61–۸۳٫

 

1. 1. Babu John Mariadoss., Patriya Silpakit Tansuhaj., Nacef Mouri. (2011). Marketing capabilities and innovation-based strategies for environmental sustainability: An exploratory investigation of B2B firms. Industrial Marketing Management ۴۰ (۲۰۱۱) ۱۳۰۵–۱۳۱۸

 

1. 1. Ballantyne, D., & Varey, R. J. (2006). Introducing a dialogical orientation to the service-dominant logic of marketing. In Robert F. Lusch, & Stephen L. Vargo (Eds.), The service-dominant logic of marketing: Dialog, debate and directions. New York: M.E Sharpe.

 

1. 1. Baker W.E., Sinkula J.M.; “Learning orientation, market orientation and innovation: integrating and extending models of organizational performance"; Journal of Market Focused Management, No. 3, 1999.

 

1. 1. Barksdale H.C., Darden W.; “Marketing attitudes toward the marketing

 

عوامل محیطی و گروه های ذینفع در وضعیت موجود ۱۶۵
جدول شماره ۴-۳۶ نتایج آزمون آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای دو حیطه رسالت و اهداف و

استراتژی ها و خط مشی ها در وضعیت مطلوب ۱۶۵
جدول شماره ۴-۳۷ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای دو حیطه رسالت و اهداف و
ساختار و وظایف در وضعیت مطلوب ۱۶۶
جدول شماره ۴-۳۸ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای دو حیطه رسالت و اهداف و
عوامل محیطی و گروه های ذینفع در وضعیت مطلوب ۱۶۷
جدول شماره ۴-۳۹ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای دو حیطه ساختار و وظایف و
استراتژی ها و خط مشی ها در وضعیت مطلوب ۱۶۷
جدول شماره ۴-۴۰ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای دو حیطه استراتژی ها و
خط مشی ها و عوامل محیطی و گروه های ذینفع در وضعیت مطلوب ۱۶۸
جدول شماره ۴-۴۱ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای دو حیطه ساختار وظایف و
عوامل محیطی و گروه های ذینفع در وضعیت مطلوب ۱۶۹
جدول شماره ۵-۱ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف دو وضعیت موجود و مطلوب برای کل حیطه ها ۱۷۶
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار شماره۲-۱ساختار عمومی روش شناسی های مهندسی مجدد ۳۱
نمودار شماره ۳-۱ مراحل انجام پژوهش ۱۲۸
نمودار شماره ۴-۱ توزیع پاسخ دهندگان به مقیاس بر اساس سابقه کار ۱۳۲
نمودار شماره ۴-۲ توزیع پاسخ دهندگان به مقیاس بر اساس مدرک تحصیلی ۱۳۳
نمودار شماره ۴-۳ توزیع پاسخ دهندگان به مقیاس بر اساس پست اجرایی ۱۳۵
نمودار شماره ۴-۴ میانه حیطه ها در وضعیت موجود ۱۳۶
نمودار شماره ۴-۵ میانه حیطه ها در وضعیت مطلوب ۱۳۷
نمودار شماره ۴-۶ مقایسه میانه حیطه ها به تفکیک دو وضعیت موجود و مطلوب ۱۳۷
نمودار شماره ۴-۷ مقایسه میانه حیطه ها به تفکیک در دو وضعیت موجود و مطلوب ۱۳۸
نمودار شماره ۴-۸نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف دو وضعیت موجود و مطلوب برای
حیطه رسالت و اهداف ۱۴۷
نمودار شماره ۴-۹ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف دو وضعیت موجود و مطلوب برای
حیطه استراتژی ها و خط مشی ها ۱۴۹
نمودار شماره ۴-۱۰ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف دو وضعیت موجود و مطلوب برای
حیطه ساختار و وظایف بانک ها ۱۵۰
نمودار شماره ۴-۱۱ نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف دو وضعیت موجود و مطلوب برای
عوامل محیطی و گروه های ذینفع ۱۵۲
نمودار شماره ۵-۱هیستوگرام داده های دو وضعیت موجود و مطلوب برای کل حیطه ها ۱۷۵
چکیده
بی تردید صنعت بانکداری در ایران،بعنوان یکی از مهمترین ابزارهای نظام اقتصادی و مالی کشور قادر است به کمک سیاست های اعتباری و مالی خود، وسایل رشد و توسعه اقتصادی را در کشور فراهم نماید. انبوه مشکلات این صنعت در سال های اخیر، فعالیت های اصلاحی زیادی را برای ایجاد تحول در آندر پی داشته است. اما از آنجا که این فعالیت های صورت گرفته عمدتاً مقطعی و صرفاً برای گذر از یک مقطع زمانی خاص و یا یک چالش بوجود آمده بوده، هیچگاه به تحولات بنیادی منجر نگردیده است.
تصوبسندچشم انداز بیست ساله توسعه کشور و چهار برنامه پنج ساله در راستای تحقق اهداف این چشم انداز و همچنین نقش استراتژیک بانک ها بعنوان اساسی ترین پیش نیاز برای دستیابی به اهداف رشد و توسعه ملی،فرصتی بی نظیر برایانجام تحولات بنیادی در صنعت بانکداری کشور بوجود آورده است.
یکی از روش های به کاررفته برای انجام تحولات بنیادی توسط سازمان‌ها که در دو دهه اخیر شاهد رشدی انفجاری بوده، مهندسی مجدد فرایند کسب وکار است،که علیرغم پیشرفتهای انقلابی و بنیادین در سازمان‌ها شاهد نرخ بالای شکست در این گونه اقدامات بوده ایم. بر همین اساس، هدف این تحقیق تعیین حیطه های تحولات بنیادی مورد نیاز نظام بانکی برای دستیابی به اهداف توسعه تعیین گردید،که با بهره گرفتن از روش های توصیفی، پیمایشی و تحلیلی با تعیین کل صنعت بانکداری ایران شامل بانک های دولتی و غیر دولتی بعنوان قلمرو مکانی و سال ۱۳۹۱ خورشیدی بعنوان قلمرو زمانی آن،به شناسایی حیطه های تحولات بنیادی صنعت بانکداری ایران با رویکردی استراتژیک بپردازد.
پژوهش حاضر دارای دو جامعه آماری می باشد که عبارتند از جامعه آماری سازمانی که ده بانک دولتی و غیر دولتی نمونه از بین آنها انتخاب شده اند و جامعه آماری مدیران و برنامه ریزان صنعت بانکداری که پاسخ دهندگان از بین آنها انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات از روش های آماری استفاده شده است.
نتایج بدست آمده پس از انجام این پژوهش گویای تأیید شدن نیاز به تحولات بنیادی در چهار حیطه، رسالت و اهداف، استراتژی ها و خط مشی ها، ساختار و وظایف و عوامل محیطی و گروه های ذینفع می باشد. نظرات پاسخ دهندگان نشان دهندهاولویت بالاترحیطه رسالت اهداف نسبت به سایر حیطه ها می باشد.
واژگان کلیدی:مهندسی مجدد، چشم انداز، خط مشی، فرایند، توسعه، بانک
مقدمه
توسعه اقتصادی^[۱] با مفهوم رشد همراه با افزایش ظرفیت‌های تولیدیاعم از ظرفیت‌های فیزیکی، انسانی و اجتماعی مدتهاست بعنوان یک واژه کلیدی توسط تمامی دولتمردان در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد و در تمام برنامه ریزی های صورت گرفته برای دستیابی به توسعه اقتصادی توسط آنها دو هدف اصلینمایان است. اول، افزایش ثروت و رفاه مردم جامعه (و ریشه‌کنی فقر) و دوم، ایجاد اشتغال، که در حقیقت هر دوی این اهداف در راستای عدالت اجتماعی تعیین گردیده است. با نگاه دقیق تر به مفهوم توسعه اقتصادی مشخص می شود که در آن،علاوه بر رشد کمی تولید، نهادهای اجتماعی نیز متحول خواهند شد، نگرش‌ها تغییر خواهد کرد، توان بهره‌برداری از منابع موجود به صورت مستمر و پویا افزایش خواهد یافت و هر روز نوآوری جدیدی انجام خواهد شد (بیرو، ۱۳۶۶، ص۹۰)که همه اینها نشان دهنده وجود رابطه ای مستقیم میان توسعه اقتصادی با بهبود فضای کسب و کار می باشد.
در مجموع شاید بتوان بهبود فضای کسب و کار را بعنوان پیش نیازی استراتژیک برای دستیابی به توسعه در نظر گرفت و همین امر نشان دهنده آنست که توسعه امری فراگیر در جامعه است و نمی‌تواند تنها در یک بخش از آن اتفاق بیفتد. البته باید توجه داشت که توسعه، حد و مرز و سقف مشخصی ندارد بلکه بدلیل وابستگی آن به انسان، پدیده‌ای کیفی است (برخلاف رشد اقتصادی که کاملاً کمی است) که هیچ محدودیتی ندارد.نگاه به مقوله توسعه اقتصادی در کشورهای پیشرفته (توسعه‌یافته) و کشورهای توسعه‌نیافته متفاوت است. در کشورهای توسعه‌یافته هدف اصلی، افزایش رفاه و امکانات مردم است در حالیکه در کشورهای عقب‌مانده، بیشتر ریشه‌کنی فقرو افزایش عدالت اجتماعی مدنظر است. که برای قضاوت در این زمینه می توان نظام اقتصادی و مالی هر جامعه را بعنوان تصویر گویایی از نحوه زندگی مردم و درجه استقلال و وابستگی آن جامعه در نظر گرفت.باید توجه داشت که همراه با توسعه اقتصادی، رشد اقتصادی هم خواهد بود ولی توسعه لزوما همراه رشد نخواهد بود (حائریان اردکانی،۱۳۸۵، ص۲۵).
در این میان بانک ها بعنوان یکی از ابزارهای اصلی نظام اقتصادی و مالی قادر هستند به کمک سیاست های اعتباری و مالی خود، وسایل رشد و توسعه اقتصادی و یا برعکس توقف و رکود اقتصادی را در کشور فراهم کنند. بعنوان نمونه بانک ها می توانند با اعطای وام های بازرگانی، صنعتی و تولیدی وسایل رشد و توسعه کشور را فراهم نمایند. با توجه به این مورد هدف پژوهشگر از انتخاب نظام بانکی در این پژوهش و تعیین حیطه های تحولات بنیادی مورد نیاز آن، نقش استراتژیک بانکها بعنوان اساسی ترین پیش نیاز برای دستیابی به اهداف رشد و توسعه ملی می باشد.
این پژوهش مشتمل برپنچ فصل می باشد،که در فصل اول اهداف پیش روی تحقیق وضرورت انجام آن، در فصل دوم مروری بر تاریخچه مهندسی مجدد و آشنایی با صنعت بانکداری در ایران، در فصل سوم روش انجام این پژوهش، در فصل چهارم تحلیل نتایج بدست آمده و در فصل پنجم اشاره ای به محدودیت های پژوهشو در پایان پیشنهاد هایی بیان می گردد.
فصل اول

۳- امکانات ما برای اقدام چیست؟ (بودجه)

۴- چگونه آگاه می شویم که در مسیر درست حرکت می کنیم؟ (کنترل)
۴-۴-۲: مقایسه برنامه ریزی استراتژیک با برنامه ریزی بلند مدت و برنامه ریزی جامع
برای پی بردن هرچه بیشتر به نقش اندیشه و تفکر در برنامه ریزی استراتژیک بد نیست مقایسه ای بین این برنامه با سایر برنامه های کلان داشته باشیم:
الف- مقایسه برنامه ریزی استراتژیک با برنامه ریزی بلند مدت
با وجود آن که هر دو برنامه بر سازمان وآن چه سازمان باید برای بهبود عملکرد خود انجام دهد تاکید دارد در عمل این دو نوع برنامه از چهار نظر بنیادی با یکدیگر تفاوت دارند:
۱- برنامه ریزی استراتژیک با مسایلی که جنبه سیاسی یافته اند، تناسب بیشتری دارد ولی برنامه ریزی بلند مدت بیشتر بر مشخص کردن اهداف و مقاصد و تبدیل آن ها به بودجه و برنامه های کاری جاری نظر دارد.
۲- برنامه ریزان استراتژیک انتظار وقوع روند های جدید، رویداد ها و وقفه هایی در روند مورد بحث وبروز غافل گیری های گوناگون را دارند؛ در حالی که برنامه ریزان بلند مدت براین فرض تمایل دارند که روند های جاری، تا آینده ادامه خواهد داشت.
۳- چون راهنمای برنامه ریزان استراتژیک اغلب، چشم انداز موفقیت (شکل مطلوب سازمان) است برنامه های استراتژیک غالباً نمایان گر تغییرات کیفی است. در صورتی که طرح های بلند مدت نوعاً قیاس و استنباطی از وضع موجود هستند و اغلب در قالب هدف هایی مطرح می شوند که نمایان گر روند های جاری هستند.
۴- برنامه ریزی استراتژیک خیلی بیشتر ازبرنامه ریزی بلند مدت جهت گیری عملیاتی دارد و مجموعه متنوعی از تصمیم ها و اقدام ها را در نظر می گیرد. برنامه ریزان این نوع از برنامه امکان دارد برای رسیدن به چشم انداز موفقیت، استراتژی های مختلف را تعقیب کنند. در حالی که برنامه ریزان بلند مدت در یک خط تصمیم گیری و اقدام واحد گرفتار می شوند.
ب-مقایسه برنامه ریزی استراتژیک با برنامه ریزی جامع
۱- برنامه ریزی استراتژیک نوعاً بر سازمان تا کید دارد، حال آن که محور تا کید برنامه ریزی جامع، جامعه می باشد. براساس استدلال “کافمن و جیکوبز” برنامه ریزی استراتژیک برای جامعه نیز در مقایسه با برنامه ریزی جامع دارای جهت گیری عملی و مشارکتی بوده وتاکید بیشتری بر نقاط قوت و ضعف و هم چنین فرصت ها و تهدید ها و بالاخره بررفتار رقابت آمیز بین جوامع دارد.
۲- طرح های جامع عمدتاً باید براساس فرایند ومحتوایی قانونی تنظیم شوند؛ به نحوی که به نظر ” رایدر” مستلزم بذل توجه کارگزاران دولتی وایفای نقش برنامه به عنوان تعهدی نسبت به تصمیم های ازپیش گرفته شده است. در حالی که طرح های استراتژیک، اغلب می توانند بین خط مشی های خشک وبدون انعطاف قانونی الزام آور و تصمیم ها و اقدام های عملی، ارتباط برقرار سازند.
۳- چشم اندازهایی که برنامه ریزی استراتژیک را هدایت می کنند معمولاً در بر گیرنده اقدا م ها و کا نون های اقدام ها وهم چنین نقش ها و مسئولیت ها هستند. ولی چشم انداز ها (دورنما) در برنامه جامع تنها شامل اقدام ها و مکان ها هستند و نقش ها و مسولیت ها را کنار می گذارند. در واقع طرح جامع مشخص نمی کند چه کسی انسان را به وضع نهایی خواهد رساند. ازاین رو چندان سود مند نخواهد بود. به طور کلی برنامه ریزی استراتژیک برای گزینش کانون اقدامات خود روشی انتخابی ایجاد می کند. بنابراین نیازمند بینشی وسیع تر از آن چیزی است که راهنمای برنامه ریزی جامع می شود.
۴-۴-۳: مراحل برنامه ریزی استراتژیک
۴-۴-۳-۱: تدوین برنامه استراتژیک
بعد از فعالیت های برنامه ریزی مقدماتی که معمولا” توسط تسهیل گرها و با یاری هماهنگ کننده رهبری کیفیت جامع در سازمان انجام می شود فعالیت برنامه ریزی استراتژیک توسط تیم رهبری ارشد، در یک کارگاه برنامه ریزی استراتژیک آغاز می شود.
وظایف تیم رهبری ارشد عبارت است از:
ایجاد دورنمای آینده سازمان
تدوین اصول راهنما(هنجار های رفتاری لازم یرای رسیدن به دورنما)
قابل درک نمودن قصد و رسالت سازمان
تدوین اهداف کلان استراتژیک و تدوین استراتژی و اهداف ویژه
تیم رهبری ارشد همچنین مسوول تکمیل، استقرار و تدوین نظام های اجرایی برنامه استراتژیک است. در این تیم ، مدیران ارشد همواره باید بر مصلحت کل سازمان تمرکز یابند نه اینکه فقط به حوزه های عملکرد خود بپردازند. با توجه به نقش رهبران ارشد به عنوان رهبران استراتژیک سازمان در مدیریت استراتژیک می توان نتیجه گرفت این رهبران باید تسهیل گر، مربی، مشاور و ایجاد کننده اتفاق نظر بین کارکنان سازمان باشند. درصورت عدم توافق همگانی در تصمیم گیری های تیم رهبری ارشد، تصمیم گیری بر عهده مدیران ارشد است.
۴-۴-۳-۲: استقرار
استقرار برنامه استراتژیک شامل دومرحله است:
الف- تکمیل برنامه استراتژیک
با تشکیل گروه های اهداف کلان ، اولین مرحله استقرار یعنی مرحله تکمیل برنامه شروع می شود. این گروه ها برای تکمیل، تدوین و اجرای اهداف کلان، استراتژی ها و اهداف ویژه ایجاد می شوند. به گروه های اهداف کلان که از گروه های فرعی ایجاد شده از تیم رهبری هستند، گروه های میان عملکردی نیز می گویند. زیرا هر هدف کلان استراتژیک با جنبه های زیادی از سازمان ارتباط پیدا می کند. همان طور که قبلاً هم اشاره شد تیم رهبری ارشد در سازمان مسؤول تکمیل برنامه استراتژیک است. اتفاق نظر در باره برنامه نهایی استراتژیک، فراهم ساختن راهکار های لازم جهت استقرار و انتخاب مواردی که باید انتشار یابد از فعالیت هایی است که باید در مرحله تکمیل برنامه استراتژیک صورت پذیرد عبارتند از:
ارتباط گروه های اهداف کلان با تیم رهبری
این کار از طریق فرایند در میان گذاری انجام می گیرد.رهبر گروه های اهداف کلان، با اعلام گزارشی از تدوین اهداف استراتژیک، استراتژی ها و اهداف ویژه(اختصاصی) عملکرد گروه را ارائه می کند و سپس به پرسش ها و پیشنهادات تیم رهبری ارشد پاسخ می دهد تا گروه هدف کلان برای اصلاحات بعدی از آن استفاده کند.
دراین قسمت می توان چارتی از تیم های برنامه ریزی رسم کرد:
رهبر ارشد……………………………..تیم رهبری ارشد
رهبر تیم اهداف کلان …………….تیم اهداف کلان
مدیر ارشد……………………………..تیم مدیریت ارشد
تیم های اهداف ویژه…………… تیم های اجرایی
مدیران میانی— کارکنان سطوح میانی—کارکنان
اولویت بندی اهداف
از آنجا که برای رسیدن به دورنما، باید به تمام اهداف کلان نایل شد اولویت بندی نباید در مرحله تدوین اهداف کلان یا استراتژی صورت گیرد. ولی اهداف ویژه بهتر است اولویت بندی شوند چون نمی توان به طور همزمان روی تمام اهداف ویژه کار کرد. برای اولویت بندی اهداف ویژه ابتدا باید مشخص گرددکه به کدام اهداف ویژه می توان (بر حسب هزینه، افراد، زمان و ظرفیت کاری جاری) دست یافت. سپس این اهداف ویژه باید بر اساس درجه اهمیت آن ها در یک جدول مقدماتی زمان بندی شده ثبت گردد. جدول برنامه زمانی تصویری از سراسر فعالیت های اجرایی و تلاشی است که در مسیر دورنما صورت می گیرد.
جدول زمانی و بازخوردها
تیم رهبری ارشد باید خواستار بازخورد دقیق در باره استراتژی ها و اهداف ویژه باشد زیرا آن ها مشخص می کنند که سازمان چگونه قصد دارد به دورنما دست یابد از طریق بازخورد هاست که تغییرات لازم در سازمان به طور صریح بیان می شوند.به علت نبود دید گاه وسیع سیستمی درمیان کارکنان میانی و سطح پایین، تیم رهبری ارشد در مورد تعیین مسیر استراتژیک نیاز به بازخورد از آنان ندارد ولی در مورد اصول راهنما، رسالت، و اهداف کلان استراتژیک می تواند از آن ها باز خورد دریافت کند. نشست هایی با مدیران میانی یا کارکنان، تشکیل جلسه همگانی به همراه برنامه پرسش و پاسخ، توزیع پیش نویس برنامه از طریق پست الکترونیکی و تقاضا برای اعلام نظرات از راهکار های تقاضای بازخورد از تمام کارکنان است. جدول زمانی ممکن است نیاز به تنظیم مجدد داشته باشد. برای این کار از مدیران میانی کمک گرفته می شود تا پیش نویس برنامه را باز بینی وباز خورد لازم را ارائه نمایند. این کار علاوه بر بهتر و قابل اجرا تر شدن برنامه، موجب اعتماد بیشتر مدیران به برنامه وحمایت آن ها از برنامه می شود. برنامه استراتژیک تا اجرای کامل ممکن است ۵ تا ۱۰ سال به طول بیا نجامد. بنا براین تمام اهداف ویژه را در یکی دو سال اول آغاز نکنید زیرا منابع مالی کافی برای آن وجود نخواهد داشت. از سوی دیگر جهت پیگیری رسالت سازمان از فعالیت های جاری سازمان نبایستی غافل شد.
ب - انتقال برنامه استراتژیک و تبادل نظر درباره آن
هدف از تبادل نظر در باره برنامه استراتژیک با کلیه اعضای سازمان، کسب اطمینان از درک آنان از مسیر استراتژیک سازمان و انجام فعالیت های مربوط به اهداف کلان، استراتژی ها و اهداف ویژه است. چرا که این کارکنان هستند که در نهایت قرار است آن را اجرا و پایش کنند و مسوول نتایج آن باشند. دراین مرحله رهبر ارشد رهبری، و راهنمایی کل سازمان را در ارتباط با برنامه استراتژیک انجام می دهد. تیم رهبری ارشد نیز با دفاع از حیطه مسئولیت های خود بهترین روش را برای تبادل نظر رسمی راجع به برنامه تدوین می کند. هماهنگ کننده سازوکارهای ارتباطی را هماهنگ، و مدیریت ارشد را در استراتژی های ارتباطی راهنمایی می کند. مدیران میانی هم ضمن حمایت از برنامه و ارائه دستور العمل های دقیق به کارکنان، استراتژی ها و اهداف ویژه را برای کارکنان به انواع فعالیت تبدیل می کنند. ضمناً آنان فعالیت های جاری را با برنامه استراتژیک همسو می کنند.
ابزارهای قابل استفاده جهت تبادل نظر دائمی و منسجم
با بهره گرفتن از ترکیبی از روش ها و ابزار های چاپی، تکنولوژیکی وشفاهی و به نحوی که در سراسر فرایند اجرا منظور شود و با دخالت شخصی تیم رهبری ارشد مورد استفاده قرار گیرد کار تبادل نظر انجام می شود. ایجاد فضای پذیرش و حمایت از برنامه در مرحله اول استقرار برای سازمان هایی که تجربه نا موفق در یک برنامه استراتژیک داشته اند بسیار مهم است. در غیر این صورت موجبات بدبینی عمیق تری می گردد. از نمونه های ابزارهای چاپی بروشور، کلاسور، نامه، کارت های چند لایی، پوستر و خبر نامه، و از ابزار های تکنولوژیکی نوار ویدیو وتشکیل جلسه را می توان نام برد. جلسات دست اندر کاران، جلسات گروه، و دست نوشته از ابزار های شفاهی درون سازمانی است. برای درمیان گذاردن برنامه با افراد خارج سازمان که برای مشارکت در برنامه انتخاب می شوند (سازمان مادر، مشتریان، تهیه کنندگان و ذی نفعان برنامه)، تیم رهبری ارشد باید نتایج مورد انتظار را بدون ابهام بیان کند تا به این وسیله در حمایت سازمان های مادر و سایر سازمان های حمایت کننده، بهبود بخشیدن به روابط با مشتریان، و همسو نمودن دید گاه های سرمایه داران با دورنما، موفق تر عمل کند. ابزار های ارتباطی خارجی چون اعلامیه، بروشور، نامه و جلسات شخصی، سازمان را برای رسیدن به این هدف کمک می کنند.
۴-۴-۳-۳: اجرا
قبل از نهایی کردن برنامه باید در باره چگونگی مدیریت اجرای برنامه تصمیم گیری شود و تیم رهبری ارشد قبل از اعلام آن باید تدوین استراتژی های اجرا را آغاز کند. پس باید طرح کلی نوع مسؤولیت افراد در فعالیت های اجرایی را ارائه دهد.برای مثال:
- چه کسی فعالیت های اجرایی را اداره خواهد کرد؟
- چه کسی مدیریت منابع مالی را انجام خواهد داد؟
- چه کسی عامل تماس با برنامه است؟

نمونه عبارت است از مجموعه ای از نشانه ها که از یک قسمت، یک گروه یا جامعه ای بزرگتر انتخاب می شوند. به طوری که این مجموعه معرف کیفیت و ویژگی های آن قسمت، گروه یا جامعه بزرگتر باشد که معمولاً آن را با نماد n نشان می دهند(خاکی،۱۳۸۷ ،۲۵۰). در این تحقیق جامعه آماری شامل مشتریان فروشگاه های زنجیره ای استان گیلان می باشد و از روش نمونه گیری در دسترس برای انتخاب اعضای نمونه استفاده شده نمونه گیری داوطلبانه ( در دسترس ) از یک جامعه ی وسیع در یک پژوهش پیمایشی که بر آزمودنی متکی است، امکان پذیر است و با توجه به اینکه مشتریان جامعه بزرگی را تشکیل می دهند و تعداد آنها نامعین می باشد از فرمول جامعه نامحدود جهت مشخص کردن تعداد نمونه استفاده شده است.

n :حجم نمونه
سطح خطا
میزان خطای برآورد
واریانس جامعه (پس از توزیع تعداد ۳۵ عدد پرسشنامه بین اعضا جامعه، مقدار  برابر با ۲۷۰۱/۰ بدست آمد.)
۳-۶ ابزار گردآوری داده ها
در پیمایش های اجتماعی شیوه های گوناگونی برای گردآوری داده ها و اطلاعات استفاده می شود، از جمله پرسشنامه، پرسشنامه پستی، مصاحبه، مصاحبه رودررو، مصاحبه تلفنی و مشاهده. در این مطالعه برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است.
پرسشنامه مورد نظر دارای دو بخش می باشد، بخش نخست شامل سوالات زمینه ای است که عواملی چون جنسیت، سن، میزان درآمد و تحصیلات و مدت زمان خرید ازفروشگاه را می سنجد. بخش دوم پرسشنامه شامل سوالاتی در زمینه تاکتیک های بازاریابی تعاملی فروشگاه و در زمینه رفتار خرید مشتریان است. همه سوالات این بخش در قالب طیف لیکرت طراحی شده اند.
۳-۶-۱ طراحی و ساختار پرسشنامه
پرسشنامه ای که طراحی گردیده، ماحصل مطالعه و بررسی وجوه مختلف هریک از عناصر موجود در آمیخته بازاریابی است. این پرسشنامه در تحقیقات متعددی استفاده شده است و روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته است. ادرکن در سال ۲۰۰۳ و همچنین صمدی و نورانی در سال ۱۳۸۸ از این پرسشنامه استفاده نموده اند که در این تحقیق پس از بومی سازی پرسشنامه و استفاده از نظرات اساتید مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. در این پرسشنامه برای هر یک از این عناصر مورد تحقیق سوالات متعددی ارائه گردید تا بتوان با بهره گرفتن از پاسخ های ارائه شده میانگین را برای هر یک از این عناصر بدست آورد. سوالات مربوط به هر متغیر به تفکیک مشخص شده است. در جدول ۳-۱ مشخصات مربوط به پرسشنامه بکار رفته در این تحقیق، آمده است.
جدول۳-۱توزیع سوالات پرسشنامه

 

متغیر	شماره سوالات پرسشنامه	تعداد سوالات
ارتباطات	۱ تا۴	۴
رفتار ترجیحی	۵تا ۷	۳
شخصی سازی	۷ تا ۱۱	۳
پاداش	۱۲ تا ۱۴	۳
تمایل به خرید از فروشگاه	۱۵ تا ۱۷	۳
تعهد ارتباطی	۱۸ تا ۲۲	۵
رفتار خرید	۲۳ تا ۲۸	۶

دو مبنا: زور یا قانون که هر کدام نیز معرف حقوق اند بایداصل زیر را مدنظر قرار دهیم در حالی که قانون آزادی را ممکن می‌گرداند، زور الزام‌آور می‌شود، زیرا “اطاعت از قانونی که توصیه شده ‌است آزادی نام دارد” یعنی این که بر اساس توافقی دو جانبه و طی قراردادی گزینش می‌شود. پس آزادی و پیروی از قانون، خود، آزادی اساسی‌تری را می‌طلبد و آن آزادی برگزیدن قوانین است (همان: ۷۲).
قانون- قرارداد، بدین معنی است که هر فردی، به الزام جمع، مجبور به محترم شمردن قرارداد می‌شود و هرکس به دیگران اجازه می‌دهد تا در صورتی که یکی از مفاد قرارداد را نپذیرفت او را وادار به پذیرش کنند، روسو این التزام به پیمان را به خوبی نشان داده ‌است:
پس به منظور آنکه پیمان اجتماعی دستورالعملی بی‌حاصل نباشد به صورت ضمنی تعهدی را در خود نهفته دارد که به دیگران قدرت می‌دهد تا در صورتی که کسی از اراده عمومی سرپیچی کرد توسط سایرین ناگزیر به فرمان بردن شود و این بدان معنی است که او را وادار به آزاد بودن می‌کنند (همان: ۷۲).
۲-۴-۱۸- نفوذ و قدرت
نفوذ مبتنی بر ویژگی نیروهای شخصی است. منبع نفوذ، غیررسمی است؛ یعنی فرد توانایی تغییر رفتار دیگران را بدون داشتن مقام یا موقعیت رسمی داراست. در نفوذ نقش عامل معنویت مهمتر از عامل اجبار است. قدرت و نفوذ خیلی نزدیک به هم هستند ولی نفوذ بیشتر جنبه تشویق و ترغیب دارد. نفوذ توانایی متقاعد کردن است در حالی که قدرت توانایی وادار کردن، تنبیه کردن یا متعهد کردن افراد به انجام کاری است. نفوذ، قدرت ترغیبی است و فرد داوطلبانه آن را نمی‌پذیرد. شخصی که بدون در اختیار داشتن یک سمت رسمی می‌تواند بر رفتار دیگران تاثیر گذارد، صاحب نفوذ به شمار می‌آید. بر خلاف اقتدار که سرچشمه‌ای رسمی دارد، نفوذ از یک سرچشمه غیر رسمی آب می‌خورد(کوئن،۱۳۷۰: ۳۰۱).
قدرت متمایز از نفوذ و مستلزم کنترل معینی است که با اِعمال ضمانت اجرایی بر کنش‌های دیگر افراد به‌دست می‌آید. نفوذ دربردارنده‌ی قدرت نیست هر چند هیچ قدرتی بدون نفوذ نیست. رابرت بیرشتات^[۲۳]می‌گوید: «نفوذ متقاعدکننده ‌است و قدرت، مجبورکننده»(کوزر و روزنبرگ، ۱۳۷۸: ۱۷۹).
۲-۴-۱۹- قدرت و اقتدار
اقتدار، قدرت مشروعیت یافته ‌است؛ قدرتی که پذیرفته می‌شود و معمولا این پذیرش و اطاعت داوطلبانه است. « قدرت مشروعیت یافته، کارکرد بیشتری از قدرت مشروعیت نیافته دارد. قدرت مشروعیت نیافته در بعضی مواقع اثراتی را به دنبال دارد که درست متضاد آن چیزی است که مد نظر بوده ‌است.» پس، مساله اصلی در اقتدار، پذیرش است. برنارد این موضوع را مورد تاکید قرار می‌دهد و بیان می‌کند که « افسانه و خیال است اگرتصور کنیم اختیار از بالا به پایین و از کل به جزء جاری می‌شود». افراد زیادی ادعا می‌کنند که اقتدار دارند ولی وقتی با زیردستان مواجه می‌شوند در کسب اطاعت آن‌ها شکست می‌خورند. اقتدار به صلاحیت شخص یا مقام بستگی ندارد بلکه به پذیرش و اطاعت همراه با رضایت زیردستان بستگی دارد. در روابط قدرت بین واحدهای اجتماعی، پذیرش قدرت عامل بسیار مهمی است (همان).
۲-۴-۲۰- قدرت و زور
زور در جوامع امروزی بسیار مشهودتر از جلوه‌های دیگر قدرت است. زور قدرت آشکار است. برای به کارگیری زور در یک موقعیت اجتماعی، قدرت لازم است. قدرت، زور را ممکن می‌سازد و مقدم بر آن است. هر عاملی که قدرت داشته باشد، می‌تواند اعمال زور کند. هر قدرتی به نظر ملزم کننده می‌آید و به نظر می‌رسد که قدرت از زور، یعنی قابلیت ملزم کردن جدایی ناپذیر است، البته قدرت به صورت مداوم از این زور بهره نمی‌جوید، اما نمی‌توان از این موضوع این گونه نتیجه گرفت که بهره جستن از زور نشانه شکست قدرت است، چون قدرت مدام زور را مهار می‌کند و بر آن نظارت دارد و همین تفوق است که قدرت را تعریف می‌کند (همان: ۷۸).

هم چنین باید پذیرفت که هر قدرتی، نابرابری در سازمان سلسله مراتبی، احتمال توسل جستن به مجازات یا به گفته دیگر، نوعی “تحدید کردن طیف فعالیت‌هایی که بر روی دیگران گشوده است، را در پی دارد” (همان).
۲-۴-۲۱- قدرت وخشونت
خشونت آشکارترین، بدترین و انعطاف ناپذیرترین جلوه قدرت، خشونت است. فرق بین قدرت و خشونت در این است که قدرت همیشه بر تعداد متکی است و در حالت افراطی، قدرت یعنی همه در برابر یک نفر؛ در حالی که خشونت ممکن است وابسته به تعداد نباشد و بر ابزار و لوازم متکی است و درحالت افراطی، خشونت یعنی یک نفر در برابر همه. هر چند خشونت و قدرت با هم تفاوت دارند، ولی معمولا با هم ظاهر می شوند. خشونت در جایی ظاهر می‌شود که قدرت در معرض خطر باشد و به مخاطره بیافتد. خشونت اگر کنترل نشود به نابودی قدرت می‌ انجامد (همان).
۲-۴-۲۲- قدرت و سلطه
آبوت و والاس، قدرتی که یک فرد یا گروه بر فرد یا گروهی دیگر اعمال می‌کند، سلطه می‌نامند. این اِعمال قدرت صرفا اقتصادی، فنی یا نظامی نیست بلکه جنبه‌ی عاطفی، فرهنگی و روانی دارد که در افراد زیرسلطه نوعی احساس حقارت و عدم امنیت ایجاد می‌کند(آبوت و والاس،۱۳۸۳: ۳۱۹).
شاید لازم باشد سرانجام تعریفی کلی و موجز از قدرت به دست داد که فراگیرندهی همهی تعریفهای گفته شده یا مفاهیم نهفته در آن‌ها باشد، بنابراین در تعریف قدرت میتوان گفت قدرت عبارت است از: «توانایی فکری و عملی برای ایجاد شرایط و نتایج مطلوب». شکلها و سطوح این “توانایی” متفاوت است: هم تحمیل اراده را دربرمیگیرد، هم به رابطه کسانی که میخواهند نتایج مطلوب به بار آورند و کسانی که باید آن نتایج را به بار آورند اشاره میکنند، و هم انواع مشارکتهای سیاسی مسالمتآمیز یا غیرمسالمتآمیز افراد، گروه ها و احزاب، حکومتها و دولتها را دربر میگیرد. توانایی هرکدام از این نیروهای اجتماعی، سیاسی، برای ایجاد شرایط و نتایج مورد خواست خود در عرصهی سیاستهای داخلی و خارجی قدرت مربوط به آن نیرو محسوب میشود. بنابراین از قدرت فرد، قدرت گروه، یا حزب، قدرت یک حکومت، یا از قدرت یک دولت میتوان نام برد، این نیروها توانایی فکری و عملی خود را در عرصهی مبارزهی سیاسی، داخلی یا خارجی، در برابر نیروهای دیگر که آن‌ها هم میتوانند افراد، گروه‌ها و احزاب، حکومتها و دولتها باشند به کار میبندند تا به هدفی که دارند و به نتیجهای که میخواهند برسند (عبدالرحمان،۱۳۷۳:۹۱).
بر اساس تعاریف قدرت، چند عنصر اساسی در آن ملحوظ است:

 

• • توانایی تحمیل اراده؛

 

• • قدرت به مثابهی یک رابطه ‌است میان صاحبان آن و پیروان؛

 

• • قدرت مشارکت در اتخاذ تصمیم است(همان:۸۹).

 

• • قدرت، امری انسانی، ارادی و مدنی است(جمشیدی، ۱۳۸۵: ۴۱۰).

 

۲-۴-۲۳- ویژگیهای قدرت
قدرت دارای ویژگیها و مشخصاتی است که در زیر به بعضی از آن‌ها اشاره میشود:
الف) عمومی بودن دامنهی قدرت
در هر نوع رابطهای میتوان جلوههایی از قدرت را مشاهده کرد، روابط بین افراد، گروه ها و کشورها بدون علت نیست، علت برقراری روابط یا کسب منفعت است یا دفع ضرر(مدنی، ۱۳۷۲: ۱۰۳). البته در منطق اسلام بسیاری از مواقع، هدف از برقراری روابط بین افراد، نه سودجویی مادی، بلکه نوعی ایثار است که در ارتباط با طرف مقابل، هدف، رساندن نفع به اوست (خدادادی، ۱۳۸۲: ۶۴ ).
ب) روانی و ذهنی بودن قدرت
قدرت رابطهای روانی بین کسانی است که آنرا به کار میبرند و آن‌هایی که در معرض اقدام قرار میگیرند. در واقع در فرایند اعمال قدرت، ایجاد تصور روانی مرحلهای قبل از اعمال قدرت است، به‌این ترتیب، ایجاد تصور روانی قدرت مرحلهای قبل از اعمال قدرت است، قدرت هر ملت به تصور ملتهای دیگر نسبت به آن‌ها و تصور آن‌ها نسبت به قدرت ملتهای دیگر بستگی دارد (همان).
‌ج)  دو قطبی بودن قدرت
اعمال قدرت توسط افراد، گروه ها و کشورها میتواند مانند شمشیری دو لبه باشد، یعنی، قدرت در جهت مصلحت انسان میتواند در ترغیب به انجام کاری یا باز داشتن از انجام عملی در جهت نیل به اهداف مطلوب موثر باشد، مانند اعمال قوانین و مقررات یک جامعه یا اطاعت از قوانین راهنمایی و رانندگی که در این صورت به “قدرت مثبت” معروف است و از طرف دیگر، اعمال قدرت در جهت خلاف مصلحت میتواند جنبهی بازدارنده و پیشگیرنده داشته باشد. قدرتی که‌استکبار جهانی در جهان امروز علیه ملتهای تحت ستم اعمال می‌کند از نوع “قدرت منفی” است (خدادادی، ۱۳۸۲:۶۵).
‌د) قدرت نسبی و وابسته به موقعیت
قدرت مطلق نبوده و نسبی است. اگر یکی دارای قدرت است، باید یکی دیگر آماده باشد که قبول کند آنرا به کار ببرد. رابطه قدرت با گذشت زمان هم دگرگون میشود (عبدالرحمان،۱۳۷۳: ۹۱). مثلا قدرت کشوری نسبت به زمان، نسبت به مسألهای که قدرت متوجه آن‌هاست، نسبت به قدرت کشورهای دیگر و نسبت به کشوری که بر علیه آن اعمال میشود در نظرگرفته و سنجیده میشود، مانند کشور انگلیس که در زمان جنگ جهانی اول از قدرت بالایی برخوردار بود ولی همین کشور نسبت به شرایطی که جنگ جهانی دوم به وجود آورد، تا اندازهی زیادی قدرتش را از دست داد (مدنی، ۱۳۷۲: ۱۰۴).
‌ه)  عدم اندازه گیری قدرت
با توجه به عناصر کیفی که در شگلگیری قدرت وجود دارند و نیز با عنایت به ظریف و حساس بودن کاربرد قدرت، اندازه گیری آن کاری بس مشکل است (خدادادی،۱۳۸۲: ۶۶). به ویژه آنکه شاخص و معیار خاصی برای اندازه گیری قدرت وجود ندارد؛ ولی کسانی خواستهاند که با ارائه راهکارهایی به اندازه‌گیری قدرت بپردازند. از جمله کسانی که در این باب تلاشهایی نموده، رابرت دال است که وی اندازه گیری قدرت را در حیطهی فعالیت عقل سلیم و شهود و یا درونبینی میداند (مطهرنیا، ۷۹: ۱۷۰). به عقیدهی او، قدرت را بر پایهی عظمت، توزیع، عرصه و جامعیت میتوان توصیف کرد. او چهار روش برای اندازه گیری قدرت برشمرده ‌است:

 

1. 1. اندازه گیری قدرت بر اساس موقعیت رسمی بازیگر؛

 

1. 1. ارزشیابی قدرت بازیگر توسط موسسهی مستقل بررسیکنندگان برجسته و بیطرف؛

 

1. 1. حق مشارکت در تصمیمگیری، حد قدرت خاصی را معین می‌کند؛

 

1. 1. بررسی تطبیقی فعالیتهای بازیگران، اندازه گیری قدرت آن‌ها را میسر می‌کند(عبدالرحمان، ۱۳۷۳:۹۸).

 

علاوه بر دال، بشیریه نیز دربارهی اندازه گیری قدرت میگوید: «برای اندازه گیری قدرت از روش های آماری نیز میتوان استفاده کرد. هر عامل قدرت برای اعمال قدرت خود باید بهایی بپردازد، مثلا اگر پلیس تظاهراتی را سرکوب می‌کند، یا دادگاه حکمی را صادر می‌کند، بهایی پرداخت میکنند، وقتی بهای قدرت به حداکثر برسد، مانند حالتی که ارتش به خیابان‌ها بریزد و تظاهرات را سرکوب کند، گفته میشود زور کامل اعمال شده ‌است، بهای زیاد در این حالت به میزان وقت، مخارج صرف شده و به خطر افتادن مشروعیت دولت، بستگی داشته و بر آن استوار است. در مقابل در حالت اقتدار، بهای قدرت به حداقل می‌رسد، مثلا رأیی که یک دادگاه صالح صادر می‌کند ناشی از مشروعیت و اقتدار آن دادگاه ‌است که دارای قدرت بیشتری است، به عبارتی، اقتدار، قدرتی است که بهای کمتری برای آن پرداخت میشود، درحالیکه زور قدرتی است که بهای زیادی برای آن پرداخت میشود؛ زیرا مشروعیت آن کمتر است، این اندازه گیری در مفاهیمی دیگر چون نفوذ، اعتبار و… نیز استفاده میشود.»(بشیریه، ۱۳۶۶: ۱۷۸ ). اما این روشها، تنها روشهایی نیستند که پژوهشگران به آن‌ها اتکا کنند. در واقع اندازه گیری دقیق قدرت یک فرد بسیار دشوار است، زیرا قدرت در تحلیل نهایی توصیفی است. همیشه در فراسوی قدرت فشارهای ناپیدایی وجود داشته ‌است و درحالیکه فرمانروا فقط رئیس اسمی کشور بوده‌ است، یک سرمایهدار یا یک نظامی قدرت واقعی را اعمال میکرده‌ است.
۲-۴-۲۴- قدرت و ساختار آن در خانواده
معنای عام قدرت، توانایی کنترل بر اعمال سایر افراد به‌رغم میل آن‌ها است. جامعه شناسان قدرت را رابطه‌ای اجتماعی می‌دانند که فرد در موقعیتی می‌تواند خواست خود را به‌رغم هر مقاومتی اعمال کند بر اساس این تعریف می‌توان هسته اصلی قدرت را وادارکردن فرد به یک رفتار به‌رغم میل خود دید (وبر، ۱۳۷۰: ۵۳) منظور از ساختار قدرت در خانواده، الگوهای تصمیم‌گیری زوجین در هزینه‌ها، خرید امکانات، تربیت فرزندان و غیره ‌است.
نهاد خانواده به عنوان اصلی‌ترین هسته حیاتی و واحد فعالیت در ایران از آغاز ظهور ایرانیان در تاریخ، صورتی منسجم و معتبر و مقدس داشته‌ است. از ویژگی‌های ممیزه خانواده بعد از ورود آریایی‌ها به‌ ایران اقتدار مسلم مرد و قطعیت حکم او در فیصله امور خانواده بوده ‌است. بنا بر این خانواده از این دوران به بعد خانواده‌ای پدرسالار بوده‌ است که قدرت اراده خانواده با پدر بوده ‌است. در ایران باستان زن به حکم نظام پدرسالاری که خواه ناخواه شوهرسالاری را به دنبال داشت دارای اختیارات بسیار محدودی از نظر مادی و معنوی بود. نوع روابط زن و مرد به عنوان عناصر اصلی تشکیل دهنده نهاد خانواده طی دوره‌های مختلف تاریخ ایران کمتر دچار فراز و نشیب شده‌ است. خانواده به عنوان اولین و کوچکترین اجتماع تشکیل دهنده انسان‌ها و طبعا مهمترین عامل تاثیرگذار در نهادهای بزرگتر جامعه، مبتنی بر روابط عادلانه و متعادل میان زن و مرد نبوده ‌است و همین مساله زمینه ساز رفتار مستبدانه و اقتدارگرایانه در ابعاد دیگر اجتماعی شده‌ است. معمولا زمینه اصلی پدرسالاری و یا مردسالاری در خانواده مبتنی بر برداشتی است که زن را حقیر، کوته بین، احساساتی، بی وفا، نادان و… می‌داند و در برابر مرد را در مقام و موضعی شامخ و والا قرار می‌دهد (همان: ۳۰ ).
تئوری ارائه شده در تبیین این موضوع تئوری منابع است این تئوری نخستین بار توسط بلود و ولف در دهه ۱۹۶۰ مطرح شد. شاید بتوان گفت یکی از عوامل موثر در ایجاد این توجه و علاقه به بحث ساختار قدرت در خانواده ورود زنان به بازار کار باشد که پیامدهای بسیاری را بر ساخت و توزیع قدرت در خانواده بر جای نهاده ‌است از جمله تغییر در روابط سنتی اقتدار و ایجاد توازنی نو در روابط قدرت که تا حد زیادی به سود مشارکت بیشتر زنان در تصمیم‌گیری‌ها و افزایش دامنه قدرت آن‌ها در خانواده بوده‌ است؛ لذا تحقیقات به ‌این سو شکل گرفتند که عوامل یا عناصری که باعث افزایش یا کاهش قدرت هر زوج می‌شوند کدام اند. تعادل و توازن قدرت در تصمیم‌گیری‌ها به نفع کسی است که منابع و امکانات بیشتری را به خانه می آورد. هر چه منابعی که فرد در اختیار دارد، بیشتر باشد، از قدرت بیشتری برخوردار است و چنین فردی حق دارد تصمیمات مهمی را که بر کل خانواده تاثیر می‌گذارد، اتخاذ کند. بر پایه‌ این نظریه فرض شد که از آنجا که مردان معمولا منابع بیشتری را در اختیار دارند، از قدرت افزون‌تری برخوردارند. آن‌ها نیز معتقدند که افزایش سطح تحصیلات مرد و پایگاه شغلی او منابعی هستند که مرد می‌تواند از آن جهت کسب قدرت بیشتر در روابط خانوادگی استفاده نماید (بلود و ولف، ۱۹۶۰: ۲۹).

۲-۴-۲۵- تئوری توزیع قدرت

گاه بین زن و شوهر تضادی ایجاد می‌شود و هر یک برای احراز منزلت خود و رسیدن به اهداف خویش، از طریق توسل به امکانات مالی، فرهنگی و … قصد تسلط بر دیگری را دارد. تداوم این وضعیت، تنش کشمکش بین زوجین را افزایش داده و در نهایت منجر به جدایی و طلاق آن‌ها می‌شود. در چند دهه اخیر با تغییرات اجتماعی و تقابل سنت و مدرنیته، درخواست نفوذ و کنترل هر یک از زوجین بر سرنوشت خود و خانواده افزایش یافته و این وضعیت، یکی از عوامل مؤثر در ایجاد اختلاف و جدل در خانواده بوده‌ است. از یکسو آشنایی بانوان با جایگاه حقوقی خویش، کسب استقلال اقتصادی، درخواست دخالت در امور خانواده و توزیع مساوی قدرت (البته در برخی موارد جهت تغییر قدرت به سمت قدرت زنانه بوده ‌است) و از سوی دیگر عدم پذیرش و درک مردان از شرایط جدید و ناآگاهی آن‌ها از حقوق و تکالیف متقابل زوجین، موجب اختلافات و تعارضات شدید در خانواده شده‌ است. همچنین با پیشرفت اقتصادی، ‌اجتماعی، گسترش رسانه‌ها و آموزش بیشتر، زنان از فرهنگ سنتی فاصله گرفته‌اند و این امر باعث شده ‌است تا آن‌ها کمتر نقش‌های سنتی را بپذیرند و یا در صورت پذیرش آن‌ها ارزیابی منفی نسبت به نقش خود داشته باشند و این باعث نارضایتی از زندگی می‌شود (هرسی و بلانچارد، ۱۳۶۵: ۲۶).
مسئله زن همواره با قدرت همراه بوده‌ است. زنان همواره در به قدرت رسیدن مردان و در تحکیم حکومت آن‌ها نقش داشته‌اند. هر گونه تغییر در ساختار مناسبات خانواده می‌تواند اریکه قدرت مردان را بر هم زند زنان در عین حال نمایندگان و نگهبانان هویت و خصائل ملی هم بوده‌اند و همین طور نشانگر میزان پایبندی مردان به سنت‌ها و مذهب به عنوان یکی از پایه‌های اساسی سنت ظاهر و رفتار اجتماعی زنان تابلویی است که با آن ارزش‌های مردانه نشان داده می‌شود (دوانی،۱۳۸۳: ۲۲).

RMR

 

RMSEA

 

AGFI

 

GFI

 

CFI

 

NFI

 

IFI

 

 

 

نتیجه

 

۰۲۶٫

 

۰۶۴٫

 

۹۵۰٫

 

۹۹۰٫

 

۹۹۱٫

 

۹۸۲٫

 

۹۹۱٫

 

 

 

۴-۴ تحلیل مسیر:
تحلیل مسیر که برای نخستین بار از سوی سوول رایت توسعه یافت گسترش روش­های رگرسیون و در حقیقت، کاربرد رگرسیون چند متغیری در ارتباط با تدوین بارز مدل­های علی است. هدف آن به دست دادن برآوردهای کمی روابط علی بین مجموعه ­ای از متغیرهاست. روابط بین متغیرها در یک جهت جریان می­یابد و به عنوان مسیرهای متمایزی در نظر گرفته می­ شود. مفاهیم تحلیل مسیر در بهترین صورت از طریق ویژگی عمده آن یعنی نمودار مسیر که پیوندهای علی احتمالی بین متغیرها را آشکار می­سازد، تبیین می­ شود.

۴-۴-۱ مدل تحلیل مسیر
نمودار (۴-۱۰) مدل تحلیل مسیر
در نمودار (۴-۱۰) ضریب رگرسیونی عناصر آمیخته بازاریابی سبز(محصول سبز، قیمت سبز، ترفیع سبز و توزیع سبز) بر تبلیغات دهان به دهان به ترتیب برابر با ۳۸/۰، ۱۳/۰، ۱۵/۰ و ۲۶/۰ و همچنین ضریب رگرسیونی عناصر آمیخته بازاریابی سبز(محصول سبز، قیمت سبز، تبلیغ سبز و توزیع سبز) بر ارزش ویژه برند به ترتیب برابر با ۱۶/۰، ۲۳/۰، ۲۱/۰ و ۲۳/۰ و ضریب رگرسیونی تبلیغات دهان به دهان بر ارزش ویژه برند برابر با ۲۴/۰ می­باشد که ضرایب تاثیر آن­ها مورد تأیید قرار گرفت. ۵۲/۰ خطای ساختاری متغیر وابسته تبلیغات دهان به دهان، ۰۶/۰ خطای ساختاری متغیر وابسته ارزش ویژه برند می باشد.
برای مدل پژوهش چون سطح مقدار کای مربع(CMIN/DF) برابر ۱۲۷/۰ از ۳ کمتر است، و با توجه به بزرگ­تر بودن سطح تحت پوشش آماره کای مربع(۷۲۱/۰) از مقدار ۵ درصد، می­توان نتیجه گرفت که مدل از حیث مقدار کای مربع و سطح تحت پوشش آن از انطباق قابل قبولی برخوردار می­باشد.
۴-۴-۲ شاخص­ های برازش مدل
برازش مدل: برای براورد مدل از روش حداکثر احتمال و به منظور بررسی برازش مدل از شاخص های برازش تطبیقی(CFI) ، شاخص برازش نموی(IFI)، شاخص برازش نیکوی(GFI)، شاخص برازش هنجار شده(NFI)، خطای ریشه مجذور میانگین تقریبی(RMSEA) و باقیمانده مجذور میانگین استاندارد(RMR) استفاده شد.
جدول ۴-۲۲ شاخص برازش مدل

 

 

شاخص برازش

 

مقدار

 

مقادیر استاندارد

 

 

 

CFI

 

۹۹۷/۰

 

بزرگتراز۹/۰ قابل قبول

 

 

 

IFI

 

۹۹۷/۰

 

هر چه به یک نزدیک­تر باشد مطلوب است

 

 

 

GFI

 

۹۹۶/۰

 

بزرگ­تر از ۸/۰ قابل قبول

 

 

مسجد کبود تبریز: در قسمت جلوی صحن و رو به قبله، بنای اصلی مسجد به پا شده که محوطه ای محصور، پوشیده و مربع شکل است. فاصله پایه های سقف ضربی آن، ۱۲ متر است که بر روی چهار پایه یک محوطه مربع شکل قرار دارد. شبستان بزرگ محاط به رواق های به هم پیوسته است و از سه سو با طاقنماهایی به رواق های اطراف خود ارتباط دارد. این شبستان با سقفی ضربی پوشیده شده است که قطر دهانه آن ۱۷ متر است. تنها خصوصیت جالب این گنبد ساخت آن برروی چهارپایه مربعی است که این مربع خود به خود به تقارن و تجانس در درون مسجد می انجامد. اگر نمازگاه را که شامل محراب نیز است از بنای اصلی جدا کنیم، مربعی به طول ۳۰ متر به وجود می آید. سردر با ویژگی های خاص خود به سه قسمت تقسیم شده است؛ دو پایه بزرگ که طاق ضربی روی آنها زده شده و در وسط دو پایه محل استقرار درب ورودی است این مسجد گلدسته ندارد. می توان گفت محل دو گلدسته مسجد در انتهای دو دیوار جلویی بود، زیرا گذشته از این که هیچ گونه محل ریزش، پایه و پله ای برای صعود به گلدسته در محل نزدیک سردر مشاهده نمی شود، تمرکز سردر عظیم با دو گلدسته مرتفع ظرافت و عظمت خاصی به بنا می داد که با هنر سازندگانش مغایرت داشت و حتی کمترین اعتباری نمی توانست در معیارهای معماری داشته باشد. تقسیم وزن گنبد روی پایه های متعدد، از دستاوردهای معماران ایرانی است که در معماری دوره ساسانی این روش پررنگ تر به کار گرفته شده است.

مسجد شیخ لطف الله اصفهان: یکی از ویژگی‌های این مسجد چرخش ۴۵ درجه‌ای است که با محور شمال- جنوب دارد. علت وجودی این چرخش این است که در معماری ایرانی- اسلامی، مساجد به گونه‌ای طراحی می‌شوند که کاربر هنگام ورود به شبستان در جهت قبله قرار گیرد، خالق بنا این دوگانگی را، با بهره گرفتن از چرخش حل نموده است. به دلیل این که مسجد در ضلع شرقی میدان واقع است و خواه و ناخواه در ورودی مسجد به سمت مشرق میدان خواهد بود، اگر بنا بود مسجد را نیز به همین جهت می‏ساختند کار جهت یابی از لحاظ قبله مختل می‏شد. با ایجاد یک راهرو که از ابتدای ورودی مسجد به سمت چپ و سپس به سمت راست می‏چرخد این مشکل را برطرف نموده یعنی اگر چه ساختمان مسجد در مشرق است و از نمای خارجی آن چنین به نظر می آید که دیوار در جهت شمال به جنوب است اما در همین محراب دیوار بنا شده که به سوی قبله‌است و وقتی از بیرون به مسجد نگاه می کنیم اثری از کجی و زاویه به چشم نمی‏خورد، اما به محض ورود صحن نسبت به نمای خارجی پیچشی دارد. این مسجد به علت اینکه نه دارای مناره‌است و نه دارای شبستان ورودی (حیاط) و همچنین ورودی آن پله می‌خورد، غیر طبیعی است. گنبد مسجد شیخ لطف الله که با ارتفاع کم پوششى مناسبى براى صحن کوچک آن به شمار می ‏رود. از طرفى بلندى آن تا آن اندازه است که بتواند در کنار میدان بزرگ خود نمایى کرده و بر آن فضا مسلط باشد. خمیدگى گنبد از نقطه برآمدگى بزرگ ناگهان به سمت داخل گراییده و راس گنبد را تشکیل داده است و این فشار زیاد را دیوارهاى قطور مسجد تحمل می ‏کند. قطر دیوارها که از پنجره ‏هاى دیوار اندازه‏گیرى شده در حدود ۷۰/۱ سانتیمتر است دیوارهاى داخلى از یک هشت ضلعى شروع مى‏شود. خمیدگى گنبد را دیوارهاى بادبادک شکل زاویه دارى به اضلاع هشت گانه وصل می ‏کند. قسمت بعدى به سمت خمیدگى به اندازه ‏اى عادى و یکنواخت بزرگ گرایش دارد سرتا سر این خمیدگى به اندازه ‏اى عادى و یکنواخت است که به ندرت احساس شده یا به چشم مى‏آید.چون مسجد در ضلع شرقى میدان واقع است و خواه ناخواه در ورودى مسجد به سمت شرق میدان خواهد بود، اگر بنا بود مسجد را نیز به همین جهت مى ‏ساختند، کار جهت یابى از لحاظ قبله مختل مى‏ شد. در اینجا با ایجاد یک راهرو که از ابتداى مدخل مسجد به سمت چپ و سپس به سمت راست مى ‏چرخد، بر این مشکل فائق آمده ‏اند ؛ اگر چه ساختمان مسجد درمشرق است و از نماى خارجى آن چنین بر می ‏آید که دیوار جبهه ان در جهت شمال به جنوب است در ورودى مسجد به دهلیزى به صورت زاویه‏ ى قائمه باز می شود که به دو در دیگر می ‏انجامد که از دو می ‏توان وارد مسجد شد. یکى از این درها به طرف محراب و دیگرى به سوى شمال غرب مسجد قرار گرفته است. از همین دهلیز به شبستان زمستانى و همچنین به پشت بام نیز می ‏توان وارد شد.
۴-۳ شباهت ها و تقاوت های نقوش
۴-۳-۱ اسلیمی دهن اژدری: این نوع اسلیمی تداعی کننده دهان باز مار و اژدها است و به همین علت به دهن اژدر معروف است.
در اسلیمی های دهن اژدری مسجد کبود به نوعی سادگی و کم تزیین بودن برمی خوریم در مقایسه با اسلیمی های مسجد شیخ لطف الله که از تزیینات فراوان تری برخوردارند، پیچک یا چنگ هایی که در داخل و یا در طول خطوط اسلیمی همراه شده اند. در اسلیمی های مسجد کبود می توان به برگ یا پیچکی که در ابتدای بوته همراه اسلیمی آمده به عنوان نوعی تزیین اشاره نمود.
۴-۳-۲ اسلیمی ماری: این نوع اسلیمی همان گونه که از نامش پیداست شباهت زیادی به حرکت پرپیچ و خم مار دارد.
این نوع اسلیمی در گوشه بالای دیوار شرقی و غربی سردرب مسجد کبود وجود دارد که نیز به شکل ابرمینیاتوری آمده و نوعی دیگر از این اسلیمی در همان گوشه در حاشیه نظیر صلیب شکسته قرار دارد. درمسجد شیخ لطف الله این نوع اسلیمی در طاق نمای دهلیز در حاشیه دیده می شود که از نظر شکل ظاهری بسیار متفاوت تر هم از نظر فرم و نیز پرکاربودن و تزیینی تر آمده است.
۴-۳-۳ اسلیمی برگی: این برگ همان برگ یک وجهی است که بر روی حرکت اصلی اسلیمی (دو شاخه اصلی اسلیمی) طراحی می گردد.
اسلیمی برگی را تنها در مسجد شیخ لطف الله می توان دید و در مسجد کبود نظیر آن را نداریم، اسلیمی ذکر شده همراه با چنگ آمده و مانند سایر عناصر تزیینی مسجد از دورگیری برخوردار است. از نظر فرم دارای چرخش می باشد و با سه رنگ اصلی سفید، سبز و زرد رنگ آمیزی شده است، وجود دایره های مشکی رنگ بر روی برگهای این اسلیمی حالت تزیینی تر به آن بخشیده است.
نوع دیگری از این اسلیمی در گنبد خانه بر روی کاشی های خشتی اکر در طاق نمای بالای محراب و طاق نماهای شرقی و غربی است که به رنگ سرمه ای و گلهای سفید که در داخل این اسلیمی قرار دارد تزیین شده است.
۴-۳-۴ اسلیمی خرطومی: از اصلی ترین انواع اسلیمی است که در طراحی کاربرد بیشتری دارد. طراحی این اسلیمی با رسم دو خط منحنی شروع می شود. این دو خط برپایه گردش های حلزونی (اسپیرالی) رسم می شوند. با این تفاوت که گردش یکی کوچک تر از دیگری ترسیم می شود. اسلیمی خرطومی بیشترین عنصر تشکیل دهنده در تزیینات است شاید بتوان گفت اسلیمی خرطومی یکی از عناصر اصلی و پر کاربرد در ختایی است.
اسلیمی های خرطومی که در مسجد کبود قرار دارند از نوع ساده و انتزاعی است در داخل این اسلیمی ها از عناصر ساده و انتزاعی استفاده شده است.
در مقایسه با مسجد شیخ لطف الله اسلیمی ها مسجد کبود خرطومی همراه با چنگ و عناصر تزیینی دیگری آورده شده است و در داخل آن نیز از حالت اسلیمی خرطومی که تکرار شده و یا از حالت بته در تزیین آنها بهره گرفته شده است.
درهردو مسجد اسلیمی خرطومی بصورتی طراحی شده که گاهی در امتداد آن اسلیمی به اسلیمی خرطومی دیگری تبدیل می شود. در مسجد شیخ لطف الله تنوع بیشتری از اسلیمی خرطومی وجود دارد. در برخی از اسلیمی ها نوعی پیچش نیز وجود دارد که اسلیمی حالت دورانی به خود می گیرد و تبدیل به فرمی دیگر از اسلیمی ها، برگها و سر اسلیمی می شود.
۴-۳-۵ چنگ یا پیچک: عناصر تزیین کننده بندهای اسلیمی به دو گروه تقسیم می شوند: دسته اول عناصری که از خود بند گرفته نشده اند و به عبارتی بخش افزوده به بند اسلیمی هستند. این عناصر تزیینی بیشتر از چنگ ها ساخته می شوند و مثل پیچک به دور خود می چرخند. هم چنین محور رشد خاصی ندارد یعنی گاهی از بالا به پایین و گاهی بالعکس در مسیر حرکت بند قرار می گیرند. دسته دوم، عناصری که از خود اسلیمی گرفته و مانند جوانه در ساقه های ختایی، در مسیر حرکت بند اسلیمی رشد کرده و رسم می گردند و جز بند اسلیمی محسوب می شوند. دراصطلاح طراحی سنتی به این عناصر تزیینی تخمه نیز می گویند که کاربرد مشابه جوانه، در ساقه ختایی دارند.
بیشتر چنگ ها یا پیچک های مسجد کبود فرم های هندسی است در مقایسه با مسجد شیخ لطف الله که بیشتر پیچک ها از جنس اسلیمی های هستند.
۴-۳-۶ یایه اسلیمی و سراسلیمی: یایه اسلیمی و سر اسلیمی آخرین و اولین قسمت تزیینی شاخه اسلیمی است در سراسلیمی که حالت چمبرزده وجود دارد.
۴-۳-۷ برگ: برگ ها در طراحی بر دو دسته هستند: دسته اول برگ های بدون دندانه که شامل:۱-برگ ساده، ۲- برگ ساده ساقه دار. دسته دوم برگ های دندانه ای که شامل: ۱- برگ های یک وجهی، ۲- برگ های دو وجهی. این دو نوع برگ ها را می توان در داخل یا خارج گل های شاه عباسی، بر روی گل های گرد و غنچه ها و گردش های ختایی به کار گرفت. نوعی دیگر از برگ، برگ های تاخورده یا تزیینی است.
در برگ های مسجد کبود به نوعی از برگ که دارای پنج وجهی که در داخل آن فرم اشک مانندی قرار دارد برمی خوریم.
در مسجد شیخ لطف الله فرم برگی وجود دارد که می توان آن را جز برگ های گروه «اسلیمی برگی» دانست.
در مسجد کبود نوعی برگ سه وجهی وجود دارد که در میانه ی آن فرم اشک مشکی قرار دارد.
در مسجد شیخ لطف الله نوعی برگ هشت وجهی وجود دارد که در میانه آن چاک برگ مشخص شده و در انتهای چاک برگ دایره ای مشکی جهت تزیین قرار دارد.
در مسجد کبود نوعی برگ چهار وجهی ست که در قسمت اتصال به ساقه یک فرم دایره ای (نظیر چنگ) وجود دارد.
در مسجد شیخ لطف الله برگی هفت وجهی ست که در میانه ی آن دو فرم اشک مانند قرار دارد.
در مسجد کبود نمونه ای از برگ هایی دو وجهی است که در داخل آن از عناصر تزیینی استفاده شده است.
در مسجد شیخ لطف الله برگی هشت وجهی ترسیم شده که دو چنگ نیز به تزیین آن افزوده شده است.
در مسجد کبود برگی سه وجهی رسم گردیده که در میانه آن اشکی قرار دارد.
در مسجد شیخ لطف الله برگی پنج وجهی وجود دارد که در میانه ی آن فرم شبیه اشک به رنگ قرمز است.
در مسجد کبود برگی شش وجهی که متصل به پایه اسلیمی است و در هر وجه از آن عنصرهای کوچک برای تزیین استفاده شده است.
در مسجد شیخ لطف الله برگی نه وجهی که در قسمت داخلی آن سه دایره وجود داردکه دو دایره سبز و یک دایره سرمه ای است.
در مسجد شیخ لطف الله برگ هشت وجهی که دارای پایه ی برگ نیز است . فرم اشکی که انتهای آن به جای منحنی خط صافی قرار دارد در میانه برگ جای قرار گرفته است

۲۱-۱۷

 

عوامل کارکردی

 

۴

 

 

 

۲۵-۲۲

 

ریزش

 

۵

 

 

 

شایان ذکر است بیشتر پرسشنامه ها با بهره گرفتن از Google Forms به صورت اینترنتی بین پاسخ دهندگان توزیع و پاسخ آن ها جمع آوری شده است.
۳-۸- روایی و پایایی پرسشنامه
۳-۸-۱- روایی
مفهوم اعتبار (روایی) به این سوال پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می سنجد. بودن آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت. لذا روایی اصطلاحی است که به هدفی که آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می کند.

ابزار اندازه گیری ممکن است برای اندازه گیری یک خصیصه ویژه دارای اعتبار باشد، در حالی که برای سنجش همان خصیصه برروی جامعه دیگرازهیچ گونه اعتباری برخوردارنباشد(دانایی فرد و آذر، ۱۳۸۷).
روش های متعددی برای تعیین روایی آزمون مورد استفاده قرار می گیرد که مهمترین آن ها عبارتند از روش منطقی (ظاهری و محتوایی)، روایی وابسته به معیار (روایی همزمان و روایی پیش بین) و روایی سازه (همگرا، واگرا و تحلیل عاملی).
در این پژوهش از روش روایی منطقی از نوع ظاهری (توسط اساتید راهنما، مشاور و سایر خبرگان در دسترس) استفاده شده است.
۳-۸-۲- پایایی
پایایى ابزار که از آن به اعتبار، دقت و اعتمادپذیرى نیز تعبیر مى‌شود، عبارت است از اینکه اگر یک وسیله اندازه‌گیرى که براى سنجش متغیری ساخته شده در شرایط مشابه در زمان یا مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهى از آن حاصل شود. بعبارت دیگر، ابزار پایا یا معتبر ابزارى است که از خاصیت تکرارپذیرى و سنجش نتایج یکسان برخوردار باشد. بنابراین پایایی یک وسیله اندازه گیری عمدتا به دقت، اعتمادپذیری، ثبات یا تکرار پذیری نتایج آزمون اشاره می کند. روش های تعیین پایایی متنوع بوده و به روش های پایایی مصححان^[۲۹]، بازآزمایی^[۳۰]، فرم های هم ارز^[۳۱] و همسانی درونی^[۳۲] (روش های دو نیمه کردن^[۳۳]، کودر ریچاردسون^[۳۴] و ضریب آلفای کرونباخ^[۳۵] ) تقسیم بندی می شوند (مومنی، ۱۳۸۶).
در این پژوهش، روش تعیین پایایی ابزار جمع آوری داده ها ( با تاکید بر همسانی درونی ) ، روش ضریب آلفا نام دارد که به آن ضریب آلفای کرونباخ گفته می شود^[۳۶]. در این روش اجزا یا قسمت های آزمون برای سنجش ضریب پایایی آزمون بکار می روند. این روش در شرایطی که نمرات سوالات نه تنها برای گزینه های دو ارزشی صفر و یک، بلکه برای گزینه های چند ارزشی (مانند طیف پنج گزینه ای لیکرت) نیز قابل استفاده بوده (مومنی، ۱۳۸۶)، و روشی است که در اغلب تحقیقات مورد استفاده قرار می گیرد
(پترسون^[۳۷]، ۱۹۹۴: ۳۹۱-۳۸۱).
وضعیت پایایی بخش های مختلف پرسشنامه در جدول زیر ارائه شده است:
جدول ۳-۲- پایایی بخش های مختلف پرسشنامه

 

 

آلفای کرونباخ

 

متغییرها

 

ردیف

 

 

 

۰٫۹۴۹

 

عوامل اقتصادی

 

۱

 

 

 

۰٫۹۰۹

 

عوامل اطلاعاتی

 

۲

 

 

 

۰٫۹۲۶

 

عوامل احساسی

 

۳

 

 

 

۰٫۸۷۵

 

عوامل کارکردی

 

۴

• این طبقه ­بندی زمانی، کودکان یا نوجوانان با اختلال­های اسکیزوفرنی، اختلال­های عاطفی، اختلال اضطرابی، دیگر اختلال­های پایدار رفتار و یا سازگاری را در بر می­گیرد که آنها بر عملکرد تحصیلی، تاثیر نامطلوبی می­گذارند (کاوال و همکاران^[۳۳]، ۲۰۰۴)

 

۲-۱-۲- طبقه بندی مشکلات رفتاری– عاطفی
برخی از سامانه­های طبقه ­بندی این افراد بر اساس طبقه ­های آماری و به وسیله­ روش­های بسیار پیچیده­ آماری توصیف می شوند. سایر سامانه­های طبقه ­بندی جهت­گیری بالینی دارند و بر اساس تجربه‌های پزشکان و دیگر دانشمندان علوم اجتماعی که به طور مستقیم با کودکان، نوجوانان و بزرگسالان با اختلال­های رفتاری کار می­ کنند، تدوین شده ­اند. برخی از سامانه­های طبقه ­بندی می­توانند بر اساس شدت اختلال به ما کمک کنند (هاردمن و همکاران^[۳۴]، ۲۰۰۲؛ ترجمه علیزاده و همکاران، ۱۳۸۸).
۲-۱-۲-۱- طبقه بندی بر اساس روش­های آماری
وون ایسر، کوای و لاو^[۳۵] (۱۹۸۰) با بهره گرفتن از روش­شناسی مشابهی چهار طبقه مجزّا از مشکلات رفتاری را در کودکان شناسایی کرده ­اند:
۱٫اختلال سلوک^[۳۶]: که دربردارنده­ی ویژگی­هایی همچون پرخاشگری آشکار، هم کلامی و هم جسمانی، آزارش‌گری، منفی­گرایی، مسئولیت­ناپذیری، نافرمانی در برابر قدرت که همگی در حیطه­ی گونه­­های رفتاری مدرسه و دیگر نهادهای اجتماعی قرار دارند.

 

• اضطراب–گوشه­گیری^[۳۷]که به شکل قابل ملاحظه­ای در مقابل اختلال­های سلوک قرار می­گیرد و شامل فزون­اضطرابی،گوشه­گیری ­اجتماعی، دوری­گزینی، خجالتی­بودن، رفتارهای دیگری که نشانگر نوعی عقب‌نشینی از محیط به جای پاسخ خصمانه به آن است.

 

• نارسشی^[۳۸]که ویژگی آن دل مشغولی، دامنه­ توجه کوتاه، انفعالی بودن، رویایی، تنبلی و سایر رفتارهایی که با سطح رشدی مطابقت ندارند.

 

• پرخاشگری اجتماعی^[۳۹]که مشخصه­ی اصلی آن فعالیت درگروههای تبه­کار، سرقت­های مشارکتی، ولگردی و نشانه­ های دیگر، مشارکت در گروه های بزهکاری است (شکوهی یکتا و پرند، ۱۳۸۴).

 

۲-۱-۲-۲- نظام طبقه ­بندی روان­پزشکی

 

• اختلال اضطرابی: افراد با اختلال­های اضطرابی معمولاً افکار یا نگرانی­های تکراری و ناگهانی دارند. آنها ممکن است از موقعیت­های اضطراب­آور پرهیز کنند. همچنین ممکن است علائم جسمی مانند عرق کردن، لرزش، سرگیجه و ضربان قلب را بروز دهند.

 

• اختلال خوردن^[۴۰]: اختلال خوردن عادات غیرطبیعی خوردن است که می ­تواند سلامتی یا حتی زندگی را تهدید ­کند و شامل بی­اشتهایی عصبی، پراشتهایی عصبی و شرابخواری افراطی می­باشد. افراد مبتلا به اختلال خوردن به صورت افراطی در مورد خوردن نگران هستند (انجمن روان­شناسی آمریکا^[۴۱]، ۲۰۱۴).

 

• اختلال­های دفع^[۴۲]: به ادرار کردن و مدفوع کردن در کودکان بزرگسال­تر مربوط می­ شود. این کودکان در بعد از ۴ یا ۵ سالگی هنوز در کنترل مدفوع و ادرار مشکل دارند و این وضعیت به اختلال جسمانی مربوط نمی­ شود (انجمن روان­پزشکی آمریکا، ۲۰۰۰).

 

• اختلال­های رشدی فراگیر^[۴۳]: کودکان با اختلال­های رشدی فراگیر، نارسایی­های شدید و فراگیری در حوزه‌های متفاوت رشد نشان می­ دهند.این نارسایی­ها ممکن است شامل مشکلات قابل توجهی در مورد ایجاد ارتباط با والدین، همشیران و دیگران، مهارت­ های ارتباطی بسیار ضعیف، رفتارهای غیرعادی مشهود در وضعیت بدنی، حالت و چهره بشود.

 

• اختلال­های نارسایی توجه و رفتار آزارشی: کودکان با این اختلال­ها در پاسخ مناسب به تکالیف درسی و اجتماعی و همین طورکنترل سطح فعالیت جسمانی مشکل دارند. بسیار به دیگر افراد یا حیوان­ها صدمه می­زنند و اغلب به رفتارهایی مبادرت می­ورزند که به اموال دیگران خسارت می­زنند. آنها مرتب در فعالیت­های دزدی و فریب­کاری شرکت می­ کنند و قوانین و قراردادهای اجتماعی را زیر پا می­گذارند.

 

• اختلال­های اندام جست^[۴۴](تیک): این اختلال­ها شامل حرکت­ها یا صداسازی­های قالبی است که غیرارادی، سریع و بازگشتی است که ممکن است به شکل چشمک زدن، حرکت صورت، فین فین کردن، و خرخر کردن باشد.

 

• سایر اختلال­های شیرخوارگی، کودکی یا نوجوانی: منظور اختلال­هایی هستند که به راحتی در طبقه ­های دیگر کتاب راهنمای تشخیصی و آماری–­چاپ چهارم جای نمی­گیرند (گنجی، ۱۳۹۲).

 

۲-۱-۳- ویژگی­های دانش ­آموزان با مشکلات رفتاری-عاطفی
کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری یا هیجانی، در درجه اول توسط رفتارهایی که به طور قابل توجهی فراتر از هنجارهای فرهنگی و گروه سنی در دو بعد اتفاق می­افتد، شناخته می­شوند.
۱- برون­نمود (پرخاشگری) و ۲- درون­نمود (اضطراب و انزوای اجتماعی). در هر دو صورت الگوی رفتار غیرطبیعی اثرات سوء بر دستاورد تحصیلی و روابط اجتماعی کودک دارد.
۲-۱-۳-۱- رفتارهای برون نمود
رایج­ترین الگوی رفتار کودکان با اختلالات رفتاری-عاطفی رفتار ضداجتماعی یا برون­­نمود است. در کلاس درس کودکان مبتلا به رفتارهای برون­نمود به طور مکرر رفتارهای زیر را انجام می‌دهند (واکر^[۴۵]، ۱۹۹۷). ۱- خارج شدن از صندلی خود ۲- دادزدن، صحبت کردن و فحش دادن ۳- ایجاد مزاحمت برای همکلاسی­ها، ضربه زدن، بی­توجهی به معلم، شکایت کردن، دروغگویی، از بین بردن اموال و غیره. همه بچه­ها گاهی اوقات گریه می­ کنند، کار دیگران را مختل می­ کنند و قادر به پیروی از درخواست والدین و معلمان نیستند؛ اما کودکان مبتلا به اختلالات هیجانی-رفتاری رفتارهای مذکور را به طور مکرر انجام می­ دهند. پرخاشگری به صورت سوءاستفاده­های کلامی به سمت بزرگسالان و کودکان دیگر، حملات فیزیکی به سمت دیگران و تخریب اتفاق می­افتد. این کودکان به نظر می­رسد که مدام با اطرافیانشان درگیر هستند. بنابراین در پیداکردن دوست و حفظ روابط دوستی ناتوان هستند. بسیاری بر این باورند که اکثر کودکانی که الگوهای رفتاری منحرف نشان می­ دهند، با گذشت زمان عملکردشان مانند بزرگسالان طبیعی خواهد بود. اگرچه این نتیجه خوش­بینانه برای برخی کودکان که رفتارهای انزواطلبانه، ترس و اختلال گفتار نشان می­ دهند، درست است (راتر^[۴۶]، ۱۹۷۶)، تحقیقات نشان می­دهد برای کودکانی که دارای الگوهای رفتاری پرخاشگری، رفتار ضداجتماعی و رفتارهای بزهکارانه هستند درست نمی ­باشد (مونتاگو^[۴۷]، ۲۰۱۱). رفتار اولیه در رشد کودک بهترین پیش‌بینی کننده بزهکاری در نوجوانی است. کودکانی که با سابقه رفتار پرخاشگرانه وارد نوجوانی می­شوند، مبتلا به سوء مصرف مواد، ترک تحصیل و مرگ در جوانی خواهند شد (واکر و همکاران^[۴۸]، ۲۰۰۵).

۲-۱-۳-۲- رفتارهای درون­نمود
بعضی از کودکان با اختلالات رفتاری و عاطفی هر رفتاری هر رفتاری به جز پرخاشگری را از خود بروز می­ دهند و مشکل اصلی آنها تعامل اجتماعی کم با دیگران است که به آنها گفته می‌شود رفتارهای درون­نمود دارند. اگرچه این کودکان به طور مداوم و مکرر ناپخته و منزوی عمل می­ کنند و رفتارهای ضداجتماعی نشان نمی­دهند، ولی رفتارشان یک مانع جدی برای رشدشان ایجاد می­ کند. این کودکان به ندرت با همسن و سالان­شان بازی می­ کنند. آنها فاقد مهارت­ های اجتماعی مورد نیاز برای پیداکردن دوست و سرگرمی هستند و اغلب در رویا و توهمات به سر می­برند، ترس­های شدید و بدون دلیل دارند، اغلب از بیمار بودن شکایت می‌کنند و در حملات عمیق افسردگی به سر می­برند (کینگ و همکاران^[۴۹]، ۲۰۰۵). بدیهی است که چنین رفتارهایی شانس یک کودک را برای شرکت در یادگیری و فعالیت­های مدرسه، اوقات فراغت و تفریح محدود می­ کند. از آنجا که کودکان با ویژگی­های رفتار درون­نمود از جمله برخی از انواع اختلالات خلقی و اضطرابی را نشان می­ دهند، ممکن است نسبت به رفتار ضداجتماعی، کمتر مختل­کننده کلاس درس باشد، بنابراین آنها کمتر شناسایی می­شوند. خوشبختانه کودکان ناپخته و گوشه­گیر با درجه خفیف تا متوسط، از داشتن متخصصان و معلمان شایسته برای رشد و توسعه خود بهره­مند هستند. مهارت­ های اجتماعی و خودتصمیم­گیری که کودک نیاز به یادگیری دارد، باید به دقت مورد هدف قرار گیرد و به طور منظم فرصتهایی برای تقویت این رفتارها که اغلب موفقیت­آمیز هستد، سازماندهی شود (موریس و مارچ^[۵۰]، ۲۰۰۴).
با این حال این یک اشتباه بزرگ است، اعتقاد به اینکه کودکان مبتلا به اختلالات خلقی که در ابتدا با رفتارهای درون­نمود مشخص می­شوند، فقط مشکلات ملایم و موقت دارند. اضطراب شدید و اختلالات خلق و خوی که برخی از کودکان تجربه می­ کنند، نه تنها باعث اختلال فراگیر در عملکرد تحصیلی­شان می­ شود، بلکه موجودیت­شان نیز تهدید می­ شود. در واقع بدون شناسایی و درمان موثر، اختلالات عاطفی شدید برخی از کودکان می ­تواند می ­تواند منجر به آسیب­رسانی به خود یا حتی مرگ در اثر گرسنگی و سوء مصرف مواد شود (اسپیریتو و اورهولسر^[۵۱]، ۲۰۰۳).
۲-۱-۳-۳- پیشرفت تحصیلی
اغلب دانش ­آموزان با اختلالات رفتاری-عاطفی یک یا چندسال زیر سطح کلاسی عمل می­ کنند. مطالعات پیشرفت تحصیلی این دانش ­آموزان، نتایج نگران­کننده­ زیر را گزارش کرده ­اند (بنر و همکاران^[۵۲]، ۲۰۱۰):

 

• دو سوم آنها آزمون­های ورود به سطوح کلاسی بالاتر را با موفقیت بگذرانند. آنها با احتمال بیشتری نسبت به دانش ­آموزان بدون اختلالات رفتاری نمره ­های پایین کلاس را دریافت می‌کنند. پیشرفت کم باعث می­ شود در کلاس به عنوان دانش ­آموزان بزرگتر، به دیده تحقیر به آنها نگریسته شود. آنها بالاترین میزا غیبت، نسبت به گروه های دیگر دانش ­آموزان را دارند. شصت درصد آنها در مقطع دبیرستان ترک تحصیل می­ کنند.

 

همبستگی قوی بین مشکلات رفتاری و پیشرفت تحصیلی کم وجو دارد. رفتار مخل و مبارزه­جو آموزش را مختل می­ کند و شرکت در فعالیتهای کلاسی و تکمیل تکالیف را محدود می­ کند. نتیجه این عدم درگیری و شرکت در فعالیتهای درسی، شکست در یادگیری است. مشکل وقتی بیشتر می­ شود که دانش ­آموزان با اختلالات رفتاری-عاطفی آموزش­های بی اثر از معلمانی که از نقص مهارت­ های تحصیلی دانش ­آموز آگاه نیستند، را دریافت می­ کنند، بنابراین دانش ­آموز ناکام می­ شود که این منجر به بدرفتاری در قالب اجتناب و گریز میشود و به نوخود باعث افت و عقب­ماندگی تحصیلی در دانش ­آموزان می­ شود (پین و همکاران^[۵۳]، ۲۰۰۷). علاوه بر مشکلات یادگیری که به علت فزونی و کمبود رفتار ایجاد می­ شود، تعداد زیادی از این دانش‌آموزان نیز ناتوانی یادگیری و تاخیرات زبانی که باعث مشکلاتی در کسب مهارت­ های عملی می­ شود، دارند (نلسون و همکاران^[۵۴]، ۲۰۰۵).
۲-۱-۳-۴- هوش
این عقیده که کودکان و نوجوانان دارای اختلالات رفتاری-عاطفی تیزهوش هستند، غلط است. تحقیقات به وضوح نشان داده­اند که به طور متوسط حدود نود درصد این دانش ­آموزان در دامنه پایین توزیع هوش قرار دارند و تقریباً تعداد کمی در بالای توزیع طبیعی هوش قرار دارند. اکثر این دانش ­آموزان در مقایسه با توزیع طبیعی هوش، در دامنه دیرآموزان و عقب­ماندگان ذهنی خفیف قرار دارند (کافمن، ۲۰۰۱). همچنین متوسط توجه فعالانه دانش ­آموزان عادی به معلم و کار محول شده به او حدود ۸۵ درصد از زمان می­باشد. اما دانش ­آموزان با اختلالات رفتاری-عاطفی حدود شصت درصد یا کمتر از شصت درصد زمان روی انجام تکالیف می­مانند. این تفاوت در رفتار توجه به تکالیف تاثیر آشکاری بر یادگیری داشته باشد. گاهی اوقات رفتار مخرب و بی­توجهی به تکالیف به طور مکرر توسط توجه خود معلم ایجاد می­ شود که می ­تواند اثر ناخواسته بر تقویت رفتار ناخوشایند دانش ­آموز داشته باشد. آموزش دانش ­آموزان برای کسب توجه معلم، هنگامی که کاری را به اتمام رسانده­اند، یک استراتژی برای شکستن این الگو می‌باشد (رود و همکاران^[۵۵]، ۱۹۹۸).
۲-۱-۳-۵- بزهکاری نوجوان
بیش از یک-سوم دانش ­آموزان با اختلالات رفتاری-عاطفی در طول دوران مدرسه دستگیر می‌شوند. میزان بازداشت در طول سالهای دبیرستان به شدت افزایش می­یابد. این الگو منعکس می­ کند ۱- آسیب­های بیشتر نوجوانان از طرف جامعه به دلیل رفتار نامناسب­شان و ۲- این واقعیت که کودکان کمتر به دلیل ارتکاب اعمال نامناسب یکسانی که منجر به بازداشت نوجوانان می­ شود، دستگیر می­شوند؛ بنابراین مدارکی برای نشان دادن جرائم وجود ندارد؛ با این حال کودکان برای جرائم شدید بازداشت می­شوند. همچنین در حدود نیمی از نوجوانان بزهکار تکرار کننده جرائم می­باشند (دفتر دادگستری نوجوان و پیشگیری از بزهکاری^[۵۶]، ۲۰۰۹).
۲-۱-۴- ابعاد مشکلات رفتاری در پژوهش حاضر
۲-۱-۴-۱- اختلال اضطرابی
همه افراد در مواقعی احساس اضطراب می­ کنند. شرایط استرس ­زا مانند ملاقات شخص مهمی در وقت کم یا تعهدات مهم اجتماعی اغلب برای ما اضطراب­آور است. تجربه اضطراب خفیف ممکن است به افراد کمک کند تا در مواجه با شرایط تهدید کننده تمرکز کنند و هوشیار شوند. اما افرادی که ترس شدید دارند و نگرانی آنه فروکش نمی­کند، از اختلال اضطرابی رنج می­برند. فراوانی و شدت اضطراب می ­تواند عملکرد روزانه را مختل کند. خوشبختانه، اکثریت افراد مبتلا به اختلال اضطرابی با روان­درمانی موثر بهبود پیدا می­ کنند (انجمن روان­پزشکی آمریکا، ۲۰۱۰). اختلالات اضطرابی رایج­ترین اختلالات عاطفی هستند و بیش از ۲۵ میلیون آمریکایی به آن مبتلا هستند و شروع آن قبل از ده سالگی است. علائم اختلال شامل: ا- احساس وحشت و ترس فراوان ۲- افکار وسواسی غیر قابل کنترل ۳- افکار ناخوانده و دردناک ۴- کابوس­های تکرارشونده ۵- علائم فیزیکی مانند احساس ناراحتی معده، تنش عضلانی، تپش قلب، وحشت‌زدگی و غیره. اختلالات اضطرابی درمان نشده میتواند افراد را برای پرهیز از موقعیتی که علائم آنها را تشدید می­ کند، تحت فشار قرار دهد. افراد مبتلا به اختلال اضطرابی به احتمال زیاد از افسردگی رنج می­برند و برای رهایی از نشانه­ها، دارو و مواد مخدر دیگر استفاده می­ کنند (وایت و کریول^[۵۷]، ۲۰۱۴).
۲-۱-۴-۲- اختلال ارتباط اجتماعی
اختلال ارتباط اجتماعی^[۵۸]، اختلال کارکردی است و بر اساس مشکل در استفاده از ارتباط کلامی و غیر کلامی در بافت­های طبیعی که بر توسعه روابط اجتماعی و درک مباحثات اثر می­ گذارد و اینکه بر اساس توانایی­های کم در حوزه ­های ساختار کلمه و قواعد یا به طور کلی توانایی شناختی قابل توضیح نیست، تشخیص داده می­ شود. توانایی­های ارتباط اجتماعی پایین منجر به محدودیت­های عملکرد در ارتباط موثر، مشارکت اجتماعی، پیشرفت تحصیلی یا عملکرد شغلی به تنهایی یا ترکیبی از این عوامل می­ شود (فرانک^[۵۹]، ۲۰۱۳).
۲-۱-۴-۳- رفتار ضداجتماعی
رفتار ضداجتماعی^[۶۰] در درجه اول اینگونه تعرف شده است: ناتوانی در احترام گذاشتن به حقوق دیگران که منجر به نقض هنجارهای اجتماعی می­ شود و توسط انواع گوناگون اعمالی که می‌تواند کاملا جزیی تا شدید از قبیل تجاوز، سرقت، دزدی، تقلب، پرخاشگری جسمی و روانی، پرسه­زنی و قلدری باشد، مشخص می­ شود. همچنین می ­تواند یک مفهوم ساخته اجتماع، که در سراسر فرهنگ­ها متفاوت است، باشد (گایک و همکاران^[۶۱]، ۲۰۱۰). اگر چه برخی از اعمال ضد اجتماعی بی اهمیت و طبیعی یا رفتار مورد انتظار نوجوان باشد، اما یک نگرانی رو به رشدی در مورد رفتار ضداجتماعی نوجوانان در جامعه امروز وجود دارد. نوجوانانی که رفتارهای اجتماعی بی رحمانه بروز می­ دهند به احتمال بیشتری مشکلاتی نسبت به همسالان بدون رفتار ضداجتماعی مشکلاتی از قبیل اشتغال، روابط میان فردی و سوء مصرف مواد را، تجربه می­ کنند. رفتار ضداجتماعی در نوجوانی همچنین پیش ­بینی کننده جرم و جنایت در بزرگسالی که خود با مشکلات سلامت روان مرتبط است، می­باشد. نوجوانان با رفتار ضداجتماعی معمولا از جامعه طرد میشوند که منجر به بی تعهدی در آنها، استمرار مشکلات رفتاری و افزایش بار مالی جامعه می­ شود (کلمن و همکاران^[۶۲]، ۲۰۰۹).
۲-۱-۴-۴- درخودماندگی
درخودماندگی^[۶۳] با آسیب­های شدید در ارتباطات و تعاملات متقابل اجتماعی، رفتار و تخیل، همچنین علایق محدود و رفتارهای کلیشه­ای و تکراری، مشخص می­ شود. رفتارهای درخودماندگی در افراد با کم­توانی ذهنی شامل اجتناب از تماس چشمی، پاسخ­های حسی غیرمعمول، تاخیر در زبان، گفتار بی­قاعده و رفتارهای کلیشه­ای و تکراری می­باشد. مطالعات نشان داده­اند افراد مبتلا به کم­توانی ذهنی دارای رفتارهای درخودماندگی، نسبت به افراد کم‌توان ذهنی با رفتارهای درخودماندگی کمتر، اغلب نتایج رشدی ضعیف­تر، توانایی شناختی و رفتار سازشی پایین­تر و مشکلات رفتاری بیشتر دارند (هاتون و همکاران^[۶۴]، ۲۰۰۶).
۲-۱-۵- رویکردهای مشکلات رفتاری– عاطفی
رویکردهای مختلف مشکلات رفتاری-عاطفی را به شیوه ­های گوناگون تبیین می­ کنند که در ادامه به برخی از مهمترین رویکردها اشاره می­کنیم:
۲-۱-۵-۱- رویکرد زیستی

قابلیت تجزیه
قابلیت بازیافت
سهولت در بازشدن
۱-۱۳ ساختار کلی پایان نامه
همانطور که در شکل۱-۲ نشان داده شده است این پایان نامه از پنج فصل تشکیل شده است. در فصل اول، کلیات پژوهش شامل بیان مسئله، اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف پژوهش، فرضیه ها، نوع و روش پژوهش، شرح واژه ها و اصطلاح های بکار رفته و مدل مفهومی پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم بررسی ادبیات و پیشینه نظری موضوع بوده و به دنبال آن در فصل سوم روش تحقیق و جامعه آماری ارائه شده است. در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیه های تحقیق پرداخته شده و نهایتا در فصل پنجم به نتایج ، یافته ها، برداشت های حاصل از تحلیل ها، دستاوردها و پیشنهادات تحقیقات آتی اختصاص یافته است.
شکل ۲-۱
فصل اول
کلیات پژوهش
فصل دوم
ادبیات و پیشینه نظری
فصل سوم
روش تحقیق
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
ساختار کلی پایان نامه
فصل دوم:
ادبیات و پیشینه نظری
مقدمه
هر تحقیق و پژوهش علمی که انجام می شود بر پایه ها، ارکان و نتایج مطالعات و تحقیقات پیشین استوار است که هر پژوهشگر می بایست سعی کند مرتبط ترین دستاوردهای تحقیقات پژوهشگران قبلی را مورد شناسایی قرار دهد و دریابد که دیگران تا چه درجه ای مساله تحقیق مورد نظر او را بررسی کرده اند و به آن نزدیک شده اند؛ به عبارت دیگر چه ابعادی از مساله تحقیق، مورد پژوهش قرار گرفته و چه ابعادی بررسی نشده است .
مطالب این فصل حاوی چکیده ای است از کندوکاوی که نگارنده پیرامون موضوع پایان نامه و موضوع های مشابه در کتاب ها، مقالات و تحقیقات مطالعه کرده است. بی شک همه مطالبی که در خصوص این تحقیق و یا تحقیقات مشابه انجام گرفته است به دلیل کمبود زمان و عدم دسترسی، مورد بررسی قرار نگرفته اند ولی تا آنجا که برای محقق امکان داشته است سعی بر آن بوده که از مطالب به روز و مقالات اخیر در جهت افزایش غنای تحقیق استفاده شود.

مطالب این فصل شامل مباحثی در خصوص اهمیت بسته بندی، وظایف بسته بندی، اهداف بسته بندی و مسائلی است که تولیدکنندگان محصولات با آن درگیرند. همچنین در خصوص رفتار مصرف کننده و خرید ناگهانی مطالبی از محققین برجسته بازاریابی ارائه شده است.
۲-۱ پیشینه بسته بندی^[۱]
استفاده از پوشش ها و ظروف موجود در هر عصر از دوره های اولیه تمدن بشری تا دوره معاصر، برای حفظ و نگهداری کالاهای مصرفی و مایحتاج بشر و جابه جایی و حمل و نقل و فروش آن ها متداول بوده است. آمارى ۸۰۰۰ ساله از بسته بندى در دست است که به صورت ظروف ساخته شده از حصیر و همچنین ظروف گلى و لعابى زمخت در بین النهرین و مصر کاربرد داشته است. چینی‌ها از موفق‌ترین اقوام در بسته‌بندی کالاهای مصرفی مانند شیشه‌ها، آینه‌ها، پودرها و دیگر اقلام با ارزش بودند. همچنین بطری های شیشه ای با فاصله زمانی بیش از دو هزار سال قبل از میلاد مسیح در مصر باستان برای نگهداری برخی از کالاها رواج داشته و ظرفی حاوی پماد که نام سازنده پماد بر آن حک شده بود، به عنوان یکی از نمونه های کهن بسته بندی دارای برچسب از روم باستان کشف شده است. بسته‌های چوبی حاوی محصولات چینی گاهی اوقات در اروپا ارزشی بیش از مظروف خود می‌یافته است. در قرون شانزدهم و هفدهم، همگام با آغاز تحوّل در شیوه تولید در اروپا و با وجود ارتباط تجاری بین قاره جدید (آمریکا) و کشورهای موفق آن دوره، مانند اسپانیا، هلند، انگلیس و پرو، همچنین با کاربرد نیروی ماشین بخار به‌جای نیروی انسان (پس از انقلاب صنعتی) و بالاخره به‌دنبال تقاضاهای مهاجران اروپایی مقیم آمریکا، تحوّلات و تغییرات شگرفی در نوع بسته‌بندی کالاها ایجاد شده و بسته‌بندی‌های ترانزیت اهمیت یافتند. در قرن بیستم، پس ازجنگ جهانی دوم و همگام با گسترش فاصله شهرها، گرانی هزینه‌های حمل و نقل، دوری مسافت بین محل کار و محل زندگی و … سیستم توزیع کالاها تکامل یافت، فروشگاه‌های بزرگ، سوپر مارکت‌ها و سلف سرویس‌ها به‌جای فروشگاه‌های کوچک و منفرد قبلی ایجاد شد و توسعه یافت و مصرف‌کننده در میان دریایی از هزاران قلم کالا با بسته‌بندی‌های مختلف مواجه شد. (بلوریان تهرانی، ۱۳۷۸،۴۸)
همگام با پیشرفت های علمی و فنی جامعه بشری و پیشرفت تمدن و پیچیدگی آن از مواد اولیه متنوع برای ارائه کالا در بسته بندی های جدید و برآوردن نیازهای ویژه استفاده شد. افزون بر آن، تولید انبوه و افزایش رقابت در بازارهای ملی و بین المللی موجب شد نقش بسته بندی از ابزار حفظ و نگهداری محصول و حمل و نقل آن فراتر رود و نقش های دیگری برای بسته بندی شناخته شود.
بسته بندى به عنوان یک صنعت در دنیا معرفى و مطرح مى شود و براى آن انواع مختلفى بر مى شمارند: در بعضى موارد پس از مصرف محتواى اصلى کاربرد مجدد پیدا مى کند یا اینکه پس از مصرف، دور ریخته مى شود.
امروزه بسته بندى از نظر مواد اولیه (چوبى، مقوایى، کیسه اى، پلاستیکى)، از نظر محتوایى (میوه جات، لوازم خانگى)، از نظر تکنولوژى تولید (بسته بندى وکیوم، روکش ،پلى اتیلن…) از نظر مراحل تولید براى مصرف کننده ، از نظر حمل و نقل و از نظر حفاظت و ایمنی به انواع مختلفی تقسیم بندى مى شود.
بسیاری از بازاریابان، بسته‌بندی را همراه با عناصر دیگر بازاریابی (قیمت، کالا، مکان و تبلیغات پیشبردی) به عنوان پنجمین عنصر ترکیب عناصر بازاریابی می‌دانند. در هر حال، بازاریابان، با بسته‌بندی به‌عنوان رکنی از خط مشی کالا برخورد می­ کنند. (کاتلر، ۱۳۹۱، ۴۹۸)
۲- ۲ عوامل توسعه صنعت بسته بندی
تحول اساسی در صنعت بسته بندی پس از انقلاب صنعتی ایجاد شد، به طور کلی عواملی چون راحت طلبی مصرف کنندگان، شدت گرفتن رقابت بین شرکت ها، افزایش رشد تجارت بین المللی، تسهیل و توسعه در امر حمل و نقل، تدوین استانداردهای مواد غذایی، افزایش محل تولید تا مصرف، افزایش بخش بندی های بازار، اهمیت دادن افراد به بهداشت، افزایش اهمیت امنیت و اطمینان از سالم بودن مواد غذایی بر روند توسعه ی صنعت بسته بندی اثرات قابل توجهی گذاشته است. علاوه بر موارد ذکر شده در قرن اخیر به علت تغییر فرهنگی و سبک زندگی مردم، تمایل به خرید هفتگی، زمان کم برای تصمیم به خرید، گسترش شهرها ، اشتغال زنان و توسعه خرید سلف و رواج فروشگاه های بزرگ از عواملی هستند که می توان از آن به عنوان علت های رشد صنعت بسته بندی یاد کرد. (فیض و سلحشور، ۱۳۸۷)
۲-۳ اهمیت و ضرورت بسته بندی
در جامعه ارتباطاتی امروز هر عاملی که منجر به افزایش موفقیت در برقراری ارتباط باشد حائز اهمیت است.
در بررسی های صورت گرفته تخمین زده شده است که ۷۳ درصد از تصمیمات خرید، در نقطه فروش گرفته می شود و در این بین طراحی بسته بندی نقش کلیدی در نقطه فروش ایفا می کند، به طوری که از طرح بسته بندی با عنوان ” فروشنده در قفسه” نام برده شده است.(استیری، ۱۳۸۶، ۳۳ )
بر اساس تئوری کنایه مصرف کنندگان تمایل دارند تا از شاخص های بیرونی و غیر اساسی از جمله بسته بندی به عنوان شاخص های کیفیت محصول استفاده کنند. (Underwood, Burke and Klein, 2001 )
خصوصیات بسته بندی می تواند موید اصالت محصول باشد و تحت تاثیر خصوصیاتی است که بسته بندی، آن را منعکس می کند. (ابراهیمی، ۱۳۸۸) بسته‌بندی، شخصیت نام تجاری^[۲] را تقویت می‌کند و موجب ایجاد ارزش ویژه نام تجاری^[۳] می‌شود. برخی بسته‌بندی‌ها، به‌ویژه برای محصولات غذایی طوری طراحی می‌شوند که برای سبک زندگی و نگرانی‌های اجتماعی و بهداشتی مصرف‌کننده جذاب باشند. (VanHurley , 2007, 53 ).
چنانچه بسته بندی نشان گر کیفیت بالا باشد، مصرف کننده فرض می کند محصول هم، با کیفیت است. بر عکس، در صورتی که بسته بندی سمبل کیفیت پایین باشد، مصرف کننده این بی کیفیتی را به محصول نیز تعمیم می دهد.
. برندهای مختلف از دامنه وسیعی از خصایص بسته بندی نظیر رنگ، طرح، اشکال، نشانه و پیام ها استفاده می کنند که این امر سبب جذب و تقویت توجه مشتری می شود و به شناسایی محصول از طریق تصویر ارائه شده، کمک می نماید. با توجه به این نکته که تصمیم خرید برای محصولات فاسد شدنی به طور فزاینده ای در فروشگاه گرفته می شود، به منظور کاهش هزینه های تبلیغات برای ایجاد برند توسط انبوه رسانه ها، می توان تلاش ها را برای ترفیع فروش و ایجاد ارتباط، در نقطه فروش متمرکز نمود. به علاوه مدیران نیز به تدریج دریافته اند که بسته بندی قادر است بین محصولات نسبتا مشابه فاسد شدنی، تمایز و هویت ایجاد کند. به علاوه بر خلاف تبلیغات، بسته بندی یک ابزار ارتباطی بازاریابی است که به طور ذاتی قابل لمس است.(حسن زاده و خلیل،‌۱۳۹۱، ۷)
برخی بازاریابان از طراحی‌های مجدد و کوتاه‌مدت بسته‌بندی به‌عنوان ابزارهای بازاریابی استفاده می‌کنند. این بسته‌بندی‌ها، شامل تصاویری مثل ورزشکاران و شخصیت‌های سینمایی هستند. اگر چه این کار توسط برخی بازاریابان به‌عنوان یک عمل پُر ریسک شناخته شده، اما طراحی‌های مجدد و کوتاه‌مدتِ بسته‌بندی فرصتی را برای افزایش فروشِ کوتاه‌مدت و جذب مصرف‌کنندگان جدید فراهم می‌کند. محققان نشان داده‌اند که این عمل، وقتی موفق می‌شود که حداقل سالی ۴ بار بسته‌بندی به‌طور کوتاه‌مدت طراحی مجدد شود (VanHurley , 2007, 53 ).
از آن جهت که کالا برای رسیدن به مصرف کننده نهایی باید از مراحل مختلفی گذر کند نقش بسته بندی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به اعتقاد راند، رفتار مصرف کننده در خرید و مصرف محصولات غذایی از سه جنبه قابل بررسی است که بسته بندی می بایست در هر سه مرحله همراه مصرف کننده بوده و نیازهای وی را بر طرف سازد. مراحل مورد نظر به هنگام خرید محصولات، در زمان انبار کردن محصولات و در زمان مصرف محصولات می باشند. (Rundh , 2005 )
۲-۴ مشکلات بسته بندی در ایران
ارزش صنعت بسته بندی در ایران در مقایسه با کشورهای دیگر، از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نیست .بررسی آمارهای موجود در صنعت بسته بندی و مقایسه آن با کشورهای دیگر نشان می دهد که سهم ایران در صنعت جهانی بسته بندی بسیار ناچیز است. پائین بودن جایگاه ایران در صنعت بسته بندی و نبود چشم انداز روشنی از رشد این صنعت می تواند تبعات منفی برای اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد. صنعت بسته بندی به عنوان توانمندساز بخش های اقتصادی عمل می کند و در نتیجه ضعف در این صنعت می تواند آسیب های جدی به سایر بخش های اقتصادی وارد سازد. این ضعف در نهایت باعث ضعف شرکت های ایرانی در بازارهای صادراتی و بازارهای داخلی شده و مزیت رقابتی چندانی نخواهند داشت. مشکلات صنعت بسته بندی در ایران را می توان به صورت ذیل مطرح کرد:
فقدان فرهنگ و باور جامعه نسبت به بسته بندی
کمبود دانش بسته بندی در صنایع
کمبود امکانات بسته بندی و واحد ها و کارخانه جات بسته بندی و استفاده غیر بهینه از امکانات موجود در کشور
استفاده از مواد نامرغوب در تولید بسته ها
عدم رعایت استاندارد های بسته بندی و فقدان استقرار استاندارد
کمبود امکانات چاپ روی بسته ها یا محدودیت های فرهنگی جهت چاپ
در حال توسعه بودن ایران و شناخته شدن به عنوان فروش فله ای
هزینه های بالای بسته بندی در ایران( تقریبا ۳۵% بهای فروش)
ماشین های بسته بندی قدیمی

• خود برانگیختگی بالایی دارند.

 

• در مشاغل فروشندگی موفق تر هستند.

 

• می توانند رفتار دیگران را تحت تأثیر قرار دهند.

 

• هیجانات منفی مانند خشم، ترس و ناکامی را کنترل و جهت مثبت به آن می دهند.

 

• تفاوت های فردی دیگران را به خوبی تحمل می کنند.

 

هوش هیجانی به وسیله ی بهبود مهارت های هیجانی قابل رشد و توسعه است. بررسی نشان می دهد کودکان یا حتی نوه ها می توانند ویژگی های هیجانی خاص را از والدین به ارث ببرند. به عبارتی هوش هیجانی ارثی است.البته این نظریه کاملاً صحیح نمی باشد چون میزان سطح هوشی هیجانی در هنگام تولد ثابت نیست و هیچ گونه ژنی که بتواند هوش هیجانی را منتقل نماید کشف نشده است. هوش هیجانی مفهومی قابل یادگیری است. برخلاف بهره هوشی(IQ) که در طول زندگی سطح آن تقریباً ثابت و ایستا بوده، هوش هیجانی قابل توسعه و رشد است (آقایار و شریفی، ۱۳۸۶).
۲-۷-۱۰- رابطه هوش هیجانی با هوش فرهنگی
یکی از توانایی ها در رفتار هیجانی، جلوگیری از بروز واکنش های هیجانی است که از آموزه های بشری محسوب می شود. در سال ۱۹۹۶ هواردوین ورا۱ شش احساس عمومی را تشخیص داد. این هیجانات شش گانه عبارتند از شادی، غم، تعجب، ترس، خشم و نفرت. درون فضای حاکم بر کشور یا
۱- Hoovardin Vera
در جو غالب یک خرده فرهنگ محلی، برداشت مشابهی از معنی و مفهوم هر یک از این احساسات به چشم می خورد، اما هنگام عبور از مرزهای فرهنگی و جغرافیایی ترجمه بسیاری از هیجانات و ایجاد اشارات (گفتاری و غیر گفتاری) مربوط به آن، به سهولت امکان پذیر نیست (الون و هایگینز،۲۰۰۵).
علائم هیجانی در گذر از فرهنگ های مختلف دگرگون می شوند و چون امکان عبور هوش هیجانی از مرزهای فرهنگی وجود ندارد باید برای دستیابی هوش هیجانی، هوش فرهنگی کارآمد داشت. هوش فرهنگی این امکان را به رهبران می دهد که رفتار های هیجانی را در عرصه فرهنگ های مختلف تفسیر کنند و عکس العمل عاطفی مناسبی را بر اساس هنجارهای فرهنگی خاص هر جامعه بروز دهند و در عرصه ی رقابت با دیگر رهبران، گوی سبقت را بربایند( الون و هایگینز،۲۰۰۵).

۲-۷-۱۱- آموزش هوش هیجانی
هوش هیجانی مدیریت کردن روابط با دیگران به منظور اثربخشی خودمان است. هوش هیجانی موجب افزایش آگاهی و مهارت های ارتباطی می شود و نتیجه اش اثر بخشی کارگروهی و برقراری ارتباط بهتر با مشتریان است.
۲-۷-۱۲- مبانی هوش هیجانی

 

• خودآگاهی

 

• خودمدیریتی

 

• خودآگاهی اجتماعی

 

• توسعه و رشد روابط

 

مطالعات ثابت می کند نقش هوش هیجانی(EQ) در موفقیت ها به مراتب بیشتر از بهره هوشی (IQ) است. بر خلاف بهره هوشی (IQ) که تقریباً ثابت و ایستا بوده، هوش هیجانی (EQ) را می توان بهبود و توسعه داد. بهترین روش بهبود هوش هیجانی آموزش با بهره گرفتن از مربی (مربیگری اثر بخش۱) است (آقایار و شریفی، ۱۳۸۶).
هوش هیجانی به همان شیوه ای که اطلاعات یا وقایع را درک می کنید آموخته نمی شوند. در طول سالیان، پژوهش ها نشان داده است که مردم زمانی مهارت های هوش هیجانی را خوب یاد می گیرند که شرایط زیر حضور داشته باشد:
- انگیزه قوی برای یادگیری و تغییر
- تمرین زیاد و طولانی روی رفتار های جدید
- دریافت باز خورد درباره ی رفتار های خود (دریافت نتیجه ی اعمال خود) (گنجی، ۱۳۸۶).
۱- effective coaching مربیگری اثر بخش معمولاً تؤام با نقش پویا همراه است. لازمه این مربیگری داشتن مهارت هایی مانند توانایی حل مشکلات، برطرف کننده ی موانع، معلمی، شنونده ی خوب و اصلاح کنندگی است.
بخش دوم : فرهنگ سازمانی یادگیرنده
۲-۲-۱ مقدمه
امروزه جایگاه نیروی انسانی و توسعه منابع انسانی است که مدار و محور تمام تحولات فکری و رشد و ارتقاء کیفیت فعالیت های انسانی را در بر گرفته است.
این نکته فرآیندی است که با توجه به اهمیت آن تمام مسائل مرتبط با جهان مدرن را در ابعاد گوناگون در زیر چتر پوشش خود قرار داده است. سیر تحول سرمایه مادی به سرمایه های انسانی و مغزهای متفکر تمامی معادلات را نیز دچار تحول کرده و در شرایط فعلی سرمایه انسانی کارآمد را برتر از مرزهای سرزمینی و روی زمین در صدر نشانده، به طوری که سخن از برابری سرمایه های مادی یک شهر با ذهن و اندیشه یک دانشمند می رود، لذا در دوره کنونی ذکر اهمیت نیروی انسانی سخنی تکراری است اما غنی سازی و توسعه نیروی انسانی با بهره گرفتن از خط مشی ها ی مدرن یا روش های اجرایی سخنی مد روز و قابل بحث می باشد که هر روز بر دامنه آن افزوده می شود.
در واقع این نکته به مباحثی باز می گردد که در عرصه جهانی به طور آشکارا مورد توجه است اما تربیت نیروی انسانی کارآمد به روش های غیر آشکار فصل پر اهمیتی است که در واقع میزان توجه دولت ها و نظام های حکومتی جهان را به نمایش می گذارد.
بر این نکته باید افزود که کشورهای پیشرو همواره دارای نظام های تعلیم و تربیت پیشرو می باشند، نظام هایی که محصولات فکری و تربیتی آنها به پیکره منابع انسانی جامعه افزوده می شود و نیروی انسانی کار و تحرک تفکری برای توسعه همه جانبه را فراهم می کند.
این که نیروی انسانی به عنوان شاه فنر توسعه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نقطه عزیمت و منبع انرژی برای حرکت به حساب می آید، نکته ای تازه به شمار نمی آید، اما به نظر می رسد که در کشورهایی که آموزش و پرورش شأن و منزلت واقعی خود را نیافته و به تبع آن رسالت شایسته و وظیفه نیرو پروری را در یک فرایند آغاز تا انجام، عملی نمی کند، چالش های فراوانی در مسیر توسعه نیروی انسانی مؤثر وجود دارد که نقصان ها و کمبود هایی را فرا روی این حرکت به وجود می آورد.
۲-۲-۲- تعریف فرهنگ
- ساترلند و وود وارد۱ اشاره می کنند که ‍‌‍«فرهنگ شامل هر آن چیزی است که بتواند از منبعی به منبع دیگر منتقل شود، یعنی همان میراث اجتماعی و کلیت جامعی که شامل دانش، دین، هنر، اخلاقیات، قانون، فنون ابزار سازی و کاربرد آنها و روش فرا رساندن آنها بیان می شود» (مشبکی، ۱۳۸۰).
- ادوارد تایلر۲ مردم شناس انگلیسی فرهنگ و تمدن را به یک معنا و مفهوم به کار برده است و فرهنگ را مجموعه ای از معرفت، عقاید، اخلاقیات، قوانین، آداب و رسوم و همه ی قابلیت ها و عادت هایی دانسته که انسان به عنوان عضوی از جامعه می پذیرد (زیاری،۱۹۹۹).
۱- Sutherland & Woodward
۲-Tailer
- فرهنگ الگویی از مفروضات مشترک است که گروه فرا می گیرد به طوری که مشکلات انطباق پذیری خارجی و هماهنگی داخلی آن را حل می کند و به سبب عملکرد تأثیر خویش معتبر دانسته می شود و از این جهت به مثابه روش صحیح ادراک در خصوص آن مشکلات به اعضای جدید گروه آموزش یاد داده می شود ( شاین۱،۱۳۸۳).
۲-۲-۳- تعریف فرهنگ سازمانی
- فرهنگ سازمانی یک متغیر محیطی است که به میزان متفاوت بر تمام اعضای سازمان اثر میگذارد و از این رو درک درست از این ساختار برای اداره سازمان و کار مؤثر حائز اهمیت است (لاسن و زنگ شن،۱۳۸۱).
- فرهنگ سازمانی همان شالوده درونی و ساختار غیر مشخص سازمان است که بر اساس اهداف، فناوری، ساختار، سیاست ها، عملکرد و محصولات سازمان تجلی می یابد و آشکارترین نمودش را در رفتار کارکنان می توان مشاهده کرد ( امیری کرمانشاهی،۱۹۹۲).
۲-۲- ۴- مدلهای رایج فرهنگ
الف) تئوری z (اوچی ، ۱۹۸۱): اوچی۲ رویه های مدیریت ژاپنی را مورد مطالعه قرار داد. تئوریz بر مبنای افزایش تعهد کارمند به سازمان به وسیله ایجاد فرهنگ مسئولیت فردی، تصمیم گیری جمعی، استخدام طولانی مدت، ارزیابی و فرایند ترفیع آهسته و بلند مدت و اتخاذ یک رویکرد بشر دوستانه به مدیریت از طریق نگرانی در مورد افراد و زندگی شغلی و خانوادگی آنها پایه گذاری شده است.
ب) در جستجوی کمال۳ (پیترز و واترمن، ۱۹۸۲): پیترز و واترمن۴ تعدادی از سازمان های موفق را مورد مطالعه قرار داده تا آنچه را که موجب برتری و تعالی آنها شده است تعیین کنند. آنها هشت ویژگی فرهنگی را که فکر می کردند شرکت های مزبور را به سوی موفقیت سوق داده مشخص کردند:
- عملگرا بودن: توجه به عمل به جای سرگرم شدن درجلسات و شوراها.
- نزدیکی به مشتریان: یادگیری سلیقه های مشتریان و تأمین آنها.
- استقلال و کارآفرینی: شرکت های کوچک را تشویق به تفکر می کند.
- بهره وری از طریق افراد: اهمیت بهترین تلاش ها و پاداش ها.
- ارزش محوری عملی: باید برای مدیران اجرایی ملموس باشد.
- پایداری: تأکید و تکیه به آنچه که به نحو احسن انجام می دهید.
- ساختار ساده با کمترین ستاد: لایه های اداری کم.
- خاصیت تعصب و تحمل: تعصب به ارزش های اصلی همراه با تحمل افکار جدید.
آنها مشاهده کردند که این اصول پایه های ارزش ها و اعمال اعضا را شکل می دهند تا یک فرهنگ سازمانی مؤثر و قوی را ایجاد کنند. کار آنها نه تنها فرهنگ سازمانی را مورد توجه مدیران قرار داد، بلکه نشان داد که چرا فرهنگ مهم است.
۱- Schein
۲- Ouchi
-in search of excellence 3

که در آن H و H_p ماتریس ژاکوبین h نسبت به x و p است. معادلات بالا را می‌توان به دو صورت همزمان و ترتیبی حل کرد.
روش حل همزمان شامل تخمین بردار حالت گسترش‌یافته (۲-۹) با بهره گرفتن از بردار اندازه ­گیری z است. معادلات بالا به طور همزمان بر حسب p و x با بهره گرفتن از روش گاوس_نیوتون و یا روش­های جایگزین مشابه حل می­ شود. هر اطلاع قبلی(p₀) از مقدار p می ­تواند به عنوان مقدار اولیه به معادله اضافه شود.
(‏۲‑۹)
معادلات ذکرشده به ترتیب نیز می ­تواند حل شود. ابتدا با ثابت نگه‌داشتن مقدار p به تخمین حالت می­پردازیم. با تطبیق پارامتر به طور متوالی و تکرار تخمین حالت می‌توان به نتیجه رسید. مشخص است که بازده این پروسه به توانایی الگوریتم به بهبود سریع پارامترها بستگی دارد. آزمایش‌ها با روش گاوس_نیوتون برای حل معادله دوم همگرایی خوبی را از خود نشان داده است.

در[۹] از روش ترتیبی برای تخمین پارامتر استفاده کرده است. همان طور که بیان شد در این روش معادله تخمین حالت به دو معادله مجزا بر حسب x وp تبدیل می­ شود. در روش ترتیبی ابتدا معادله مربوط به x را حل کرده و سپس به سراغ به‌روزرسانی کردن متغیرهای p می­رویم. در اینجا مرحله اول تخمین به اتمام رسیده است. این مرحله را آن‌قدر تکرار می­کنیم تا پارامترها و متغیرهای حالت مسئله به مقدار نهایی همگرا شوند. این راه ممکن است به محاسبات و زمان زیادی نیازمند است؛ بنابراین بهتر است در هنگام به‌روزرسانی کردن متغیرها از روش دیگری استفاده کنیم. در[۹] روشی برای به‌روزرسانی کردن پارامترها بر اساس آنالیز بردار باقیمانده ارائه می­دهد. در این روش از رابطه­ای میان باقی­مانده و خطای پارامترها استفاده می­ شود. در هر مرحله پس از تخمین حالت با بهره گرفتن از باقی­مانده­ها، خطای پارامترها محاسبه‌شده و به این طریق پارامترها به‌روزرسانی می­ شود. این روش به زمان حل کوتاه­تری نیاز دارد.
در این مقاله روش تحلیل باقی­مانده برای تعیین خطای پارامترها به کار گرفته شده است. برای بررسی روش ابتدا به پیدا کردن خطای تک پارامتر مجهول پرداخته می­ شود.
تابع مربوط به تخمین حالت سیستم را به شکل زیر می‌توان نوشت:
(‏۲‑۱۰)
که در آن زیرنویس s بیانگر اندازه ­گیری­هایی هستند که برای تخمین پارامتر مورد نظر دخیل هستند.
X بردار حالت صحیح شبکه
P مقدار صحیح پارامتر مورد نظر
P* مقدار پارامتر همراه با خطا
و e خطای اندازه ­گیری است.
عبارت داخل براکت معادله (۲-۱۰) مربوط به خطای اندازه ­گیری است. مقدار خطای اندازه ­گیری شده در این معادل را می‌توان به صورت زیر خطی کرد:
(‏۲‑۱۱)
که در آن بردار ستونی n بعدی از مشتقات جزئی h_s نسبت به p است و e_p مقدار خطای پارامتر است (p-p*).
با بهره گرفتن از یک رابطه حساسیت شناخته‌شده بین باقی­مانده و خطای اندازه ­گیری­ها رابطه زیر را می‌توان نوشت:
(‏۲‑۱۲)
که در آن
(‏۲‑۱۳)
می‌توان رابطه­ای خطی بین باقی­مانده اندازه ­گیری­ها (r_s) و خطای پارامتر e_p تعریف کرد. با محدود کردن تخمین پارامتر بهs اندازه ­گیری که در تخمین پارامتر p نقش دارند و با توجه به رابطه (۲-۱۱) می‌توان نوشت:
(‏۲‑۱۴)
که در آن w_ss زیر ماتریسی از w است که مطابق با s اندازه ­گیری دخیل در تخمین پارامتر تعریف می­ شود. معادله (۲-۱۴) یک رابطه خطی میان باقی­مانده s اندازه‌گیریr_s و خطای پارامتر e_p را در حضور نویز نشان می­دهد. رابطه بالا را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
(‏۲‑۱۵)
که در آن R_s ماتریس کوواریانس است. بقیه متغیرها نیز به صورت قبل تعریف می­ شود.
در حقیقت، معادله (۲-۱۵) در مسائل کاربردی استفاده نمی­ شود چرا که شامل بردار w_ss است. برای حل این مشکل راهکاری ساده ارائه‌شده است. از رابطه (۲-۱۳) می‌توان نوشت:
(‏۲‑۱۶)
که در آن G ماتریس بهره سیستم است که در انتهای تخمین حالت سیستم قابل‌محاسبه خواهد بود. بردار n بعدی زیر را تعریف می­کنیم:
(‏۲‑۱۷)
که مؤلفه‌های آن به صورت زیر خواهد بود:
(‏۲‑۱۸)
با بهره گرفتن از رابطه (۲-۱۶) و (۲-۱۷) رابطه (۲-۱۵) به صورت زیر در خواهد آمد:
(‏۲‑۱۹)
در رابطه بالا برای محاسبه e_p، ابتدا y_s را از رابطه زیر محاسبه می­کنیم:
(‏۲‑۲۰)
با جایگذاری رابطه (۲-۴۰) در رابطه (۲-۴۱) خواهیم داشت:
(‏۲‑۲۱)
این رابطه، رابطه نهایی برای بدست آوردن خطای پارامتر است. با قرار دادن مقدار خطا در رابطه زیر به مقدار جدیدی که به مقدار صحیح پارامتر است نزدیک می­شویم:
(‏۲‑۲۲)
با تکرار مراحل بالا و همگرایی مسئله، به مقدار صحیح پارامترها دست خواهیم یافت.
محاسبه خطای پارامتر به روش گسترش بردار حالت
یکی دیگر از روش­های تخمین پارامتر روش گسترش بردار حالت سیستم با پارامترهایی از سیستم است که در صحیح بودن آن‌ها تردید داریم. در این روش مسئله با اضافه شدن تعداد پارامترهای مجهول به بردار حالت، به یک مسئله بدحالت تبدیل خواهد شد. در مقالات مختلف به حل این مشکل پرداخته شده است. از کاربردی­ترین این روش­ها می‌توان به حل مسئله با روش فیلتر کالمن و حل به روش معادله معمولی اشاره کرد[۶] . در ادامه به طور مختصر به این دو روش خواهیم پرداخت.
محاسبه خطای پارامتر به روش معادله معمولی در تخمین حالت
اگر خطای پارامتر در شبکه ظاهر شود تخمین حالت با نتایج نادرست همراه خواهد بود. در[۷] ابتدا رابطه­ای بین خطای پارامترها و نتایج تخمین حالت بیان شده است. رابطه معرفی‌شده در ادامه برای پیدا کردن خطای پارامترها مورد استفاده قرارگرفته است. در این قسمت دو نوع مختلف خطای پارامتر بررسی شده است. اولین حالت خطای پارامتر در المان سری (خط و ترانسفورماتور) و دیگری در المان­های موازی (خازن موازی و راکتور) است.
تأثیر خطای پارامتر را می‌توان در ماتریس ژاکوبین نشان داد. H_t را ماتریس ژاکوبین صحیح شبکه در نظر بگیرید. H ماتریس خطا دار و B خطای ماتریس ژاکوبین است بطوریکه:
(‏۲‑۲۳)
می‌توان نشان داد که تخمین بردار حالت X و بردار باقی­مانده مربوطه r با استفاده ازH در تخمین حالت به صورت زیر در خواهد آمد:
(‏۲‑۲۴)
(‏۲‑۲۵)
که در آن x بردار حالت صحیح، M در قسمت قبل معرفی‌شده است، (I-M) ماتریس حساسیت باقی­مانده اندازه ­گیری­ها و =Bxζ به عنوان بردار بایاس ظاهر شده‌اند.
خطای پارامتر در المان سری:

نتایج تحلیلی تحقیق فلارتی (۲۰۰۶) نشان داده است که ارتباط مثبت بین هوش فرهنگی ترغیبی تیمی و پذیرش و زمان ادغام تیمی برای اعضای جدید وجود داشته است هم راستا با نتایج این پژوهش که بین هوش فرهنگی و تعهد سازمانی ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد.

یافته های مطالعه راکستل و کوک یینگ (۲۰۰۶) نشان داده است که هوش فرهنگی اعضای محلی گروه ها، تأثیرات منفی تنوعات فرهنگی بر اعتماد را کاهش داده است؛ و در پژوهش پیش رو نیز همزمان با افزایش هوش فرهنگی معلمان تعهد سازمانی آن ها نیز افزایش پیدا کرده است.
سون آنگ و همکاران (۲۰۰۶) در مطالعه تحقیقاتی خود به نتیجه تبعیض چهار عامل هوش فرهنگی در ارتباط با عوامل شخصیتی پی بردند؛ در این پژوهش نیز نتایج متفاوتی بین هر بعد از هوش فرهنگی با تعهد سازمانی به دست آمده است.
نتایج تحقیق ون داین و همکاران (۲۰۰۷) نشان داد که هر کدام از ابعاد هوش فرهنگی با هر کدام از متغیرهای: سازگاری، تصمیم گیری، انطباق فرهنگی و عملکرد وظیفه ای ارتباط دارد؛ اما در این پژوهش فقط بعد رفتاری با تعهد در ارتباط است.
ون دریل (۲۰۰۸) معتقدند که هوش فرهنگی سازمانی رابطه مثبتی با اثربخشی سازمانی و عملکرد سازمانی دارد؛ پژوهشگر این پژوهش نیز طبق نتایج آماری به دست آمده معتقد به وجود رابطه مثبت بین هوش فرهنگی با تعهد سازمانی است.
نتایج پژوهش رحیم نیا، مرتضوی و دلارام (۱۳۸۹) که بین هوش فرهنگی و عملکرد وظیفه ای مدیران صورت گرفته است نیز حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی داری بین این دو متغیر می باشد و هم جهت بودن با تحقیق پیش رو را نشان می دهد.
ابزری، اعتباریان و خانی (۱۳۸۹) دریافتند که بین هوش فرهنگی و مؤلفه های آن با اثربخشی گروهی رابطه معناداری وجود دارد. نتیجتاً نتایج این پژوهش نیز با تحقیق حاضر هم راستا می باشد.
پژوهش نوری و همکارانش (۱۳۸۹) نیز بیانگر وجود رابطه ای مثبت و معنی دار بین اشتیاق شغلی و تعهد سازمانی است و نشان از هم خطی با نتایج پژوهش این محقق می باشد.
براساس یافته های تحقیق نائیجی و عباسعلی زاده (۱۳۹۰) همبستگی قوی میان هوش فرهنگی و شاخص های فرعی آن با ویژگی های کارآفرینانه برقرار است. و هوش فرهنگی رفتاری بیشترین رابطه مثبت را با کارآفرینی دارد و این نشان از هماهنگی نتایج با پژوهش محقق می باشد چرا که در این پژوهش نیز بعد رفتاری هوش فرهنگی نزدیکترین رابطه را با تعهد سازمانی دارد.
نتیجه تحقیق قدم پور، مهرداد و جعفری (۱۳۹۰) نیز موازی با پژوهش حاضر است زیرا ارتباط معنی دار بین ویژگی های شخصیتی و هوش فرهنگی برقرار است و در این پژوهش نیز بین هوش فرهنگی و تعهد چنین ارتباطی وجود دارد.
حسنی نسب و قادری (۱۳۹۰) ارتباط مثبت و معنی داری هم جهت با پژوهش حاضر بین هوش فرهنگی و بهره وری مدیران به دست آوردند.
پژوهش خوشبخت (۱۳۹۰) نشان می دهد که بین هر کدام از مؤلفه های هوش فرهنگی با اثربخشی مدیران تأثیر مثبت وجود دارد ولی در پژوهش حاضر فقط بعد رفتاری هوش فرهنگی با تعهد سازمانی رابطه معنا دار دارند.
بخشایش (۱۳۹۱) به این نتیجه رسید که بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی همبستگی وجود ندارد که خلاف نتایج این تحقیق می باشد.
تحقیق محمدپور (۱۳۹۱) بیان می کند که بین هوش فرهنگی کارکنان در چهار مؤلفه با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد که نتیجه کلی تحقیق با پژوهش حاضر هم راستا بوده ولی مقایسه ارتباط کلیه مؤلفه های هوش فرهنگی با متغیر وابسته هر پژوهش متفاوت است.
نتیجه پژوهش اسلام پور (۱۳۹۱) نیز با تحقیق پیش رو همسو می باشد چرا که ارتباط مثبت و معنی داری را بین هوش فرهنگی و عملکرد کارکنان به دست آورده است و مانند این پژوهش مؤلفه رفتاری هوش فرهنگی بیشترین رابطه را با عملکرد دارد.
زندی فر (۱۳۹۱) نیز ارتباط مثبتی را بین ابعاد هوش فرهنگی و عملکرد مدیران به دست آورده است و مؤلفه شناختی را قویترین بعد هوش فرهنگی می داند در صورتی که در این پژوهش بعد رفتاری قویترین ارتباط را داراست.
فردوسی و همکارانش (۱۳۹۱) همچنین نتایجی مشابه با نتایج پژوهش پیش رو به دست آورده اند که حاکی از برقرار بودن ارتباطی مثبت و معنادار بین ویژگی های شخصیتی با تعهد سازمانی می باشد.
Petrovic (2011) به نتیجه لذت بردن معلمانی که دارای هوش فرهنگی بالا بودند و یا پیش بینی هوش فرهنگی بالایی برای آن‌ها بود از ارتباط‌های بین فرهنگی و تجربه کلاس‌های چند فرهنگی به عنوان چالش یادگیری فرهنگی باز و ارتباط با مردم دیگر فرهنگ‌ها رسید. یعنی بین هوش فرهنگی با یادگیری فرهنگی باز ارتباطی را به دست آورد که با ارتباط بین متغیرهای این پژوهش هم جهت است.
احمدی و همکاران (۱۳۹۲) هم به نتایجی هم مسیر بین برقراری رابطه مثبت و معنی دار هوش فرهنگی مدیران با توان حل تعارض کارکنان با موضوع هوش فرهنگی با تعهد سازمانی پژوهش حاضر رسیده اند.
امیر کافی و هاشمی نسب (۱۳۹۲) به این دریافت رسیدند که عدالت سازمانی، به شکل غیر مستقیم، از طریق دو متغیر حمایت سازمانی و اعتماد سازمانی بر تعهد تأثیر می گذارند. در این پژوهش نیز بعد رفتاری هوش فرهنگی بر تعهد تأثیرگذار است.
رمضانیان و همکاران (۱۳۹۲) براساس تحلیل های آماری انجام شده متوجه وجود همبستگی مثبت و معنادار بین سه بعد از تصمیم گیری مشارکتی بر تعهد سازمانی شدند. در این پژوهش نیز بین یک بعد از هوش فرهنگی و تعهد سازمانی همبستگی وجود دارد.
نجفی (۱۳۹۲) با به دست آوردن عدم رابطه بین هوش معنوی و تعهد سازمانی به نتیجه متفاوت با پژوهش حاضر دست یافته است.
نتایج پژوهش انصاری و همکاران (۲۰۱۲) نیز در راستای پژوهش حاضر به معنای وجود همبستگی بین هوش فرهنگی با مدیریت تحول می باشد.
نتیجه تحقیق جناآبادی و همکاران (۲۰۱۳) بیان می دارد که ارتباطی مثبت و معنادار بین ابعاد هوش فرهنگی با تعهد سازمانی برقرار است که به یافته های پژوهش حاضر نزدیک است.
نتایج کار تحقیقاتی اسکندرپور و همکاران (۲۰۱۳) که وجود ارتباط عمیق بین هوش فرهنگی (مدل سه بعدی) با تعهد سازمانی است با نتایج این پژوهش همخوانی دارد.
یافته های پژوهش محمدی و برومند (۲۰۱۴) هم راستایی با پژوهش حاضر را نشان می دهد چون به ارتباط مثبت و معناداری بین هوش فرهنگی با تعهد سازمانی رسیده اند.
نتایج پژوهش Sahin, & Gubuz, & Koksal (2014) نیز به وجود همبستگی بین بعضی از فاکتور های شخصیتی بر ابعاد فراشناختی و رفتاری هوش فرهنگی و بعضی دیگر بر بعد انگیزشی رسیده اند که در این پژوهش نیز سه بعد فراشناختی، شناختی و انگیزشی بدون تأثیر و بعد رفتاری تأثیرگذار بر تعهد می باشد.
۵-۳-۲فرضیه های فرعی
۵-۳-۲-۱ فرضیه فرعی اول
بین بعد فراشناختی هوش فرهنگی با تعهد سازمانی معلمان زن مدارس دولتی مقطع ابتدایی شهر مشهد همبستگی وجود دارد.
بر طبق نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن (r = 0.051 , P>0.01)، بین بعد فراشناختی هوش فرهنگی و تعهد سازمانی معلمان زن مدارس دولتی مقطع ابتدایی شهر مشهد رابطه معناداری وجود ندارد.
یافته های مطالعه راکستل و کوک یینگ (۲۰۰۶) نشان داده است که رابطه معناداری میان هوش فرهنگی فراشناختی و تنوع گروهی در مورد پیش بینی اعتماد وجود داشته است. ولی در این پژوهش رابطه معنی داری میان ابعاد انگیزشی و رفتاری با تعهد وجود دارد.
بر طبق نتایج پژوهش پرهیزگار (۱۳۸۹) بین بعد فراشناختی هوش فرهنگی با اثربخشی مدیران رابطه وجود دارد که عدم همسویی را با نتیجه پژوهش حاضر در بردارد.
از تحقیق ولی زاده (۱۳۹۱) متوجه می شویم که بین بعد فراشناختی هوش فرهنگی با تعهد سازمانی رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد که این نشان دهنده تفاوت نتیجه با پژوهش پیش رو می باشد.
نتایج حاصل از پژوهش فولادوند (۱۳۹۲) حاکی از عدم وجود رابطه بین بعد استراتژی هوش فرهنگی کارکنان با وفاداری مشتریان می باشد که هم جهتی نتیجه را با این فرضیه از پژوهش حاضر نشان می دهد.
۵-۳-۲-۲ فرضیه فرعی دوم
بین بعد شناختی هوش فرهنگی با تعهد سازمانی معلمان زن مدارس دولتی مقطع ابتدایی شهر مشهد همبستگی وجود دارد.
بر طبق نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن (r = 0.077 , P>0.01)، بین بعد شناختی هوش فرهنگی و تعهد سازمانی معلمان زن مدارس دولتی مقطع ابتدایی شهر مشهد رابطه معناداری وجود ندارد.
بر طبق نتایج پژوهش پرهیزگار (۱۳۸۹) بین بعد شناختی هوش فرهنگی با اثربخشی مدیران رابطه معنی دار تأیید نشده است که همسویی را با نتیجه پژوهش حاضر را اثبات می کند.
از تحقیق ولی زاده (۱۳۹۱) متوجه می شویم که بین بعد شناختی هوش فرهنگی با تعهد سازمانی رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد که این نشان دهنده تفاوت نتیجه با پژوهش پیش رو می باشد.
نتایج حاصل از پژوهش فولادوند (۱۳۹۲) حاکی از وجود رابطه بین بعد دانش هوش فرهنگی کارکنان با وفاداری مشتریان می باشد که خلاف جهت نتیجه را با این فرضیه از پژوهش حاضر نشان می دهد.
با توجه به نتایج پژوهش آذروند و همکاران (۲۰۱۳) تطبیق کاملی بین نتایج هر دو پژوهش برقرار است چرا که در بررسی نتایج هر دو پژوهش بین بعد شناختی هوش فرهنگی با تعهد سازمانی ارتباطی دیده نشده است.
نتیجه تحقیق جناآبادی و همکاران (۲۰۱۳) بیان می دارد که بعد دانشی هوش فرهنگی بیشترین تأثیر را بر تعهد دارد در صورتی که بر اساس یافته های این پژوهش بعد رفتاری بیشترین تأثیر را دارد.
نتیجه کار تحقیقاتی اسکندرپور و همکاران (۲۰۱۳) این است که بین ابعاد هوش فرهنگی بعد دانشی قویترین همبستگی را با تعهد دارا است . برخلاف پژوهش پیش رو بعد رفتاری بیشترین همبستگی را با تعهد دارد.
یافته های پژوهش محمدی و برومند (۲۰۱۴) بعد دانشی را مؤثرترین بعد از هوش فرهنگی بر تعهد می دانند در صورتی که در این پژوهش بعد رفتاری قویتر عمل کرده است.
۵-۳-۲-۳ فرضیه فرعی سوم
بین بعد انگیزشی هوش فرهنگی با تعهد سازمانی معلمان زن مدارس دولتی مقطع ابتدایی شهر مشهد همبستگی وجود دارد.
بر طبق نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن (r = 0.194 , P<0.01) بین بعد انگیزشی هوش فرهنگی و تعهد سازمانی معلمان رابطه مثبت و معنی دار با شدتی ضعیفی وجود دارد. و با توجه به ضریب رگرسیون استاندارد شده به دست آمده (۰٫۰۲۱= β) این تأثیر به لحاظ آماری معنادار نمی باشد.
نتایج تحلیلی تحقیق فلارتی (۲۰۰۶) نشان داده است که بعد انگیزشی هوش فرهنگی ترغیبی تیمی بسیار در پذیرش و زمان ادغام تیمی برای اعضای جدید تأثیرگذار بوده است ولی در پژوهش حاضر بعد رفتاری تأثیر بیشتری را بر تعهد داشته است.

اشتقاق از بن افعال فارسی؛ انواع بن‌های افعال فارسی؛ اشتقاق از بن ساده افعال با پسوندها؛ بخش اول ـ پسوندهای باقاعده و چگونگی پیوند آنها با بن افعال؛ بخش دوم ـ پسوندهای بی‌قاعده و چگونگی پیوند آنها با بن ‌افعال؛ آ.
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۲: حرف الف ـ ب. تهران: مؤ سسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۷۲، ۳۷۳ـ۶۲۶ ص، جدول، نمودار.
مصادر و فعل امر و ریشه آن؛ الف ـ ب.
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۳: حرف پ ـ ت. تهران: مؤ سسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۷۳، ۶۳۵ـ۱۰۰۲ ص، جدول، نمودار.
مصادر، فعل امر و ریشه آنها؛ پ ـ ت.
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۴: حرف ج ـ خ. تهران: مؤ سسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۷۳، [۱۰۰۹]ـ۱۳۴۰ ص، جدول، نمودار.
ج ـ خ.
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج ۵: حرف د، ر، ز، ژ. تهران: نشرکارنگ، ۱۳۷۸، [۱۳۴۹] ـ۱۶۶۷ ص، جدول، نمودار.
د، ر، ز، ژ.
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۶: حرف س، ش. تهران: نشر کارنگ، ۱۳۷۸، [۱۶۷۵] ـ۲۰۴۳ ص، جدول، نمودار.
س ـ ش.
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۷: حرف ص، ط،ظ،ع،غ،ف،ق. تهران: نشر کارنگ، ۱۳۷۸، [۲۰۵۳] ـ۲۳۱۴ ص، جدول، نمودار.
ص ـ ‌ط ـ ظ ـ ع ـ غ ـ ف ـ ق.
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۸: حرف ک، گ. تهران: نشرکارنگ، ۱۳۷۸، ۳۶۸ص.*
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۹: [؟]. تهران: نشر کارنگ، ۱۳۷۸، ۱۸۴ ص.*
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۱۰: [؟]. تهران: نشرکارنگ، ۱۳۷۸، ۲۸۰ص.*
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۱۱: مصادر مرکب.تهران: نشرکارنگ، [بی‌تا]، ۴۴۰ ص.*
ــــــ . فرهنگ مشتقات مصادر فارسی. ج۱۲: مصادر مرکب. تهران: نشرکارنگ، ۱۳۸۰، ۴۲۰ ص.*
خلیلی، محمدعلی؛ شمیم، علی‌اصغر. فرهنگ امیرکبیر، شامل لغات عادی و معمولی و مجموعه‌ای از اصطلاحات علمی. تهران: امیرکبیر، [بی‌تا]، ۸۱۴ ص.
(بیان نوع دستوری کلمات).
خنجی، لطف‌علی. دستورزبان لارستانی برمبنای گویش خنجی. شیراز: دانش‌نامه فارسی، ۱۳۷۸، ۳۰۰ ص، جدول.
بخش اول ـ گویش‌ها و آواها؛ بخش دوم ـ مبحث اسم، صفت، ضمیر، قید؛ بخش سوم ـ مبحث حروف اضافه، حروف ربط، اصوات؛ بخش چهارم ـ مبحث فعل؛ بخش پنجم ـ ترکیب واژه‌ها، ساختار عبارت و جمله.
خواجه، بهرام. کامل‌ترین فرهنگ لغات متشابه، به انضمام نکاتی برگزیده و جامع از دستور زبان فارسی. تهران: خورشیدنو، ۱۳۴۹، ۳۵۰ ص.*
خیام‌پور، عبدالرسول. دستور زبان فارسی. [ویرایش۲]. تبریز: کتابفروشی تهران، ۱۳۵۲، هفت+ [۱۹۲] ص.
بخش نخست ـ طبقه‌بندی زبان‌ها؛ بخش دوم ـ تاریخ دستور زبان، تعریف دستور زبان، اجزاء سخن، ملاحظاتی درباره بعضی از حروف، حقیقت جمله و مرکز ثقل آن، قلب و حذف، اقسام کلمه، خاتمه ـ درپاره‌ای از مباحث مهم دستور زبان.
خیر، غلام‌حسین. زبان معیار. تهران: صبانام، ۱۳۸۲، [۵۰] ص.*
دادمان، ناصر. دستور زبان و تطور و فرهنگ لهجه اصفهان. اصفهان: مشعل، ۱۳۵۵، [۱۶۴] ص.
۱ـ مقدمه ۲ـ پیشگفتار ۳ـ کتب و رسالات مورد استفاده ۴ـ راهنمای اصوات ۵ـ دستور زبان ۶ـ صرف افعال ۷ـ قوانین تطور ۸ـ حروف الفباء ۹ـ اصوات ۱۰ـ اعداد ۱۱ـ اوزان ۱۲ـ ملحقات.
دارایی، بهین. اشتقاق و املاء در فارسی. تهران: مدرسه عالی دختران، ۱۳۵۰، ۵۰۳ ص، جدول تاشده.
۱ـ پیشگفتار ۲ـ تعریف علم املاء ۳ـ تعریف علم اشتقاق ۴ـ اشتقاق فارسی و تفاوت آن با اشتقاق عربی ۵ـ حروف آواز فارسی و املای آن … ۳۷ـ نمونه‌هایی از آشفتگی املای فارسی ۳۸ـ نشانه‌گذاری
داریوش، علی‌اکبر. نبشته‌های فارسی کهنه و صرف و نحو و فرهنگ پارسی باستان. لندن: گراوری، [بی‌‌تا]، ۵ جزء، ۱۲۴۴+…+۵۵+۵۵+۶۸ ص.*
داعی‌الاسلام، محمدعلی. فرهنگ نظام. دکن: [بی‌نا]، ۱۳۴۴ ق، ج۱، ۶۳ ص.
مقدمه.*
دانش اصفهانی، میرزاحسین‌خان. دستور زبان فارسی. [بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا]، ?ص.*
دانشگر، احمد. فرهنگ فارسی به فارسی دانشگر. با مقدمه علی‌اکبر شهابی خراسانی. [تهران]: حافظ نوین، ۱۳۷۰، ۷۸ص.
معنی و تلفظ لاتین و بررسی دستوری و ریشه‌یابی کلمات همراه با مثال‌های شعری.
ــــــ . فرهنگ فارسی نوین. تهران: حافظ نوین، ۱۳۸۱، ۸۳۸ ص.
(آوانگاری لاتین و نوع دستوری کلمات).
دایی‌جواد، محمدرضا. دستور زبان فارسی و راهنمای تجزیه و ترکیب با تجدیدنظر کامل. اصفهان: کتابفروشی تأیید، ۱۳۴۰، ۳۱۸ ص؛ ویرایش جدید. اصفهان: کتابفروشی شهسواری، ۱۳۵۰، ۳۲۹ ص.
آراء و عقاید درباره زبان فارسی و قواعد آن؛ دستور زبان فارسی و راهنمای تجزیه و ترکیب؛ خط و زبان فارسی؛ تعریف دستور زبان؛ مقصود از تجزیه و ترکیب؛ درس اول ـ اگر فعل است؛ درس دوم ـ اگر اسم است؛ درس سوم ـ اگر صفت است؛ درس چهارم ـ اگر قید است؛ درس پنجم ـ اگر عدد است؛ درس ششم ـ اگر ضمیر است؛ درس هفتم ـ اگر اسم اشاره است؛ درس هشتم ـ اگر موصول است؛ درس دهم ـ اگر ادوات پرسش است؛ درس یازدهم ـ اگر حرف اضافه است؛ درس دوازدهم ـ اگر حرف ربط است؛ درس سیزدهم ـ اگر از اصوات است؛ درس چهاردهم ـ پیشاوند (مزید مقدم)؛ درس پانزدهم ـ پساوند (مزید مؤخر)؛ درس شانزدهم ـ اقسام جمله.
ــــــ . راهنمای دستور زبان فارسی برای همه. اصفهان: کتابفروشی ثقفی، ۱۳۳۴، ۱۹۱ص.

اسم؛ صفت؛ کنایه؛ عدد؛ فعل؛ قید؛ حرف اضافه؛ حرف ربط؛ اصوات.
دبیرسیاقی، محمد. دستور زبان فارسی. تهران: علمی، ۱۳۴۵، ۱۳۴ ص.
جمله؛ ۱ـ فعل ۲ـ اسم (نام) ۳ـ صفت (نشان) ۴ـ کنایه ۵ـ عدد ۶ـ قید ۷ـ حرف ربط ۸ـ اصوات ۹ـ حرف اضافه؛ روش تجزیه و ترکیب.
ــــــ . لغت‌نامه فارسی. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۶۵، پنجاه‌ویک+۵۳۶ ص.
(روش‌ها و قواعد، نوع دستوری کلمات).
دبیرمقدم، محمد. زبان شناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی. تهران: سخن، ۱۳۷۸، ۵۸۰ ص، نمودار.
فصل اول ـ نگرش‌های مسلط در زبان شناسی نظری امروز؛ فصل دوم ـ ساخت‌های نحوی؛ فصل سوم ـ نخستین نظریه‌های معنایی؛ فصل چهارم ـ نظریه معیار؛ فصل پنجم ـ معناشناسی زایشی؛ فصل ششم ـ دستور حالت؛ فصل هفتم ـ دستور رابـطه‌ای؛ فصل هشتم ـ نظریه معیار گسترده و نظریه معیار گسترده اصلاح شده؛ فصل نهم ـ نظریه حاکمیت و مرجع‌گزینی؛ فصل دهم ـ دستور واژی ـ نقشی؛ فصل یازدهم ـ دستور ساخت گروهی تعمیم‌ یافته و دستور ساخت گروهی هسته بنیان؛ فصل دوازدهم ـ برنامه کمینه‌گرا.
درخشان، مهدی. درباره زبان فارسی، املاءـ انشاءـ ترجمه و … . تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۶۷، ۲۱۶ ص، کتابنامه.
غلط‌های مشهور؛ رموز و علامات اختصاری؛ است یا هست؟؛ برخی از الفاظ و عبارات بی‌جا و نامناسب؛ مختصات زبان فارسی؛ تعریب و تفریس؛ مقالات= زبان فارسی به کجا می‌رود: کدام غلط مشهور، صحیح مهجور و غلط مشهور، نمی‌ازیمی و قطره‌ای از دریایی، پاسداری فارسی زبانان از زبان فارسی، زبان معیار زبان کوچه و بازار است.
درویشان، علی‌اشرف. فرهنگ کردی کرمانشاهی، کردی‌ـ فارسی. تهران: نشرسهند، ۱۳۷۵، ص ۱۶ـ۲۲.
چند نکته دستوری: علامت جمع؛ ضمایر؛ اسم اشاره؛ ضمیر اشاره؛ فعل؛ معرفه ـ نکره؛ قید.

۴-۲-۳-مشاهدات میکروسکوپی و ماکروسکوپی
مشاهدات ماکروسکوپی نشان دهنده تغییر رنگ محیط از سبز روشن به قرمز تیره می­باشد که این تغییر رنگ حاصل از اکسیداسیون آهن دو ظرفیتی به آهن سه ظرفیتی با کاهش pH و افزایش مقدار E_h همراه بود. همانگونه که در شکل (۴-۲) مشخص است رنگ محیط در ابتدا سبز روشن است و بعد از گذشت یک هفته به اکسیداسیون کامل(۴-۲- ج) می رسد.
ج
ب
الف
شکل ۴-۲) مراحل تغییر رنگ محیط کشت: الف) زمان اولیه تلقیح باکتری به محیط کشت،ب) محیط کشت بعد از گذشت۳ روز،ج) اکسیداسیون کامل آهن و تغییر رنگ محیط به قرمز تیره بعد از گذشت یک هفته مقدار Eh از ۲۰۰+ میلی ولت به ۶۰۰+ میلی ولت طی گذشت ۷ روز افزایش یافت. که طبق E_h: Fe⁺³/Fe⁺² نشان­دهنده میزان و سرعت اکسیداسیون آهن می­باشد.
جدول ۴-۲) تغییرات pH و E_h در طول رشد باکتری

 

	روز اول	روز دوم	روز سوم	روز چهارم	روز پنجم	روز ششم
pH Eh	۱٫۸ ۲۰۰+	۲ ۲۹۴+	۲ ۲۹۴+	۱٫۸ ۴۶۵+	۱٫۵ ۵۶۷+	۱٫۵ ۶۰۰+

شکل ۴-۳) رشد جدایه بر روی محیط ۹Kجامد. کلنی­های زرد با مرکز قهوه­ای به عنوان باکتری­ های اکسیدکننده آهن درنظر گرفته شده است
نتایج حاصل از تغییرات pH و E_h نشان دهنده فعالیت باکتری بود، همچنین باکتری جدا شده قادر به تشکیل کلنی­های کوچک با رنگ زرد با مرکزیت قهوه­ای بود(شکل ۴-۳). این جدایه در کلکسیون میکروارگانیسم های دانشگاه تهران با کد UTMC2299 ثبت و نگهداری گردید.
۴-۳-شناسایی جدایه UTMC2299 به روش فیلوژنتیکی
۴-۳-۱-استخراج DNA ژنومی از جدایه UTMC2299
پس از استخراج DNA ژنومی ، محصول استخراج برای تأیید وجود DNA بر روی ژل برده شد و نتایج آن مطابق شکل زیر حاکی از به درستی انجام شدن استخراج DNA می­باشد. بر روی ژل آگارز برده شد و بعد از رنگ آمیزی توسط اتیدیوم بروماید، باندهای DNA به صورت تصویر زیر دیده شد.

شکل ۴-۴) تصویر ژل مربوط به استخراج DNA. که مربوط به DNA ژنومی استخراج شده از جدایه UTMC2299 می­باشد.
با توجه به شکل بالا مشاهده می­ شود که استخراج DNA از این باکتری به خوبی صورت گرفته است. در روش استخراج DNA برای این باکتری از لیزوزیم استفاده نشد، در صورت استفاده از لیزوزیم باندی بر روی ژل مشاهده نگردید، همچنین زمان دمای انکوباسیون برای استخراج DNA از این باکتری به ۴/۱ زمان دمای موجود در دستورالعمل اعمال شد.
۴-۳-۲-انجام PCR روی DNA استخراج شده جدایه UTMC2299:
مقدار DNA با دو نسبت ۰٫۲۵ میکرولیتر و ۰٫۵ میکرولیتر PCR شد. در ادامه محصول استخراج DNA به­دست آمده، برای انجام کلونینگ برای تعیین توالی دقیق آن مورد استفاده قرار گرفت.
همانگونه که دیده می­ شود باند ژنی ۱۵۰۰ تایی مشاهده گردید، که در ادامه نتایج Blast آن نشان دهنده نوع باکتری جداشده می­باشد
شکل ۴-۵) تصویر حاصل از PCR ژن جدایه UTMC2299
۴-۳-۳-کلون کردن محصول PCR جدایه UTMC2299
معمولا در مرحله توالی­یابی ۷۰ نوکلئوتید از ابتدا و انتهای توالی­ها به­خوبی خوانده نمی­ شود. برای دستیابی به توالی دقیق سویه جدا شده انجام کلونینگ لازم می­باشد. بدین منظور DNA جدا شده در میزبان ٍE.coli کلون گردید.
از آنجایی که طول ژن جدا شده ۱۵۰۰ نوکلئوتید است کلون­های مثبت سفید رنگ باندهای حدود۱۵۰۰ نوکلئوتیدی ایجاد کنند. در شکل زیر نتیجه حاصل از ژل الکتروفورز ۱۰ کلنی سفیدرنگ انتخاب شده برای سویه جداسازی شده مشاهده گردید.
شکل ۴-۶) تصویر ژل کلونینگ با باندهای ۱۵۰۰ نوکلئوتیدی

از لحاظ روانشناسی: روانشناسی علمی است که از حالات نفسانی و حیات باطنی گفت‌و‌گو می کند از تماشای هر اثر زیبا لذتی برای شخص رخ می‌دهد و نیز هر کسی در خود یک نوع علاقه و تمایلی برای ایجاد آثار زیبا احساس می‌کند. مثلاً هنگامی که آهنگ خوبی را می‌شنویم یا منظره زیبائی را تماشا می‌کنیم یک نوع حظ و نشاطی در خود احساس می‌کنیم که مانند کیفیات دیگر نفسانی یک حالت داخلی و باطنی بوده و تنها به وسیله ضمیر و وجدان شناخته می‌شود. البته چنین حالت و کیفیتی مخصوصاً و شاید منحصراً مربوط به روانشناسی است. (همان، ۱۳۲۸: ۱۰)

از لحاظ جامعه‌شناسی: جامعه‌شناسی و تاریخ هر دو جوامع انسانی و امور اجتماعی را مورد تحقیق و مطالعه قرار می‌دهد اولی صفات کلی و عمومی و مشترک و دومی پدیده‌های فردی و خصوصی آنها را در نظر می‌گیرد عده‌ای از متفکرین معتقدند که شناخت زیبائی را باید بویژه از لحاظ جامعه‌شناسی و تاریخ مورد تحقیق و بحث قرار داد زیرا هر اثر هنری همیشه محصول محیط اجتماعی بوده و توالی اشکال مختلف هنرها و حتی سنخ‌های زیبائی را باید در تاریخ جستجو و توجیه کرد هر خداوند هنر، تابع محیط اجتماعی خود بوده آثار زیبائی که از دست و قلم او بیرون می‌آید و در معرض انتظار دیگران قرار می‌گیرد تا اندازه‌ایی محصول آن محیط است. (شاله، ۱۳۲۸: ۱۶-۱۳)
از لحاظ فیزیولوژی: زیبائی و هر چیز زیبا در اندام و اعضاء بدن انسان تأثیر مخصوصی داشته و یک نوع حظ جسمانی و عضوی در او تولید می کند. دانشمندان اخیر تأثیر اخلاقی هنر و زیبا را خارج از دایره تحقیقات و آزمایشهای علمی دانسته و معتقد است که باید به مدد کشفیات فیزیکی در باب نور و رنگ ها و صداها و تحقیقات علم وظائف الاعضاء درباره چگونگی ساختمان و طرز عمل اندام باصره و سامعه، علت و چگونگی حظ استاتیک یعنی حظی را که از دیدن و شنیدن آثار زیبا در چشم و گوش تولید می‌شود، بدست آورد.
از لحاظ تجربی:مهمترین شناخت زیبایی تجربی عبارت از نظریه فکنزدانشمند معروف آلمانی است^۱. فکنز دو نوع شناخت زیباییرا تشخیص و آنها را در مقابل هم قرار داده است اولی از اصول کلی و نظریات مطلق حرکت کرده و نتایج جزئی و خصوصی استنتاج می کند. دومی از عناصر اصلی و اولیه شروع کرده بتدریج به نظریات کلی می‌رسد به عقیده فکنز زیبایی عبارت از مستقیم و بدون واسطه بودن آنست حظی از شنیدن و دیدن اشیاء زیبا در انسان پدید می‌آید مانند حظهای دیگر کیفی بوده و فی نفسه اندازه پذیری نیست ولی می‌توان یک نوع اندازه‌گیری که امروز در علوم طبیعی معمول است در آن به کار برد. (همان: ۲۱-۱۸)
از لحاظ ادبی: آنچه در این نوشتار بیش از موارد فوق‌الذکر دیگر به کار می‌آید و ما را در رسیدن به هدفمان که دستیابی به جوابی قانع کننده برای سوالات مطرح شده است یاری می‌کند همین زیباشناسی ادبی است و از دیدگاه ادبا گفتار و نوشتار و ادبیات زیبا و جذاب همراه با ضوابط فصاحت و بلاغت یکی دیگر از مصادیق زیبایی محسوب می‌شود.
۲-۳- عناصر زیباشناسی ادبی
از عناصر زیباشناسی ادبی می‌توان لفظ، معنا، عاطفه، خیال، موسیقی را برشمردکه در این مجال به بررسی هر یک به صورت مختصر پرداخته میشود به بررسی هر یک از این موارد می‌پردازیم
۲-۳-۱- لفظ
لفظ مهمترین و اساسی‌ترین عنصر تشکیل دهنده یک اثر ادبی و ماده‌ی اولیه آن به شمار می‌آید و شکل ظاهری متن از زیبایی لفظ برمی‌خیزد. بنابراین استفاده از کلمات نازیبا هر چند دارای مفاهیمی بلند باشد جذابیتی برای خواننده ایجاد نمی‌کند تا با متن به راحتی همراه شود. در باب الفاظ و معانی چند نظر وجود دارد:لفظگرایی، معناگرایی و عنایت به لفظ و معنا. جاحظ، قُدامه ‌بن‌ جعفراز پیشاهنگان لفظ گرایی، حسن ‌بن‌ بِشرآمِدی از پیشگامان نظریه اصالت معنا شمرده میشوند. اما دانشمندانی چون ابن قتیبه، بشر بن معتمرو ابوهلالعسکری اثر لفظ و معنا را در آفرینش بلاغت به تساوی دخیل میدانستند.(شمیسا،۱۳۸۳: ۷۱) پیروان جریان اصالت لفظ به این باور بودند که الفاظ فخیم، پایه و اساس بلاغت بوده، معانی فقط در پوششی زیباست که سخن بلیغ را به ظهور میرساند و در برابر این عقیده که برای معنا اهمّیت ثانوی قایل است، باورمندان اصالت معنا میپنداشتند که مفهومی رکیک را نمیتوان با ارائه در پوششی زیبا و بلیغ وانمود کرد، زیرا این معانی زیباست که به خودی خود و بدون استمداد از پوشش زیبا نیز سخن را به مدارج بلاغت میرسانند. گروه سومی برخلاف اعتقاد این دو جریان، لفظ فخیم و معنای سلیم را لازم و ملزوم همدیگر دانسته با تأکید بر کاربرد همزمان و نقش مساویانه هر دو به امر آفرینش بلاغت اقرار داشتند. ولی جرجانی با بررسی دقیق نظریات هر سه گرایش به این نتیجه رسید که نه لفظ به تنهایی اسباب ایجاد بلاغت شده میتواند، نه معنا و نه هم مجموع هردو، بلکه زیبایی و بلاغت سخن در ترکیب و تنظیم درست واژگان و عبارات است، مادامیکه کلمات به کار برده شده در یک جمله و یا در یک مصراع شعر دارای هماهنگی لفظی و معنوی نبوده، معانی و مدلول آنها نیز با همدیگر ارتباط منطقی نداشته باشند و نظمی معین و مرتبط با همدیگر واقع نگردند، فاقد ارزشهای زیبایی شناسانه خواهند بود. (www.ashian.ca/topic) نظریه نظم از عرصه‌هایی بود که در آن، گفتگوهای دیرین ادیبان درباره اصالت لفظ یا معنا و ترجیح یکی بر دیگری، جلوه‌گر شد. بیشتر ادیبان و متکلمان تا آغاز سده ۵ ق/۱۱م، همچنان به دوگانگی و جدایی لفظ و معنا باور داشتند و عموماً زیبایی، فصاحت و بلاغت را به یکی از آن دو ربط می‌دادند. این سبب شده بود که آنان در دو گروه لفظ‌گرایان و معناگرایان دسته‌بندی شوند و بر همین اساس، اعجاز قرآن را نیز یا به الفاظ و یا به معانی بازگردانند. جرجانی در دو کتاب خویش، آراء سنتی مربوط به اهمیت لفظ یا معنا را رد کرد و نظریه عمومی معنا و فرایند خلاق خود را مطرح ساخت و سپس فصاحت و بلاغت را برآمده از مجموعه لفظ و معنا و ساخت و ترکیب آنها دانست. جرجانی آشکارا گفته است که سنجش سخن و ارزش آن نه به لفظ تنها ست و نه به معنای تنها؛ زیرا الفاظ به خودی خود، و البته جدا از برخی ملاحظات موسیقایی و آهنگی، ارزش یکسان دارند و تا زمانیکه در ترکیبی گنجانده نشوند، نمی‌توان لفظی را از لفظ دیگر بهتر و زیباتر دانست معانی نیز چنین‌اند و یک معنا بر معنای دیگر برتر نیست. بنابراین، چیزی که اهمّیت دارد و گونه‌گونیِ سخن را پدید می‌آورد، چگونگی ساختار، ترتیب و صورت الفاظ است که به آن «نظم» گفتهمی‌شود. برای نمونه، در دو جمله متفاوت «اِنطَلَقَ زیدٌ» و «زیدٌ مُنطَلِقٌ»، دو معنای متفاوت در ذهن ما بوده است که براساس آن، لفظ خود را تنظیم کرده‌ایم. ما ابتدا معانی مورد نظر خود را که «معانی النّحو» نامیده شده است، در ذهن ترتیب می‌دهیم و سپس الفاظ را بر پایههمان ترتیب، منظم می‌کنیم از اینرو، الفاظ، تابع و خادِم معانی می‌شوند و معانی، مهم‌تر جلوه می‌کنند.(جرجانی،بی تا: ۲۳۸)
از جمله کسانی که به لفظ اهمیت می‌دهند و آن را برتر می‌شمارند صاحب الصناعتین است که می‌گوید: «معانی میان عاقلان مشترک است زیرا اتفاق می‌افتد که معنایی خوب برای بازاری و نبطی و زنگی حاصل می‌شود. اما مردمان از جهت الفاظ و چیدن و تألیف و نظم آن بر هم رجحان پیدا می‌کنند.» (ابوهلال عسکری: بی‌تا، ۱۹۶) و در همان کتاب دوباره می‌گوید «اکثر شعرها براساس دروغ و امور محال از اوصاف ناممکن و صفات خارج از عادت و سخنان نادرست مانند اتهام به افراد پاکدامن، گواهی دروغ و سخن افتراء آمیز استوار شده، به خصوص شعر جاهلی که قویترین و برترین شعر است، چنین است چرا که از شعر جز خوبی لفظ و نیکویی معنا چیزی خواسته نمی‌شود به یکی از فیلسوفان گفتند فلان شاعر در شعرش دروغ می‌گوید گفت: خوبی سخن از شاعر طلب می‌شود و صدق و راستی از پیامبران.» (همان: ۱۳۱)
معنا اگر در الفاظ، شایسته و مناسب قرار گیرد تأثیر آن دوچندان خواهد شد. اگر همان معنا و مفهوم در لفظ نه چندان مناسب قرارگیرد آن تأثیرگذاری را نخواهد داشت.
در برتری لفظ برمعنا مولف گفته شد: «جای شگفتی است که کسی بر متنبی عیب بگیرد و از ارزش شعر او بکاهد تنها به آن علت که در آثار او ابیاتی یافته که بر سستی اعتقاد و فساد رأی او در دین دلالت دارد اگر مخالفت دین در شعر عیب شمرده می‌شد واعتقاد ناپسند و بد، مایه تأخر شاعر بود لازم می‌آمد که نام ابونؤاس از دیوانها محوشود و یادش از میان طبقات حذف گردد و اهل جاهلیت و کسانی که مردم به کفر آنها گواهی می‌دهد سزاوار بود که نام و یادشان از خاطر برود.» (القاضی جرجانی، ۱۳۳۱: ۵۸ و۵۷)
۲-۳-۲-معنا
معنا در واقع عنصر اصلی سخن می‌باشد و معنا با دیگر عناصر سخن از قبیل عاطفه و خیال پیوند تنگاتنگی دارد لفظ هر چند دلپذیر نمی‌تواند ناخوشایند بودن معنا را بپوشاند و ما نمی‌توانیم چون مکتب پارناس^۲ هنر را صرف هنر بپذیریم و برای آن هیچ مضمون و مسئولیت اجتماعی قائل نشویم.
سخنور جانی تازه در کالبد آشنا که زبان است در می‌دمد درست است که واژگان در ادب کمابیش همانهاست که در زبان نیز به کار گرفته می‌شود، اما درونمایه‌های، هنری شور و تپندگی در آن دو یکی نیست پیام ادب فزونتر و فراتر از آن است که تنها سر را نمی‌آموزد دل را نیز برمی‌افزود زبان برای سخنوران به رنگ‌ها می‌ماند برای نگارگر، یا به سنگ‌ها برای پیکر‌تراش یا به آوا‌ها برای آهنگساز واژگانی که کمابیش همان‌هایند که در گفتار و نوشتار به کار می‌گیریم، غزلهای خواجه، مثنوی مولانا را پدید می‌آورند لیک راز در چیست واژگان در سروده‌های این سخنوران سترگ، این هنرمندان شگرف آن چنان بکار گرفته شده‌اند؛ به هم پیوسته‌اند؛ سامان گرفته‌اند،که جان یافته‌اند. (کّزازی،۱۳۷۲: ۲۰- ۱۹-۱۶)
عبدالقاهرجرجانی در برتری معنا اینگونه می‌گوید: «خردمندی را ندیده‌ام که به فصاحت و بلاغت قرآن معتقد باشد به این دلیل که در حروف آن چیزی وجود ندارد که تلفظ آن بر زبان سنگین باشد زیرا اگر این درست بود لازم می‌آمد که لفظ بازاری و بی‌ارزش و کم مایه اگر دارای حروفی سبک و نرم باشد فصیح شمرده شود.» (عبداالقاهرجرحانی، بی‌تا، ۲۶۲)
محتوای یک اثر حاصل برآورد دو عنصر موضوع و اندیشه می‌باشد که به شرح آن می‌پردازیم.
الف) موضوع:به طور کلی موضوعات حکایت از زندگی گرفته می‌شوند قصه‌گو برای بیان کردن اندیشه خود زندگی را با جنبه‌های گوناگونش در نظر می‌گیرد ولی واقعیتی که در زندگی وجود دارد در قصه بطور غیرواقعی نشان داده می‌شود. به هیچ وجه نمی‌توان از حکایات انتظار واقعی بودن داشت.
ب) اندیشه: مفهوم محتوا با موضوع قصه تمام نمی‌شود بدیهی است که راویان قصه‌های مورد بررسی نسبت به زندگی که در روایات خود منعکس کرده‌اند، بی‌تفاوت نیستند و دیدگاه خاص خود را نسبت به موضوع پرداخته شده دارند. آنها توسط حکایات سعی دارند اندیشه خود را به شنونده القاء کنند. (مظاهری، ۱۳۸۹: ۷۸)
۲-۳-۳-عاطفه
دکتر شفیعی کدکنی در مورد عاطفه چنین می‌گوید:
«منظور از عاطفه، اندوه یا حالت حماسی یا اعجابی است که شاعر از رویداد حادثه‌ای در خویش احساس می‌کند و از خواننده یا شنونده می‌خواهد که با وی در این احساس شرکت داشته باشد. نمی‌توان به یقین پذیرفت که امکان آن باشد که هنرمندی حالت عاطفی را به خواننده خویش منتقل کند بی‌آنکه خود آن حالت را در جان خویش احساس کرده باشد عواطف انسانی را نمی‌توان شمارش کرد. حتی به طور دقیق نمی‌توان دسته‌بندی کرد زیرا که عاطفه بسیار پیچیده است. اما دو دسته از عواطف را می‌توان یاد کرد نخست عواطف شخصی از قبیل آنها که ما را وا می‌دارند تا در پی صلاح خویش برویم مانند فرار از میدان جنگ یا انتقام یا مدح به امید پاداش این دسته عواطف انفعالاتی نیستند که بتواند انگیزه واقعی هنر باشد دسته دوم عواطف رنج آمیزند که رنج‌های مخاطب را بر می‌انگیزند از قبیل حسد، خشم، ناامیدی عواطف اموری ثابت‌اند جز تغییر اندک در آنها راه ندارد اگر تغییری پیدا شود در شکل و ظاهر آنها است نه در اصل و اساس آنها.» (شفیعی کدکنی، ۱۳۶۶: ۲۴-۲۶)
علم زمان سعدی مرده است اما شعر سعدی زنده است و از علم زمان او جز در تاریخ اثری باقی نمانده است و علم تابع عقل است و عقل آدمی هر لحظه در حال رشد و شکوفایی می‌باشد اما عاطفه تغییر ناپذیراست مگر در حد ناچیزی به عنوان مثال حالت اندوه یا شادی از قدیم تاکنون وجود داشته است و بسیارند نویسندگانی و ادیبانی که از امتیازات گوناگونی چون آگاهی زیاد، حس تعبیر برخوردارند اما با وجود همه آنها از ضعف عاطفه و احساس برخوردارند که این نارسایی نقاط قوتشان را، خنثی و بی‌اثر می‌سازد.کروچه^۳ در مورد عاطفه چنین می‌گوید «عاطفه ماده خام یا ماده اولیه‌ای است که هنرمند از آن کمک می‌گیرد از طریق آفرینش هنری آن را به ماده دیگر جزء ماده عواطف و افکار تغییر می‌دهد هنر عاطفه را تعدیل می‌کند و آرام می‌سازد به شکل خیال و تصویر نه بصورت ناله و آه ارائه می‌دهد و در پس نقاب الهام و پیچیدگی پنهان می کند. (غریب، ۱۳۷۸: ۱۰۳)
«پس مراد از عاطفه و احساس بیان مفاهیمی از قبیل اندوه، شادی، نفرین،آرزو، شگفتی و … می‌باشد که گوینده به مناسبت عاطفه و احساس که قصد اظهار آن را دارد از معانی مجازی جملات خبری یا پرسشی یا امری نیز استفاده می‌کند». (شمیسا ،۱۳۷۰: ۱۳۴)
احمدامین در مورد اهمیت عاطفه در ادبیات چنین می‌گوید: «عواطف اساس ادب هستند و آن را جاودانه می‌سازد و عواطف تغییر نمی‌کند ما دوست داریم یک شعر را بارها و بارها بخوانیم و از تکرار آن خسته نمی‌شویم اما وقتی کتاب علمی می‌خوانیم به سرعت احساس خستگی می‌کنیم زیرا این کتاب علمی به عقل مربوط است نه عاطفه » (امین، ۱۹۶۷: ۳۹).و از عواملی که عواطف را بر میانگیزد کاربرد رنگ در گفتگو با مخاطبان می باشد که نمونه بسیار آن را در قرآن شاهد هستیم «فالق الاصباح و جعل اللیل سکنا» (انعام/۹۶)؛ «خداست شکافنده پرده صبحگاهان، و او شب را برای آسایش خلق قرار داد.»
رنگ شناسان معتقدند: رنگ آبی تیره (رنگ شب)،‌ ساختار آرامش و سکوت کامل دارد و تاثیر آرام بخشی در سیستم اعصاب بر جای می گذارد و فشار خون، نبض و تنفس را می کاهد و در عین حال بدن تجدید قوا می یابد
۲-۳-۳-۱-معیارهای عاطفه
صدق عاطفه: متن ادبی برخاسته از انفعالی دروغین نباشد ترس در بیشتر شعرهای مدحی در ادبیات عربی، باعث می‌شود صدق عاطفه در آن نمایان نباشد. لذا بیشتر ناقدان بر آن عیب می‌گیرند و آن را رد می‌کنند مگر کسانی که دیدگاهی زیباشناسانه نسبت به آن دارند.(خفاجی، ۱۹۹۵: ۴۸)
قدرت عاطفه: منظور از قدرت عاطفه شدت و خروش عاطفه نیست، زیرا گاه عاطفه‌ای آرام دارای تأثیر قوی و اهمیتی بالاست و وضع معیاری برای قدرت عاطفه دشوار است و این به واسطه اختلاف طبع و مزاج در درجه‌ی قدرت عواطف است و دلیل دیگر آن است که عواطفی وجود دارند که منشا آنها تأمل و تفکر است و هر انسانی عاطفه خاص خود را دارد و حقیقتاً منشأ اول قوت عاطفه بستگی به نفس و طبیعت شاعر و نویسنده دارد.
ما نمونه‌ای از این قدرت عاطفه را در شعر خنساء شاهد هستیم که خواننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

 

عَلی إخوانِهِم لَقَقلتُ نَفسِی

فَلَولا کَثره الباکِینَ حَولِی

(اگر افراد بیشماری که در پیرامونم برای برادرانم
میگریستند ،نبودند خودم را می‌کشتم.)

 

وَ اُذکرُهُ لِکُلِّ غُرُوبِ شمس(خنسا، بی‌تا: ۸۵)

یُذکِّرُنی طُلوعُ الشمسِ صخراً

(طلوع آفتاب مرا به یاد صخر می‌اندازد هر غروب آفتاب مرا به یاد او می‌اندازد.)

زمانی که محتوای نیتروژن برگ برای گیاهان رشد کرده تحت غلظت دی اکسید کربن غنی شده کاهش مییابد ممکن است تغییراتی در کیفیت دانه نیز ایجاد شود. کاهش محتوای نیتروژن و پروتئین در آرد تولید شده از دانه گیاهان گندمی که تحت افزایش غلظت دی اکسید کربن رشد کرده اند گزارش شده است [۲۱]. همچنین وانگ و همکاران (۲۰۱۴) بیان کردند که افزایش دی اکسید کربن مواد معدنی دانه برنج را کاهش میدهد [۸۰].

نتایج مطالعات تاثیرات بیوشیمیایی و سلولی افزایش غلظت دی اکسید کربن بر چرخه های احیای کربن فتوسنتزی و اکسیداسیون کربن فتوسنتزی نشان داده است که با افزایش غلظت دی اکسید کربن، نسبت کربن به نیتروژن C/N افزایش مییابد. این مسئله میتواند وابسته به افزایش کربوهیدرات، لیگنین و یا محتوای گلوکز باشد [۴۲، ۵۹ و ۷۵]. یکی دیگر از نظرات در مورد افزایش نسبت C/N تولید ترکیبات ثانویه و برهمکنش بین گیاه و گیاه خوار است. ترکیبات ثانویه بر پایه کربن با افزایش دی اکسید کربن افزایش مییابد. تغذیه گیاه خواران به طور فزاینده ای تحت تاثیر ترکیبات شیمیایی دگر آسیب رسان برگ و کیفیت مواد مغذی برگ است [۵۹]. گوفو و همکاران (۲۰۱۴) بیان داشتند، با افزایش غلظت دی اکسید کربن ترکیبات فنولی و فلاونوییدی در مراحل گیاهچهای، پنجه زنی، طویل شدن ساقه و گلدهی کاهش و در مرحله رسیدگی افزایش داشت. ترکیبات فنولی و فلاونوییدی در بازداری از بیماریهای برنج و در مبارزه برنج با علفهای هرز دارای اهمیت هستند. تغییر این ترکیبات در برنج میتواند بر روابط برهمکنشی بین برنج و علف هرز، برنج و میکروارگانیسم و برنج و گیاه خوار تاثیر بگذارد [۴۲]. کاهش در غلظت نیتروژن بافت گیاهی ممکن است تغییرات قابل ملاحظهای بر فرآیندهای تجزیهی لاشبرگ بگذارد. در شرایط دی اکسید کربن بالا سرعت تجزیه لاشبرگ آهستهتر میشود و این میتواند باعث کاهش غلظت نیتروژن و افزایش فیبر شود. همچنین کاهش سرعت تجزیه میتواند چرخهی مواد غذایی و جریان انرژی در اکوسیستم را محدود کند [۳۷].
یونها و غلظت مواد محلول در سلول های محافظ روزنه دلیل فشار آماس جهت تعیین اندازه دهانه روزنه هستند. بسته شدن روزنه نیاز به غیر قطبی شدن پتانسیل غشای دیواره سلولهای محافظ روزنه دارد. مطالعات الکتروفیزیولوژیکی نشان دادهاند که غنی سازی دی اکسید کربن فعالیت کانالهای رو به بیرون تنظیم کننده K^+[5] را افزایش و فعالیت کانالهای رو به درون تنظیم کننده K^+[6] را کاهش میدهد. در مجموع تغییرات افزایش فعالیت کانال های آنیونی نوعS ^[۷]، تحریک آزادسازی   از سلولهای محافظ و افزایش غلظت Ca²⁺ سلولهای محافظ روزنه باعث غیر قطبی شدن پتانسیل غشای سلول های محافظ شده و سبب بسته شدن روزنه میشود. بنابراین غیر قطبی شدن بیشتر طی افزایش غلظت دی اکسید کربن کاهش اندازه دهانه روزنه را نتیجه خواهد داد [۲۷]. انسورد (۲۰۰۷) میانگین کاهش ۲۲ درصدی هدایت روزنه ای را طی افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۵۶۷ میکرومول در مول برای گونه های مختلف گزارش کرده است [۲۷].
افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۵۵۰ میکرومول در مول، نشاسته، ساکاروز و کل کربوهیدراتهای غیر ساختمانی را در برگ گیاه برنج افزایش داده است [۴۲ و ۶۰]. تجمع نشاسته باعث از شکل انداختن فیزیکی کلروپلاست و مانع پخش دی اکسید کربن درون کلروپلاست میشود. همچنین افزایش ساکاروز محلول باعث مهار بیان ژن چند ترکیب کلیدی در فتوسنتز میشود [۶۰]. تجمع کربوهیدراتها و ساکاروز از ساخت این ترکیبات جلوگیری میکند. کاهش ساخت کربوهیدرات باعث کاهش بازسازی فسفر معدنی و محدودیت فتوسنتز میشود [۵۷]. عدم بیان ژن فتوسنتزی rbcs زمانی دیده میشود که میزان کربوهیدرات بیش از مصرف برای رشد باشد. در گیاهانی مثل تربچه و سیب زمینی که مخزن بزرگی برای کربوهیدرات دارند عدم بیان ژن دیده نمیشود [۵۹]. همچنین فاریا و همکاران (۱۹۹۶) بیان داشتند غلظت ۷۰۰ میکرومول در مول دی اکسید کربن موجب تنظیم کاهشی^[۸] فتوسنتز و کاهش ماکزیمم ظرفیت فتوسنتز میشود. تنظیم کاهشی به خاطر تقاضای کم برای مواد فتوسنتزی است. کاهش در سرعت فتوسنتز میتواند ناشی از محدودیت فسفات به دلیل عدم مصرف تریوز فسفات باشد. فعالیت نسخه برداری از ژنهای کد کنندهی پروتئینهای کلروپلاست توسط قندها سرکوب میشود. محتوای پایین کلروفیل در دی اکسید کربن غنی شده در چندین گونه دیده شده است، که دلیل آن بازداری از نسخه برداری ژن cab توسط تجمع قندهای محلول است [۴۱] .
دلایلی برای واکنش کمتر عملکرد به غنی سازی دی اکسید کربن در دراز مدت در مقایسه با واکنش فتوسنتزی در کوتاه مدت وجود دارد. عامل عمده تنظیم کاهشی ظرفیت فتوسنتزی تحت تماس دراز مدت با افزایش غلظت دی اکسید کربن است که در بعضی آزمایشها رخ داد. این تنظیم کاهشی میتواند نتیجه شرایط مصنوعی رشد باشد یا ممکن است به این دلیل باشد که ارقام فعلی گیاهان سه کربنه نسبت به افزایش غلظت دی اکسید کربن به خوبی سازگار نیستند. تنظیم پایینی به سازوکارهای بازخوردی نسبت داده شده است که زمانی عمل میکنند که عرضه کربوهیدراتها از فتوسنتز بیش از تقاضای مخزن برای کربوهیدرات میشود. تنظیم کاهشی قوی زمانی مشاهده شد که گیاهان در گلدانهای کوچکی پرورش داده شدند که به ایجاد مخزن ریشه بسیار اندکی نسبت به حالت طبیعی برای کربوهیدراتها منجر شده است [۲۱].
۲-۱۳- سطح برگ
۲-۱۳-۱- تاثیر غلظت دی اکسید کربن
برگها اندامهای اصلی دریافت نور میباشند و به عنوان کارخانه های سازنده کربوهیدرات در گیاه عمل میکنند و با تبدیل انرژی نورانی به شیمیایی باعث رشد گیاه میشوند [۲۰]. به طور کلی در سیستم فتوسنتزی گیاهان سه کربنه، دی اکسید کربن به عنوان عامل محدود کننده مطرح است و افزایش غلظت دی اکسید کربن جو، در صورت تامین بودن سایر عوامل زیست محیطی موجب افزایش فتوسنتز میشود [۷۷]. افزایش در کربوکسیلاسیون دی اکسید کربن منجر به افزایش ماده خشک و سطح برگ گیاه میشود [۲۰]. کیم و همکاران (۲۰۰۳) نیز در مطالعه خود نشان دادند که افزایش غلظت دی اکسید کربن تا ۲۰۰ میکرومول در مول بیشتر از شرایط معمول در وضعیت کاربرد نیتروژن به میزان ۸ گرم در متر مربع باعث افزایش ۱۸ درصدی شاخص سطح برگ سبز در مراحل اولیه رشد گیاه برنج شد [۵۱]. روی و همکاران (۲۰۱۲) بیان داشتند که افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۵۵۰ میکرومول در مول باعث افزایش شاخص سطح برگ در مراحل حداکثر پنجه زنی، آغازش خوشه، خوشه دهی، پر شدن دانه و رسیدگی کامل به ترتیب به میزان ۳۵، ۲۳، ۱۷، ۱۸ و ۸ درصد میشود [۶۶]. از جمله دلایل افزایش در سطح برگ میتوان به افزایش فتوسنتز [۲۷]، افزایش سرعت رشد محصول [۳۸] افزایش در تعداد پنجه [۵۱] و افزایش در سرعت نمو برگ اشاره نمود [۶]. با این حال انسورد (۲۰۰۸) با بررسی ۷۲ مطالعه بر روی شاخص سطح برگ نشان داد که در مجموع افزایش شاخص سطح برگ در شرایط غنی شده دی اکسید کربن از نظر آماری معنی دار نمیباشد [۲۵]. شیمونو و همکاران (۲۰۰۹) نشان دادند که افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۷۰۰ میکرومول در مول سطح سبز برگ را تا قبل از مرحله خوشه دهی تحت تاثیر قرار نداد. ولی در مرحله پر شدن دانه باعث کاهش ۱۷ درصدی در سطح برگ سبز برنج شد. ایشان بیان کردند که این کاهش سطح سبز برگ نشان دهنده تاثیر افزایش غلظت دی اکسید کربن بر سرعت پیر شدن برگها است [۷۳]. بعلاوه افزایش غلظت دی اکسید کربن، غلظت نیتروژن گیاه در وزن خشک را کاهش میدهد [۶]. کیم و همکاران (۲۰۰۳) بیان داشتند افزایش ۲۰۰ میکرومول در مول غلظت دی اکسید کربن نسبت به شرایط معمول باعث کاهش شاخص سطح برگ سبز در مراحل گلدهی، پرشدن دانه و رسیدگی دانه به ترتیب به مقدار ۴، ۱۳ و ۱۱ درصد شد. ایشان نیز بیان داشتند دلیل پاسخ منفی شاخص سطح برگ سبز تسریع در پیر شدن برگها در شرایط غنی شده دی اکسید کربن است [۵۲].
معمولا دلیل پیری زودتر در شرایط غنی شده دی اکسید کربن باز تخصیص سریع نیتروژن از برگهای سبز به دانه ها در طی مرحله پر شدن دانه غلات است. این میتواند دلیل کاهش نیتروژن برگ و کاهش شاخص سطح برگ سبز نسبت به شرایط معمول دی اکسید کربن باشد. علاوه بر این پاسخ ناچیز جذب نیتروژن در شرایط غنی شده دی اکسید کربن در اواخر فصل رشد میتواند سهمی در کاهش نیتروژن برگ و شاخص سطح برگ سبز داشته باشد. همچنین بسیار گزارش شده است که تسریع مراحل فنولوژیک گیاه با افزایش غلظت دی اکسید کربن میتواند بر توسعه و پیری برگ تاثیر بگذارد [۵۲].
۲-۱۳-۲- نقش نیتروژن
نیتروژن در مرحله رشد رویشی برنج به ویژه پنجه زنی از طریق افزایش مواد فتوسنتزی، سبب افزایش فتوسنتز و سطح برگ گیاه میشود [۷]. لی و همکاران (۲۰۱۲) در آزمایش خود نشان دادند که سطوح نیتروژن ۴۰ و ۱۰۰ نسبت به سطح ۲۰ میلی گرم در لیتر، به ترتیب باعث افزایش ۱۰ و ۸/۳۴ درصدی سطح برگ ژنوتیپ هیبرید Shanyou 63 در مرحله گیاهچهای شد [۵۶]. آذرپور و همکاران نیز (۱۳۹۰) بیان داشتند که کاربرد مقادیر ۳۰، ۶۰ و ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار نسبت به شاهد یا عدم مصرف کود، به ترتیب باعث افزایش ۱۷، ۳۲ و ۵۲ درصدی شاخص سطح برگ در ارقام برنج علیکاظمی، هاشمی و خزر شد. همچنین بیان داشتند که اختلاف معنی داری بین ژنوتیپهای علیکاظمی، هاشمی و خزر از لحاظ شاخص سطح برگ وجود داشت [۱].
۲-۱۴- تولید ماده خشک و عملکرد دانه
۲-۱۴-۱- تاثیر غلظت دی اکسید کربن
عموما افزایش دی اکسید کربن نرخ فتوسنتز و رشد گیاه را تحریک میکند [۵۷]. افزایش غلظت دی اکسید کربن جو، زیست توده و عملکرد دانه گیاهان سه کربنه ازجمله برنج را افزایش میدهد [۳۸]. مطالعات مختلف نشان داده است که افزایش غلظت دی اکسید کربن به طور میانگین عملکرد برنج را ۲۳ درصد افزایش میدهد [۲۶]. روی و همکاران (۲۰۱۲) نشان دادند که در شرایط افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۵۵۰ میکرومول در مول، تجمع ماده خشک افزایش معنیداری در تمام مراحل رشد برنج داشت [۶۶]. کیم و همکاران (۲۰۱۳) بیان نمودند با افزایش غلظت دی اکسید کربن عملکرد شلتوک بین ۶/۱۲ تا ۲۲ درصد افزایش مییابد [۵۰]. ژانگ و همکاران (۲۰۱۳) افزایش عملکرد ۱۳ درصدی را در شرایط ۲۰۰ میکرومول در مول غلظت بیشتر از شرایط معمول برای برنج گزارش کرده اند [۸۵]. شیمونو و همکاران (۲۰۱۳) بیان داشتند افزایش غلظت دی اکسید کربن تا ۲۰۰ میکرومول در مول بیشتر از شرایط معمول تجمع ماده خشک در برنج را ۲۷ درصد افزایش داد که این افزایش بیشتر در نتیجه تولید پنجه در این شرایط بود. همچنین بیان کردند که افزایش تجمع ماده خشک به تنهایی به دلیل افزایش در فتوسنتز نبوده است. به طوری که افزایش بیشتر فتوسنتز در ژنوتیپ BG 34-8 منجر به تولید ماده خشک بیشتر نشد بلکه کمترین افزایش را نیز داشت. تولید ماده خشک بیشتر در کنترل تولید پنجه بود و ژنوتیپ Kirarn که کمترین افزایش فتوسنتز را نشان داده بود با توجه به پنجه بیشتر، بیشترین ماده خشک را به خود اختصاص داد [۷۱]. در مطالعه ای دیگر با افزایش ۲۰۰ میکرومول در مول دی اکسید کربن نسبت به غلظت معمول وزن خشک کل و وزن خشک ریشه با افزایش دی اکسید کربن افزایش یافت که این افزایش در مراحل اولیه رشد بیشتر از مراحل انتهایی بود، به طوری که در مراحل انتهایی رشد این افزایش معنی دار نبود [۷۳]. بیکر (۲۰۰۴) در مطالعه خود بر روی ژنوتیپهای برنج جنوب آمریکا نشان داد که با افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۷۰۰ میکرومول در مول، ژنوتیپهای کوکودری، سیپرس و جفرسون به ترتیب افزایش ۴۰، ۴۶ و ۳۶ درصدی در وزن خشک اندام هوایی داشتند [۲۸]. وانگ و همکاران (۲۰۱۳) در مطالعه خود بر روی گیاه جو نشان دادند با افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۸۰۰ میکرومول در مول و در شرایط تغذیه ای آمونیوم نیترات محلول غذایی بیومس کل گیاه ۲۱ درصد افزایش یافت [۷۸].
۲-۱۴-۲- نقش نیتروژن
در سیستمهای پیشرفته تولیدات کشاورزی، نیتروژن نقش مهمی را در بهبود عملکرد ایفا میکند زیرا نقش بنیادی در ساختمان های پروتئینی دارد. نیاز به نیتروژن از سایر عناصر ماکرو و میکرو بیشتر است. نیتروژن باعث افزایش ارتفاع، محتوای کلروفیل، میزان پروتئینهای محلول و در نتیجه ایجاد پتانسیل عملکرد در محصولات زراعی میشود [۵۶]. اضافه کردن نیتروژن موجب افزایش تجمع ماده خشک در بخش رویشی گیاه میشود [۵۶]. اصفهانی و همکاران (۱۳۸۴) در آزمایش خود بر روی ژنوتیپ خزر در سطوح نیتروژن ۳۰، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بدون کود عملکرد ماده خشک برنج را به ترتیب ۱۹، ۴۲، ۲۳ و ۵۰ درصد افزایش داد [۲]. تیموریان و همکاران (۱۳۸۸) نشان دادند که سطح نیتروژن ۲۰۰ نسبت به سطح ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار باعث افزایش ۱۳ درصدی در عملکرد بیولوژیک برنج شد [۷]. افخمی و همکاران (۱۳۹۰) در مطالعه خود بر روی ژنوتیپهای برنج جلودار، دانش و جهش بیان داشتند سطوح نیتروژن ۴۶ و ۹۲ کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بدون کود به ترتیب باعث افزایش ۲۲ و ۳۶ درصدی عملکرد بیولوژیک شد [۳]. پان و همکاران (۲۰۱۲) بیان کردند که افزایش عملکرد برنج طی افزایش نیتروژن به دلیل افزایش اندازه مخزن (تعداد گلچه)، وزن خشک و شاخص برداشت طی مرحله بلوغ است [۶۳]. لی و همکاران (۲۰۱۲) بیان داشتند تعداد پنجه در گیاه برنج در سطوح نیتروژن ۴۰ و ۱۰۰ نسبت به سطح ۲۰ میلی گرم در لیتر به ترتیب افزایش ۴۰ و ۴/۵۷ درصدی داشت [۵۶]. حکیم و همکاران (۲۰۱۲) نیز بیان داشتند که عدم تاثیر پذیری ارقام برنج در شرایط کاهش نیتروژن در نتیجه کارایی بالای نیتروژن در آنها است [۴۵].
۲-۱۵- ویژگیهای فیزیولوژیکی
۲-۱۵-۱- نقش غلظت دی اکسید کربن
میکروکلیمای کانوپی تعیین کننده خروج آب از گیاه است. با افزایش غلظت دی اکسید کربن هدایت روزنهای کاهش مییابد و تبخیر و تعرق از سطح گیاه را کاهش میدهد در نتیجه باعث افزایش کارایی مصرف آب میشود [۵۴]. انسورد (۲۰۰۸) کاهش ۲۵ درصدی در هدایت روزنه ای و میزان فتوسنتز را با افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۶۲۷ میکرومول در مول در گیاه برنج گزارش کرده است [۲۶]. روی و همکاران (۲۰۱۲) نشان دادند که شرایط افزایش غلظت دی اکسید کربن تا سطح ۵۵۰ میکرو مول درمول، افزایش شاخص سطح برگ، سرعت جذب خالص [۶۶] وسرعت رشد برنج را به دنبال داشت [۳۸]. شیمونو و همکاران (۲۰۰۹) گزارش نموده با افزایش ۲۰۰ میکرومول در مول در غلظت دی اکسید کربن معمول میزان جذب نیتروژن توسط برنج کاهش یافت [۷۰]. کارایی فتوسنتزی نیتروژن که اسیمیلاسیون دی اکسید کربن به ازای واحد نیتروژن برگ تعریف میشود با افزایش غلظت دی اکسید کربن افزایش مییابد [۵۴]. پانگ و همکاران (۲۰۰۶) بیان کردند که با افزایش ۲۰۰ میکرومول در مول به غلظت کنونی دی اکسید کربن، کارایی جذب نیتروژن توسط ریشه کاهش و کارایی مصرف نیتروژن افزایش داشت [۶۲]. افزایش غلظت دی اکسید کربن سرعت نمو فنولوژیکی را افزایش میدهد، بنابراین تعداد روزها تا خوشهدهی را کاهش میدهد. تسریع سرعت نمو گیاه با بالا رفتن نسبت کربن به نیتروژن همراه است [۲۱].
۲-۱۵-۲- نقش نیتروژن
نیتروژن در مرحله رشد رویشی برنج به ویژه پنجه زنی از طریق افزایش تولید مواد فتوسنتزی، سبب افزایش فتوسنتز و سطح برگ گیاه میشود [۷]. نسبت اندام هوایی به ریشه به میزان زیادی تحت تاثیر محیط است. کود نیتروژن تاثیر بارزی بر نسبت اندام هوایی به ریشه دارد. تحت رژیم نیتروژن زیاد تقریبا ۹۰ درصد مواد فتوسنتزی به اندام هوایی اختصاص مییابد حال آنکه در شرایط کمبود نیتروژن فقط ۵۰ درصد مواد فتوسنتزی به اندام هوایی اختصاص مییابد [۲۰]. مصرف نیتروژن با تأثیرگذاری بر غلظت کلروفیل برگ، اثر مستقیمی بر مراکز واکنش فتوسنتزی، مقدار فتوسنتز در واحد سطح برگ، رشد و عملکرد گیاه دارد [۱۸] . کاهش نیتروژن باعث کاهش رنگیزه های فتوسنتزی، پروتئینهای محلول، هدایت روزنهای و کاهش کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم ۲ و در نهایت کاهش ظرفیت فتوسنتزی ناشی از کاهش ظرفیت کربوکسیلاسیون و محدودیت روزنه میشود [۴۴].
احیای نیترات و اسیمیلاسیون آمونیوم نقش مهمی را در کارایی مصرف نیتروژن برنج ایفا میکنند. نیترات ردوکتاز و نیتریت ردوکتاز دو آنزیم کلیدی در احیای نیترات و گلوتامین سنتتاز و NADH وابسته به گلوتامات سنتتاز دو آنزیم کلیدی در اسیمیلاسیون آمونیوم در شرایط کمبود نیتروژن هستند [۳۴]. چن و همکاران (۲۰۱۰) بیان داشتند فعالیت گلوتامین سنتتاز و NADH وابسته به گلوتامات سنتتاز ژنوتیپ GD با کارایی مصرف نیتروژن بالاتر در مرحله گیاهچهای ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از ژنوتیپ NG در ریشه برنج بود؛ که نشان دهندهی اهمیت این دو آنزیم در اسیمیلاسیون نیتروژن در ریشه گیاه برنج در شرایط کمبود نیتروژن است [۳۴]. حکیم و همکاران (۲۰۱۲) بیان داشتند با افزایش سطح نیتروژن از ۴ به ۱۰ میلی مولار در لیتر کارایی نیتروژن کاهش یافت و مقادیر این کاهش در ژنوتیپهای مختلف متفاوت بود [۴۵]. لی و همکاران (۲۰۱۲) بیان داشتند کارایی مصرف نیتروژن فتوسنتزی ( نسبت نرخ خالص فتوسنتز به نیتروژن گیاه) و فعالیت روبیسکو (نسبت کارایی کربوکسیلاسیون به محتوای روبیسکو) با افزایش سطوح نیتروژن محلول غذایی کاهش یافت. غلظتهای ۴۰ و ۱۰۰ نسبت به غلظت ۲۰ میلی گرم در لیتر نیتروژن به ترتیب کاهش ۷ و ۱۳ درصدی در فعالیت روبیسکو و ۷ و ۱۹ درصدی در کارایی مصرف نیتروژن فتوسنتزی داشتند. با افزایش غلظت نیتروژن محلول غذایی، هدایت روزنهای کاهش و غلظت دی اکسید کربن اتاقک زیر روزنه کاهش ۲۴/۷ درصدی داشت [۵۶]. همچنین زمانی که آمونیوم نیترات به محیط کشت اضافه میشود، جذب آمونیوم در مقایسه با نیترات بسیار بیشتر است. جذب سریع آمونیوم به داخل سیتوپلاسم و کاهش پتانسیل غشاء سازوکار احتمالی کاهش جذب نیترات و کاتیونهایی نظیر پتاسیم، کلسیم و منزیم است [۱۲].
۲-۱۶- تنوع ژنتیکی
۲-۱۶-۱- پاسخ به دی اکسید کربن
چن و همکاران (۲۰۱۴) با مقایسه دو ژنوتیپ اندیکا (Takanari) و ژاپونیکا (Koshihikari) در شرایط غنی شده دی اکسید کربن (۲۰۰ میکرومول در مول بیشتر از شرایط معمول) با نشان دادن اثر متقابل ژنوتیپ و دی اکسید کربن بیان کردند که ژنوتیپ اندیکا نسبت به ژنوتیپ ژاپونیکا با افزایش دی اکسید کربن، هدایت مزوفیلی، کلروفیل و پروتئین بیشتری داشت و با افزایش دی اکسید کربن در نیتروژن کل برگ آن کاهشی دیده نشد [۳۳]. در آزمایش هاسیگاوا و همکاران (۲۰۱۳) نیز برهمکنش ژنوتیپ و دی اکسید کربن به طور معنی داری بر عملکرد برنج تاثیر گذاشت، به گونهای که مقدار افزایش عملکرد در ژنوتیپهای مختلف بین ۳ تا ۳۶ درصد بود. ایشان بیان نمودند ارقام پر محصول با ظرفیت مخزن بیشتر پاسخ بیشتری به افزایش غلظت دی اکسید کربن (۲۰۰ میکرومول در مول بیشتر) دادند [۴۶]. شیمونو وهمکاران (۲۰۰۹) بیان داشتند که اختلاف زیادی بین ارقام برنج در پاسخ به افزایش دی اکسید کربن (۲۰۰ میکرومول در مول بیشتر) وجود دارد. ایشان همچنین فرضیه پاسخ بیشتر ارقام زودرس نسبت به ارقام دیررس به افزایش دی اکسید کربن را رد کرده و بیان نمودند که برای سازگاری به افزایش غلظت دی اکسید کربن بهتر است انتخاب ارقام بر اساس میزان پاسخ آنها در قبل از مرحله خوشه دهی انجام شود [۷۳].
۲-۱۶-۲- پاسخ به نیتروژن
حکیم و همکاران (۲۰۱۲) بیان داشتند، مصرف نیتروژن تجمع ماده خشک را نسبت به شرایط نیتروژن پایین افزایش میدهد و بین ارقام از لحاظ کارایی نیتروژن تنوع زیادی دیده میشود [۴۴]. همچنین آذرپور و همکاران (۱۳۸۸) با بررسی اثر چهار سطح نیتروژن بر سه ژنوتیپ برنج (علی کاظمی، هاشمی‌ و خزر) بر روی صفات شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول بیان داشتند که کاربرد کود نیتروژن باعث افزایش این صفات شد و بین ارقام تفاوت معنیداری وجود داشت، به طوری که بهترین عملکرد در ژنوتیپ خزر به دست آمد [۱]. تیموریان و همکاران (۱۳۸۸) در مطالعه خود بر روی ژنوتیپهای طارم، شفق و هیبرید GRH1 نشان دادند که تفاوت بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک (هیبرید) با کمترین مقدار (طارم) ۷/۲۲ درصد بود [۷].
۲-۱۷- برهمکنش دی اکسید کربن و نیتروژن
پاسخ گیاهان به افزایش غلظت دی اکسید کربن به میزان زیادی به فراهم بودن نیتروژن بستگی دارد. بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که واکنش گیاهان به افزایش دی اکسید کربن در زمانی که نیتروژن به میزان کافی در دسترس نباشد، کمتر از زمانی است که نیتروژن به میزان کافی در دسترس است [۵]. کیم و همکاران (۲۰۰۱) نشان دادند که همبستگی شدیدی بین تامین نیتروژن و دی اکسید کربن در گیاه برنج وجود دارد، در شرایط افزایش دی اکسید کربن ، جذب نیتروژن در غلظت پایین (۴ گرم درمترمربع) ۲ درصد و در غلظت بالا (۱۲گرم درمترمربع) ۲۰ درصد بود [۵۲]. در آزمایش وراکون و همکاران (۱۹۹۹) نیز پاسخ زیست توده به افزایش غلظت دی اکسید کربن در نیتروژن پایین (۱۲ میلی‌گرم) کم بود در حالی که با افزایش نیتروژن (۳۶ میلی‌گرم) افزایش چشمگیری داشت [۸۲]. همچنین ژانگ و همکاران (۲۰۱۳) گزارش کردند با افزایش غلظت دی اکسید کربن (۲۰۰ میکرومول در مول بیشتر) افزایش عملکرد برنج در شرایط عدم کاربرد نیتروژن ، ۱۱ درصد در حالی که در شرایط استفاده از هشت گرم نیتروژن در متر مربع ۱۶ درصد بود. ایشان بیان کردند که این تفاوت در سطوح مختلف نیتروژن برهمکنش بین نیتروژن و دی اکسید کربن را نشان میدهد [۸۵].
فصل سوم
مواد و روشها
این مطالعه در قالب دو آزمایش جداگانه در شرایط گلخانه در سال ۱۳۹۲ به اجرا درآمد. در آزمایش اول، پاسخ ژنوتیپ‌های مختلف برنج به دو غلظت نیتروژن محلول غذایی مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم پاسخ ژنوتیپ هایی با نیتروژن کارایی متفاوت، نسبت به افزایش غلظت دی اکسید کربن هوا در سطوح مختلف غلظت نیتروژن محلول غذایی ارزیابی شد.
۳-۱- مواد ژنتیکی و نحوه تهیه
برای اجرای این تحقیق از ۲۸ ژنوتیپ برنج در سه گروه اصلاحی شمال، محلی شمال و مرکزی ایران استفاده شد. بذرها از موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت، معاونت موسسه تحقیقات برنج در آمل و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان تهیه شدند. ژنوتیپهای اصلاحی شمال عبارت بودند از: فجر، شیرودی، پویا، نعمت، دشت، خزر، کشوری، تابش، بجار، شفق، سپیدرود، ندا و کوهسار. ژنوتیپهای محلی شمال عبارت بودند از: دیلمانی، علیکاظمی، حسنی، طارم منطقه، طارم محلی، دم سرخ، اهلمی طارم، محمدی چپرسر، هاشمی، صدری، غریب و موسی طارم. ژنوتیپهای مرکزی ایران عبارت بودند از: لاین۲فیروزان، سازندگی، زاینده رود و محلی جوزدان.
۳-۲- محلول غذایی مورد استفاده و نحوه کشت
به منظور کشت از محلول غذایی یوشیدا، بر اساس روش یوشیدا (۱۹۷۶) استفاده شد [۸۳]. بدین منظور ابتدا محلول مادر هر یک از عناصر غذایی مورد نیاز مطابق جدول (۳-۱) تهیه شد. سپس برای تهیه محلول غذایی ۵/۱۲ میلی لیتر از هر یک از محلولهای مادر به ۱۰ لیتر آب مقطر اضافه شد. از مرحله شروع پنجهزنی حجم محلول غذایی به ۲۰ لیتر ارتقاء یافت و به صورت هفتگی تعویض میشد. اسیدیته محلول (pH) با اضافه کردن NaOH و HCl کنترل و حدود ۷/۵ تنظیم شد. قابلیت هدایت الکتریکی (EC) در طول دوره آزمایش حدود ۵/۲ دسی‌زیمنس در متر بود.
بذر ژنوتیپهای مورد نظر ابتدا به وسیله‌ی محلول هیپو کلریت سدیم ۲ درصد ضدعفونی شده و جهت جوانه زنی و سبز شدن در ظروف کوچک تا رسیدن گیاهچهها ‌‌به مرحله دو برگی نگهداری شدند و سپس گیاهچهها به ظرف‌های حاوی محلولهای تهیه شده منتقل شدند. جهت استقرار گیاهچهها در ظروف حاوی محلول غذایی از صفحات یونولیت با سوراخهایی به فاصله پنج سانتیمتر از یکدیگر استفاده شد. به منظور نرسیدن نور به محلول غذایی دور ظروف کشت با پلاستیک مشکی پوشانیده شد.
جدول ۳-۱ ترکیب محلول غذایی یوشیدا و غلظت محلولهای مادر مورد استفاده

 

عناصر	غلظت در محلول مادر (گرم در لیتر)	غلظت در محلول غذایی
پر مصرف

پژوهشگر به منظور بررسی روایی پرسشنامه، اینکه آیا سؤالات مطرح شده اهداف مورد نظر را پوشش می دهد و از حیث نگارش و جمله بندی مانع و ابهامی ندارد، آن را در اختیار استادان راهنما، مشاور و استادان صاحب نظر دیگر قرار داد. آنها پس از بررسی دقیق شایستگی سنجش ویژگی موردنظر را تأیید نموده اند.
۳-۶- سنجش پایایی
پرسشنامه تدوین شده بر روی یک نمونه کوچک ۵۰ نفری از جامعه مورد نظر به صورت تصادفی و آزمایشی داده شد و در محاسبات انجام شده برای آلفا، ضریبی معادل ۹۲۰۵ به دست آمده که نشان دهنده اعتبار بالای پرسشنامه می باشد.

۳-۷- متغیرهای تحقیق
متغیر وابسته (Dependent variable): منظور متغیری است که در جریان یک تحقیق، متأثر از متغیرهای مستقل است.
متغیر وابسته این تحقیق، میزان رضایت دانشجویان است.
متغیرهای مستقل Independent variables)): منظور متغیرهایی است که بر متغیر وابسته تأثیر می گذارند. (ساروخانی،۱۳۰:۱۳۷۷)
متغیرهای مستقل این تحقیق شامل (ارتباط کلامی، ارتباط غیرکلامی، سرعت در انجام کار، دقت در انجام کار) است.
۳-۸- تکنیک‌های آماری مورد استفاده برای توصیف و تحلیل اطلاعات
داده‌های استخراج شده از پرسشنامه‌ها با روش محاسبات درصدی و آزمون های آماری مناسب توصیف و تحلیل شده اند.
۳-۹- تعاریف نظری و عملی عبارات فرضیه‌ها و سؤالات
۳-۹-۱- رضایت
تعریف نظری: رضایت در لغت به معنای قبول، رضامندی، خوشحالی و خشنودی است (معین، پایگاه اینترنتی). رضایت به معنای ارضای نیازها و خواسته های مشتری است.
تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از رضایتمندی دانشجویان، نمره ای است که دانشجویان در پاسخ به سوالات ۳۰ گویه ای پرسشنامه مورد تحقیق داده اند.
۳-۹-۲- ارتباط کلامی
تعریف نظری: مجموع روابطی را که از طریق گفتن و گفتگو حاصل می شود ارتباط کلامی می گویند. ارتباط کلامی شامل بحث وگفتگو، سخنرانی ها، نمایش ها، ارتباطات بین فردی و بسیاری از انواع دیگر است. در ارتباطات چهره به چهره زبان بدن و چگونگی صدا نقش مهمی را بر عهده دارد و ممکن است تاثیر بیشتری بر شنونده داشته باشد.
تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از رضایتمندی دانشجویان از ارتباط کلامی، نمره ای است که دانشجویان در پاسخ به سوالات ۳ ، ۴ و ۱۳ پرسشنامه مورد تحقیق داده اند.
۳-۹-۳- ارتباط غیرکلامی
تعریف نظری: ارتباطات غیر کلامی فرایند رساندن معنا را در صورت پیام های بدون واژه از طریق ژست، زبان بدن یا استقرار؛ چهره و تماس چشمی، ارتباط جسم مانند لباس، مدل مو، معماری، نمادها و سمبل ها، همچنین از طریق مجموع موارد فوق توصیف میکند. ارتباط غیرکلامی نیز به عنوان سکوت زبان نامیده می شود و نقش کلیدی در زندگی روزمره بشر در روابط اشتغال به درگیری های رمانتیک را دارد. کلیه پیام هایی که افراد علاوه برخود کلام، آنها را نیز مبادله می کنند. طرز قرارگرفتن، راه رفتن، ایستادن، حرکات چهره و چشم ها، لحن صدا، طرز لباس پوشیدن، جملگی نشانه های ارتباطات غیرکلامی هستند.
تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از رضایتمندی دانشجویان از ارتباط غیرکلامی، نمره ای است که دانشجویان در پاسخ به سوالات ۱، ۲ و ۹ پرسشنامه مورد تحقیق داده اند.
۳-۹-۴- دقت در انجام امور
تعریف نظری: دقت به معنای توجه و باریک بینی است که در امری صورت می گیرد (فرهنگ لغت عمید). در این تحقیق به منظور دقت در انجام امور است.
تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از رضایتمندی دانشجویان از دقت در انجام امور، نمره ای است که دانشجویان در پاسخ به سوالات ۱۴ ،۱۵ ،۱۶ و ۱۹ پرسشنامه مورد تحقیق داده اند.
۳-۹-۵- سرعت انجام کار
تعریف نظری: سرعت به معنای تندی و تیزی می باشد (فرهنگ لغت عمید). در این تحقیق منظور از سرعت سرعت در انجام کار توسط کارکنان دانشگاه می باشد.
تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از رضایتمندی دانشجویان از سرعت در انجام کار، نمره ای است که دانشجویان در پاسخ به سوالات ۲۱، ۲۲، ۲۴ و ۲۵ پرسشنامه مورد تحقیق داده اند.
ویژگی‌های فردی:
- نوع جنسیت: طبقه‌بندی افراد جامعه به نوع جنسیت شامل زن و مرد. در این بررسی جنس را با قراردادن دو طبقه زن و مرد مورد سنجش قرار می دهیم.
- سن:‌ طبقه بندی افراد بر اساس طول عمر. در این پژوهش برای تعریف عملیاتی از مقیاس اندازه‌گیری اسمی و فاصله ای استفاده شده است.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱ بخش اول: آمار توصیفی
جداول یک بعدی
جدول و نمودار شماره ۱ توزیع فراوانی و درصد جنس پاسخگویان

 

جنسیت	فراوانی	درصد	درصد تجمعی
مرد	۲۱۴	۵/۵۳	۹/۵۳

مطابق با رابطه­ ۴-۱ با افزایش سرعت حرکت کاربر زمان همبستگی کانال کاربر کاهش می­یابد. با توجه به ساختار فریم در شبکه ­های LTE تعداد سمبل­های زمانی در قسمت فروسو برابر ۱۴۰ سمبل­ زمانی در ۲۰ بلوک منبع در حوزه­ زمان بوده، به این صورت که هر بلوک منبع شامل هفت سمبل زمانی OFDM می­باشد]۷[. این ساختار در شکل ۴-۱ ترسیم شده است:
شکل‏۴‑۱ ساختار گسترده­ی فریم [۱۹]
در نتیجه با توجه به توضیحات فوق، رابطه­ بین سرعت کاربر و تعداد بلوک منابعی که همبستگی کانال کاربر در بازه­ی زمانی ارسال حفظ می­ شود به صورت رابطه­ ۴-۲ محاسبه می­ شود]۱۵[:
(۴-۲)
در رابطه­ ۴-۲، n بیانگر تعداد بلوک منابع برای کاربری که با سرعت در حرکت است و همبستگی کانالش روی این تعداد بلوک حفظ می­ شود، است. عدد ^۲-۱۰ بیانگر طول فریم (مطابق با استاندارد ۱۰ میلی­ثانیه) و عدد ۲۰ در صورت عبارت، بیانگر تعداد بلوک منابع پی­درپی در حوزه­ زمان در ساختار فریم LTE است. دیگر پارامترها در رابطه­ ۴-۲ همان پارامترها در رابطه­ ۴-۱ هستند. علت محاسبه­ی تعداد بلوک منابع پی­ در پی برای سرعت­های متفاوت که بر روی آن­ بلوک کاربر دارای همبستگی کانال است، برای تعیین زمان ارسال گزارش از شرایط کانال توسط کاربران با توجه به سرعتشان است. با این کار دیگر نیازی نیست که تمامی کاربران در ابتدای هر بازه­ی زمان­بندی گزارش کانال خود را ارسال کنند، در نتیجه سربار^[۸۰] کم می­ شود. با توجه به ساختار شکل ۴-۱ حداکثر سرعتی که پیوستگی کانال کاربر در حداقل دو بلوک منبع کنار هم حفظ می­ شود برابر km/h135 بدست می ­آید. به همین علت به کاربران دارای سرعت کمتر از km/h135 به شیوه­ای MUD بلوک منبع تخصیص داده می­ شود که در این صورت نرخ ارسال شبکه به علت اینکه دو بلوک منبع کنار هم، در بهترین زیر کانال به کاربر تعلق می­گیرد نسبت به حالتی که به کاربر در بهترین زیرکانالش بلوک منبع تخصیص نمی­یابد، افزایش می­یابد. لازم به ذکر است که این بلوک منابع براساس انتخاب کاربر در هر بازه­ی زمانی ارسال و تعداد بلوک منابع مورد نیازش به او تعلق می­گیرد و این محاسبه و یافتن تعداد بلوک منابع با توجه به سرعت کاربر در ابتدای هر بازه­ی زمانی ارسال انجام می­ شود.

مطابق با رابطه­ی۴-۲ هرچه سرعت کاربر افزایش یابد تعداد بلوک منابع پی در پی که در آن بلوک همبستگی کانال کاربر حفظ می­ شود، کاهش می­یابد. به­عنوان مثال برای کل ۲۰ بلوک منبع پی در پی در یک زیرکانال فریم، فقط کاربران با سرعت کمتر ازkm/h 5/13 دارای کانال همبسته­ای هستند. حال اگر سرعت کاربران افزایش یابد دیگر در کل طول فریم کانال همبستگی ندارند برای مثال اگر سرعت کاربران به km/h30 برسد با جایگذاری مقادیر در رابطه­ ۴-۲ تعداد بلوک منابعی که کاربران همبستگی کانالشان حفظ می­­شود برابر با ۹ بلوک منبع بدست می ­آید. به همین ترتیب با افزایش سرعت، تعداد بلوک منابعی که کاربران در طول فریم همبستگی کانالشان حفظ می­ شود، کاهش می­یابد.
با توجه به توضیحات فوق دسته­بندی کاربران می ­تواند به صورت دسته­های شامل یک بلوک منبع، دو بلوک منبع و… ۲۰ بلوک منبع انجام شود. در تقسیم بندی فریم بازه­های سرعت را می­توان با توجه به مطالب فوق به صورت بازه­های (۵/۱۳-۰) ، (- ۵/۱۳) ، و… در نظر گرفت. در این دسته­بندی و بیانگر سرعت­هایی هستند که بر روی ۲۰ بلوک منبع دارای همبستگی کانال نیستند و نحوه­ محاسبه­شان در ادامه بیان شده است.
برای یافتن بازه های سرعت­ مذکور، جهت احتراز از پیچیدگی الگوریتم و با توجه به سرعت­های مرزی ترافیکی، طوری عمل می­ شود که در هر مرحله تعداد بلوک منابع نصف تعداد بلوک منابع در مرحله­ قبل باشد. به بیان دیگر چون حفظ همبستگی کانال در روش MUD مهم است با انتخاب، بدست می ­آید که طول بلوک منابع پی در پی روی محور زمان است که همبستگی کانال تا سرعت در بازه­ی طول فریم ثابت باشد. با توجه به اینکه هر دو بلوک پیاپی معادل ۱ میلی ثانیه است، به صورتی انتخاب می­ شود که متناظر با آن ۲ شود و به همین ترتیب ادامه می­یابد تا بازه­های مختلف سرعت بدست آیند. در اینجا پیشنهاد می شود با توجه به رابطه از بازه های ۲۰، ۱۰، ۴ و ۲ اسلات پیاپی استفاده شود. علت اینکه بر خلاف آنچه بیان شد تعداد بلوک منبع در هر مرحله نصف مرحله قبل بدست نیامد این است که با این کار تعداد بلوک در بعضی از مراحل به صورت ضریب صحیحی از بازه­ی زمانی ارسال بدست­نمی­آید. سرعت­ها متناسب با این نحوه تخصیص بلوک منبع در ادامه شرح داده می شوند. حال با توجه به ترافیک شهری و محیط جغرافیایی دسته­بندی کاربران به صورت زیر در نظر گرفته می­ شود.
ابتدا با توجه به اندازه سرعت حرکت و همبستگی کانال کاربران در بازه­ی زمانی ارسال، کاربران به دو گروه به صورت زیر تقسیم می‌شوند:
گروه I: این گروه شامل کاربران با سرعت کمتر ازkm/h ۱۳۵ بوده و به صورت MUD بلوک منبع دریافت می­ کنند.
گروه نیز شامل کاربران با سرعت بیشتر از km/h ۱۳۵ هستند که همانطور که بیان شد به علت بالا بودن سرعتشان و عدم همبستگی کانالشان به صورت FD بلوک منبع دریافت می­ کنند.
حال با توجه به روش دسته بندی سرعت کاربران و روش بدست آوردن تعداد بلوک مورد نیاز، کاربران گروه I به ۴ زیر گروه I₁ الی I₄ به صورت زیر تقسیم ­بندی می­شوند و کاربران گروه II نیز شامل یک گروه با سرعت بین
km/h ۱۳۵ و km/h ۱۸۰ است:
علت انتخاب اعداد فوق این است که با توجه به محاسبه­ی قسمت قبل کاربران با سرعت کمتر از km/h5/13 برای همبستگی کانالشان به۲۰ بلوک منبع نیاز دارند یعنی این گروه از کاربران در طول فریم در یک زیرکانال همبستگی­شان حفظ می­ شود و چون برای سرعت­های کمتر از این مقدار نیز در این ۲۰ بلوک منبع،کاربران دارای کانال همبسته­ای هستند، پس برای کاربران ساکن یا کاربرانی که پیاده حرکت می­ کنند، مطابق با ]۳۱[ دارای سرعت km/h3 می­باشند نیز این تعداد بلوک منبع برای همبستگی کانالشان کافی است پس گروه اول مربوط به زیرگروه I کاربران با سرعت کمتر از km/h3 می­باشند. با توجه به نکته­ای که در یافتن تعداد بلوک منابع برای سرعت بعدی بیان گردید ، با نصف تعداد بلوک منابع مورد نیاز کاربران با سرعت کمتر از km/h3، تعداد ۱۰ بلوک که معادل با سرعت km/h27 می­باشد، بدست می ­آید. دلیل دیگر انتخاب سرعت km/h27 این است که با توجه به محیط­های ترافیکی محدودیت سرعت km/h30 برای بعضی از خیابان­ها در نظر گرفته شده است ولی با توجه به رابطه­ ۴-۲ تعداد بلوک منابعی که برای این سرعت محاسبه می­ شود برابر با ۹ بلوک منبع بوده است که با توجه به این­که هر دو بلوک منبع یک بازه­ی زمانی ارسال را تشکیل می­ دهند، این مقدار مضرب صحیحی از بازه­ی زمانی ارسال نیست، لذا سرعت km/h27 درنظر گرفته شده است. با تعداد که برابر ۴ بلوک منبع می­ شود، سرعت معادلی که بدست می ­آید ۵/۶۷ کیلومتر برساعت است. برای سرعت km/h5/67 نیز شرایطی مانند سرعت km/h27 برقرار است با این تفاوت که این سرعت به جای سرعت km/h70 درنظر گرفته شده است. چرا که تعداد بلوک منابع معادل برای سرعت km/h70 که کاربر دارای کانال همبسته­ای باشد، مضرب صحیحی از بازه­ی زمانی ارسال نیست. لذا سرعت km/h5/67 انتخاب شده است. به روش مشابه تعداد بلوک منبع برای کاربران گروه بعد عدد ۲ بدست می ­آید. در نتیجه برای جلوگیری از پیچیدگی الگوریتم، بازه سرعت km/h5/67 تا km/h135 یک گروه در نظر گرفته می­شوند.
شرح الگوریتم پیشنهادی
در این بخش الگوریتم پیشنهادی با عنوان SAW-QoS که برای جهت فروسو طراحی شده است، به صورت کامل شرح داده خواهد شد. هدف از طراحی این الگوریتم، مشاهده­ تاثیر افزایش سرعت کاربران بر نرخ ارسال شبکه و پارامترهای کیفیت سرویس نظیر تاخیر و نرخ از دست رفتن بسته است. الگوریتم­های معرفی شده در فصل قبل همگی برای سرعت­هایی طراحی شده بودند که در بازه­ی زمانی ارسال، همبستگی کانال کاربر حفظ می­ شود ولی در الگوریتم پیشنهادی سرعت­های بالاتر از km/h135 که همبستگی کانال کاربر در بازه­ی زمانی ارسال حفظ نمی­ شود نیز بررسی شده است.
در ادامه با توجه به ساختار فریم در محور زمان به بازه­های یک میلی­ثانیه تقسیم ­بندی شده که هر ۱۰ بازه تشکیل یک فریم را می­ دهند. همچنین مطابق با شکل۴-۲ به هر بازه­ی زمانی به ترتیب ظهور شماره صحیحی مانند،
t =1,2,3,4,…تخصیص داده می­ شود.

شکل‏۴‑۲ محور زمان در ساختار
تقسیم بندی کاربران بر اساس سرعت حرکت آنها
تقسیم ­بندی کاربران همانطور که در بخش ۴-۵ بیان شد، صورت می­گیرد.
محاسبه­ی نرخ ارسال داده کاربران تا ایستگاه مبنا
بعد از دسته­بندی کاربران مقدار سیگنال به نویز و متوسط نرخ هر کاربر تا ایستگاه مبنا باید محاسبه شود. برای محاسبه­ی متوسط نرخ ارسال کاربران ابتدا باید مقدار سیگنال به نویز هر کاربر در تمامی زیرکانال­ها محاسبه شود. برای هر دو گروه کاربران با سرعت کمتر از km/h135 و کاربران با سرعت بیشتر از km/h135، مقدار سیگنال به­ نویز در هر زیر کانال تا ایستگاه مبنا با بهره گرفتن از معادله ۴-۳ برای کاربر iام در زیرکانال jام محاسبه می­ شود و مطابق با روش مورد استفاده در ]۳۴[ و جدول ۴-۱ براساس مقدار سیگنال به نویز بدست ­آمده مقدار نرخ ارسال کاربر بر حسب بیت بر سمبل در هر زیر کانال بدست خواهد آمد.]۳۴[:
(۴-۳)
در رابطه­ ۴-۳، پارامترهای کل توان ارسالی ایستگاه مبنا، تعداد بلوک منابع دردسترس، توان نویز حرارتی و توان تداخل بین سلولی را نشان می­ دهند. لازم به ذکر است که مقدار بهره­ی کانال برای کاربر iام در زیرکانال jام و در بازه­ی زمانی ارسال t، برای محاسبه­ی سیگنال به نویز از رابطه­ ۴-۴ بدست می ­آید]۳۴[:
(۴-۴)
در رابطه­ ۴-۴، ، نشان­دهنده افت مسیر کاربر i در بازه­ی زمانی ارسال t­ام بر حسب دسی­بل و بیانگر اثر سایه کاربر در بازه­ی زمانی ارسال tام بر حسب دسی­بل و نشان­دهند­ی محوشدگی چند مسیری کاربر در بازه­ی زمانی ارسال و زیر کانال jام بر حسب دسی­بل را نشان می­دهد.
جدول‏۴‑۱ مدولاسیون و کدینگ وقفی و بیت بر سمبل [۳۷]

 

بیت اطلاعتی بر سمبل	سیگنال به نویز(dB)	مدولاسیون و کدینگ وقفی
۳/۱	۵/۰	QPSK(1/3)
۲	۶	QPSK(1/2)
۶/۲	۵/۷	QPSK(2/3)
۳

جدول ۴-۱۲ مصرف انرژی و مقدار بازیابی محصول برای انواع سیستم­های غشایی]۵۴[

 

فرایند غشایی	فشار بهره ­برداری (lb/in2)	مصرف انرژی (Kwh/m3)	بازیابی محصول (%)
MF	۱۵	۰/۴	۹۴-۹۸
UF	۷۵	۳/۰	۷۰-۸۰
NF	۱۲۵	۵/۳	۸۰-۸۵
RO	۲۲۵	۱۰/۲	۷۰-۸۵
RO	۴۰۰	۱۸/۲	۷۰-۸۵

۴-۳-۳-۸ چگونگی عبور جریان ورودی از طریق غشا
بسته به نوع عملیات فرآیندهای غشایی، جریان ورودی به دو صورت می‌تواند از طریق غشا عبور کند[۲۳].
الف: عبور به صورت عمود برغشا (جریان بن‌بستی)
در چنین حالتی تنها یک جریان ورودی محلول و یک جریان خروجی (بخشی از محلول ورودی که از میان غشا عبور می‌کند) به نام نفوذی وجود دارد.
ب: عبور به صورت جانبی (جریان متقاطع)
در مدول‌های عبور به صورت جریان متقاطع، جریان سیال از سطح غشا و موازی با سطح عبور می‌کند. این مدول­ها دارای یک مسیر ورودی {Entry} (محلول ورودی) و دو خروجی {Outlet} (بخش نفوذی و بخشی از محلول ورودی که روی جدار پرفشار باقی می‌مانند) هستند. شکل ۴-۱۳ مقایسه‌ی روش‌های عبور جریان ورودی از طریق غشا را نشان می‌دهد[۵۴].
شکل ۴-۱۳ فرآیندهای عبور جریان ورودی از غشا]۵۴[
۴-۳-۳-۹ پدیده‌ی گرفتگی و پلاریزاسیون غلظتی در سیستم‌های غشایی
پلاریزاسیون یکی از پدیده ­های مهمی است که در غشاهای مختلف اتفاق می‌افتد. وقتی آب تصفیه‌شده توسط غشا افزایش می‌یابد، مولکول­ها و یون‌ها در سطح غشا باقی می­مانند و پس از مدتی با تجمع در سطح غشا سبب افزایش غلظت در یک طرف غشا و بالا رفتن فشار اسمزی می‌شوند. درنتیجه غلظت مواد در نواحی نزدیک سطح غشا با غلظت توده در سیال متفاوت می­گردد. غلظت فوق با افزایش فاصله از سطح غشا به صورت لگاریتمی کاهش می‌یابد. درنتیجه حداکثر غلظت در سطح غشا حاصل می‌شود. در انتهای لایه مرزهای غلظتی، غلظت به حداقل آن یعنی غلظت توده خواهد رسید. این پدیده یعنی افزایش غلظت مواد در ناحیه‌ی نزدیک سطح غشا اصطلاحاً پلاریزاسیون غلظتی نامیده می‌شود. پلاریزاسیون غلظتی اولاً یک پدیده‌ی برگشت­پذیر است و ثانیاً به‌سرعت با گذشت زمان به حالت یکنواخت درمی‌آید. بنابراین کاهش آب شیرین در لحظات نخست مربوط به پلاریزاسیون غلظتی است. درصورتی‌که غلظت مواد در لایه‌ی غلظتی زیاد شود این لایه ممکن است دارای ویسکوزیته بالایی گردد و سرانجام به صورت ژل درآید. پلاریزاسیون غلظتی باعث می‌شود که کارایی فرایند جداسازی کاهش یابد. با افزایش مقاومت در برابر عبور سیال که ناشی از افزایش غلظت در مجاورت سطح غشا است، فشار نیز کاهش می‌یابد[۵۴].
گرفتگی غشا عبارت است از تجمع برگشت­پذیر یا برگشت‌ناپذیر مواد روی سطح یا درون غشا به‌طوری‌که نحوه‌ی عملکرد غشا تغییر یابد. در اثر پدیده‌ی گرفتگی قطر حفره­های غشا کاهش می‌یابد و ممکن است به انسداد تعدادی از آن‌ها بیانجامد. تجمع مواد و به­هم­چسبیدن آن‌ها منجر به تشکیل لایه ­هایی بر روی سطح غشا می­گردد. این لایه ­ها و موادی که درون غشا باقی مانده­اند باعث می‌شوند که مقاومت بیشتری در برابر عبور سیال ایجاد گردد. با افزایش ضخامت و تراکم لایه ­ها مقاومت ناشی از آن‌ها به تدریج افزایش می‌یابد که درنتیجه فلاکس خروجی از غشا با گذشت زمان کاهش می‌یابد. در میان غشاها، غشای RO و NF نسبت به انواع مکانیسم گرفتگی حساس­اند[۵۴].
۴-۳-۳-۱۰ روش‌های کنترل و جلوگیری از پدیده‌ی گرفتگی و پلاریزاسیون غلظتی
کلیه ی روش‌هایی که برای این منظور به­کار گرفته می‌شوند در چهار زمینه‌ی زیر قابل تقسیم‌بندی هستند.
انتخاب غشای مناسب
با توجه به تأثیرات جنس غشا، ابعاد حفره‌ها و چگونگی توزیع آن‌ها و همچنین میزان تخلخل غشا بر روی شدت گرفتگی آن، بدون تردید انتخاب غشایی با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مناسب تا حد بالایی قادر است در کاهش شدت گرفتگی غشا مؤثر باشد[۵۴].
آماده‌سازی اولیه و تنظیم خصوصیات محلول ورودی
خصوصیات محلول ورودی به واحد صاف‌سازی غشایی ازجمله اجزای محلول، بار ذرات، ویسکوزیته ی سیال، دمای محلول ورودی و pH آن هر یک به‌نوبه‌ی خود تأثیرات متعددی بر روی پدیده‌های پلاریزاسیون غلظتی و گرفتگی دارند. تنظیم خصوصیات سیال ورودی و یافتن بهترین شرایط ورود آن به واحد صاف‌سازی غشایی اهمیت بسیاری دارد. باید توجه داشت که در برخی موارد امکان ایجاد تغییر روی برخی از متغیرهای سیال ورودی وجود ندارد و نیز در برخی موارد فرآوری ابتدایی ممکن است از نظر هزینه‌ی عملیاتی مقرون‌به‌صرفه نباشد[۵۵].
بهینه‌سازی شرایط عملیاتی

ب) مطلوبیت مکان برای استقرار فعالیت مورد نظر

ج) مناسب بودن مکان و فعالیت مورد نظر با نیازهای منطقه (ظرفیت)
توجه به این مسئله بدون در اختیار داشتن معیارهای مناسب امکان پذیر نمی باشد. بنابراین تعیین مجموعه ای از معیارها برای تعیین مکان مناسب جهت هر فعالیت الزامی خواهد بود. در همین رابطه استقرار کاربری آموزشی به عنوان یکی از کاربری های عمده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. (قاضی زاده، ۱۳۸۰، ص ۱۴۹)
روش برنامه ریزی برای استقرار مدارس
به طور کلی برنامه ریزی برای استقرار محل مدارس در مقیاس خرد شامل این سه مرحله متمایز است. که در مورد هر یک توضیح داده خواهد شد:
الف) تشخیص وضعیت موجود
ب) پیش بینی نیازهای آینده
ج) ترسیم شکل مدارس (انتخاب محل مناسب جهت استقرار مدارس).
الف) تشخیص وضعیت موجود:
همانطور که گفته شد، هدف برنامه ریزی جهت انتخاب بهینه مکان واحدهای آموزشی (مدارس)، تنظیم شبکه ای است که بتواند با کارایی و رعایت برابری فرصتها، در حد امکان به تقاضای حال و آینده آموزش پاسخ دهد. این هدف کلی هدفهای ضمنی دیگری را نیز در بردارد که عبارتند از:
ـ فراهم ساختن برابر شانس در دستیابی به آموزش
ـ بهبود شرایط تدریس ـ یادگیری
ـ به کارگیری مؤثرتر منابع انسانی و کالبدی.
بنابراین اولین گام در مرحله تشخیص به تحلیل وضعیت موجود محل استقرار مدارس و میزان پاسخگویی آن به اهداف و سیاستهای آموزشی از یکسو و تقاضای آموزش در مقیاس خرد از سوی دیگر، اختصاص می یابد. برای این منظور به داده های آماری در زمینه های زیر در سطح خرد نیاز است:
۱ـ سطح پوشش نظام آموزشی و پراکندگی جمعیت.۲- کارآیی نظام آموزشی از دیدگاه تکرار و افت تحصیلی
۳- کیفیت منابع انسانی و تجهیزات فیزیکی.
ب) پیش بینی تقاضای آموزش و انتخاب محل مناسب جهت استقرار مدارس بعد از تشخیص وضع موجود می توان تقاضای آموزش جمعیت لازم العلیم را همزمان با روند سیاستهای آموزش پیش بینی کرد. دو مرحله پیش بینی تقاضای آموزش و انتخاب محل مناسب جهت استقرار مدارس، به همراه هم مستلزم طی این گامهاست:
۱- پیش بینی شمار ثبت نامها بر حسب جمعیت ۲- تعیین ظرفیت مدارس موجود و تعیین حوزه زیر پوشش آنها.
پس از تعیین ظرفیت مدارس موجود و حوزه زیر پوشش آنها، فهرستی از شبکه مدارس که باید گسترش یابد، بازسازی یا ساخته شود تهیه می گردد.بنابر این تصمیم گیری درباره ساختن مدرسه جدید، گسترش یا بازسازی و تعمیر مدارس موجود می تواند در پاسخ به تقاضای آموزش جوامع محلی و با مشارکت افراد ذی ربط، ذی نفع و ذی علاقه در این جوامع انجام پذیرد. مکانیابی مدارس با درنظر گرفتن توزیع جمعیت لازم التعلیم، مسافتی که میان مدرسه و خانه باید پیموده شود و قابل دسترس بودن مدارس سطوح بالاتر تعیین می گردد (مشایخ، ۱۳۸۰، ص۱۴۷).
ج) ترسیم شکل مدارس : در این مرحله بعد شناسایی مکانها مناسب و تطبیق آنها با استانداردها اقدام به ترسیم شکل می گردد.
۱۱-۲- راهبرد نیازهای اساسی
در جوامع کهن منابع فراوان و جمعیت کم محدودیتی ایجاد نمی کرد ولی با گذشت زمان، جمعیت افزایش یافت به طوری که برخی در دستیابی به نیازهای خود ناکام ماندند. از این رو نیازهای اساسی وارد عرصه تحقیقات و تفکرات بشر شد. نیازسنجی به طور اعم از دهه ۱۹۷۰ مورد توجه محافل علمی قرار گرفته است.
این توجه عموماً از سه انگیزه سر چشمه می گیرد:
۱- از دیدگاه انسانی و بشر دوستانه: در این دیدگاه سؤال بر سر آن است که، انسانها به چیز نیاز دارند تا خوشبخت شوند؟
۲- از دیدگاه سیاست: از این دیدگاه بیش از پیش به این نکته پی برده شده است که ثبات جامعه در حد زیادی به این وابسته است که تا چه حد نیازهای انسانهای آن جامعه ارضاء شده باشد.
۳- از دیدگاه اقتصاد:
از این دیدگاه نیازسنجی به دو دلیل مورد توجه است:
اولاً به منظور میزان تقاضا و ثانیاً به جهت انحراف نیازها و تمرکز کردن آنها روی کالاهایی که قبلاً تولید شده اند و یا در شرایط اقتصادی یک کشور قابل تولیدند (رضوی، ۱۳۷۷، ص۱۰۹).
دسته بندی نیازهای اساسی به یک صورت نیست برخی آنرا در دو گروه جای داده اند. اولین دسته به نیازهای مصرفی شخصی مانند غذا، مسکن و پوشاک مربوط است. و دسته دوم به خدمات عمومی اساسی مانند بهداشت، آموزش، حمل و نقل، آب آشامیدنی سالم و تسهیلات فرهنگی مربوط می شوند (فرجادی، ۱۳۷۳، ص۴۵۲).
آنچه مسلم است اینکه، فضای روستایی برای زیست، تطابق بیشتری با خلق و خوی انسانها دارد. اگر بتواند برای زیستن امکانات کافی فراهم آورد، مسلماً در جذب جمعیت و عرضه قدرت بالقوه تولیدی خود موفق خواهد بود (مطیعی لنگرودی، ۱۳۷۰، ص۲۸۹). اما نتایج تحقیقات علمی و تجارب عملی ثابت کرده اند که تأمین نیازهای جامعه روستایی به تنهایی نتوانسته است موفقیت لازم را در این زمینه کسب کند، بلکه تأمین این نیازها، بدون وجود بستر اقتصادی مناسب در روستا، موجب افزایش روحیه مصرف، کاهش توان تولید، وابستگی شدید به شهر، تغییرات فرهنگی و بروز نیازهای بیشتر شده است (رفیع پور، ۱۳۶۹، ص۵). و در مواردی ایجاد تسهیلات زیربنائی، علاوه بر اینکه تأثیری در افزایش تولید ندارد، سبب هدر رفتن بودجه اندک نواحی روستایی می گردد. به طوریکه در بین روستاهای تخلیه شده، سرمایه های سنگینی از خدمات رفاهی (برق، آب لوله کشی، حمام و …) همپای امکانات خصوصی تولیدی آب و زمین، مساکن و تأسیسات مربوط، برجای مانده است، که خود رقم سنگینی از ثروت ملی را تشکیل می دهد. امکانات موجود در روستا با تکیه بر تعداد جمعیت ساکن در روستا شکل می گیرد. به طوری که روستاهای پر جمعیت از امکانات بیشتری برخوردار می باشند. (مطیعی لنگرودی، ۱۳۸۲، ص۳۸).
۱۲-۲- روش های تعیین مراکز خدمات روستائی
مراکز خدمات روستایی، نقش بسیار مهمی در ارائه امکانات و خدمات مورد نیاز روستاهای تحت نفوذ خود دارا می باشند. زیرا، مراکز خدمات رسانی به عنوان پایگاهی برای ایجاد تحرک و میل به زیستن در نواحی روستایی، تلقی می شوند.
در ارتباط با تعیین مکان مناسب برای خدمات رسانی روستایی در سطح دهستان و یا مجموعه روستایی، مهمترین مورد، تعیین و تنظیم چگونگی ساخت سلسله مراتبی در سطح مجموعه روستاها، برای توزیع هر چه مناسبتر خدمات است، تا جامعه روستایی بتواند از امکانات خدماتی موجود در سطوح بالاتر سلسله مراتبی، به نحوی هر چه بهتر سود برد. یکی از دلایل اصلی عقب ماندگی روستایی و عدم میل به ماندگاری جمعیت در نواحی روستایی، ضعف امکانات خدمات رسانی، و عدم دسترسی آسان این جمعیت به مراکز ارائه خدمات است. عدم دسترسی آسان به خدمات موردنیاز و فقدان مراکز بازار برای داد و ستد، مشکلاتی را از نظر زیستی برای روستاییان ایجاد می نماید زیرا مکانیابی درست مراکز خدمات روستایی در سطح دهستان و یا مجموعه روستایی، سبب کاهش هزینه و زمان سفر برای دستیابی به خدمات گردیده، که خود در ایجاد رغبت هرچه بیشتر، برای انجام سفر بسیار مؤثر است. همچنین، ارتباطات هرچه بیشتر در سطح دهستان و بین روستایی، سبب تحرک و زمینه ساز امور مشارکتی گردیده، که در ایجاد میل به زیستن در محیط روستا مؤثر است (منبع قبلی، ص۱۲۱).
البته منظور از خدمات روستایی، خدمات عمومی و اساسی می باشد که منحصراً توسط دولت صورت می گیرد. و خدمات عمومی اموری است که کلیه افراد یک اجتماع از آن بهره مند گردند. به عبارت دیگر مردم یک جامعه دارای یک سلسله نیازهای مشترک می باشند، که هر یک به تنهایی قادر نیستند آنها را منفرداً برای خود تأمین کنند.
«ریچارد لونزدیل»^[۲]۱ بیان نموده است «یک خدمت عمومی آن است که امکان دسترسی به آن برای همگان میسر باشد و شامل مواردی است که مردم راساً قادر به تأمین آن برای خود نمی باشند. مراد از خدمات، خدماتی است که به افراد ارائه می گردد. به طور کلی هر خدمتی که دولت در آن مشارکت نماید خدمت عمومی تلقی خواهد شد» (آسایش، ۱۳۷۹، ص۸۰). بنابراین، با توجه به مطالب گفته شده، جهت مکانیابی مراکز خدمات آموزشی از روشها و مدلهای مختلفی استفاده می شود که در زیر به آن اشاره می کنیم:
۱۳-۲- جمعیت شاخصی از مرکزیت
نقشی که یک نقطه به خصوص در رابطه با دیگر نقاط، به عنوان مراکز خدمات، تسهیلات، کالاها، و روابط متقابل اجتماعی اجرا می کند، در اصطلاح «مرکزیت» و آنچه این مرکزیت را مشخص می کند، «شاخص مرکزیت» خوانده می شود (مطیعی لنگرودی، ۱۳۸۲، ص۱۳۱).
مرکزیت و رتبه سلسله مراتبی یک سکونتگاه تابعی از توسعه نهادی آن است. ساده ترین روش این است که جمعیت به عنوان شاخصی درنظر گرفته شود. با فرض اینکه حجم آن با توسعه نهادی همبستگی نزدیک داشته باشد. در این روش پس از تعیین جمعیت هر سکونتگاه می توان آنها را در یک ناحیه موردنظر، طبقه بندی کرد (میسرا، ۱۳۵۲، ص۲۶).
در این روش میزان جمعیت به منزله منعکس کننده، میزان نقش کارکرد ناحیه، در جوابگویی به سطحی از نیازهای خدماتی است. بنابراین با بهره گرفتن از شکل های جمعیتی می توان مکانی بهینه را انتخاب نمود ومکانیابی هایی را که انجام گرفته مورد ارزیابی قرار داد.
۱-۱۳-۲- مکان یابی مدارس و شعاع دسترسی
مسافتی که دانش آموزان از منزل تا مدارس طی می کنند بدون شک یکی از عوامل مؤثر در میزان آسودگی خاطر دانش آموزان و نهایتاً ایجاد زمینه روحی مناسب جهت آموزش تحصیل می باشد. بنابراین در تعیین مکان استقرار مدارس توجه به شعاع دسترسی مطلوب سبب سهولت دستیابی دانش آموزان به محیط های آموزشی و در نهایت ارتقا کارایی واحدهای آموزشی که همانا بهبود وضعیت آموزشی دانش آموزان خواهد شد. لیکن باید توجه داشت که شعاع دسترسی یا حوزه سرویس دهی به عواملی نظیر تراکم جمعیت، وسعت مدرسه، دوره تحصیلی و جنسیت بستگی دارد. یکی از مهم ترین مسائل در زمینه شعاع دسترسی، شبکه دسترسی است که به دو قسمت دسترسی پیاده و سواره تقسیم می شود. البته دسترسی پیاده در شبکه معابر در حقیقت مناسب ترین دسترسی به واحد آموزشی با توجه به جمعیت زیاد دانش آموزی در زمان خروج از مدرسه می باشد و در تأمین سلامت دانش آموزان نقش بسیار اساسی دارد. و نیز شعاع دسترسی از یک مقدار مشخصی نمی تواند بالاتر باشد. بر این اساس شعاع دسترسی با توجه به ضوابط و مقررات آموزش و پرورش بر حسب مقاطع مختلف تحصیلی به شرح زیر تعیین شده است.
جدول ۲-۶- شعاع دسترسی مدارس بر حسب متر

 

عنوان		دوره تحصیلی
		ابتدایی		راهنمایی

نسبتاً سطحی است. ریسک آن کمتر از اعتماد سطح کلان است
بر مبنای تجربیات، تاریخ و و تأثیرات فرهنگی است
وقتی که تصمیمات به سرعت باید گرفته شوند، مفید است
اعتماد سطح خرد
از طریق تجربیات مشترک بهبود می یابد
ایجاد آن مشکل است
از طریق شایستگی مشاهده شده شکل می گیرد
پیوند بین جوامع را ممکن می سازد
اعتماد نامنظم تر
شکل) ۲-۴ (، مقیاس­ها و ترتیب­های اعتماد(مورفی، ۲۰۰۲ :۵۹۴).
( مورفی، ۲۰۰۲ :۵۹۴).

۵-۹-۳-۲٫ طبقه ­بندی وارا^[۱۴۶]

وارا، انواع مختلفی از اعتماد که وابسته به تعاملات و ارتباطات مختلف است را به شرح زیر بیان می‌کند.
۱- اعتماد بر مبنای بازداری: یعنی ما به طرف دیگری اعتماد می­کنیم زیرا متعقدیم که خیانت در امانت برای او بسیار پر هزینه است. در این­جا ارتباطات بین افراد محدود و سطحی است.

۲- اعتماد بر مبنای حساب: این نوع از اعتماد، در واقع اعتماد بر مبنای شهرت و اعتبار اعتماد­شونده که به وسیله دیگران در شکل گواهینامه یا توصیه­نامه فراهم می­گردد می­باشد. در این جا گروه ­های مشمول اعتماد به طور مداوم به پیگیری فرصت­ها و ارزیابی ریسک­ها می­پردازند.
۳- اعتماد عقلایی(بین فردی): پایه و اساس این اعتماد از روابط اخذ شده است که باعث تکرار تعاملات در طول زمان بین اعتماد کننده و اعتماد­شونده می­ شود. اطمینان­پذیری و قابلیت اطمینان در روابط پیشین باعث توقعات مثبت در تمایلات اعتماد­شونده می­ شود. مدیران باید این نوع از اعتماد را برای بهینه کردن مسئولیت­ پذیری توسعه دهند.
۴- اعتماد نهادی(سازمانی): این نوع از اعتماد به اعتماد در فرایند­های سیستم که از رفتار فرصت­طلبانه جلوگیری کرده و مشارکت را ارتقا می­دهد اشاره دارد. این نوع اعتماد به مکانیزم­ های حقوقی، هیئت­های کارشناسی، شبکه ­های اجتماعی و هنجارهای اجتماعی در سازمان اشاره دارد. قابلیت اعتماد به معنی موضوعات مختلف وابسته به ماهیت مبادلات در روابط مختلف است برای نمونه در روابط سطحی به طور ضروری نیازمند تاریخچه قابلیت اطمینان و رفتار مجزا هستیم. در روابط عمیق، قابلیت اطمینان نیازمند کیفیت­هایی مانند صداقت، انسجام، نوع دوستی و حتی نیک­خواهی هستیم. در ارتباط­های سطحی به علاوه برای مجزا بودن و قابلیت اطمینان، قابلیت اعتماد نیازمند ثبات، شفافیت، مشارکت و قابلیت پیش ­بینی اثربخش است. ارتباطات وابستگی­های دوطرفه نیازمند آینده­نگری، بصیرت و احساس یگانگی است. در اینجا اعتماد مبتنی بر این فرض است که افراد ترجیحات و منافع و روش­های رفع نیازهای همدیگر را در خود درونی می­سازند(خنیفر و زروندی، ۱۳۸۹، ۸۶).

۶-۹-۳-۲٫ طبقه ­بندی الونن و دیگران

الونن و دیگران (۲۰۰۸) نیز طبقه ­بندی دیگری از اعتماد ارائه داده­اند که اساس پژوهش حاضر را تشکیل می­دهد. آن­ها اعتماد را به دو بعد اعتماد بین شخصی (ارتباطی)^[۱۴۷] و غیر شخصی^[۱۴۸] تفکیک کردند. در این مطالعه هر دو نوع از اعتماد یعنی اعتماد ارتباطی وغیر­شخصی را مورد بررسی قرار می­دهیم. اعتماد ارتباطی می ­تواند به دو بعد شکسته شود اعتماد جانبی^[۱۴۹] که به اعتماد بین کارکنان مربوط می­ شود و اعتماد عمودی^[۱۵۰] که به اعتماد بین کارکنان و رهبرانشان بر می­گردد. این اعتمادها بر اساس صلاحیت^[۱۵۱]، خیرخواهی^[۱۵۲] و یا اعتبار^[۱۵۳] می باشند ( الونن و همکاران ،۲۰۰۸ :۱۶۲) اعتماد بین همکاران (اعتماد جانبی) و اعتماد بین تیم­ها در سازمان یکی از مؤلفه­ های بسیار مهمی است که بقای طولانی مدت سازمان را فراهم خواهد کرد و موجب حضور هرچه بهتر اعضای سازمان خواهد شد (بائو و همکاران^[۱۵۴] ،۲۰۱۱: ۴۱۵). تن و تن^[۱۵۵] (۲۰۰۹) اعتماد به سرپرستان (اعتماد عمودی) را تمایل زیردستان به آسیب­پذیر بودن نسبت به رفتار­های سرپرست یا مدیری می­داند که فعالیت­هایش قابل کنترل نیست )تن و تن ، ۲۰۰۹ :۲۴۳).
در این پژوهش نوع غیر­شخصی اعتماد، اعتماد نهادی نام گرفته است. اعتماد غیر­شخصی در حوزه ­های سازمانی بسیار کم مورد مطالعه قرار گرفته است. به استثنای مواردی چند از قبیل مطالعات مک کالی و کانرت^[۱۵۶](۲۰۱۱)، آتکینسون و باچر^[۱۵۷] (۲۰۱۱)، کاستیگن و دیگران^[۱۵۸](۲۰۰۸) و مک نایت و دیگران^[۱۵۹](۲۰۰۸ و ۲۰۰۲). برای مثال در بحث عدالت فرایند­های منابع انسانی عدالت رویه­ای به طور مستقیم با نگرش­های کارکنان مربوط می شود مثل تعهد نسبت به سازمان. اعتماد نهادی می تواند به عنوان اعتماد اعضاء به استراتژی و بینش^[۱۶۰] سازمان ، شایستگی آموزشی و تکنولوژیکی آن ساختارها و فرایند­های منصفانه و خط­مشی­های منابع انسانی سازمان مشخص شود)الونن و همکاران ،۲۰۰۸ :۱۶۲-۱۶۱). تن و تن (۲۰۰۹) اعتماد نسبت به سازمان را ارزیابی قابلیت اطمینان سازمان که توسط کارکنان درک می­ شود معرفی می­ کنند. در واقع اعتماد نسبت به سازمان نوعی اطمینان کارکنان از این است که سازمان به گونه ای با آن ها رفتار خواهد کرد که آن­ها منتفع شوند یا حداقل رفتاری مضر نداشته باشد(تن و تن ،۲۰۰۹ ،۲۴۳). اعتماد نهادی به معنای این است که فرد باور داشته باشد که برای تدارک تلاش موفقیت­آمیز آینده وجود ساختار­های غیر­شخصی ضرورت دارد و به دو شکل مختلف نمود پیدا می­ کند: حالت عادی موقعیتی^[۱۶۱] و ضمانت ساختاری^[۱۶۲]. اعتقاد به حالت عادی موقعیتی برگرفته از این تصور است که همه چیز در حالت عادی و معمول خود هستند و یا همه چیز در سر جای خود قرار دارند. بنابراین حالت عادی موقعیتی اعتقاد به این باور است که موفقیت احتمالاً به خاطر عادی بودن موقعیت حاصل شده است. از طرف دیگر ضمانت ساختاری به معنای این اعتقاد است که موفقیت احتمالاً به خاطر شرایط زمینه­ای از قبیل پیمان ها^[۱۶۳]،قرارداد­ها ، مقررات و ضمانت­ها (تدابیر امنیتی ساختاری) حاصل می­ شود. بنابراین نوع نهادی اعتماد سازمانی بیان کننده فعالیت­ها و فرایند­های سازمانی هستند که به جز مدیریت عالی برای سایر اعضای سازمان شخصی(خصوصی) نشده­اند. از قبیل صلاحیت تجاری و تکنولوژیکی، بینش و استراتژی ، خط مشی­های منابع انسانی و ارتباطات در شکل زیر مفهوم اعتماد عمودی، جانبی و اعتماد نهادی از نظر الونن و همکاران(۲۰۰۸) نشان داده شده است (مک نایت ، کامینگ و چروانی^[۱۶۴] ، ۲۰۰۸ :۴۷۹-۴۷۸) .
رهبران / سرپرستان
کارمند مرکزی
صلاحیت
خیرخواهی
اعتبار
کارمندان همکاران
صلاحیت
خیرخواهی
اعتبار
شکل (۲-۵) : مفهوم اعتماد عمودی، جانبی و نهادی
(الونن و همکاران،۲۰۰۸ : ۱۶۳)

۱۰-۳-۲٫ اعتماد سازمانی

اما در بعد سازمانی، توجه به مفاهیم اعتماد در خلال سال­‌های ۱۹۸۰ شروع به رشد کرد. در طول دهه­‌های گذشته، اعتماد از جنبه­‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. برای مثال در جامعه ­شناسی، روان‌‌شناسی صنعتی، اقتصاد، درون و بیرون سازمان، بین افراد و …روند جهانی در دهه ۱۹۹۰ در افزایش بی­‌سابقه مهندسی مجدد، ادغام، مجازی­سازی و کوچک­سازی بر سطوح مختلف سازمان‌­ها که سال­‌ها پناهگاهی برای امنیت شغلی بود، اثر گذاشت. این تغییرات منجر به تغییر و افزایش شکاف میان کارمندان و استخدام­شدگان شده است. این ترتیبات جدید موجب خدشه­دار تعهد سازمانی و وفاداری افراد که در گذشته موجود بود، شده است. در اعتماد جدید ارتباطات در طول زمان باید توسعه پیدا کنند. بر طبق نظر رابینز اعتماد در مدت زمان طولانی شکل می‌­گیرد اما به آسانی می­‌تواند نابود شود و شکل­ گیری دوباره آن نیز مشکل است(مارتینز،۲۰۰۲: ۵۵۹).
به طور ویژه اعتماد در سازماندهی­های جدید سازمانی که کنترل­های سنتی اجتماعی که بر مبنای اختیار بود. جای خود را به خود کنترلی داده، اهمیت فزاینده­ای پیدا کرده است. ارتقاء و بهبود اعتماد ممکن است هزینه­بر باشد زیرا نهادینه کردن روابط دوستانه شخصی زمان­بر است. بعلاوه فقدان اعتماد تلاش­ های همکاری را در هرشکلی که باشد مختل می­ کند. برعکس سازمان­هایی که سطوح بالایی از اعتماد را دارند. می­توانند از انواع تلاش­ های همکاری بهره­مند شوند که همین امر موجب کاهش هزینه‌های اجرا در فرایند­ها می شود. اما سازمان­هایی که از سطوح پایین اعتماد برخورداند ، گزینه­ های استراتژیک­شان محدود می­ شود (راتاناسینگهام ،۲۰۰۸ :۴۷۵).
محققان به این نتیجه رسیده ­اند که با افزایش اعتماد، پیچیدگی­های اجتماعی در سازمان­ها از بین می­رود. از این گذشته، اعتماد انعطاف­پذیری استراتژیک را افزایش می­دهد و در بهبود قابلیت سازگاری سازمان مؤثر است. از این رو سطوح اعتماد در بین اعضای سازمان بیان کننده اثربخشی فعالیت گروهی هم در سطح فردی و هم در سطح سازمانی است (اسمیت و بیرنی^[۱۶۵] ،۲۰۰۷ :۴۷۲).
علی­رغم تمام علائق به موضوع اعتماد برخورد با موضوع اعتماد چند تکه و مجزاست. چرا که سه جریان گسترده در ادبیات اعتماد وجود دارد؛ نخست اعتماد درون سازمانی- یعنی به عنوان یک پدیده درون سازمان مثل اعتماد بین کارکنان و سرپرستان یا مدیران یا میان همکاران که تأکید ما در این مطالعه بر این نوع از اعتماد است. دوم اعتماد میان سازمان­ها یعنی یک پدیده میان سازمانی و سوم اعتماد میان سازمان­ها و مراجعین آنها که به عنوان یک مفهوم جذب مراجعین مطرح می­ شود (دایتز و هرتوگ ،۲۰۰۶: ۵۵۸-۵۵۷).

۱۱-۳-۲٫ ضرورت اعتماد در سازمان

اعتماد کارکنان به مدیران سازمانی در زمینه ­های مختلفی مانند اعتماد به صحت و دقت اطلاعات ارائه شده، اهداف عالی و عملیاتی تدوین شده و ظاهر می­گردد و از طرف دیگر اعتماد مدیران به توانمندی­ها، کارایی، صداقت و درستی آنان می ­تواند در تفویض و واگذاری اختیار به زیردستان و سایر مسائل نمود یابد(حسنی، ۱۳۸۶: ۳-۲). در واقع یکی از فنون برای ایجاد توانمندی این است که در میان کارکنان نوعی احساس اعتماد به شایستگی مدیر به وجود بیاوریم تا آنان به جای پاییدن و بدگمانی، اطمینان پیدا کنند که هم مدیر و هم سازمان شرافتمند هستند. این اعتماد کمک می­ کند تا عدم اعتماد، عدم امنیت و ابهام در زمینه روابط بین کارکنان و مدیر زایل شود. حداقل دو دلیل وجود دارد که چرا افراد هنگامی که اعتماد بیشتری به مدیرشان پیدا می­ کنند احساس می­ کنند که توانمندترند: نخست، از رفتارهای غیر مولد و بی­فایده ناشی از عدم اعتماد و سوءظن اجتناب می­ شود. هنگامی که افراد به دیگری اعتماد ندارند، گوش نمی­کنند، به وضوح ارتباط برقرار نمی­سازند، سخت نمی­کوشند و همکاری از خود نشان نمی­دهند. از طرف دیگر وقتی اعتماد وجود دارد، افراد آزادند که تجربه کنند، بیاموزند و بدون ترس از تنبیه همکاری کنند. دوم، افرادی که قابل تمجید و شرافتمند هستند همیشه برای دیگران نیروی مثبت ایجاد می­ کنند و آنان را وادار می­سازند تا خود را لایق احساس کنند. شکل زیر ضرورت اعتماد در سازمان را نشان می­دهد (خنیفر و زروندی، ۱۳۸۹: ۴۳-۴۲).
شکل(۲-۶) ضرورت اعتماد در سازمان

۱۲-۳-۲٫ اعتماد سازمانی چیست؟

بهترین روش برای تعریف اعتماد سازمانی از این طریق است که بیان می‌­کنیم وقتی اعتماد نباشد و یا از بین برود، چه اتفاقی می­‌افتد. دنیلز^[۱۶۶] (۱۹۹۴) در این رابطه می­‌گوید برای این‌که مورد اعتماد دیگران قرار گیرید(نتیجه)، شما باید به آن­‌چه که می­‌گویید، عمل نمایید.
اعتماد سازمانی، در واقع یک اطمینانی میان مدیریت و کارکنان است که هر دو باید در آن سهیم شوند. بدون اعتماد سازمانی، احتمال حداقل و یا هیچ شانسی وجود ندارد که سازمان بتواند به اهداف استراتژیک خود دست یابد. کارکنان دوست دارند که بتوانند به مدیران اعتماد کنند. آن‌ها انتظار دارند که برای سوالاتشان، پاسخ‌­های صادقانه بگیرند. ایجاد و نگهداری اعتماد، با یک فرهنگ مبتنی بر ارزش­‌های مشترک^[۱۶۷]، آغاز می‌گردد که مدیران و کارکنان به آن اعتقاد دارند. مدیری که مورد اعتماد قرار گرفته می­‌تواند، راهنمایی، هدایت و حمایت را برای افراد به آسانی فراهم کند. اعتماد سازمانی، کارکنان را توانمند کرده، مشارکت در تصمیم­‌گیری را افزایش می‌­دهد و در نهایت محیط کاری بهره­‌ورتری را فراهم می‌­کند(اسمیت^[۱۶۸]، ۲۰۰۵: ۵۲۱-۵۲۰).
تعاریف متعددی از اعتماد سازمانی شده است. ساشکین^[۱۶۹] اعتماد سازمانی را این‌گونه تعریف می‌کند: اطمینانی که کارکنان نسبت به مدیریت دارند و میزانی که آن‌ها ­گفته‌­های مدیریت را باور می­‌کنند. گیبز^[۱۷۰] اعتماد سازمانی را به عنوان فضایی که در آن افراد احساس اطمینان، گرمی و مقبولیت دو­طرفه می­ کنند، تعریف می­ کند. به گونه ­ای کامل­تر، می­توان اعتماد را اینگونه تعریف کرد، فضایی که در آن کارکنان باور دارند که مدیران با آن­ها به طریقی منصفانه، با ثبات و صمیمان در فرایند ارتباطاتشان رفتار می­نمایند. این تعریف شبیه تعریف گیلبرت و تنگ^[۱۷۱] (۱۹۹۸) است که در آن کارکنان زمانی که اعتماد سازمانی توسعه یابد به رفتارهای مدیران اجرایی از طریق تعهد سازمانی، جواب خواهند داد. اما این تعریف گسترده­تر از تعاریف ساشکین و گیبز می­باشد به دلیل اینکه آن نه تنها احساس کارمندان نسبت به مدیریت را در بر می­گیرد بلکه رفتارها، تداوم رفتارها و فرایند­های ارتباطات را نیز به حساب می ­آورد (چاوشی، ۱۳۸۶).
اعتماد سازمانی یک مفهوم یک بعدی نیست و در مطالعات مختلف اعتماد سازمانی در ابعاد گوناگون آزموده شده است. در این پژوهش تمرکز بر اعتماد سازمانی است، یعنی فضای کلی اعتمادی که در یک سازمان وجود دارد. به عبارت دیگر، زمانی که کسی اعتماد را در قالب اصطلاحات درون سازمانی ارزیابی می­ کند، در واقع اشاره به اعتماد کارکنان به مدیر و اعتماد مدیر به کارکنان دارد. سوای این روابط اعتمادی دوگانه، اعتماد متقابل در بین همکاران، تیم­ها و واحدهای کاری در سازمان نیز باید وجود داشته باشد(ارجنلی سگلام و متین^[۱۷۲]، ۲۰۰۷: ۴۳). اعتماد دوگانه مدیر- کارمند به عنوان کلیدی که بر رفتارها در سازمان اثر می­ گذارد شناخته شده است. اعتماد به مدیر میزان ادراک و اعتقاد شخصی کارکنان در این مورد است که مدیر نهایتاً به نفع کارکنان عمل خواهد کرد. اگر کارکنان به مدیران اعتماد داشته باشند، این اعتقاد در آن­ها شکل می­گیرد که سازمان کار درست را برای کارکنان انجام خواهد داد. در آن صورت، کارکنان احساس یگانگی، عضویت و شناسایی با سازمان خواهند داشت. در ضمن اگر در سازمان اعتماد وجود داشته باشد، کارمند احساس می­ کند که شغل او برای موفقیت سازمان حیاتی است. علاوه بر این کارکنان اضطراب کمتری داشته و اثر مثبت بیشتری بر سازمان خواهند داشت(ارتاک، ۲۰۰۸: ۴۶۵).

۱۳-۳-۲٫ انواع اعتماد در ارتباطات سازمانی

 

۱-۱۳-۳-۲٫ اعتماد مبتنی بر بازدارندگی

شکننده‎­ترین ارتباطات با اعتماد مبتنی بر بازدارندگی مهار می_شود. یک تخطی و یا یک ناهماهنگی ممکن است ارتباط را ضایع کند. این شکل از اعتماد مبتنی بر ترس از تلافی­‎جویی است آن­گاه که از اعتماد تو استفاده می‎شود. کسانی که ارتباط­شان این گونه است، آن­چه می­گویند عمل می­ کنند، زیرا از عواقب به انجام نرسیدن وظایفشان هراس دارند. اعتماد مبتنی بر بازدارندگی تا جائی مؤثر است که امکان مجازات وجود دارد، عواقب کار روشن است و در صورتی که اعتماد مورد تخطی قرار گیرد، مجازات واقعاً اعمال خواهد شد. یک مثال از اعتماد مبتنی بر بازدارندگی ارتباط میان مدیر و کارمند است. انسان معمولاً در مقام یک کارمند به کارفرمای جدید خود اعتماد می­ کند، حتی اگر تجربه­ای که اعتماد خود را به آن متکی می­ کند اندک باشد. پیوند به وجود آورنده این اعتماد اقتدار کارفرما و مجازاتی است که می‌تواند در مقابل انجام ندادن بر کارمند اعمال کند.

۲-۱۳-۳-۲٫ اعتماد مبتنی بر آگاهی

بیشتر ارتباط سازمانی ریشه در اعتماد مبتنی بر آگاهی دارد. به عبارت دیگر، اعتماد مبتنی است بر پیش ­بینی­پذیری رفتاری که حاصل تجارب تعامل گذشته است. وجود چنین اعتمادی هنگامی است که شخص آگاهی لازم از افراد برای درک کافی و وافی کارکنان داشته باشد تا بتواند رفتار محتمل آنان را به درستی پیش ­بینی کند. اعتماد مبتنی بر آگاهی به جای اتکای به بازداری، متکی به آگاهی است. آگاهی از دیگری و پیش ­بینی­پذیری رفتار او جای قرار­دادها، مجازات­ها و ترتیبات حقوقی را که بیشتر معمول اعتماد مبتنی بر بازدارندگی است می­گیرد. این گونه اعتماد، به مرور، و بیشتر به عنوان کنش تجربه­ای که ایجاد اعتماد و با ارزش بودن می­ کند، به وجود می ­آید. هر قدر کسی را بهتر بشناسید پیش ­بینی صحیح­تری از رفتار او در آینده خواهید داشت. پیش ­بینی­پذیری اعتماد را تقویت می­ کند، حتی اگر پیش ­بینی کنید که دیگری قابل اعتماد نیست، زیرا راه­های سوء استفاده او از اعتماد را می­توان پیش ­بینی کرد. هر قدر با افراد دیگر ارتباط بیشتر و تعامل منظم­تر داشته باشید، این شکل از اعتماد بیشتر ایجاد خواهد شد و بیشتر به آن متکی خواهد بود. جالب این جاست که در سطح اعتماد مبتنی بر آگاهی رفتار متناقض لزوماً سبب شکست اعتماد نمی­ شود.

۳-۱۳-۳-۲٫ اعتماد مبتنی بر شناسایی

زمانی که به بالاترین سطح اعتماد می­رسیم که میان دو طرف یک ارتباط عاطفی وجود داشته باشد. این نوع ارتباط به یکی از طرفین اجازه می­دهد که به عنوان کارگزار طرف دیگر عمل کند و در مراوده‌های افراد جانشین آن شخص شود. چنین اعتمادی را اعتماد مبتنی بر شناسایی می­گوییم. در اینجا وجود اعتماد بدین­خاطر است که هر دو طرف از قصد یکدیگر آگاهند و به خواسته‎ها و آرزوهای هم احترام می­گذارند. این تفاهم دو جانبه تا آنجا پیشرفت می­ کند که هر یک از دو طرف می ­تواند به گونه ای اثر بخش به جای دیگری عمل کند. در این سطح، کنترل در کمترین حد است. نیازی به مراقبت از دیگری نیست، زیرا وفاداری بدون قید و شرط وجود دارد .

۳-۱-۴- محیط های باکتریولوژیک:
Muller Hinton Agar
Trypticase Soy Agar (TSA)
Trypticase Soy Broth (TSB)
Eosin Methylen Blue (EMB)
Triple Sugar iron Agar (TSI)
Simon citrate Agar
Sulfide Indol Motility (SIM)
Macconkey Agar (MC)
Nutrient Agar
Nutrient broth+%5Agar
MR- VP
Blood Agar base
Urea Agar (UA)
Luria bertani broth
Luria bertani Agar (LBA)
۳-۱-۵-آنتی بیوتیک ها:
Cefotaxime
Tetracycline
Ciprofloxacin
Nalidixic acid
Ampicillin
Amoxicillin
Ceftazidime
Clyndamycin
Gentamicin
Chloramphenico
Nitrofurantoin
Kanamycin
۳-۱-۶-مارکرها:
DNA ladder 100bp
لودینگ بافر
۳-۱-۷-سویه های استاندارد:

 

1. 1. coli ATCC 25922

 

1. 1. aureus ATCC25923

 

1. 1. aureus MRSA

 

۳-۲- نمونه گیری وکشت ونگهداری:
درطول مدت ۹ماه تعداد۱۵۰نمونه ادرار که کشت آن­ها مثبت شده بود از آزمایشگاه­ها وبیمارستان­های سطح استان جمع آوری وسریعا این نمونه­ها به آزمایشگاه میکروب­شناسی دانشگاه ایلام در شرایط استریل انتقال و مورد آزمایشات تشخیصی قرار گرفتند. پس از ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه اطلاعات مربوط به نمونه شامل جنسیت بیمار، سن، نوع نمونه بالینی، تاریخ نمونه گیری در فرم تهیه ثبت گردید.
۳-۳-آزمایشات بیوشیمیایی:
آزمایشات شامل رنگ آمیزی گرم ، کاتالاز، اکسیداز، IMVIC و…بود. برای مشاهده کلنی تک باکتری از نوترینت براث حاوی ۵ درصد آگار استفاده شد.در مرحله بعد گسترش‌هایی از کشت‌های جوان باکتری تهیه شده و جهت مطالعه شکل باکتری (کوکسی، میله‌ای، اندوسپور و…) و تعیین نوع گرم (+ یا – بودن) با روش گرم رنگ‌آمیزی شدند. در این روش با بهره گرفتن از گرما گسترش تثبیت شده و سپس با بهره گرفتن از رنگ‌های تجاری رنگ‌آمیزی انجام گرفت: کریستال ویوله (۱ دقیقه)، شستشو با آب، ید (۱ دقیقه)، شستشو، استون الکل (چند ثانیه)، سافرانین (۳۰ ثانیه)، شستشو و سپس خشک شدن ومشاهده زیر میکروسکوپ. برای شناسایی کوکسی های گرم مثبت ابتدا آزمایش کاتالاز انجام شد.

در تست کاتالاز از کلنی‌های تازه باکتری‌ها استفاده شد. به این ترتیب که یک قطره از محلول ۳ درصد آب اکسیژنه بر روی یک لام تمیز گذاشته و یک کلنی از باکتری در آن مخلوط شد. در صورت تشکیل حباب باکتری دارای آنزیم کاتالاز بوده و کاتالاز مثبت تشخیص داده شد. کاتالاز تولید شده توسط باکتری باعث آزاد شدن اکسیژن از آب اکسیژنه می‌گردد [۶۲].
در صورت منفی بودن نتیجه آزمایش برای شناسایی استرپتوکوکوس پیوژن از حساسیت به دیسک باسیتراسین و برای شناسایی انتروکوکوس از مقاومت باکتری در دمای ۶۰ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ دقیقه ومقاومت به نمک طعام ۵/۶ درصد استفاده گردید. در صورت مثبت بودن آزمایش کاتالاز برای شناسایی استافیلوکوکوس کواگولاز مثبت ازآزمایش کواگولاز استفاده گردید. برای شناسایی باسیل های گرم منفی از محیط‌های TSI Agar، SIM، سیمون سیترات آگار و اوره آگار استفاده شد.
ابتدا از کلونی باکتری مورد نظر در محیط کشت مولر هینتون آگار ایزولاسیون انجام گرفت تا کلونی تک بدست آید. پس از یک شبانه روز گرمخانه گذاری، از کلونی­های تک بدست آمده برداشت کرده و با بهره گرفتن از دیسک اکسیداز ( تترا متیل پارا فنیلن دی آمین هیدروکلراید) که در آزمایشگاه موجود بود، کلونی از نظر تست اکسیداز مورد بررسی قرار گرفت. ( به عنوان کنترل مثبت از باکتری پسودوموناس آئروژینوزا استفاده شد) [۶۲]. چنانچه تست اکسیداز در این مرحله مثبت می گردید، باکتری از جنس انتروباکتریاسه خارج می­شد، اما نتیجه منفی تست اکسیداز مانع ادامه روند تشخیص باکتری نمی گردید. پس از آن، باکتری های اکسیداز منفی، به داخل محیط های مک­کانکی تلقیح شدند و پس از یک شب گرم خانه­گذاری در ۳۷ درجه سانتی ­گراد، بر روی نمونه های لاکتوز مثبت (کلونی های صورتی در محیط مک­کانکی آگار) تست­های زیر اجرا گردید.
از کلونی باکتری­ های لاکتوز مثبت برداشته و بر روی محیط­های TSI و لیزین دکربوکسیلاز، سیمون سیترات، محیط فنیل­آلانین، MR-VP و SIM تلقیح شدند. در صورتی که واکنش در محیط TSI به صورت اسید/ اسید(A/A) و تست IMVIC از چپ به راست به ترتیب به صورت + + - - و تست اوره­آز مثبت و تست حرکت منفی بود، آنگاه این باکتری تحت عنوان کلبسیلا پنومونیه تأیید می­شد [۶۲]. در صورتی که واکنش در محیط TSI به صورت اسید/ اسید(A/A) و تست IMVIC از چپ به راست به ترتیب به صورت - - + + و تست اوره­آز منفی و تست حرکت مثبت بود، آنگاه این باکتری تحت عنوان اشرشیا کلی تایید می­شد.
تشخیص انتروباکتر وسیتروباکتر: این باکتری بسیار متحرک بوده  و بی هوازی اختیاری است. روی محیط­های معمولی رشد می کند گلوکز و لاکتوز راتخمیر می کند - متیل رد منفی - VPمثبت - سیترات ومالونات مثبت وS H₂منفی است . سیتروباکترگاهی جلای فلزی داده ودربرخی گونه ها S H₂ مثبت است.
تشخیص انتروکوکوس: بی هوازی اختیاری هستند و اسپور تولید نمی‌کنند. آن‌ها گستره بزرگی از شرایط محیطی را تحمل می‌نمایند: دمای ۱۰ تا ۴۰ درجه سانتی گراد، pH از ۴ تا ۱۰ و غلظت‌های بالای کلرید سدیم. انتروکوکوس‌ها بر روی آگار خوندار گوسفندی، همولیز گاما ایجاد می‌کنند. هیدرولیز اسکولین مثبت وهیدرولیز نشاسته منفی هستند. مقاوم به صفرا ودیسک اپتوچین و PYRمثبت هستند. هرچندکه انتروکوکوس هاکاتالاز منفی هستند تعدادی از گونه ها کاتالازمثبت هستند [۶۲].

رسالت اصلی این رسانه خبری از بدو تاسیس تاکنون ایفای نقش دانشگاهیان در توسعه فضای رسانه‌ای کشور و ارتقای آگاهی‌های علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و صنفی با نگاهی دانشگاهی و دانشجویی و شکل‌گیری حلقه واسط بین مسوولان، نخبگان و مردم بوده است.
شبکه اولیه ایسنا به صورت workgroup با توپولوژی شبکه bus و جمعا با ۸ ایستگاه کاری در قالب ۲ سرور و ۶ دستگاه کاربر طراحی شده بود. در طول ۴ ماه اول کار ایسنا چند اتفاق مهم فنی رخ داد:
اضافه شدن تسیستم‌ها از ۶ ایستگاه کاری به ۹ ایستگاه کاری
ارتقای شبکه داخلی ایسنا از bus به Star با سرعت ۱۰ Mbps
اما در تیرماه سال ۸۱ بود که پس از چندین ماه تحقیق در خصوص سرورهای اختصاصی، سرور اختصاصی ایسنا تهیه شد و ۱۰۰۰ مگابایت اطلاعات معادل ۸۱۰۰ عکس به همراه بانک اطلاعات ایسنا و دیگر نرم افزارهای ویژه ایسنا بر روی سرور حدید ارسال شد و در حدود شهریور ماه سال ۱۳۸۱ نسخه اینترانتی سایت ایسنا با نسخه اینترنتی آن یکسان شد. یک سال بعد یعنی در تیرماه سال ۱۳۸۲ با تغییر در DNS نام isna.ir به سایت اینترنتی منتقل شد. خبرگزاری دانشجویان ایران در قالب ۹ اداره خبری، ۲۴ منطقه و ۷ دفتر خبری فعالیت خود را به انجام می‌رساند.
اهداف، سیاستها و اولویتهای خبرگزاری دانشجویان ایران عبارتند از:
نگاه تحلیلی و آسیب‌شناسانه به مسائل ایران و جهان
بازتاب واقعی اخبار
سرعت و دقت در انتشار اخبار
پرهیز از افراط و تفریط
توجه به مخاطب و ایجاد اعتماد پایدار بین رسانه و مخاطب
صداقت و امانت‌داری در انتشار اخبار
پرهیز از ایجاد تنش‌های آسیب‌زا در افکار عمومی
تلاش در جهت ایجاد روحیه امیدواری واقع‌نگرانه در جامعه
بازنمایی همه جانبه و بی‌طرفانه اندیشه‌ها و افکار در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
ساختار تشکیلاتی خبرگزاری ایسنا به شرح زیر می باشد:
هیات مدیره: مرجع تصمیم گیری در ایسنا هیات مدیره‌ای متشکل از رییس جهاددانشگاهی به عنوان رییس هیات مدیره، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی، مدیرعامل خبرگزاری و دو نفر از اعضای جهاددانشگاهی به پیشنهاد رییس جهاددانشگاهی هستند.
مدیرعامل
معاونت‌ها: معاونت خبر، معاونت انفورماتیک و فنی، معاونت آموزشی و پژوهشی، معاونت پشتیبانی، معاونت اجرایی
ادارات خبر: علمی و فناوری، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بین‌الملل، فرهنگی هنری، ورزشی، عکس، استانها
فصل سوم
روش­شناسی تحقیق
مقدمه
پژوهش نوعی مطالعه یا بررسی و کندوکاو علمی دقیق، متکی بر داده‌ها و اطلاعات نظام­مند و سازماندهی شده در مورد مشکل خاص می‌باشد که هدفش یافتن پاسخ یا راه حل‌هایی برای آن مشکل می‌باشد.

فصل سوم این تحقیق، به روش­شناسی تحقیق اختصاص دارد. هدف از روش علمی، کشف حقیقت است. تحقیق از نظر روش­شناسی، کاربرد روش­های علمی در حل یک مساله یا پاسخگویی به یک سئوال می­باشد. انتخاب روش تحقیق مناسب به اهداف، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش‌های تحقیق است.( خاکی،۱۳۷۹)
برای اینکه نتایج حاصل از تحقیق معتبر باشد بایستی از یک روش مناسب در تحقیق استفاده شود، چرا که انتخاب نادرست منجربه نتیجه ­گیری نادرست می­ شود. در این فصل ابتدا به بررسی روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری پرداخته می­ شود و سپس ابزار سنجش و پایایی و روایی آن بررسی و روش­های آماری تحلیل داده ­ها بررسی می­گردد.
هدف از این توصیف گام به گام، همانا ایجاد امکان به منظور تکرار یا ادامه تحقیق در همین زمینه یا زمینه‌های مشابه برای پژوهشگر دیگری است، تا بتواند با رعایت مفاد مندرج در این فصل از تحقیق، تحقیقی مشابه انجام دهـد و از مقایسه و بررسی یافته­ ها در دو تحقیق، اطلاعات مفیدی کسب کند.
۳-۱) روش تحقیق
شناخت پدیده‌های اجتماعی نیازمند اتخاذ روش تحقیق مناسب است تا با به کار گرفتن مجموعه‌ای از قواعد روشمند و رعایت منظم مراحل، بتوان به کسب یافته‌های علمی نایل آمد.
در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می‌خواهد بداند پدیده، متغیر، شیئ یا مطلب چگونه است. به عبارت دیگر این نوع تحقیق وضع موجود را بررسی می‌کند و به توصیف منظم و نظام­مند وضعیت فعلی آن می‌پردازد و ویژگی‌ها و صفات آن را مطالعه و در صورت لزوم ارتباط بین متغیر‌ها را بررسی می کند. در این نوع تحقیقات نوعاً از روش‌های مطالعه کتابخانه‌های و بررسی متون و محتوای مطالب روش‌های می‌دانی نظیر پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده می‌شود. به طور کلی تحقیقات توصیفی را می‌توان به سه گروه پیمایشی، موردی و تحلیل محتوا تقسیم کرد. تحقیق توصیفی- پیمایشی به مطالعه ویژگی‌ها و صفات افراد جامعه می‌پردازد و وضعیت فعلی جامعه آماری را در قالب چند صفت یا متغیر مورد بررسی قرار می‌دهد (دانایی فرد و دیگران، ۱۳۸۳).
با توجه به اینکه در این پژوهش از روش‌های مطالعه کتابخانه‌های و بررسی متون و نیز روش‌های میدانی نظیر پرسشنامه استفاده شده است و هدف شناخت صفات افراد، ویژگی‌ها و رفتار افراد جامعه از طریق مراجعه به آن‌ها می‌باشد، می‌توان گفت که پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش، تحقیقی توصیفی است که بصورت پیمایشی انجام شده است.
۳-۲) جامعه آماری
با توجه به تعریف، یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحد ها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (سرمد وهمکاران،۱۳۸۰٫ص ۱۷۷). به عبارت دیگر جامعه آماری عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند (دلاور، ۱۳۸۰). جامعه آماری همان جامعه اصلی است که از آن نمونه ­ای نما یا معرف بدست می ­آید. (ساروخانی، ۱۳۷۲)
جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی خبرنگاران شاغل در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) می­باشد.
۳-۳) روش نمونه‌گیری
با توجه به محدود بودن جامعه آماری در این تحقیق، تمام شماری صورت گرفت. پس از توزیع اوراق پرسشنامه ­ها در بین جامعه آماری ۱۵۰ نفری تعداد ۱۱۸پرسشنامه تکمیل و عودت داده شد.
۳-۴) روش و ابزار گردآوری اطلاعات
یکی از مهمترین مراحل تحقیق، گردآوری اطلاعات است. اطلاعات مورد نیاز برای انجام تحقیق رابه طرق مختلف می­توان جمع­آوری نمود. ابزارهای گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و اسناد و مدارک و غیره برای به دست آوردن داده ­ها وجود دارد. هر یک از این ابزارها معایب و مزایایی دارند که هنگام استفاده از آنها باید مورد توجه قرار گیرند تا اعتبار پژوهش دچار خدشه نشود و از طرفی نقاط قوت ابزار تقویت گردد. هر پژوهشگر باید با توجه به ماهیت مسأله و فرضیه ­های طراحی شده یک یا چند ابزار را انتخاب نماید و پس از کسب شرایط لازم در مورد اعتبار این ابزارها، از آنها در جهت جمع­آوری داده ­ها بهره جوید تا در نهایت از طریق پردازش و تحلیل این داده ­ها، بتواند در مورد فرضیه ­ها قضاوت نماید. انتخاب ابزارها باید به گونه ­ای باشد که پژوهشگر بتواند از نحوه انتخاب ابزار خود دفاع کند و از این طریق دستاوردهای پژوهش خود را معتبر سازد. (خاکی، ۱۳۷۸)
مهمترین روش های گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است:
الف: مطالعات کتابخانه­ای: که جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات موضوع، از منابع کتابخانه­ای و مقالات استفاده شده است.
ب: تحقیقات میدانی: به منظور جمع­آوری داده ­های خام و تجزیه و تحلیل آنها از پرسشنامه استفاده گردیده است. بدین منظور بر اساس مدل مدیریت دانش آفرینی نوناکا از پرسشنامه دانش آفرینی رحیمی و همکاران (Rahimi, et al, 2011) بهره گرفته شده است.
از ۳۰ سؤال پرسشنامه مذکور، ۴ سؤال مربوط به تعیین جنسیت، سطح تحصیلات، سن و سابقه شغلی پاسخ ­دهندگان می­باشد. از ۲۶ سؤال بخش مدیریت دانش، ۵ سؤال برای سنجش بیرونی سازی، ۱۱ سؤال برای سنجش ترکیب، ۴ سؤال برای سنجش درونی سازی و ۶ سؤال برای سنجش اجتماعی سازی طراحی گردیده­اند.
برای طراحی این سؤالات از طیف پنج گزینه­ای لیکرت استفاده گردیده است که یکی از رایج­ترین مقایسهای اندازه ­گیری به شمار می­رود. شکل کلی و امتیازبندی این طیف برای تمام سؤالات به صورت ذیل است.

 

شکل کلی:

کاملاً موافقم

موافقم

نظری ندارم

مخالفم

 

حالت دوم

۶۵ و ۳۳و۳۰و۱۰

۲۰ و ۵و ۲

 

 

حالت اول – خروجی شبیه سازی در این حالت توسط شکل های شماره (۵-۱) تا (۵-۶) برای
و شکل های شماره (۵-۷) تا (۵-۱۲) به ازای نشان داده شده است.همان گونه که مشاهده می گردد، در های پایین، الگوریتم MUSIC و WAVES و SSF به طور دقیق، منابع در زاویه ۳۵ درجه را تشخیص می دهند. این در حالیست که در روش Capon، به این دلیل که برای محاسبه از Capon Rank 1 استفاده گردیده است، خروجی در در زاویه ۳۵ درجه دارای خطا می باشد. مطابق مطالب بیان شده در فصل ۳، میزان خطا در روش Arithmetic نسبت به
روش های Geometric و Harmonic بیشتر است. هم چنین روش Capon – Geometric، خروجی دقیق تری نسبت به دو روش Capon-Arithmetic و Capon-Harmonic تولید می نماید.
شکل (۵- ۱) – خروجی الگوریتم MUSIC در و زوایای
شکل (۵- ۲) – خروجی الگوریتم SSF در و زوایای
شکل (۵-۳ ) - خروجی الگوریتم WAVES در و زوایای
حالت دوم – در این حالت، مطابق جدول شماره (۵-۲)، منابع ارسال سیگنال را ثابت نگه داشته و منبع چهارم که در زاویه ۳۵ درجه می باشد را با زاویه ۳۳ درجه ارسال می نماییم. خروجی شبیه سازی در حالت مذکور در شکل های شماره (۵-۱۳) تا (۵-۱۸) برای ، شکل های شماره (۵-۱۹) تا
(۵-۲۴) برای و شکل های شماره (۵-۲۵) تا (۵-۳۰) برای ترسیم گردیده است.
با مقایسه شکل ها در ۲ حالت اول و دوم، نتایج ذیل حاصل می گردد:
شکل (۵- ۴) – خروجی الگوریتم Capon Arithmetic در و زوایای
شکل (۵- ۵) – خروجی الگوریتم Capon Harmonic در و زوایای
شکل (۵- ۶) – خروجی الگوریتم Capon Geometric در و زوایای
شکل (۵- ۷) – خروجی الگوریتم MUSIC در و زوایای
شکل (۵- ۸) – خروجی الگوریتم SSF در و زوایای
شکل (۵- ۹) – خروجی الگوریتم WAVES در و زوایای
شکل (۵- ۱۰) – خروجی الگوریتمCapon Arithmetic در و زوایای
شکل (۵- ۱۱) – خروجی الگوریتمCapon Harmonic در و زوایای
شکل (۵- ۱۲) – خروجی الگوریتمCapon Geometric در و زوایای
حالت دوم: در این حالت، مطابق جدول شماره (۵-۲)، منابع ارسال سیگنال را ثابت نگه داشته و منابع چهارم که در زاویه ۳۵ درجه می باشد را با زاویه ۳۳ درجه ارسال می نماییم و خروجی در شکل های شماره (۵-۱۳) تا (۵-۱۸) برای ، در شکل های شماره (۵-۱۹) تا (۵-۲۴) برای و در شکل های شماره (۵-۲۵) تا (۵-۳۰) برای ترسیم گردیده است.
شکل (۵- ۱۳) – خروجی الگوریتم MUSICدر و زوایای
شکل (۵- ۱۴) – خروجی الگوریتم SSFدر و زوایای
شکل (۵- ۱۵) – خروجی الگوریتم WAVESدر و زوایای
شکل (۵- ۱۶) – خروجی الگوریتم Capon Arithmeticدر و زوایای
شکل (۵- ۱۷) – خروجی الگوریتم Capon Harmonic و زوایای
شکل (۵- ۱۸) – خروجی الگوریتم Capon Geometric و زوایای
شکل (۵- ۱۹) – خروجی الگوریتم MUSIC برای و زوایای
شکل (۵- ۲۰) – خروجی الگوریتم WAVES برای و زوایای
شکل (۵- ۲۱) – خروجی الگوریتم Capon Arithmetic برای و زوایای
شکل (۵- ۲۲) – خروجی الگوریتم Capon Harmonic برای و زوایای
شکل (۵- ۲۳) – خروجی الگوریتم Capon Geometric برای و زوایای
شکل (۵- ۲۴) – خروجی الگوریتم MUSIC برای و زوایای
شکل (۵- ۲۵) – خروجی الگوریتم SSF برای و زوایای
شکل (۵- ۲۶) – خروجی الگوریتم WAVES برای و زوایای
شکل (۵- ۲۷) – خروجی الگوریتم Capon Arthimetic برای و زوایای
شکل (۵- ۲۸) – خروجی الگوریتم Capon Harmonic برای و زوایای

شکل (۵- ۲۹) – خروجی الگوریتمCapon Geometrics برای و زوایای
۵-۴-۲- سناریو ۲
در این قسمت به مقایسه الگوریتم‌های معرفی شده در شرایط مختلف SNR، زاویه‌های مختلف ورود سیگنال به آرایه پرداخته و معایب و مزایای هر الگوریتم را بررسی می‌نمائیم. بدین منظور با شبیه سازی سه سیگنال که دو تای آنها به صورت ثابت درزاویه ۳و۱۰= قرار داشته و سیگنال سوم از زاویه ^۰۲۶ تا ^۰۳۹ تغییر داده و به ازای SNR های مختلف خروجی الگوریتم بیان شده را بررسی می‌نمائیم در این سناریو تعداد آرایه‌ها برابر ۱۰ و در ابتدا تعداد بین های فرکانسی را برابر با ۱۲۸و تعداد لحظات مشاهده^[۱۱۶] را برابر ۱۲۸ در نظر خواهیم گرفت خروجی‌های مستند سازی در حالت‌های مختلف اشکال ۳۹-۵ تا ۵-۴۳ نمایش داده شده است.
شکل (۵-۳۰) مقایسه ۵ الگوریتم مطرح شده به ازای سیگنال دریافتی در زاویه ۱۰^۰ ، ۳۳^۰، ۳۶^۰ به ازای تعداد لحظات مشاهده ۱۲۸ و تعداد بین فرکانسی ۱۲۸ (محاسبه RMS خطا بر مبنای SNR های متفاوت)
شکل (۵-۳۱)محاسبه میزان خطا به ازای سیگنال دریافتی در زاویه ۱۰^۰ ، ۳۳^۰، ۳۷^۰ به ازای تعداد لحظات مشاهده ۱۲۸ و تعداد بین فرکانسی ۱۲۸ (محاسبه RMS خطا بر مبنای SNR های متفاوت)

دشوار بودن درک اینکه چه اطلاعاتی برای فرایند کار نیاز هست.

دشوار بودن درک اینکه چه منابعی برای فرایند کار نیاز هست.
۱-۱۰-۲-۷-۲-پیچیدگی هماهنگ:
نیاز داشتن فرایند اصلی کار به هماهنگی های مکرر وظایف با دیگران.
نیاز داشتن فرایند اصلی کار به اشتراک گذاری مکرر اطلاعات با دیگران.
نیاز داشتن فرایند اصلی کار به اشتراک گذاری مکرر منابع با دیگران.
۱-۱۰-۲-۷-۳-پیچیدگی پویا:
دشوار بودن پیش بینی مراحل فرایند اصلی کار به صورت پویا و پیوسته.
دشوار بودن پیش بینی اینکه چه اطلاعاتی برای انجام فرایند اصلی کار نیاز هست به صورت پویا.
دشوار بودن پیش بینی اینکه چه منابعی برای انجام فرآیندهای اصلی کار نیاز هست به صورت پویا.
۱-۱۰-۲-۸-درک ثبات فرایند زنجیره تأمین:
غیر قابل انعطاف بودن فرایند اصلی کار که فرد ناچار است تنها از مجموعه ی ثابتی از مراحل پیروی کند.
عدم وجود تنوع در توالی وظایف فرایند کار.
به طور کلی فرایند اصلی کار قابل انعطاف نیستند.
۱-۱۰-۲-۹-درک تغییرات ریشه ای:
فرد درک کند که وظایف موجود در فرایند کار متفاوت تر از آنچه است که قبلاً انجام داده است.
فرد درک کند که اکنون به اطلاعاتی برای انجام وظایف نیاز دارد که قبلاً هرگز استفاده نکرده است.
فرد درک کند که اکنون به منابعی برای انجام وظایف نیاز دارد که قبلاً هرگز استفاده نکرده است
به طور کل فرد درک کند که فرایند اصلی کارش متفاوت از قبل شده است.
فصل دوم:
ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱-مقدمه
مدیریت زنجیره تأمین، به ارتباط نزدیک و هماهنگی فعالیت های خرید، ساخت و انتقال محصول اشاره دارد. این زنجیره، فرآیندهای کسب و کار را با اطلاعات سریع، واحد تولید و جریان سرمایه تلفیق می کند تا زمان صرف شده و هزینه های تمام شده کالا را کاهش دهد. مدیریت زنجیره تأمین، شامل فرآیندهای زیادی برای تسریع جریان اطلاعات و مواد سازمان می باشد. این فرآیندها به شرکت ها در شناخت بهتر مسائل مدیریت زنجیره تأمین و تدوین اهدافی برای بهبود آن کمک می کنند. فرآیندهای اصلی زنجیره تأمین عبارتند از: برنامه ریزی، منبع یابی، تولید، تحویل و ارجاع. تدارکات نقش مهمی را در این فرآیندها بازی می کند و برنامه ریزی و کنترل کلیه عوامل مؤثر بر حمل و نقل به موقع کالا یا خدمات به مکان مورد نظر با حداقل هزینه را بر عهده دارد. مدیریت زنجیره تأمین، فرصتی را فراهم می آورد تا حرکت مواد و کالاها در میان اعضای مختلف زنجیره تأمین بهینه شود. با بهره گرفتن از مدیریت زنجیره تأمین، یک سازمان تلاش می کند تا مراحل اضافی و تأخیرها در طول راه را از میان بردارد.(سی لاودن، ۱۳۸۹)
چگونه یک مدیر می تواند محدوده گسترده ای برای تصمیم گیری داشته باشد؟ یک استراتژی موفق زنجیره تأمین در نتیجه ی نگاه به زنجیره تأمین به عنوان یک کل به هم پیوسته حاصل می شود و نه فقط نگاه به تک تک به مراحل آن. لذا با توجه به ابعاد جهانی در سراسر زنجیره تأمین یک مدیر می تواند با کمک فناوری اطلاعات، استراتژی خود را بر اساس تمام فاکتورها و عوامل اثرگذار بر زنجیره تأمین تعیین کند. استفاده از سیستم های فناوری اطلاعات برای گرفتن و تجزیه و تحلیل اطلاعات می تواند اثرات روشنی بر عملکرد شرکت داشته باشد. اطلاعات یک محرک کلیدی زنجیره تأمین است زیرا می تواند به عنوان چسباننده تمام محرک های زنجیره تأمین را برای کار با یکدیگر هماهنگ کند. اطلاعات بر روی عملکرد زنجیره تأمین اثر زیادی دارد زیرا پایه و اساسی را فراهم می کند که در آن فرایندهای زنجیره تأمین اجرایی می شود و مدیران بر اساس آن تصمیم گیری می کنند. (چُپرا،۲۰۰۰)
سیستم های اطلاعاتی، مدیریت زنجیره تأمین را از طریق فراهم آوردن اطلاعات لازم کارآمدتر می سازند و از این طریق به سازمان ها در هماهنگ کردن، کنترل تولید، مدیریت موجودی و تحویل محصولات و خدمات کمک می کنند.(سی لاودن، ۱۳۸۹)
۲-۲-زنجیره تأمین چیست؟
یک زنجیره تأمین شامل همه مراحلی^[۲] (اعضای زنجیره) است که چه مستقیم و چه غیرمستقیم، در برآورده سازی درخواست یک مشتری نقش دارند. در یک زنجیره تأمین معمولی، مواد خام از تأمین کنندگان به کارخانه ها ارسال می شوند، سپس محصولات تولید شده در کارخانه ها به انبارهای میانی و انبارهای توزیع کننده ها ارسال می شوند و از آنجا به سمت خرده فروش ها و در نهایت به دست مشتری نهایی یا همان مصرف کننده برسد. پس یک کالا مراحل مختلف زنجبره را طی می کند تا به دست مصرف کننده برسد. در بعضی از این مراحل، کالا انبارش می شود و در بعضی دیگر حمل می شود، یعنی یک زنجیره تأمین مجموعه ای از انبارش ها و حمل و نقل ها است. اعضای یک زنجیره تأمین معمولی عبارتند از: تأمین کنندگان، انبارهای مواد اولیه، مراکز تولید، توزیع کنندگان، خرده فروشی ها و مشتری نهایی.(تیموری و همکاران، ۱۳۸۸)
۲-۲-۱-مدیریت زنجیره تأمین چیست؟
مدیریت زنجیره تأمین مجموعه ای است از راهکارها جهت یکپارچه سازی اعضای زنجیره (تأمین کنندگان، تولید کنندگان، توزیع کنندگان، خرده فروشی ها و مشتری نهایی) که هدف آن کاهش هزینه های سیستم و نیز افزایش سطح خدمت دهی به مشتریان است.
از این تعریف دو نکته روشن می شود:
زنجیره تأمین هزینه های خود را کاهش داده و درآمد خود را افزایش می دهند.
نخست اینکه مدیریت زنجیره تأمین به هر راهکاری که باعث کاهش هزینه ها می شود و نقشی در برآورده کردن نیاز مشتری ایفا می کند- از تأمین کننده و امکانات تولید گرفته تا انبارهای مواد اولیه و مراکز توزیع و نیز خرده فروشی ها و انبارهای محصولات- توجه می کند. در واقع در بعضی از تحلیل های زنجیره تأمین ضروری است که توجه خود را به تأمین کنندگان و مشتریان معطوف کنیم زیرا آنها در شکل گیری زنجیره تأمین تأثیر بسیار زیادی دارند.
دوم اینکه منظور از مدیریت زنجیره تأمین افزایش کارایی و کاهش هزینه در کل سیستم است. با به کارگیری رویکردهای مطرح در مدیریت زنجیره تأمین، هزینه کل سیستم که شامل هزینه های حمل و نقل، موجودی، جابجایی مواد و غیره است کاهش می یابد. ولی تأکید بر این نیست که صرفاً هزینه حمل و نقل و موجودی ها یا… کاهش یابد، بلکه مدیریت زنجیره تأمین با بهره گرفتن از یک رویکرد سیستمی سعی دارد که کارایی کل زنجیره را بهبود داده و سطح خدمت به مشتری را نیز افزایش دهد.
چون مدیریت زنجیره تأمین بر یکپارچه سازی کارایی تأمین کنندگان، توزیع کنندگان و مشتری نهایی تأکید دارد، پس بسیاری از فعالیت های شرکت در سطوح مختلف از سطح استراتژیک گرفته تا سطح تاکتیکی و عملیاتی را در بر می گیرد.(تیموری و همکاران، ۱۳۸۸)
۲-۲-۲-تعریف مدیریت زنجیره تأمین
محققین تعاریف مختلفی از مدیریت زنجیره تأمین ارائه کرده اند. از نظر بری، هدف مدیریت زنجیره تأمین تبادل اطلاعات مربوط به نیازمندی های بازار، توسعه محصولات جدید، کاهش تعداد تأمین کننده برای سازندگان و نیز فعال سازی و آزادسازی منابع مدیریتی در جهت توسعه روابط بلندمدت و با اهمیتی است که از ابتدا بر اساس اعتماد اعضاء شکل می گیرد. کوپژاک در سال ۱۹۹۷ گفت مدیریت زنجیره تأمین شامل مجموعه عناصر تأمین کنندگان، تهیه کنندگان سرویس لجستیک، سازندگان، توزیع کنندگان و فروشندگان است که جریان های مربوط به مواد خام، محصولات و جریان اطلاعاتی در بین این عناصر وجود دارد. ساندرز در سال ۱۹۹۵ گفت مدیریت زنجیره تأمین یک زنجیره خارجی از کل زنجیره تبادلات از مبداء تأمین مواد خام تا درون شرکت های گوناگون است که درگیر در استخراج و پردازش بر روی مواد خام، ساخت، مونتاژ، توزیع و در نهایت فروش به مشتری نهایی است. الرام در سال ۱۹۹۱ گفت مدیریت زنجیره تأمین یک شبکه از شرکت های در تبادل با هم می باشند که در نهایت محصول یا خدمت را به مشتری ارائه می کنند و ارتباط دهی را از گردش جریان مواد خام تا تحویل نهایی را در بر می گیرد. یک زنجیره تأمین شامل همه تسهیلات (امکانات)، وظایف و کارها و فعالیتهایی می شود که در تولید و تحویل یک کالا یا خدمت، از تأمین کنندگان (تأمین کنندگان و تأمین کنندگان آنها) تا مشتریان (و مشتریان آنها) درگیر هستند و شامل برنامه ریزی و مدیریت عرضه و تقاضا، تهیه مواد، تولید و برنامه زمانبندی محصول یا خدمت، انبار کردن، کنترل موجودی و توزیع، تحویل و خدمت به مشتری می شود. مدیریت زنجیره تأمین همه این فعالیتها را طوری هماهنگ می کند که مشتریان بتوانند محصولاتی با کیفیت بالا و خدمات قابل اطمینان در حداقل هزینه به دست آورند. مدیریت زنجیره تأمین می تواند به نوبه خود برای شرکت مزیت رقابتی فراهم کند. تسهیلات در زنجیره تأمین شامل کارخانه ها، انبارها، مراکز توزیع، مراکز خدمت و عملیات خرده فروشی می شود. کالاها و خدمات می توانند به وسیله راه آهن، کامیون، از طریق آب، هوا، خط لوله، کامپیوتر، پست، تلفن و یا به وسیله فرد توزیع شوند.(شاکریان،۱۳۹۱)
۲-۲-۳-تاریخچه و سیر تحول مدیریت زنجیره تأمین
نیاز به تأمین کالا و خدمات تقریباً هم زمان با پیدایش شرکت ها و سازمان ها شکل گرفت. در ابتدا، شرکت ها و سازمان ها با بهره گرفتن از رویه های موردی و بدون برنامه قبلی، کالاها و خدمات موردنیاز خود را تأمین می نمودند. در دهه ۳۰ میلادی، تئوری های تقسیم کار آدام اسمیت منجر به ایجاد گونه جدیدی از سازمان ها شد که وظیفه ای عمل می کردند تا کارایی کارمندان را بالا ببرند. تجمیع وظایف کاری در قالب یک واحد سازمانی، مزیت تمرکز در مهارت و تخصص را به وجود آورد و در نتیجه منجر به پیدایش ساختارهای سازمانی وظیفه ای کنونی گردید.
از همان ابتدا، بخش تدارک و خرید که مسئول تهیه و تدارک کالاها و خدمات موردنیاز جهت ایجاد محصول یک شرکت یا سازمان بود، طرح ریزی شد. وجود چنین کارکرد متمرکزی در قالب یک بخش، منجر به ایجاد نظم بیشتر در فرایند تولید در سازمانها گردید.
بخش تدارک، امور مربوط به خرید را در قالب فعالیتهای زیر انجام می داد:
تهیه سفارش خرید
برنامه ریزی و تحول مواد
انتخاب تأمین کنندگان
زمانبندی استفاده از مواد و خدمات
تنظیم اصطلاحات مذاکره و گفتگو

جدول (۴-۶): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب وضعیت استخدامی ۱۳۵
جدول (۴-۷): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب موقعیت شغلی ۱۳۷
جدول(۴-۸): توزیع توصیفی متغیرهای تحقیق ۱۳۸
جدول(۴-۹): نتایج مربوط به آزمون نرمال بودن متغیرهای تحقیق ۱۳۹
جدول(۴-۱۰): مقادیر ضریب همبستگی ۱۴۱
جدول(۴-۱۱): مقادیر ضریب همبستگی ۱۴۲
جدول(۴-۱۲): مقادیر ضریب همبستگی ۱۴۴
جدول(۴-۱۳): مقادیر ضریب همبستگی ۱۴۵
جدول(۴-۱۴): آماره های توصیفی متغیر سبک رهبری استبدادی ۱۴۸
جدول(۴-۱۵): بررسی فرض برابری واریانسها توسط آزمون لون ۱۴۸
جدول(۴-۱۶): بررسی آزمون تی مستقل برای فرضیه فرعی ۱۴۹

جدول(۴-۱۷): آماره های توصیفی متغیر سبک رهبری استبدادی ۱۵۰
جدول(۴-۱۸): بررسی فرض برابری واریانسها توسط آزمون لون ۱۵۱
جدول(۴-۱۹): بررسی آزمون تی مستقل برای فرضیه فرعی ۱۵۱
جدول(۴-۲۰): آماره های توصیفی متغیر سبک رهبری عدم مداخله ۱۵۲
جدول(۴-۲۱): بررسی فرض برابری واریانس ها توسط آزمون لون ۱۵۳
جدول(۴-۲۲): بررسی آزمون تی مستقل برای فرضیه فرعی ۱۵۳
جدول(۴-۲۳): آماره های توصیفی متغیر تعهد سازمانی ۱۵۴
جدول(۴-۲۴): بررسی فرض برابری واریانس ها توسط آزمون لون ۱۵۵
جدول(۴-۲۵): بررسی آزمون تی مستقل برای فرضیه فرعی ۱۵۶
جدول(۴-۲۶): آمارههای توصیفی متغیر ۱۵۸
جدول(۴-۲۷): آماره های توصیفی متغیر ۱۵۹
جدول(۴-۲۸): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۰
جدول(۴-۲۸): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۱
جدول(۴-۲۹): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۲
جدول(۴-۳۰): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۳
جدول(۴-۳۱): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۵
جدول(۴-۳۲): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۶
جدول(۴-۳۳): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۷
جدول(۴-۳۴): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۸
جدول(۴-۳۵): آماره های توصیفی متغیر ۱۶۹
جدول(۴-۳۶): آماره های توصیفی متغیر ۱۷۰
جدول (۵-۱) : نتایج آزمون فرضیه فرعی اول ۱۷۳
جدول (۵-۲) : نتایج آزمون فرضیه فرعی دوم ۱۷۴
جدول (۵-۳) : نتایج آزمون فرضیه فرعی سوم ۱۷۴
جدول (۵-۴) : نتایج آزمون فرضیه اصلی ۱۷۵
جدول (۵-۵) : خلاصه نتایج آزمونهای تی(T) برای جنسیت ۱۷۷
جدول (۵-۶) : خلاصه نتایج آزمون­های ANOVA برای تحصیلات ۱۷۸
جدول (۵-۷) : خلاصه نتایج آزمون­های ANOVA برای گروه ­های مختلف ۱۷۸
جدول (۵-۸) : خلاصه نتایج آزمون­های ANOVA برای گروه ­های مختلف شغلی ۱۷۹
فهرست نمودارها
نمودار ۲-۱ طبقه بندی کانونهای تعهد (گرینبرگ و بارون، ۱۹۹۷، ۱۹۱-۱۹۰) ۵۳
نمودار ۲-۲ مدل سه بخشی می یر و آلن، ۱۹۹۳ ۶۴
نمودار ۲-۳عوامل سه گانه اثر گذار بر تعهد سازمانی (استیرز و همکاران، ۱۹۷۸) ۶۷
نمودار ۲-۴ پیش شرطهای تعهد سازمانی (مودی و همکاران، ۱۹۸۲) ۶۸
نمودار ۲-۵ فرایند جامعه پذیری و نتایج آن در سازمان، (رابینز،۱۹۹۲) ۷۹
نمودار ۲-۶ هرم سطوح تعهد سازمان، (مولایی، ناصر، ۱۳۷۸) ۸۳

جدول۲-۱: خلاصه چارچوب نظری ۴۹
جدول ‏۳-۱: جمعیت کل دانشکده فنی مهاجر و نمونه اتخاذ شده از آن به تفکیک جنس و مقطع تحصیلی ۵۸
جدول ‏۳-۲: جمعیت کل دانشگاه هنر و نمونه اتخاذ شده از آن به تفکیک دانشکده، جنس و مقطع تحصیلی ۵۸
جدول ‏۳-۳: جمعیت کل و نمونه اتخاذ شده از دانشگاه اصفهان به تفکیک دانشکده، جنس و مقطع تحصیلی ۵۹
جدول ‏۳-۴: جمعیت کل دانشگاه صنعتی اصفهان و نمونه اتخاذ شده از آن به تفکیک دانشکده، جنس و مقطع تحصیلی ۶۰
جدول ‏۳-۵: جمعیت کل دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و نمونه اتخاذ شده از آن به تفکیک دانشکده، جنس و مقطع تحصیلی ۶۱
جدول ‏۳-۶: جهتگیری دینی بنیادگرایانه همراه با بارهای عاملی اختصاص یافته ۶۳
جدول ‏۳-۷:جهتگیری دینی سروش همراه با بارهای عاملی اختصاص یافته ۶۴
جدول ‏۳-۸: جهتگیری دینی آلپورت همراه با بارهای عاملی اختصاص یافته ۶۴
جدول ‏۳-۹: جهتگیری دینی وبر همراه با بارهای عاملی آن ۶۵
جدول ‏۳-۱۰: : جهتگیری دینی جان هیک به همراه بارهای عاملی آن ۶۶
جدول ‏۳-۱۱: جهتگیری دینی سکولاریستی و بارهای عاملی آن ۶۷
جدول ‏۳-۱۲:ضریب همبستگی پیرسون بین انواع جهتگیری دینی ۶۸
جدول ‏۳-۱۳: ضریب همبستگی پیرسون بین پلورالیسم و انواع جهتگیری دینی ۶۸
جدول ‏۳-۱۴: ضریب همبستگی پیرسون بین بنیادگرایی و انواع جهتگیری دینی ۶۹
جدول ‏۳-۱۵: میزان آلفای کرونباخ برای متغیرهای مستقل تحقیق ۷۰

جدول ‏۳-۱۶: میزان آلفای کرونباخ برای متغیر وابسته تحقق ۷۰
جدول ‏۴-۱: توصیف پاسخگویان در متغیرهای جمعیتشناختی ۸۲
جدول ‏۴-۲: توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای سکولاریسم ۸۴
جدول ‏۴-۳: توصیف پاسخگویان برای متغیر سکولاریسم ۸۴
جدول ‏۴-۴: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب دیدگاه سکولاریستی ۸۵
جدول ‏۴-۵: توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای بنیادگرایی ۸۵
جدول ‏۴-۶: آمارههای توصیفی برای متغیر بنیادگرایی ۸۶
جدول ‏۴-۷: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب دیدگاه بنیادگرایی ۸۷
جدول ‏۴-۸: توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای تکثرگرایی ۸۸
جدول ‏۴-۹: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب دیدگاه تکثرگرایی ۸۹
جدول ‏۴-۱۰: توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای جهتگیری دینی درونی ۹۰
جدول ‏۴-۱۱: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب جهتگیری دینی درونی ۹۰
جدول ‏۴-۱۲: توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای جهتگیری دینی بیرونی ۹۱
جدول ‏۴-۱۳: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب جهتگیری دینی بیرونی ۹۲
جدول ‏۴-۱۴:توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای جهتگیری دینی اینجهانی ۹۲
جدول ‏۴-۱۵:توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب جهتگیری دینی اینجهانی ۹۳
جدول ‏۴-۱۶:توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای جهتگیری دینی آنجهانی ۹۳
جدول ‏۴-۱۷: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب جهتگیری دینی آنجهانی ۹۴
جدول ‏۴-۱۸:توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای جهتگیری دینی مصلحتاندیش ۹۴
جدول ‏۴-۱۹:آمارههای توصیفی برای متغیر جهتگیری دینی مصلحتاندیش ۹۵
جدول ‏۴-۲۰:توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب جهتگیری دینی مصلحتاندیش ۹۵
جدول ‏۴-۲۱:توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای جهتگیری دینی معرفتاندیش ۹۶
جدول ‏۴-۲۲:آمارههای توصیفی برای متغیر جهتگیری دینی معرفتاندیش ۹۶
جدول ‏۴-۲۳:توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب جهتگیری دینی معرفتاندیش ۹۷
جدول ‏۴-۲۴:توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای جهتگیری دینی تجربتاندیش ۹۸
جدول ‏۴-۲۵:آمارههای توصیفی برای متغیر جهتگیری دینی معرفتاندیش ۹۸
جدول ‏۴-۲۶: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب جهتگیری دینی تجربت اندیش ۹۹
جدول ‏۴-۲۷: آمارههای توصیفی برای متغیر مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی ۱۰۰
جدول ‏۴-۲۸: توزیع دانشجویان در قالب مقیاس مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی ۱۰۰
جدول ‏۴-۲۹: توزیع دیدگاه دانشجویان در قالب میزان سرمایه اجتماعی ۱۰۱
جدول ‏۴-۳۰: توزیع پاسخگویان براساس متغیر میزان مصرف رسانهای ۱۰۲
جدول ‏۴-۳۱:توزیع پاسخگویان برحسب شاخصهای نوع گروه مرجع ۱۰۳
جدول ‏۴-۳۲: توزیع پاسخگویان براساس متغیر نوع گروه مرجع ۱۰۳

 

 

Soybean meal

 

 

 

۱۳.۹۰

 

 

 

Wheat middling

 

 

 

۶.۰۰

 

 

 

Fish oil

 

 

 

۱.۰۰

 

 

 

Binder (sodium alginate)

 

 

 

۱.۰۰

 

 

 

Vitamin mixture^b

 

 

 

۰.۱۰

 

 

 

Mineral mixture^a

 

 

 

(%, dry matter)

 

 

 

Chemical composition

 

 

 

۹۲

 

 

 

Dry matter

 

 

 

۴۵

 

 

 

Crude protein

 

 

 

۱۴

 

 

 

Ether extraction

 

 

 

^a Premix content (g/kg): Fe (FeSO4) 49.60; Mn (MnSO4), 207.20; Cu (CuSO4) 3.86; I (KIO3) 0.84; Inert Carrier 553.40.
^b Composition of vitamin premix (mg/kg of premix, unless otherwise listed): D Calcium pantothenate,26,840; pyridoxine (pyridoxine HCl), 7700; riboflavin, 13,200; niacinamide, 55,000; folic acid, 2200; thiamine (thiamine mononitrate), 8800; biotin, 88; vitamin B12, 5.5; menadione sodium bisulfitecomplex, 2.75; vitamin E (DL a-tocopherol acetate), 88,000 IU; vitamin D3 (stabilized), 110,000 IU; vitamin A (vitamin A palmitate,stabilized), 1,650,000 IU.
میزان وزن خشک نمونه با توزین ۵ گرم از نمونه هر جیره غذایی و در ادامه خشک کردن برای ۲۴ ساعت در آون با دمای ۱۰۵ درجه سانتیگراد انجام میپذیرد. نمونه ها پس از این فرایند توسط مخلوطکن صنعتی به صورت پودر در آمده و میزان وزن خشک در ادامه با تفریق وزن نهایی از وزن اولیه تعیین میگردد. میزان خاکستر نیز با قرار دادن نمونه ها در یک کوره الکتریکی با دمای ۵۵۰ درجهسانتیگراد به مدت ۴ ساعت اندازه گیری میشود (AOAC, 1995). میزان پروتیئن هر جیره نیز با اندازه گیری نیتروژن (N×۶.۲۵) با بهره گرفتن از روش کجلدال تعیین میشود. ۵ گرم از ماده غذایی را برای این منظور وزن نموده و داخل بالن کجلدال قرار میدهیم. سپس ۷ گرم سولفات سدیم و ۱ گرم سولفات مس به عنوان کاتالیزور به نمونه داخل بالن اضافه میگردد. این مجموعه را با اضافه کردن ۲۰ میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ کامل مینماییم. بعد از آن درب بالن را به وسیله حباب جمع آوری گاز و قیف مخصوص محتوی سود سوزآور ۵۰ درصد میپوشانیم. مجموعه را روی هیتر قرار داده و حرارت میدهیم تا نمونه بطور کامل هضم شده و محتویات بالن به رنگ سبز درخشان درآید. رویت این حالت نشانه پایان عملیات هضم میباشد. محتویات بالن را پس از سرد شدن با ۳۰۰ میلیلیتر اسیدسولفوریک غلیظ مخلوط مینماییم تا رنگ محلول تقریباً سبز کم رنگ شود. کجلدال را در این مرحله برای تقطیر آماده کرده و پس از اتصال قطعات از محکم بودن آنها اطمینان حاصل میکنیم. حداقل ۷۵ میلیلیتر سود سوزآور ۵ درصد را از طریق قیف بالای سه راهی به محتویات داخل بالن به آرامی اضافه مینماییم تا رنگ محلول از آبی به سیاه متغیر نماید. ۵۰ میلی لیتر اسید بوریک ۲ درصد و چند قطره متیلنرد بهعنوان نشانگر در طرف دیگر دستگاه داخل ارلن ۳۰۰ میلی لیتری اضافه نموده و زیر قطره چکان قرار میدهیم. شیر مبرد را باز و محلول را با کمک هیتر به نقطه جوش میرسانیم. رنگ محلول در این مرحله کاملاً سیاه میباشد. تقطیر را تا زمانی ادامه میدهیم که حجم محلول داخل ارلن به حدود ۳۰۰  میلی لیتر برسد. تمام آمونیاک موجود در نمونه در این مرحله استخراج شده و بصورت مایع وارد اسید بوریک موجود در ارلن شده است. بورات آمونیوم موجود در ارلن را با اسید هیدروکلریک ۱/۰ نرمال تیتر نموده و حجم محلول مصرفی را تعیین مینماییم. سپس میزان پروتئین را به کمک فرمول زیر محاسبه مینماییم:

3-6-1-4- پایایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………..61
3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………………..62
3-7-2- تحلیل عاملی تاییدی ………………………………………………………………………………………………………63
3-7-3- شاخص برازندگی مناسب ………………………………………………………………………………………………. 64
فصل چهارم : یافته های تحقیق
4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
4-2- ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان و جامعه ی آماری…………………………………………. 68
4-2-1- وضعیت پاسخ دهندگان از نظر جنسیت……………………………………………………………………….. 69
4-2-2- وضعیت پاسخ دهندگان از نظر سن…………………………………………………………………………………70
4-2-3- وضعیت پاسخ دهندگان از نظر میزان تحصیلات………………………………………………………….. 70
4-3- تحلیل استنباطی داده ها………………………………………………………………………………………………………… 71
4-3-1-1- مدل اندازه گیری اجتماعات برند……………………………………………………………………………….. 72
4-3-1-2- مدل اندازه گیری اقدامات شبکه ی اجتماعی……………………………………………………………. 74
4-3-1-3- مدل اندازه گیری مدیریت برداشت……………………………………………………………………………..75
4-3-1-4- مدل اندازه گیری اقدامات استفاده از برند……………………………………………………………………76
4-3-1-5- مدل اندازه گیری زوابط مشتری با مشتری ………………………………………………………………….77
4-3-1-6- مدل اندازه گیری ریسک درک شده……………………………………………………………………………..78
4-3-1-7- مدل اندازه گیری آگاهی از قیمت………………………………………………………………………………..79
4-3-1-8- مدل اندازه گیری اعتماد به برند……………………………………………………………………………………80
4-3-2- بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها……………………………………………………………………………………… 81
4-3-3-1- نتیجه آزمون……………………………………………………………………………………………………………….. 85
فصل پنجم : جمع بندی، نتيجه گيری و ارائه پيشنهادها
5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………89
5-2- نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………90
5-3- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………91
5-4- محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….95
5-4-1- محدودیت های در کنترل پژوهشگر…………………………………………………………………………………95
5-4-2- محدودیت های خارج از کنترل پژوهشگر………………………………………………………………………..95
5-5- پیشنهاد برای تحقیقات آینده ………………………………………………………………………………………………….95

منابع داخلی………………………………………………………………………………………………………………………………………….96
منابع خارجی………………………………………………………………………………………………………………………………………..99
ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 104
فهرست نمودارها
2-1-مدل مفهومی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 61
2-2-نمودار تغیر کاربران فیسبوک از ابتدا تا سال 2013…………………………………………………………………..36
2-3-مدل مفهومی اجتماع برند مشتری محور…………………………………………………………………………………..41
2-4- اثر بازاریابی در شبکه های اجتماعی بر ارزش ویژه مشتری……………………………………………………..51
4-1- نمودار فراوانی مربوط به وضعيت افراد پاسخ دهنده از نظر جنسیت…………………………………………68
4-2- نمودار فراوانی مربوط به وضعيت افراد پاسخ دهنده از نظر سن……………………………………………….68
4-3 نمودار فراوانی مربوط به وضعيت افراد پاسخ دهنده از نظر میزان تحصیلات……………………………..69
4-4- مدل اندازه گیری ابعاد اجتماعات برند با بهره گرفتن از تحلیل عاملی در حالت استاندارد…………….71
4-5- مدل اندازه گیری ابعاد اجتماعات برند با استفاده ار تحلیل عاملی در حالت معنی داری………..71
4-6- مدل اندازه گیری ابعاد اقدامات شبکه ای اجتماعی با بهره گرفتن از تحلیل عاملی در حالت استاندارد……………………………………………………………………………………………………..72
4-7- مدل اندازه گیری ابعاد اقدامات شبکه ای اجتماعی با استفاده ار تحلیل عاملی در حالت معنی داری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………73
4-8- مدل اندازه گیری ابعاد مدیریت برداشت با بهره گرفتن از تحلیل عاملی در حالت استاندارد…….. 73
4-9- مدل اندازه گیری ابعاد مدیریت برداشت با استفاده ار تحلیل عاملی در حالت معنی داری…..74
4-10- مدل اندازه گیری ابعاد اقدامات استفاده از برند با بهره گرفتن از تحلیل عاملی در حالت استاندارد……………………………………………………………………………………………………………………………………………..74
4-11- مدل اندازه گیری ابعاد اقدامات استفاده از برند با استفاده ار تحلیل عاملی در حالت معنی داری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………75
4-12- مدل اندازه گیری ابعاد روابط مشتری با مشتری با بهره گرفتن از تحلیل عاملی در حالت استاندارد……………………………………………………………………………………………………………………………………………75

(۹۹۲۴/۰ و ۷۷۵۷/۰)

 

 

 

همان‌طور که از جدول۴-۱۴ مشاهده می‌شود، میانگین معیار بازاریابی رابطه‌مند بیشتر از ۳ است. طبق آزمون t، مقدار Sig. مربوط به میانگین معیار بازاریابی رابطه‌مند از ۰۵/۰ کمتر بدست آمده که این موضوع نمایانگر رد شدن فرض صفر است، یعنی میانگین معیار بازاریابی رابطه‌مند مخالف ۳ می‌باشد. اختلاف میانگین نمونه با مقدار مورد آزمون ۸۸۴۰/۰ و فاصله اطمینان ۹۵ درصدی آن بین ۷۷۵۷/۰ و ۹۹۲۴/۰ است. با توجه به مقادیر حد بالا و پایین که هر دو مثبت هستند، می‌توان گفت که میانگین معیار بازاریابی رابطه‌مند از ۳ بیشتر می‌باشد. در نتیجه این عامل در سطح بالای(مناسب) است.
۶- میانگین معیار پیشبرد فروش برابر ۳ است.

جدول۴-۱۵ ﻧﺘﺎیج آزﻣﻮن t ﺗﮏ عاملی- پیشبرد فروش

 

 

معیار

 

P-Value
Sig. (2-tailed)

 

میانگین

 

انحراف معیار

 

آزمون t

 

فاصله اطمینان ۹۵ %

 

 

 

 

 

پیشبرد فروش

 

۰۰۰/۰

 

۷۴/۳

 

۵۶۲۴/۰

 

۷۱۴/۱۲

 

(۸۶۶۶/۰ و ۶۳۲۳/۰)

 

 

 

همان‌طور که از جدول۴-۱۵ مشاهده می‌شود، میانگین معیار پیشبرد فروش بیشتر از ۳ است. طبق آزمون t، مقدار Sig. مربوط به معیار پیشبرد فروش از ۰۵/۰ کمتر بدست آمده که این موضوع نمایانگر رد شدن فرض صفر است، یعنی میانگین پیشبرد فروش مخالف ۳ می‌باشد. اختلاف میانگین نمونه با مقدار مورد آزمون ۷۴۹۴/۰ و فاصله اطمینان ۹۵ درصدی آن بین ۶۳۲۳/۰ و ۸۶۶۶/۰ است. با توجه به مقادیر حد بالا و پایین که هر دو مثبت هستند، می‌توان گفت که میانگین معیار پیشبرد فروش از ۳ بیشتر می‌باشد. در نتیجه این عامل در سطح بالای(مناسب) است.
۴-۴-۳ آزمون پارامتریک t مستقل برای بررسی بازاریابی رابطه‌مند و پیشبرد فروش

اگر فرضیه مطرح شده به مقایسه میانگین دو جامعه(گروه) بپردازد، برای بررسی درستی یا نادرستی آن باید از آزمون مقایسه میانگین دو جامعه و اگر بخواهیم میانگین بیش از دو گروه مستقل را با هم مقایسه کنیم از تحلیل واریانس تک عاملی استفاده می‌گردد.

۴-۴-۳-۱ مقایسه میانگین بازاریابی رابطه‌مند و پیشبرد فروش بر حسب جنسیت

جدول۴-۱۶ نتایج مقایسه میانگین بازاریابی رابطه‌مند وپیشبرد فروش بر حسب جنسیت

 

 

متغیرها

 

معیارها

 

جنسیت

 

آمار توصیفی

 

آزمون لوین

 

آزمون t مستقل

 

نتایج
۴-۱- سطح عدم تعادل لینکاژی
یکی از فرضیات اصلی ارزیابی ژنومی و استفاده از تراشه­های متراکم نشانگری، این است که هر QTL با حداقل یک نشانگر در حال عدم تعادل لینکاژی باشد. بنابراین، برای موفقیت در برنامه ­های ارزیابی ژنومی سطح عدم تعادل لینکاژی باید در حد قابل قبولی باشد. در این مطالعه، جمعیت پایه به مدت ۵۰ نسل به‌صورت تصادفی آمیزش داده شد که در نتیجه آن، میزان عدم تعادل لینکاژی به سطح پیش نیاز (۲/۰≤r²) برای ارزیابی­های مختلف رسید. تغییرات میزان عدم تعادل لینکاژی در طی نسل­های مختلف آمیزش تصادفی در شکل ۴-۱ نشان داده شده است. این برآوردها، میانگین r² در ۱۰ تکرار برنامه شبیه سازی برای هر نسل می­باشد. همچنان که از شکل پیداست سطح عدم تعادل لینکاژی در طول نسل­ها به‌صورت خطی افزایش پیدا کرده است و در نسل ۵۰ به ۱۹۰/۰ و در جمعیت مرجع (نسل ۵۱) به تقریباً ۲/۰ افزایش پیدا کرده است.

شکل ۴-۱- تغییرات عدم تعادل لینکاژی در نسل­های مختلف جمعیت تاریخی
۴-۲- صحت ارزیابی­ها در سناریوهای مختلف
در این مطالعه ۴ عامل موثر بر صحت پیش‌بینی­های ژنومی شامل توزیع اثرات آللی (در سه توزیع نرمال، گاما و یکنواخت)، تعداد QTL (تعداد QTL های برابر ۰۱/۰، ۰۵/۰ و ۱/۰ تعداد نشانگر) وراثت‌پذیری صفت (۴ ضریب وراثت پذیری ۰۵/۰، ۱/۰، ۱۵/۰ و ۲/۰) و تعداد حیوانات مرجع (در ۴ سطح تعداد مشاهده: ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰) برای دو صفت آستانه­ای مطالعه شد. هر سناریو با بهره گرفتن از ۵ روش بیزی تجزیه و تحلیل و ۱۰ تکرار در نظر گرفته شد. در مجموع ۱۴۴۰۰ آنالیز مختلف انجام شد. با توجه به اینکه چند عامل با سطوح مختلف برای دو صفت بررسی شد، در نتیجه نمایش مقایسه صحت بین سطوح مختلف هر عامل در تمام حالات مشکل بود. ازاین‌رو، سعی شده است که صحت­ پیش‌بینی‌های به‌دست‌آمده برای هر عامل در یک حالت، نمایش داده شود.
۴-۳- توزیع اثرات ژنی
نتایج صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برآورد شده با بهره گرفتن از روش‌های مختلف برای صفات تعداد همزادان و زنده­مانی به‌ترتیب در شکل­های ۴-۲ و ۴-۳ ارائه شده است. در صفت تعداد همزادان، زمانی که توزیع اثرات ژنی به‌صورت گاما در نظر گرفته شد نسبت به دو توزیع دیگر (نرمال و یکنواخت)، صحت ارزش‌های اصلاحی اندکی بالاتر بود. این تفاوت در روش بیز B و بیز A نسبت به بقیه روش‌ها اندکی بیشتر بود. اما توزیع­های نرمال و یکنواخت دارای نتایج مشابهی بودند. در هر دو صفت، زمانی که اثرات ژنی دارای توزیع گاما بود صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی تمام روش‌های مورد مطالعه نسبت به توزیع­های نرمال و یکنواخت بالاتر بود. اما مقایسه صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی صفت زنده­مانی در توزیع­های مختلف نشان داد که صحت برآوردها در توزیع نرمال نسبت به توزیع یکنواخت، بالاتر خواهند شد. همچنین در توزیع گاما و یکنواخت، روش‌های مورد مطالعه دارای صحت مشابهی برای صفت زنده‌مانی بودند. هرچند که در توزیع نرمال، روش‌های بیز A و بیز B توانستند نسبت به سایر روش‌ها اثرات آللی را اندکی بهتر برآورد کرده و درنتیجه اندکی (تقریباً ۳ تا ۵ درصد) صحت­های ارزش‌های اصلاحی را بالا ببرند.
شکل ۴-۲- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای صفت تعداد همزادان با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در سه حالت توزیع اثرات ژنی یکنواخت، نرمال و گاما
شکل ۴-۳- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای صفت زنده­مانی با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در سه حالت توزیع اثرات ژنی یکنواخت، نرمال و گاما
۴-۴- تعداد QTL
در این مطالعه سه درصد متفاوت QTL (01/0، ۰۵/۰ و ۱/۰) در نظر گرفته شد که نتایج صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برآورد شده برای صفات مورد مطالعه در شکل­های ۴-۴ و ۴-۵ ارائه شده است. با توجه به تاثیر متفاوت تعداد جایگاه بر صحت روش‌های مختلف در توزیع­های مختلف اثرات ژنی، در شکل­های ارائه شده، نتایج تعداد QTL به تفکیک توزیع اثرات ژنی نشان داده شده است. به‌طورکلی، در هر دو صفت (و در هر سه توزیع) با افزایش تعداد QTL صحت ارزش‌های اصلاحی برآورد شده افزایش یافت. در صفت تعداد همزادان، رفتار روش‌های مورد مطالعه در توزیع­های در نظر گرفته شده متفاوت بود. همان‌طور که در شکل مشخص است تفاوت بین صحت برآورد تمام روش‌ها، در ۱/۰ QTL نسبت به ۰۵/۰ و ۰۱/۰QTL، در توزیع یکنواخت نسبت به سایر توزیع­ها نمایان­تر است. همچنین در توزیع گاما نیز تنها روش‌های بیز A و بیز B در ۰۵/۰ QTL صحت مشابهی با ۱/۰ QTL داشتند صحت بقیه روش‌ها در حالت ۰۵/۰ و ۰۱/۰ مشابه بود و تنها زمانی که تعداد QTL به ۱/۰ افزایش یافت و در صحت آن‌ها افزایش مشاهده شد. در حالت توزیع نرمال برای صفت تعداد همزادان، روش‌های مورد مطالعه رفتار مشابهی داشتند و تقریباً به‌صورت منظم با افزایش تعداد QTL، اثرات را با صحت بالاتری برآورد کردند. تغییرات مشاهده شده در این صفت در توزیع­ها و درصدهای متفاوت QTL پایین و در دامنه بین ۷۶/۰ (برای روش بیز C در ۰۱/۰ و توزیع گاما) تا ۸۰/۰ (برای روش بیز در ۱/۰ توزیع نرمال) بود.
در صفت زنده‌مانی، رفتار روش‌های مورد مطالعه در هر سه توزیع مشابه بود. با افزایش تعداد QTL صحت برآورد اثرات افزایش یافت. اما مقایسه الگوی تغییرات صحت مدل‌ها نشان داد که رفتار روش‌ها در دو حالت توزیع یکنواخت و نرمال مشابه است. به‌طوری‌که در هر دو توزیع، صحت روش‌های بیز A، بیز B و بیز لاسو مشابه هم و از دو روش دیگر بیشتر بود. همچنین در تعداد QTL های متناظر، صحت پیش‌بینی ارزش‌های اصلاحی تمام روش‌ها در توزیع گاما نسبت به دو توزیع دیگر بالاتر بود. همچنین، در توزیع گاما تفاوت بین صحت پیش‌بینی مدل‌ها نمایان­تر بود.
شکل ۴-۴- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای صفت تعداد همزادان با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در سه حالت توزیع اثرات ژنی یکنواخت، نرمال و گاما
۴-۵- وراثت‌پذیری صفت
وراثت‌پذیری صفت یکی از عوامل موثر بر صحت پیش‌بینی ارزش‌های اصلاحی می­باشد. با توجه به اینکه در گزارش­ها، وراثت‌پذیری دو صفت مورد مطالعه، پایین برآورد شده بود تاثیر وراثت‌پذیری بر صحت پیش‌بینی در دو صفت زنده­مانی و تعداد همزادان در ۴ سطح وراثت‌پذیری ۰۵/۰، ۱/۰، ۱۵/۰ و ۲/۰ مطالعه شد. نتایج تغییرات صحت پیش‌بینی ارزش‌های اصلاحی ژنومی با بهره گرفتن از روش‌های مورد مطالعه، به تفکیک اثرات ژنی مورد مطالعه (گاما، یکنواخت و نرمال) برای صفت تعداد همزادان و زنده‌مانی به‌ترتیب در شکل­های ۴-۶ و ۴-۷ ارائه شده است. تغییرات صحت پیش‌بینی روش‌های مورد مطالعه در صفت تعداد همزادان، در هر سه توزیع مشابه بود و در وراثت‌پذیری‌های متناظر، تقریباً دارای صحت­های مشابهی بودند. این افزایش زمانی که وراثت‌پذیری از ۰۵/۰ به ۱/۰ تغییر کرد بیشتر بود و تفاوت بین دو حالت وراثت‌پذیری ۱۵/۰ و ۲/۰ کمتر بود. افزایش صحت پیش‌بینی­ها با افزایش وراثت‌پذیری صفت برای تمام روش‌ها نیز مشابه بود و از طرف دیگر در هر وراثت‌پذیری صحت روش‌ها بسیار نزدیک به هم بوده و تنها در وراثت‌پذیری ۰۵/۰ تغییرات بسیار جزیی (۱ تا ۲ درصد) مشاهده شد. صحت پیش‌بینی روش‌ها در صفت تعداد همزادان، از ۵۴/۰ (در وراثت‌پذیری ۰۵/۰) تا ۸۴/۰ (در وراثت‌پذیری ۲/۰) متغیر بود.
شکل ۴-۵- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای صفت زنده­مانی با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در سه حالت توزیع اثرات ژنی یکنواخت، نرمال و گاما
تغییرات صحت پیش ­بینی روش‌ها در صفت زنده­مانی مشابه صفت تعداد همزادان بود با این تفاوت که زمانی که اثرات ژن‌ها تابع توزیع یکنواخت بودند تفاوتی در صحت پیش ­بینی روش‌ها با تغییر وراثت‌پذیری از ۱۵/۰ به ۲/۰ مشاهده نشد. همچنین در توزیع گاما افزایش صحت­ها با تغییر وراثت‌پذیری صفت از ۰۵/۰ با ۱/۰ اندکی محسوس­تر بود ولی در توزیع نرمال، تقریباً شاهد افزایش منظمی بودیم. صحت پیش ­بینی روش‌های مورد مطالعه بین ۴۱/۰ در وراثت­پذیری ۰۵/۰ تا ۷۰/۰ در وراثت­پذیری ۲/۰ متغیر بود. در این صفت نیز، در هر ضریب وراثت‌پذیری، روش‌های ارزیابی دارای صحت­های مشابهی بودند.
شکل ۴-۶- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای تعداد همزادان با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در وراثت‌پذیری‌های مختلف و توزیع اثرات ژنی یکنواخت، نرمال و گاما
شکل ۴-۷- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای صفت زنده­مانی با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در وراثت‌پذیری‌های مختلف و توزیع اثرات ژنی یکنواخت، نرمال و گاما
۴-۶- تعداد افراد جمعیت مرجع
تعداد افراد جمعیت مرجع نیز به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در انتخاب ژنومی مطرح است. ازآن‌جهت که این عامل می ­تواند صحت برآوردهای اثرات آللی و درنتیجه میزان پیشرفت ژنتیکی را تحت تاثیر قرار دهد. از طرفی دیگر، افزایش تعداد افراد جمعیت مرجع با افزایش هزینه تعیین ژنوتیپ همراه خواهد بود. نتایج تاثیر افزایش تعداد افراد جمعیت مرجع در ۵ سطح (۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰) بر صحت پیش ­بینی در دو صفت تعداد همزادان و زنده­مانی (به تفکیک وراثت‌پذیری) به‌ترتیب در شکل­های ۴-۸ و ۴-۹ نشان داده شده است. در نگاه کلی می­توان گفت که در هر دو صفت، با افزایش تعداد افراد جمعیت مرجع، صحت پیش‌بینی ارزش‌های اصلاحی ژنومی افزایش یافت و همچنین صحت پیش ­بینی روش‌های مورد مطالعه برای هر سطح تعداد افراد جمعیت مرجع (در هر وراثت‌پذیری) بسیار به هم نزدیک بود. اما صحت پیش‌بینی­ها در صفت زنده‌مانی، با افزایش تعداد مشاهدات در جمعیت مرجع نسبت به صفت تعداد همزادان، افزایش بیشتری نشان داد. همچنین تفاوت دیگر در دو صفت، به الگوی تغییر صحت پیش‌بینی روش‌ها مربوط می­ شود. به‌طوری‌که در صفت تعداد همزادان، تفاوت بین صحت پیش‌بینی در حداقل و حداکثر تعداد جمعیت مرجع در وراثت‌پذیری‌های ۱۵/۰ و ۲/۰ نسبت به مقادیر پایین­تر، کمتر بود. اما در صفت زنده­مانی، این مقدار ثابت بود. به‌عبارتی‌دیگر با افزایش تعداد افراد جمعیت مرجع از ۲۵۰ فرد به ۵۰۰۰ فرد، صحت پیش‌بینی­ها به‌طور متوسط ۴۰/۰ افزایش یافت.
شکل ۴-۸- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای صفت تعداد همزادان با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در تعداد افراد مرجع و وراثت‌پذیری‌های مختلف
شکل ۴-۹- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی برای صفت زنده­مانی با بهره گرفتن از روش‌های بیز A (BA)، بیز B (BB)، بیز C (BC)، بیز لاسو (BL)، رگرسیون ریج بیزی (BRR) در تعداد افراد مرجع و وراثت‌پذیری‌های مختلف
۴-۷- پایداری صحت پیش‌بینی در نسل­های جمعیت تایید
اثرات آللی برآورد شده در جمعیت مرجع به‌منظور پیش‌بینی ارزش‌های اصلاحی ژنومی در نسل‌های مختلف جمعیت تایید استفاده شد. صحت پیش‌بینی ارزش‌های اصلاحی ژنومی با بهره گرفتن از روش‌های مختلف مورد مطالعه، در دو صفت تعداد همزادان و زنده‌مانی در وراثت‌پذیری­ها و تعداد مختلف جمعیت مرجع در جدول ۴-۱ ارائه شده است. مقادیر گزارش شده، به صحت پیش ­بینی در جمعیت مرجع و نسل پنجم جمعیت تایید مربوط می­ شود. مقایسه مقادیر آن در دو نسل نشان داد که در تمام سناریوهای مورد بررسی صحت ارزش‌های اصلاحی کاهش می­یابد. این کاهش برای صفت زنده­مانی نسبت به صفت تعداد همزادان در سناریوهای مشابه و متناظر کمتر بود.
در هر دو صفت تنها زمانی که تعداد جمعیت مرجع ۲۵۰ فرد در نظر گرفته شده بود، با افزایش وراثت‌پذیری، میزان افت صحت پیش‌بینی­ها افزایش یافت. در سایر سطوح جمعیت مرجع و وراثت‌پذیری­ها، الگوی خاص و منظمی مشاهده نشد. شاید بتوان تغییرات کاهش صحت را در طول نسل­های جمعیت تایید را مستقل از این دو عامل دانست. تفاوت صحت پیش‌بینی­ها در دو نسل مذکور برای صفت تعداد همزادان در دامنه ۰۹/۰ تا ۱۶/۰ قرار داشت اما برای صفت زنده­مانی، دامنه این تفاوت اندکی کمتر و از ۱۰/۰ تا ۱۴/۰ متغیر بود. همچنین در اندازه­ های کوچک‌تر جمعیت مرجع، نسبت به اندازه‌های بزرگ‌تر جمعیت مرجع، دقت برآوردها پایین­تر بود. به‌طوری‌که اشتباه معیار برآوردها در جمعیت­های بزرگ‌تر، پایین­تر برآورد شد.
جدول ۴-۱- صحت ارزش‌های اصلاحی ژنومی روش‌های مورد مطالعه در تعداد افراد مرجع و وراثت‌پذیری‌های مختلف

 

صفت

روش

نسل

۰/۰۵

۰/۱

۰/۱۵

۰/۲

۲۵۰

۵۰۰

۱۰۰۰

۲۰۰۰

۵۰۰۰

۲۵۰

۵۰۰

۱۰۰۰

۲۰۰۰

۵۰۰۰

۲۵۰

۵۰۰

شکل ۱-۵- ساختار ستاره­ای
۱-۲-۱-۳- ساختار حلقوی^[۳۴]
در این ساختار تمام وسیله­ ها به شکل یک حلقه بسته به یکدیگر متصل هستند بنابراین هر وسیله مستقیما به دو وسیله دیگر در ارتباط است که در دو طرف آن قرار دارند.

نقطه ضعف شبکه ­های حلقوی این است که به سخت افزار پیچیده نیاز دارد. (کارت شبکه آن گران قیمت است)
و نقاط قوت شبکه ­های حلقوی عبارتند از:

 

1. 1. نصب شبکه با این ساختار ساده است.

 

1. 1. توسعه شبکه با این ساختار به راحتی انجام می­ شود [۱۸].

 

شکل ۱-۶- ساختار حلقوی
۱-۲-۱-۴- ساختار مش^[۳۵]
در این ساختار وسیله­ ها از طریق ارتباطات فراوان بین گره­ها به یکدیگر متصل هستند. در یک شبکه مش هر گره با تمام گره­ها ارتباط دارد. مزیت این نوع شبکه این است که هر کامپیوتر با سایر کامپیوترها ارتباطی مجزا دارد که دارای بالاترین درجه پایداری و اطمینان است. اگر یک کابل از شبکه ارتباطی در ساختار مش قطع شود شبکه همچنان فعال باقی خواهد ماند. ضعف اساسی شبکه ­های مش آن است که از تعداد زیادی خطوط ارتباطی استفاده می­ کند، به خصوص هنگامی که تعداد ایستگاه­ها افزایش می­یابد، به همین دلیل این ساختار از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
شکل ۱-۷- ساختار مش
۱-۲-۲- اجزای شبکه
اجزای اساسی شبکه عبارتند از سخت افزار شبکه ^[۳۶]، رسانه­های انتقال و نرم افزار شبکه^[۳۷].
۱-۲-۲-۱- سخت افزار شبکه
جزء اصلی یک شبکه کامپیوتری سخت افزار شبکه است. کامپیوترها در یک شبکه به دو گروه سرویس دهنده و سرویس گیرنده تقسیم می­ شود. کامپیوتر سرویس دهنده کامپیوتری است که دارای قدرت و سرعت بالاتری است، سرویس گیرنده­ها به سرویس دهنده متصل هستند و در شبکه ­های نظیر به نظیر هیچ سرویس دهنده­ای وجود ندارد.
۱-۲-۲-۲- رسانه­های انتقال
انتقال داده ­ها و عبور سیگنال­ها از انتقال دهنده به گیرنده­ها از طریق یک مسیر صورت می­گیرد که این مسیر رسانه نام دارد.
رسانه­های هدایت شده^[۳۸]
در این گونه رسانه ­ها داده ­ها از طریق مسیرهای فیزیکی انتقال می­یابند، گونه­ های متفاوتی از کابل­ها در این رسانه ­ها مورد استفاده قرار می­گیرند که با توجه به ساختار شبکه انتخاب می­شوند، که گونه ­هایی از آن­ها عبارتند از کابل­های هم­محور، زوج سیم­های به هم تابیده شده مسی^[۳۹] و کابل فیبرنوری.
رسانه­های هدایت نشده^[۴۰]
در این رسانه ­ها هیچ سیمی وجود ندارد و اطلاعات از طریق امواج رادیویی یا مایکروویو انتقال می­یابند.
۱-۲-۲-۳- نرم افزار شبکه
نرم افزار شبکه مجموعه ­ای از نرم افزارهاست که به کامپیوترهایی که با هم در ارتباط هستند اجازه می­دهد که به صورتی راحت و کم هزینه از نرم افزارها استفاده کنند. نرم افزار شبکه عملکرد هر سیستم شبکه را کنترل می­نماید، به عنوان مثال کنترل می­ کند که چه کسانی اجازه استفاده از شبکه را دارند، چه زمانی می­توان از شبکه استفاده کرد، کاربران اجازه انجام چه کارهایی را دارند و چه منابعی برای شبکه در دسترس می­باشد.
کارت شبکه (NIC)^[41]
هر کامپیوتر به یک کارت شبکه نیاز دارد، که به هر ایستگاه اجازه می­دهد تا با سایر ایستگاه­ها تبادل اطلاعات کنند.
سوییچ^[۴۲]
سوییچ­ها اساسا پل­های ارتباطی^[۴۳] هستند که چندین قسمت دارند و قسمت­ های مختلف شبکه را به یکدیگر متصل می­ کنند.
هاب
یک هاب برای متصل کردن چندین کامپیوتر و وسیله از طریق کابل­های خاص استفاده
می­ شود. هاب­ها ارزان هستند و اتصال­ها آسان صورت می­گیرد[۱۸].
مسیریاب
در محیطی که قسمت­ های مختلفی از شبکه وجود دارد، ممکن است یک پل ارتباطی به منظور اطمینان از ارتباطات سریع میان قسمت­ های مختلف، کافی نباشد. در چنین محیطی وسیله­ای لازم است که نه تنها آدرس هر قسمت از شبکه را بداند بلکه بتواند بهترین مسیر را برای ارسال داده ­ها به قسمت­ های مختلف تعیین کند، به چنین وسیله­ای مسیریاب گویند. مسیریاب­ها نسبت به پل­های ارتباطی اجازه دسترسی به اطلاعات بیشتری را دارند و از این اطلاعات به منظور مدیریت بهتر ترافیک در شبکه استفاده می­ کنند. مسیریاب­ها گاهی مدخل^[۴۴] نیز نامیده می­شوند [۱۸].
۱-۲-۳- چگونه شبکه­ ها داده ­ها را ارسال می­ کنند؟
معمولا داده ­ها به صورت فایل­هایی با اندازه­ های بزرگ می­باشند. اگر کامپیوترها همزمان تعداد زیادی داده را در شبکه قرار دهند، شبکه نمی­تواند به درستی کار کند و سرعت شبکه کاهش می­یابد. مقادیر زیاد داده به عنوان یک واحد بزرگ عملکرد شبکه را مختل می­نماید و ارتباطات را امکان­ناپذیر می­سازد، زیرا کامپیوتر­ها کابل­ها را توسط داده ­ها پر کرده ­اند. از آن­­جایی که کاربران مایل هستند داده ­ها را به سرعت و به آسانی در شبکه عبور دهند، داده ­ها باید به قسمت­ های کوچک و قابل اداره شکسته شوند، که به این قسمت ­ها بسته^[۴۵] گفته می­ شود.
بسته­ها واحدهای اساسی شبکه ­های ارتباطی هستند. با تقسیم داده ­ها به بسته­ها، انتقالات مجزا به سرعت صورت می­پذیرد و از این رو هر کامپیوتر در شبکه شانس بیشتری برای انتقال و دریافت اطلاعات دارد. در کامپیوتر گیرنده، بسته­ها جمع­­آوری می­شوند و به منظور بدست آوردن داده اصلی با ترتیبی مناسب سرهم­بندی می­شوند.
هنگامی که کامپیوتر فرستنده، داده ­ها را به بسته­ها می­شکند، اطلاعات کنترلی خاصی را در هر یک از بسته­ها قرار می­دهد که از طریق آن :

 

1. 1. داده اصلی از طریق قسمت­ های کوچک غیر جفت شده ارسال می­گردد.

 

1. 1. داده ­ها به ترتیب صحیح در مقصد با هم جفت می­شوند.

 

1. 1. داده ­ها برای بررسی خطا بعد از جفت شدن بررسی می­شوند.

 

بسته­ها می­توانند شامل انواع بسیاری از اطلاعات شامل پیام­ها، فایل­ها و یا داده ­های کنترلی خاص کامپیوتری باشند. مولفه­های بسته عبارتند از:

۷-نمایش^[۱۸۶] (روی نقاط تمایز محصول تاکید می شود.)
۸-مقایسه^[۱۸۷] (مقایسه مستقیم یا غیر مستقیم با رقیب)
۹-تصویر و توضیحات اطراف آن^[۱۸۸] (محصولاتی که کاربردهای متنوعی دارند یا از طریقه مصرفشان مرحله به مرحله است)
۱۰-آهنگی که به راحتی در خاطره ها می ماند^[۱۸۹] (محصولاتی که تمایز زیادی با یکدیگر ندارند)
۱۱-شوخ طبعی^[۱۹۰] (محصولاتی که تمایز زیادی با یکدیگر ندارند.)
۱۲-کارتون و پویا نمایی(برای مخاطبانی که برقراری ارتباط با آن ها سخت است)

۱۳-جلوه های ویژه^[۱۹۱] (پیام هایی که حالت مصنوعی یا رویایی دارند.)
۲-۱۱ . برند در ایران(جایگاه و نگرش)
پیش از آنکه اهمیت برند در فضای کسب و کار مورد توجه قرار گیرد،به نظر می رسد،با رویکرد تاریخی-تحلیلی باید دنبال این پرسش بود که«چرا برند در فضای کسب و کار ایرانی از اهمیت منطبق یا در مقیاس منطقه ای برخوردار نیست»
برای ارئه پاسخ به این پرسش می توان از دریچه فرهنگ،سیاست،اجتماع به آن نگریست اما از بعد رفتارشناسی اقتصادی می توان دلایل عمیق تری برای آن متصور شد وریشه یابی کرد.از بعد اقتصادی پرسش اصلی بحث را می توان این گونه هم مطرح کرد :چرا با وجود این که خوشنامی و داشتن اعتبار از گذشته تاکنون به عنوان یک ارزش در مبادلات اقتصادی بازرگانان و تجار در میان اصناف مختلف اهمیت دارد،اما نام و نشان تجاری از اهمیت و اولویت بالایی برخوردار نیست؟
از بعد ساختاری به نظر می رسد:
۱/به دلیل این که دولت به عنوان یک ابر نهاد اجتماعی طی سالیان متمادی(قبل از تشکیل دولت مدرن)در اقتصاد نقش مسلطی داشته و در تمام بازارها حضور بلا منازعی داشته ،امکان و زمینه توجه به این پدیده تجاری وجود نداشته است.به بیان ساده تر ،برند و توسعه ادبیات متعلق به بازارهای رقابتی و اقتصاد آزاد و غیر متمرکز است.این در حالی است که در کشور ما بنگاه ایرانی متعلق به بخش دولتی و بخش عمومی سهم بالایی در بازارهای غیر رقابتی دارند یا اگر رقابتی هم میان بنگاه های بخش خصوصی وجود دارد در یک ناحیه محدود از بازار شکل گرفته که به رهبری بنگاه دولت ساز در بازار خدشه وارد نمی کند.از سویی بنگاه های دولتی در امتداد تاریخ حیات خود نیازی به برندسازی و احترام به برند خود را نداشته اند.
۲/زمینه تبلور و رشد و توسعه بنگاه صادرات گرا در طول تاریخ اقتصاد ایران وجود نداشته و طی دهه های اخیر ،با توسعه بنگاه های صادرات ،محور توسعه برند اهمیت پیدا کرده است.
۳/به دلیل ذائقه اقتصادی،ایرانیان دلبستگی خاصی به دارایی های ثابت و مشهود در سبد دارایی های خود دارند.مانند زمین،ساختمان،انبارو….و در جریان قیمت گذاری و ارزشیابی به ویژه برای نقل و انتقال یک شرکت از اهمیت بالایی برخوردار است.
۴/ایران همواره به دلیل مشکلات ساختاری،دارای یک اقتصاد تورمی است.در یک اقتصاد تورمی،ارزش دارایی های واقعی طی یک روند در حال افزایش است.افزایش ارزش دارایی ها در شرایط تورمی(حتی فراتر از نرخ استهلاک سالیانه)دو مشکل را برای بنگاه های ایرانی پدید آورده است.اول اینکه دلبستگی و وابستگی مدیران یا مالکان بنگاه به سمت راست ترازنامه(دارایی ها)بیشتر می شود.و دوم اینکه نگرانی مدیران و مالکان به مساله افزایش هزینه سرمایه گذاری بر سر توسعه دارایی های نامشهود(برند)(غیر فیزیکی)در زمان تورمی بیشتر تشدید می شود.
۵/مدیران و مالکان بنگاه های ایرانی نگاه راهبردی و عموما«دارایی محور»به «برند»ندارند.به طور کلی ایرانیان کسب در آمد و سود از «برند» را موضوعی رویایی و غیرقابل دست یافتنی می دانند.این دیدگاه ریشه در گرایش به مدیریت هزینه ای(صرفه جویی در تخصیص ها)به جای انتخاب مدیریت درآمدی در بنگاه دارد.) صنوبر و دیگران،۱۳۹۰،۱۸-۲۰)
۲-۱۲ . برند سازی و IMC ^[۱۹۲]
ارتباطات بازاریابی یکپارچه یکی از جدیدترین دیدگاه ها و مدلها در مدیریت برند و ارتباطات تجاری است.این مدل یکپارچه در جستجوی ارتقای اثربخشی و هم افزایی در فعالیتهای ارتباطی و تبلیغاتی شرکتها و موسسات است.این مدل از طریق برقراری ارتباط منسجم و ساختار یافته بین عناصر آمیخته بازاریابی(قیمت،کالا،تبلیغات و توزیع)فرآیندها و فعالیتهای تبلیغاتی شرکت را به طور کامل و اثربخش در خدمت استراتژی ارتباطات بازاریابی^[۱۹۳]و اهداف بازاریابی ارتباطات بازاریابی^[۱۹۴] و فروش قرار می دهد.^[۱۹۵]
برندسازی مهمترین ،بزرگترین و گران ترین بخش برنامه ارتباطات بازاریابی یکپارچه است(خویه و دیگران،۱۳۹۱،۴۹)
میشل بکر:برنامه های ارتباطات یکپارچه بازاریابی شامل طراحی،تدوین و اجرای برنامه هایی در خصوص استفاده از ابزارهای گوناگون ترویجی است،به نحوی که این برنامه قابلیت انعطاف پذیری،تعامل و تاثیر گذاری بر بازار و مشتری را به طور همزمان داشته باشد.( خویه و دیگران،۱۳۹۱،۵۰)
زیگموند آمیکو:ارتباطات یکپارچه بازاریابی به مدیران یادآوری می کند که همه عناصر آمیخته ترویج باید به طور یکپارچه و منظم و به گونه ای هماهنگ شوند که در محیط بازار همچون صدای یک ارکستر سمفونیک به گوش رسند که هدف یا اهداف مشخصی را دنبال کنند.( خویه و دیگران،۱۳۹۱،۵۰)
یک گروه کاری از اتحادیه آژانس های تبلیغاتی آمریکا(AAAA ) یکی از نخستین تعاریف بدین صورت معرفی نمودند:ارتباطات یکپارچه بازاریابی یک مفهوم برنامه ریزی ارتباطات بازاریابی است که در قالب یک برنامه جامع ارتباطی،نقش های استراتژیک انواع ابزارهای ارتباطی همانند تبلیغات ،روابط عمومی،بازاریابی مستقیم و ترفیع فروش را مورد ارزیابی قرار می دهد و این ابزارها را به منظور شفاف ساختن،تداوم و به حداکثر رساندن اثر ارتباطا ت بازاریابی ،با هم ترکیب می کند.( خویه و دیگران،۱۳۹۱،۵۱و۵۲)
اما دانشمندانی مانند وانگ شولتز^[۱۹۶] معتقد است که ارتباطات منسجم بازاریابی نقش و اهمیت فراتری نسبت به موارد فوق دارد و در برگیرنده همه ارتباطات و تماسهای یک شرکت از قبیل نام تجاری،تصویر شرکت و…. با مشتریان است .او مدل برنامه ریزی ارتباطات یکپارچه بازاریابی را به ۷ مرحله تقسیم می کند:( خویه و دیگران،۱۳۹۱،۵۱)
۱-تقسیم بندی مشتریان بر اساس متغیرهای جمعیت شناسی ،روان شناسی،میزان خرید و چگونگی رفتار مشتریان می پردازد و آن را در پایگاه های اطلاعاتی ثبت می کند.
۲-به تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مشتریان و آگاهی از نحوه نگرش و چگونگی رفتار خرید آنها می پردازد و از طرف دیگر به تعیین بهترین زمان ،مکانو وضعیت ارتباط با مشتریان اقدام میکند.
۳-برنامه ریزان به تعیین اهداف بازاریابی بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات مشریان می پردازند.
۴-بازاریابان مشخص میکنند که مشتریان در بازار به خرید کدام نام و نشان تمایل بیشتری دارند و چگونه و با چه ابزاری می توان عقاید و نگرشهای آنان را تغییر داد.
۵-اهداف و استراتژی های ارتباط با مشتریان تدوین می شود تا به کمک آنها بر نگرش ها،عقاید و رفتار خرید آنان اثر گذارد.
۶-از سایر عناصر آمیخته بازاریابی (محصول،قیمت،توزیع)نیز در جهت تقویت تاثیر بر مشتریان بهره گرفته می شود.
۷-برنامه ریزان به تعیین ترکیب بهینه ،عناصر ترویج(آگهی،بازاریابی مستقیم،فروش شخصی،پیشبرد فروش،روابط عمومی)برای ارتباط و اثرگذاری بر رفتار مشتریان اقدام می کنند.
(شکل۲-۴، Wang Schultz-1993)
مرور و ارزیابی کلی برنامه ریزی
تجزیه و تحلیل وضعیت برنامه ریزی ترفیع
تجزیه و تحلیل فرایند ارتباطات
تعیین بودجه
توسعه و بهبود IMC
فروش شخصی روابط عمومی ترویج فروش بازاریابی تعاملی بازاریابی مستقیم تبلیغات
اهداف فروش اهداف روابط اهداف ترویج اهداف بازاریابی اهداف بازاریابی اهداف
شخصی عمومی فروش تعاملی مسنقیم تبلیغات
استراتژی فروش استراتژی روابط استراتژی ترویج استراتژی استراتژی بازاریابی استراتژی
شخصی عمومی فروش بازاریابی تعاملی مستقیم تبلیغات
استراتژی و تاکتیک استراتژی و تاکتیک استراتژی و تاکتیک استراتژی و تاکتیک استراتژی و تاکتیک استراتژی و تاکتیک
لازم برای فروش لازم برای بازاریابی لازم برای ترویج فروش لازم برای بازاریابی لازم برای بازاریابی لازم برای رسانه و پیغام
شخصی مستقیم تعاملی مستقیم تبلیغات
اجرای استراتژی I M C
ارزیابی
در تحقیقی که بر روی ۱۰۰ شرکت بازرگانی انجام شد،مشخص کردند که مهمترین عامل تاثیرگذار بر استراتژی های بازاریابی،ارتباطات یکپارچه بازاریابی است^[۱۹۷].
بسیاری از شرکتها از مفهوم گسترده ارتباطات منسجم بازاریابی و مدیریت استراتژیک برندسازی به منظور هماهمنگ سازی و ندیریت برنامه های ارتباطی خود استفاده می کنند تا به این اطمینان برسند که به مشتریان تصویر با ثبات و موثری را از شرکت و نام تجاری ان ارائه می دهند.مفهوم ارتباطات منسجم بازاریابی به شرکتها کمک می کند که روش های مناسب و موثر ارتباط و تماس با مشتریان همچنین سایر ذینفعان همانند کارکنان،عرضه کنندگان مواد اولیه،سرمایه گذاران و سایر موسسات مرتبط استفاده کنند^[۱۹۸].
۲-۱۲-۱ . مراحل IMC
۱-به تقسیم بندی مشتریان بر اساس نتغیرهای جمعیت شناسی،روان شناسی،میزان خرید و چگونگی رفتار مشتریان می پردازد و آنر ا در پایگاه های اطلاعاتی حفظ می کنند.
۲-به تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مشتریان و آگاهی از نحوه نگرش و چگونگی رفتار خرید آنها می پردازد و از طرف دیگر به تعیین بهترین زمان ،مکان و وضعیت ارتباط با مشتریان اقدام می کند.
۳-برنامه ریزان به تعیین اهداف بازاریابی بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات مشتریان می پردازند.
۴-بازاریابان مشخص می کنند که مشتریان در بازار به خرید کدام نام و نشان تمایل بیشتری دارند و چگونه و با چه ابزاری می توان عقاید و نگرش های آنان را تغییر داد.
۵-اهداف و استراتژی های ارتباط با مشتریان تدوین می شود تا به کمک آنها بر نگرش ها،عقاید و رفتار خرید آنان اثر گذارد.
۶-از سایر عناصر آمیخته بازاریابی (محصول،قیمت،توزیع)نیز در جهت تقویت تاثیر بر مشتریان بهره گرفته می شود.
۷-برنامه ریزان به تعیین ترکیب بهینه،عناصر ترویج(آگهی،بازاریابی مستقیم،فروش شخصی،پیشبرد فروش،روابط عمومی)برای ارتباط و اثرگذاری بر رفتار مشتریان اقدام می کنند^[۱۹۹].

ایجاد فرصت های جدید برای فروش: یک نظام مدیریت ارتباط با مشتری خوب، مشتریان احتمالی را دسته بندی کرده و به سازمان کمک می کند تا بهترین آن ها را تشخیص دهد. با داشتن اطلاعات دقیق تر از مشتریان می توان بهتر به احتیاجات آن ها پاسخ گفت.

۳۶-۲ مشتری مدری بر مبنای توانمندسازی

این توافق در میان پژوهشگران وجود دارد که رضایت مشتری عنصر تعیین کننده‌ایی در موفقیت کاری است(Albercht, 1988) اما در مورد روش دقیق تامین رضایت مشتری توافق نظر وجود ندارد. از یک طرف، ارتباط حیاتی بین بهبود کیفیت و رضایت مشتری برقرار شده است و این باور علمی به وجود آمده است که بهبود کیفیت یک روش، نیل به رضایت مشتری است. از طرف دیگر، گروهی از پژوهشگران بر توانمندسازی به عنوان عامل کلیدی در تامین رضایت مشتری تاکید می‌کنند و معتقدند که توانمندسازی، اختیار مراقبت از نیازها و مشکلات مشتری را به کارکنان می‌دهد که نتیجه نهایی آن، رضایت مشتری است(Dubrin, 1988). به عبارت دیگر، کارکنان توانمند بر مبنای قضاوت خود به مراقبت از اوضاع می‌پردازند و مشکلات مربوط به مشتریان را حل می‌کنندبه طوری که رضایت مشتری حاصل شود.
توانمندسازی واقعی آن است که کارکنان بتوانند به وسیله آن برای حل مشکلات مشتریان به ابتکارهایی دست بزنند که در چارچوب مقررات پیش بینی نشده است. اگر کارکنان در ارتباط با چگونگی برخورد با مشتری خاصی، دستورالعمل مشخصی نداشته باشند و برای پاسخگویی به مشتری نیازمند کسب دستور از مدیریت مافوق خود باشند، مدیریت لحظه‌ها در چنین سازمانی مصداق نمی‌یابد(رهنورد،۲۷:۱۳۸۲).
کیفیت را به هر شکلی که تعریف کنیم، این نکته را نمی‌توان انکار کرد که نیازهای مشتریان عنصر کلیدی در بهبود کیفیت است. بنابراین، لازم است کارکنان برای جلب رضایت مشتریان، توانایی تصمیم‌گیری و اقدامات مناسب را داشته باشند. این امر اغلب به عنوان توانمندسازی شناخته می‌شوند. از آن جایی که کارکنان خط تماس نقش مهمی در ادراک مشتری از کیفیت خدمات دارند، بخشی از وظایف مدیریت باید ایجاد نظامی باشد که به کارکنان اجازه دهد بهتر به مشتریان خدمات ارائه دهند، و توانمندسازی یقینا یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدیریتی در این مورد است. توانمندسازی در این جا یعنی اجازه دادن به کارکنان تا تصمیم‌هایی را در فرایند خدمت رسانی خود اتخاذ کنند که پیش‌بینی همه آن ها در قالب رویه ها و مقررات مشکل است.
مور و همکاران(۱۹۹۸)ارتباط بین رضایت مشتری و توانمندسازی را در قالب الگویی طراحی کردند که در آن مدیریت کیفیت فراگیر و توانمندسازی به عنوان دو مسیر مجزا از هم برای نیل به رضایت مشتری ترسیم شده است.
برنامه TQM
برنامه توانمندسازی
آگاهی کاری
بهبود مستمر
رضایت مشتری

شکل(۶-۲)ارتباط بین مدیریت کیفیت فراگیر، توانمندسازی و رضایت مشتری(احمدی،۲۶۵:۱۳۸۹).

این الگو همچنین رابطه مستقیمی بین مدیریت کیفیت فراگیر و بهبود مستمر را توضیح می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد که برنامه مدیریت کیفیت فراگیر(TQM) و برنامه توانمندسازی در دو مسیر مختلف و مستقل از هم برای نیل به رضایت مشتری مورد تاکید قرار گرفته است(Grant et al, 1994:25).

۳۷-۲پیشینه تحقیق

صاحبنظران مدیریت و سازمان طی ۲۰ سال اخیر توجه خاصی به مفهوم توانمندسازی به عنوان شیوه نوین ایجاد انگیزش درونی کارکنان نمودندکه ما در اینجا به برخی از این تحقیقات داخلی و خارجی اشاره می کنیم.
تحقیقات داخلی
“طراحی و تبیین الگوی مناسب در توانمندسازی منابع انسانی سماجا“ سید مهدی، سلیمیان ،۱۳۸۱، دانشگاه پیام نور تهران، دکتر محمدیان:
رساله دکترا با عنوان ” طراحی و تبیین الگوی مناسب در توانمندسازی منابع انسانی سماجا“
هدف کلی تحقیق عبارت است از بررسی و شناخت عوامل مؤثر در توانمندسازی منابع انسانی سماجا و ارائه الگوی مناسب در این مورد است که نقش آن بعنوان عامل مؤثری در بهبود مستمر عملکرد سازمان و منابع انسانی سماجا می باشد .
نتایج حاصل از تحقیق :
سبک های مدیریت بر روی توانمند سازی منابع انسانی سماجا تأثیر قابل توجهی دارد.
بین نوع نگرش مدیران و سبک های مدیریت همبستگی وجود دارد.
بین دانش مدیران سماجا و نوع نگرش آنها نسبت به کارکنان همبستگی مثبت و در حد متوسط وجود داد.
نگرش مدیران تا حدودی تحت تأثیر سابقه مدیریت و فرماندهی مدیران سماجا قرار می­گیرد.
بین تعهد سازمانی کارکنانی سماجا و توانمندسازی آنها همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد.
تجربه کارکنان در توانمندسازی آنها اثر دارد.
کارکنان که از سطح بالای دانش شامل دوره های نظامی و تحصیلات غیرنظامی برخوردارند از نظر توانمندسازی در سطح بالایی هستند.
بین میزان عدم تمرکز در تصمیم گیری سازمان سماجا و میزان توانمندسازی کارکنان آن همبستگی مثبت وجود دارد.
“بررسی عوامل مؤثر بر بهره وری و توانمندسازی کارکنان شرکت توزیع نیروی برق استان قزوین و ارائه راهکارهای توسعه آنها“ سید یوسف ،جبارزاده ،۱۳۸۴، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، پور محمد:
اهداف تحقیق عبارتند از شناسایی عوامل مؤثر بر بهره وری و ترتیب آنها، شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی و ترتیب اولویت آنها.
نتایج حاصل از تحقیق :
عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی در شرکت مورد مطالعه عبارتند از آموزش، ویژگی های فردی، انگیزه، سبک مدیریت مشارکتی، توانمندسازی.
عوامل پنجگانه آموزش، تفویض اختیار، غنی سازی شغل، انگیزه و سبک مدیریت مشارکتی عوامل مؤثر بر توانمندسازی نیروی انسانی شرکت برق قزوین است.
اولویت بندی عوامل بهره وری عبارتند از: توانمندسازی انگیزه، آموزش، سبک مدیریت مشارکتی، ویژگی های فردی.
اولویت بندی عوامل توانمندی نیروی انسانی ترتیب عبارتند از: تفویض اختیار، سبک مدیریت مشارکتی، انگیزه، آموزشی و غنی سازی شغلی.
“بررسی و تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر توانا سازی از دیدگاه کارکنان شرکت سهامی آب منطقه ای کرمان“ رضا، فدایی، ۱۳۸۵، دانشگاه کرمان، دکیر مولایی:
اهداف تحقیق عبارتند از بررسی توانایی کارکنان شرکت آب منطقه‌ای کرمان و نقش مدیران شرکت در توانمند کردن کارکنان، بررسی این موضوع که زمینه های توانمندسازی تا چه حدی فراهم است و ارائه طریق جهت توانمند نمودن کارکنان.
نتایج حاصل از تحقیق :
بعد از تحلیل آماری از این تحقیق نتایج زیر بدست آمده است.
میزان دسترسی کارکنان به اطلاعات مورد نیاز برای انجام وظایف، و همچنین ارتباط و تعامل بین واحدهای مختلف در سطح قابل قبولی نیست.
تفویض اختیار در شرکت مورد مطالعه در سطح مطلوب است و کارکنان اختیارات لازم به منظور تصمیم گیری برای حل و فصل مسائل حوزه کاری خود را دارند.
تشکیل گروه های کار توانمند در سطح مطلوبی است.
توانمندی نسبی کارکنان پروژه از کارکنان غیر پروژه ای بیشتر است.
بررسی رابطه رضایت شغلی ، عزت نفس و سلامت روانی مربیان مرکز پیش دبستانی تهران، مسعود، لواسانی،۱۳۸۴، دانشگاه تهران، دکتر قلی پور:
در این تحقیق نمونه مورد مطالعه مشتمل بر ۳۵ نفر از مربیان زن مهدکودک شاغل در دانشگاه تهران میباشد.اجرای پرسشنامه عزت نفس نشان داد که به استثنای یک نفر از مربیان سایر مربیان از عزت نفس متعادلی برخوردارند.نتایج مقیاس علائم روانی بیانگر آن بود که مربیان در مجموع از ناراحتی های روانی حاد یا شدید رنج نمی برند. اجرای پرسشنامه های رضایت شغلی حاکی از این بود که مربیان از شغل خود چندان رضایتی ندارند.نتایج پرسشنامه فرسودگی شغلی نشان داد که مربیان در ابعاد سه گانه فرسودگی شغلی یعنی خستگی عاطفی،مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی دارای نمرات بالایی هستند به عبارت دیگر اکثر آنها در شغل خود دچار فرسودگی شغلی شده اند.

۵-۱- نتیجه گیری
چاپ سنگی در ایران، پس از چاپ حروفی (سربی) رایج شد؛ به عکس شماری از کشورهای دیگر، و چند دهه رقیب خود را از میدان به در برد. سهولت ابزاری، سادگی فن آورانه، ارزانی، قابلیت آموزشی سریع، امکان استفاده از خط نستعلیق و دیگر انواع خط پسند طبع ایرانی، امکان تصویرپردازی، حاشیه سازی و کاربرد هنرهای صفحه آرایی در چاپ سنگی، از مزیتهای آن بود. اکنون، در زمان ما، که چاپهای سنگی هنری با استقبال بسیار روبه رو شده و بهره­مندی از فن­آوری های جدید و مواد و مصالح چاپی مناسب تر، کیفیت ها و زیبایی های چاپ را ارتقا داده است، و حتی آموزش چاپ سنگی در برنامه درسی شماری از دانشگاه های معتبر و مراکز مشهور آموزش چاپ قرار گرفته است، معلوم می شود که گسیختن رشته سنت چاپ سنگی در ایران و از یاد بردن فن ها، صناعت ها، هنرها، و تجربه های بومی شده آنها چه زیان سنگین و جبرا ن ناپذیری از جنبه های فرهنگی، هنری، اقتصادی و جز آن بوده است.
از آنجایی­که منابع چاپ سنگی حاصل دوره انتقال از دوران منابع خطی به دوران منابع چاپی هستند، با منابع خطی اشتراکات بسیار زیادی دارند و دارای ارزش تاریخی و فرهنگی بالایی می باشند. بر اساس شواهد و قرائن  آستان قدس رضوی دارای منابع مهمی از کتابهای درسی چاپ سنگی دوره قاجار می باشد. این منابع دارای ارزش تاریخی و فرهنگی می باشند. از آنجا که با ورود صنعت چاپ به ایران به جهت سهولت و سرعت کتب چاپ سنگی جایگزین نسخه های خطی شدند و شروع این نهضت چاپ و انتشار کتاب تقریبا مقارن شد با تاسیس مراکز آکادمی علمی در کشور همانند مدرسه دارالفنون بنابراین کتب درسی در میان کتب چاپ سنگی جایگاه خاصی دارند و بررسی آنها جنبه های ناشناخته ای از فعالیت های علمی و آموزسی را روشن می کند وبه همین جهت بررسی کتب درسی چاپ سنگی از اهمی خاصی برخوردار است. و از آنجایی که تاکنون پژوهشی با این سبک در مورد بررسی نسخه های چاپ سنگی کتب درسی دوره قاجار موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی انجام نشده است تحقیق حاضر می تواند بسیار ارزشمند باشد. زیرا اطلاعات جدیدی درباره هریک از جنبه های کتابشناسی و نسخه شناسی مورد نظر پژوهش بدست آمد.

نتایج این پژوهش نشان داد که در مجموع ۵۷ کتاب درسی دارالفنون در کتابخانه آستان قدس رضوی وجود دارد که می تواند نشانگر اهمیت کتب موجود در این مکان مقدس و همچنین نشان دهنده تاریخچه صنعت چاپ سنگی و چاپ کتب درسی در دوره قاجار باشد.
بررسی نحوه پراکندگی موضوعی کتب درسی چاپ سنگی دارالفنون در کتابخانه آستان قدس رضوی نشان داد ۲۴.۶ درصد مربوط به ادبیات فارسی (بیشترین)، ۱.۷ درصد نیز مربوط به هنر (کمترین) و بقیه مربوط به جغرافیا، طب، طبیعیات، ادبیات فارسی، زبان خارجی و هنر بودند.
نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین درصد کتابها چاپ مطبعه مدرسه دارالفنون بود. همچنین تعدادی نیز چاپ شرکت مطبوعات، دارالطباعه مخصوص دولتی و دارالخلافه تهران بود که مطبعه های دولتی بودند. و بقیه چاپ مطبعه های شخصی مانند دارالطباعه استاد خداداد، کارخانه آقا میرزا علی اصغر، مطبعه میرزا شیخ حیدرعلی طبیب، مطبعه میرزا حبیب الله بالمدچی، مطبعه اقبال، دارالطباعه رضا قلی هدایت، کتابخانه شرکت اسلامیه، مطبعه اتحاد، کتابخانه سعادت و مطبعه علمی بود که همه در تهران بودند و تنها مطبعه مظفری در بمبئی هند قرار داشت.
بررسی دوره های تاریخی چاپ کتب درسی چاپ سنگی دارالفنون در کتابخانه آستان قدس رضوی نشان داد که نزدیک به ۱۵ درصد کتابها در قرن سیزدهم و هستاد درصد آنها نیز در قرن چهاردهم چاپ شده بودند. و نیز بیشترین درصد کتابها چاپ دهه ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۹ بود.
نتایج این پژوهش نشان داد که نسخه های چاپ سنگی کتب درسی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی وجود دارد که می تواند نشان دهنده تاریخچه صنعت چاپ سنگی در ایران باشد. همچنین از لحاظ هنری، تاریخی، علمی، فرهنگی و غیره مفید باشد.
همچنین این منابع از لحاظ هنری، تاریخی، علمی، فرهنگی و سایر جنبه‌های دیگر قابل بررسی بیشتر هستند.
۵-۲- یافته ها
نتایج نشان داد در مجموع ۵۷ کتاب درسی دارالفنون در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است.
نتایج نشان داد نحوه پراکندگی موضوعی کتب درسی چاپ سنگی دارالفنون در کتابخانه آستان قدس رضوی به این ترتیب است: ۲۲.۸ درصد کتابها مربوط به حساب و ریاضی، ۱۵.۸ درصد مربوط به تاریخ و جغرافیا، ۸.۸ درصد مربوط به طب، ۱۲.۳ درصد مربوط به طبیعیات، ۲۴.۶ درصد مربوط به ادبیات فارسی، ۱۴ درصد مربوط به زبان خارجی و ۱.۷ درصد نیز مربوط به هنر بودند.
نتایج نشان داد نحوه توزیع دوره های تاریخی چاپ کتب درسی چاپ سنگی دارالفنون در کتابخانه آستان قدس رضوی به این ترتیب است: ۱.۷ درصد کتابها در دهه ۱۲۶۰، ۷ درصد در دهه ۱۲۷۰، ۷ درصد در دهه ۱۲۹۰، ۱۵.۸ درصد در دهه ۱۳۰۰، ۲۱ درصد در دهه ۱۳۱۰، ۱۴ درصد در دهه ۱۳۲۰، ۷ درصد در دهه ۱۳۳۰ ، ۱۹.۳ درصد در دهه ۱۳۴۰ و ۱.۷ درصد نیز در دهه ۱۳۵۰ چاپ شده بودند. تاریخ چاپ ۵.۲ درصد کتابها نیز مشخص نبود. بیشترین درصد کتابها چاپ دهه ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۹ بود. همچنین ۱۵.۸ کتابها در قرن سیزدهم و ۷۹ درصد نیز در قرن چهاردهم چاپ شده بودند.
نتایج نشان داد نحوه پراکندگی مطبعه هایی که کتب درسی چاپ سنگی دارالفنون را چاپ و منتشر کرده اند به این ترتیب است: ۱.۷ درصد کتابها چاپ شرکت مطبوعات، ۳.۵ درصد چاپ دارالطباعه میرمحمد باقر، ۵.۲ درصد چاپ دارالطباعه مخصوص دولتی، ۱۵.۸ درصد چاپ مطبعه مدرسه دارالفنون، ۱.۷ درصد چاپ دارالخلافه تهران، ۳.۵ درصد چاپ دارالطباعه استاد خداداد، ۳.۵ درصد چاپ کارخانه آقا میرزا علی اصغر، ۱.۷ درصد چاپ میرزا شیخ حیدرعلی طبیب (حجره آقا محمدکریم) ، ۱.۷ درصد چاپ مطبعه تهران (مطبعه میرزا حبیب الله بالمدچی)، ۱.۷ درصد چاپ مطبعه اقبال و مطبعه علمی، ۳.۵ درصد چاپ دارالطباعه رضا قلی هدایت، ۱.۷ درصد چاپ کتابخانه شرکت اسلامیه، ۱.۷ درصد چاپ مطبعه اتحاد، ۳.۵ درصد چاپ مطبعه مظفری بمبئی، ۱.۷ درصد چاپ کتابخانه سعادت، ۵.۲ درصد چاپ مطبعه علمی کتابخانه علمیه، ۳.۵ درصد چاپ مطبعه اسلامیه، ۳.۵ درصد چاپ مطبعه شجاعی، ۳.۵ درصد چاپ مطبعه آستان قدس مشهد، ۱.۷ درصد چاپ مطبعه محمدیه، ۱.۷ درصد چاپ دارالطباعه فرهنگ و، ۱.۷ درصد چاپ مطبعه معرفت بود. همچنین چاپخانه ۲.۸ درصد کتابها نیز نامشخص بود. بیشترین درصد کتابها چاپ مطبعه مدرسه دارالفنون بود.
۵-۳- پیشنهادات
۱- پیشنهاد می شود این کتب از لحاظ هنری، تاریخی، علمی، فرهنگی و سایر جنبه‌های دیگر بررسی گردند.
۲- پیشنهاد می شود محتوای هرکدام از این کتب درسی با محتوای کتب درسی رایج در زمان حاضر مقایسه و تطبیق شود.
۳- کتابهای چاپ سنگی دارالفنون در بقیه کتابخانه های بزرگ کشور مورد بررسی قرار گیرد و نتایج آن با نتایج بدست آمده در این تحقیق مقایسه شود.
منابع و ماخذ
آذرنگ، عبدالحسین (۱۳۸۱ الف): مدخل چاپ و چاپخانه در دانشنامه جهان اسلام. صنعت چاپ، ۲۳۴ (اردیبهشت)، ۶۲- ۶۵.
آذرنگ، عبد‌ الحسین (۱۳۸۱ ب): دوره‌های‌ اصلی‌ و فرعی چاپ، صنعت چاپ، ۲۳۵، خرداد ، صص ۶۹-۶۶.
آراسته، منوچهر، فتاحی، رحمت اله، آزاد، اسداله (۱۳۹۰): پژوهشی پیرامون الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی اطلاعات کتابشناختی و نسخه شناختی کتابهای چاپ سنگی، کتابداری و اطلاع رسانی، دوره ۱۴ , شماره ۲ (مسلسل ۵۴)، تابستان, ۲۱۷- ۱۹۳.
استیپچویچ‌، الکساندر (۱۹۹۳): تاریخ‌ الکتاب‌، ترجمه محمد م‌. ارناؤوط‌، کویت.
افضل طوسی، عفت السادات, محمدخانی، الهام (۱۳۸۹): ویژگی های بصری روزنامه های دوره قاجار در گذار از چاپ سنگی به چاپ سربی، گنجینه اسناد، دوره ۲۰ , شماره ۲ (پیاپی ۷۸)، تابستان، ص ۷۲ - ۸۷ .
امیری، اکرم؛ شعبانی، احمد؛ حسن لاریجانی، حجت اله؛ قطبی، علی (۱۳۹۰): بررسی وضعیت مجموعه های نسخه های خطی و چاپ سنگی مراکز فرهنگی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و ارائه راهکارهای مطلوب، دانش شناسی دوره ۴ , ش ۳ (پیاپی ۱۵ ) زمستان، ص ۱-۹ .
ایمانیه، مجتبی (۱۳۷۸): نقش حاج سید سعید طباطبایی نائینی در تعلیم و تربیت و فرهنگ معاصر اصفهان ، یادمان فرهنگ ، ج ۱، موزه آموزش و پرورش استان اصفهان.
بابا زاده، شهلا (۱۳۸۱): چاپ سنگی. دایره المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی. جلد۱، تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
بابازاده‌، شهلا (۱۳۷۸): تاریخ‌ چاپ‌ در ایران‌، تهران‌: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
بورستین‌، دانیل‌جی (۱۳۶۵): فن‌ چاپ‌ پیش‌ از گوتنبرگ»، ترجمه حسین‌ معصومی‌ همدانی‌، نشر دانش‌، سال‌ ۷، ش‌ ۲ (بهمن‌ و اسفند).
پروین‌، ناصرالدین (۱۳۷۷):‌ تاریخ‌ روزنامه‌نگاری‌ ایرانیان‌ و دیگر پارسی‌نویسان، ج‌ ۱، تهران: معین.
تاج بخش، حسن (۱۳۸۵): زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر حسن تاج بخش، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
تربیت، محمد علی (۱۳۱۲): تاریخ مطبعه و مطبوعات ایران، مجله تعلیم و تربیت، سال چهارم، شماره ۱۲، ۷۲۱-۶۲۵.
تربیت،‌ محمدعلی‌ (۱۳۱۰): تاریخ‌ تأسیس‌ مطبعه‌، ارمغان‌ ، سال‌ ۱۲، ش‌ ۶ (مرداد).
تقی‌زاده‌، حسن‌ (۱۳۷۷): چاپخانه‌ و روزنامه‌ در ایران، کاوه‌ ، دوره جدید، سال‌ ۲، ش‌ ۵ .
حسینی راد، عبدالمجید, خان سالار، زهرا (۱۳۸۴): بررسی کتاب های چاپ سنگی مصور دوره قاجار، هنرهای زیبا، شماره ۲۳ ، پاییز, ۸۶- ۷۷.
خلیفه‌، شعبان‌ عبدالعزیز (۱۹۹۷): الببلیوجرافیا، او، علم‌الکتاب‌: دراسه فی‌ اصول‌ النظریه الببلیوجرافیه و تطبیقاتها، قاهره‌ .
دانشور،هوشنگ (۱۳۵۱): تاریخچه چاپ سنگی در ایران، ،تهران: سازمان جغرافیایی ایران.
دبیری، اکرم (۱۳۸۴): چاپ سنگی و دلایل رواج آن در ایران. فصلنامه کتاب، دوره ۶، شماره ۲ (تابستان)، ۵۹- ۶۶.
درهوهانیان‌، هاروتون (۱۳۷۹):‌ تاریخ‌ جلفای‌ اصفهان‌ ، ترجمه لئون‌ میناسیان‌ و محمدعلی‌ موسوی‌ فریدنی‌، اصفهان‌:
دروئه‌، روژه‌ (۱۳۶۷): خوشنویسی‌ و طراحی‌ حروف‌ چاپی‌ در اروپا، ترجمه مسعود سپهر، پیام‌ یونسکو، ش‌ ۲۱۸ (مرداد).
دمیرچی، اسماعیل (۱۳۸۲): چاپ سنگی. تهران: وزیری.
دوما، موریس (۱۳۷۸):‌ تاریخ‌ صنعت‌ و اختراع ، ترجمه عبداللّه‌ ارگانی‌، تهران:

روش‌شناسی تحقیق
۳-۱) مقدمه
این فصل به روش­شناسی تحقیق اختصاص یافته است. روش تحقیق مجموعه ­ای از قواعد، ابزار و راهکارهای معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت­ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه­حل مشکلات است (خاکی،۱۳۸۷). که در آن روش تحقیق، طرح پرشسنامه، جمعیت آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه، شیوه­گردآوی داده ­ها، تکنیک­های مورد استفاده برای تحلیل­اطلاعات، اعتبار و پایایی توضیح داده شده است.

هدف از انجام این پژوهش مطالعه اثرپرستیژ، اعتبار و تصویر برند بر قصد خرید مجدد است. بدین منظور برای برآورد این امر در گام اول پرسشنامه­ای اصولی و مطابق با معیارهای علمی طراحی شود. در پژوهش­هایی که از پرسشنامه استفاده می­ شود، اعضا نمونه با پر­کردن پرسشنامه و بازگرداندن آن به پژوهشگر شرکت می­ کنند، به همین دلیل سوال­ها و راهنمایی­های مربوط به آن باید به اندازه کافی روشن و قابل فهم باشد تا پاسخگو نقش مصاحبه کننده را نیز اجرا کند.
۳-۲) روش تحقیق
روش­های متعددی برای تحقیق به­کار برده می­ شود و معمولاً محققان در خصوص تعریف مشخص از انواع روش­های تحقیق­، اتفاق نظر نداشته و بر این اساس تقسیم بندی­های متفاوتی از آن به عمل آمده است­. پژوهشگر پس از تهیه و تنظیم موضوع تحقیق باید در فکر انتخاب روش تحقیق باشد. هدف از انتخاب روش­تحقیق این است که مشخص نماییم برای بررسی موضوعی خاص چه روش تحقیقی لازم­است و محقق چه روش و شیوه­ای را اتخاذ کند تا هر چه دقیق­تر و سریع­تر به پرسش یا پرسش های تحقیق مورد نظر دست یابد. دستیابی به هدف­های علمی یا شناخت علمی میسر نخواهد بود مگر زمانی که با روش­شناسی درست صورت پذیرد. لازم بذکر است این پژوهش­­از نظر­ هدف، از نوع کاربردی و از منظر گردآوری داده، روشی علی­- مقایسه­ ای محسوب می‌شود. و روش گردآوری اطلاعات نیز میدانی می­باشد. در­تحقیق حاضر، محقق پس از طرح مسئله اصلی پژوهش و پس از تهیه طرح تحقیق، اقدام به مطالعه و جمع­آوری ادبیات مرتبط با موضوع نمود. سپس به‌منظور جمع­آوری داده ­های موردنیاز پژوهش جهت سنجش متغیرها و آزمون فرضیه ­ها، پرسشنامه­ای متشکل از سؤالات و سنجه هایی مناسب طراحی گردید. در ادامه پس از توزیع و جمع­آوری پرسشنامه ­ها، داده ­های گردآوری‌شده تجزیه‌وتحلیل شده و در انتها نتایج و پیشنهاد‌ها ارائه گردید. فرایند شرح داده شده، مراحل عمده روش علمی است که خلاصه­ آن در زیر بیان می­گردد:
تعریف سؤال و مسئله اصلی پژوهش
تهیه طرح تحقیق
توزیع و جمع­آوری پرسشنامه ­ها
استخراج مؤلفه­ های پژوهش
مطالعه و جمع­آوری ادبیات موضوع
طراحی ابزار جمع­آوری (پرسشنامه)
تجزیه و تحلیل داده ­های حاصل از پرسشنامه ­ها
نتیجه ­گیری و پیشنهادها
شکل (۳-۱) فرایند تحقیق
در این پژوهش خریداران تلفن همراه در سطح شهر یزد به صورت تصادفی انتخاب شده و نمونه گیری از بین آنها انجام شد. در پژوهش حاضر از آن­جایی که دستیابی به کل جامعه­ آماری امکان پذیر نیست جامعه مورد نظر را نامحدود در نظر گرفته، از فرمول تعیین حجم نمونه نامحدود که در ادامه آمده است، استفاده شد.
۳-۳) جامعه آماری پژوهش
یک تحقیق علمی با هدف شناخت یک پدیده در جامعه­آماری انجام می­ شود. به این دلیل، موضوع تحقیق ممکن است متوجه صفات، ویژگی­ها، کارکردها و متغیرهای آن یا روابط بین متغیرها درجامعه باشد. بنابراین، جامعه­آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یک یاچندصفت مشترک باشند (حافظ­نیا، ۱۳۸۸). جامعه­آماری عبارت است از کلیه اعضای واقعی و یا فرضی که یافته های پژوهش به آنها تعمیم داده می­ شود ( دلاور، ۱۳۸۵).
۳-۴)حجم نمونه و روش نمونه گیری
نمونه مجموعه­ کوچکی از جامعه­ آماری است که مشتمل بر برخی از اعضا که از جامعه­ آماری انتخاب شده ­اند (سکاران،۱۳۹۰). از آنجا که جوامع آماری از حجم و وسعت جغرافیایی زیادی برخوردارند­ و امکان مراجعه محقق به تمام آنها میسر نمی ­باشد، ناگزیر به انتخاب جمعی از آن­ها به عنوان نمونه و تعمیم نتایج آن به جامعه مورد مطالعه هستند. بنابراین محقق راه نمونه گیری را انتخاب می­ کند. در صدر برنامه­ ریزی هر مطالعه یا تحقیقی، این سوال که اندازه نمونه چقدر است، مطرح می شود. سوال فوق موضوع مهمی است که هرگز نبایدآن را کوچک شمرد. انتخاب نمونه ­ای بزرگتر از حد نیاز برای حصول نتایج مورد نیاز سبب اتلاف منابع می­ شود، در حالی که نمونه­های خیلی کوچک، پژوهشگر را به نتایجی سوق می­دهد که فاقد اعتبار علمی است (آذر و مومنی،۱۳۹۰). در این تحقیق از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شده است و برای تعیین حجم نمونه مورد نیاز جهت برآورد پارامتر مورد نظر از فرمول کوکران (برای جامعه آماری نامحدود) استفاده شده است که در تحقیق حاضر با فرض سطح اطمینان ۹۵%، حجم نمونه برآورد شده است. مقدار واریانس برای ۳۰ نمونه مورد بررسی برای متغیر وابسته قصد خرید، ۳۵۵/۰ محاسبه گردید که این مقدار از مابقی واریانس­های متغیرها بزرگتر می­باشد.
فرمول کوکران برای جوامع نامحدود:
: مقدار متغیر نرمال استاندارد است که با توجه به سطح اطمینان ۹۵ درصدی مورد نظر در این پژوهش معادل ۹۶/۱ است.
: سطح خطا است که در این پژوهش (با توجه به سطح اطمینان ۹۵% فوق) معادل ۵% است.
: خطای استاندارد است که ۱/۰ در نظر گرفته شده است (خاکی، ۱۳۸۷: ۲۸۰).
: واریانس جامعه است که ۵۵۰/۰ در نظر گرفته شده است.
روش نمونه گیری در این تحقیق، نمونه گیری در دسترس است. لذا به منظور حصول اطمینان از تکمیل پرسشنامه به تعداد مورد نیاز، تعداد ۲۴۵پرسشنامه تهیه و بین خریداران تلفن همراه در شهر یزد توزیع گردید. که از این تعداد ۲۲۱ پرسشنامه­ جمع­آوری شد واز پرسشنامه ­های جمع آوری شده ۲۱۳ مورد قابل استفاده بود.
۳-۵) روش و ابزارگردآوری اطلاعات
داده ­ها را می­توان به شیوه ­های مختلف، در مکان­ها­ی مختلف و از منابع مختلف گردآوری کرد. شیوه ­های گردآوری داده ­ها عبارتند از مصاحبه های رودرو، تلفنی، مصاحبه با بهره گرفتن از رایانه و پرسشنامه ­ها که ممکن است شخصی، یا ارسال از طریق پست عادی و یا الکترونیک باشند و دیگرشیوه­ها عبارتند از: مشاهده­ افراد، رویدادها، ضبط و نمایش آنها بوسیله فیلم همچنین فنون جالب دیگری نظیر، آزمون فرافکنی برای گردآوری­داده ­ها وجود دارند. مصاحبه، پرسشنامه و مشاهده­ افراد و پدیده ­ها، سه شیوه عمده گردآوری داده ­ها درپژوهش پیمایشی، همبستگی و تجربی هستند. آزمون­های فرافکنی و سایر فنون نیز برای نمایش و انعکاس متغیرها مورد استفاده قرار می­گیرند (دانایی فرد و همکاران، ۱۳۹۲).
پرسشنامه مجموعه ­ای از سوال­ها است که پاسخ­دهنده با ملاحضه آن­ها، پاسخ لازم را می­دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهش را تشکیل می­دهد. پاسخ به سوال استاندارد شده ممکن است مستلزم انتخاب یک گزینه از میان یک مجموعه پاسخ­های از قبل تعیین شده باشد. سوال­های مورد استفاده در پرسشنامه حاضر سوال­های بسته است. سوال­های بسته، مجموعه ­ای از گزینه­ ها را ارائه می­دهد تا پاسخ دهنده از میان آن­ها یکی را انتخاب کند و پاسخ دهنده این سوال را به سرعت درک کرده و به سهولت به آن پاسخ دهد. مزیت عمده این نوع سوال­ها در استخراج و تجزیه و تحلیل آسان و سریع داده ­ها است. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، پرسشنامه بوده است. پرسشنامه پس از احراز اعتبار و پایایی آن در مرحله مقدماتی­تحقیق، برای جمع آوری داده ­های مورد نیاز در مرحله نهایی مورد استفاده قرار گرفت.
جدول (۳-۱) ترکیب سؤالات پرسشنامه

 

متغیرها	سؤالات تحقیق
اعتبار برند	۵ - ۱
پرستیژ برند	۱۱ - ۶
تصویر برند	۱۸ - ۱۲

ولایت فقیه در کلام معصوم(علیهم السلام)
از امامان معصوم(علیهم السلام)دستورهایى رسیده است که مردم باید در زمان یا مکانى که دسترسى به معصوم ممکن نیست، به کسانى که داراى شرایط خاصى هستند، مراجعه کنند تا کارهاى آنان زمین نماند. مثلاً از امام صادق(صلى الله علیه وآله وسلم) نقل شده است: «من کان منکم قد روى حدیثنا و نظر فى حلالنا و حرامنا و عرف احکامنا فلیرضوا به حَکَما… »(کلینی،۱۳۶۵، ج۱، ۶۷}. مقصود از شخص آگاه به حلال و حرام و آشنا به احکام، همان فقیه مورد نظر ماست. طبق روایات مشابه، به هنگام دسترسى نداشتن به معصوم، «فقیه حاکم مردم است و این حاکمیت از معصوم به او رسیده است. در همین روایت آمده است: «فانّى قد جعلته علیکم حاکماً(کلینی،۱۳۶۵، ج۱، ۶۷). من او را حاکم شما قرار دادم.» روشن است امام شخص معینى را به حاکمیت نصب نکرده، بلکه به صورت عام منصوب نموده است. در همین روایت آمده است: «فاذا حکم بحکمنا فلم یقبل منه فانّما استخفّ بحکم اللّه و علینا ردّ والرّاد علینا کالرّاد على اللّه و هو على حدّ الشّرک بالله(کلینی،۱۳۶۵، ج۱، ۶۷). حاکمى که منصوب عام از طرف معصوم است، اطاعتش واجب است و اگر کسى حکم او را نپذیرد، مانند آن است که حاکمیت معصوم را نپذیرفته است.» با توجه به نصب عام فقها نظریه ی ولایت فقیه، اختصاص به زمان غیبت ندارد، بلکه در زمان حضور اگر دسترسى به امام معصوم ممکن نباشد، این نظریه نیز باید اجرا گردد. زیرا محتواى این نظریه، چیزى جز چاره جویى براى مردمى که دسترسى به امام ندارند، نیست؛ پس ریشه این نظریه را در زمان حضور معصوم نیز مى توان دید.
ولایت مطلقه ی فقیه را می‏توان با سه امر ذیل بیان نمود:
۱). فقیه عادل، متولی و مسؤول همه ی ابعاد دین در عصر غیبت امام معصوم (علیه‏السلام) است و شرعیت نظام اسلامی و اعتبار همه ی مقرّرات آن، به او بر می‏گردد و با تأیید و تنفیذ او مشروعیّت می‏یابد.
۲). اجرای همه ی احکام اجتماعی اسلام که در نظم جامعه ی اسلامی دخالت دارند، بر عهده ی فقیه جامع‏الشرایط است که یا خود او به مباشرت آنها را انجام می‏دهد و یا با تسبیب، به افراد صلاحیّت‏دار تفویض می‏کند.
۳). در هنگام اجرای دستورهای خداوند، در موارد تزاحم احکام اسلامی با یکدیگر، ولیّ فقیه برای رعایت مصلحت مردم و نظام اسلامی، اجرای برخی از احکام دینی را برای اجرای احکام دینی مهم‏تر، موقّتاً تعطیل می‏کند و اختیار او در اجرای احکام و تعطیل موقّت اجرای برخی از احکام، مطلق است و شامل همهٴ احکام گوناگون اسلام می‏باشد؛ زیرا در تمام موارد تزاحم، اهمّ بر مهمّ مقدم می‏باشد و این تشخیص علمی و تقدیم عملی، به عهده ی فقیه جامع شرایط رهبری است(مصباح یزدی، ۱۳۸۴،۲۰۵).

وَلِکُلِّ أُمَّهٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِیَ بَیْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ یُظْلَمُونَ ﴿۴۷﴾
و هر امتى را پیامبرى است پس چون پیامبرشان بیاید میانشان به عدالت داورى شود و بر آنان ستم نرود (سوره یونس آیه ۴۷)
در ذیل همین آیه از امام محمد باقر علیه السلام نقل گردید که:
تفسیر باطنی این ایه این است که بر هر قرنی از این امت رسول و پیام آوری از آل محمد صلی الله علیهم و اله وجود دارد” ( تفسیر صافی، ج۳ ، ص ۳۸۸)
«وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ» (رعد ، آیه ۷)
و برای هر قومی هادی و راهنمایی وجود دارد، و این مردم هستند که می توانند با انتخاب هادیان شایسته و برگزیده مسیر نیکو و سعادتمند خود را طی نمایند.
“اِنَّ اللّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّیَ یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم". (سوره رعد، آیه۱۱)
۱-۲- سؤال اصلی تحقیق
قلمرو ولایت فقیه در احکام شرعی با تأکید بر اجرای عدالت در جامعه دارای چه میزانی است؟
۱-۳- فرضیه ها
۱-ویژگی اصلی ولایت فقیه، فقه وعدالت است.
۲-احکام شرعی بدون ولایت فقیه غیرممکن بوده وبه هرج ومرج می انجامد.
۳-شأن ولایت فقیه هدایت جامعه به سوی اهداف دینی است.
۴-صلاحیت لازم برای افتاءدرابواب مختلف فقه ازشرایط رهبری است.
۵-ولی فقیه می توانداحکام شرعی راتعطیل نماید.
۱-۴-ضرورت تحقیق
این پژوهش ازجهت تطبیقی بودن بین قلمرو ولایت فقیه واحکام شرعی وتأکیدبراجرای عدالت کاری نو وجدیدمی باشد
۱-۵-اهداف تحقیق
الف.اهداف نظری
۱- بررسی وتبیین قلمرو ولایت فقیه.
۲-بررسی وتبیین احکام شرعی.
۳-بررسی وتبیین رابطه بین ولایت فقیه واجرای عدالت درجامعه
۴- بررسی وتبیین رابطه بین ولایت فقیه واحکام شرعی.
ب:اهداف کاربردی
قابل استفاده در مراکزعلمی،پژوهشی ،مراکزقضایی کشورمی باشد
۱-۶-پیشینه ی پژو هش
مسأله ی تحقیق در ایران تا کنون در کتابی جداگانه یا پایان نامه ای به این عنوان تألیف نگردیده است وتاکنون کسی به طورکلی ومفصل به این موضوع توجه ننموده است.ولی به صورت مختصرتوسط محققان وصاحب نظران درکتابهای تألیفی خودبه آن اشاره ای داشته اندکه می توان به

 

1. 1. هاشم آغاجرى درکتاب کنش دین و دولت در ایران

 

1. 1. آملی ،محمد تقی کتاب المکاسب والبیع.

 

1. 1. محسن امین کتاب اعیان الشیعه

 

1. 1. سیدحسن امین کتاب دادرسی ونظام قضایی در ایران

 

1. 1. جعفریان،کتاب دین و سیاست در دورهی صفوى

 

1. 1. جوادی آملیکتاب ولایت فقیه.

 

1. 1. سیدصادق حقیقت، کتاب.مسئولیت های فراملی در سیاست خارجی دولت اسلامی.

 

1. 1. امام خمینی کتاب صحیفه ی امام(ره). خمینی کتاب ولایت فقیه

 

1. 1. امام خمینی کتاب البیع.

 

1. 1. امام خمینی، کتاب آداب الصلوه.

 

1. 1. امام خمینی کتاب الرسائل.

 

1. 1. امام خمینی، کتاب حکومت اسلامی و ولایت فقیه.

 

1. 1. امام خمینی، کتاب حکومت اسلامی

 

1. امام خمینی، کتاب ولایت‌ فقیه‌ و حکومت‌ اسلامی‌.

 

معیار آزمون

آماره آزمون

سطح معنی‌دار

نتیجه آزمون

 

آزمون فیشر
آزمون کای دو

۶۴۰/۰
۰۱/۱۳

۰٫۸۸۲
۰٫۸۷۷

همسانی واریانس‌ها پذیرفته می شود

 

 

بر مبنای نتایج آزمون به شرح جدول ۴-۱۱، سطح آزمون در هر دو آزمون فیشر و کااسکوئر به سمت یک میل کرده و بیشتر از ۵ و ۱ درصد می‌باشد؛ بنابراین هم در سطح ۹۵ و هم در سطح ۹۹ درصد اطمینان می‌توان فرض صفر مبنی بر ثبات، همسانی یا برابری واریانس‌ها را پذیرفت. این موضوع از تأیید فرض  ناشی می‌گردد. چنین شرایطی در رگرسیون سبب خواهد شد که نتایج OLS کاراترین باشد.

ز) تعیین مدل مناسب برای تخمین مدل رگرسیون
با توجه به ادبیات تحقیق موجود ازیک‌طرف و نیز محدودیت حجم نمونه در شرکت‌های منتخب بورسی و تعداد متغیرها در معادله برآوردی از طرف دیگر استفاده از رگرسیون مقطعی به ازای هرسال نتایج معنی‌داری در برنداشت. لذا در این پژوهش از تحلیل داده‌های تابلویی یا Data Pannel استفاده شده است. به‌منظور تعیین مدل مناسب (تلفیقی یا تابلویی با اثرات ثابت یا تصادفی) از آزمون‌های چاو و هاسمن استفاده شده است.
۱) آزمون چاو: این آزمون برای تعیین نوع رگرسیون تابلویی از جهت ثابت بودن عرض از مبدأها یا ثابت نبودن، مورداستفاده قرارگرفته است. با انجام این آزمون، آماره F لیمر و سطح معنی‌داری متناظر با آن محاسبه شده که نتایج به شرح جدول شماره ۴-۱۲ خلاصه شده است:

 

جدول (۴-۱۲): خلاصه نتایج آزمون چاو

 

رابطه

آماره F

احتمال

نتیجه آزمون

 

عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار سهام شرکت‌ها وکارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت با ریسک شرکت

۴۲/۱**

۰٫۰۰۰۷

رد فرض صفر

 

 

** معنی‌داری در سطح ۹۹ درصد
بر مبنای جدول شماره ۴-۱۲ آماره F لیمر برای رابطه برآوردی بین عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار سهام شرکت‌ها کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت با ریسک شرکت برابر ۴۲/۱ و سطح معنی‌دار متناظر با آن به صفر میل کرده و از یک و پنج درصد کمتر است. بر مبنای سطح معنی‌دار می‌توان حکم کرد که نتیجه آزمون در سطح اطمینان ۹۵ و حتی ۹۹ درصد معنی‌دار است. به‌این‌ترتیب می‌توان نتیجه گرفت برای تمامی سال‌های مورد آزمون، فرض صفر مبنی بر برابری عرض از مبدأها در همه روابط برآورد شده، رد می‌شود. بنابراین نابرابری عرض از مبدأها در سطح اطمینان ۹۹ پذیرفته می‌شود. نتایج این آزمون نشان می‌دهد فرض _۰ H مبنی بر جواز استفاده از مدل تلفیقی رد شده، به‌بیان‌دیگر آثار فردی یا گروهی وجود دارد. درنتیجه باید در این تحقیق جهت برآورد رابطه بین متغیرها بر مبنای برآورد رگرسیون خطی مرکب از روش تحلیل داده‌های تابلویی یا Data Pannel استفاده شود.
۲) آزمون‌هاسمن: پس از مشخص شدن اینکه عرض از مبدأ برای سال‌های مختلف یکسان نیست، باید روش استفاده در برآورد مدل از بین روش‌های اثرات ثابت یا تصادفی انتخاب گردد که بدین منظور در تحقیقات مشابه یا مرتبط عموماً از آزمون‌هاسمن استفاده شده و در این تحقیق نیز به همین شیوه عمل شده است.
آزمون‌هاسمن فرضیه H₀ مبنی بر سازگاری تخمین‌های اثر تصادفی را در مقابل فرضیه H₁ مبنی بر ناسازگاری تخمین‌های اثر تصادفی آزمون می کند. در این راستا آزمون‌هاسمن به‌عنوان یکی دیگر از پیش‌فرض‌های برآورد مدل رگرسیونی انجام‌شده و نتایج مربوط به این آزمون در جدول شماره ۴-۱۳ خلاصه شده است:

 

جدول (۴-۱۳): آزمون‌هاسمن برای مدل‌ رگرسیونی تحقیق

 

رابطه

آماره